________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૦ ]
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
રહેલું છે. ગત વર્ષમાં બારમા સૈકાનું પ્રાચીન મહાન સાથે સાક્ષર શ્રી લક્ષ્મણ રઘુનાથ ભીડે કહે છે વિર ચરિત્ર, આમકાંતિ પ્રકાશ તથા કલિંગનું કે “જૈનધર્મ સિવાય બીજે મોક્ષ ધર્મ નથી, પરંતુ યુદ્ધ, વસુદેવ હિંડી કે જે કથાનુગને પ્રાચીનતમ બધી સામગ્રી હોવા છતાં પાછળ રખડતે તેને જે ઇતિહાસ ગ્રંથ છે તેના બે વિભાગો પ્રકાશિત થઈ કઈ સમાજ નથી. જેમાં ચારિત્ર, શીલ, કૌશલ્ય અને ગયા છે,બૃહકલ્પસૂત્ર (છેદસૂત્રોના પાંચ વિભાગનું પ્રકા- બુદ્ધિ, સંપત્તિ અને આત્મબળ છે. જૈન સિદ્ધાંત જેવું શન થયું છે અને છટ્ટાના પ્રકાશનની તૈયારી થઈ ગઈ તત્ત્વજ્ઞાન કેઈ ઠેકાણે નથી, પરંતુ સંગઠનને અભાવે છે. પંચમ અને પૂર્ણ કર્મગ્રંથ અને ધર્માલ્યુદય મહા- એ બધું સામર્થ્ય એળે જાય છે.” આ રીતે જિનકાવ્ય યાને સંધપતિ ચરિત્ર તેમજ ત્રિષષ્ઠિલાકા પુરૂષ દર્શન સ્યાદ્વાદમય તમામ તત્તને સંગ્રહી રહ્યું છે. ચરિત્ર પર્વ ૨ જુ તૈયાર થવા આવ્યું છે. તેમજ પુરુષાર્થ સિધુપાયમાં શ્રી અમૃતચંદ્રાચાર્યે જૈન ધનપાળ પંડિતવિરચિત તિલકમંજરી વિ. ગ્રંથોની નીતિને “છાશ લેવતી ગોપાંગનાની દેરી’ સરખી યોજના ઉપરાંત સ્ત્રી ઉપયોગી સીરીઝ ચાલુ છે. કહેલી છે. આ ગૌણ મુખ્ય સ્યાદ્વાદ દષ્ટિએ વિશ્વને આ તમામ સાહિત્ય દ્વાર ગત વર્ષમાં થવા માટે અમારે સકલ તો સમન્વય (Compromise કરી મહાપ્રશરત આનંદ વ્યકત કરીએ છીએ અને હકલ્પ માઓએ પુરુષાર્થથી આમિક આનંદ પ્રગટ કરેલ અને વસુદેવહિંડી જેવા અનુપમ ગહન ગ્રંથને છે. સ્વામી રામતીર્થને શબ્દોમાં “મૃત્યુ મારા સંશોધન કાર્ય માટે વિદ્વાન મુનિરાજ શ્રીચતુરવિજયને ઉપર વણાટકામ આ દોઢું મચાવી રહ્યું છે, છતાં, તથા મુનિરાજશ્રી પુણ્યવિજયજીને અંતઃકરણપૂર્વક હું તો અમર છું. આ શ્વાસોચ્છવાસ સૃષ્ટિમાં આભાર માનીએ છીએ.
આ અખંડ જાગૃત મહાસાગરના તરંગોની સંખ્યામાં ચાલુ વર્ષમાં બે તીર્થકર ભગવાનના ચરિત્ર, સતી. હું જભ્ય છું, છતાં વારતવમાં હું આજન્મ શિરોમણિ દમયંતી ચરિત્ર તથા સંધપતિ ચરિત્ર છું ”—આવા પ્રકારના અનેકાંતિક ભાનથી વિશ્વ તેમજ સ્ત્રીઉપયોગી સતી ચરિત્રના ગ્રંથો પ્રગટ કરે. અને પ્રાણી પદાર્થો ઉપર જે મહાત્માઓની વાની યોજના આ સભા તરફથી ચાલુ છે. દષ્ટિ ફેરવાઈ ગઈ છે, જેને માટે શ્રીમદ્
આનંદઘનજી જેવા અધ્યાત્મયોગીએ “મુકિત સંસાર અંતિમ પ્રાર્થના
બેહુ સમ ગણે” ના ઉદ્ગારે વ્યા છે. આ પરિસિદ્ધાત્માઓનાં આત્મ દ્રવ્યો અને જ્ઞાન ગુણ સ્થિતિમાત્ર તર્કવાદ કે બુદ્ધિજન્ય (Rational) નથી અખંડ ( ધ્રુવ ) હોવા છતાં ત્રિકાળના પરંતુ અંતઃકુરિત છે, જેથી આત્માને કોઈપણ સ્થળે જગતના ભાવે પ્રતિબિંબિત થતાં (પર્યાયરૂપે) ઉત્પાત- વિષમતા ભાસતી નથી. શ્રીમદ્દ હેમચંદ્રાચાર્યને વ્યય થઈ રહ્યો છે-એ કલા પરિણતીનું શબ્દોમાં આ આત્માને ઉન્મની ભાવ છે, પ્રત્યેક સામ્રાજ્ય ગણી શકાય. આ જૈન દર્શનનું નિત્યા- આત્માને આવું તર્કવાદની પાર રહેતું ઉચ્ચ નિય અનેકાંત સ્વરૂપનું રહસ્ય છે. તત્ત્વચિંતક ભાન પ્રકટવા માટે જૈન દર્શનાનુસાર આત્માનંદ કાકા કાલેલકર પણ કહે છે કે “જૈનદર્શન એક જીવન પ્રકાશને સ્તુત્ય પ્રયાસ છે. એ પ્રયાસ વ્યાપી સાર્વભૌમ દર્શન છે, સ્યાદ્વાદની ભૂમિકા માટે નૂતનવર્ષમાં વધારે દઢતા, સંસ્કાર પ્રાપ્ત કરવા ઉપર અહિંસા અને તપના સાધન વડે આખી દુનિયા માટે અને સમગૂ જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રમાં અને નું સ્વરૂપ ફેરવવાની શકિત જૈનદર્શનમાં છે.” તે વિશેષ પ્રગતિ કરવા માટે શાસનના શ્રી અધિષ્ઠાયક
For Private And Personal Use Only
