________________
(૯) શ્રી અનુત્તરોવવાઈ સૂત્ર દેહ પ્રત્યેનું મમત્વ ઘટાડતા તપસાધકોનું દિવ્ય દર્શન
ભગવાન મહાવીરની ઉપદેશ ધારામાં નવમા આગમનું નામ છે. અનુતરોવવાઈ સૂત્ર સાધક જ્યારે સાધનાના ક્ષેત્રમાં આગળ વધે છે ત્યારે તે સાધનાના ક્ષેત્રમાં સફળ થાય જ એવું નથી, પરંતુ જેઓ અત્યંતપણે કષ્ટોને સહન કરી પોતાની સહનશીલતાનો પરિચય આપે છે તેવા સાધકો જ સિદ્ધિ સુધી પહોંચી શકે છે.
અનુતરોવવાઈ સૂત્રમાં ભગવાને પરમશ્રેષ્ઠી ધન્ના અણગારના જીવનનું વર્ણન કર્યું છે. તપસાઘક ધન્નાએ સંસારનો ત્યાગ કરીને આત્માને પામવા માટેની અંદરમાંથી ઉત્કૃષ્ઠ દૃઢતાને કેળવે છે ત્યારે તેના માટે દેહ નગણ્ય અને ગૌણ બની જતો હોય છે. સાધક ધના અણગાર જ્યારે સાધનાના ઊંડાણ સુધી પહોંચી જાય છે ત્યારે તેના દેહનું મમત્વ એટલું બધું છૂટી જતું હોય છે કે તે સહજતાથી તપસાધનામાં આગળ વધે છે. આ તપસાધનાથી તેનો દેહ હાડપિંજર સમાન થઈ જાય છે. એક એક હાડકા અને નસ ગણી શકાય અને ઊંડી ઉતરી ગયેલી આંખોમાંથી જાણે દેહની હાડપિંજર અવસ્થા હોવા છતાં પણ આંખોની ચમક બતાવતી હતી કે હજી હું આત્મસાધક છું. દેહની દશા નબળી પડે છે તેમ તેમ મારી આત્મદશા સબળી બને છે. તેઓ અત્યંતપણે આત્મવિશ્વાસ આ આગમમાં ઝબકી રહ્યો છે. જેમણે તપ-સાધના કરી આત્મસિદ્ધિ કરવી છે તેને માટે વિશેષ માર્ગદર્શન આ આગમમાં મળે છે.
આ સૂત્રમાં કહ્યું છે કે મનુષ્ય માત્ર ખોરાકથી જ જીવી શકે એવું નથી. પ્રકાશ અને હવાથી પણ જીવી શકે છે સૂર્યપ્રકાશથી લાંબો સમય જીવી શકાય તેવા દાખલા છે. માત્ર ચોખાનો એક દાણો લઈ લાંબા સમય જીવી શકાય છે. ધન્ના અણગાર થોડું ખાઈ અને લાંબું જીવ્યા તે ઉદાહરણ છે. આ વાતો શરીરવિજ્ઞાનના સંશોધનનો વિષય છે.
કેવા પ્રકારની તપસ્યા કરવાથી આપણાં કર્મનો ક્ષય થાય છે અને કેવા પ્રકારની તપસ્યા કરવાથી આપણા મોહને આપણે નિર્બળ બનાવી શકીએ છીએ તેનું વિશેષ વર્ણન આ આગમમાં આવે છે. ભગવાન મહાવીરે
=આગમ -=
