Book Title: Anekantjaipataka Part 01
Author(s): Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust

View full book text
Previous | Next

Page 353
________________ પરિશિષ્ટ - ૧ વિશેષ ટીપ્પણી પરિશિષ્ટ - ૨) અનેainmયપતા પ્રથમ-દ્વિતીય અધિsia વિશેષ ટીંપૂણો... (પૃ. ૧૮, ૫. ૧૦) અહીં જિનવચન અને ચિંતામણિનું સર્વસાધર્મ નથી લેવાનું, કેમ કે તે બંને દ્વારા પ્રાપ્ત થનાર ફળ તો અત્યંત ભિન્ન છે. (પૃ. ૧૯, ૫. ૨૧) અર્થાત્ સ્થૂળ ઉક્તિઓ દ્વારા શઠોક્તિનું નિરાકરણ અને એ નિરાકરણ દ્વારા પણ શઠોક્તિઓનું તુચ્છપણું બતાવાય છે.. (પૃ. ૨૨, ૫. ૨૧) પ્રશ્ન કર્મ ક્યાં અનાદિ છે, એ તો વધુમાં વધુ ૭૦ કોડાકોડી સાગરોપમ પછી ખરી જ પડવાના ને ? ઉત્તર : પ્રવાહની અપેક્ષાએ અનાદિકાળથી તેનો સંયોગ હોવાથી તે અપેક્ષાએ કર્મને અનાદિ કહ્યા. (પૃ. ૨૮, પં. ૯) વ્યાખ્યામાં મૂકેલ ‘પ્રવૃત્તિનિમિત્તમે' અને મન્નનિમિત્તત્વત્' એ બેનું તાત્પર્ય - પ્રવૃત્તિનિમિત્ત જુદા જુદા હોવાથી ઘટ અને પટમાં ઘટત્વ/પટવરૂપે ભેદ હોય તો ભેદ જ હોય અને ઘટ-ઘટ વચ્ચે એક જ પ્રવૃત્તિનિમિત્ત હોવાથી ઘટવરૂપે અભેદ હોય તો અભેદ જ હોય. (પૃ. ૨૮, . ૨૩) સંવાદકજ્ઞાનની અપેક્ષાએ પ્રમાણ માનવા જતાં ચક્રક દોષ આવે. તાત્પર્ય એ કે, જો પરતઃ પ્રામાણ્ય માનવામાં આવે, તો ચક્રક થાય. કારણ કે, જ્યારે સંવાદિપ્રવૃત્તિ થાય ત્યારે મારું જ્ઞાન સંવાદક છે આવું જ્ઞાન થાય અને ત્યારે જ જ્ઞાનનિષ્ઠપ્રામાણ્ય યથાવસ્થિતાથૈજ્ઞાપકત્વલક્ષણવિશેષ સિદ્ધ થાય. આ પરતઃ પ્રામાણ્યની વાત છે, અહીં ચક્રક દોષ આવે. કારણ કે માણસ સંવાદિપ્રવૃત્તિઇચ્છુક હોય છે, તે, જ્ઞાનમાં જયાં સુધી પ્રામાણ્યનો નિશ્ચય ન થાય ત્યાં સુધી પ્રવર્તે નહીં અને પ્રવૃત્તિ થાય નહીં ત્યાં સુધી તમારા મતે પ્રામાણ્યનો નિશ્ચય થાય નહીં, એ જ ચકક... Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370