________________
આપવામાં આવેલા છે. ભગવાન મહાવીરે સાધુજીવનમાં કેવા પ્રકારના ત્યાગને મહત્ત્વ આપવું જોઈએ તેનું વર્ણન ઉપરાંત આ સૂત્રમાં આચારશૈલી, સાધક દશાને કેવી રીતે ઉચ્ચતમ દશા તરફ લઈ જાય છે તેનું વર્ણન પણ આપેલ છે. સાધકો તનથી આચારનિષ્ઠ હોય પણ વચનથી આચારનિષ્ઠ ન હોય તો તેની સાધકદશા નબળી પડી જતી હોય છે તેથી સાધકોએ ક્યારે બોલવું, કેટલું બોલવું અને કેવી રીતે બોલવું, કેવા પ્રકારની ભાષા સામેવાળા માટે હિતકારક બને છે, કલ્યાણકારક બને છે અને કેવા પ્રકારની ભાષા સામેવાળા માટે અને સ્વયં માટે અહિતકર્તા બને છે તેનું વર્ણન છે. દશવૈકાલિક સૂત્રમાં વિનયની ઉત્કૃષ્ઠ દશા કઈ રીતે આત્મજ્ઞાન પ્રગટ કરે છે તે બતાવ્યું છે. આ સૂત્રના નવમા અધ્યયનમાં તે ગુરુશિષ્યના સંબંધની વાત કરી છે. શરૂઆતના સાધકો માટે દશવૈકાલિક સૂત્રનું અધ્યયન પઠન અને કંઠસ્થ કરવાની પરંપરા વર્ષોથી જૈન સમુદાયમાં રહેલી છે. દીક્ષા લેવાના ઇચ્છુક સાધકોને દશવૈકાલિક સૂત્રના ચાર અધ્યયનો કંઠસ્થ કરાવવાની પરંપરા વર્ષોથી જૈન સમુદાયમાં રહી છે.
પરમદાર્શનિક પૂજ્ય જયંતમુનિજી આ આગમ વિશે લખે છે ઃ “દશવૈકાલિક જૈન આગમનો સાર-સરવાળો છે. ‘મોક્ષમાર્ગનો મહાપથ' છે. એટલું જ નહીં, આ એક શાસ્ત્રના અવગાહનથી હજારો શાસ્ત્રોનું અવગાહન થઈ જાય તેમ કહેવામાં અતિશયોક્તિ નથી.'
દશવૈકાલિક સૂત્ર એ મુક્તિધામની મહાયાત્રા છે. આ યાત્રામાં સાધક જોડાઈ શકે છે. સાધક, યાત્રા શરૂ કરે તે પહેલાંથી જ બધી રીતે સાવધાન રહી આત્માને ઉચ્ચ કોટિના સિદ્ધાંતોથી સજ્જ કરે તો તે આ સંયમયાત્રામાં આગળ વધી મુક્તિધામ સુધી પહોંચે છે.
આમ દશવૈકાલિક સૂત્ર શરૂઆતના સાધકો માટે હિતકારક છે ને જીવન જીવવાના દૃષ્ટિબિંદુ આપે છે.
દશવૈકાલિક સૂત્ર ભગવાનના આગમોમાંથી સાર સાર ગ્રહણ કરીને શયંભવસ્વામીએ કરેલો આપણા પરનો મહાન ઉપકાર છે. દશવૈકાલિક સૂત્ર જીવનના અનેક રહસ્યને ઉદઘાટિત કરી આપણી સાધક દશાને ઉત્કૃષ્ઠ બનાવે છે.
**
*
આગમ
૫૯
