________________
...
છે. તેમ નયવાદના સિદ્ધાંતની પણ ભાઈટાઈન જેવા વૈજ્ઞાનિક શિરામણીએ સાપેક્ષવાદથી Theory of Relativity" સમમ્મત કરી ત્યારે જૈનધમ” અને નને વિજય જગતને સ્વીકારવા પડયો. મંત્રવાદના આપણે યનહારમાં ઉપયોગ કરશું તા આપણા હમેશના કલા શાંત થઇ જશે. ક્રાઇ પણ અેક માણસને આપણે સર્વથા અને સદા દુષ્ટ છે એમ નહિ કહીએ. આપણને નયવાદ યાદ આવશે, આપણુ તે લાગશે કે, ના, ભાઈ ! આ માણસ તદ્ન દુષ્ટ નથી, કારા પણ છે.‘માવી સહિષ્ણુતા આવશે, એના તરફ આપણને જે દુર્ભાવ હતા તે દૂર થશે. આપણે પહેલાં અને વિકારતા હતા તે ખધ થઇ જશે. માપણે એની ઉજળી બાજુ દેખતાં થઈ જશું અને એક પ્રકારનું શાંતિનું વાતાવરણ આપણે ઉભું કરી શકશું.
નય અને જે ખાઘુ સ્વરૂપને લેતી હોય તે વ્યવહાર ન.--પ્રકાાંતર નયાને સાત પણ કહેવામાં આવ્યા છે જેમ કે નૈગમ, સંગ્રહ, વ્યવહાર, ઋજીસૂત્ર, શબ્દ, સમલિરૂઢ અને એવ’ભૂત. વળી એક ખીજી રીતે ગણાવતાં નાનથી સિદ્ધિ ખંતાવનાર નય તે જ્ઞાનનય અને ક્રિયાથી કહે તે ક્રિયાનય. ટૂંકામાં નયે!ની ગણુના થઈ શકે નહિ. સ્તંભપ્રાયેા અને વચન પ્રયાગેા ગણનાથી બહાર છે તેમ નયા પણ ગણનાથી બહાર છે, માટે જ દ્ધિસેન દિવાકરે કહ્યુ* છે: ‘જાવઈયા વયણ પહઃ તાવઇયા ચેવ ક્રુતિ નથવાયા? ચ્યા બધાનાં દેવળ અછડતા ઉલ્લેખ કરતાં વધારે શું જ દસ મિનિટના પ્રસ્તુત વાર્તાલાપમાં કહી શકાય તેમ નથી.
શ્વિમાં આજે અનેક સિદ્ધાંત, વાદા કે માન્યતા આ પ્રવર્તી રહ્યાં છે. મા બધા એછે-વત્તે અંશે એકાંતવાદના ર'ગથી ર'ગાયેલા અને મેટે ભાગે સકુચિતતાના વિષથી ભરપૂર છે, એથી તે પેાતાના વાદના આગ્રહી રહે છે. એ કારણે કલડે, ક’કાસે, વિધે અને શત્રુવટાનું વાયુ મડળ ઊભું' થાય. છે. છેવટે એનું પરિણામ નગતિક યુદ્ધમાં આવે. આ વૈચારિક હિંસાની રાખાણુ દવા ભગવાન મહાવીરે પ્રરૂપેલ નેયવાદમાંથી આપણને જડે છે.
|
L
માજના વાર્તાલાપની ફળશ્રુતિ રૂપે જો મારે કહેવુ હાય ! એટલું કહુ, એકાંતી ન ના. સામાના દૃષ્ટિબિંદુને પેાતાના દષ્ટિબિંદુ જેટલું જ આવકારા, સહિષ્ણુ અનેા. અનેકાંતી ખા, હઠાગ્રહી નહિ પણુ ઉદાર બના, ’ નયનાદ દ્વારા વહેવડાવેલે ભગવાન મહાવીરને આ પાવનકારી સદેશ છે. એ સદેશને આપણે મરતાથ કચેર્યો ત્યારે જ કહેવાય, જ્યારે સમગ્ર વિશ્વની પ્રજા પ્રજા વચ્ચે સહાનુભૂતિ સમજુતી, મૈત્રી અને પ્રેમને સેતુ ખડા કરવા એકાંત કે એકાંગીપણાને ઊડી જીવન અને જગતનું વિશાળ દર્શન કરવા આપણે સૌ અનેકાંતવાદી બનીએ. અંગત જીવનથી માંડી વિશ્વપયત ચિરસ્થાયી શાંતિ સ્થાપવા આપણે આપણાથી બને તેટલે ફાળા આપીએ અને જગદ્દોદ્વારક, પરમ અહિંસક ભગવાન મહાવીરના પચ્ચીસામા નિ મહેત્સવને સાથ ક બનાવીએ, ( આકાશવાણી, મુ`બઈના સૌજન્યથી તા. ૯-૬-૦૫ ) — જૈન પ્રકાશ ”માંથી સાભાર (રાગ : તિલંગ )
ન ના પારિભાષિક સ્વરૂપના બધાં કહેવાનું કે નય ગાંત દૃષ્ટિબિંદુ, દ્રશ્યને જ મુખ્યત્વે સ્પ`તુ હાય ત્યારે ૐ દ્રવ્યર્થિક અને પર્યાયને જ ધ્યાન લેતા હોય એ ત્ય. એ પર્યાયાયિક કહેવાય, ખીજી રીતે કહીએ તે વસ્તુના મૂળ સ્વરૂપને ધ્યાનમાં લેનારી દૃષ્ટિ તે નિશ્ચય
|
પ્રભુ કે અદ્ભુત અતિશય છાજે
—પૂ. મુ. શ્રી શીલચંદ્રવિજયજી મહારાજ પ્રભુક અદ્ભુત અતિશય છાજે....
નિર્હાળી ભવિકા, શાક સકલ
દૂર ભાંદે ઉમેં આનંદધન દિવ્ય મધુર સ્વર
•
છત્રય શુભ દુંદુભિ ધીર – અવાજે. આશામ ડેલ રાજે.... પ્રભુ કા સમવસરનમે બિરાજે.... પાયે આનંદ આજે.... પ્રભુ મ
વૃક્ષ અશક
વિધવિધ કુસુમકી વૃષ્ટિત સુર, નભમે લવિજન મનસુખ કારન, ઉજજવલ ગ્રામર, રત્નસિંહાસન, હાર્યાં મેઘ ભયે મુખ શ્યામલ, મેરે પ્રભુકે સુખમાંડલ પર, યું અડ-પ્રાતિહાર જ શાભાચુત, વીર જિષ્ણુદ્દે મુખચંદ કરશ કરી,
21
....
પ્રભુ કા
ગાજે.... માજે.. રાજે..... પ્રભુ કા
