Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama-vyAkaraNa-nyAya-jyotiSa Adi vividha viSaya marmana jainAcArya zrI ghAsIlAla jI mahArAja praNIta prAkRta cintAmaNi [laghu siddhAnta kaumudI-dIpikA samanvita ] saMpreraka dhyAnayogI tapasvI khAmadeza kezarI paMDitaratna munizrI kanhaiyAlAla jI mahArAja prakAzaka AcArya zrI ghAsIlAla jI mahArAja sAhitya prakAzana samiti indaura
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA AgamavettA parama pUjya paM0 muni ghAsIlAlajI mahArAja sthAnakavAsI jaina samAja ke eka aise manISI saMta hue haiM, jinheM kaI zatAbdiyoM taka vismRta karanA saMbhava nahIM hogaa| unakA janma mevAr3a ke vanola grAma meM (1884 I0) huA, dIkSA 1601 I0 meM jainAcArya zrI javAharalAlajI (1875-1643 I0) ne dI tathA 3 janavarI 1673 ko unakA nidhana huaa| ve 88 varSa jiye| unakA yaha vizvavandya jIvanakAla na kevala jaina samAja ke lie baranu saMpUrNa bhAratIya vAGamaya ke lie aitihAsika siddha huaa| 1601 I0 meM jaba unhoMne mani-dIkSA grahaNa kI tava jaina sAdhuoM ke lie saMskRta kA adhyayana niSiddha thA / paramparAnusAra unheM saMskRta par3hane kI anumati nahIM thI. kintu jainAcArya zrIjavAharalAlajI ne unheM na sirpha saMskRta par3hane kI anumati pradAna kI. apitu unheM hara kRta bhASA aura sAhitya kA eka gAraMgata vidvAna banAne meM bhI gahana ruci lI, phalasvarUpa unhoMne na kevala saMskRta kA gahana adhyayana kiyA balki usa para itanA adhikAra prApta kara liyA ki Age calakara unameM vipula sAhitya kA nirmANa bhI kiyaa| ve na sirpha eka sUtrakAra vyAkhyAkAra hI the apitu zabda-zilpI bhI zve arthAt kArayitrI (sRjanadharmI) pratibhA ke dhanI bho the / unhoMne jaina samAja meM nabakrAnti ke sutradhAra laukAthAha para eka saphala mahAkAvya likhA hai| stotroM aura stutiyoM kA to koI hisAba hI nahIM hai / ve mahAkavi the, manIpI sAhityakAra the| unake sampUrNa sAhitya ko hama ATha vargoM meM saMyojita kara sakate haiM--Agabha sAhitya, upAMga sAhitya, mUla sAhitya (vyAkhyA), cheda-sAhitya, nyAya-sAhitya, vyAkaraNa, koNa aura kAvya / unakA adhikAMza-sAhitya abhI prakAzana kI pratIkSA meM hai| yaha sukhada aura maMgalamaya hai ki indaura sthita pUjya zrI ghAsIlAlajI mahArAja sAhitya prakAzana samiti ne unake isa sAhitya ko prakAzita karane kI eka vyApaka yojanA taiyAra kI hai| mujhe vizvAsa hai isake dvArA parama pUjya prAtaH smaraNIya paM. ghAsIlAlajI mahArAja kI manISA kA amRta-pAna hama kara sakeMge / philahAla unake tIna granthoM ke prakAzana kA dAyitva samiti ne apane kaMdhoM para liyA hai| ye haiM-'prAkRta cintAmaNi', 'prAkRta kaumudI' (pAiya komuI) tathA 'zrI nAmArthodayasAgara koza' / ukta tInoM
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ grantha na kevala jaina sAhitya kI balki vizva-sAhitya kI bahumUlya dharohara haiN| hameM vizvAsa karanA cAhie ki inake prakAzana se hindI bhASA ke adhyayana-anusaMdhAna ke mayedvAra to khuleMge hI, sAtha hI saMskRtasAhitya bhI samaddha hogA / 'nAmAryodayasAgara koza' eka taraha kA paryAyakoza hai. jisameM zabdoM kI nAnA vivakSAoM (arthachaviyoM) para bahuta gaharAI se prakAza DAlA gayA hai| aMgrejI meM to isa taraha ke koza-saMpAdana kI paramparA hai kisusaMskRta meM nAma se jagA meM isakA avataraNa eka mahattvapUrNa kArya hai ! isa koza se hindI kI bhASAzAstrIya saMpadA avazya samRddha hogii| isa granthatrayI kI zRMkhalA meM se sarvaprathama prakAzita ho rahA hai, 'prAkRta cintAmaNi', jisake kula milAkara 10 paTa hai: kinta ye saba gAgara meM sAgara haiN| TAipa choTA hai kinta isa bAta kI parI sAvadhAnI rakhI gaI hai ki yaha bhASA aura mudraNa kI dRSTi se pUrNatayA nirdoSa ho| ukta grantha meM prAkRta bhASA (pRSTha 1-66), zaurasenI bhASA (67-80), mAgadhI bhASA (71-73), paizAcI bhASA (73-75), tathA apabhraza bhASA [77-86) kI saMracanA para vicAra kiyA gayA hai| yaha kAma 568 mUtroM meM saMpanna hamA hai / vyavasthA isa prakAra hai-sUtra, kaumudI, aura dIpikA / sUtra aura gaumudI (artha-vivRti saMskRta meM haiM: kintu dIpikA meM saMbaMdhita sUtra yA sUtroM ke sarala hindI meM anuvAda de diye gaye haiN| isa taraha 'prAkRta cintAmaNi' saMskRta aura hindI donoM bhASA-bhASiyoM ke lie upayogI bana gayI hai| vastutaH Aja hindI aura saMskRta ke jAnakAra to upalabdha hai; kintu 'prAkRta cintAmaNi' meM jina lokabhASAoM ke vyAkaraNa ko pratipAdita kiyA gayA hai, unake jAnakAra prApya nahIM haiM / jahA~ taka jaina vAGamaya kA prazna hai, usakI gaharAiyoM meM utarane ke lie prAkRta, zaurasenI, mAgadhI, paizAcI aura apabhraza bhASAoM kA gahana adhyayana Avazyaka hai| inheM jAne vinA artha kA anartha bhI ho sakatA hai| vastutaH isa grantha ke prakAzana se jaina sAhitya ke adhyayana-anusaMdhAna ke naye kSitija khuleMge aura prAkRta ke adhyayana kA mArga prazasta hogaa| hama tapasvI dhyAnayogI muni zrI kanhaiyAlAlajI mahArAja ke kRtajJa haiM jinhoMne itanI amUlya aprakAzita nidhi ko prakAzita karane kA avasara pradAna kiyA / mujhe vizvAsa hai ki pUjya zrI ghAsIlAla jI mahArAja sAhitya prakAzana samiti, indaura nikaTa bhaviSya meM hI unake saMpUrNa vAGamaya ke nirdoSa prakAzana meM saphala hogii| dIpAvalI 1987 --nemIcanda jaina saMpAdaka 'tIrthakara', indaura
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA athAdhikAraprakaraNam saMjJAprakaraNam paribhASAprakaraNam liMgavyavasthA sandhiprakaraNam athAntyahalvikAraprakaraNam athacandravidhiH athAjAdezAdiprakaraNam athasAjjhalAjAdezaprakaraNam athAsaMyuktAdihalAdezaprakaraNam asaMyuktAghanAdihalAdeza asaMyuktAnAdihalAdeza athakavargAdezaH atha cavadezaH athaTavargAdezaH athatavargAdezaH athapavargAdezaH athayaNAdeza: athazaSasahAdezaH athAsaMyuktAnAdivyaMjanaluSprakaraNam atha sAjjhaluprakaraNam athanipAtaprakaraNam anasaMyuktahlAdezaH athasaMyuktAvayavalupprakaraNam athadvitvaprakaraNam athAgamaprakaraNam athavyatyayaprakaraNam athataddhitaprakaraNam athAvyayaprakaraNam athasubantaprakaraNam tatrapUliMgAHsAmAnya zabdAH AkArAntAH pu0 zabdAH atha-idudantAH puM0 zabdAH idudantAH sA. pu0 zabdA atha RdantAH athAjanta strIliMga prakaraNam athA idudantAH strIliMga pabdAH atha IdantAH atha UdantAH atha dantAH atha napuMsaka prakaraNam atha idudantAH atha RdantA napuMsakaligAH athasuvantavizepazabdAH annanta pulliga Atman zabdAH athahalantastrIliMga vizeSa zabdAH
