Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

====
=
{ “વિચારશ્રેણું
લેખક-આ. શ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિ મહારાજ, આત્મા વસ્તુ માત્રને વાપરે છે, પણ તે તોયે ભૂલને ભૂલ નથી માનતા અને પરિણામે પિતાની પદ્ધતિ પ્રમાણે તેની ખબર પિતાને દુઃખ ભેગવે છે એ જ તેમની અજ્ઞાનતા છે. પડતી નથી એટલું પોતાનું અણજાણપણું કહેવાય. અદેખાઈ, અસહિષ્ણુતા અને ઈષ્ય દેખાય ઈન્દ્રિયેારા વપરાતી વસ્તુમાં પદ્ધતિફેર હોવાને છે તે એક જેવાં છતાં આપસમાં કાંઈક અંતર થી પોતાની પદ્ધતિને ભૂલી જાય છે અને રાખે છે. કેઈપણ કામમાં પિતાને નિષ્ફળતા ઈન્દ્રિયાની પદ્ધતિને પિતાની માની લે છે માટે અને બીજાને સફળતા મળતી જોઈને અદેખાઈ મિથ્યાદાદ–અજ્ઞાની કહેવાય છે.
આવે છે; બીજાની પ્રશંસા સાંભળીને કે આદરત્યાગ અને રાગ એ બે અત્યંત ભિન્ન અને સત્કાર થતો જોઈને અસહિષ્ણુતા થાય છે અને વિધી વસ્તુ છે માટે જ્યાં રાગ હોય ત્યાં બીજાને રૂપ, બળ કે સંપત્તિ આદિમાં પોતા
ત્યાગ ન હોય અને જ્યાં ત્યાગ હોય ત્યાં રાગ નાથી ચઢિયાતા જોઈને ઈર્ષ્યા થાય છે. ન હોય; કારણ કે ત્યાગ ઉપશમભાવે થાય છે માર્ગને અણજાણ વટેમાર્ગુ રસ્તે ભૂલતો અને રાગ ઔદયિક ભાવે થાય છે. હોય તો તેને માગને ભેમિયાએ માર્ગ બતા
દેશોને અણજાણ બીજાને દોષી કહેવાનો વવો પણ તે તિરસ્કારથી નહીં પણ સત્કારથી. અધિકારી નથી.
તિરસ્કારથી સાચો માર્ગ બતાવી શકાય નહીં, પોતે દોષી બન્યા સિવાય બીજાના દેશો કારણ કે ભૂલનું પરિણામ છે. તેથી તે માર્ગ બતાજોઈ શકાય નહીં.
વતાં ભૂલ કરવાને જ. અવળી સમાજ તથા પરાઈ કર્માધીન જીવ માત્ર દેવી છે; કારણ કે તેઓ
આ પીડાની બેદરકારીથી માનવી માત્ર ભૂલને ભેગ
બને છે. પરાધીન છે. જ્યાં સુધી સાચી સ્વાધીનતા મળે નહીં ત્યાં સુધી નિદોષી બની શકાય નહીં; માટે
વિકૃતિને ગમે તેટલી જાણે પણ પ્રકૃતિને જ સંદેશી આત્મા કેઈને પણ દેશી કહી શકે જ
# જ્યાં સુધી જાણે નહીં ત્યાં સુધી જ્ઞાનીની પંક્તિનહીં. છતાં જે બીજાને દેવી કહે છે તે પર
માં ભળી શકે નહીં. હિતકારી હોય કે અહિત
મા માત્માને ગુન્હેગાર છે; કારણ કે તે પોતાને નિર્દોષ કારી પણ મનગમતું માને અને કરે તે સ્નેહી માનીને જ બીજાને દોષી ઠરાવી જનતામાં તેને, અને અણગમતું માને અને કરે તે નિસનેડી.
* બાકી તો જીવનમાં ઉપયોગી અનેહ કે નિસ્નેહ હલકે પાડવા પ્રયત્ન કરે છે.
જેવી બીજી કઈ પણ વસ્તુ જ નથી. જે બીજાની ભૂલ કાઢે છે તે પોતાને ભૂલતો ,
લાભવાળું હોય કે હાનિવાળું પણ મનગમતું નથી એમ માને છે, એ જ તેની મેટી ભૂલ છે; કહે અને વર્તે તે મિત્ર અને અણગમતું કહે કારણ કે સંસારમાં જ્ઞાની સિવાય બધાયે ભૂલે અને વર્તે તે તે શત્ર. કેઈને પુન્યના ઉદયથી છે. સાચું જાણ્યા સિવાયની પ્રવૃત્તિ માત્ર ભૂલ સુંદર તન, ધન તથા સંપત્તિ આદિ ભાગોભરેલી છે. ભૂલનું પરિણામ અહિત, અનિષ્ટ અને પગની વસ્તુઓ મળી હોય તે તેને ઉપદુઃખદાયી છે તે કઈ પણ જીવને ગમતું નથી ભેગા કરવાને સહુ કેઈ લલચાય છે અને મળે તો