Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

વિચારશ્રેણ.
६७
રાજી થાય છે; પણ કેઈને સમ્યગ દર્શન, જ્ઞાન, વિદ્વાન કહેવાય છે. અને તેનાથી અણજાણ ચારિત્ર, સમભાવ, શાંતિ, ત્યાગ-વૈરાગ્ય મળ્યાં હોય તેની અપેક્ષાએ મૂર્ખ કહેવાય છે, માટે હોય તે તેને મેળવી વાપરવાને કઈ પણ હતું કેઈપણ પ્રકારની ભાષા અથવા તે કળાદિ નથી. પ્રવાસી આત્માને ચાલવાનાં બે માર્ગ, જાણીને અભિમાન રાખવું તે મેટી મૂર્ણતા એક આધ્યાત્મિક અને બીજે સાંસારિક. એટલે જ કહી શકાય. એક પિતાને ઘેર જવાને અને બીજે દેશ પ્રદેશની બીજાની ભલે કાઢવી તે બહુ જ સહેલું કામ મુસાફરી કરવાનો. પોતાને ઘેર જવાના રસ્તામાં છે કે જે મૂખમાં મૂર્ખ માણસ પણ કરી શકે કેઈપણ પ્રકારનો ભય કે ઉપદ્રવ નથી એટલે છે; પરંતુ ભૂલ ન કરવી તે ઘણું જ કઠણ કામ નિર્ભયપણે પોતે એકલો જઈ શકે છે. એને છે કે જેને કહેવાતા વિદ્વાનો પણ કરી શકતા નથી રખવાળાની જરૂરત કે નથી કેઈ વાપરવાનું નથી અને ગોથા ખાયા કરે છે. જ્ઞાની પુરુષને બીજી વસ્તુની જરૂરત; કારણ કે એના ઘરમાં પણ ભૂલ ન કરવા હંમેશાં અપ્રમાદી–સાવધાન પિતાને વાપરવાની બધી વસ્તુઓ છે. અને રહેવું પડે છે, તે પછી વિષયાસક્ત પામરજીવાનું તે સ્વચ્છ, સાદી અને સાચી છે એટલે બહારની તે કહેવું જ શું? પિતાને માટે અથવા તો (પૌગલિક) કઈ પણ વસ્તુ ન રાખે તો ચાલી પરના માટે, સારું હોય કે નરસું હોય પણ જે શકે છે પણ દેશ પ્રદેશની મુસાફરીમાં તે એને કાર્ય કરો તે પહેલાં આટલું તો જરૂર યોદ બધુંય રાખવું પડે છે. મુસાફરીમાં ધર્મશાળા- રાખવું કે આ જે કાંઈ હું કરું છું તે મારા ઓમાં (શરીરરૂપી) ઉતરવું પડે છે કે જ્યાં માટે જ છે પણ બીજાને માટે નથી. આ કાર્યના ઘર જેવી બિલકુલ સગવડ હોતી નથી. તેમાં સારા અથવા તો નરસા પરિણામને-ફળનો બીજા (છો) ઘણુઓના ઉતારા હોય છે. ભગી હું જ છું, તેમાં બીજાને કાંઈ પણ લેવાકેટલાય આવે છે અને જાય છે. વાપરવાની દેવા નથી. વસ્તુઓ ખરીદવા માટે દામ(પુન્ય)ની જરૂરત ગમે તે બાબત બીજાને સમજાવવાની ઈચ્છા પડે છે. સારામાં સારી કીંમત (આત્મલક્ષમી).
થાય તો સમજાવવી બહુ સારી વાત છે; પણ આપવા છતાં પણ વસ્તુ ખરાબ અને ભેળભેળ.
તમારે બીજાને જે કાંઈ સમજાવવું હોય તે વાળી, ખરાબ પિતાનું સ્વાથ્ય બગડે તેવી મળે
પહેલાં પોતે સાચી તથા સારી રીતે સમજી લેજે, છે. રસ્તામાં અનેક પ્રકારના ભય અને ઉપદ્રવ
નહિંતે તમારી બુદ્ધિની કીંમત થઈ જશે અને હેવાથી પોતાને ઉપયોગી સમજી રાખેલી વસ્તુ
પ્રામાણિકતા ઈ બેસશે. એના બચાવ માટે રખવાળા રાખવા પડે છે. આ પ્રમાણે દરેક જાતની પરાધીનતા ભોગવવી
પિતે નાના બનતાં શિખ્યા પછી જ મોટા પડે છે અને હેરાન થવું પડે છે તોયે આત્માને જ
બનવાની ઈચ્છા રાખવી; કારણ કે નાના બન્યા
છે પછી જ મેટા બનાય છે. અર્થાત્ નાના હોય છે મુસાફરી ગમે છે; પણ ઘેર જવું ગમતું નથી. ,
તે જ મોટા થાય છે પણ મોટા, મોટા બની શકતા જ્ઞાની સિવાય બધા વિદ્વાન અને બધાય નથી. આ વાતને સારી રીતે વિચાર કરશે તે મૂર્ખ કહી શકાય કારણ કે ભાષા, કળા આદિ સ્પષ્ટ સમજાશે. અનેક પ્રકારના વિષયે હોવાથી બધાયે વિષયમાં બીજાનું ગાયું ગાઓ તે અણજાણપણે કોઈપણ વ્યક્તિ નિષ્ણુત હોતી નથી. જે ભાષા ગાશો નહીં, નહીં તે જાણ આગળ હસીનું અને કળામાં નિષ્ણાત હોય તેને આશ્રયી તે પાત્ર બનશે !