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 77 athahalanta napuMsakaliMga vizeSa zabdAH athasarvanAmaprakaraNam atha yacchabdaH atha tacchandaH etacchabdaH kim zabdaH adazzabdaH athayuSmadasmatprakaraNam athasaMkhyAvAcakadvizabdAH saMkhyAvAcaka vizadAH saMkhyAvAcaka catuHzabdAH athasarvanAmastrIliMgaprakaraNam athanapuMsakesarvAdizabdAH avibhaktyantAdezaprakaraNam amIprabhAvita ayottarAtiGantaprakaraNam tiintaprakaraNam athaNyantaprakriyA athabhAtrakarmaprakriyA athadhAtvavayavAdezAgamAH athadhAtvAdezAH atha Nyanta dhAtvAdezAH athakRdantaprakriyA prAkRta bhASA smaapt|| zaurasenI bhASA athazaurasenIbhASAyAmAdezavidhiH AkhyAtaprakaraNam athatiintaprakriyA athakRdantaprakriyA mAgadhI bhASA athapaizAcIbhASA 73.75 atha cUlikA paizAcI prArabhyate athApabhraza prakaraNam 77-89 apabhraze adhikAravidhi: apabhraze ajAdezaH apabhra ge subantesAmAnyavidhi: atha strIliMgazabdA: atha napuMsakaligAH athasarvanAma pulligA atha strIliMgA sarvAdayaH atha napuMsake sarvAdayaH apabhraze sarvAdau yuSmadasmatprakaraNe yuSmanachandaH apabhraze sarvAdI yuSmadasmatprakaraNe asmacchaddhaH atha tiGantaprakaraNam atha dhAtvAdezAH athaguruvarNasya laghUccAraNaprakaraNam athAdeza prakaraNam athAvyayaprakaraNam athasvArthikAH pratyayAH aligavyavasthA prAkRta cintAmaNistha sUtra sUnI 10-100 zora senI bhASA sUtrANi mAgadhI bhASA sUtrANi paizAcI bhASA sUtrANi athApana zabhApA sUtrANi granthakartA prazastiH 67-70 67 71-72
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||shriiH|| // maMgalAcaraNam // devAhidevaM jiNarAyarAyaM -guNAyaraM ya gaNirAyarAyaM / pAiyasatthassa pavesaNahra-pagamma ciMtAmaNi mA kahemi / / 1 / / chApA --vevAdhiveSaM jinarAjarAja guNAkaraM ca gaNirAjarAjam / prAkRtazAstrasya pravezArtha praNamya cintAmaNi mA kathayAmi // 1 // (2) siddhiH syA * syAdvAvalokAcca / 1.1.2 / [ayAdhikAraprakaraNam] mileNge| saMSa spaSTa hai| anukta anya vyAkaraNavat sUtra hotA hai| (1) atha prAkRtam / 1. 1,1 / (4) bahulam / 1, 1,4 / ko ayamapyadhikArastava / tenA'tra prAyaH parvameva (3) anuktamanyavyAkaraNavat / 1.1,3 / kArya kvacitsyAta kvacinna, kvacir3hA kvacidanya deveti yathAsthAnaM vkssyaamH| kaumudI (5) ArSam / 1.1.5 / ___ AzAstrasamApterime'dhikArAH / prakRti: saMskR kau0 ayamapi tathA / pArSe sarvevidhayo vikalpyante / tam / tatra bhavaM tata AgataM vA / tadvividham / tatsama tadapi agre darzayiSyate / ityAdhikAra prakaraNam / tadbhavaM ss| tadbhavamapi dvividhaM siddha-sAvyasaMskRta bhedAt / Adya-dravye davaM / sarvata: savva o / [saMzAprakaraNam dvitIyaM-vRkSa-si vacchAo ityAdi / prAkRte / (6) Adi dvitiiyokilii| 1, 1,6 / prakRti pratyaya liGga kAraka samAsasaMjJAdayaH saMskRta __ kau0 zabdeSu prathama dvitIyau vargoM kramAtkikhi saMjavad bhavanti / svayagyAsaMyuktauDanI, plutathisagauM, kaustaH / RRlae au zaSAH caturthIvibhaktiH dvivacanaM caite na 0 zabdoM meM prathama tathA dvitIya varNa krapa se ki tapA bhavanti / kvacid ai, au, catuthyo ekavacanaM ca khi saMjaka hotA hai| bhavanti / tacca yathAsthAnaM darzayiSyate / (7) saMyukta skiH / 1, 1,7 / kau0 saMyuktAhala: skisaMjJakAH syuH / dravyam / vopikAatheti / zAstrasamAptiparyanta prAkRta Adi kA (4) candro'nusvAraH / 1.1,8 / adhikAra hai| prAkRta meM prakRti pratyaya liGga kAraka tathA / kau0 anusvArazcandra saMza: syAt / samAsasaMjJA Adi saMskRtatulya hotA hai| svargIya se (6) ipalabdhaH zAstra / 1,1,6 / asaMyukta ina plusa-visarga RR la e au za--Sa caturthI ko0 zAstramAtre ya upalabhyate natu prayoge sa itsyAt / vibhakti, sarvatra divacana prAkRta meM nahIM hote haiM / kahIM ai o (10) lup tasya / 1, 1, 10 / tathA caturthI ke eka vacana hote haiM. yathAsthAna udAharaNa kau0 itsaMjJakasya lup syAt / 1. krama-sarvaprathama sUtra, phira saMskRta meM kaumudI tayA hindI meM dIpikA isa prakAra krama sarvatra samajhanA cAhie /
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2) prAkRta cintAmaNi (11) upalabdhA'darzanaM lup / 1. 1, 11 / bI0 dAmAdibhinna sAnta-nAmla-zArat-taraNi tathA prAvRSa kau0 upalabdhasyAdarzanaM lup syAt / zabda pulliga meM prayukta hote haiN| taraNi-pustrIliGga (12) vAnivartakaM cit / 1, 1, 12 / pulliga meM hI hogaa| kaoN0 cit vikalpasya nivartakaM syAt / [sandhiprakaraNa {18} sAnugAriyaDa nit / / . 16 (12) yA sandhirapade / 1, 1, 22 / kau. nitkArya sAnunAsikoccAraM syAt / kau0 prAkRte padayoH saMdhi syAt / apade iti nisse|| paribhASA prakaraNam / / dhAta padayoriti labhyate / khyArSiH -vaa-sesii| (7) dI| diti / 1, 1, 14 / vAsa isI visamAyayo, visama aayvo| apade ko0 diti pare pUrvadIrgho bhavati / 'jamazasodlup iti kim / kapiH kavi varvA= kii| bAhulakAva13, 1, 4) jinnaa| cideke pade'pi / kariSyati, kAhI kAhii karmai / (8) Thitovitvam / 1, 1, 15 / dI veti / prAkRta meM do padoM meM sandhi vikalpa se hotI ko ThakAretsaMjJakasya kAryasya dvitvaM syAt / mi hai| vyAsa-RSi-su-2, 3, 68 vyA-vAsa= 1, 3, saThAba striyAm' (3, 1, 6) jimma, jinnss| 36, 4, 36 pi-isi-pra0 sU0 vai, sandhi 3, 1, 25 syAdikArya-vAsesI, vaasisii| viSama-Atapa-pra. sU0 (10) sUtram samAse paraspara vIrghahrasyau / 1, 1, 16 / / dIrgha-vikalpa =1,4,36 Sa-sa 2, 2,1,3 ta ya kau0 samAse parasparamacA dIrghahrasvau bahula st:| 3, 1, 13,-bisamAyabo (=-po 2,1,41) pane antrvedi:--antaaveii| kvacinna / juvijnno| vismaayvo| kR-sya-ti-2, 3, 1.27-4, 5= kvacibikalpaH / vArimaI baariimii| dIrghasya kAhi-3=pra0 sU0 vA-sandhi kaahii-kaahii| hrasvaH zilA-skhalita- silaakhli| kvacidvA gorihari goriihri| (13) zvo na yaN / 1, 1, 23 / vo0 sameti / samAsa meM paraspara dIrgha ko hrasva, hrasva ko kau0 iduto na syAt / dahi-ettha / mh-etth| dIrgha hotA hai| antara-vedi-su-1, 1, 28 repha dI0 yvoriti / i-tathA u ko yaNa nahIM hotA hai| dadhilup pra0 sUta =ntA 2, 3, 1, 1, 26, 3, 1, 25= atra, madhu-atra 2, 1, 7 dha=ha. 1, 2, 23-2, 4, 17 antaayeii| kahIM para nahIM hotA hai - jubaD=jaNoM atra-etya dahi-etya, mahu-etya yahA~ krama se i= ityaadi| ya, uva nahIM hotA hai| [liGga vyavasthA] (14) eko'ci / 1, 1, 24 / (11) pusi snaanlshrttraannipraavRuvaamaadi| kau0 edetoracipare na sandhiH / devIe-etya / devo 1, 1, 17 / etth| kau0 dAmAdibhinnA: sAntanAntAH zarat tarANi bI0 eko'cIti / ekAra tathA okAra ko sandhi nahIM hotI prAvRSapacaite pusi prayujyante / snAntaM ca klovameva hai| devITA-3, 1, 31= devIe-etya deva-su = natustrIliGgam / tenApsarasAzISAdInAM na puNstvm| 3, 1,13-devo--etya prasU. sandhi niSedha se e-trI tms-smo| janman jammo / sro| eso trnnii| ' ko aya.. bhava nahIM hotA hai| pAuso / dAmAdestu dAma sira ityaadi| 'vAvacanAdilocanArthAH' 'klIve guNAdiH' 'striyAmaja- (15) tiDo'caH / 1, 1, 25 / lyAdImAnto' 'vAhorAca' (1, 1, 18-21) isyetAni kau0 aci tiGAmacaH sandhirnasyAt / hoi-ihaprA. ko0 drssttvyaani| (bhavatIha gA atra na dIrghaH)
