Book Title: Tattvarthadhigamsutra tatha Tena Uper Rachayel Sahityani Suchi
Author(s): Jitendra B Shah
Publisher: Shrutratnakar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032683/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti phata tattvArthAdhigamasUtra tathA tenA upara racAyela sAhityanI sUcI saMpAdaka jitendra bI. zAha zrataratnAkara amadAvAda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra tathA tenA upara racAyela sAhityanI sUcI saMpAdaka jitendra bI. zAha prakAzaka zrutaratnAkara amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti tattvArthAdhigamasUtra tathA tenA upara racAyela sAhityanI sUcI saMpAdaka jitendra bI. zAha prakAzaka zrataratnAkara 803, sArapa, navajIvana presa sAme, AzramaroDa, amadAvAda-380014. prathama AvRtti sane 2018 prata : 5OO mUlya : rUA. 50/ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA vAcakavarya umAsvAtijI viracita tattvArthAdhigama sUtra eka mahattvapUrNa graMtha che. A graMthamAM mAtra 344 sUtromAM samagra jainadharmanA sArane samAvI levAmAM Avyo che. 45 jaina Agamo ati vizALa ane gaMbhIra che. e graMthone samajavA sahu mATe saraLa nathI. arthagaMbhIra graMthone samajavA mATe vAcakavarya umAsvAtijI mahArAje tamAma Agama graMthonuM dohana karIne tenA amRtarUpe A graMthanI racanA karI che. AthI ema kahI zakAya ke A graMtha eTale gAgaramAM sAgara. jaina AgamonI bhASA ardhamAgadhI prAkRta che. A bhASA te samayanI lokabhASA hatI. bhagavAna mahAvIra svAmIe A ja bhASAmAM dharmopadeza Apyo hato. tene gaNadhara bhagavaMtoe sUtrabaddha karyo paraMtu lokabhASA hovAne kAraNe prAkRtabhASA paMDitomAM sarvatra svIkArya banI nahIM, tethI koI eka evA graMthanI AvazyakatA hatI je paMDitone paNa mAnya hoya. tevI bhASA to saMskRta ja hatI. AthI vAcakavarSe saraLa saMskRta bhASAmAM sUtrAtmaka zailImAM prastuta graMthanI racanA karI. A graMtha jainadharmanA itihAsamAM prathama saMskRta graMthanuM gaurava pAmyo. vAcakavarya umAsvAtijIe racelA A graMthamAM jJAnamImAMsA, jIvamImAMsA, lokamImAMsA, tattvamImAMsA ane AcAramImAMsA jevA tamAma viSayone samAvI lIdhA che. kalikAlasarvajJe umAsvAtijIne aMjali ApatA kahyuM che ke saMgrahakAromAM vAcaka umAsvAti sarvazreSTha saMgrahakAra che. temanI AvI adbhuta kuzaLatAne kAraNe ja A graMtha jainadharmanI tamAma paraMparAo zvetAmbara, digambara, sthAnakavAsI ane terApaMthI Adine mAnya che. A Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbate keTalAka jaina vidvAno ema paNa jaNAve che ke prastuta graMtha jainadharmamAM saMghabheda thayo te pUrve racAyela graMtha che. umAsvAtijInA samaya ane janma vize vibhinna mato pracalita che. te aMge ghaNAM lekho tathA pustako lakhAyelAM che. badhI ja paraMparAo temane potAnA mAne che. vizeSa ullekhonA abhAve nirNaya karavo kaThIna che. paraMtu jo svopajJabhASya temanuM ja raceluM mAnavAmAM Ave to ghaNI bAbato upara prakAza paDI zake tema che. mULa graMthanI racanA thayA pachI tarata ja vyAkhyAgraMthonI racanA thatI AvI che. temAM samaye samaye spaSTataH be paraMparA jovA maLe che. (1) zvetAmbarIya paraMparA : A paraMparA bhASya anusAra vyAkhyAo kare che (2) digambarIya paraMparA A paraMparA jainadharmanA mukhya siddhAnta anekAntavAdane anusAre vyAkhyA kare che. jijJAsuo mATe A banne paraMparAono abhyAsa upayogI che. chellA so varSamAM tattvArthAdhigamasUtranA anuvAdo paNa prakAzita thayA che. anuvAdonI vizeSatA e che ke mULa sUtronA anuvAda tathA vyAkhyAgraMthonA anuvAda ane svataMtra anuvAdo paNa pragaTa thayA che. A anuvAdo mAtra gujarAtI bhASAmAM ja nahIM paraMtu aMgrejI, hindI ane videzI bhASAomAM paNa thayA che. jaina dharmamAM AvuM vipula sAhitya anya koI graMtha upara racAyuM nathI e dRSTie paNa A graMthanI mahattAno khyAla AvI zake tema che. A tamAma prakAzita sAhityanI sUcI taiyAra karI ahIM pragaTa karavAmAM AvI rahI che. A sUcI jijJAsuone adhyayana-adhyApanamAM upayogI thaze tevI zraddhA sAthe prakAzita karavAmAM AvI rahI che. 30.12.2017 jitendra bI. zAha niyAmaka lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira amadAvAda Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arthika saujanya sva. jesIMgabhAI maMgaLadAsa ane sva. prabhAvatIbena jesIMgabhAI nI puNyasmRtimAM dhavala ajItabhAI zAha traNa baMgalA, pAlaDI, amadAvAda Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // tattvArthAdhigama sUtram // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamo'dhyAyaH samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH // 1 // tattvArthazraddhAnaM samyagdarzanam // 2 // tannisargAdadhigamAdvA // 3 // jIvAjIvAtravabandhasaMvaranirjarAmokSAstattvam // 4 // nAmasthApanAdravyabhAvatastannyAsaH // 5 // pramANanayairadhigamaH // 6 // nirdezasvAmitvasAdhanAdhikaraNasthitividhAnataH // 7 // satsaMkhyAkSetrasparzanakAlA'ntarabhAvA'lpabahutvaizca // 8 // matizrutA'vadhimanaHparyAyakevalAni jJAnam // 9 // tat pramANe // 10 // Adye parokSam // 11 // pratyakSamanyat // 12 // matiH smRtiH saMjJA cintA'bhinibodha ityanarthAntaram // 13 // tadindriyA'nindriyanimittam // 14 // avagrahahAvAyadhAraNAH // 15 // bahubahuvidhakSiprAnizritAsandigdhadhuvANAM setarANAm // 16 // arthasya // 17 // vyaJjanasyA'vagrahaH // 18 // na cakSuranindriyAbhyAm // 19 // zrutaM matipUrvaM dvayanekadvAdazabhedam // 20 // dvividho'vadhiH // 21 // tatra bhavapratyayo nArakadevAnAm // 22 // yathoktanimittaH SaDvikalpaH zeSANAm // 23 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra RjuvipulamatI manaH paryAyaH // 24 // vizuddhayapratipAtAbhyAM tadvizeSaH // 25 // vizuddhikSetrasvAmiviSayebhyo'vadhimanaH paryAyayoH // 26 // matizrutayornibandhaH sarvadravyeSvasarvaparyAyeSu // 27 // rUpiSvavadheH // 28 // tadanantabhAge manaHparyAyasya // 29 // sarvadravyaparyAyeSu kevalasya // 30 // ekAdIni bhAjyAni yugapadekasminnAcaturbhyaH // 31 // matizrutA'vadhayo viparyayazca // 32 // sadasatoravizeSAd yadRcchopalabdherunmattavat // 33 // naigamasaMgrahavyavahArarjusUtrazabdA nayAH ||34|| Adyazabdau dvitribhedau // 35 // dvitIyo'dhyAyaH aupazamika kSAyika bhAvau mizrazca jIvasya svatattvamaudayikapAriNAmikau ca // 1 // dvinavASTAdazaikaviMzatitribhedA yathAkramam // 2 // samyaktvacAritre // 3 // jJAnadarzanadAnalAbhabhogopabhogavIryANi ca // 4 // jJAnAjJAnadarzanadAnAdilabdhayazcatustritripaJcabhedAH yathAkramaM samyaktvacAritrasaMyamAsaMyamAzca // 5 // gatikaSAyaliGgamithyAdarzanA'jJAnA'saMyatA'siddhatvalezyAzcatuzcatustryekaikaikaikaSaDbhedAH // 6 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra jIvabhavyAbhavyatvAdIni ca // 7 // upayogo lakSaNam // 8 // sa dvividho'STacaturbhedaH // 9 // saMsAriNo muktAzca // 10 // samanaskA'manaskAH // 11 // saMsAriNastrasasthAvarAH // 12 // pRthivyambuvanaspatayaH sthAvarAH // 13 // tejovAyU dvIndriyAdayazca trasAH // 14 // paJcendriyANi // 15 // dvividhAni // 16 // nirvattyupakaraNe dravyendriyam // 17 // labyupayogau bhAvendriyam // 18 // upayogaH sparzAdiSu // 19 // sparzanarasanaghrANacakSuHzrotrANi // 20 // sparzarasagandhavarNazabdAsteSAmarthAH // 21 // zrutamanindriyasya // 22 // vAyvantAnAmekam // 23 // kRmipipIlikAbhramaramanuSyAdInAmekaikavRddhAni // 24 // saMjJinaH samanaskAH // 25 // vigrahagatau karmayogaH // 26 // anuzreNi gatiH // 27 // avigrahA jIvasya // 28 // vigrahavatI ca saMsAriNaH prAk caturthyaH // 29 // ekasamayo'vigrahaH // 30 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra ekaM dvau vA'nAhArakaH // 31 // sammUrchanagarbhopapAtA janma // 32 // sacittazItasaMvRtAH setarA mizrAzcakazastadyonayaH // 33 // jarAkhaNDapotajAnAM garbhaH // 34 // . nArakadevAnAmupapAtaH // 35 // zeSANAM sammUrchanam // 36 // audArikavaikriyA''hArakataijasakArmaNAni zarIrANi // 37 // paraM paraM sUkSmam // 38 // pradezato'saMkhyeyaguNaM prAk taijasAt // 39 // anantaguNe pare // 40 // apratighAte // 41 // anAdisambandhe ca // 42 // sarvasya // 43 // tadAdIni bhAjyAni yugapadekasyAcaturbhyaH // 44 // nirupabhogamantyam // 45 // garbhasammUrchanajamAdyam // 46 // vaikriyamaupapAtikam // 47 // labdhipratyayaM ca // 48 // zubhaM vizuddhamavyAghAti cAhArakaM caturdazapUrvadharasyaiva // 49 // nArakasammUrchino napuMsakAni // 50 // na devAH // 51 // aupapAtikacaramadehottamapuruSA'saMkhyeyavarSAyuSo - 'napavartyAyuSaH // 52 