Atmanand Prakash Pustak 026 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

સુખ તથા શાતિ,
છે. સુખ તથા શાન્ત.
વિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ.
ક'
,
હાભારતના શાંતિ પર્વમાં ભૃગુએ ભારદ્વાજને કહ્યું छे -इह खलु भमुभिश्च लोके वस्तुप्रवृत्तयः सुखा.
र्थभिधीयन्ते । न ह्यतः परं त्रिवर्गफलं विशिष्टतामस्ति । અર્થાત્ આ લેક અને પરલોકમાં બધી પ્રવૃતિઓ કેવળ સુખાથે જ હોય છે અને ધર્મ, અર્થ તથા કામનું ફળ સુખ સિવાય બીજું કશું નથી. આ વાત અક્ષ૨શ: સત્ય છે. સંસારમાં જેટલાં કાર્યો કરવામાં આવે છે તે સઘળાં કેવળ સુખ પ્રાપ્તિ અર્થે જ છે. ધનોપાર્જન, અધ્યયન. અધ્યાપન, વ્યાપાર, દાન, ધર્મ, વિવાહ, વેશ્યાગમ, મદ્યપાન, આત્મહત્યા, દ્વેષ, નિંદા વિગેરે વિગેરે અનેક સારી તેમજ ખરાબ બાબતો માત્ર સુખની પ્રાપ્તિ માટે જ કરવામાં આવે છે. તોપણ જે સુખ મેળવવા સંસારના સઘળા મનુષ્યો આટલી બધી ઈચ્છા રાખે છે તેના સંબંધમાં એક વાત બહુજ વિલક્ષણ છે. તે એ છે કે સુખનું સ્વરૂપ ઘણે ભાગે નિશ્ચિત તેમજ સર્વ સંમત નથી. સઘળા લેકે તે સંબંધમાં મોટા ભ્રમમાં પડે છે, અને એ ભ્રમ સુખનું સાચું સ્વરૂપ નહિ જાણવાને લઈને જ ઉત્પન્ન થાય છે. અને એટલા માટેજ એક માણસ પાઈ પાઈ ભેગી કરીને લક્ષાધિપતિ બનવામાં સુખ માને છે, તે બીજે માણેસ પોતાના પૂર્વજોની લાખોની સંપત્તિ થોડા સમયમાં વેશ્યાગમન, મદ્યપાન વિગેરેમાં નષ્ટ કરી દેવામાં જ સુખ માને છે. એક મનુષ્ય પશુ પક્ષીઓ અને નાના જીવ પર દયા રાખવામાં અને તેઓનાં પ્રાણની રક્ષા કરવામાં સુખ માને છે, તે બીજે માણસ ભાઈઓના લેહી વહેવડાવવામાં સુખ સમજે છે. કોઈને ઇન્દ્રિય તૃપ્તિમાં સુખ દેખાય છે, તે કોઈને ઈન્દ્રિયદમનમાં સુખ લાગે છે. કોઈ મોટા મોટા મહેલમાં રહેવાથી સુખી થાય છે, તે કઈ ઝુંપડામાં પડ્યા રહેવામાં સુખ માને છે.
આ ઉપરથી કહેવાનો મતલબ એ છે કે સુખનું સાચું સ્વરૂપ સમજનારા લેક ઘણુ થોડા હેપ છે. સઘળા લોકો પોતે જે બાબતમાં સુખ માને છે તેમાં લાગી જાય છે; પરંતુ એની સમજણુ બ્રમાત્મક હોય છે, અને એને લઈને આગળ