________________
મે ૧૯૬૯ ] મેટા ઘરની પુત્રી
[ રે વધારે નહોતું. તે બધું મેં શાકમાં નાખી દીધું. જાય તે સહન કરી લેવાય પણ મારા ઉપર લાતો
જ્યારે જમવા બેઠા ત્યારે કહેવા લાગ્યા-દાળમાં ઘી પડે ને હું કશુંયે ન બોલું એ વાત કદી પણ નહીં કેમ નથી? બસ, આ વાતમાં મારાં પિયરિયાંને ગમે બની શકે. તેમ બોલવા લાગ્યા. મેં કહ્યું કે ત્યાં આટલું થી તે વેણીમાધવ કંઈ જવાબ ન આપી શક્યા. શ્રીકંઠ નોકરચાકર ચપાટી જાય છે અને કોઈને ખબર
- હંમેશાં તેમનું માન રાખતો હતો. તેને આવો પણ પડતી નથી. બસ, એટલી જ વાતમાં એ
ગુસ્સો જોઈને વૃદ્ધ પકુર આભા બની ગયા. માત્ર અન્યાયીએ મને ચાખડો છૂટી ભારી. જે હાથ વડે એટલું જ બોલ્યા-બેટા, તું બુદ્ધિમાન થઈને આવી ન રાકી હોત તો માથું ફાટી જાત. તેમને જ પૂછો વાતો કરે છે? સ્ત્રીઓ આમ જ ઘરને નાશ કરી કે મેં જે કંઈ કહ્યું છે તે સાચું છે કે જૂદું. નાખે છે. તેમને બહુ માથે ચડાવવી સારી નહીં. શ્રીકંઠની આંખો લાલચોળ થઈ ગઈ. તેમણે
શ્રીકંઠ-એટલું તો હું જાણું છું. આપના કહ્યું-આટલી હદે વાત ગઈ છે ! આ છોકરાની આટલી આશીર્વાદથી હું એવો મૂર્ખ નથી જ. આપ પોતે બધી હિંમત !
જ જાણે છે કે મારા જ સમજાવવા પતાવવાથી આનંદી સ્ત્રીઓના સ્વભાવ પ્રમાણે રડવા લાગી. - આ ગામમાં કેટલાંયે ઘર ભાંગતાં બચી ગયાં છે. કેમ કે અસુ તો તેમની આંખો ઉપર હાજર જ હોય પરંતુ જે સ્ત્રીની માન પ્રતિષ્ઠાને હું ઈશ્વરના દરબારમાં છે. શ્રીકંઠ ભારે ધૈર્યવાન અને શાંત પુરુષ હતા. જવાબદાર છું, તેના પ્રત્યે આવો ભયંકર અન્યાય તેમને ભાગ્યે જ ક્રોધ આવતો હતો. પરંતુ સ્ત્રીઓનાં અને પશુ જેવો વહેવાર થાય એ મારે માટે અસહ્ય અસુ પુરુષના ક્રોધાગ્નિને ભભુકાવવામાં તેલનું કામ છે. આપ સાચું જ માનજો કે લાલબિહારીને હું કરે છે. તેમને આખી રાત નીંદર ન આવી. કશી સજા નથી કરતો એ જ મારે માટે કંઈ ઉગને લીધે અખ પણ ન મીંચાઈ પ્રાતઃકાળે ઓછું નથી. પિતાના પિતાની પાસે જઈને તેઓ બોલ્યાઃ બાપુ, હવે વેણીમાધી પણ ગરમ થઈ ગયા. આવી હવે આ ઘરમાં મારાથી નહીં રહેવાય.
વાત તેઓ વધારે સાંભળી ન શક્યા. તેમણે કહ્યુંઆવી કંકાસ-કકળાટની વાતો કરતાં કેટલીયે લાલબિહારી તારે ભાઈ છે. તેનાથી ભૂલચૂક થાય વાર શ્રીકઠે પોતાના કેટલાયે મિત્રોને ઠપકાર્યા હતા. તો તેને કાન ખેંચી લે પરંતુ પરંતુ દુર્ભાગ્યની વાત છે કે આજે તેને પિતાને જ શ્રીકંઠ–લાલબિહારીને હવે હું મારો ભાઈ સ્વમુખે આ વાત કહેવી પડી. બીજાઓને ઉપદેશ
નથી સમજતો. આપ એ અત્યંત સહેલ છે !
વેણીમાધવ-સીને ખાતર? વેણીમાધવસિંહ ગભરાઈ ગયા અને બોલ્યા- શ્રીકંઠે કહ્યું છે ના, તેની ક્રૂરતા અને અવિકેમ?
વેકને જ કારણે. શ્રીકઠે કહ્યું–એટલા જ માટે કે મને મારી માન- - બંને થોડી વાર સુધી ચૂપ રહ્યા. ઠાકરસાહેબ પ્રતિષ્ઠાને પણ કઈક વિચાર છે. આપના ઘરમાં હવે પુત્રના કોધને શાંત કરવા ઈચ્છતા હતા. પરંતુ તેઓ અન્યાય અને હઠને પ્રકોપ થઈ રહ્યો છે. જેમણે એ સ્વીકાર કરવા તૈયાર નહતા કે લાલબિહારીએ મેટેરાંઓનું માન-સન્માન કરવું જોઈએ તેઓ કંઈ અયોગ્ય કર્યું છે. એટલામાં ગામના બીજા તેમને માથે ચઢી વાગે છે. હું પરાયો નકર એટલે કેટલાયે સજજને હુક્કા-ચલમને બહાને ત્યાં આવીને ઘેર રહેતો નથી. અહીં મારી પાછળ મારી ની બેઠા. કેટલીક સ્ત્રીએ જ્યારે સાંભળ્યું કે શ્રીકંઠ ઉપર ચંપલની વૃષ્ટિ થાય છે. કોઈ ગમે તેમ કહી પત્નીને કારણે પિતા સાથે લડવા તૈયાર થયો છે
મનમેજી જી અધીરા હોય છે. તેમનાથી દઢતાપૂર્વક કોઈ સારું કાર્ય પાર પાડી શકાતું નથી.
