________________
ચાર મૂળ સૂત્રો ભગવાન મહાવીરના આગમો અંગ,ઉપાંગ, મૂળ, છેદ અને આવશ્યક રૂપે પ્રચલિત છે. જેમ વૃક્ષમાં થડનું, મૂળનું, શાખાઓનું અલગ અલગ મહત્ત્વ છે તેમ ભગવાનની વાણી અલગ અલગ સાધકો માટે વિવિધ સૂત્રો દ્વારા ઉપકારક બને છે.
દર્દીઓની ઔષધિમાં કોઈક માટે મૂળ, કોઈક માટે થડ કે શાખાનું સેવન કરવું તે દર્દશામક હોય છે. કેટલાક રોગોમાં છેદ પણ આપવામાં આવતો હોય છે. આમ વૃક્ષના વર્ણન દ્વારા સાધકોની અલગ અલગ દશાઓ અને દૃષ્ટિઓ અને વિવિધ પ્રકારના દોષોના નિવારણ કરવાની સાધના વિગેરે છે. આગમો અંગ, ઉપાંગ, મૂળ અને છેદ અને આવશ્યક રૂપે પ્રચલિત છે. આ ચાર મૂળ સૂત્રોમાં પ્રથમ મૂળ સૂત્રનું નામ શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર છે.
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર
સાધુજીવનની બાળપોથી ભગવાન મહાવીરની વિદાય પછી શ્રમણ ધર્મમાં આવતી શિથિલતા અને ભોગ - ઉપભોગનાં સાધનોને નિહાળતા તે સમયના આચાર્યો સંપૂર્ણ આગમોનો સાર ઓછા સમયમાં જાણી સાધક દશા કઈ રીતે પ્રાપ્ત કરી શકાય તેને માટે દશવૈકાલિક સૂત્રના આગમની રચના કરી. ભગવાન મહાવીરની પ્રથમ પાટ પર આવેલ. સુધર્માસ્વામી દ્વિતીય પાટ પર આવેલા જંબુસ્વામી, તૃતીય પાટ પર આવેલ પ્રભવસ્વામી અને ચોથી પાટ પર આવેલા શયંભવસ્વામીએ પોતાના સંસારી પુત્ર મનકને દીક્ષા પછી છ મહિનાનું આયુષ્ય છે તેવું જાણીને છ મહિનામાં તે સિદ્ધાંતોનો સાર સમજી શકે તેવા હેતુથી જે આત્મસિદ્ધિકરણ રહસ્ય પ્રગટ કર્યા છે તે દશવૈકાલિક સૂત્ર છે.
દશવૈકાલિક સૂત્રમાં ઘર્મનાં અનેક રહસ્યો ઉદ્ઘાટિત કરવામાં આવ્યાં છે.
મંત્રવિદ્યાથી કેવી રીતે દેવોને વશ કરી શકાય તેનું વર્ણન પણ આ જ આગમમાં કરવામાં આવ્યું છે. આ આગમમાં રાગથી વૈરાગી થવાના દષ્ટિબિંદુ
= આગમ -
પિ૮=
