Book Title: Gommatsara Jivakand
Author(s): Khubchandra Jain
Publisher: Paramshrut Prabhavak Mandal

View full book text
Previous | Next

Page 267
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir गोम्मटसारः। २४७ अर्थ-विग्रहगतिको प्राप्त होनेवाले चारों गतिसम्बन्धी जीव, प्रतर और लोकपूर्ण समुदात करनेवाले सयोगकेवली, अयोगकेवली, समस्त सिद्ध इतने जीव तो अनाहारक होते हैं । और इनको छोड़कर शेष जीव आहारक होते हैं । समुद्धात कितने प्रकारका होता है यह बताते हैं। वेयणकसायवेगुवियो य मरणंतियो समुग्धादो । तेजाहारो छटो सत्तमओ केवलीणं तु ॥ ६६६ ॥ वेदनाकषायवैगूर्विकाश्च मारणान्तिकः समुद्रातः । तेज आहारः षष्ठः सप्तमः केवलिनां तु ॥ ६६६ ॥ अर्थ-समुद्धातके सात भेद हैं । वेदना, कषाय, वैक्रियिक, मारणान्तिक, तैजस, आहारक, केवल । इनका स्वरूप लेश्यामार्गणाके क्षेत्राधिकारमें कहा जाचुका है इस लिये यहां पर नहीं कहा है। समुद्धातका खरूप बताते हैं । मूलसरीरमछंडिय उत्तरदेहस्स जीवपिंडस्स । णिग्गमणं देहादो होदि समुग्धादणामं तु ॥ ६६७ ॥ मूलशरीरमत्यक्त्वा उत्तरदेहस्य जीवपिण्डस्य । निर्गमनं देहाद्भवति समुद्धातनाम तु ॥ ६६७ ॥ अर्थ-मूल शरीरको न छोड़कर तैजस कार्मण रूप उत्तर देहके साथ २ जीवप्रदेशोंके शरीरसे बाहर निकलनेको समुद्धात कहते हैं । आहारमारणंति य दुगं पि णियमेण एगदिसिगं तु । दसदिसि गदा हु सेसा पंच समुग्धादया होंति ॥ ६६८ ॥ आहारमारणांतिकद्विकमपि नियमेन एकदिशिकं तु । दशदिशि गता हि शेषाः पञ्चसमुद्धातका भवन्ति ।। ६६८ ।। अर्थ-उक्त सात प्रकारके समुद्धातोंमेंसे आहार और मारणान्तिक ये दो समुद्धात तो एक ही दिशामें गमन करते हैं; किन्तु बाकीके पांच समुद्धात दशों दिशाओंमें गमन करते हैं। आहारक और अनाहारकके कालका प्रमाण बताते हैं । अंगुलअसंखभागो कालो आहारयस्स उक्कस्सो । कम्मम्मि अणाहारो उक्कस्सं तिण्णि समया हु ॥ ६६९ ॥ अङ्गुलासंख्यभागः कालः आहारकस्योत्कृष्टः । कार्मणे अनाहारः उत्कृष्टः त्रयः समया हि ॥ ६६९॥ For Private And Personal

Loading...

Page Navigation
1 ... 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305