Jain Cosmology Sarvagna Kathit Vishva Vyavastha

Author(s): Charitraratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust

Page 453

જૈિન કોસ્મોલોજી,
..परिशिष्ट-१ दीहं वा हस्सं वा जं चरिमभवे हविज्ज संठाणं । तत्तो तिभागहीणा सिद्धाणोगाहणा भणिया ॥१५२।। जं संठाणं तु इहं भवं चयंतस्स चरिमसमयंमि । आसी य पदेसघणं तं संठाणं तहिं तस्स ॥१५३।। तिन्नि सया तित्तीसा घणुत्तिभागो य होइ नायव्वो । एसा खलु सिद्धाणं उक्कोसोगाहणा भणिया ॥१५४|| चत्तारि य रयणीओ रयणी तिभागूणिया य बोद्धव्वा । एसा खलु सिद्धाणं मज्झिमओगाहणा भणिया ॥१५५॥ एगा य होइ रयणी अद्वैव य अंगुलाई साहि (य) या। एसा खलु सिद्धाणं जहन्नओगाहणा भणिया ॥१५६।।
ओगाहणाइ सिद्धा भवत्तिभागेण होंति परिहीणा । संठाणमणित्थंथं (ग्रन्था० १५००) जरामरणविप्पमुक्काणं ॥१५७।। जत्थ य एगो सिद्धो तत्थ अणंता भवक्खयविमुक्का । अन्नोऽन्नसमोगाढा पुट्ठा सव्वेवि लोगंते ॥१५८॥ फुसइ अणंते सिद्धे सव्वपएसेहिं नियमसो सिद्धा । तेऽवि य असंखिज्जगुणा देसपएसेहिं जे पुट्ठा ॥१५९॥ असरीरा जीवघणा उवउत्ता दंसणे य नाणे य । सागारमणागारं लक्खणमेयं तु सिद्धाणं ॥१६०॥ केवलनाणुवउत्ता जाणंता सव्वभावगुणभावे । पासंता सव्वओ खलु केवलदिट्ठीहिऽणंताहि ॥१६१॥ नवि अत्थि माणुसाणं तं सुक्खं नवि य सव्वदेवाणं । जं सिद्धाणं सुक्खं अव्वाबाहं उवगयाणं ॥१६२।। सुरगणसुहं समत्तं सव्वद्धापिंडियं अणंतगुणं । नवि पावइ मुत्तिसुहं णंताहिं वग्गवग्गूहिं ॥१६३॥ सिद्धस्स सुहो रासी सव्वद्धापिंडिओ जइ हवेज्जा । सोऽणंतवग्गभइओ सव्वागासे न माइज्जा ॥१६४॥ जह णाम कोइ मिच्छो नगरगुणे बहुविहे वियाणंतो । न चएइ परिकहेउं उवमाए तहिं असंतीए ॥१६५।। इय सिद्धाणं सोक्खं, अणोवमं नत्थि तस्स ओवम्मं । किंचि विसेसेणित्तो, सारिक्खमिणं सुणह वोच्छं ॥१६६।। जह सव्वकामगुणियं पुरिसो भोत्तूण भोयणं भोयणं कोई । तण्हाछुहाविमुक्को, अच्छिज्ज जह अमियतित्तो ॥१६७|| इय सव्वकालतित्ता अतुलं निव्वाणमुवगया सिद्धा । सासयमव्वाबाहं, चिटुंति सुही सुहं पत्ता ॥१६८ ॥ सिद्धत्ति य बुद्धति य पारगयत्ति य परंपरगयति । उम्मुक्ककम्मकवया, अजरा अमरा असंगा य ।।१६९।। निच्छिन्नसव्वदुक्खा, जाइजरामरणबंधणविमुक्का । अव्वाबाहं सोक्खं अणुहोंती सासयं सिद्धा ॥१७०) ॥
(प्रज्ञापना सूत्र/द्वितीयस्थान पद/सूत्र-५४) (२) से किं तं असंसारसमावण्णजीवपण्णवणा? असंसारसमावण्णजीवपण्णवणा दुविहा पण्णत्ता, तं जहा - अणन्तरसिद्धासंसारसमावण्णजीवपण्णवणा य परम्परसिद्धासंसारसमावण्णजीवपण्णवणा । (सूत्र-६) से किं तं अणन्तरसिद्धासंसारसमावण्णजीवपण्णवणा? अणन्तरसिद्धासंसारसमावण्णजीवपण्णवणा पण्णरसविहा पण्णत्ता; तं जहा - (१) तित्थसिद्धा (२) अतित्थसिद्धा (३) तित्थगरसिद्धा (४) अतित्थगरसिद्धा (५) सयंबुद्धसिद्धा (६) पत्तेयबुद्धसिद्धा (७) बुद्धबोहियसिद्धा (८) इत्थीलिङ्गसिद्धा (९) पुरिसलिङ्गसिद्धा (१०) नपुंसगलिङ्गसिद्धा (११) सलिङ्गसिद्धा (१२) अन्नलिङ्गसिद्धा (१३) गिहिलिङ्गसिद्धा (१४) एगसिद्धा (१५) अनेगसिद्धा... ॥
(प्रज्ञापना सूत्र/प्रथम पद/सूत्र-६/७) अ भणियं च...... सिद्धा अणेगभेया, तित्थंतित्थयरतदियरा चेव । सय–पत्तेयविबुद्धा, बुद्धबोहिय स-अन्न-गिहिलिंगे ।
४००