Atmanand Prakash Pustak 014 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

૧૦૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
વિચારનું સામર્થ્ય.
(લેખક-જગજીવન માવજી કપાસી-ચુડા) માનવ શરીર એ આત્માની સર્વોત્તમ શક્તિઓને ખીલવવાનું પરમ સાધન હોવાથી આત્માની જે જે સર્વોત્કૃષ્ટ શક્તિઓ છે, તે સર્વને પ્રયત્ન કરવાથી મનુષ્ય માત્ર કેળવીને ઉપયોગમાં લઈ શકે છે. પ્રત્યેક મનુષ્યમાં એક એવા પ્રકારનું સામચ્ચે રહેલું છે કે જે સામર્થ્યની સહાયતાથી મનુષ્ય ગમે તે પ્રકારની ઈષ્ટ વસ્તુને સુરતમાં પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આ ઉચ્ચ સામર્થ્ય મારામાં છે અને તમારામાં નથી, એવું કાંઈ નથી. પ્રત્યેક મનુષ્ય-સ્ત્રી, પુરૂષ, આબાલ વૃદ્ધ સર્વમાં તે સામર્થ્ય વસી રહેલું છે. જે મહાપુરૂષોએ આ સામર્થ્યને પિતાના અધિકારમાં લઈ તેને યથેષ્ઠ ઉપયોગ કર્યો છે, તેઓ ઈછિત પદાર્થને સહજ માત્રમાં પ્રાપ્ત કરી શક્યા છે. અને હજી પણ જે તે પ્રમાણે કરવાનો પ્રયત્ન કરશે, તેઓ ઈષ્ટ હેતુને તુરત સફલ કરવા શક્તિમાન થશે. મનુષ્ય માત્રમાં અવર્ણનિય સામર્થ્ય રહેલું છે, તેમનામાં અગાધ શક્તિઓ રહેલી છે અને વિશેષમાં તેઓ મનુષ્ય મટી દેવ અરે દેવા ધિદેવ થવાને લાયક છે; એમ “આત્માનંદ પ્રકાશ” ના સહવાસીઓને સુવિદિત
છે અને વસ્તુત: એ. સત્ય પણ છે; તેમ છતાં માનવસમાજ પ્રતિ આપણે દષ્ટિ કરીએ છીએ, ત્યારે આપણને સખેદ આશ્ચર્ય થશે કે સર્વશક્તિ અને સર્વોત્તમ મનુધ્યવર્ગની કેટલી બધી શોચનિય દશા થઈ પડેલી છે. જીવનથી કંટાળી ગયેલા, નિરાશ થયલા, ઉદાસ અને ચેતનહીન જણાતાં શું પેલા મનુષ્ય જ છે? કામ, ક્રોધ, લેભ, મેહ, મત્સર, અસૂયા આદિ દુર્ગણોના ઉપાસક શું પેલા કહેવાતા સર્વોત્તમ મનુષ્ય જ છે? શારિરીક અને માનસિક એવાં અનેક વ્યાધિઓથી પીડાતાં શું પિલા સર્વશક્ત કહેવાતાં મનુષ્યો જ છે કે? અને સુખને પ્રાપ્ત કરવા માટે જીવતોડ પ્રયત્ન કરતાં પણ પેલા મનુષ્ય જ છે કે? હા, ભાઈ, તેઓ મનુષ્ય જ-સોત્તમ-સર્વશક્તિ મનુષ્ય જ છે. મનુષ્યમાં ગમે તેવી અને ગમે તેટલી ઉચ્ચ શક્તિઓ રહેલી હોય; પણ જ્યાંસુધી તેને સદ્દઉપયોગ કરવામાં ન આવે, ત્યાં સુધી કદિ પણ ઈષ્ટ હેતુને સફળ કરી શકાય નહિ. માનવસમાજ પિતાના અપૂર્વ સામર્થ્યને વિસરી જવાથી જ તેની અવનતિ થઈ છે. સામર્થ્યના વિ
સ્મરણથી શું અને કેવા પ્રકારની અવનત દશા થઈ, તેને વિચાર કરીએ તો આ પણને સ્પષ્ટ સમજાશે કે આર્યોએ પવિત્ર માનેલા ગૃહસંસારમાં ઘણે સ્થળે પતિપત્ની વચ્ચે, પિતા-પુત્ર વચ્ચે, ભાઈ-બહેન વચ્ચે અને સાસુ-વહુ વચ્ચે અપ્રીતિ