Apbhramsa of Hemchandracharya

Author(s): Hemchandracharya, Kantilal Baldevram Vyas, Dalsukh Malvania, H C Bhayani
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad

Page 179

(150)
वच्छहे.--- जनो वृक्षात्फलानि गृहणातिर, कटुपल्लवानि वर्जयति । ततोऽपि महागुमस्तान् कटुपल्लवान् उत्सङ्गे 8 धरति । क इव, स्वजन इव, यथा स्वजनः । कटुपल्लवप्रायानपि जनान् धरति न तु तिरस्करोतीत्यर्थः ॥ ११
दूरुड्डा०-दूरोड्डानेन दूरगमनेन पतितः खलो दुर्जनः आत्मानं जनं च मारयति । यथा गिरिशृङ्गभ्यः पतिता शिला आत्मानमन्यमपि चूर्ण करोतीत्यर्थः॥ १२
जो गुण- य आत्मीयान् गुणान् गोपायति, परस्य गुणान् प्रकटान् करोति । अहं कलियुगे 10 तस्य दुर्लभस्य स्वजनस्य बलि-पूजां क्रिये इत्यर्थः॥ १३
तणहं०- तृणानां तृतीया भङ्गी नापि तृतीयप्रकारो नाप्यस्ति, तेन कारणेन अवटतटे 11 - कूपतटे वसन्ति । अथ यो जनस्तृणानि लगित्वा उत्तरति, अथ इति अथवा तृणानि जनेन सह स्वयं मजन्ति । अन्योऽपि यः प्रकारद्वयं कर्तुकामो भवति स विषमस्थाने वसति । प्रकारद्वयं किं म्रियते वा शत्रून् जयति वेति भावार्थः ॥ १४
दइवु.- देवो वने तरूणां पक्कफलानि शकुनीनां पक्षिणा घटयति, सत् सौख्यं वरम् । कर्णयोः प्रविष्टानि खलवचनानि सौख्यं नेत्यर्थः ॥ १५
धवलु०- धवलो वृषभः धौरेयो विषीदति विषादं करोति इत्यर्थः । किं कृत्वा । स्वामिनो गुरुं भारं प्रेक्ष्य । किं मनसि अचिन्तयत् तदाह । अहं किं न 12 योजितः । क्व, द्वयोर्दिशोः 13 । किं कृत्वा, खण्डौ कृत्वा – इत्यर्थः ॥ १६
गिरिहे. 14- निःसामान्यः सर्वोऽपि जनो गृहं मुक्त्वा गिरेः शिलातलं गृह्णाति, तरोः फलं गृह्णाति । ततोऽपि मनुष्येभ्यः 18 अरण्यं न रोचते इत्यर्थः ॥ १७ - तरहुं०- मुनयोऽपि तरुभ्योऽपि वल्कलं परिधानं फलमशनं च कमेण लभन्ते। स्वामिभ्यः इदमार्गलमधिकं, यद् भृत्या आदरं गृह्णन्ति इत्यर्थः ॥ १८
अग्गिएं0 16.- अमिना जगदुष्णं भवति, तथा वातेन शीतलं भवति । यः पुनः अमिनापि शीतलस्तस्योष्णत्वं कथं, न कथमपीत्यर्थः ॥ १९
विप्पिअ०- हे आर्ये, हे सखि, विप्रियकारको अप्रियकारको यद्यपि प्रियः ततोऽपि तं आनय । अमिना दग्धं यद्यपि गृहं ततोऽपि तेनाग्निना सह कार्य भवेत् ॥ २०
जिम्व जि.-- यथा यथा श्यामला 17 स्त्री लोचनानां निश्चितं वक्रत्वं शिक्षते 18 तथा तथा मन्मथो निजकशरान् खरप्रस्तरे कठोरपाषाणे तीक्ष्णान् करोतीत्यर्थः ॥ २१ T_MS गृह्णाति. 8 MS उच्छंगे. 9 MS स्वजना. 10 MS कुलयुगे, 11 MS अवतटे. 12 MS तु. 18 MS दशोः . 14 MS गिरेहि. 15 MS मनुषेभ्यः. 16 MS अग्गिए. 17 MS श्यामली, 18 MS शिक्षिति,
www.jainelibrary.org.