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 3 dI. tiDogya hasi 1 ac se pUrva tiDa ke ac ko sandhi 2, 3, 6,069- khu3, 1, 25-sa-bhikkhu / sadnahIM hotI hai| pra-si-4, 1, 2, 3,3,1=hoha- jana-suja2, 3, 67. 75 dajajja -sjjnno| iha- dIrgha nhiiN| (19) AstriyAma vidyutaH / 1, 1, 33 / (16) zeSe / 1, 1, 26 / / kau0 lubapabAda: 1 striyAmantyahala: sthAne AcasyAt / pi satyavaziSyamANojacapare na sndhiH| sNpaa| vAhalakAtyazratiH =sNpyaa| vidya tona, rajanIcara:- rayaNIaro / bAhulakAtkumbhakArA- vijju / 'rAnterA' 34 / gir-giraa| 'kSutkammoha:' dInAM vA / kumbhAro kumbhaaro| cakravAkazAta- 35 1 chuhA / katuhA / 'vA dhanuSi' dhaNuho dhaNU / bAhanayoH sandhireva / ckkaao| sAlAhaNo / eta- 'AyarapsarasoH saH 37 / Ayaso Ayu 1 accharasA tpratiSedhAdeva samAse'nyaH sandhau pRthakpadatvam / acchraa| dinAvRSoH sac' 38 disA / paauso| bI0 zeSa iti / hala-lupa hone para zaSa aca se pUrva aca 'vA sadAziSaH' 36 / AsIsA aasiiaa| ityAdi ko lup hotA hai| rajanIcara--su---2,1,32 nANI prA0 kodr0|| AjapavAdaH / 2, 2, 1. ca lup-a-pra. sU. asadhi = ratha ! -ja2, dii| Ajiti / strIliMga meM antyahala ko ara honA hai 2,1. 3) nnii-aro| bAhulakAt-kumbhakAra-su-2, 2, vidyuta zabda meM nahIM / sapad-tRp-vAdhakara-mAsapA 1 kA= A pra0 sa0 vA asadhi = kumbhAro kumbhaaro| 2,2,3 sapanA / vidyuta-su = 1, 1, 28 t = nue 2, 3, cakra-vAk-su-2, 3, 66.75 =kka 2, 2, 1. bA 21. 75 31. 25 - vijjU / 2, 424 mvAla -rApa =mA pakkAyo / zAsavAna-su= 1, 4, 36, 2, 1, 23 = bijjulA / zAta - sAla 2, 3, 2, 1 kA - A = sAlAhaNo / yahA~ (20) zaradAderakh / 1, 1, 40 / para sandhi nisya hai| kau0 antyahalo'syAt / sarao / bhiso| (17) lup / 1, 1, 27 / bI gareti / bharavAdi ke antyahala ka a hotA hai| kau0 aco'ci bahulaM lupasyAt / tiasiiso| zarata =A-cAdhakara pra0 sU0 ma 11,17 pastva 3, // iti sandhi prkrnnm|| 1.13 svA. kA= saro / bhisa-Sa 1, 4, 36 / pI. luviti / aba se pUrva acU ko bahusa prakAra se lup bhiso| hotA hai| 2, 3, 66 tri-ti 2, 2, 1, 1, 1. 26, 1, [atha candravidhi: 4.36-daza=tiasa= iis-timsiisii| [athAntyahalvikAra prakaraNa] (21) mazcandra ca / 1, 1, 42 / kau0 antyamasya candaH syAt / jalaM / vAhulakAda(18) halo'ntyasyA zravudI / 1. 1, 28 / nanyasyApi / vAmma baNami / 'aci vA' RSabhakau0 antyahalolup syAt / tAvat = tAva / zridu- majitaM ca vande =usabhamajiaM usabhaM ajiaM ya vnde| dona) sdaa| agyo| samAse tu bhayam / sabhi- ityatyahalvikAravidhi: kkha / sajjaNo / nA'bhyantarazva 'uparodlu' dI0 mazceti / antya ma ko anusvAra hotA hai / jala-am (1, 1, 30, 31) antaraGa / antaauri| 31, 3 ma-pra0 sU0 candra = jalaM / vaNa (=na 2, vI0 hala iti / antyahala ko lup hotA hai| zrada tathA 1,32)-Di=3,16.1.1.13 mmi-vAilaka-anantya uda meM nahIM / 1, 4, 36, 23, 66 tha-sa=sadA / 2, ma candra = varNami / 1, 3, 45, 4, 36 RSabha 3, 67 udga =umga-2, 2.1, 3 ta ya-su= jggyo| usabha-bha (= am) ajisa( ta) m-1.1, 42 // samAsa meM ubhy| sad-bhina- supra0 sU0 sAda-lUpa candra-usabhamajiaM pakSa usabhaM ajib|
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 | prAkRta cintAmaNi (22) halpamo vantyisya cit / 1. 1, 45 / bI01da se para iti ke Adi ac ko nisya lupa hotA kau0 halipare vargAntyAnAM itraNAnAM candro nityaM hai / kiM (= kim) pra0 sU0 iti = ti = phiti / tathAsthAnnata msy| angk:-aNko| 'darzanAdiSvacaH' imi1, 2, 33,21,7 thA-ha 1,2,6 iti= dasaNaM / byNso| abari ityaadi| kvacicchandaH titahatti / iti jina vacanaM 1, 2, 43 ti-i-a, pUttau devanAga suvaSaNa / 'ktvAsupoNisUbhyAm' 2, 1, 32 na=Na 2, 2, 1, 5= ia jiNavayaNaM / jiNANaM, Na / kAUNaM Na / jiNe su, su / "lup (27) dIgholuratayavarazAriri / 1,2,7 / tasyakAsyAMdau" kAsaM kaMsa / mAsa maMsaM ityAdi / kau0 zaSasAH zara iti pANinIye / yena zarA saMyuktA"tadantyovarga" paGko paMko aJjalI aMjalItyAdi / shaad| yAdyA luptAstasminzAra pare Aderaco dIrghaH syAt vazatyAdau tyA dulUpa ca" vizati= biisaa| yati paas| vizvAsaH=vIsAso ityAdi / triMzat = tIsA ityaadi| "dakSiNe he" (1, 2, 8) dAhiNo / he iti kim / |itynusvaar prkrnnm| dkssinno| bI0 halIti / hala se pUrva ma-bhinna vargAnya ko anusvAra dI. dIrghati / jina za=Sa-sa ke saMyukta y-b-r| hotA hai / u0 spaSTa hai| lupta hue haiM una zeSa za-pa-sa se pUrva Adi sva' ko dIrgha athAjAdezAdi prakaraNam] hotA hai| kazyapa-vizvAsa-vizrAma-ziSya ityAdi meM 2, 3, (23) AveH / 1,2,1 / isyadhikRtya 68, 66 ya-va-ra-supa-pra0 sa0 dIrgha 1, 4,36 za-Sa-sa (24) avyayatyadAdestadacoM yA lup / 1. 2,2 / 2,1,41 pa-3, 1.13mbAdikArya-kAsayo yIsAso ko AbhyAM parayoranayo revaadrcobaasupsyaat| visAmo sogA utyAdi / dakSiNa-su-2, 3, 64 kSa-ha jaimA, jahaimA / amhettha amhe estha / 'araNyA- 1, 2, 8 da-dA 3, 1, 13 su= oD= dAhiNo / lAgdoH (1,2,3) raNaM araNaM / lAU alaauu| hatvAbhAve-2, 3, 6.76 -kh-dkssinno| bI0 avvayeti / adhyaya sadhA tyAdi se para avyaya tathA (2) vA samRddha yAvo / 1, 2, 6 / tyadAdi ke an ko lum bikalpa se hotA hai| yadi 1, 4, ko AderacovAdIpaH sAmiddhI samiddhI samaddhi 28 ya= 2, 2,1 di-t=jai-hamA / jaimA / prasiddhi prakaTa pratipad prasupta pratisiddhi, sadRkSa amhe-etya / lupi= amhetva / araNya-su-1,2,3 Adi manasvina manasvinI abhijAti praroha pravAsin -r=lupa 2, 3, 68. 75 Nya = paNa 3, 1,26 su pratispaddhita iti samRddha gAdiH / m 1, 1, 42 candra =raNaM, pakSe araNNaM / alAbU.-su vI0 deti / samaddhayAdi meM Adi ac ko dIrgha hotA hai| pra0 mUla a-sup 2,2, 1 va--supa 1, 1, 26 asaMdhi samRddhi-su pra0 sU0 vA-dIrgha 1, 3, 26 = 3, 1,25 3,1, 11 su-lup-lAU, alAU / su-hAja samitI / pakSe smiddhii| manambina-manasvinI (25) padArapeH / 1.2, 4 / / 'darzanAdipvacaH' 22 naM 2,1. 32 Nava 1, 1, 28 n ko Aderaco vA lup / ki pi1 kimavi / keNa lup =pra0ma0 diirgh-mnnNsi(-svi-2,3,66)nnii| vi / keNAvi 1 padAtkim api gacchasi / mANasiNI / mArNasI maNasI / ityAdi / bI0 padAditi / pada se para api ke akAra ko vikalpa me lupa ho jAtA hai| (26) mRdaGgAvAvasyec / 1, 2, 10 / (26) itezcit / 1, 2, 5 / / kau0 Aderasya sthAne niyamicsyAt / miiGgo kau0 padAraparasya-iterAde svo nityaM lup syAt / muinggo| siviNo simiNo / ArSe-sumiNo / mRdaGga kiMti / "acasta;" (1, 2, 6) luvapavAdaH / thtti| svapna iSat vetasa kRpaNa uttama marica vyatnIka 'teritauvAphyAdau 1,2,43 isa jiNavayaNaM / vyajana datta ityaadi| diNNaM / vAhalakAdaNatvena