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra tRtIyo'dhyAyaH ratnazarkarAvAlukApaGkadhUmatamomahAtamaH prabhA bhUmayo - vAtAkAzapratiSThAH saptAdho'dhaH pRthutarAH // 1 // ghanAmbu tAsu narakAH // 2 // nityAzubhataralezyApariNAmadehavedanAvikriyAH // 3 // parasparodIritaduHkhAH // 4 // saMkliSTAsurodIritaduHkhAzca prAkcaturthyAH // 5 // teSvekatrisaptadazasaptadazadvAviMzatitrayastriMzatsAgaropamAH sattvAnAM parA sthitiH // 6 // jambUdvIpalavaNAdaya: zubhanAmAno dIpasamudrAH // 7 // dvidvirviSkambhAH pUrvapUrvaparikSepiNo valayAkRtayaH // 8 // tanmadhye merunAbhirvRtto yojanazatasahastraviSkambho jambUdvIpaH // 9 // tatra bharatahaimavataharivideharamyakahairaNyavatairAvatavarSAH kSetrANi // 10 // tadvibhAjinaH pUrvAparAyatA himavanmahAhimavanniSadhanIlarukmizikhariNo varSadharaparvatAH // 11 // dvirdhAtakIkhaNDe // 12 // puSkarArdhe ca // 13 // prAGmAnuSottarAn manuSyAH // 14 // AryA mlecchAzca // 15 // bharatairAvatavidehAH karmabhUmayo'nyatra 13 devakurUttarakurubhyaH // 16 // nRsthitI parApare tripalyopamAntarmuhUrte // 17 // tiryagyonInAM ca // 18 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra caturtho'dhyAyaH devAzcaturnikAyAH // 1 // tRtIyaH pItalezyaH // 2 // dazASTapaJcacadvAdazavikalpAH kalpopapannaparyantAH // 3 // indrasAmAnikatrAyastriMzapAriSadyAtmarakSalokapAlAnIkaprakIrNakAbhi yogyakilbiSikAzcaikazaH // 4 // trAyastriMzalokapAlavA vyantarajyotiSkAH // 5 // pUrvayordIndrAH // 6 // pItAntalezyAH // 7 // kAyapravIcArA A-aizAnAt // 8 // zeSAH sparzarUpazabdamanaHpravIcArA dvayordvayoH // 9 // pare'pravIcArAH // 10 // bhavanavAsino'suranAgavidyutsuparNAgnivAtastanitodadhidvIpadikkumArAH // 11 // vyantarAH kinnarakiMpuruSamahoragagAndharvayakSarAkSasabhUtapizAcAH // 12 // jyotiSkAH sUryAzcandramaso grahanakSatraprakIrNatArakAzca // 13 // merupradakSiNA nityagatayo nRloke // 14 // tatkRtaH kAlavibhAgaH // 15 // bahiravasthitAH // 16 // vaimAnikAH // 17 // kalpopapannAH kalpAtItAzca // 18 // uparyupari // 19 // saudharmezAnasAnatkumAramAhendrabrahmalokalAntakamahAzukrasahastrAreSvA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra nataprANatayorAraNAcyutayornavasu graiveyakeSu vijayavaijayantajayantA'parAjiteSu sarvArthasiddhe ca // 20 // sthitiprabhAvasukhadyutilezyAvizuddhIndriyAvadhiviSayato'dhikAH // 21 // gatizarIraparigrahAbhimAnato hInAH // 22 // pItapadmazuklalezyA dvitrizeSeSu // 23 // prAg graiveyakebhyaH kalpAH // 24 // brahmalokAlayA lokAntikAH // 25 // sArasvatAdityavaDhyaruNagardatoyatuSitAvyAbAdhamaruto'riSTAzca // 26 // vijayAdiSu dvicaramAH // 27 // aupapAtikamanuSyebhyaH zeSAstiryagyonayaH // 28 // sthitiH // 29 // bhavaneSu dakSiNArdhAdhipatInAM palyopamamadhyardham // 30 // zeSANAM pAdone // 31 // asurendrayoH sAgaropamamadhikaM ca // 32 // saudharmAdiSu yathAkramam // 33 // sAgaropame // 34 // adhike ca // 35 // sapta sAnatkumAre // 36 // vizeSatrisaptadazaikAdazatrayodazapaJcadazabhiradhikAni ca // 37 // AraNAcyutAdUrdhvamekaikena navasu graiveyakeSu vijayAdiSu sarvArthasiddhe ca // 38 // aparA palyopamamadhikaM ca // 39 // sAgaropame // 40 // adhike ca // 41 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra parataH parataH pUrvApUrvA'nantarA // 42 // nArakANAM ca dvitIyAdiSu // 43 // dazavarSasahasrANi prathamAyAm // 44 // bhavaneSu ca // 45 // vyantarANAM ca // 46 // parA palyopamam // 47 // jyotiSkANAmadhikam // 48 // grahANAmekam // 49 // nakSatrANAmardham // 50 // tArakANAM caturbhAgaH // 51 // jaghanyA tvaSTabhAgaH // 52 // caturbhAgaH zeSANAm // 53 // paJcamo'dhyAyaH ajIvakAyA dharmAdharmAkAzapudgalAH // 1 // dravyANi jIvAzca // 2 // nityAvasthitAnyarUpANi // 3 // rUpiNaH pudgalAH // 4 // AkAzAdekadravyANi // 5 // niSkriyANi ca // 6 // asaGkhyeyAH pradezA dharmAdharmayoH // 7 // jIvasya // 8 // AkAzasyAnantAH // 9 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra saGkhyeyA'saGkhyeyAzca pudgalAnAm // 10 // nANoH // 11 // lokAkAze'vagAhaH // 12 // dharmAdharmayoH kRtsne // 13 // ekapradezAdiSu bhAjyaH pudgalAnAm // 14 // asaGkhyeyabhAgAdiSu jIvAnAm // 15 // pradezasaMhAravisargAbhyAM pradIpavat // 16 // gatisthityupagraho dharmAdharmayorupakAraH // 17 // AkAzasyAvagAhaH // 18 // zarIravAGmanaHprANApAnAH pudgalAnAm // 19 // sukhaduHkhajIvitamaraNopagrahAzca // 20 // parasparopagraho jIvAnAm // 21 // vartanA pariNAmaH kriyA paratvAparatve ca kAlasya // 22 // sparzarasagandhavarNavantaH pudgalAH // 23 // zabdabandhasaukSyasthaulyasaMsthAnabhedatamazchAyA''tapodyotavantazca // 24 // aNavaH skandhAzca // 25 // . saGghAtabhedebhya utpadyante // 26 // bhedAdaNuH // 27 // bhedasaGghAtAbhyAM cAkSuSAH // 28 // utpAdavyayadhrauvyayuktaM sat // 29 // tadbhAvAvyayaM nityam // 30 // arpitAnarpitasiddheH // 31 // snigdharUkSatvAdvandhaH // 32 // na jaghanyaguNAnAm // 33 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra guNasAmye sadRzAnAm // 34 // dvayadhikAdiguNAnAM tu // 35 // bandhe samAdhiko pAriNAmikau // 36 // guNaparyAyavad dravyam // 37 // kAlazcetyeke // 38 // so'nantasamayaH // 39 // dravyAzrayA nirguNA guNAH // 40 // tadbhAvaH pariNAmaH // 41 // anAdirAdimAMzca // 42 // rUpiSvAdimAn // 43 // yogopayogI jIveSu // 44 // SaSTho'dhyAyaH kAyavADmanaHkarma yogaH // 1 // sa AstravaH // 2 // zubhaH puNyasya // 3 // azubhaH pApasya // 4 // sakaSAyAkaSAyayoH sAmparAyikeryApathayoH // 5 // avratakaSAyendriyakriyAH paJcacatuHpaJcapaJcaviMzatisaGkhyAH pUrvasya bhedAH // 6 // tIvramandajJAtAjJAtabhAvavIryA'dhikaraNavizeSebhyastadvizeSaH // 7 // adhikaraNaM jIvAjIvAH // 8 // AdyaM saMrambhasamArambhArambhayogakRtakAritAnumatakaSAyavizeSaistristristrizcatuzcaikazaH // 9 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra nirvartanAnikSepasaMyoganisargA dvicaturdvitribhedAH param // 10 // tatpradoSanihnavamAtsaryAntarAyAsAdanopaghAtA jJAnadarzanAvaraNayoH // 11 // duHkhazokatApAkrandanavadhaparidevanAnyAtmaparobhayasthAnyasadvedyasya // 12 // bhUtavratyanukampA dAnaM sarAgasaMyamAdiyogaH kSAntiH zaucamiti sadvedyasya // 13 // kevalizrutasaGghadharmadevAvarNavAdo darzanamohasya // 14 // kaSAyodayAttIvAtmapariNAmazcAritramohasya // 15 // bahvArambhaparigrahatvaM ca nArakasyAyuSaH // 16 // mAyA tairyagyonasya // 17 // alpArambhaparigrahatvaM svabhAvamArdavArjavaM ca mAnuSasya // 18 // niHzIlavratatatvaM ca sarveSAm // 19 // sarAgasaMyamasaMyamAsaMyamAkAmanirjarAbAlatapAMsi daivasya // 20 // yogavakratA visaMvAdanaM cAzubhasya nAmnaH // 21 // viparItaM zubhasya // 22 // darzanavizuddhivinayasampannatA zIlavrateSvanaticAro'bhIkSNaM jJAnopayogasaMvegau zaktitastyAgatapasI saGghasAdhusamAdhivaiyAvRttyakaraNamarhadAcAryabahuzrutapravacanabhaktirAvazyakAparihANimArgaprabhAvanA pravacanavatsalatvamiti tIrthakRttvasya // 23 // parAtmanindAprazaMse sadasadguNAcchAdAnodbhAvane ca nIcairgotrasya // 24 // tadviparyayo nIcairvRttyanutseko cottarasya // 25 // vijakaraNamantarAyasya // 26 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra saptamo'dhyAyaH hiMsA'nRtasteyA'brahmaparigrahebhyo virativratam // 1 // dezasarvato'NumahatI // 2 // tatsthairyArthaM bhAvanAH paJca paJca // 3 // hiMsAdiSvihAmutra cApAyAvadyadarzanam // 4 // duHkhameva vA // 5 // maitrIpramodakAruNyamAdhyasthyAni sattvaguNAdhikaklizya mAnAvineyeSu // 6 // jagatkAyasvabhAvau ca saMvegavairAgyArtham // 7 // pramattayogAt prANavyaparopaNaM hiMsA // 8 // asadabhidhAnamanRtam // 9 // adattAdAnaM steyam // 10 // maithunamabrahma // 11 // mUrcchA parigrahaH // 12 // niHzalyo vratI // 13 // agAryanagArazca // 14 // aNuvrato'gArI // 15 // digdezAnarthadaNDaviratisAmAyikapauSadhopavAsopabhogaparibhoga parimANAtithisaMvibhAgavratasampannazca // 16 // mAraNAntikIM saMlekhanAM joSitA // 17 // zaGkAkAGkSAvicikitsA'nyadRSTiprazaMsAsaMstavA: samyagdRSTeraticArAH // 18 // vratazIleSu paJca paJca yathAkramam // 19 // bandhavadhacchavicchedAtibhArAropaNAnnapAnanirodhAH // 20 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra mithyopadezarahasyAbhyAkhyAnakUTalekhakriyAnyAsApahAra sAkAramantrabhedAH // 21 // stenaprayogatadAhRtAdAnaviruddharAjyAtikramahInAdhikamAnonmAna pratirUpakavyavahArAH // 22 // paravivAhakaraNetvaraparigRhItA'parigRhItAgamanAnaGgakrIDA tIvrakAmAbhinivezA: // 23 // kSetravAstuhiraNyasuvarNadhanadhAnyadAsIdAsakupyapramANAtikramAH // 24 // UrdhvAdhastiryagvyatikramakSetravRddhismRtyantardhAnAni // 25 // AnayanapreSyaprayogazabdarUpAnupAtapudgalakSepAH // 26 // kandarpakautkucyamaukharyAsamIkSyAdhikaraNopabhogAdhikatvAni // 27 // yogaduSpraNidhAnAnAdarasmRtyanupasthApanAni // 28 // apratyavekSitApramArjitotsargAdAnanikSepasaMstAropakramaNAnAdara smRtyanupasthApanAni // 29 // sacittasambaddhaH saMmizrAbhiSavaduSpAhArAH // 30 // // 31 // sacittanikSepapidhAnaparavyapadezamAtsaryakAlAtikramAH jIvitamaraNAzaMsAmitrAnurAgasukhAnubandhanidAnakaraNAni // 32 // anugrahArthaM svasyAtisargo dAnam // 33 // vidhidravyadAtRpAtravizeSAttadvizeSaH ||34|| aSTamo'dhyAyaH 21 mithyAdarzanAviratipramAdakaSAyayogA bandhahetavaH // 1 // sakaSAyatvAjjIvaH karmaNo yogyAn pudgalAnAdatte // 2 // sa bandhaH // 3 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra prakRtisthityanubhAvapradezAstadvidhayaH // 4 // Adyo jJAnadarzanAvaraNavedanIyamohanIyAyuSkanAmagotrAntarAyAH // 5 // paJcanavadvayaSTAviMzaticaturdvicatvAriMzavipaJcabhedA yathAkramam // 6 // matyAdInAm // 7 // cakSuracakSuravadhikevalAnAM nidrAnidrAnidrApracalApracalApracalAstyAnagRddhivedanIyAni ca // 8 // sadasadvedye // 9 // darzanacAritramohanIyakaSAyanokaSAyavedanIyAkhyAstridviSoDazanavabhedA:samyaktvamithyAtvatadubhayAni kaSAyanokaSAyAvanantAnubandhyapratyAkhyAnapratyAkhyAnAvaraNasaMjvalanavikalpAzcaikazaH krodhamAnamAyAlomA hAsyaratyaratizokabhayajugupsAstrIpuMnapuMsakavedAH // 10 // nArakatairyagyonamAnuSadaivAni // 11 // gatijAtizarIrAGgopAGganirmANabandhanasaGghAtasaMsthAnasaMhananasparzarasagandhavarNAnupUrvyagurulaghUpaghAtaparAghAtAtapodyotocchvAsavihAyogatayaH pratyekazarIratrasasubhagasusvarazubhasUkSmaparyAptasthirAdeyayazAMsi setarANi tIrthakRttvaM ca // 12 // uccairnIcaizca // 13 // dAnAdInAm // 14 // AditastisRNAmantarAyasya ca triMzatsAgaropamakoTIkoTyaH parA sthitiH // 15 // saptatirmohanIyasya // 16 // nAmagotrayAviMzatiH // 17 // trayastriMzatsAgaropamAgyAyuSkasya // 18 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra aparA dvAdazamuhUrtA vedanIyasya // 19 // nAmagotrayoraSTau // 20 // zeSANAmantarmuhUrtam // 21 // vipAko'nubhAvaH // 22 // sa yathAnAma // 23 // tatazca nirjarA // 24 // nAmapratyayAH sarvato yogavizeSAt sUkSmaikakSetrAvagADhasthitAH sarvAtmapradezeSvanantAnantapradezAH // 25 // sadvedyasamyaktvahAsyaratipuruSavedazubhAyurnAmagotrANi puNyam // 26 // navamo'dhyAyaH AsravanirodhaH saMvaraH // 1 // sa guptisamitidharmAnuprekSAparISahajayacAritraiH // 2 // tapasA nirjarA ca // 3 // samyagyoganigraho guptiH // 4 // IryAbhASaiSaNAdAnanikSepotsargAH samitayaH // 5 // uttamaH kSamAmArdavArjavazaucasatyasaMyamatapastyAgAkiJcanyabrahmacaryANi dharmaH // 6 // anityAzaraNasaMsAraikatvAnyatvAzucitvAnavasaMvaranirjarAlokabodhidurlabhadharmasvAkhyAtattvAnucintanamanuprekSAH // 7 // mArgAcyavananirjarArthaM parisoDhavyAH parISahAH // 8 // kSutpipAsAzItoSNadaMzamadazakanAgnyAratistrIcaryAniSadyAzayyAkrozavadhayAcanA'lAbharogatRNasparzamalasatkArapuraskAraprajJAjJAnA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra darzanAni // 9 // sUkSmasamparAyacchAsthavItarAgayozcaturdaza // 10 // ekAdaza jine // 11 // bAdarasamparAye sarve // 12 // jJAnAvaraNe prajJAjJAne // 13 // darzanamohAntarAyayoradarzanAlAbhau // 14 // cAritramohe nAgnyAratistrIniSadyAkrozayAcanAsatkArapuraskArAH // 15 // vedanIye zeSA: // 16 // ekAdayo bhAjyA yugapadaikonaviMzateH // 17 // sAmAyikacchedopasthApyaparihAravizuddhisUkSmasamparAyayathAkhyAtAni cAritram // 18 // anazanAvamaudaryavRttiparisaMsthAnarasaparityAgaviviktazayyAsana kAyaklezA bAhyaM tapaH // 19 // prAyazcittavinayavaiyAvRttyasvAdhyAyavyutsargadhyAnAnyuttaram // 20 // navacaturdazapaJcadvibhedaM yathAkramaM prAgdhyAnAt // 21 // AlocanapratikramaNatadubhayavivekavyutsargatapazcheda parihAropasthApanAni // 22 // jJAnadarzanacAritropacArAH // 23 // AcAryopAdhyAyatapasvizaikSakaglAnagaNakulasaGghasAdhu samanojJAnAm // 24 // vAcanApracchanAnuprekSAmnAyadharmopadezAH // 25 // bAhyAbhyantaropadhyAH // 26 // uttamasaMhananasyaikAgracintAnirodho dhyAnam // 27 // A muhUrtAt // 28 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra ArtaraudradharmazuklAni // 29 // pare mokSahetU // 30 // ArtamamanojJAnAM samprayoge tadviprayogAya smRtisamanvAhAraH // 31 // vedanAyAzca // 32 // viparItaM manojJAnAm // 33 // nidAnaM ca // 34 // tadaviratadezaviratapramattasaMyatAnAm // 35 // hiMsAnRtasteyaviSayasaMrakSaNebhyo raudramaviratadezaviratayoH // 36 // AjJA'pAyavipAkasaMsthAnavicayAya dharmamapramattasaMyatasya // 37 // upazAntakSINakaSAyayozca // 38 // zukle cAdye pUrvavidaH // 39 // pare kevalinaH // 40 // pRthaktvaikatvavitarkasUkSmakriyApratipAtivyuparatakriyAnivRttIni // 41 // tatryaikakAyayogAyogAnAm // 42 // ekAzraye savitarke pUrve // 43 // avicAraM dvitIyam // 44 // vitarkaH zrutam // 45 // vicAro'rthavyaJjanayogasaGkrAntiH // 46 // samyagdRSTizrAvakaviratAnantaviyojakadarzanamohakSapakopazamakopazAntamohakSapakakSINamohajinAH kramazo'saGkhyeyaguNanirjarAH // 47 // pulAkabakuzakuzIlanirgranthasnAtakA nirgranthAH // 48 // saMyamazrutapratisevanAtIrthaliGgalezyopapAtasthAnavikalpataH sAdhyAH // 49 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra dazamo'dhyAyaH mohakSayAjjJAnadarzanAvaraNAntarAyakSayAcca kevalam // 1 // bandhahetvabhAvanirjarAbhyAm // 2 // kRtsnakarmakSayo mokSaH // 3 // aupazamikAdibhavyatvAbhAvAccAnyatra kevalasamyaktvajJAna - darzanasiddhatvebhyaH // 4 // tadanantaramUrdhvaM gacchatyAlokAntAt // 5 // pUrvaprayogAdasaGgatvAdbandhacchedAttathAgatipariNAmAcca tadgatiH // 6 // kSetrakAlagatiliGgatIrthacAritrapratyekabuddhabodhitajJAnAvagAhanA ntarasaGkhyAlpabahutvataH sAdhyAH // 7 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha paraMparAnA AlokamAM vAcakavarya umAsvAti ta tattvArthAdhigamasUtra (AdhArita prakAzita graMtho) tattvArthasUtra graMtha jaina paraMparAmAM sarvAdhika sanmAnya graMthomAMno eka che. A graMtha upara atyAra sudhI papathI vadhAre TIkAonI racanA thaI che. tenA bhAratIya ane videzI bhASAomAM anuvAda thayA che. A graMtha tattvArthAdhigamasUtra, mokSazAstra vagere nAmothI paNa oLakhAya che. zvetAMbara mUrtipUjaka racanAkArane umAsvAti tarIke oLakhe che. jyAre digaMbara jaina umAsvAmin tarIke nAmAbhidhAna kare che. digaMbara paraMparAmAM teonuM aparanAma gRddhapicchAcArya che. temane AcArya kuMdakuMdanA ziSya tarIke paNa oLakhavAmAM Avela che. zvetAMbara paraMparA anusAra umAsvAtino janma nyagrodhikA gAmamAM mAtA umA ane pitA svAtinA ghare thayo hato. umAsvAti pote vAcaka ane nAgaravAcaka baMne nAmAbhidhAnathI oLakhAtA hatA. 13mI-14mI sadImAM thayela bhAratIya darzanamAM vaitavAdanA sthApaka madhvAcArye potAnI kRtimAM teono umAsvAtivAcakAcArya tarIke nAmollekha karIne varNana karela che. jenA parathI temanI mahattA ane lokapriyatA phalita thAya tattvArthasUtranI racanA pATaliputra (kusumapura), vartamAna paTanAmAM thaI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra hatI. saMskRta bhASAmAM sUtrAtmaka zailImAM racAyelo A pahelo jaina graMtha che, jenI zailI sUtrAtmaka che. Azcarya pamADe tevI vAta to e che ke umAsvAti pUrve prAkRta bhASAmAM jaina graMtho lakhavAnI paraMparA hatI paNa tattvArthasUtranI racanA saMskRtamAM thaI. jainonA baMne saMpradAyo A racanA potAnI paraMparAnI hovAno dAvo kare che. kahevAya che ke umAsvAtie svayaM A graMtha upara bhASyanI racanA karI hatI. A graMthanI mahattAnuM kAraNa e che ke A graMthamAM pahelI vakhata jaina siddhAMtone saMgrahita karI sUtrabaddha rIte prakAzita karavAmAM AvyA che. jIva, ajIva, Asava, baMdha, saMvara, nirjarA, ane mokSa A sAta tatvonuM mArmika nirUpaNa A graMthanA 10 adhyAyomAM karavAmAM AvyuM che. zvetAMbara paraMparAmAM sUtronI kula saMkhyA 344 che paNa digaMbara TIkAkAroe mULasUtronI saMkhyA 367 noMdhI che. svopajJa bhASyanA graMthAgra 2142 loka pramANa che. 1920mAM vidyAbhUSaNa dvArA likhita graMthAnusAra umAsvAtino samaya IsAnI pahelI sadImAM hato ane teo 85 I.sa.mAM nirvANa pAmela. pro. padmanAbha jainI teone bIjI sadImAM thayela mAne che. keTalAka vidvAno umAsvAti ane umAsvAmine be judA-judA vidvAno paNa mAne che. pro. paoNla DuDAse tattvArthasUtrane bhagavatIsUtra ane RSibhASita jeTalo ja prAcIna mAne che paNa umAsvAtino samaya pamI-6ThI sadI mAne che. jainasaMpradAyane garva levA jevI vAta che ke A mahAna dArzanikanI racanA upara saMskRta bhASAmAM bhASya, vRtti, TIkA, TippaNa, sAra AdinI 44 jeTalI racanA thaI. jenI vigato ahI vividha srotothI saMkalita karIne kAlakramAnusAra prastuta karavAmAM AvI rahI che. sarvaprathama tatvArthAdhigama sUtra para lakhAyela saMskRta graMthone kAlakramAnusAra prastuta karI rahyA chie:1. tattvArthasUtra svapajJa bhASya (graMthAgra 2142 zloka). paNa digaMbaroe Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra A bhASyanA racanAkAra umAsvAmin tarIke mAne che je umAsvAtithI judA che. 2. geMDahastibhASya nAmaka vRttimAM 84000 graMthAgra pramANe zloka che. AnI racanA vAdI-gajagaMDahasti siddhasenadivAkarasUri dvArA (IsAnI chaThI sadImAM) karavAmAM AvI hatI. 29 3. IsAnI 5-6 sadImAM pUjyapAda (devanaMdI) dvArA sarvArthasiddhi TIkAnI racanAmAM graMthAgra 6000 zlokamAna pramANe che. 5. 