________________
વિચારબિન્દુ
:
'નાવાઃ સાવક્ષેä 'ઈત્યાદિક ઉપદેશમાલાની (૨૫૮) ગાથાની સ'મતિ કહે છે તે ન ઘટે, જે માર્ટિ તે ગાથામાં પ્રમાદ પરિહારના અર્થ છે, પણ તે .....ર્ધા, તથા કાલીદેવી પ્રમુખનિ અનતભવ અંતરવિના ભવાંતરિ જ પ્રાયશ્ચિત્ત કહિઉ' છે જે માર્ટિ દીક્ષા તે ભવાંતરસ પાપનું પ્રાયશ્ચિત્ત છે. સન્ના વિ ટુ બ્વજ્ઞા પાયન્તિ મયંતરજ્જાનું । ઈત્યાદિ હરિભદ્ર વચનાનુસારિ તથા ‘મનિયમનમાંવિચ ' ચતુઃાળીનેજે [0] ‘ હૈં वा भवे अन्नेसु वा भवग्गहणेसु' पाक्षिक सूत्रे, ' इत्थं वा जम्मे जम्मंतरेसु वा ' पञ्चसूत्रे । કોઈક હૈસ્ય એ અક્ષરથી ‘હિ‘સાદિક પાપનું પ્રાયશ્ચિત્ત ભવાંતરિ કહિ, ણિ ઉત્સૂત્રભાષણનું ન હાઈ' તે જૂઠું, જે માર્ટિ‘અ’િતેમુ વા ' ઇત્યાદિક પ`ચસૂત્રિ (સૂ. ૯) કહિ* છે । અનેિ ખાહુલ્યાભિઇ તા હિ'સાદિક પાપના પણ અનત અનુખ ધ કહિએ છે ઇતિ. ‘ સે પરસ્ત અઠ્ઠાણુ હ્રાનું ધમારૂ વાલે પક્વમાળે તેન તુવેળ મૂ વિરિયાસમુવે' ઇત્યાદિક આચારાંગ મધ્યે, તે માર્ટ ઈહ ભવિ તથા ભવ તરિ પ્રાયચિત્ત આશ્રિ પણિ પરિણામવિશેષ જ અનુસરવા, ારા
૪૭૪
1
મિથ્યાત્વમધ્યે અનાભાગમિથ્યાત્વ અવ્યક્ત, ખીજા ચાર વ્યક્ત, તિહાં અભવ્યનિ અવ્યક્ત મિથ્યાત્વ જ હાઇ, ભવ્યનિ એન્ડ્રૂ' હાઇ” એહવુ' કાઇ કહે છે તે જૂઠું, જે માર્ટિ અમન્યાશ્રિતમિયાવૅડનાથનન્તા સ્થિતિમવેત્' ગુણસ્થાનકમારાહગ્રન્થિ (૧૦), ‘મ ચાનત્રિય મિધ્યાવે.સામાન્યેન ચત્તાચ વિષયે' એહવુ' વૃત્તિ લિખ્યુ છે.' તથા ‘અધર્મો અધમસન્ના' ઈત્યાદિક વ્યકતમિથ્યાત્વ, દ્રવ્યદીક્ષા લેઈં ગ્રેવિયકિ જાઈં છે જે અભવ્ય તેનિ પ્રગટ દીસે છે. તેહનિ વ્યવહાર વ્યક્ત અનેિ નિશ્ચયથી અવ્યત' એહવુ' જિ કોઈ કુકલ્પના કરે છે તેહ તા ખીજાઇ મિથ્યાત્વીનિ કહિઈ તા કહવાઈ, પણિ એકવાર ખાદ્યન્યકત અંતરઅવ્યક્ત' એ એહુ ઉપયાગ જિનશાસન' જાણે તે ક્રિમ ભાખે ? ૫૩ા અનાભાગમિથ્યાત્વ નિજધર સરિખું છે. તિહાં વતા જીવ ન માગામી તથા ન ઉન્માĆગામી આવઇ, તે છાંડી જૈનમાર્ગમાં આવે તેા માગ`ગામી કહિઈ, શાકથાદિ દર્શીનમાં આવે તેા ઉન્માČગામી કહિઇ । અને અભવ્ય એ એહુ એકમાં નહી, તે માિ ત્રીજા ભેદમાં હાઇ' ઈમ કાઈ કહે છે તે જૂ', જે માર્ટિ જિનશાસનમાં ખઈ જ રાશિ છે. અભવ્યપણિ—
णत्थि ण णिच्चो ण कुणइ कयं ण वेएइ णत्थि णिव्वाणं ।
थिय मोक्खोवाओ छम्मिच्छत्तस्स ठाणाई ॥ [ ३-५५ ]
એ સમ્મતિગ્રન્થમધ્યે ૬ મિથ્યાવસ્થાનક કહિયાં છઇ, તે માંહિલે એક સ્થાનકઇ વ્યવહારરાશિમધ્યે આવ્યઇ ઉન્માગામી જ કહેવાઇ ॥૪॥
[ માદરનિગાદવ્યવહારિત્વ વિચાર ]
“ववहारीणं णियमा संसारो जेसि हुज्ज उक्कोसो । तेसिं आवलियअसंखभागसमय पुग्गलपट्टा || એ ગાથા વ્યાખ્યાનવિધિશતક (૮૨) મધ્ધિ' છઇં, તે માટિ' અન’તપુદ્દગલપરાવર્ત્ત - સ'સારી અભવ્ય વ્યવહારિ ન કહિ” ઈમ કેાઈક કહે છે તે મિથ્યા, જે માર્ટિ સગ્રહણીવૃત્તિમાં કઈ છ-