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi |5 syAt / dttN| vA pakva lalATAGgAra ghetase / 11 / 1.2, 16 va-a = 3, 2, 2, 1 -lup 1, 1, 26 pika pakka [iGgAlo aGgAro] piDAlaM NaDAlaM asaMdhi-svAdikArya = gayo / veDiso veaso| 'khe: sptpnne'| (2. 1, 12) 4 (31) sarvajJAdau nneH| 1, 2, 20 / chattiSaNo chttvnnnno| 'citkaptamamadhyame' (1, 2, 13) kaimo mjjhimo| kau0 jamnoH' (2, 3. 36) itiNatve NakAgakArasya nityamutvaM syAt / sarvaSNU ahinnnnuu| AgamaNNU dI ataiti / sadaGgAdi meM Adi ke sthAna meM ila ityAdi / yatra Natve satyutvaM dRzyate sa sarvajJAdiH / nitya hotA hai| mRdaga-1, 3, 37 mR-mi-mu-pra0 sU0 tena prAjJaH paNNo ityAdau na / Ne iti kim / savvadadi , 2, 2,1, 11, 26. 3,1, 13-miino jjo ahijjo| muhnggo| svapna-2, 3, 66 sva-sa-si 2, 3, 66 pna=pina' 2, 1, 32, 42 viNa 2, 1, 51 vai0 ma0 sI0 sarveti / sarvajJAdi meM a ko utva hotA hai / savaMgasiviNo simiNo / datta-2, 3, 34.75 tta- paNa = abhiza-Agamana-2, 1.7 bhi-hi, 2, 3, 66.75 di-diNNaM / NatvAcA bhAve dattaM / parakaMbaM. itva, 2, 3, vaM = vya-2, 3, 36.75 = paNa =pra0 sU0 utva 2,1, 66. 75 zva-ma - pikkaM pakkaM / lalATaM =1,4, 31 25, gvAdikArya =sancapaNa ahiNa AgamaNa / jahA~ za Adi la=Na-vaM.itva 2.1,178 vetasa-ta=ti ko Natva hone para utva dIkhatA ho vaha sarvajAdi hai / prataH -2, 1,1 Di-veDiso pakSe2, 2,1,veaso 2, prAza 1, 2, 36 harava-2, 3, 66 ra-lupa = paNNo 4,3 dhyatyaya =NiThAlaM jahAlaM, 2,1,47 ra=la = ityAdi / 2.3,71-ja-ba lupa 75 dvisva = patAlo. pakSa aGgAro / / saptapaNe 1.4, 35 sa-cha savajjo ityAdi meM NatvAbhAva meM utva nahIM hotA hai| 2, 1, 42 paba 2, 3, 67, 66. 76. 75 pta = ta, (32) kandukAvAveca / 1, 2, 23 / - Na 'le: 1, 2, 12 ta-4. itva -tti-tta= kauAderevarNasya nityameva syAt / gendra / sejjaa| chattiNaNo chtt0| katamo--madhyamo-ta-ya-itva, kandaka, zayyA, saundarya, grAhya, ana ityAdi / 'ce 2, 2, 1, 1, 26 lup-- asaMdhi- kimo| 2, 3, 24. brahAracarye 1.2.24 dhmmdher| 'kherantarpazcAtkarma 76 dhyi-kssi-mjjhimo| purAkavivaryapArAvate' (1, 2, 26) NatvaM vA / mante (30) prathame pa-yohat / 1, 2, 16 / ArI pacchekamma pacchAkammapure, rA kama / kau0 prathame pa-yorasyakramAdakramAccotvaM vA syAt / accheraM, acchariaM! pAre, raavyo| puDhamaM padumaM pulumaM paDhamaM / "dhvanisAsnAstAvaka- dhI0 kandukAdi meM Adi avarNa ko nitya etva hotA hai / yozcit' 1, 2, 18 jhnnii| suuhaa| shussyo| kanduka-pra0 sU0 Adi-a =e 1, 4, 14 ke - me, 'viSyaggavayave vaH' 1, 2,16 / bIsa guo| ka-- lugge nduoN| zayyA-1,536 =sa 2, 3, 20.75 gyA- jjA-tva sejjA / zeSaM svayaM smjhleN| dI. prathama zabda meM pa-sabhA tha meM a-ko ma tathA akrama se utva vikarupa se hotA hai / 2, 1, 2.5-- (33) padmamyot / 1, 2, 26 / puhama 4 / dhvani--2, 3, 15 64 = 1, 2, 18 kSu kau0 dvirukta makAre pare Aderasya nityamotvaM syAt / 32 -3,1, 25-jhnnii| 2, 3.34-sAsnA= pomma / 'chadama padame (2,3. ) tya 'suNDA ! 2,3,18 stA=Au 2,3,42 stu-- ta pum| kheH parasparanamaskAre (1. 2, 3, 1, 3 === svAdikArya thukyo / 2, 3, 66 paroppara / nmokkaaro| 'sko hrasvaH' (1, 2, 36) dhva- - lupa 1, 2, 7 dIrgha = 1, 2, 16 uttva = yIsu iti hrasvetu eso paMca nmukkaaro| apauM vA (1, 2, 1, 1, 28 klup 1, 1, 46 susuviisu| gavaya - 32) oppi appiyaM /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 | prAkRta cintAmaNi to dvirukta sma se pUrva padma pAbda meM aravi a. ko bo hotA hai| padma 2, 3, 67. 75 duma =mma - pra0 sU0 pApo pommaM / 2, 3, 96.2, 2, 1, pauma / 2, 3, 65, 75 spappa, skakka 1, 2, 31 ra ro, mamoparopparaM namokkAro / arpitaM = 1, 2, 32 oppi appi | 33 // (34) Ato'vyayacAmarAvighaJantet / 1, 2, kau0 eSvAderAtaH sthAne'tvaM vA sthAt / ahaba, ahayA / camaro caamro| cAmara, utkhAta kAlaka ( kumAra nArAca hAlika balAkA prAkRta tAlavRnta khAdara brAhmaNa pUrvAhna) sthApi tetyAdi cAmarAdiH / ghaJante / pavaho / pavAho kvacinna / rAga = rAyo bhAgaH bhAyo / dA = yA sayA | nicara 1, 4, 36 zA=sA pra0 sU0 si0 22, 1 sva = lup asaMdhi nisibaro / pakSa zruti nisaay| kurpAsa 2, 3, 66. 75 pappA 2, 2, 3 pyAsI bahulAvikAra se athavA lAkSaNika hone se 1, 3, 15 u ko o nahIM hotA hai / (36) vA sadAvAvit / 1, 2, 36 / kau0 Adeza itvaM vA syAt / sai sayA / nisiaro nisAyaro / kuppiso kuppAso / bAhulakAt 'ko' (1, 2, 18) ityotvaM na pravartate / (37) jicA vAcAyeM / 1, 2, 37 / kau0 AcAryasthe cAkAre Ata: sthAne'jicaustaH / Airiyo, Ayariyo / bI0 Ata iti / avyaya - nAmarAdi tathA ghananta meM Adi (38) styAnakhalvATayorIc / 1, 2, 38 / AkAra ko atva vikalpa se hotA hai / (35) candra kAMsyA | 1, 2, 34 / to AderAto nityamatvaM syAdanusvAre sati / kaMsaM maMsaM ityAdi / candrakam / kArsa mAsaM / kAMsya mAMsa pAMsu pAMsana kAMsika vAMsiketyAdi kAMsyAdiH / 'zyAmAka mahArASTra mho: (1, 2, 35) sAmayo / marahaTTha marahaTTho / bo0 veti / sadAdi meM Adi AkAra ke sthAna meM ikAra vikalpa se hotA hai| sadA - pra0 sU0 0 mA 2,2, 1, 1, 1, 26 v lup asandhisa, pakSa meM 2, 2, 13 vI0 ASArthaM zabdasya vA meM A ko a tathA i nitya hote haiM / AcArya - 2, 3, 87riya pra0 sU0 cA = A ai- 2, 2, 1, 3 c lupya3, 1, 12 su-bhor3a - Airiyo, vAyariyo / = kau0 anayorAta ItvaM syAnnityam / ThINaM thINaM yiNNaM / 'khallIDo' / saMkhAyaM iti tu 'saMstyoDha, moH saMkhoda mo' ( 4, 4, 10) iti saMkhAdezoktaM pratyaye siddhayati // dI0 candra iti kAMsyAdi meM Adi A ko anitya hotA hai, anusvAra lup hone para nahIM hotA hai| kAMsyaM mAsa - 11,48 candra lup = mAsaM, 2, 3,68 - lupkAMsaM / lupo bhAve pra0 sU0 Aa kaMsaM maMsaM / zyAmAzyA 2, 3, 68, 1.4, 66 sA prA0 sU0 mA 2, 1, 3, ph-ysaamyo| marahaTThe kau0 yathAdarzana skoparadIrghA hrasvo bhavati / kavvaM 2, 4, 1660 ) / (3) skauhrastraH / 1, 2, 39 / muNindo jiNindo / bI0 skAviti / saMyukta se pUrvadIrgha sthAdarzana hrasva hotA vI0 styAneti / styAna tathA kharubATa meM A ko I hotA hai / tyAna-su-21, 32, na 2, 3, 36 tyA ThA pra0 sU0 ThI 3, 1,26,11,42, suma-candraTINaM / ThatvAvAbhAve 2, 3, 42, 68 zrIgaM 2, 3,76 yoNaM 1, 3, 36 hrasva thinnnn| khalbATa su = 2,3, 66. 75 tvA = talA pra0 sU0 llI 2,117 Ta= 3, 1, 13 = ballIDo | na kAvya - su munIndra-narendra-su, pra0 sU0 2 1, 32 2, 3, 60. 74 vyav3, 1, 24.13 svA0 kAkavaM, muNindo | | evito vA / 1,2,40 // kau0 skopare Aderiti etvaM vA / piNDaM, peNDaM / sindUraM sendUraM / navacinna / ciztA |
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka - - - - - prAkRta cintAmaNi [7 #0 saMyukta se pUrva i ko e vikalpa se hotA hai| (42) supisiMhanirozcandrarephayorIc / 1, 2, 46 / (40) alpathi pRthivI pratizrunmUSika vimolako phau0 sihe candrasya nirirephasya lupi sati-itaH sthAne / 1, 2, 42 / InsyAt / sIho miyANa salilANagaMgA' (sU0 kR0 ko0 eSvAderitaH (1, 2, 43) sthAne etvaM sthAni- 1, 6, 21) nniidhiiso| lupIti kim / siNgho| tyam / pahA (pathina) puhavI puddhyo| pddsuaa| nnigghoso| nIsarai (=nighasara) nIsAso (= mUsao, vhe'yo| teritau vAkAdI' ia siyaavaayo| nizvAsa) 'dIpo' 1, 2, 7 ityeva siddham / he 0 aditi / pathyAdi meM i-ko etva nitya hotA hai| jihvAyAm / 1, 2, 47 / jIhA he kim / jimmA / pathin-su-1, 1, 28 dhan-lup pra0 sU0 thiya= 2, bI0 lupIti / siMha meM anusvAra tathA nir meM ra ko lupa 17 ha. 3. 1, 13= paho / pRthivI 2, 1, 26 5 0 hone para 5 ke sthAna meM I nitya hotA hai| siMha-su = 1, 40 pakSe 2,1,7ha-pra0 sU0 i= =1, 3,33 pR= 1,43 candra lUpa pra0 sU0 si-sI 3,1, 13 supu-puDhadhI, puhvii| pratizrutaprasUti1, 1, or3a-sIho / nirghoSa-su-1, 1,26 repha-lup pra0 sU0 33. ta-A 2, 1, 18 taha 1. 1,64 lu 2,3, ni=nI =1.4, 23 vaiNI 36Sasa, mu- os 66 ra-lup,4,3, 6 zu-su pNddsuaa| bhuSaSi ) nnaaNghoso| lApa-prasAMta-2, 1, 534-=siMgho / -su 1, 4,36, 2, 2, 1, 3, 3, 1,13=muusyo| 2.3,66.76 ?