Book Title: Anekantjaipataka Part 01
Author(s): Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
View full book text
________________
अधिकारः) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता
. २२९ एतच्च तद्रूपशक्तिपरिणामादिसङ्गतं तत्तथाभावाध्यवसायहेतुरविगानप्रतीयमानं विशिष्टमेव, इति नात्यन्तभिन्नायां मृदि वर्तत इति बाधाऽभावः ॥
.................. व्याख्या ........................................... कपालमृत् । कुत इत्याह-तथाप्रतीतेः तथा-मृत्समानपरिणामतया प्रतीते:-परिच्छेदात् । अधिकृतघटकपालमृद्यप्ययमेवास्त्विति तद्वदन्वयाभाव इति एतदाशङ्क्याह-न चैतावदित्यादि । न चैतावत्-समानपरिणाममात्रम् अन्वयलक्षणम्, अपि तु अनेकस्वभावे वस्तुनि-घटमृदादौ तत्तन्मृत्त्वमिति पूर्ववत् । एतच्च-तत्तन्मृत्त्वं तद्रूपशक्तिपरिणामादि-सङ्गतम्-अधिकृतघटमृद्रूपशक्तिपरिणामादिना सङ्गतं-युक्तियुक्तम् । 'आदि'शब्दात् तद्गन्धादिग्रहः । एतदेव विशिष्यतेतत्तथाभावाध्यवसायहेतुः तस्याः-अधिकृतघटमृदस्तथाभावः-विवक्षितकपालमृद्भावस्तत्तथाभावस्तस्मिन्नध्यवसायस्तत्तथाभावाध्यवसायस्तथा तत्स्वरूपग्राहको बोधविशेषस्तस्य हेतुः-कारणं तत्तन्मृत्त्वम्, तथा च सोऽयं घट इति तत्कपालेषु भवत्यध्यवसायः । एवमविगानप्रतीयमानं विशिष्टमेव तत्तन्मृत्त्वमिति नात्यन्तभिन्नायां मृदि, प्रक्रमाद् घटान्तरकपालमृदि, वर्तत इतिएवं बाधाऽभावः । ततश्च साधूक्तं 'न काचिन्नो बाधेति' ।।
......... मनेतिरश्मि .... જોઈએ. મા.ઘટકપાલની માટીમાં નહીં.
હા, મા ઘટકપાલની માટી તે માટીના સમાનપરિણામવાળી તો છે જ, કારણ કે માટીના સમાનપરિણામરૂપે જ તેનો અનુભવ થાય છે... પરંતુ સમાનપરિણામ હોવા માત્રથી, પા.ઘટનો મા.ઘટકપાલની માટીમાં અન્વય થઈ જાય એવું નથી.
પૂર્વપક્ષ સમાનપરિણામવાળામાં પણ અન્વય ન થતો હોય, તો પછી, પા.ઘટકપાલમૃદુ પણ પા.ઘટમૃદુને સમાનપરિણામવાળી જ છે અને એટલે તો તેમાં પણ અન્વયનો અભાવ થશે. - ઉત્તરપક્ષ : જુઓ ભાઈ; સમાનપરિણામમાત્રથી અમે અન્વય કહેતા જ નથી, પણ અનેક स्वभाववाणी (भृत्त्व, घटत्व, पाटलीपुत्रीयत्व.. वगैरे) वस्तुभां तत् तत् मृत्वम् मे ४ अन्वय छे. अर्थात् घट, सामने स्वभाववाणी वस्तु (भाटी)मां पा.५८मृत्त्व - मा.घटमृत्त्व मे ४ अन्वय છે, એટલે કપાલમૃદુનું ઘટમૃત્વરૂપે હોવું તે જ અન્વય છે, તેનું કારણ મૃદુ અનેકસ્વભાવી છે તે છે (માટી અનેકસ્વભાવી હોવાથી તે માટીનું ઘટ-કપાલાદિ મૃરૂપે પરિણમન અબાધિત હોવાથી, માટીનું, તત્તત્ મૃત્ત્વ તે જ એન્વય છે.)
પૂર્વપક્ષ તે બધા મૃત્વ એક જ છે, તત્કૃત્ત્વ કંઈ વિશિષ્ટ નથી અને તો પછી તે મૃત્વ તો મા.ઘટ/ ४ालमा डोपाथी, पूर्वोत. व्यभिया२ मावशे ४...
उत्त२५क्ष : ना, प.पालभृत्व से या.घट हुन। ३पाहिथी (३५, शक्ति, ५२॥म, चाहिथी) યુક્ત હોવાથી “આ પા.ઘટનું જ ઠીકરું છે એવા જ્ઞાનનું કારણ છે, એટલે વિરોધ વિના સહુને તે રીતે
१. 'मेवास्ति तद्वद०' इति क-पाठः , 'मृदप्यमेवास्त्विति' इति पूर्वमुद्रितपाठः, अत्र D-I-F-G-प्रतपाठः। २. 'परिणामादिना गतं' इति क-पाठः। ३. 'हेतुस्तया अधि०' इति ङ-पाठः। ४. २२४तमे पृष्ठे ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370