4. IsAnI 5-6 sadImAM (keTalAMka vidvAno pramANe 7mI sadImAM) AcArya haribhadrasUrie laghuvRttinuM prAraMbha karela paNa enI pUrNatA teonA ziSya yazobhadra dvArA karavAmAM AvI hatI. enI graMthAgra saMkhyA 11000 che. siddhasenagaNi jeo bhAsvAmin ane siMhasUranA ziSya hatA teoe tattvArthaTIkA lakhI = 6. IsvI sa. 620 - 680mAM thayela akalaMkadeva dvArA rAjavArtika nAmaka TIkA lakhavAmAM AvI hatI jenA graMthAgraMtha 16000 zloka che. srotaHwww.jainkosh.org/wiki/gavattija 7. IsAnI 7mI sadImAM kannaDa bhASAmAM 96000 zlokapramANamAM cUDAmaNi vRtti lakhAyelI jenI sUcanA akalaMkadeva dvArA karNATaka zabdAnuzAsana graMthamAM maLe che. 8. IsAnI 8mI sadImAM akalaMkadeva nAmaka jainAcAye sabhASyatattvArthavArtika lakhyo. 9. IsAnI 8mI sadImAM prabhAcaMdre tattvArthavRttipadavivaraNa (sarvArthasiddhivyAkhyA)nI racanA karI hatI. 10. I.sa. 775 840 darmiyAna thayela jainAcArya vidyAnaMda dvArA tattvArthaslokavArtikanI racanA thaI. te 18000 zloka pramANa che. 11. 9-10mI sadImAM amRtacaMdrasUri dvArA tattvArthasAra graMtha lakhAyo. - 1 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 30 12. 16. 13. 11-12mI I.sadImAM malayagirie paNa tattvArthasUtra para TIkA lakhI hatI. 17. 14. sukhabodha TIkA bhAskaranaMdI (IsAnI13mI sadI) dvArA lakhAI 15. 13mI sadImAM bAlacaMdra dvArA ratapradIpikAnI racanA thaI che. 14-15mI sadImAM bhAskaranaMdIe A graMtha upara tattvArthasUtravRttinI racanA karI hatI. 18. 19. vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 1020 I.sadImAM thayela prabhAcaMdrAcArye tattvArthavRtti pada 950 vivaraNa (sarvArthasiddhi vyAkhyA)nI racanA karI hatI. = 25. 14mI sadImAM jainAcArya sakalakIrtie tattvArthasAradIpaka nAmaka graMthanI racanA karI. teonI mAtA zobhA ane pitA karNasiMha hatA. 16mI sadImAM vidyAnaMdIn nA ziSya zrutasAgarasUrie 8000 graMtha pramANamAM tattvArthadIpikAnI racanA karI. 1624-1688 I.sa. daramiyAna thayela mahopAdhyAya yazovijayajI e tattvArthasUtra para TIkA lakhI hatI je pUrNa na thaI zakI. 20. yogadeva nAmaka digaMbara kartAe sukhabodhikAnAmaka TIkAnI 2400 graMthAgraMthamAM racanA karI che. 21. padmanAbhe enA upara rAjavArtika TippaNanI racanA karI. 22. dharmacaMdranA ziSya prabhAcaMdrae 2400 graMthAgramAM rataprabhAkara TIkA banAvI hatI. 23. bAlabodha TIkAnI racanA jayaMtapaMDita dvArA karavAmAM AvI. 24. kamalakIrti dvArA lakhela TIkA iDaramAMthI maLela che. divAkarabhaTTa (jeo caMdrakIrtinA ziSya hatA ane divAkaranaMdinlR tarIke paNa oLakhAtA hatAM) dvArA laghuvRttinI racanA thaI 26. mAghanaMdin dvArA lakhela vRtti Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavartha umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 27. vibudhasenanI 3250 zloka pramANamAM TIkA 28. lakSmIndranI TIkA 29. zubhacaMdranI TIkA 30. yogIndradevanI tatvaprakAzikA TIkA 31. devIdAsa kRta TIkA 32. ravinaMdinuM kRta sukhabodhinI 33. ajJAta kartRka nidhiranAkara 34. zlokavArtika TippaNI 35. ajJAta kartaka saMgrahabhASya. kadAca A umAsvAtinI ja racanA che je saMgrahakArikA nAmathI paNa oLakhAya che. 36. ajJAta kartaka 2142 zloka pramANa bhASya 37. ajJAta kartaka 17647 zloka pramANa sphoTaka vRtti 38. paghakIrti kRta TIkA 39. kanakakIrti kRta TIkA 40. rAjendramaulin kRta TIkA 41. samantabhadranA ziSya zivakoTI kRta vRtti 42. ratasiMha kRta TippaNa 43. pAnaMdin ziSya prabhAcaMdra kRta vRttipada 44. tapAgacchIya yazovijayajI dvArA tatvArthAlokavRtti uparyukta racanAo sivAya tattvArthasUtra upara gujarAtI, hindI, kannaDa, aMgrejI, Adi bhASAomAM padyAnuvAda, artha, anuvAda, vyAkhyA, sAra sahita aneka saMzodhana paraka graMtho 19 mI sadIthI chapAtA AvelA che. jenI atre kAlakramAnusAra noMdha levAno bharacaka prayAsa karavAmAM Avyo che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra tattvArthAdhigamasUtranA upalabdha mudrita prakAzano maLatI mAhitI mujaba A graMthanuM sarvaprathama prakAzana paM. sadA sukha dvArA hindI bhASAmAM anuvAda ane vyAkhyA sAthe 1880mAM muMbaImAM thayuM hatuM. AcArya umAsvAti kRta svopajJa bhASya sAthe prakAzana bilphiyothikA iMDikA sIrijhamAM 1903mAM kalakattAthI thayela hatuM. e ja varSe sarvArthasiddhinuM prakAzana paNa kalakattAthI thayuM. 1905mAM marAThI bhASAnuvAda vardhAthI ane 1906mAM harmana jaikobI (yAkobI)e jarmana bhASAmAM lejiga-jarmanIthI AnuM prakAzana karela. tattvArthAdhigamasUtranuM akalaMka bhaTTa dvArA racita tattvArthavArtika sAthe prakAzana 1915mAM vArANasInI sanAtana jaina graMthamAlAmAM thayuM hatuM. paM. sadAsukhanI bhASA, TIkA ane arthaprakAzikA sAthe kalakattAmAM 1915mAM A racanA prakAzita thaI. AcArya vidyAnaMda kRta zlokavArtika sAthe muMbaIthI 1918mAM A graMtha chapAyela. tattvArthasUtrano sarvaprathama aMgrejI bhASAmAM anuvAda 1920mAM je. ela. jainI dvArA sekreDa buksa oNpha jaina sIrijha, ArA dvArA thayo. upAdhyAya yazovijayajInI TIkA sAthe 1924mAM A graMtha amadAvAdathI chapAyo. temaja hIrAlAla kApaDiyAe svopajJa bhASya, devaguptasUri ane siddhasenagaNinI TIkAo sAthe 1926mAM muMbaImAM prakAzita karela. bhAskaranaMdinI kannaDa vRtti 1944mAM maisUra oriyanTala menyuskripTa lAyabrerIthI prakAzita karavAmAM Avela hatI. zrutasAgaranI tattvArthavRtti temaja svopajJabhASya ane sarvArthasiddhi para AdhArita sarvAdhika lokapriya paM. sukhalAlajI saMghavInI gujarAtI TIkA 1949mAM amadAvAdathI chapAyela hatI. paM. sukhalAlajInI TIkAnA hindI ane aMgrejI anuvAda paNa chapAyela che. samagra rIte joIe to tattvArthasUtranA 300thI vadhAre prakAzano thaI gayA che jenI sUcI prakAzana varSanA kramamAM AgaLa ApavAmAM AvI rahI che. temAM je je prakAzanomAM IsvIsanuM darzAvela che tenI noMdha sarvaprathama ApavAmAM ' AvI che. tyAra bAda vikrama saMvata, zaka saMvata ane vIra saMvata darzAvI hoya tevA prakAzanonI kramazaH noMdha che. chelle keTalAMka evA prakAzano prApta thAya che ke jemAM koI paNa prakAranA prakAzana varSanI noMdha nathI tevA agatyanA prakAzanonI sUcI paNa che. AthI tamAma prakAzanonI sUcInuM avalokana karavuM Avazyaka che. samagra rIte joie to tattvArthasUtranA 300thI vadhAre prakAzano thaI gayA che jenI sUcI prakAzana varSanA kramamAM AgaLa ApavAmAM AvI rahI che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 33 IsvI san pramANe upalabdha prakAzano : 1. tattvArthasUtra, bhAMDArakara, riporTa- 1883-84, pR. 405, 1883 84. 2. tattvArthasUtra, anuvAdaka va saMpAdaka- paM.sadAsukha, hindI vyAkhyA, * muMbaI 1886. 3. tattvArthasUtra, murAdAbAda, 1897. 4. tattvArthasUtra, saMpAdaka- nAthurAma lAmayU, lakhanau, 1897 5. tattvArthasUtra, lAhaura, 1900. 6. tattvArthasUtra, jaina nityapAThamAM saMkalita, muMbaI, 1901. 7. causaraNa tathA AurapaccakhANa payaSNAnum amadAvAda, 1902. 8. tattvArthAdhigamasUtram, bibliothikA iMDikA sIrijha, kalakattA, 1902-1905. juo- vinTaraninjanI riporTa 1933/2 pR. pa78, punaH prakAzanaH- (1) 1959, bibliothikA iMDikA varka naM. 159, bApTisTa mizana presa (2) 1981, tattvArthasUtra, AMzika anuvAda, saMpAdaka- ke. pI. modI, Zydenbos, (3) 19031905, svopajJa bhASya, saMpAdaka, vakIla kezavalAla premacaMda modI, bibliothikA iMDikA sIrijha, kalakattA (umAsvAtinI anya kRtio sAthe) 9. jaina graMtha saMgraha, saMpAdaka- caMdrasena, prabhAvaka maMDaLa, iTAvA, 1903. 10. sarvArthasiddhi TIkA-pUjayapAda devanaMdI, kolhApura, 1904. 11. jainastotrasaMgraha, saMkalita, muMbaI-alhAbAda, 1904. 