- gho-Nigyo / jihvA-su-2.3, vibhItaka-su-1, 3, 8, 2, 17 bhIhe 18 taDa hA -hALa1, 2, 47 ji=jI-3, 1, 11 su2,2, 1, 3, ka-ya 3, 1, 13= baheDayo iti / syA- lapa = jIhA / 2, 3, 47, 8-4-76 ma vAdaH1,2,43 ti-ta 22, 1, 11, 26 i., 2, jisbhaa| 3, 87. 1, 1, 28 syAda= siyA 2, 2, 1, 3 3=ya (43) advAyudhiSThire / 1, 2, 48 / 3, 1, 13 su oda -- ibha, siyaavaayo| ko Aderita utvaM vA syAt / jadilo, jahi(41) cA hritgaadshithile| 1, 2,45 / Thilo / "dvinyoH" 1, 2, 46 / ita utvaM bahula kau0 epvAderito'tvaM vAsyAt / haladI, hlddaa| syAt / kvacinnityam duSiho dureho| kyacitA / halidI hlidaa| aja aM iNgaN| saDhila duuNo viunno| kvavicanna / dvijH-hio| dviradaH sidin| NimmAyaM Ninmimiti ta nirmAta diro| nimgn:=nnumnno| kvacinna / nirmAtAbhyAmeva siddha yti| nivaai| bI0 veti / haridra iGgada tathA zithila meM mAdi ikAra ko bI0 yudhiSThira meM Adi i ko u vikalpa se hotA hai| vikalpa se a hotA hai| haridrA-pra0 sa0 0ri- 6a yudhiSThira-supra0 sU0 ghi-dhu- vi02, 1, 76 2, 1, 47 ra-la 2, 3, 61.75 - dad 3,1,350 1, 3, 26, 4,28 yu ja 2, 3, 67.76 SThiDIp-3, 1, 11 svAvikArya = haddI 4 / iGga da-su chi 2,1, 47 ra la 3,1, 13= jahakilo / pakSa -2, 2, 1, 1, 1, 26 lum asaMdhi 3,1,26, 1, 1, ahiTThilo / dvi-ni-me ko u-bahusa prakAra se 42 svA0 kA0 pra0 sU0 a- aGga a| pajhe iGga.hotA hai| ataH kvacinnitya = dvividha-dvirepha-musihi (-zithi 1, 4, 36. 2, 1, 28) laM (su3, i--u 2, 3, 66 va--lup2, 1,7 ha 3, 1, 13 = 1,26, 1, 1, 42) pra. mu0 si= saDhila / nirmAta- duviho / duho / diguNa-su-ja vi0 0.2, 1, 1, 1, nirmita-su-2,3,66, 75 ma=mma 2, 2,1,3. t-lupa 36 dukhaNo 2, 3, 67 = lup-biunno| syacit yA ti 1, 4, 23 niva0Ni 3, 1, 26. 1, 1, 42 nhiiN| dvija:-virada-su -lupa, j-lupa, daya = svA0 kA0-Ni (ni)mmAyaM,Ni (ni) mmi| ata sUtra dio| diro| nimagna-mu-ni-1, 4, 23 meM grahaNa nahIM kiyA hai| Nu 2, 3, 67. 75 rana = ==ohaNu (nu) mno|
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi kvacit nahIM nipatu ( 3, 4, 11, 30 aka) 2, 3, 1, tiini 2, 14, nivaii | (44) izu pravAsinozcit / 1, 2, 50 / kau0 anayoritonityamutvaM syAt / ucchU / pAvAlu 1 pavAsU to ikSviti / ikSu tathA vikalpa se hotA hai / iju 15 na chaH 76 ccha3, doghaM ucchU / pravAsi sU0] u 1, 2, 6 a dalup -- dIghaM - pAvAsu - vAsu / (45) occa dvidhA kRJa dvivacane / 1, 2, 51 / pradAsina zabdoM meM iko u supra0 sU0 3 - u 2, 3, 125. 1. 1. 12 sulu1 1,200 2, 3, 66 ra-lup - kI0 anayorita ovaM cAdutvaM ca nityaM staH / dvidhA kriyate dohAkijjai duhAkijjai / dovayaNaM duvayaNaM / 'nA nirjhare vA' 1, 2, 52 / ojjharI nijjharo / - 0 kR dhAtu ke yoga meM dvidhA zabda meM tathA dvivacana zabda meM iko o tathA u hotA hai / dvidhAkijjai ( tU - ya - te 3, 2, 1 te 33, 4, 48 ya = ijja 1, 1, 27 -----lup pra0 sU0 dvi-i-o-32,3,66 bU - lup du - hAkijjai / bAhulakAraka ciTakebala meM bhI hotA hai, yathA-hA-vi sasura bahU satyo dvivacanaM (3,1, 26.1, 1, 41 sucandra pra0 sU0 6= o - 2, 1,32 na - 2, 2.1, 3 dovayaNaM duvayaNaM / nirjhara suna sahita ini ko 0 o 2, 2. 66. 76 bhaMjjha svA0 kA0 = oujharo mijjharo / (46) harItakI kazmIrayorIto'jAo / 1, 3, 1 / kau0 anayorItaH sthAne kramAda jAcI stH| harauI / kamhAro | "gabhorAdAvit" ( 1, 3, 2) / gahiraM / 'vA pAnIyAdI' (1, 3, 3) pANiyaM / 'jIrNeut' (1, 2, 4) juSNANi muNIyAM ihalo AdoNi sattabhayAI / jiNo a bhaTTaviho jAikulAimayo / 'hya tIrthe' 1, 3, 5 taha / hotyeva / tisthaM / 'vAhanavihInayo:' hRNaM vihUNaM / == bI0 harIti / harItakI tathA kazmIra meM Adi I ko krama se a A nitya hotA hai / harItakI su = pra0 sU0 rI ra 2 1 1 ta 2, 2, 1, 1,1.26 kI - I. asaMdhi 3 1 11 sulup = harauI / kazmIra - su pra0 sU0 - A 2, 3, 50, 53 zarma mmamha, 3, 1, 1, 13 svA0 kA 0 kammAro kamhAro / gabhIrAdi meM Adi koi 21, 7 gahiraM / pAnIyAdi meM vikalpa = 21, 32 na2, 21, 1, 1, 26= pANi pANI / joNaM meM vikalpa se u-jIrNa-jas 2, 2, 66. 75 pUrNa Na 31, 27 jas di 1, 1, 12 dIghaM juSNANi / pakane 1, 2, 36 hrasva 3, 1, 13 svA0 kA 0 jiSNo / tIrtha meM ipare U Sva 2, 3, 64 60 ha, tI tU 3, 1,26 svA0 tuhaM itvAbhAva meM 1, 2, 36 hrasva 2, 3, 69, 76 paMtya = tithaM / hIna tathA vihIna meM vikalpa -- 21, 32 pakSa hUNaM bihUNaM / -- F (47) noDapIThayoret / 1, 3, 7 / kau0 etvaM vA / neDaM nIDaM peDhaM pIDhaM / "korazeha zApIDa vibhIta- kesvec" 1 3 8 / eSu nitym| pherilo ityAdi / bI0 nIDa tathA pITha meM I ko vikalpa se e hotA hai| 2, 1, 17, 6 / zeSaM spssttm| phohaka - IdRza - mApI - vibhItaka meM nitya 1, 3, 43 hari01, 4, 363, 113 svA0 = keriso, erisAM / 2, 1,15, 36 lapa Amelo 2, 1,41 ve = AveDo daheDayo 40 sU0 dra0 / (48) uto'nmukurAyau / 1, 3, 6 / kau0 mAruto'tyaM nityaM syAt / mauraM / bhukulaM = maDalaM / 'vAgurukoparI' garuaM guruaM / abari uvari / 'Ajvidra te' citvAnnityam / viddAno tiviho roat muNI / tistrividho garyo munInAm / bI0 utaiti / mukurAdigaNa meM u ko nitya a hotA hai / mukura - mukula - supra0 sU0 u = ma 2, 2, 1, 1, 1, 26 ka -- lup - asadhi 2 1 26 svA0 = maura, maDalaM // 3 // guruka - upari meM vikalpa- garuNaM gurumaM /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 2, 1, 41 pada 1, 1, 46 ri= riari uri (51) osko / 1, 3, 17 / ||1|| vidruta meM fr:- kA 2.66mAna-2. sau AderutaH sthAne nitya moca syAt saMyukta pare / 2, 1, 1, 1, 26-lup-asaMdhi 3. 1. 1, 13 svA0 toNDaM moNDaM / 17 / vA kutUhale hrasvazcotaH / 18 / vidyaao|11|| kouhalaM-kohalaM kuUhalaM / 18 / (46) ra puruSa bhra kuTAvica / 1, 3, 12 / kI. ojiti / Adi u ko o hotA hai saMyukta para meM hone ko resandhina uta ityaM nityaM syAt / vijia para / tuNDaM toNDaM / kutUhala se uU vikalpa, tathA tU kasAo cima (= eva) puriso / miuDI / "Icchute' meM U ko hrasva / 2, 2, 1. 1. 1, 26 te-tup--- / 3 / choraM / asaMdhi koUhale kojahalaM / pakSe kuUhalaM / 1, 4, 6 pI0 raH iti / puruSa- kuTi NabdoM meM repha sambandhI u kutU-tU-o= kohalaM / / ko i nitya hotA hai| puruSa =supra0 sU0 ru-ri 1. (52) acUtaH sUkSma dukUle lAcadviH / 1, 3, 16 / 4, 36 Sa=sa0 svA0 kA puriso| bhra kuTI-pa0 sU0 kau0 Uto'tvaM vA syAt / sohaM suNhaM / ArSe suhamaM / bhra --niM 2, 3, 66 ra-lup 2, 2. 