________________
પરંતુ શ્રી રતિભાઈનું જન્મસ્થાન ખેરાળી [વિ છતાંય વઢવાણની શાળામાં દાખલ થવું પડયું ત્યારે સુરેન્દ્રનગર] ૧૨ મી સપ્ટેમ્બર ૧૯૦૭ના રોજ મોસા-1 પણ તેમને પ્રર્વેશ પ્રથમ રણમાં જ મળે !!! ળમાં તેમનો જન્મ થયો. સૌને યાદ રહી જાય તે | શ્રી રતિભાઈને અભ્યાસ તે માત્ર મેટ્રીક સુધીનો જન્મ દિવસ વિક્રમ સંવત ૧૮૬૩ની ભાદરવા સુદUજ છે. પરંતુ આ અભ્યાસ તેમને ધૂળિયા, સુરેન્દ્ર પગમ, ગુરુવાર. તેમની માતાનું નામ શિવરબેન. નગર, વિલેપાલ-મુબઈ બને , બનારસ વગેર મોતના મુખમાંથી ઉગારે
વિવિધ સ્થળે જઈ કરે પડયો. આ અભ્યાસકાળ બી તિભાઇને જન્મ ખેરાળીમાં પણ તેમનો દરમિયંન વિ. સં. ૧૯૭૭ ના પૈત્ર સુદ ચોથના ઉછેર અને વિકાસ વિવિધ સ્થળોએ થયો. કI દિવસે તેમને માતા શિવકેશનનો ચર વિયોગ થયો ! તબકકે-૫ય વરસની ઉંમરે તો મને મૃત્યુનો ભગવત છે દીપચંદભાઈ ૫ને ના શાકને બીજે ભયાવહ ચહેરે પણ જોયો. વાત એમ બની કે તેમના ! જ દિવસે અળગે કરી દીધો અને કાશીવાળા તરીકે પિતાના શેઠને ત્યાં લગ્ન પ્રસંગ હતો. જાન યેવલાથી
લોકપ્રિય અને લોકપ્રિય માયાય' થી વિજયધમપૂના પાસે આવેલા તળે ગામ-ઢમઢે જવાની હતી. સૂરીશ્વરજી ઋહારાજ પાસે ચતુર્થવની બાધા લીધી. મા જનમાં માતા-પિતા અને પિતાની બહેન કંપા
“ ન્યાયતીય ' રતિભાઈ સાથે રતિભાઈ પણ ગયા હતા.
પિતા પુત્રના ઉછેર અને વિકાસની બેવડી અનાથી તળેગામ જન ગાડામાં ઉરૂપી નદી શાળગી
| જવાબદારી ઉપાડી. આમાયશ્રીની સુચનાથી રતિભારહી હતી. ત્રણ ચાર ગાડા તે સામે કિનારે જાનૈયા | ઈને, બનારસની જૈન પાઠશાળામાં ભણવા મૂકયા. મા સાથે પહેાંચી ગયા. પણ રતિભાઇવાળા ગાડા સહિતપઠિશાળા પણ ત્ર૭ સ્થળે બદલાઈ. વિલેપાલ-મુંબબીજ ગાડા નદી ગાળંગતા હતા ત્યાં નદી રૌદ્ર |
ઇથી બનારસ ગઈ. ત્યાંથી ભાગ્રા અને ૧૯૮૦-૮૧ માં રૂપ ધારણ કર્યું”. નદીના ગાંડાપૂરની વયમાં જળ તર
| તે શિવપુરીમાં સ્થિર થઈ. આ સાથે જ રતિબાળ બની ઉછળતુ ગાડુ જોઈ સામે કિનારે પહોંચી | ભાઈના જીવનને વિકાસ પણ ચોક્કસ ગતિએ થી ગયેલા માત-પિતાનો જીવ બહાર થઈ ગયો. બંને વિકસતા ગયા. શિવપુરીના પાઠશ ળ માં અભ્યાસ કરતા કિના મોતના ભયથી મસ્ત રહ્યા હતા. પરંતુ વિધા- ઈ. સ. ૧૯૨૮ માં તેમણે કલકત્તા સંસ્કૃત સેસીતાને રતિભાઈ પાસેથી યશસ્વી બનેક કામ કરાવ
| રાશનની “ ન્યાયતીથ ની પદવી મેળવી. પાઠશાળા વાના દરમાન હતા. ભાથી ખરે વખતે એક હોડી] તરફથી આવી પદવી મેળવનાર રતિભાઈ પ્રથમ વિદ્યાર્થી મદદે ખાવી પહેચી અને બધા જ મોતના મુખમાંથી / હોવાથી પાઠશાળાએ “તેમને તે કિક શિરામણી” હેમખેમ ઉગરી ગયા. બામ રતિભાઈ નાની ઉમટ્યાં પદવી પ્રાપવાનું નક્કી કર્યું. પરંતુ અનાસક્ત રતિમોતના દરવાજામાંથી પસાર થયા એટલે જ શું તે ભાઈને લાગ્યું કે પોતે વાવી મેટ, પદવી મેળવવા જીવનભર નીડર, નિર્ભિક અને સપષ્ટ વકતા રહ્યા જેટલી બભ્યાસની સજતા કેળવી નથી. ભાથી હશે? પ્રશ્નને કઈ ખવકાશ જ નથી, એમ જ અમેT પિતાના ગુરુ પૂ૫ વિદ્યાવિજયજી પાસે જઈને છે પાનીએ છીએ,
રડી પડયા અને નાની મોટી પદવી લેવાની એમણે બાઝારો અભ્યાસ
ના પાડી! છેવટે તેમને “ તકે ભૂષણ” ની પદવી અભ્યાષને પહેલે એકડે તેમણે યેવલામાં ધૂટયો. | આપવાનું પાઠશાળાએ નક્કી કર્યું. અને આ પાઠબાળપોથી અને પહેલું ધારણ અહી ભણ્યા. ત્યાંથી | શાળામાંથી ઇ. સ. ૧૯૩૦ માં તેમણે મેટીની પરીક્ષા પિતાથી સાથે સ્થળાંતર કરી ધૂળિયાં જવું પડયું. પસાર કરી. માં જ વરસમાં ઠીક પરમાર ગામમાં ર કરીથી મરાઠીમાં પ્રથમ ધારણ ઉત્તીર્ણ કર્યું હોવા મૃગાવતીબેન જાથે તેમણે પ્રભુતામાં પગલાં પાડયા. છતાય વઢવાણની શાળામાં બીજીવાર ઉ | જામનગરથી શેઠ શ્રી પોપટલાલ ધારશીભાઈ તરકર્યું. બળેવાર પ્રથમ ધારણ ઉત્તીર્ણ કર્યું તેવા થી નીતિ ચિરસ્થીય છ'રી પાળ બંધ