12. tattvArthasUtra, saMpAdaka- pannAlAla ane vaMzIdhara, sanAtana jaina graMthamAlA, 1905, 1985, 1986. 13. tattvArtha prakAzinI (marAThI), saMpAdaka- jayacaMda sItArAma zravaNa, vardhA, 1905. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 14. tattvArthasUtrA, jarmana anuvAda ane saMpAdana- harmana jaikobI (yAkobI), lejiga, jarmanI, 1905. 15. jainastotrasaMgraha, jaina jJAna prasAraka maMDaLa, muMbaI, 1906. 16. zrImad umAsvAtiviracitam sabhAkhyatattvArthAdhigamasUtram, hindI bhASA- paM. ThAkuraprasAda zarmA, rAyacaMdra jaina zAstramAlA-2, nirNaya sAgara presa, vIra 2432 (I. 1906). 17. sarvArthasiddhi, rIyalITI, aMgrejI bhAvAnuvAda, esa. e. jaina, kolakAtA, 1907. 18. adhyAtma saMgraha, saMpAdaka- umedasiMha musadIlAla jaina, amRtasara, 1907. 19. tattvArthasUtra marAThI vyAkhyA - jIvarAja gautamacaMda dozI, zolApura, 1908. 20. tattvArthasUtra, saMpAdaka- vIrasiMha jainI, jJAnArNava, iTAvA, 1909. 21. tattvArthasUtra, hindI anuvAda, saMpAdaka- choTelAla, vArANasI, 1912. 22. tattvArtharAjavArtikam, zrImad bhaTTaakalaMkade vaviracitam, gajAdharalAla, caMdraprabhA presa, vArANasI, 1913. 23. tattvArtharAjavArtikam, zrImad bhaTTa akalaMkadeva viracitam, gajAdharalAla, sanAtana jaina graMthamAlA- 4, 1915. 24. tattvArtharAjavArtikam, saMskRta tattvArthavRtti, akalaMkadeva, bhAratIya jaina siddhAnta prakAzinI, vArANasI, 1915. 25. tattvArthasUtra, pannAlAla bAlIvAlanI hindI vyAkhyAno gujarAtI anuvAda, saMpAdaka- nAthAlAla sobhAgacaMda dozI, sUrata, 1915. 26. tattvArthasUtra, sadAsukha kAsalIvAla (hindI) arthaprakAzikA, saMpAdaka pannAlAla bAkalIvAla, kalakattA, 1916. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 35 27. sarvArthasiddhi, jaina mudraNAlaya, kolhApura, 1839 zaka saMvata, I.saM. 1917 28. tattvArthazlokavArtikam, vidyAnaMdasvAmiviracitam, manoharalAla nyAyazAstrI samAzodhita, nirNayasAgara presa, gAdhI nAthAraMga jaina graMthamAlA, 1918. punaH prakAzana- (1) vinTaraniTsa, 1933. (2) zumbiMga, tattvArthazlokAvatArikA, tatvArthAlaMkAra, 1935. (4) Ara. ena. bhaTTAcArya, 1997. 29. tattvArthAdhigamasUtra, a TrITIja oNna da isensiyala prinsipalsa oNpha jainima, aMgrejI anuvAda va saMpAdana- je. ela. jainI, sahayogIbra. zItalaprasAda jaina, sekreDa buksa oNpha da jaina sIrijha-2, senTrala jaina pabliziMga hAusa, ArA, 1920, 1956 punaH prakAzanaHeemaesa presa, nyUyaoNrka, 1974. TuDe enDa TumArosa prinTarsa enDa pablizarsa, navI dilhI, 1990. 30. tattvArthasUtra hindI anuvAda va vyAkhyA, pannAlAla bAkalIvAla, jaina graMtha ratAkara kAryAlaya, muMbaI, 1922. 31. tattvArthAdhigamasUtra, saMskRta vivaraNa, yazovijayajI gaNi, zrutajJAnaprasAraka sabhA, amadAvAda, 1924, 1995. 32. rAjavArtika, akalaMka, anuvAda ane saMpAdana- gajAdharalAla, makhanalAla, zrIlAla, kalakattA prathama khaMDa, 1924. 33. zrItatvArthAdhigama pariziSTaparAbhidhAnam, cirantanamunivaryapraNItam, jaina eDavokeTa presa, amadAvAda, 1924. 34. tattvArthasUtra, svopajJa TIkA, bhASyaH yazovijayajI ane ajJAta kartRka dIpikA, amadAvAda, 1924. 35. tattvArthasUtra, svopajJa TIkA, bhASyaH yazovijayajI ane vijayodayasUrino pahelI pA~ca kArikAo para vyAkhyA, amadAvAda, 1924. 36. tattvArthasUtra, gujarAtI, jIvanacaMda sakalacaMda jhaverI, muMbaI, prathama khaMDa, 1926. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 37. tattvArthasUtra, svopajJa bhASya, devaguptasUri TIkA, siddhasena gaNi TIkA, saMpAdaka- hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA, 1926. tattvArthasUtra, gujarAtI vyAkhyA- naraharidAsa dvArakAdAsa pArekha, amadAvAda, 1928. 39. sarvArthasiddhi, hindI bhAvArtha, je. Ara. sahAya, eTA, 1928. 40. tattvArthasUtra, naraharidAsa dvArakAdAsa parIkha, amadAvAda, 1929. 41. rAjavArtika - akalaMka, anuvAda ane saMpAdana- gajAdharalAla, makhanalAla, zrIlAla, kalakattA dvitIya khaMDa, 1929. 42. tattvArthasUtra, gujarAtI, jIvanacaMda sakalacaMda jhaverI, muMbaI, dvitIya khaMDa, 1930. 43. tattvArthasUtra- gujarAtI vivecana, prathama gujarAtI saMskaraNa, paM. sukhalAlajI saMghavI, gujarAta vidyApITha, amadAvAda, 1930, 1940, 1949, 1974, 1985, 1986, 1995. punaH prakAzana:- jaina sAhitya prakAzana samiti, amadAvAda, 1940, 1949, 1977, 1995. 44. tattvArthasUtra, svopajJa bhASya, devaguptasUri TIkA, siddhasena gaNi TIkA, saMpAdaka- hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA dvitIya khaMDa, 1930. 45. tattvArthasUtra, hindI anuvAda- dhIrajalAla turakhiyA, Atma jAgRti kAryAlaya, bAvara, 1931. 46. tattvArthasUtra, hindI vyAkhyA, saMpAdaka- gopAladAsa bAraiyyA, saMpAdaka- khUbacaMdra siddhAntazAstrI, paramazruta prabhAvaka maMDaLa, muMbaI, 1932. 47. tattvArthasUtra, jaina jJAna bhaMDAra, jodhapura, 1933. 48. mokSazAstra, tattvArthasUtra, jaina graMtharatAkara kAryAlaya, muMbaI, 1933. 49. tattvArthasUtra, hiM. sukhalAlajI saMghavI, jaina saMskRti saMzodhana maMDaLa, vArANasI, 1936. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 50. tattvArthasUtra, laghuvRtti- haribhadrasUri, ratalAma, 1936. 51. tattvArthasUtra, vRtti- haribhadrasUri, RSabhakezarImalajI zvetAMbara saMsthA, ratalAma, 1936. 37 52. zrutajJAna amIdhArA, mULa, nirNayasAgara presa, muMbaI, 1936. tattvArtha dIpikA, hindI anuvAda, baTezvara dayAla, udayarAja jaina graMthamAlA kAryAlaya, bhiMDa, 1937. 53. 54. tattvArthasUtra, hindI artha, vivecana, sukhalAlajI saMghavI, AtmAnaMda janma zatAbdI smAraka samiti, muMbaI, 1939. 55. sarvArthasiddhi, saMpAdaka- jinadAsa zAstrI, solApura, 1939. 56. tattvArthasUtra, jaina sAhitya prakAzana samiti, amadAvAda, 1940. kaoNsmolaoNjI olDa eMDa nyU, (paMcama adhyAya) aMgrejI anuvAda jI. Ara. jaina, senTrala pabliziMga hAusa, lakhanau, 1942. 57. 58. tattvArthAdhigamasUtra, gujarAtI anuvAda, kanakavijaya, jayaMtilAla bahecaradAsa dozI, sAvarakuMDalA, 1942. 59. tattvArthasUtra, bhAskaranaMdI sukhabodhA vRtti, saMpA. e. esa. zAstrI, maisUra orienTala mainyuskripTa lAyabrerI, maisUra, 1944. 60. tattvArthazlokavArtikAlaMkAra, saMskRta TIkA, vidyAnaMdasvAmI, kuMthusAgara graMthamAlA, solApura, 1949, 1951, 1956, 1964, 1969, 1984, 2004, 2005. 61. tattvArthazlokavArtikAlaMkAra, (7 bhAga), kuMthusAgara graMthamAlA, solApura, 1949, 1951. 62. sarvArthasiddhi hindI vyAkhyA evaM saMpAdana, phUlacaMda siddhAnta zAstrI, jJAnapITha mUrtidevI jaina graMthamAlA-13, dillI, 1949, 1955, 1971, 1985, 1997. punaH prakAzakaH- gaNezaprasAda varNI jaina graMthamAlA, vArANasI, 1991, 2000. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65. vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 63. tattvArthAdhigamasUtra (be khaMDa) jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA, 1949. 64. tattvArthasUtra, gujarAtI anuvAda ane vyAkhyA, 5. sukhalAlajI saMghavI, jaina sAhitya prakAzana samiti, amadAvAda, 1949. tattvArthasUtra, zratasAgara tattvArthavRtti, saMkSipta hindI, mahendrakumAra, jJAnapITha mUrtidavI jaina graMthamAlA, bhAratIya jJAnapITha, vArANasI, 1949. 66. tattvArthaslokavArtikAlaMkAra (6 khaMDa), vidyAnaMda, saMpA. pArzvanAtha zAstrI, vardhamAna pArzvanAtha zAstrI, zolApura, 1951. 67. tattvArthapraznottara dIpikA, gujarAtI artha, vizeSArSa, zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDiyA, 1952. 68. tattvArthasUtra, hindI artha, vivecana, sukhalAlajI saMghavI, jaina saMskRti saMzodhana maMDaLa, vArANasI, 1952. 69. tattvArthasUtra, saMpA. sukhalAlajI saMghavI, bhArata jaina mahAmaMDaLa, vardhA (dvitIya saMskaraNa), 1952. 70. tattvArthasUtra rAjavArtika sAra, (hindI) be khaMDomAM, mahendrakumAra, jJAnapITha mUrtidavI jaina graMthamAlA, bhAratIya jJAnapITha, vArANasI, 1953 (10mo saMskaraNa), 1957 (20mo saMskaraNa). 71. tattvArthasUtra, gUDhArthadIpikA, yazovijayajI gaNi vivaraNa, kapUracaMda tArAcaMda, bhAvanagara, 1955. 72. tattvArthasUtra, saMpA. kailAzacaMdra zAstrI, bhAratavarSIya digaMbara jaina saMgha, mathurA, 1955. 73. tattvArthasUtrA, svopannA bhASya, saMpAdaka kezavalAla, baMgAla eziyATika sosAyaTI, kolakAtA, 1955. 74. e TriTIja oNna da esensiyalsa oNpha jainijama, saMpA. anu. je. ela. jainI, caMpatarAya jaina TrasTa, dillI, 1956. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81. vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 39 75. tattvArthaklokavArtikAlaMkAra (7 bhAgomAM) kuMthusAgara graMthamAlA, solApura, 19pa6. 