1, 1, 26-ka- dualla duUlaM / ArSe dugulla / / IduvyUDhe / 21 / lup asaMdhi 2, 1, 17 Ta == bhiuhI // 12 // iitvvaa| unbIra kSataM-meM u 2.3.18 kSa= cha, ta-nu do0 adUta iti 1 sUkSma-dUkUla meM U ko ma hotA hai| asaMdhi chujhaM // 13 // vikalpa se sathA Utva hone para lA ko dvitva hotA hai| (50) sacchozvanutsannotsAhe / 1, 3, 14 / mUkSma-su pra0 mU0 U= 2, 3, 36, ma -- paha 3, ko sacchayo : parayo sadehata Utva spAnnityama / 1,26 svA-sahaM / pakSa 1, 2, 36 hasva- muhN| utsavaH-UsavI / udatA:zakAyasmAtsa ucchukaH- 2, 3, 40, 3 suhumaM / udvyUDha-su-21 sU0 jaI Usao anutsannosAhe iti kim / ucchanno achAho 2, 3, 67, 68, 75: dravya = cva0 svA0 kA0 = unvILa / 14 / vA musala sumagayoH / 15 / mUsalaM musl| pakSa uccUhU~ / sahavo suhako / / durilRpi / 16 / ra-pi-UtvaM (53) vAtUlakaNDUyahatamatyUc / 1, 3, 32 / yA / durbhagaH= duhavo // 16 // kau Uta utvaM syAnnityam / baaulo| kaNDama u / bI0 sacchoriti / tsatapaccha se pUrva Da ko U hotA hai hnnmnto| vA madhuke / 23 / utvaM vaa| mahuaM utsanna tathA utsAha meM nahIM hotA hai / utsava-su-ucchu mhuuaN| ideto nUpure / 24 niaraM neura / pksse| (=jad-zu) ka-subamA pra0sU0 uka 2, 3, 67 tsa- nUra / cchand-catup 3, 1, 13 sthA Usabo Usuo cola veti / vAtUlAdi meM U ko u nitya hotA hai| (2ka 2,2,1) utsanna-utsAha-su meM 2, 3, 20, 76 yAtUna-supra0 sUtU =tu 2,2,1, 1,1,26-nupa sa-ccha---svA0kA ucchanno ucchAho / 14 / asaMdhi 3,1,1,3=sthA =vaauulo| hanU-mantamusalaM subhagaM- sUmeM U vikalpa 2,1, 7. 11 bhaga% (=mat 3, 4,13) mu 2 .1, 32 nU=NU. svAdi0 = haba 3. 1, 13, 26 svA0 mUsalaM, musalaM, sUhako, suhayo pra0 sU0 U-u= hnnmnto| kaNDUya-i (= ti-- vatvAbhAbe 2,2, 1, 3-ga-yoksa suhayo / 15 / dur 3.3,1)pra0 sU0 U= u-2, 2, 1, 11,26 yaca upasarga meM repha-lupa hone para uU vikalpa hotA hai| lup-asNdhi-knnuai| madhuka--su-U-vai. u dubhaMga-su-1, 1, 26 -lup pra0 sU0 dU-du 2, 1. 2,1,760 ka-lup-asaMdhi, sthA=3,1,2611 ga=va 7 ma ha 3, 1, 13 svA0 dahabo / UtvAbhAbe mahu maha / 24 / nUpura meM U=40 i--- -tupa 2,2,1,3 ga ya=duyo / / 16 / / asaMdhi svA0 nira, neura / pakSa meM mUbara /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 | prAkRta cintAmaNi (54) osstha tuNe / 1, 3, 25 / (56) RSyAdAvica / 1, 3, 29 / ko0 anayoruta otvaM vA syAt / thoNA, ghRNA, toNaM, kau0 RSyAdigaNe AdeRtonityamitvaM syAt / sUrNa / 'ciskUpara tUNIra kuNyANDI guDUcI mUlya RSiH = isii| kRpA- kivA / ityAdi / 26 / sthUla tAmbUle / / 26 / nitya bhUtaH - otvaM syAt / vAdhRSTa mRtyuzRGgamasUNa mRgAMke 1 30 / dhiTTho kopparaM. toNIraM, kohaNDI, kohalI, galoI mollaM, ghaTTho 1 minnU maccU / miGga saGga / masiNaM masaNaM thora, tmbol| miaNko| mayaMko / 30 / anivRtta vRndArake vRSabhebI0 odini / sthUNA tathA tUNa meM ke ko bo vikapa me tuvuH / 32 / nivRttaM niattaM / bundArayo vndaaryo| hotA hai / sthUNA pra0 sU U =o 2, 3, 67 sa-lup usaha saho / 32 / - yoNA / para thUNA / evaM toNaM tuNaM / 25 / pUrvarAdi vo. Rtyeti / RSyAdi meM Adi R ko i nitya hotA meM ko nitya o hotA hai para- = 0 sU0 ... pra. sU. 3-6 1, 4, 363 / 1: o2, 3, 69.75-pappa. svAdi0 kopr| 25= isI / kRpA-pra0 sa0 =ki 2.1.41 pa= nuNIratoNIraM / kUSmANDI-pra. sU0= = ko ba phivA / 26 / dhRSTAdi meM vikalpa se kra= i po 27 1, 2, 36. 2, 3, 65.61 . 75 pmANDI-hallI= aviSTa = 2, 3, 28 . 76 STa-TTha 3, 1, 13 kohalI, ltvaabhaave-kohnnddii| guDcI-pra0 sU = svAdiH =dhio -dho / si-ma-tyu 2.3, 14 . 75 Do2, 1, 17 1 1.3.6 ga 2,2,1, ca- tyuccU 3, 1, 25 svAdi0 miccU maccU / zinsa = lup 1, 1.26 asaMdhi= gloii| mUlya-su-prA sU. 1.4.36 sa-siMga saMga / masi-ma, nnN| mi -mamUmo 2, 3, 68, 75 lya=lla, svAdikArya = ga=2,2.1---lu 5, asaMdhi = mitrako, 3, y-myko| mollaM / smUlaM-sya-2,3.67-su-sup pra. sU. 3. nivRtta-su-vR=32 bu. -37 va 2, 3,1. U=o 2, 1.50 la=ra poraM / tAmbUlaM 1, 2, 36 va-tUpa, asaMdhi svAdi0 -niattaM, nivRttaM / vRndArakatAta pra0 sU0 U-o-tambola / 26 / su-vR-bu-ba-2, 2, 1, 3 kamya, svAdi = (55) to'n / 1, 3, 27 / vandArayo vandArayo / vRSabha... mu-vR u, va=Sasa, kau0 Adeza to'tvaM syAnnityam / kayaM / dihA kiyaM 2,1, 7, maha svAdi0= usaho, vasaho / (-vidhAkRtamiti Rssyaaditvaat| ghayaM / 27 / (57) RjvAdAvugh / 1, 3, 33 / mAtA kRzA mRdutva mRduke / 28 / kAsA kisaa| kau0 Adeta utra syAt / Rju: = ujjU / RtuH mAuka mAuttaNaM / mAunaka, muaN| - uU / ityAdi / / 33 / gaunne| 34 ! piuhA~ / do Rta iti / Adi R ko anitya hotA hai| kRta iMdUtImAtari / 35 / mAi, uhrN| kvacidagoNe'pi ghuta-tRNa- su--pra0 ma0R- 2,2,1,3 -ya / 36 / mAINaM ( = mAtRNAma) 1 3, 1.26 svAdi.- kayaM ghayaM taNa / vidhAkRta-RSyAdi pAThAda kR=R==kyi, 2, 1,7562, 3, 66 do0 Rjveti / Rju adi meM Adi Ro u hotA hai| --lup-dihAlayaM / kuzA-28 sU0 R 0 A, Rju:--Rtu. " mapra mU0 = u 2.3, 80 ju" pakSe 26 i-1, 4, 36 =sa- kAsA, kisaa| jju, mvAdi0 - ujjuu| 2.2, 1.1, 1, 26= uU / pitR---gRha-34 R= u2,2,16 gRha = ghara 2, 1,7 mRdutva-su-mRduka-su-pra0 sU0 ma-bai0 mA parcha 27 ma 2, 3, 1, 1, 1, 26 dund -lup-asaMdhi ghaha piuharaM / mAtR-hara, (-gRha) 35, Ri 2, 3, 2 va= 74 dvitva mvAdi0 mAuvakaM / atthe -ut-'lupa-asadhi= mArahara, mAuharaM / mAtR-- 2. 4, 20 sva taNa = mauttaNaM / mRTuka =2, 3, 76 ka Am =36 R= i, 3.1.10 Am = Nad 1, 1, 12 -dvitva, pAjile 2, 2,1,,1,26 kU-lupa asaMdhi pUrva dIrgha-ta-lup asaMdhi = mAINa, 1, 1,45 candra = mAuvaka mu| 28 / mAINa /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ A (58) pRthagvRSTivRSTa naptRka daMge / 1, 3, 37 / kausthAne stavaM hi puhaM / viTThau vuTTo / viTTho vuTTho / nattionattuo miGga muGgo / 37 / vRhaspatI vA / 38 / sant vAsta: / vippaDa vuhaSkaI / pakSe vaha phaI | 38 | ijeDa covRte / 36 / viSTa, veNTa, boNTaM / mRSyRjjocaH / / 4 / mRSAvAda : musAvAyo, musAvAyo, mosAvAyo / Rpo'ridRpte / / 41 / hari / Ahate duDhiH / 42 / ADhiyo / 1 paha bI0 pRthagiti / pRthagdRSTi vRSTa naptRka tathA mRdaGga meM Rko 6 tathA u hotA hai pRthak 1, 1, 28 kulup 2, 1, 7, 8 . 6 4 3 1 26 svAdi puraM pidya puSaM / vRSTi-su-vRSTa-su- pra. su. i - 2, 3, 38, 76STa - 2, 1, 13, 25 svA0 viTThI buTThI viTThI cuTTo / naptuka su. pra. sU. i u 2, 3, 67.75 tatta 2. 1. 1 kalu 1 1 26 asaMdhinasio, nattUo / mRdaGga - subha sU. e ud- lup adhi 1, 2, 10 a63, 1, 12 svA0miGgo muiGgo / 37 / vRhaspati - su = R - 33 - vi0 23,46,76 spaSpha 2, 2, 11, 1 26 tU - lup - asaMdhi = 3. 1, 25 svA0 bipharDa yuddhapphai / pakSa 1, 3, 27 a = vahaSphaI / 38 / vRntaH su = R - 3 - e - bho, 2. 3, 37 paTa 21.26 svA0 = viSTa veNTa voTaM / 36 / mRSAvAda -- su = R, U. o 1, 4, 36 Sa sa 2. 2, 1. 3. ya svA0 musAvAyo, bhUmAbAyomovAyo / 40 / suR ari 2. 2. 1. 1, 1, 2, 3, 113 dario tu 'hapte'ritA' iti sUtra, dario iti rUpa na ( 12 ) trivikrameNa kRtaM taccintyameva / dario iti rUpAsiddha: / darIni rUgapattezca / 40 / / Ahata - sudRDhi sa--lupasaMdhi svA0 = aDhio // 42 // (59) dRzi vikakseri: / 1, 3, 43 // ko0 'tyadAdiSu' 'ksazca' (pA0su0vA0 3 2 60 ) itivihitA ye kvina kansAstadante dRzadhAta hasthAne riH syAt / sarI, sariso | sarikSo / 43 / prAkRta cintAmaNi | 11 kevalasya / 44 / riddhI, riccho / RSi RNa, Rju Rtu RSabhe vA / 45 / risI isI / riNa rijjU ajjU / rika uka / risaho usaho aNaM / / 45 / bI0 dRNIti / 32 60 pA0 sU0 vA0se vihita vinAdipratyayAnta - dazadhAtu meM TU ke sthAna meM ri Adeza hotA hai / sadRzU, ga, kSa- su = 5. sU. 61 1.25 mA lup 1, 4, 36 za= sa= 23. 18.76 5= ccha 3,126 13 svA0 sarI / sariyo sAMgcchAM |43| RRRddhi suci svA0 riccho riddhI / 44 / RSi RNa Rju-dhAtu-RSabha - su = 45 R = riH 1, 4, 36 = 21, 7 bha=ha 2. 