________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
માનવ દેહ ઉત્તમ કેમ ?
પડતા નથી એટલે નિરંતર પુન્યાનુસાર મેળવેલા વૈયિક સુખાને જીવનપર્યંત ભાગવે છે. માનવીની જેમ બાળ કે વૃદ્ધ અવસ્થા જેવું હેતું નથી પણ જન્મથી લઈને મરણુપર્યંત એક સરખી અવસ્થા હાવાથી વિષયે ભાગ
પૂર્ણાંક લાગા લાગવી શકે છે. દેવલાકમાં શાશ્વતાં દેવ વિમાન હાય છે એટલે રહેવાને ઘર બાંધવુ પડતુ નથી. સેાની, ધેાખી, હામ, દરજી આદિની જરૂરત પડતી નથી, કારણ કે પુન્યા નુસાર મેળવેલા દેવિવમાનમાં ભાગેાપભાગની બધી વસ્તુએ શાશ્ર્વતી તૈયાર જ હેાય છે. કાઇ પણ વસ્તુ ખરીદવાની જરૂરત ન હેાવાથી ધન કમાવા વેપાર કરવાની જરૂરત હાતી નથી. દેવના દ્વિવ્ય શરીર હાવાથી કેવળ આહારના અભાવે અન્ન ઉત્પન્ન કરવા ખેતી કરવાની પણ જરૂરત રહેતી નથી એટલે રસેાઈ પણ કરવી પડતી નથી. આ બધી ખાખતાના વિચાર કરતાં વૈયિક સુખ લાગવવાની દષ્ટિથી દેવશરીર જ પ્રધાન જણાય છે. વિષયાસક્ત માનવીને જો પૌલિક સુખની અત્યંત તૃષ્ણા હાય તે તેમને દેવલાકનું દિવ્ય શરીર મેળવવાની અત્યંત આવશ્યકતા છે;. બાકી તા માનવદેહ વૈષિયક સુખ માટે અપ્રધાન હાવાથી નકામુ છે.
શકે છે. આત્માની જીવા પુદ્ગલાન દીપણાથી મુક્ત હાવાથી માનવદેહની ઉત્તમતાને વૈષયક ભાવનાથી કલકિત કરતા નથી. તે માનવજીવનને સદુપયોગ કરીને માનવદેહની ઘણી જ કદર કરે છે અને દેવલાકના દ્વિવ્ય શરીરા તથા વવામાં અશક્ત બનતા નથી. અત્યંત આસક્તિ-વૈયિક સુખાને અત્યંત અસાર તથા તુચ્છ ગણુતા હાવાથી દેવગતિ મેળવવાની આકાંક્ષા રાખતા નથી. તે વૈયિક વિશ્વમાંથી મનેાવૃત્તિને વાળીને આત્મસ્વરૂપને સ્વાધીન બનાવે છે. અને સાચા સુખ-શાંતિ તથા આનંદના અનુભવથી પૌલિક કૃત્રિમ સુખના સ’કલ્પસરખાયે કરતા નથી. તે માનવદેહ તથા માનવજીવનને સાચી રીતે સમજતા હાવાથી અજ્ઞાનીને જે અત્યંત ઉર્દૂગ ઉત્પન્ન કરે એવા અસહ્ય દુઃખની અવગણના કરીને કર્મીની પરાધીનતામાંથી મુકાવાને મેળવેલી માનવશક્તિ તથા જીવનના ઉપયાગ કરીને પૂર્ણ સ્વતંત્રતા મેળવવા પ્રયાસ કરે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્મદૃષ્ટિ વિષયવિરક્ત જીવા માનવદેહને પ્રધાન માને છે તે તાત્વિક છે, કારણ કે તેમની એવી માન્યતા છે કે આત્માના સપૂર્ણ વિકાસ માનવદેહ સિવાય સાધી શકાતા નથી. માનવદેહ તથા જીવનમાં આત્માના સાક્ષાત્કાર થાય છે અને તેની તિાભાવે રહેલી સઘળી શક્તિના આવિર્ભાવ થાય છે. આત્મા ઉપર અનાદિ કાળથી ચાંટેલા કર્મરૂપી કચરાને ધેાઇ નાંખીને સ્વચ્છ અનાવવાને માટે શુક્લધ્યાનરૂપી પાણીનાં ઝરણાંમાનવદેહરૂપ વિમલગિરિમાંથી ઝરી
દિવ્ય દેહ વૈક્રિય હાવાથી ગમે તેટલુ સારું, સુંદર અને પવિત્ર કેમ ન હાય અને વૈયિક સુખનું પ્રધાન સાધન કેમ ન ગણાતું હાય, વૈક્રિયતાયે સમ્યગ્નાની દેવા માનવ દેહને ઝંખે છે, કારણ કે માનવ દેહ વિના મુક્તિ નથી તેમજ સાચી અમરતા પણ નથી જ એવી તેમને ઢ શ્રદ્ધા હોય છે; માટે તે દૈવી સુખમાં નીરસતા અનુલાવે છે અને માનવ દેહ મેળવવાની અત્યંત ઉત્કંઠા ધરાવે છે. વધુ પડતું પાપ ભોગવવાને માટે જીવ નારક દેહ મેળવે છે અને વધુ પડતું પુન્ય ભાગવવાને માટે દેવ શરીર મેળવે છે. આ મને દેદ્વારા જીવા વધી પડેલાં પુન્ય તથા પાપ ક્ષય કરી શકે છે, અને એવા હેતુથી જ આ એ ગતિઓનું નિર્માણુ છે પણ ઊંચા પ્રકારની આત્મશુદ્ધિ માટે તથા રાગ-દ્વેષને સ`પૂર્ણ નાશ કરીને જન્મ-મરણમાંથી મૂકાવાને માટે નથી. અર્થાત્ દેવ-શરીર પુન્યકમ થી
For Private And Personal Use Only
૧૫
