________________
બાર પનીઓ છે.”
મદારીને વશ થાય, મૃગલું જેમ પારધીનાં સંગીતમાં : “તેમાં શું થઈ ગયું ? બાર બાર યુવતીઓ એને ભાન ભૂલે તેમ દિન-દશાનું ભાન ભૂલીને રેવતીને વશ વરે એ એની વિશેષ લાયકાત નથી ?”
થઈ ગયો. રેવતીની નેમ પાર પડી. પણ બાર બાર શૌયનું મહા દુઃખ તારા સંસારને
હુકમનું પાનું સર કર્યા પછી પોતાની માગ નિષ્ફટક સળગાવી મુકશે. સુખી સંસારમાં આગ ચ પાશે.”
કરવા માટે કાંટાઓ દૂર કરવાનું રેવતાને માટે આસાન “એ તે આપણામાં પાણી જોઈએ. શેતરંજ | થઈ ગયું. નેકર-ચાકરનું ગજું પણ કેટલું ? તેઓ બરાબર ખેલતાં આવડવી જોઈએ. પ્રતિસ્પધી ગમે | પણ પરિસ્થિતિને વશ થયા. ઉગતા સૂર્યને પૂજવાનો તેટલા હોય, આપણામાં એમને–આંટી જવાની કળા હેવી | માનવસ્વભાવ છે. તેમાં વળી આ બધા પામર જીવ જોઈએ. સંસાર શેતરંજનાં પ્યાદાઓથી ડરવાનું શું ?” | રેવતીની પ્રીતિ–સંપાદન કરવા બારેય સ્ત્રીઓની “અને વયનું કજોડું નહીં નડે ?”
અવગણના કરવા લાગ્યા. - “યુવાનીને વયનાં બંધન નથી હોતા. જીવનમાં બારેય સ્ત્રીઓને જીવતર ઝેર જેવું લાગ્યું. કયાં તરવરાટ હેય તે યુવાની હંમેશાં પાંગરતી જ રહે. તમે | પહેલાં માન-મરતબ ! કયાં પહેલને વટ ! ડગલે ન જોયું કે એ કે તરવરિ નવજવાન હતું ?| ડગલે અપમાન, અવગણના અને અવહેલના જ નસીબમાં
પિતાએ વિચાર કર્યો : યુવાન કન્યા એટલે સાપને | શેષ રહી. થોડીક સ્ત્રીઓએ આવા અપમાનજનક ભાર. એને સાચવ મહાદુષ્કર. એવી થાપણ સાચવવા | જીવનથી કંટાળી આત્મહત્યા કરી તે કેટલીકને ઉંધ વેચીને ઉજાગરો વેઠવો પડે. એનાં કરતાં એવી | યુક્તિપૂર્વક વિષ આપી હણી નાં પવામાં આવી. થાપણ આપમેળે જ હેમખેમ સેપી દેવાતી હોય તેવું બિચારા ભાન–ભૂલેલા મહાશતકને તેની ખબર પણ તેનાથી રૂડું શું ?”
ન પડી. * પિતાએ મહાશતકને “હા” કહેવરાવી. | વિચક્ષણ બુદ્ધિ ધરાવતી રેવતીએ જ્ઞાનતંત્રના ઠંડા . સરખી સાહેલીઓએ મીઠી મજાક કરી, “રેવતી ! | યુદ્ધમાં સહેલાઈથી મહાન વિજય પ્રાપ્ત કર્યો. પણ તું તે ભારે નટખટ. તને આવું ગાંડપણ કેમ સૂઝયું ? | રેવતીને વિજયને કેફ ચઢો. હવે તે માદી. અસાવધ તારી નજરમાં બીજો કોઈ નવજુવાન આવ્યું જ નહીં અને બેપરવાહ બની. રેવતી એવી જામણામાં રાચવા કે આવા આધેડને પસંદ કર્યો ?”
લાગી કે હવે પિતાનો સંસાર બીનહરી બની ગયો છે, એમાં ગાંડપણ શાનું? અણઘડ યુવાનને વરવું | માટે સદાકાળ પોતાનું જ વર્ચસ્વ અને પ્રભાવ રહેશે. એનાં કરતાં રસિકડો અને રંગીલે તરવરિયે આધેડ |
આધડ |
ચતી.
ચડતી-પડતીનું મહાચક્ર નિરંતર જ કરે છે. ખોટો ? જેને રસિક જીવન જીવવાની હોંશ હાય, | એને ફેરવનાર કેણ ? શું માનવી પોતે જ ફેરવતા વજી અને હિરણ્ય કટિ હોય તેની સાથેનો સંસાર
નથી? તેની બદલાતી જતી વૃત્તિઓ + ચક્ર ફેરવતી સુખ-ભરપુર લાગે.”
નથી ? બદલાતી જતી વૃત્તિઓ ૪ નવાં નવાં મહાશતક અને રેવતીનાં લગ્ન થઈ ગયા. પિતાને પરિબળાનું સર્જન કરે છે. અને જોગે પલટાતા પણ કન્યાને સારે ઠેકાણે વરાવ્યાને આનંદ થયે તેથી રહે છે એને ખ્યાલ અભિમાનમાં ચકચૂર બનેલી ભારે ઉત્સાહ અને ઉલ્લાસપૂર્વક કન્યાદાન કર્યું. રેવતીને ક્યાંથી રહે ? વધુ પડતે આત્મવિશ્વાસ - વિલાસવતી રેવતી સંસારની શેતરંજ ખેલવામાં ભ્રમણા જ લેખાય ને નિપુણ હતી. વિલાસની બધી કળાઓમાં તે પારંગત યૌવનમાં મસ્ત રહેનારી, પ્રત્યેક રત્રીને મધુરજની હતી એટલે પોતાના “નાથ” ને તેણે ટૂંક સમયમાં જ | સમ લેખનારી રેવતી વેશભૂષા અને વિલાસકળાઓમાં નાથી દીધો. સ્વામીને વૈભવવિલાસમાં ગળાડૂબ કરી દીધો. | પણ પ્રમાદી બની ગઈ. કઈ રણોદ્ધો અલ્પશાસ્ત્ર કે રૂપલુબ્ધ અને વિષયલુબ્ધ મહાશતક પણ સાપ જેમ શસ્ત્રરહિત બને ત્યારે તે કેવો લાચાર બની જાય છે !
.
૬૬૦
“ક્ષમા” વિશેષાંક