250 jajja 22. 1. 1. 126 tU lup asaMdhi 3 125, 26. 13 - svA0risI, Na jjU U saho / pakSa 1 3272633-a, i, u = aNaM / isI / ujjU, uU usI / (60) ilicaklRnnavalR telRtaH / 1, 3, 46 / kau0 spaSTam / kilinno / kilito / (pta 2, 3, 67. 75) / / 3, 1, 13 su = oD / (61) ideto vA capeTA vedanA kesare devare / 1, 3, 47 // kau0 capeTAdiSvetadvatvaM vA syAt / caviDA cayeDA viveNA ki, kesaraM dila, devaro // 47 // utstene / 48 / dhUNI gheNo / do0 ideta iti / capeTAdi meM e ko i vikalpa se hotA hai| cape - 2, 1 15, 17. 41. Tala. Da. pra. sU. 2, 2. 0 e i cavi, belADhA / vedanA devara1. - lu 1, 1, 26 aghi 2 1.32, 6. 1. 11, 13, svA vive- aNA diase deva) | // 43 // stena mu2. 2. 42 ste the, na. radA0 eka = thU, peNa // 46 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 | prAkRta cintAmaNi (62) ejetaH / 1, 3, 46 / kau0 Aderato nityamatvaM syAt / kelAso / vairAdipAThAtkalAso | vejjo / bAhulakAtkvacinna / kaitavaM avaM / 46 saindhavazanaizcarayoritu / sindhavaM / saNiccharo / 50 sainyaivA / sinnaM senna / / 51 / dainyAdau cAica / dainnaM / daityaH = daicco | cAt sainyai sainnaM / 52 / vAdevarAdau / | daivaM devaM / davvaM divyaM / varaM vairaM ityAdi / 55 / dherya Ic / 55 / dhIraM harai bisAyo / 55 / = vI0 ejiti / Adi eN ko e nitya hotA hai / kailAsavaidya - supra0 sU0 eN e 23, 21, 75 vajja 3, 1, 13 svA0 = vejjo kelAsI / 1, 2, 36 hrasva bijjo vairAditvAt = ai = ai kailAsA / 46 / saMndha - pAnezvara 31,26 svA0 sindhavaM / 1, 4, 36 za sa 2132 - 2, 3 20, 76 zca=ccha 3.1, 13 svA0 saniccharo / 50 / sainya - su = ai i - e 2, 3, 68, 75 nya= nna svAdisi sennaM / 51 / denya- daitya - suai= aic, nyanna, svAdidannaM / 2, 3, 14, 75 tya cca, svA0] daicco / sainyaM sannaM 1 52 / daivaM vairAdi meM vikalpa se ai = ai = vairaM vairaM / dai devaM, 2, 3, 76 va va daicchaM / 53 / dhairya - su = aiI 2, 3, 55 0 ra svA0 = dhIraM / rasvAbhAre 1, 2, 39 I - hrasva 2, 3, 27, 75 yaM jjadhijjaM / 55 / (63) asnyonyAtaprakoSTha manohara saroruha ziro bedanA -- svadostovazya / 1, 3, 56 / kau0 eSvotaH sthAne'tyaM vA saticAtve takayozcavaH syAt / ammannaM, annunnaM AvajjaM AujjaM / paTTo pauTTo / maNaharaM maNoharaM / sararuhaM saroruhaM / siraviNA siroviaNA / 56 / gavyaujA majAicaH / gogava gAo gAI / 57 / | ucsocchvAse chazcasaH sUsAso / 58 / 1 do0 veti / anyonyAdi meM o ke sthAna meM a vikalpa se hotA hai / tathA Atodya prakoSTha meM taka ko va hotA hai / anyonya - supra. sU. ou 1, 2, 36 a nya 2, 3, 68, 75 a - 2 1 26 svA0- ananta, annutaM / AtoSa prakoSTha suto ko . ba - pa hrasva, kR tU -2, 2, 1 lup asaMdhi, 2, 3, 21, gha - je 68 68375 76 jja, Tha, svA0 avijja ArajjaM / pacaThThe pau / 2. 3, 68 re---lup // 2, 3, 32 na = NamaNa, poharaM / 1, 4, 36 zisira, ro 1, 3, 47 vi, veNara / 56 / go--su meM boara, mAtha, mADa 3,1, 13, 25 svA0U) gAo, gAI || 57 || socchvAsa su 2, 3, 67. 69 c - b lup / oU chasa 3, 1, 13 svA susAsI / / 58 / / (64) ot / 1, 3, 64 // to AdarIta sthAne otvaM syAt / komuI kosambI / nauH nAvA / 56 / ra / 60 / gArataM / au mInAdoca / 61 / maunaM mauNa | pauraM = pauraM ityAdi / cAt gauravaM gauravaM / uca vA kaukSeyake / 62 / kuccheayaM / cAt - ajaka ucche ayaM / pakSe koccheayaM / vikalpa sAmarthyAni hrasvaH / ucsaundaryAdau / / 63 / citvAnnityam / sundaraM / vIrya tulyatvAt sundariyaM // ityajAdeza vidhi prakaraNam / vI0 oditi / mAdi o ke sthAna meM o hotA hai / kaumudI--kosa ( zA 1, 2, 36, 4, 36 ) mbI su= pra. su. o o 2, 2, 6, 6 - lup asaMdhi 3, 1, 11 su-- lup == komuI kosambI / 64 / kaukSeyaka-su = 62. ou au 2, 3, 1766ccha-- 2, 2, 1,3 y-lup ka ya 3, 4, 26 svA0ku kau, kocche ayaM / saundarya, su63 sau su 1, 2, 23 nda =nde 2, 3, 55, 87 ra, riya= sundaraM, riyaM / anya spaSTa | ajAdeza prakaraNa samApta / hai / [ atha sAjjhalAjAdeza prakaraNam ] (65) umo niSaNNe vA sAjjhalA'caH / 1, 4, 1 / kau0 niSaNNo pareNa sAjjhalA'deracaH = - iSetyastha sthAne uma Adezo vA syAt / NumaNNo, NimaNNo | 1 | kadalavicalidhoret / 2 / kelaM kayalaM / liGgaviziSTa paribhASayA kelI kayalI / vaillaM
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 13 villaM / / khe: kaNikAre / 3 / kaNNero kaSiNa- pauttho caTagguNo cauddaho cuccaaro| sukumaar-suaaro|| sthavirAyaskAratrayodazAdau cit / 4 / 2, 1, 47 ra-la, suphu =so svA0 somAlo-- sukumAyo / thero / ekkAro / teraha tevIsA ityaadi| aidayauvA / / apa--sa..-ti = " sU0 apa=*0 o3, 3. 1 / 5 / ai vIra ! tumaM ceame saraNaM / avivAra ! ti =33, 4, 25 sa sara osarai / pakSe 2, 1, 41 tvameva me zaraNam / pa tha avasaraDa / ava-o 2, 2, 1 kA=A 1,4, bI0 ama iti / niSaNNa zabda meM para sasvara vyaMjana sahita 36 za=sa-oAso / pakSe 2,2,1.3 kA-yA= Adi-iSa ke sthAna meM uma Adeza vikalpa se hotA avayAsI / u=o--vaNaM / 2, 2,1 ta-lupa-utha hai| niSaNNa-su=1,4,23 naNa. pra0 sU0 iSa= ma / 7 / lapAdhyAya upa ko U, apinA o-2, 3, 24.76 / 7 / lapAdhyAya upa kAU, uma, 3, 1, 13 su=oDaNumaNo nimnnnno| 1 / dhya-jjhA UjjhAyo bImAyo / po ujjhaayo| kadala-vikila-su--2 sU0 bhada-- hac =e, svA0 iti sAjAlAjAdeza prakaraNam / / - phelaM vehallaM (=la=2, 3, 50) pakSe 2, 2, 1, 3 // athAsayuktAdihalAdeza prakaraNam / / dathe-kaMgalaM / 2, 2,1 ki=i-viiharulaM / sthavira (67) haloskerAyAvataH / 1, 4, 12 / --su-2,3, 42 stha dha avi=e, svA0 kA. kau0 yAvadi (prA0 2. 2. 10) tyAdi suutryaavdro| ayaskAro-aya =e 2, 3, 67. 75 skA ymdhikaarH| tasmAditaH paramaske rasaMyuktAyAdehe. kkA-ekkArI / trayodasa-2, 3, 66ra- lup pra0 sU0 lovakSyamANaM kAryaM syAt / ayo-e2,1,22,51 daza=raha- legh| prayoviMzatiH do0 hala iti / 2, 2, 10 sUtra taka ilo'ske: kA adhi1, 1, 52 teviisaa| mAra hone vadhyamANakArya asaMyukta--Adi hala ke sthAna meM (66) lavaNamayUramayUSAsUkhalAdUkhalakutUhalAcaturdhacaturvaza catuguNadhaturyAsukumAraNvot kolakaparekhaH kabjetva puSpe / 1, 4, 13 / / 1016 // kauvvAderasaMktasya halaH sthAne sva: syAta / kau0 eSu pareNa sAjjhalA'deraca: odvA syAt / loNaM khiilo| khppro| khujjo| puppetu-vandhecaM kujja lavaNaM ityAdi / apAveteSu / 7 / osarai avsrh| pasUNaM (=vaddhavA kujjaprasUnam) / 13 / kasita oAso avyaaso| ovaNaM ubhavaNaM / UdapyUpe kAsita yorArSe / 14 / khasi khAsikaM / loketu |81 upAdhyAyaH UjjhAyo ujjhAo uvjjhaao| kasijhaM / kandukegaH / 15 / jhADalo jaDilo gnduaN| iti sAjmalAdeza prakaraNam / jAtokirAte caH / 15 / cilAo / kAmarupiNitudo0 lavaNAdi gyAraha zabdoM meM paravartI sasvara vyaMjana namimo hrkiraaye| jhovA jaTile / 16 / cachau sahita Adi ac ko o vikalpa se hotA hai| lavaNaM -- tucche / 17 / cucchaM chucchaM / tUvara tagara sareTaca sava= yo loNaM, lavaNaM / mo (= ayU) ro, myuuro| / 18 / TUvaro Tovaro ttgro| daMzadahorDaH / 16 / mayUkha--suana =o 2, 1, 7 kha -ha- moho myuuho| isaI uhaha / dho dIpyato / 22 / dhippar3a dippaI alu' =jadU-o0 rkhaha2, 3, 75, 76 pakha- naanndiivo| ohalaM / pakSe okkhalaM, usUhalaM / dU-2, 2, 1-ka= dI0 kIla-karpara meM lathA puSpa bhinna kuruja meM Adi hata uUhulaM / kutUhala / kumhala--1, 3, 18 dra / caturdaza caturguNa ko kha hotA hai / karpara-supra0 sU0 ka kha 2, 3, caturi caturtha = (rthI) pra0 sU0 catuH =co 2, 3, 66. 