Atmanand Prakash Pustak 038 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

=
========લેખક–આચાર્યશ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ=
સુખ સમી ક્ષા.
- અનાદિકાળના મહિના દબાણને લઈને જ સુખ, આનંદ તથા જીવન આદિ ધર્મોને આત્મા સ્વતંત્ર બની પોતાનું સુખ સ્વરૂ૫ આરોપ કરી તેના ઉપર મમતા ધારણ કરી મેળવી શકતો નથી અને જડ વસ્તુઓના અનુ- રહ્યો છે, અને તેને વિયોગ થવામાં પિતાને કુળ-પ્રતિકૂળ સંગ-વિયેગથી સુખ-દુઃખ સુખ, આનંદ તથા જીવન વિહીન માનીને માનવામાં એ ટેવાઈ ગયું છે કે જાણે પતે દુઃખી થઈ રહ્યો છે. જડ વસ્તુઓ પિતાના જડનું એક અંગ ન હોય? જડના સંસર્ગને સ્વભાવ પ્રમાણે મળે છે, વિછડે છે, જૂની થાય લઈને સંસારમાં ભિન્નભિન્ન સમયે ભિન્નભિન્ન છે, નિસ્તેજ થાય છે, નષ્ટ થાય છે-આ દેહ ધારણ કરીને પિતાને તે સ્વરૂપે ઓળખ- બધીએ અવસ્થાઓ જડની હોવા છતાં જડવામાં દઢ શ્રદ્ધાળુ બનવાથી પિતાના સત્ય સંગી આત્મા પિતાનામાં આરોપ કરીને સ્વરૂપને ભૂલી ગયો છે અને જન્મ, જરા, પિતાની માની રહ્યો છે. અને પિતાના સ્વમરણ, રોગ, શેક, સુખ, દુઃખ આદિનો પિતા- રૂપથી તદ્દન અજ્ઞાત હોવાથી પિતાની સર્વોચ્ચ નામાં આરેપ કરી રહ્યો છે. દેહમાં આત્મ- દશાને જરાયે વિચાર કરતું નથી. બુદ્ધિ ધારણ કરેલી હોવાથી ક્ષણવિનશ્વર જેમ કૂતરે સુકું હાડકું ચાવે અને તે દેહાદિ જડ વસ્તુઓના વિયાગ અને વિનાશની હાડકું તેના મેંમાં વાગવાથી તાલવામાંથી શંકાથી ભયભીત થઈ રહ્યો છે. કર્મસંગથી નીકળતા લેહીને ચાટીને આનંદ માને છે થએલી વિભાવદશાને લઈને એવી માન્યતા અને આ લોહી હાડકામાંથી નીકળે છે એવી થઈ ગઈ છે કે ન ખાવાથી મરી જવાય છે અને ભ્રમણાથી હાડકાને વધારે ને વધારે ચાવે છે; ઇંદ્રિના અનુકૂળ વિષયની પ્રાપ્તિ સિવાય સુખ તેમ સાચા સુખના સ્વરૂપથી અણજાણ આત્મા તથા આનંદ જેવી કોઈ વસ્તુ નથી. સુખ પોતાનામાં રહેલું હોવા છતાં પણ જડ
આત્મા અવિનાશી છે, જ્ઞાન, દર્શન, જીવન, વસ્તુઓને ઉપભેગ કરતાં યત્કિંચિત્ ક્ષણિક સુખ અને આનંદ આત્માનું જ સ્વરૂપ છે, સુખને અનુભવ કરે છે તે જડ વસ્તુમાંથી છતાં દારુડીયાની જેમ મોહના નશાને લઈને મળે છે એવી ભ્રમણાથી જડ વસ્તુઓ મેળજ્ઞાનાદિ પિતાના ધર્મો જડમાં બની રહ્યો છે, વવામાં અને તેને ઉપભોગ કરવામાં લીન અને જડ સિવાય પિતાની ગતિ જ નથી, રહે છે. પિતાને નિર્વાહ થઈ શકતું જ નથી એવી જેમ કાગડે આરિસામાં પિતાની જ દઢ માન્યતાથી જડની ઉપાસના કરી રહ્યો છે. આકૃતિ તથા ચેષ્ટાને ઓળો જોઈને એમ પ્રત્યક્ષ જણાય છે કે દેહ-ગેહાદિ જડ વસ્તુ- માની લે છે કે આ કેઈ બીજે કાગડે છે એ ભિન્ન ગુણધર્મવાળી હવાથી પિતાનાથી અને તેની સાથે મનફાવતું વર્તન કરે છે, તેમ સર્વથા ભિન્ન છે તે પણ તે વસ્તુઓમાં પિતાના આત્મા જડ વસ્તુઓમાં પોતાના જ આનંદ,