76. mokSazAstra, brahmacArI mUlazaMkara desAI, jayapura, 1956. 77. tattvArthadIpikA, paMjAba digaMbara jaina samAja, 1957. 78. tattvArthavArtikam (rAjavArtikam), be khaMDa, bhaTTa akalaMka, hindI anu. mahendrakumAra jaina, bhAratIya jJAnapITha prakAzana, naI dillI, 1957, 1990, 1993. 79. tattvArthasUtra, svopajJa bhASya, paramakRta prabhAvaka maMDaLa, muMbaI, 1961. 80. tattvArthamaMjUSA, hindI bhASA TIkA, vijJAnamati mAtAjI, dharmodaya sAhitya prakAzana, madhyapradeza, 1963, 2012, 2015. mokSazAstra, tattvArthAdhigamasUtra hindI anuvAda, zAMtisAgara jaina siddhAMta prakAzinI saMsthA, zAMtivIra nagara, 1963. 82. tattvArthasUtra, saMpA. pRthvIcaMdra mahArAja, sanmati jJAnapITha, AgarA, 1966, 1974, 2001. caMdananI suvAsa, mULa, hindI sUtrArtha, gujarAtI bhadraMkarodayAkhya bhASArtha, anu. zubhaMkaravijayajI, nemacaMda nAgajI dozI, muMbaI, 1966. 84. mokSazAstra, bhAratIya jaina siddhAnta prakAzana saMsthA, mahAvIrajI, 1966. 85. tattvArthasUtra, hindI padyAnuvAda, naMdakizora jaina, lakhanau, 1973. 86. tattvArthasUtra, sukhalAlajI saMghavInI gujarAtI TIkAnuM aMgrejI anuvAda ke. ke. dIkSita, ela.DI. sirIjha 44, ela. DI. insTiTyUTa oNpha iMDolaoNjI, amadAvAda, 1974, 20OO. 87. navasmaraNatatvArthIdi pariziSTa, mAnacaMda velacaMda zAha, surata, 1974. 3. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 89. GO. ( vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 88. tattvArthasUtra, saMkSipta TIkA, manoharalAla varNI, sahajAnaMda zAstramAlA, meraTha, 1974. kaoNsmolaoNjI olDa eMDa nyU, (paMcama adhyAya) aMgrejI anuvAda jI. Ara. jaina, senTrala pabliziMga hAusa, lakhanau, dvitIya saMskaraNa, 1975. tattvArthasUtra saMkSipta TIkA, muni amolaka caMdra, sanmati jJAnapITha, AgarA (tRtIya saMskaraNa), 1975. 91. tattvArthasUtra, mULa, aMgrejI anu. + vyAkhyA, manudozI, jaina pheDarezana, jaina esosiezana naoNrtha amerikA, 1981. 92. tattvArthasUtra, gujarAtI padyAnuvAda, saMtabAla, mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira, amadAvAda, 1981. 3. a sTaDI oNpha tattvArthasUtra vItha bhASya vitha spezala ripharensa TU. oNtharazipa eMDa DeTa, lekhaka-saMpA. sujuko ohirA, ela. DI. sIrijha 86, ela. DI. insTiTyUTa oNpha inDolaoNjI, amadAvAda, 1982. dvistotra sUtrAMjalI, jaina vADmaya prakAzana saMsthA, nAgapura, 1982. 95. tattvArthasUtra, hindI padyAnuvAda, muni saMpata, zvetAMbara sAyumArgI jaina hitakArI saMsthA, bIkAnera, 1983. 96. tattvArthasUtra, hindI anuvAda, amolakacaMdajI, sanmati jJAnapITha, AgarA, 1985, 2001. 97. tattvArthasUtra hindI anuvAda, vivecana, dharmAnanda hullaka, sureza sI. jaina, naI dillI, 1986. 98. tattvArthasUtra, prazamarati TIkA, mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI, 1986. 99. tattvArthAdhigamasUtra, jaina marcenTa sosAyaTI, amadAvAda, 1987. 100. e TriTIja oNna da esensiyalsa oNpha jainijama, saMpA. anu. je. 94. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 41 ela. jainI, punaH prakAzana, TuDe enDa Tumoro prinTarsa, dillI, 1990. 101. tattvArthavArtika, saMskRta tattvArthavArtikavRtti, akalaMkadeva, bhAratIya jJAnapITha prakAzana, vArANasI, 1990. 102. sTaDija oNna bAyalaoNjI oNpha Ina tattvArthasUtra, naMdalAla jaina, pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI (rAjavArtika akalaMkavRttinA AdhAre), 1990. 103. tattvArthasUtra gu. artha, anu. suzIlabhAI DAhyAbhAI vakhAriyA, vIravidyAsaMgha, amadAvAda, 1991. 104. tattvArthasUtra saMkSipta TIkA, hindI tAtparyArtha, manoharajI varNa zullaka, sahajAnaMda zAstramAlA, meraTha, 1991. 105. tattvArthAdhigamasUtra eMDa prazamarati e sTaDI, yajJezvara esa. zAstrI, lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, amadAvAda, 1991. 106. tattvArthasUtra, hindI anuvAda, TippaNa, gaNezaprasAda varmI, digaMbara jaina zodha saMsthAna, vArANasI (dvitIya saMskaraNa), 1991. 107. tattvArthasUtra, prabodhaTIkA, dIparatasAgara, abhinava zruta prakAzana, jAmanagara, 1991. 108. sabhAkhyatatvArthAdhimasUtra, svopajJa, paramazrata prabhAvaka maMDaLa, agAsa, tRtIya saMskaraNa, 1992. 109. tattvArthasUtra, hindI artha, vivecana sukhalAlajI saMghavI, pArzvanAtha vidyAzrama zodha saMsthAna, vArANasI, 1993, 1996. 110. tattvArthasUtra aMgrejI anuvAda, nathamala TAMTiyA, hArpara kolinsa pablizarsa, nyUyorka punaH prakAzana- motIlAla banArasIdAsa, dillI, 1994, 2007. 111. tattvArthasUtra mahAzAstra, hindI dIpikA TIkA, jJAnasAgara, digaMbara jaina samiti evaM sakala digaMbara jaina samAja, ajamera, 1994. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 112. daiTa vhica ija (tattvArthasUtra), e klAsika jaina mainyuala phaoNra aMDarasTeMDiMga 6 Tu necara oNpha riyalITI, romana livyaMtaraNa, aMgrejI anu.+vyAkhyA- nathamala TAMTiyAM, saMpA. kerI brAuna, sImA zarmA, sekreDa liTarecara sirIjha, hArpara kolinsa pablizarsa, saiphrAMsisko, 1994. 113. svopajJabhASya tattvArthAdhigamasUtra, hindI anu. akSayacaMdrasAgara, zAradAbena cimanabhAI ejukezanala risarca senTara, amadAvAda, 1994. 114. tattvArthasUtra, aMgrejI anuvAda, kanubhAI zeTha, gUjarAta vidyApITha, 1995. 115. tattvArthasUtra, aMgrejI vivecana (cayanita), vinoda kapAzI, sudhA kapAzI, miDalaseksa, briTana, 1995. 116. sarvArthasiddhi vRtti, saMskRta, devanaMdI, bhAratavarSIya anekAMta vidvat pariSada, bAMsavADA, punaH prakAzana, 1997. bhAratIya jJAnapITha prakAzana, vArANasI, 1995. 117. sabhASya tattvArthAdhigamasUtra, hindI anuvyAkhyA- sukhalAlajI saMghavI, jainAcArya AtmAnaMda janmazatAbdI smAraka TrasTa borDa, muMbaI, 1996 118. bAyalojI ina jaina TeneTsa oNna rIyalsa, pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI, 1999. 119. sAgara svAdhyAya, nabhubhAI vADI dhArmika pAThazALA, surata, 1999. 120. tattvArthavArtika hindI anuvAda, mahendrakumAra jaina zAstrI, bhAratIya jJAnapITha prakAzana, vArANasI, 2000. 121. tattvArthazlokavArtikAlaMkAra, khaMDa-1, vidyAnaMda vRtti, gulAbacaMda paTanI, kalakattA, 2000. 122. mokSazAstra, bAlabodhinI bhASATIkAno tamila anuvAda, sanmati jaina, kepaDI anaMthaiyyA cauvaTA, mUDabIdarI, 2000. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 43 123. kI TU da senTara oNpha yunivarsa, krAsavarDa pabliziMga, yuesae, 2001. 124. tattvAthadhigamasUtra gujarAtI anuvAda, labdhivikramasUrIzvara saMskRti kendra, amadAvAda, 2001. 125. tattvArthazlokavArtikam, lokavArtika TIkA, zrutasAgarasUri, sarasvatI pustaka bhaMDAra, amadAvAda, 2002. 126. tattvArthazlokavArtikAlaMkAra, vidyAnaMda vRtti, sarasvatI pustaka bhaMDAra, amadAvAda, 2002. 127. tattvArthasUtra, saMpA. sudIpa jaina, cutavidyA prakAzana, dillI, 2002. 128. mokSazAstra, AdhyAtmika sukha aura zAnti kA mArga pradarzaka, cakrezvara jaina, 2002. 129. arthaprakAzikA, jaina saMskRti rakSaka saMgha, solApura, 2003. 130. tatvArthAdhigamasUtrANi (ephorijansa phaoNra da kasmihaMsana oNpha jaina phaMDAmeMTalsa, sUtra, romana likhaMtaraNa, aMgrejI ane hindI anuvAda+ vyAkhyA, DI. esa. bayA, Agama saMsthAna graMthamAlA-28, Agama ahiMsA samatA evaM prAkRta saMsthAna, udayapura, 2004. 131. hemasvAdhyAya, vAsavI oNphaseTa prinTa, citradurga, 2004. 132. tattvArthasUtra, hiMdI artha, bhAvArtha, kailAzacaMdra zAstrI, prakAzacaMdra evaM sulocanA jaina, keliphorniyA, 2006. 133. tattvArthasUtra, hindI+aMgrejI anu. TippaNa, chaganalAla jaina, rAjendra jaina zvetAMbara tIrtha peDhI, mohanakheDA, 2006. 134. tattvArthavArtikam, jaina vAmaya vizvakoza khaMDa-7, sahajAnaMda phAunDezana, naI dillI, 2007. 135. tattvArthaslokavArtikAlaMkAra, aMgrejI artha ane vivecana, pheDarezana oNpha jaina esosiezana ina northa amerikA, 2007. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 136. tattvArthasUtra, hindI+aMgrejI anuvAda, saMpA. vijayakumAra jaina, kuMdakuMda bhAratI, naI dillI, 2007. 137. tattvArthasUtra, aMgrejI anuvAda+vyAkhyA, manudozI, zruta ratnAkara, amadAvAda, 2007. 138. tattvArthazlokavArtikAlaMkAra, khaMDa-5, vidyAnaMda vRtti, supArzvamatI mAtAjI, jodhapura, 2009, 2010, 2011. 139. tattvArthasUtra, hindI anu.+vyAkhyA- saMpA. sukhalAlajI saMghavI, pArzvanAtha vidyApITha, vArANasI (saptama saMskaraNa -punarmudraNa), 2009. 140. tattvArthasUtra, marUdhara kesarI smRti prakAzana samiti, jetAraNa, 2009. 141. tattvArthasUtra romana livyaMtaraNa, zrutasAgarasUri, digaMbara jaina triloka zodha saMsthAna, hastinApura, 2011. 