________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
વાદળામાં છુપાએલુ કઈ અજાણ્યું કઠેર દીલનું સત્વ નથી. ઘણા મનુષ્યો એમ માને છે કે કર્મનો નિયમ બહુ સખ્ત હૈયુ રાખીને એક નક્કી કરેલા ઠરાવ પ્રમાણે, સર્વ કોઈને, મરજી હોય યા ન હોય તે પણ જ્યાં ત્યાં ફેંક્યા કરે છે. આમ હોવાને બદલે, હમે ગતાંકમાં જણાવી ગયા તે મુજબ કર્મ એ માત્ર આધ્યાત્મિક કાર્ય– કારણને જ નિયમ છે (Law of spiritual cust; all offect ) કદાચ આપણે શિક્ષા પામીએ છીએ તે કર્મ આપણે પાપને બદલો લેતો હોય એમ માનવાનું નથી, પરંતુ આપણે આપણા પાપવડે જ શિક્ષા પામતા હોઈએ છીએ; તેજ પ્રમાણે, આપણે કદાચ પૂણ્ય કર્મનો ઉપભોગ કરતા હોઈએ તો આપણે સારા કાર્યોના બદલામાં કર્મની સત્તા આપણને સુખ આપી રહી છે એમ નથી, પરંતુ એ સારા કાર્યો પોતે જ આપણને સુખાનુભવ કરાવી રહ્યા હોય છે. ટૂંકામાં આપણું શિક્ષાઓ અને ઈનામે અથવા દુઃખે અને સુખ એ આપણા વર્તનના જ પરિણામે છે. અને આપણું વર્તન અથવા ચારિત્ર એ બીજું કાંઈ જ નહી પણ આપણી ઇચ્છાએનું એકત્ર સ્વરૂપ અથવા સરવાળે છે. આથી ઈછા એજ કર્મની પ્રેરક સત્તા છે અને ઈચ્છા અથવા વાસનાવડે જ આપણું ભાવિનું સ્થાન નક્કી થાય છે.
ઘણુ મનુષ્યને ભાસે છે તેમ પૂનર્જન્મ એ આપણી કોઈ સત્તાએ બળાત્કારે નાખેલે કર કે વેર નથી. આપણે પોતાની તેવી ઈચ્છાથી જ આપણે તે માગીને લઈએ છીએ. આપણે ઈચ્છાઓને સરવાળો જેવા સ્વરૂપે હોય છે તેવા જ સ્વરૂપને અનુસરતો આપણે પુનર્ભવ નિમોય છે. એ પ્રમાણે ન થાય, અને કોઈ બીજી જ રીતે થાય તે આ વિશ્વમાં ન્યાયનું સામ્રાજ્ય નહી પણ કોઈ જુલમગાર રાજાનું આધિપત્ય પ્રવર્તે છે એમ જ કહી શકાય. આપણી મરજી વિરૂદ્ધ આપણા ગળે કઈ કશું જ વળગાડી શકતું નથી. માગ્યા વિના કશું જ મળતું નથી. માત્ર આપણે શું માગીએ છીએ તેનું આપણને સ્પષ્ટ ભાન હેતું નથી એટલું જ છે અને એ ભાન હોય તો આપણને અવશ્ય ખાત્રી થાય કે આપણે જે સ્થિતિ કે સ્થાનનો દાવા રાખતા હોઈએ છીએ તેજ આપણને મળે છે.
આથી આપણે ભવિષ્યને જન્મ નિમવામાં કશુંજ આપણી મરજી વિરુદ્ધ થાય છે, એમ માનવું એ બહુ વિષમ ભૂલ છે. ખરી વાત એ છે કે આપણે અમુક સ્થાનમાંજ પુનર્ભવ પામીએ છીએ તેનું કારણ એ છે કે આપણે તે સ્થાનમાં જવાની ઈચ્છા કરી હોય છે અને તેથી જ ત્યાં દોરાઈએ છીએ. આપણે આપણું પિતાની વાસનાઓથી, અભિરૂચિઓથી એવા પ્રકારની આકાંક્ષા ઉપજાવી છે કે તે તે પ્રકારના વિશિષ્ટ સ્થાનમાં જઈએ તેમજ તે તૃપ્ત થઈ શકે. આપણે અજ્ઞાતપણે એ ખેંચાણને આધિન બનીએ છીએ અને પુનર્જન્મના વેગને વશ થઈ એવા સંયે
For Private And Personal Use Only
