________________
ક્ય છે તેમાં તે સમાણ વા વિસમાણાવા' પાઠ છે એમાં | (રજોહરણ આપ્યાં તેમ જ શાસ્ત્રનાં) અક્ષર, પ૬, આ કૃતિને અનુવાદ નથી. જે ગુજરાતી અર્થ છપાયો છે | ગાથા, લેક. એના અર્થ, હેતુ અને ઉત્તરે સહિત તે ભાવાનુવાદ લાગે છે. એમાં આ પાઠનો અર્થ | આપ્યાં છતાં મેં એ અવિનયથી એ ગ્રહણ કર્યા. તેને અપાયેલ જણાતું નથી. પ્રથમ કંડિકાગત પિસહ | અંગેનું મારું દુષ્કત (પાપ) મિથ્યા છે. આને અંગે અર્થ રહી ગયો છે. આ
ગુરુ એમ કહે કે જે મેં આપ્યું તે આચાર્યને આધીન વિષય–આ હું કંડિકાદીઠ સંક્ષેપમાં નીચે મુજબ છે. આ દ્વારા ગુરુ. પિતાની નિરદ્ધિમાનને દર્શાવે છે. દર્શાવું છું– '
એને લઈને શિષ્યને એમના ઉપર ભક્તિ ભાવ વધે છે. જેમ નૃપતિના સેવકે માંગલિક કાર્ય કરી એ આ તૃતીય કંડિકા દ્વારા શિષ્ય પિતાને અવિનયને નૃપતિની ખબરઅંતર પૂછી તેને વંદન કરે છે તેમ | ઉલ્લેખ કરી મિયા દુષ્કત દે છે. પ્રથમ કંડિકામાં સૂચવાયા મુજબ શિષ્ય પોતાના ગુરુને | ચતુર્થ કંડિકા દ્વારા શિષ્ય પિતે આચાર અને દિવસ અને પક્ષ માંગલિક રીતે પસાર થયાનું પૂછી | વિનયને દૂષિત કરનારાં કૃતિ કર્મો કર્યાનું જાહેર કરે વંદન કરે છે. આ દ્વારા ગુરુને વિનોપચાર વ્યક્ત | છે અને એ અપૂર્વ કૃતિ કર્મે શુદ્ધ કરવાની પિતાની થાય છે. આ કંડિકામાં ગુરુને અંગે બહુવચનમાં સાત | ઈચ્છા જણાવે છે. વિશેષમાં ગુરુને શિષ્ય કહે છે કે વિશેષણ વપરાયાં છે. જેમકે હષ્ટ, તુષ્ટ, મહદંશે રોગ
| તમે મને શિક્ષા આપી છે તેમ જ અપાવી છે, મારો રહિત, સુશીલ (ઉત્તમ બ્રહ્મચર્ય પાળનાર), સુંદર ! શિષ્ય તરીકે સ્વીકાર કર્યો છે, (જ્ઞાનાદિ પડે) ઉપગ્રહિત (પાંચે મહાત્) વ્રતના ધારક; આચાર્ય અને ઉપાધ્યાયથી | કર્યો છે, અસારણા, વારણા, વણા અને પડિ. યુક્ત તેમજ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અને તપ વડે | વણા કરી છે, પ્રીતિપૂર્વક વારંવાર પ્રેરણા કરી છે પિતાના આત્માને ભાવતા આવા સુગુરુને મસ્તક અને ! તેથી તમારી સન્મુખ ઊભો થયે છું. તમારી મનથી શિષ્ય વંદન કરે છે. શિષ્યને એએ' અનુવંદના | તરૂપ તેજની લક્ષમી વડે હું ચાર ગ તરૂ૫ સંસારદર્શાવનારું વાકય કહે છે. આથી શિષ્યને આનંદ થાય | અટવીમાંથી કષાયાદિને સંહરી વિસ્તાર પામીશ એ અને ગુરુ પ્રત્યે ભક્તિભાવ જાગે એ સ્વાભાવિક છે. | હેતુથી હું તમને (ગુરુને બ્રમસ્તકાદિ વડે વંદન કરું છું, - દ્વિતીય કંડિકાને સારાંશ છે કે પૂર્વકાળે ચૈત્યનેઆ સાંભળી ગુરુ શિષ્યને “નિત્યારગ ૫ રગ હહ' એમ વંદન કરી-નમસ્કાર કરી, ગુરુની સાથે વિહરતા અને બહુવચનના પ્રયોગપૂર્વક આશીર્વાદ આપે છે. તમે દીર્ઘકાલીન દીક્ષા પર્યાયવાળા સાધુઓને પોતે શિષ્ય | સંસારને પાર પામનારા થાઓ એમ કહે છે. આ જોયા. ગ્રામનુગ્રામ વિહરનારા રત્નાયિક મુનિએએ | કંડિકા દ્વારા શિષ્ય ર્પોિતાના ઉપર ઠરેલા વિવિધ તમને સુખ શાતા પૂછી છે એમ શિષ્ય ગુરુને કહે છે, ઉપકાર ગણાવે છે અને ગુરુનું બહુમાન કરે છે. તમારા કરતાં ઓછી દીક્ષા પર્યાયવાળા મુનિઓ તમને | અવિનયને અંગે–અપરાધને લક્ષને માફી કેમ વંદન કરે છે. સાધુઓ, સાધ્વીઓ, શ્રાવકે અને | મંગાય તેનું પ્રસ્તુત કૃતિ દિગ્દર્શન કરાવે છે. જૈન શ્રાવિકાઓ તેમ કરે છે. હું પણ શલ્ય અને કષાયથી | ધાર્મિક સાહિત્યની આ કૃતિ એક મહત્વપૂર્ણ વાનગી મુક્ત થયેલે તમને મસ્તકાદિ વડે વંદન કરું છું. | છે. એની મારી મંદ મતિ અનુસાર યથા સાધન મેં આના ઉત્તરરૂપે ગુરુ હું પણ જિનચૈત્યોને વંદન કરું / આછી રૂપરેખા આલેખી છે, એટલે આમ તે આ છું એમ કહે છે. આ કંડિકા ચૈત્યવંદન અને ગુરુ | લેખ પૂર્ણ થાય છે. તેમ છતાં શ્રાવકેનાં પ્રતિક્રમણ વંદનને અંગેની છે.
સૂત્રમાં આ વિષયને લગતા ઉલે બને છે તેને હું - તૃતીય કંડિકાને ભાવાર્થ એ છે કે, શિષ્ય ગુરુને 1 સંક્ષેપમાં નિર્દેશ કરું છું. અને સાથે સાથે જેમના કહે છે કે તમે મને પ્રીતિપૂર્વક યથા કહય વસ્ત્ર, ૧-૪. આ ચાર શબ્દોના અર્થ અનુક્રમે યાદ કરાપ્રતિગ્રહ (પાત્ર) કામળ (કંબલ) અને પાદછની વવું તે, વારવું-રોકવું તે, પ્રેરણા અને પ્રતિપ્રેરણા છે,
ક્ષમા” વિશેષાંક
