________________
ભારતીય દર્શનોમાં ઈશ્વર
૧ ૩૩ ૧૭૭. િષમ પ્રમાણે ચાત્ સર્વજ્ઞ ની વાર્તા
एकेन तु प्रमाणेन सर्वज्ञो येन कल्प्यते ॥ नूनं स चक्षुषा सर्वान् रसादीन् प्रतिपद्यते। श्लोकवार्तिक चोदनासूत्र श्लोक ११०-११२ અર્થાત્ સર્વજ્ઞતાના નિષેધનો અર્થ છે સાક્ષાત્ ધર્મશત્વનો નિષેધ. એટલે કે કોઈ પણ પુરુષ ધર્મને પ્રત્યક્ષથી જાણીને સર્વશન બની શકે. ધર્મ સિવાય અન્ય બધા પદાર્થોનું જ્ઞાન જો તે કરવા માગતો હોય તો ભલે કરે, અમને કોઈ વાંધો નથી. આ રીતે ધર્મને તો વેઠ દ્વારા જ અને અન્ય પદાર્થોને પ્રત્યક્ષ, અનુમાન, ઉપમાન,
અર્થોપત્તિ અને અભાવ આદિ પ્રમાણોથી યથાયોગ્ય જાણીને કોઈ જ આડકતરી રીતે સર્વજ્ઞ બનવા ઇચ્છતો હોય તો પણ એક પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ દ્વારા જ જે સર્વજ્ઞ બની ધર્મને પણ જાણવા ઇચ્છે છે તે તો એના જેવો છે જે કેવળ આંખ વડે જ રસ,
ગંધ, સ્પર્શ, શબ્દ બધાને જાણવા ઈચ્છે છે. ૧૭૮.ઇ િિનત થવા દ્રઢાસૂત્ર રૂ.૨.૪૦ ૧૭૯. વિવેકપૂડામણિ, ક્ષો ૨૨૦ ૧૮૦.તોdજુ સીતારૈવત્યમ્ વેકાન્તસૂત્ર ર૩.૩૩ શરમાળ સહિત ૧૮૧. ભારતીય રન, માવાર્થ નવ ઉપાધ્યાય, ૨૨૮૪, પૃ. ૩૬૦ १८२. शक्तिद्वयं हि मायाया विक्षेपावृतिरूपकम् । दृग्दृश्यविवेक, श्लोक १३ ૧૮૩. પરીયડ દિ કર્તુત્વે રોયેવ નીવઃ પુર્વન્ત દિ તકીશ્વરઃ પતિ વેલૂ
૨.રૂ.૪૨-૪૨ શરમાગ્ય 9C8. An Introduction to Indian Philosophy, S. C. Chatterjee & D.
M. Datta, 1954, p. 404 405 ૧૮૫. ભારતીય ટન, માવાઈ તવ ઉપાધ્યાય, પૃ. ૬૩, ૬૪૭-૬૪૮, 965. "Sankara also speaks of Māyā as the power of God, but this
creative power, according to him, is not a permanent character of God, as Rāmānuja thinks, but only a free will which can, therefore, be given up at will." An Introduction to
Indian Philosophy, S. C. Chatterjee & D. M. Datta, p. 378. qCU. "It will be quite clear now that Sankara does not deny the
world in the second or practical aspect, like a subjective idealist who reduces it to a mere idea of the perceiving individual, and who does not allow it an extra-mental existence. This will be further evident from the way in which he refutes the subjectivism of the Vijnanavadin.” એજન, પૃ. ૩૯૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