142. tattvArthasUtra, hindI, aMgrejI anu. saMpA. vijayakumAra jaina, vikalpa prinTarsa, dillI, 2011. 143. AspekTasa oNpha riyalITI ina ainima thrU 6 AIsa oNpha a sAyaMTisTa, aMgrejI anu.vyAkhyA, dulIcaMda jaina, saMpA. manISa modI, caMdrakAMta pI. zAha. paM. nAthurAma premI rIsarca sIrijha, khaMDa 22, hindI graMtha ratnAkara kAryAlaya, muMbaI, 2012. 144. tattvArthasUtra, hindI anuvAda- jayakumAra jalaja, aMgrejI anuvAda anIza zAha, hindI graMtharatAkara kAryAlaya, muMbaI, 2012. 145. tattvArthasUtra, hindI artha+vivecana, nirmalA jaina, AdinAtha jaina TrasTa, cennaI, 2013, 2014. 146. tattvArthasUtra, hindI+aMgrejI vyAkhyA, saMpAdaka esa. ela. jaina, maitrI samUha, jayapura, 2014. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra vikrama saMvata likhita upalabdha prakAzanoH 45 147. tattvArthasUtra hindI bhASATIkA, sadAsukhadAsajI, nirNayasAgara presa, muMbaI, vi.saM.1910, 1953, punaH prakAzana- jaina saMskRti saMrakSaka saMgha, solApura, vi.saM. 1953. 148. praka2NasaMgraha, mULa, jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara, vi.saM.1968 149. mokSazAstra, gujarAtI artha, nAthAlAla saubhAgacaMda dozI, mUlacaMda kisanadAsa kApaDiyA, sUrata, vi.saM. 1971. 150. tattvArthAdhigamasUtra, gujarAtI anuvAda, jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA, vi.saM. 1972. 151. tattvArthAdhigamasUtra, gujarAtI vivecana, rAjazekharasUri, jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA/yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA, mahesANA, vi.saM. 1972, 2032, 2034, 2036, 2048, 2056, 2065, 2069, punaH prakAzanaH- gujarAtI jaina zvetAMbara tapagaccha saMgha, kalakattA, vi.saM. 2032, arihaMta ArAdhaka TrasTa, bhivaMDI, vi.saM. 2060, 2070. 152. tattvArtha pariziSTa mUla ane bhASAMtara, gujarAtI anuvAda, mAnasAgara, zrAvikA varga, surata, vi.saM. 1975, 1976, 1978, 1988, 1989. 153. tattvArthazlokavArtikam, rAmacaMdra nAtharaMgajI gAMdhI, muMbaI, vi.saM. 1975. 154. tattvArtha pariziSTa mUla ane bhASAMtara, gujarAtI anuvAda, mAnasAgara, umedacaMdra rAyacaMdra mAstara, amadAvAda, vi.saM. 1976, 1978, 1984. 155. tattvArthAdhigamasUtra, AdyakArikA saMskRta vyAkhyA, devaguptasUri, devacaMdra lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa, surata, vi.saM. 1977. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 156. tattvArthAdhigamasUtra, siddhasenagaNi kRta saMskRta TIkA, manasukhabhAI bhagubhAI, amadAvAda, vi.saM. 1977. 157. jaina stotra ratnAkara, zrAvaka bhImasiMha mANeka, muMbaI, vi.saM. 1980 158. tattvArthAdhigamasUtra, gujarAtI artha, vivecana, devacaMdrajI, jainA pabliziMga kaMpanI, dillI va jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA, vi.saM. 1980, 1992 punaH prakAzana - amRtalAla puruSottamadAsa zrAvaka, amadAvAda, vi.saM. 2006 ane akalaMka graMthamAlA, amadAvAda, vi.saM. 2045 159. tattvArthAdhigamasUtra, AdyakArikA saMskRta vyAkhyA, devaguptasUri, manasukhabhAI bhagubhAI, amadAvAda, vi.saM. 1982 160. digaMbara jaina graMtha bhaMDAra kA prathama gucchaka, pannAlAla caudharI, vArANasI, vi.saM. 1982 161. tAryAdhigamasUtra, siddhasenagaNi kRta TIkA, devacaMda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa, surata, vi.saM. 1982, 1986 162. jainasiddhAMta pAThamAlA, tattvArthasUtra, ajarAmara jaina vidyAzAlA, liMbaDI, vi.saM. 1984, 1986, 1989. 163. tatvArthAdhigamasUtra gujarAtI anuvAda, hIrAlAla bhogIlAla zAha, amadAvAda, vi.saM. 1985. 164. ' tattvArthasUtra, gujarAta vidyApITha, amadAvAda, vi.saM. 1985, 1986. 165. tattvArthasUtra, hindI anuvAda, bhImarAja bhagavAnacaMda dhArIvAla. narahari dvArakAdAsa parIkha, amadAvAda, vi.saM. 1986, 1929 i.sa. punaH prakAzana:- bhImarAja bhagavAnacaMda dhArIvAla, sivAnA gaDha, vi.saM. 2037. 166. tattvArthAdhigamasUtra, devacaMdralAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa, surata, vi.saM. 1986. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 47 167. tattvArthasUtra, hindI artha, vivecana, megharAja muNota, cAMdamalajI nAhaTA, AgarA, vi.saM. 1988, 1989 punaH prakAzana rataprabhAkara jJAna puSpamAlA, phalodI, vi.saM. 1989. 168. sabhAkhyatattvArthAdhigamasUtra, hindI anu., khubacaMdajI, paramazrata prabhAvaka maMDaLa, vi.saM. 1989. 169. smaraNa prakaraNamAlA, umedakhAMti jaina jJAnamaMdira, jhIMjhuvADA, vi.saM. 1991. 170. tattvArthasUtra svopajJa saMskRta bhASya saha, RSabhadevajI kezarImalajI jaina zvetAMbara saMsthA, ratalAma, vi.saM. 1992. 171. tattvArthasUtra hindI artha, zrutajJAna pracAraka saMgha, pUNe, vi.saM. 1993. 172. tattvArthasUtra, pArzvanAtha vidyAzrama zodhasaMsthAna, vArANasI, vi.saM. 1993. 173. tattvArthAdhigamasUtra, svopajJa bhASyano gu. bhASA paryAya, prabhudAsa becaradAsa pArekha, kesarabAI jJAnabhaMDAra, pATaNa, vi.saM. 1993. 174. pArasarSasvAdhyAyagraMthasaMgraha, jainagraMtha prakAzaka sabhA, amadAvAda, vi.saM. 1996. 175. tattvArthazlokavArtikAlaMkAra (7 bhAgomAM), tattvArthacintAmaNi hindI TIkA, mANikacaMdra nyAyAcArya, kuMthusAgara, graMthamAlA, solApura, vi.saM. 1998. 176. tattvArthavArtika, saMskRta tattvArthavArtikavRtti, akalaMkadeva, bhAratIya jJAnapITha, vi.saM. 20/0, 2038. 177. tattvArthasUtra saMskRta bAlabodhinI TIkA, izvaracaMdrazAstrI zarmA, | bhAratI jaina pariSada, kalakattA, vi.saM. 2001. 178. tattvArthasUtrI prakAzikA, jainagraMtha prakAzaka sabhA, amadAvAda, vi.saM. 2001. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 179. tattvArtha uSA, mULa, gujarAtI sUtrArtha, bhuvanabhAnusUri, arhat tatvadAna prema-graMtha za., visanagara, vi.saM. 2003 punaH prakAzanaHaMbAlAla ratanacaMda saMghavI jaina dhArmika TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2054, divyadarzana TrasTa, dholakA, vi.saM. 2067. 180. nitya svAdhyAya stotra saMgraha, jIvaNalAla chaganalAla saMghavI, amadAvAda, vi.saM. 2003. 181. prakaraNamALA, vijayadAnasUri jaina graMthamAlA, surata, vi.saM. 2003. 182. prakaraNamALA, somacaMda DI. zAha, pAlitANA, vi.saM. 2003. 183. raMjana priyaMkara svAdhyAya saurabha, haragoviMdadAsa jIvanarAja maNiyAra, muMbaI, vi.saM. 2003. 184. tattvArthAdhigamasUtra gujarAtI anuvAda, rAmavijaya, jaina sAhityavardhaka sabhA, amadAvAda, vi.saM. 2004. 185. tattvArthavRtti, saMskRta zrutasAgarITIkA, zrutasAgarasUri, bhAratIya jJAnapITha, vi.saM. 2005. 186. tattvArthAdhigamasUtra gujarAtI bhAvArtha, amRtalAla puruSottamadAsa, amadAvAda, vi.saM. 2006. prakaraNamAlA, bhuvana sudarzana ratazekhara jaina graMthamAlA, udayapura, vi.saM. 2009. 188. AvazyakamuktAvalI, kAMtilAla rAyacaMda mahetA, sANaMda, vi.saM. 187. 2011. 189. jainadharma prakaraNa ratAkara, surendrasUri jaina pAThazAlA, kuvAlA, vi.saM. 2011. 190. caMdananI suvAsa, sAgaramalajI pannAjI zAha, beMgalora, vi.saM. 2011. 191. tattvArthAdhigamasUtra, gujarAtI sArabodhinI TIkA, prabhudAsa becaradAsa pArekha, jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA (be bhAgomAM), vi.saM. 2016, 2032, 2053. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 49 192. lalitastotra saMdoha, maNilAla viThThaladAsa zAha, beMgalora, vi.saM. 2018. 193. svAdhyAya maMjUSA, somacaMda DI. zAha, pAlitANA, vi.saM. 2019. 194. svAdhyAya kaMcanamALA, muktikamala jaina mohana graMthamALA, vaDodarA, vi.saM. 2021. 195. jainadharmaprakaraNa rasAkara, surendrasUri jaina tatvajJAnazALA, amadAvAda, vi.saM. 2022. 196. tattvArthAdhigamasUtra gujarAtI sUtrArtha, jaina sAhityavardhaka sabhA, amadAvAda, vi.saM. 2025. 197. tattvAdhigamasUtra, gujarAtI anu. jaina sAhityavardhakasabhA, amadAvAda, vi.saM. 2025. 198. svAdhyAya saumya saurabha, kapUracaMda Ara. bAraiyA, pAlitANA, vi.saM. 2026. 199. dazavaikAlikasUtra tathA paMcasUtra mUlapATha, AgamamaMdira, pAlItANA, vi.saM. 2030. 200. dazavaikAlikasUtra, tattvAdhigamasUtra, jaina pabliziMga kaMpanI, dillI, vi.saM. 2030. 201. rasAvalI, mULa, juhu pArlA jaina saMgha, muMbaI, vi.saM. 2030. 202. svAdhyAya saurabha, somacaMda DI. zAha, pAlitANA, vi.saM. 2032. 203. nityasvAdhyAya stotrAdi saMgraha, jasavaMtalAla giradharalAla zAha, amadAvAda, vi.saM. 2033. 204. tattvArthasUtra, vizvakalyANa prakAzana TrasTa, mahesANA, vi.saM. 2034. 205. tattvArthAdhigamasUtra, laheracaMda bhogIlAla smAraka graMthamAlA, pATaNa, vi.saM. 2034. 