________________
દુનિયાનો સૌથી પ્રાચિન ધ.
ન ઉતરે તે પણ તદન બનવા જોગ છે. મારકોનીએ શોધી કહાડેલા નવા તારના યંત્રથી તારના સંદેશા મોકલી શકાય છે, તે બાબત નવી જાણવાની નથી : પાણીના એક ટીપામાં કરડે હેય છે, એ વાત પણ સિહ થઈ છેશરીરના દરેક રોગો જતુઓથી ઉત્પન્ન થાય છે અને શરીરમાં પણ અસંખ્યાતા જીવે છે, એમ વૈદકશાસ્ત્ર કબુલ કરે છે. તેમાં પણ નર અને માદા હોય છે, એમ અંગ્રેજોએ સિદ્ધ કરી આપ્યું છે. એકસરેઝના કિરણોથી શરીરના અંદરની દરેક વસ્તુ જોઈ શકાય છે; એક બીજા સંચાની મદદથી ધરની અંદરની દીવાલમાંથી પણ આરપાર જોઈ શકાય છે. તાર અને ટેલીફને સંદેશા મોકલવાની રીતમાં ઉથલપાથલ કરી મુકી છે, અને તે પણ તદન ખરૂં છે, એમ આપણે હમેશાં જોઈએ છીએ: ચંદ્ર ઉપર અને મંગળના ગ્રહ ઉપર વસ્તી છે, એમ યુરોપીઅન વિદ્વાનો પણ કબુલ કરે છે. ઉડવાના સંચા અને બલુન (વિમાન ) થી હવામાં ઉડીને પરી શકાય છે. હિપનોટીઝમ અને મેસમેરીઝમ નામની વિધાથી માણસના રોગ સારા કરી શકાય છે, અને તેમના મનની વાતો પણ જાણી શકાય છે. થીઓસોફીસ્ટ આત્માને ઘણે દૂરથી જોઈ શકવાનું સાબીત કરી આપે છે, વગેરે અસંખ્ય બાબતોએ આ સુધારાવધારાના વખતમાં મોટી ઉથલપાથલ કરી નાખી છે, અને જે વાત આપણે થોડા વર્ષો ઉપર માનવા ના પાડતા હતા, તે હમણું આપણી નજર આમળ બનતી હરહંમેશ જોઇએ છીએ, જે એમ છે તો આપણું શાસ્ત્રની વાતો બેટી છે એમ કેણ કહી શકશે. શાસ્ત્રમાં જે ઉમદા ચીજો ભરેલી છે, તે આપણે આંખ છતાં શોધી કહાડતા નથી, અને કાન છતાં સાંભળવા તસ્દી લેતા નથી. ધરના માણસે હંમેશ બેદરકાર રહે તેમ, આપણે આપણી દોલતની રખેવાળી કરતા નથી, અને તે દેવત પાશ્ચાત્ય પ્રજા મેળવી તેનું રહસ્ય જાણી, જુની બાબતો નવા રૂપમાં બહાર પાડી, એવી વડાઈ લે છે, કે તે બાબતો તદન નવી શોધે છે. ખરેખર હિઅને માટે એ શોકજનકજ ગણાશે આપણાં શાસ્ત્રાની બાબતો ખાટી છે એમ નહીં માની લેતાં, તે સત્ય હેય એ બનવા જોગ છે, અથવા સત્ય છે, એમ માની, તેની સત્યતા સાબીત કરવા માટે ઉંચું જ્ઞાન લેવા આપણને પ્રયત્ન કર ધટે છે.
માણસ, વનસ્પતિ, અગ્નિ, વાયુ, જનાવર વગેર દરેક ચીજમાં
