Bruhad Gujarat kosha Part 2

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 10

તડાકિયું
૧૦૪૫
તણુક(ખ)નું
(એ)ણ” સ્ત્રી પ્રત્યચ.] તડાકા મારનારી સ્ત્રી
તરિંગ-ધૂમ (તડિઓ જુઓ ‘તરંગ-ધમ.' તકિયું વિ. જિઓ “તડાકો' + ગુ. ‘છયું ત. પ્ર.] તડાકા તળુિં (તચિહ્યું) વિ. [ઓ “તડિંગ' +ગુ “G” ત. પ્ર.]
મારનાર, વાતડિયું. (૨) ગપડિયું, ગડી. (૩) કુલણજી (લા.) હૃષ્ટપુષ્ટ. કસદાર, જાડું, મસ્ત. (૨) (લા.) બેફિકરું તડાયિણ (સ્થ) જુઓ ‘તડાકિયણ”
તો સ્ત્રી, ઈજા ઓ તડવું' + ગુ. “ઈ' ક. પ્ર.) ધસી જઈને તાકી વિ. [જએ “તડાકો' + ગુ. “ઈ' ત... જુઓ મારવામાં આવતો સખત માર. (૨) દરેડે, ઝડી. [૨ દેવી તડાકિયું.”
[પુરુષ (ઉ.પ્ર.) સખત માર મારવો. ૨) સખત ગાળ દેવી. તાકી-દાસ પું, [+ સં.] (લા) જુએ “તડાકિયું'—એ પવી (રૂ.પ્ર.) કોઈ પણ ક્રિયાને અતિરેક થ, ૦૫ાર તાકે મું. જિઓ “તડાક.'] જુઓ તડાકા.” (૨) ઝપાટે, કરવું (ર.અ.) તર-પાર કરવું, હદપાર કર] - સપાટો. (૩) (લા.) લાભ, ફાયદે, “ચાન્સ.” [ ચાલ, તડકાવવું, તડકાવું જ એ “તક માં.
૦ ૫ (૩.પ્ર.) નાણાંની રેલમછેલ આવી પડવી, ઘણી તડુસાવવું, તડુસાવું જ “તસવું' માં. આવક થવી]
તડું ન. [સ તટ-> પ્રા. તસમ-] (લા.) જુદા પડવાની તહાગ ન. સિ.,યું.] તળાવ
સ્થિતિ. (૨) તડ, પક્ષ, ફિરકે, વિભાગ તહા-ઝી(-ઝી), (-કય) સ્ત્રી, જિઓ ‘તડવું' + “ઝી(-ઝી)કહું.'] તt-તા)કહું સક્રિ. [૨વા.] કઈ ઉદેશી માટે અવાજે વારંવાર મારવાની ક્રિયા, તડાપીટ
ક્રોધની લાગણી વ્યક્ત કરવી, ઘાંટે કાઢી ઠપકો આપો તા-ડે)ત૮ કિ.વિ. [જ એ તડવું,દ્વિર્ભાવી “તડ તડ (ભ.કે. માં કર્તરિ પ્રયોગ : “એને તડકો ). તા-તા)
એવા અવાજથી ઘસી કે બલાને, (૨) ઝટપટ, જલદી કાવું કર્મણિ, ક્રિ તા-તા)ડુકાવવું છે, સક્રિ. તાતા (-ડ), -ની સ્ત્રી, જિઓ “તડવું,'દ્વિર્ભાવ + ગુ. તા-તા) મું જિઓ “ત(તા)-કવું + ગુ “એ” ક.મ.]
ઈ' ત...] સખત ટપાટપી, મારામારી. (૨) (લા.) સખત તકવું એ બોલચાલ, ઝઘડે, કજિયે. (૩) ભીડ, ભરા, ગિરદી, તદ્દશતશ ક્રિ. વિ. [૨વા.] ધીમે ધીમે રહીને, ધીમેકથી (૪) સારી આવક
તડસ વિ. [રવા.] જાડું. (૨) ધણું, ઝાઝ, પુષ્કળ તાતંગ (ત) વિ. [જ એ “તડવું'+ “તંગ.”] ચસેચસ, તડૂસકવું અ.કિ. નાસી જવું, ભાગી છુટવું, પોબારા ગણવા ચપોચપ, સખત બંધાયું હોય એમ
તસવું સ.કિ. [રવા.] ઝાટકવું, ખંખેરવું. (૨) મારવું, તહા-મ, તા-તંબ કિ.વિ. જિઓ “તડવું' દ્વારા.) ખેંચાઈને ધીબવું. (૩) (લા.) ખબ ખાવું. તડસાલું કર્મણિ, ક્રિ, સારી રીતે ફુલી ગયું હોય એમ, તસતસે એમ
તડુસાવવું છે., સક્રિ. તાપે જ ‘તરાપ.