206. tattvArthAdhigamasUtra, jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA, vi.saM. 2036. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 207. tattvArthasUtra, gujarAtI padyAnuvAda, anuvAda, saMtabAlajI, mahAvIra sAhitya prakAzana maMdira, amadAvAda, vi.saM. 2037. 208. caMdananI suvAsa, goDIjI pArzvanAtha jaina TaeNpala TrasTa, punA, vi.saM. 2038. 209. trilocanA nitya stotra saMgraha tathA caMdrajyota svAdhyAya saMgraha, caMdrajyota prakAzana maMdira, amadAvAda, vi.saM. 2042. 210. maMgalasvAdhyAya maMjUSA, dhULacaMdajI vAghamalajI, bAlIgAma, vi.saM. 2042. 211. svAdhyAya saritA, AtmakamalalabdhisUri jaina jJAnamaMdira, muMbaI, vi.saM. 2042. 212. tattvArthasUtra hindI artha, vivecana, kevala muni, jaina divAkara divya jyoti kAryAlaya, vyAvara, vi.saM. 2044. 213. maNikaMcana bhadra svAdhyAya, zrAvikA jaina upAzraya, amadAvAda, vi.saM. 2044. 214. svAdhyAya saritA, bherulAla kanaiyAyalAla koThArI rIlijiyasa TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2044. 215. suyaza vimala svAdhyAya siMdhu, ThAkuradvAra jaina saMgha, muMbaI, vi.saM. 204. 216. prakaraNa rasAkara, padmAvatI prakAzana maMdira, sUrata, vi.saM. 2047 217. tattvArthasUtra gujarAtI bhASATIkA, rAmajI mANekacaMda dozI, kAnajIsvAmI smAraka TrasTa, devalAlI, vi.saM. 2047, 2061. 218. ArAdhanAno amRta kuMbha, AMbAvADI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda, vi.saM. 2048. 219. tattvAthadhigamasUtra, yazovijayajI jaina saMskRta pAThazAlA, mahesANA, vi.saM. 2048. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 220. tattvArthAdhigamasUtra, subodhikATIkAno hiM. vivecana, suzIlasUri, suzIla sAhitya prakAzana samiti, jodhapura, vi.saM. 2048, 2051, 2064. 221. tattvArthAdhigamasUtra, zrIpAlanagara jaina zvetAMbaramUrtipUjaka derAsara * TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2049. 222. tattvArthAdhigamasUtra abhinavaTIkA, gujarAtI, 10 bhAgomAM, abhinava zruta prakAzana, jAmanagara, vi.saM. 2050. 223. tatvamImAMsA, gujarAtI artha, vivecana, sunaMdAbahena vorA, lInAvona, amadAvAda, vi.saM. 2051. 224. tattvArthAdhigamasUtra padArtha saMcaya, guNAnaMdasUri, jina zAsana ArAdhanA TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2055. 225. tattvAthadhigamasUtra gujarAtI artha+vivecana, cImanalAla dalasukhabhAI zAha, dhuraMdharasUri samAdhi maMdira TrasTa, amadAvAda, vi.saM. 2017 226. tatvadohana, AgamoddhAraka pratiSThAna, chANI, vi.saM. 2058. 227. tatvadohana, gujarAtI artha, bhAvArtha ane vivecana, AnaMdasAgarasUri, AgamoddhAraka pratiSThAna, chANI, vi.saM. 2058. 228. tattvArthAdhigamasUtra gujarAtI anuvAda, dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA, jinazAsana ArAdhanA TrasTa, muMbaI, jaina dharma prasAraNa TrasTa, surata, vi.saM. 2058, 2059. 229. tattvArthAdhigamasUtra, AdyasaMbaMdhakArikA saM, TIkA, devaguptasUri, jinaguNa ArAdhaka TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2058, 2002. 230. tatvArthAdhigamasUtra, gujarAtI anu., vikramasUri, zAradAbena cImanabhAI ejukezanala rIsarca senTara, amadAvAda, vi.saM. 2059. 231. tattvAthadhigamasUtra, siddhasenagaNi kRta saMskRta TIkA, zAradAbena cImanabhAI ejukezanala rIsarca senTara, amadAvAda, vi.saM. 2059. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvAdhigamasUtra 232. tattvArthasUtra gujarAtI sUtrArtha, kalApUrNa ArAdhaka maMDaLa, madrAsa, vi.saM. 2060. 233. tattvArthAdhigamasUtra, kezavacaMdrasUrIzvarajI phAunDezana girivihAra TrasTa, pAlitANA, vi.saM. 2061. . 234. mokSazAstra arthAta tattvArthasUtra, jaina svAdhyAya maMdira TrasTa, sonagaDha, vi.saM. 2061. 235. rIyaliTI, vAlAmAlinI TrasTa, madrAsa, vi.saM. 2061. 236. cAra prakaraNa, traNa bhASya, cha karmagraMtha Adi, zrutasaritA buka sTola, gAMdhInagara, vi.saM. 2063. 237. tattvArthAdhigamasUtra, svopajJa bhASyano gu. anuvAda, rAjazekharasUri, arihaMta ArAdhaka TrasTa, bhivaMDI, vi.saM. 2064. 238. prakaraNamuktAvalI, yazovijayajI jaina saMskRta pAThazAlA, mahesANA, 2064 vi.saM. 239. tattvArthasUtra, jinazAsana ArAdhanA TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2067. 240. tattvArthasUtra, yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA, mahesANA, vi.saM. 2069. 241. tattvArthAdhigamasUtra, gItArthagaMgA, amadAvAda, vi.saM. 2069. 242. tribhuvana svAdhyAyamAlA, zAstrasaMdezamAlA, surata, vi.saM. 2069. 243. padArtha prakAza, aMbAlAla ratanacaMda saMghavI jaina dhArmika TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2069. 244. bAra bhAvanA zabdazaH vivecana gu. anuvAda- pravINacaMdra khImajI motA, gItArthagaMgA, amadAvAda, vi.saM. 2069. 245. tattvArthAdhigamasUtra, haribhadrasUri kRta saMskRta vRtti, arihaMta ArAdhaka TrasTa, bhIvaMDI, vi.saM. 2070, 2072. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 246. tattvArtha hindI uSA, divyadarzana TrasTa, dhoLakA, vi.saM.2071. 247. tattvArthAdhigamasUtra, siddhasenagaNi kRta saMskRta TIkA, kezaracaMdrasUrIzvarajI phAiunDezana, pAlItANA, vi.saM. 2072 248. tattvArthAdhigamasUtra, siddhasenagaNi kRta saMskRta TIkA, jinaguNa ArAdhaka TrasTa, muMbaI, vi.saM. 2070, 2002. zaka/vIra saMvata prakAzana varSa anusAraH 53 249. sarvArthasiddhi vRtti, saMskRta, devanaMdI, kalAppA bharamAppA niTave, kolhApura, zaka saMvata 1825. 250. sarvArthasiddhi vacanikA, hindI bhASATIkA, jayacaMdra, kallAppA bharamAppA niTave, kolhApura, zaka saMvata 1833. 251. mokSazAstra kaumudI, hindI padyAnuvAda, bhASATIkA, mukyAnaMdajI jaina, siMha jaina graMthamAlA, mujaphpharanagara, vIra saM. 2424. 252. sabhASyatattvArthAdhigamasUtra, svopajJa bhASyanI hindI vyAkhyA, ThAkuraprasAda, paramazruta prabhAvaka maMDala, muMbaI, vIra saM. 2432. 253. mokSazAstra, jaina graMtharatAkara kAryAlaya, muMbaI, vIra saM. 2441 254. sabhASyatattvArthAdhigamasUtra, motIlAla lAdhAjI, pUnA, vIra saM. 2453. 255. tattvArthAdhigamasUtra, AtmajAgRti kAryAlaya, byAvara, vIra saM. 2458. 256. tattvArthasUtra%0nAgamasamanvaya, hindI anuvAda caMdrazekhara zAstrI AcArya, lAlA zAdIrAma gokulacaMda jauharI, naI dillI, vIra saM. 2461. 257. tattvArthAdhigamasUtra, ratilAla bAdaracaMda zAha, amadAvAda, vIra saM. 2469. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra 258. mokSazAstra arthAt tattvArthasUtra, digaMbara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa, sonagaDha, vIra saM. 2473, 2475, 2489. 259. tattvArthasUtra, digaMbara jaina pustakAlaya, surata, vIra saM. 2476. 260. mokSazAstra kaumudI, siMha jaina graMthamAlA, mujhaphapharanagara, vIra saM. 2484. 261. sumati samUha ratamAlA, (2 bhAgomAM), zAsana sevA maMDaLa, madrAsa, vIra saM. 2498. 262. svAdhyAyastuti, Agama anuyoga prakAzana, sAMDerAva, vIra saM. 2503. 263. mokSazAstra, digaMbara jaina pustakAlaya, surata, vIra saM. 2527 ajJAta prakAzana varSa vALA prakAzano 264. tattvArtharAjavArtika, hindI anuvAda, pannAlAlajI dUnIvAle, jinavANI pracAraka kAryAlaya, kalakattA. 265. tattvArthavRtti, sukhabodhA TIkAno hindI anuvAda, ArthikA jinamati, kamala prinTarsa, kizanagaDha. 266. tatvArthAdhigama sUtra, jasavaMtalAla giradharalAla zAha, amadAvAda. 267. tattvArthAdhigamasUtra, gujarAtI anuvAda zubhaMkaravijayajI, jaina pabliziMga kaMpanI, dillI. 68. prakaraNa saMgraha, jaina pabliziMga kaMpanI dillI. 269. surendra svAdhyAya saurabha, rAja rAjendra prakAzana TrasTa, amadAvAda. 270. svAdhyAya puSya saurabha, ghelAbhAI karamacaMda seneToriyama, muMbaI. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 papa vAcakavarya umAsvAti kRta tattvArthAdhigamasUtra saMdarbha graMtho 1. AcAryazrI kailAsasAgarasUrijJAnamaMdira preSita vAcaka umAsvAti viracita prakAzanonI sUcI 2017. 2. haridAmodara velaNakara, jinaralakoza, bhAMDArakara oriyanTala rIsarca InsTiTyUTa, pUNe, 1944. 3. https://www.wikipedia.rog/(A vebasAITa para aMgrejI, hindI ane gujarAtI vigere bhASAomAM vAcaka umAsvAti vize vividha mAhitI ApavAmAM Avela che paNa haju emAM ghaNI mAhitI vidvAno mATe saMzodhana yogya che ane saMpAdananI AvazyakatA che. 4. zrIdhara bhAskara varSekara, saMskRta vAlmaya koza (khaMDa 1 ane 2), bhAratIya bhASA pariSada, kalakattA, 1988 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcakavarya umAsvAti phata tattvArthAdhigamasUtra tathA tenA upara racAyela sAhityanI sUcI saMpAdaka jitendra bI. zAha zrataratnAkara amadAvAda