________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપર ભાર મૂકતા અને કોઈપણ વ્યક્તિને ગમે તે કરવામાં આવી છે, તેને નરકની ખાણ કહીને ખૂબ ઉમરે સંન્યસ્તની દીક્ષા આપવા અચકાતા નહીં. ચાર નિંદવામાં આવી છે. પણ આમાં સ્ત્રીઓની અવહેલના વર્ણના બદલે પિતાના અનુયાયીઓને સંધ સ્થાપતા, કરતાં કોઈ બીજે જ હેતુ હોય તેમ જણાય છે. સ્ત્રી તેનું બહુમાન કરતા અને તેનું શરણ સ્વીકારતા. ભ. માટે પુરુષના મનમાં ભારોભાર આસકિત ભરેલી છે. બુધે પ્રસ્થાપિત સંઘ બુદ્ધપ્રધાન ભિક્ષુઓને જ બનેલો આ જ આસક્તિ તેને સંસારમાં ઘસડી જન્મ-મરણના છે. તેમાં ભિલુણી, ઉપાસકે કે ઉપાસિકાઓને સમાવેશ ચક્રાવામાં ખેંચી જાય છે. એટલે આ આસક્તિના થતો ન હતો. ભ મહાવીરે ઉદાર દૃષ્ટિથી વિશાળ મૂળમાં ઘા કરવા ખાતર સ્ત્રીની આવી ધૃણાત્મક નિંદા પાયાપર ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી. તેમાં સાધુઓ કરવામાં આવી છે. સ્ત્રીને ઉતારી પાડવા માટે નહીં તે ઉપરાંત સાધ્વીઓ, શ્રાવકે અને શ્રાવિકાઓનો સમા- સમજવું આવશ્યક છે. જેવી નિંદા પુરો પર સ્ત્રીવેશ કરવામાં આવે છે. ભ. મહાવીરના સંઘમાં એની કરવામાં આવી છે, તેવી જ નિંદા સ્ત્રીઓ શ્રાવિકાઓને પણ બીજાઓના જેટલું જ મહત્ત્વનું પરવે પુલોની સમજવાની છે. મુખ્ય હેતુ સ્ત્રી પુરૂ સ્થાન છે. જે યુગમાં સ્ત્રીઓ પરિગ્રહની વસ્તુ જેવી વચ્ચે જે આસક્તિભાવ રહેલું છે તેના મૂળમાં સુર ગ ગણાતી, તે યુગમાં તેને સ્વતંત્ર વ્યક્તિત્વ આપી ચાંપવાને છે; એકબીજાની નિંદા કરવાને કે ઉતારી પુરુષની સમાન માની, પુરુષના જેટલી જ સાધના પાડવાનો નહીં. માર્ગની અને મેહાની અધિકારિણી ગણી સંધના એક સ્ત્રીઓ અને પુરુષ વચ્ચે એ કે તાત્ત્વિક ભેદ અગત્યના અંગ તરીકે સ્વીકારવાનું કાર્ય જ ભ. છે કે જેના લીધે સ્ત્રીઓને પુષો કરતાં હલકી કક્ષાની મહાવીરની સ્ત્રીઓ પ્રત્યે ની ક્રાંતિકારી ઉદાર દૃષ્ટિનું ગણવામાં આવે છે ? આ બાબતમાં ભ. મહાતીનું પ્રતીક છે.
દર્શને સુસ્પષ્ટ છે. તેમણે સ્ત્રીઓ અને પુરુષો વચ્ચે
કઈ તાત્વિક ભેદ સ્વીકાર્યો નથી, પણ બંનેને સમાન સ્ત્રીઓએ પણ ભગવાને તેમનામાં જે વિશ્વાસ અધિકારના ભાગી ગયા છે. પરંતુ જગતના મોટા મૂકે છે તેના પિતાના વર્તનથી ચરિતાર્થ કરી
ભાગમાં આ સત્ય હજી સુધી સમજાયું નથી. તેથી બતાવ્યો છે. જૈન શાસથાં ઘણી મહાન સ્ત્રીઓ થઈ યુગે યુગે સ્ત્રીઓએ આ પ્રશ્ન પુરુષોને પૂછયા કર્યો છે ગઈ છે, જેમણે ધર્મ અને સંસ્કૃતિના પ્રચારમાં અતિ
અને પુરુષોએ તેને સ્પષ્ટ જવાબ આપવા માં ગલકિંમતી ફાળો આપે છે. હરિભકસૂરે જેવા એક તરલાં કર્યા છે. ફરીથી આ ભમહાવીરના નિર્વાણના તેજસ્વી, અભિમાનથી ગર્જતા બ્રાહ્મણ પડતને શ્રમણ પચીસમી શતાબ્દી વર્ષ એ જ પ્રશ્ન ઉઠાવાયો છે અને સંધમાં જોડવાનું માન એક જૈન સાધ્વી યાકિ ભ. મહાવીરે આપેલો સ્ત્રી-પુરુ વચ્ચેની સમાનતાના મહત્તરાને ફાળે જાય છે. વસ્તુપાળ-તેજપાળે ધર્મે
ઉત્તર અપનાવી લેવા અનુરોધ સં. ૨. સ. જગતના કાર્યોમાં જે અઢળક ધન ખર્યું તેની પાછળની પ્રેરણા પર સમાજને કરી રહ્યો છે. આ જ છે ભ. અનુપમાદેવીની હતી.
મહાવીરની સ્ત્રી પ્રતિષ્ઠા સંબંધી આર્ષ દષ્ટિની કેટલાક ગ્રંથોમાં સ્ત્રીઓની ખૂબ અવહેલના મહત્તા.
આિત્માનો પાશ
For Private And Personal Use Only