તહેવું અ.કિ [૨.વા.] “તડ તડ એવો અવાજ કરે. (૨) તહા-પતી સ્ત્રી. [એ “તડવું' + “પડવું+ ગુ. “ઈ' કુ.પ્ર.] (લા.) માથે ધસી જઈ તૂટી પડવું. તડેટાવું ભાવે., કિં.
ઉપરાઉપર આવી પડવું એ, પડાપડી. (૨) (લા) ઉતાવળ તડેઠાવવું પ્રેમ, સક્રિ. તાપીટ (૨) સ્ત્રી. [જ એ “તડ” +પીટવું.'] ઉપરા- તડેટા, ૫. જિઓ “તડેડ' + | આટ” ક..] “તડ તડ'
ઉપર પીટવાની ક્રિયા, સખત સાર, (૨) (લા.) કાગારોળ એવો અવાજ. (૨) ક્રિ.વિ, “તડ તડ' એવા અવાજ સાથે. તડાફડી સ્ત્રી. [૨] “તડફડ' એવો અવાજ. (૨) ફટાકિ- (૩) ઝડપથી ચાની સેરને સળગાવતાં થતો ફટકિયાઓને અવાજ, તડાટી સી. [જ “તડેડાટ’ + ગુ. “ઈ' સાથે ત.પ્ર.] (૩) (લા) ઝઘડાવાળી બોલચાલ. (૪) ટપાકા બેલતા જ એ “ડેડાટ.” (૨) “તડ તડ' એવા અવાજ સાથેની પ્રબળ જાય એવી મારામારી
ગાત. [૦ બેલી (રૂ.પ્ર.) ધસી જતાં “તડ તડ” એ તહાભડી સ્ત્રી. [૨વા.] ઉતાવળ. (૨) (લા.) ઝઘડાવાળી અવાજ થા]. બેલચાલ, તડાફડી. (૩) તડ તડ મરી જાય એ પ્રકારની તડેટાવવું જ “તડેડવું'માં. મરકી
તડેટાવું એ “તડેડવું' માં. (૨) (લા.) પોક મૂકીને રેવું તડામાર કિ.વિ. [જઓ ‘તડવું' + “મારવું.'] ધસી જઈ માર તડે-મ(મ) કેડે (તડ- કિ.વિ. [જુએ “ત૮૬+ “મ(મ)મારવામાં આવે એવા પ્રકારની ઉતાવળથી, ઘણી જ કેડ' + બેઉને ગુ. “એ' ત્રી, વિ, પ્ર.] (લા.) અતિ ઝડપથી, ધમધોકાર, ઝપાટાબંધ (૨) (-૨) શ્રી. એ આતુરતાથી, ખૂબ ઝડપથી, ઉતાવળે તડામારી.’
[કરવામાં આવતી તૈયારી તત૮ જુએ “તડાતડ.' તમારી સ્ત્રી. [+ ગુ. “ઈ' વાર્થે ત. પ્ર.] તડામાર તહેવડ વિ. જિઓ “વડ દ્વારા. સાવડિયું, બોબરિયું તાવવું, તરવું એ “તડવું'માં.
[વિદ્યુત તવ (-ડથ) સ્ત્રી. સમાનતા, બરોબરી, સરખાપણું તતિ સી, સિં. તરત વીજળ, દામિની, સૌદામની, તાવ (ડ) સી. [૨૧.1 પ્રસતિ થતાં પહેલાંની તદિતાંબર (તામ્બર) ન. [સ. તદિર (ત એવર)] વેદના, વેણ
[‘તડેવડ. વીજળીની જેમ ચમકારા મારતું વસ્ત્ર
તહેવી સ્ત્રી, જિઓ “તડેડ" + ગુ. આઈ' ત...] જુઓ તરિયું વિ. [જ એ “તડ' + ગુ. “યું' ત. પ્ર.] તડ-આરા તણુક(ખ) (-કથ,- ) એ “તણખ.” ઉપર રહેલું, તટપ્રાંત ઉપરનું
[અવાજથી તણુક(ખ)વું જ “તણખવું. તણુકા(ખા)વું ભાવે, જિ. તહિંગ (તડિ) કિ.વિ. [રવા ] “તડ' એવા રણકાવાળા તણકા(ખા)વવું પ્રે. સક્રિ.
ડથ) [૨વા, માનવ ૨