________________
મારી કહાણી : : ૧૬૯ ભાર આવી પડેલો. એ પત્રમાં હું કેટલાક શાસ્ત્રીય ચર્ચા કરી અને વિગતથી યેજના કરી. આને પરિણામે વિષયો વારંવાર ચર્ચ. મર્યાદિત દીક્ષાની પદ્ધતિ, પ્રથમ પહેલ મારા ઘેરથી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાનો દીક્ષા લીધા પછી તે ન પાળી શકાય એવું લાગે આરંભ થયો. મારા માતાજી, મોતીબહેન અને ઘેડ તો દીક્ષા છોડી દઈને સિદ્ધપુત્ર થવાની વા શ્રાવક- જૈન પાડોશી અમારા સૌથી પહેલા શ્રેતા બન્યા. ધર્મ આચરવાની પ્રાચીન રીત, ઉપધાન વગેરેની પંડિત સુખલાલજીએ અને મેં કલ્પસૂત્ર ઉપર જે ભારે ખર્ચાળ અને જડ પદ્ધતિ વર્તમાનમાં ચાલે વર્તમાન સંશોધન પદ્ધતિને લક્ષ્યમાં રાખીને છે તે બાબત પણ શાસ્ત્રીય દષ્ટિએ ચર્ચા કરો. ભાષણો કર્યા. એનો પ્રથમ સંગ્રહ “સુષા’ નામના એ પત્રનું સંપાદન મારે થોડા મહિના કરવું છાપાએ છપાવેલ. અમારાં બીજાં પણ એ પડ્યું, પછી તે હું મતભેદને કારણે તેમાંથી છૂટો વ્યાખ્યાનમાળાને લગતાં ભાષણોનો સંગ્રહ છપાયેલ થઈ ગયા.
છે અને પછી તે ક્રમેક્રમે એ વ્યાખ્યાનમાળાનું ૨૨. મુંબઈમાં ભગવતીનું કામ કરતો હતો
કુંડાળું વધતું ગયું. અમે જયાં રહેતા ત્યાં પ્રીતમનગર ત્યારે મને થયું કે યુનિવર્સિટીમાં સંસ્કૃતને સ્થાને છે,
સોસાયટીમાં આજુબાજુ રહેતા ઘણું જેને અને પાલીને સ્થાન છે, તે પછી જૈનશાસ્ત્રની અર્ધ- બીજાઓ પણ શ્રોતા બનવા લાગ્યા. આ પછી તે માગધી પ્રાકૃતને શા માટે સ્થાન નહીં ? આ બાબત હાલ જ્યાં મહાવીર વિદ્યાલયની શાખા અમદાવાદમાં મેં જિનાગમ પ્રકાશક સભાના મંત્રી શ્રી મનસુખ- છે તે શેઠ ભોળાભાઈના મકાનમાં બીજા બીજા લાલ રવજીભાઈ સાથે ચર્ચા કરી અને એ વિશેના વિદ્વાનોને અમે આમંત્રણ આપીને પ્રવચન કરાવવા મારા વિચારે સ્પષ્ટપણે રજુ કર્યા. તેમણે મને લાગ્યા એ વ્યાખ્યાનમાળામાં શ્રી નર્મદાશંકર મહેતા જણાવ્યું કે અર્ધમાગધી પ્રાકૃતમાં જે જે પ્રકારનું જેવા પ્રૌઢ તત્તવો એ આ વ્યાખ્યાને આઈ. અને જે જે વિષયને લગતું સાહિત્ય હોય તે વિશે
અને આમ એની શરૂઆત નદીના મૂળ જેવી બરઅર એક મોટી નેધ તૈયાર કરો અને એ
આછીપાતળી હતી તે વર્તમાનમાં ઘણી જ વ્યાપક સાહિત્યનો મુંબઈ યુનિવર્સિટીને બરોબર ખ્યાલ
બની ગઈ છે અને હવે તો મુંબઈ, અમદાવાદ, આવે એ એક સ્પષ્ટ ભાષામાં નિબંધ લખે. તેમની
કલકત્તા અને પૂના સુધી તે વ્યાખ્યાનમાળા પહોંચી સૂચના પ્રમાણેની નધિ અને નિબંધ તૈયાર કરી મેં
ગઈ છે અને જૈન સમાજનું મન આકર્ષી રહી છે. તેમને આપ્યાં. તે બધું લઈ તેઓ શ્રીમાન દીવાનબહાદુર કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી પાસે પહોંચ્યા. ૨૪. મારી કામ કરવાની રીત કઈ પ્રકારે એમણે એ ચર્ચા શ્રી નરસિંહરાવભાઈ દિવેટિયા સમયને અપવ્યય કરવાની નથી રહી. હું એક સાથે કરી અને થોડા જ દિવસમાં મેં સાંભળ્યું કે કામ કરતો હોઉં અર્થાત મારા ઉપર કોઈ નિયામક સંસ્કૃતની પેઠે જ હાઈસ્કૂલમાં પાંચમી ચોપડીથી ન હોય અથવા સમૂહમાં કામ કરતો હોઉં ત્યાં અર્ધમાગધી ભાષા પણ શરૂ કરવાનું મુંબઈ યુનિ- નિર્ધારિત સમયમાંથી પાંચ મિનિટને પણ અપવ્યય 'વર્સિટીએ જાહેર કર્યું છે. આથી મને ઘણો જ કર મને કદી ગમતું નથી. એક એ સમય આનંદ થશે અને આ રીતે મારાથી જૈન અગ- હતું કે જ્યારે ભગવતીના અનુવાદનું કામ હું એકલે જ મોની ભાષાની સેવામાં યતકિંચિત નિમિત્તરૂ૫ થવાયું કરતે અને જે સ્થળે બેસીને કામ કરતો તે સ્થળે તેથી પણ મને ધન્યતા લાગી.
મારા સિવાય બીજું કઈ પણ નહોતું. છતાંય એ ૨૩. અમદાવાદમાં રહેવાનું બન્યું ત્યારે મને કામ કરતાં કરતાં એક મિનિટ પણ બગડે એ સ્થિતિ થયા જ કરતું કે અમે જે કાંઈ જાણીએ છીએ તે મને અસહ્ય લાગતી. અત્યાર સુધીમાં મારા હાથે
અમદાવાદના લેકે પણ જાણે એવી કઈ યેજના જે જે સંપાદન સંશોધન વા સ્વતંત્ર લેખનનાં કામ | થાય તો સારું. આ વિશે પંડિત સુખલાજી સાથે મેં થયાં છે તેમાં હું આખો જ રેડાઈ ગયો છું અને
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
