________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ. શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિના ઉપલબ્ધ ગ્રંથને ટૂંક પરિચય ( દ્વાચિંશદ્વાત્રિશિકા–બત્રીશ બત્રીશીઓ)
Nઅમારા નામ .
લે-આચાર્યશ્રી વિજયપઘસરિજી મહારાજ
(ગત વર્ષના પ્ર૪ ૨૧૦ થી ચાલુ) ૧૦ દશમી દ્વાત્રિશિકા–અહીં અનુણ્પુ મહારાજે અહીં કેઈ રાજાની સ્તુતિ કરી હોય, છંદમાં ૩૪ શ્લોકો છે. દિવાકરજીએ શ્રી જિને- એમ જણાય છે. સર્વ મળી ૧૮ લેકે વિવિધ શ્વર દેવના ઉપદેશની બીના થાનાદિ મુખ્ય છંદમાં છે. છેવટે જણાવ્યું છે કે “તિ ગુખવસ્તુ લયમાં રાખીને સંક્ષેપમાં જણાવી છે. વરદાäરિયપરંતુ અહીં ૪ લોકે તેમાં શરૂઆતમાં કહ્યું છે કે-અવિગ્રહાદિ વિશે- ઘટે છે. પણુવાળા અમૃત શબ્દના પરમતત્વની પ્રરૂપણ ૧૨ બારમી દ્વાત્રિશિકા–આનું નામ ન્યાયકરનાર પ્રભુશ્રી મહાવીરદેવને નમસ્કાર થાઓ. મિહિર
દ્રાવિંશિકા છે તે વ્યાજબી છે, કારણ કે તેમાં છઠ્ઠા લેકમાં સંસારના કારણભૂત આર્ત રૌદ્ર
ન્યાયદર્શનસંમત સંક્ષિપ્ત પદાર્થ તત્વ જણાવ્યું ધ્યાનને નિર્દેશ કરી સાતમા લોકમાં તે બે
છે. આ લેકે ૩ર અનુષ્ટ્રમ્ છંદમાં છે. ધ્યાનના નિમિત્તાદિની પ્રરૂપણ કરી છે. આઠમાં લેકમાં સંસારનું સ્વરૂપ સંક્ષેપે જણાવીસોલમાં ૧૩ તેરમી દ્વાત્રિશિકાઅહીં સાંખ્ય દર્શન લેકમાં અપ્રમાદ વિધિ વગેરેનું સ્વરૂપ નિર્દેશ નની ટૂંક બીને જણાવેલી છે, માટે આનું કરવા ઉપરાંત સત્તરમા શ્લોકમાં જણાવ્યું છે નામ છાપેલી પ્રતમાં સાંખ્યપ્રધદ્વાબ્રિશિકા કે લેકે શબ્દાદિ વિષયક પ્રવૃત્તિ કરે છે તે જણાવ્યું છે. અનુષ્ક છંદમાં લેકે ૩ર છે. એક પ્રકારની નથી વગેરે બીના કહી છે. ૧૯ ત્રીજા લેકમાં પ્રકૃતિનું લક્ષણ વગેરે, તથા માં લેકમાં કહ્યું છે કે-ઉપધાન વિધિ ઔષ. જેથી લોકમાં સત્વ ગુણાદિ સ્વરૂપ વગેરે ધના દષ્ટાંતે આશયશુદ્ધિકારક છે. એની આગળ સંક્ષેપે જણાવ્યું. બીજા લોકમાં સાંખ્ય દર્શને વીશમાં લેકમાં કુશલ પુરુષની પ્રવૃત્તિને અંગે માનેલા બીજા તત્વોનું વર્ણન કર્યું છે. વિધિનિષેધની યથાર્થ ઘટના વગેરે જણાવી ૨૪ મા શ્લોકમાં પ્રાણાયામનું વર્ણન કર્યું છે..
૧૪ ચાદમી દ્વાáિશિકા–અહીં અનુષ્ટ્રપ ૨૭ મા લેકમાં ધર્મશકલધ્યાનની ટંક બીના છેદમાં બત્રીશ લેકે છે. તેમાં વૈશેષિક દર્શનની જણાવી છેવટે દિવાકરજી મહારાજ જણાવે ટૂંક બીના જણાવી છે, તેથી તે વૈશેષિકદ્વાનિં. છે કે–અહીં મેં જે જિનેશ્વર દેવનો ટુંક ઉપ- શિક કહેવાય છે. દેશ જણાવે છે તે વિસ્તારાથનું સાધન ૧૫ પંદરમી કાત્રિશિકાઅહીં બદ્ધ દર્શ છે. એટલે અહીં દયાનના વર્ણન ઉપરાંત- નની શૂન્ય વાદાદિ શાખાઓની બીના અનુઅપર વૈરાગ્ય, પર વૈરાગ્યાદિની સ્પષ્ટ બીના, છંદમાં ૩ી લેકમાં જણાવી છે, તેથી સ્થાન, આસનાદિ રોગપ્રક્રિયાદિનું સ્વરૂપ તેનું નામ બદ્ધસંતાનાદ્વાચિંશિકા છાપેલી પણ જણાવ્યું છે.
પ્રતમાં જણાવ્યું છે. ૧૧ અગીઆરમી દ્વાáિશિકા-દિવાકરજી ૧૬ સોળમી દ્વાવિંશિકા-અનુષ્કપ છેદમાં
For Private And Personal Use Only