66 . 75 bja =ja 3, 1, 13 mvA = khapparo / kumja 75, 76 = cotyo (tthii)| borgunno| khosyAro 2, 3, = khujyo / puSpa artha meM kujo| kasita-kAsita-su 51 vaza= vaha =coddaha / pakSe / 2,2, 1, 1, 26 - -ka-kha 2, 2, 1da-lup 3, 1, 26 kha, khAsiyaM /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 | prAkRta cintAmaNi bhAga-1 gendra 1, 2. 23 dra. / kirAtaH= ki:-ci 2,1,4770) yojaH / 1, 4,2H / rA=nA 2, 2, 13 ya 3. 1. 13= cilaao| jaTila kau0 padAderaskeryakArasya sthAne ja: syAt / yamaH / ===ja =30 2.1,17 Ti-Di, svA0 jmo| vAhalakAsvacidanAderapi / saMyamaH, sNjmo| jhaDilo. jddilo| tuccha =tu = vA-cu.-chu-yuccha to'rthevAci yuSmadi / 26 / yuSmadIyaH- tumhekero| huncha / tUbara-nagara asara--sU = la= 3, 1, 13-- arthavAcini tu jumhdmhpyrnnN| loyaSTI / 30 / Tukro Tamaro 2, 3.67 ra-lupa - sge| deza-ti lii| nnollaatte| 31 / NihAlaM NaDAlaM / / vA daha --ti-- 3, 3, 1. li-3, 3, 4, 30 aka 1, lAGgala-lAGga la lAhalalole / 32 / NaGgalaM 1, 46 candra--cA-lupa -1, 4, 36 za-sa= Dasaha NAGga.la jAhalI gohalo / pakSe / lama, ma.laM, lA, DaMsai / Dalhui / dIpa ..-a (3.4, 30) te =da - vi0 lohlo| bho vihavale bhe / 33 / bhinbhlo| 3, 3. 1 te-64,2,15-14, 2, 36 hasva- vibhalo ityeva / vihlo| cha: zirAyAm / 34 / dhi, dippada chirA siraa| SaTsadhA-zAvazamIsaptapaNe chan / 35 / sssstthH=chtttto| chuhA chaavo| chamI, chattivaNNo / (66) noNaH / 1, 4, 23 / Aderita nivRttam / kau0 padAdera skernasya NatvaM vA syAt / Naro naro / ityasaMyuktAdi halAdeza prakaraNam / NaI naI / laNhI nimbanApitayoH / 24 / li, nimbo| vI0 yoja iti / pada ke Adi saMyukta yakAra ke sthAna meM ja pahA, naavitrii| phaca pAdi banasa parikhA parigha Adeza hotA hai| yama-yAsa (1.1.17 bApastva 28 raruSa pAribhadra / 25 / Nyante pATighAtI panasAdI s-lup 1, 4.36 za sa pra0 sU0 ya =ja 3,1, 13 vAskerAdeIla: sthAne nityaM pha: syAt / pATayati- svA0 -jamo jso| bahulAdhikArAta saMja (ya) mo phAlei phaaddei| phnnso| vaH prbhtmmmthe| 26 / saMjo (-yo) go| kvacida anyadeva-ArSa pa-lupa = vahRttaM vammaho / bhovisinyAm / 27 / bhisinnii| yathAjAtaM = 2, 1, 7 thAhA 2, 2, 1, 3 ta=4 0 na iti / padAdi meM asaMyukta Adi nakAra ko bikalpa ahAjAya / 1, 2, 36, 2, 3, 68. 76 ahavAyaM (= se za hotA hai / nae-su, nadI-su-pra0 sa0 vaNa: ahakkhAya) 1 28 / yuSmadIya:-yuSmad-cha 1, 1,256 -lup 3,1, 12, 25 svA0=Naro naro NaI mii| lUga, yu- 2, 3, 53 pma-mha, 4, 5, cha-kera 3, nimba-nApita sunili, nA=gahA=limbo 11 1,13 svaa0tumhro| aSavApI-yuSmad-smatdha1, 2, 1 . 41 = haayio| pakSe nimbo naavibho| paTa karaNaM =28 yu-jumhadapayaraNaM (=pra0 2, 3, 66 ka-Ni-ti-pra0 sU0 papha 2, 1, 15, 17Tle 2, 2. 1, 3) / yaSTi-su-ya-la 2, 3, 27. 76 , STi-TThi 3,1,25 svA0 laTThI / NihAla--1, 2, / 3,3, 1ti=3, 11 gi-a 16 pha=phA 21 10, 11 TI0e0 / lAja, ga.la-su-1, 2, 36 bhae= phAleDei / panasa-parikhA-pariSa--su0 = lAla =NaGga, galaM / lA, lohasa-su-la-Na = 2.1, 7 kha-ha 32 na-Na 3.1, 11, 13 jAhalo, kohlo| vihavala-su2,3,48. 76 barakama "vAphaNaso phalihA phaliho / pAribhadra-su-2, 1, 4, 33 vi-mi, svA0 --bhivamalo, pakSe-vimale1,7bha-ha-47 rili ' 2, 3, 66, 75 dra-6 . ha-bha-abhAva meM 2, 3, 66 btupa -bihno| 12-pha, svA pAlihaddo / paruSa-su==pha Sa-sa SaSThaH-sudhA zApA samAM-sapSatarNa-sU-pra. 35 sU0 == phrso| 2 / prabhUta-manmatha-su-2, 3, 66 pra Adi-cha. 2.3, 67.75 Tha TTha, 2, 1, 7, dhAra-pra0 mU0 va, 2. 1, 7 bhaya ha 2, 3, 80 ta=ta hA 415-3.1, 11, 13 svA0-chaTTho-chuhA chAdoM 3, 1, 26 svA0-bahutta / Adi ma-2 2, 3, 50, chamI / chamivaNNo 1, 2, 12 dra, | zirA-su 34 zi= 75 mamma, svA0 baaho| bhi= vi 2, 1, 32 kI 4. chi, pakSaM 1, 4,36 si-chirA siraa| AdeH T=visinnii| kI nivRtti huii|
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi 15 / / athA saMyuktA ghanAdihalAdeza / / 28 -lupa 1.1, 36 tI = ti pra0 0 =vaiga (71) sarvazaSoH saH / 1, 4, 36 / / 2, 1, 32, na = Na 4,3,36 sthA-1 66.76 rya kau0 sarvatra= AdAvanAdAbanA dovA vartamAnayoH =tya 3.1. 25. 13 svA0 = raNa gavAsI, tityazaSoH sthAne sa: syAt / za / sdvokuso| Sa / saNDo gro| lokasyodyotakara jas --pra0 3 sU0 ka-vai nihaso (=nikaSo) zeSa: seso viseso| itya- ga 1, 2, 36 syo-syu 2, 3, 21.68. 75 dyo :- jatI saMyuktAcanAdi halAdeza prakaraNam / syu-ssu 2, 2, 1. va-lup 1.1.26 asadhi :, 1. 4jamn dalap1.1.12, pUrva dIrtha = loga-mujjojamaga / mo0 sarveti / sarvatra = Adi athavA anAdi meM sthita pakSe 2, 2,1, 3 ka-ya-ThANayavAmItyAdi / za--Sa ko sahotA hai / ghAbda-paNDa-nikaSa--zeya zIkara-su-1, 4,36 mI=40 4 sU0 ka bha -.. vizeSa--.su pra0 sU0 za Sa sa 2, 1,6 kaha, 2, 3, 66.75 = 3, 1, 13 mvA0 -saddI saNDo ha =sIbharo siiho| 2.2.1 ka-lupa siige| candrikA -kAmA 2, 3, 6 ra-- lup cndrinn| niiso seto biseso| cikura. nikaSa sphaTika-- su-cha - 1, 4, // athAsaMyuktAnAdihalAdeza prakaraNam / / / pa- 2,3,67 mpha-pha,2,1.14 Ti = li. -6. (72) adho'karAyAvataH / 2, 1, 1 / 1. 13 su -- proD = cihuro nihaso phaliho / 6 / ko adhikAro'yaM 'yAdi (2, 2, 10) tyAdi sUtra (74) khaghayadhabhAma / 2. 1, 7 / yAvat halA'stai ritivartate ec| tasmAditaH paraM vakSyamAnAM kArya prAyAkAnaM parasyAsyaM saMyuktA kau0 asaMyuktAnAdInAmaca; pareSAM khAdInAM sthAne mAdehalaH sthAne syAt / itaH parama zAsana pAyo haH syAt / sAhA meho reho| mahu, muha / askairityev| mukhyH-mkkho| arityeva / maluvapavAdA: syuriti| gajjante khe mehA / prAya ityeva / srisvkhlaa| bI0 aca iti / 2,2,10 sUtra taka aco'ke: adhikAra palayaghaNo, jiNadhammo praNaTubhayo / 7 / ghovA hai, ata: agrima kArya prAyaH asaMyukta-anAdi hala ke pRthaki / 8 / bhAginI punnAge go maca / / / bhAgiNI sthAna meM hogaa| pumnaamaaii| lazchAge / / 10 / chaalo| vaH subhaga // atha kavargAdezaH / / durbhagayorutvai / 11 sUhayo duuhvo| utve kim / (73) kogo mdklmrkte| 2,1,2 / suhayo duhyo| iti kavadizaH / ko acaH parayoranayoranAderaska: kasya gaH syaat| khati / aca se para asaMyUkta anAdi saghayaghama ke myglo| mrgyN| lubapavAdaH / vA sthAnaka sthAna meM prAya: hai mAdeza hotA hai / gAmbA vaasyaado| 2,1,3 / tthaanngvaasii| titymrii| zubha -sU=1, 4, 36 za-sa pra0 sUkha, gha-tha va logassUjjoagarA ityAdi / pakSe yathAprApta bha-43, 1. 11.13. 26 Faro =sAhA 1 Adi / lubaadi| tthaannyvaasiityaadi| bhahI zokare / 4 / __ mukhya-su-3.3.6.56 khya-bakhA-mubakhA, khe siibh-hrii| siimro| bhaccandrikAyAm / 5 / yahAM saMyuktAdi meM nahIM prAya: hotA hai ataH prsydhnghndrimaa| hazcikura nikasrasphaTike / 16 / ciharo sarSapakhala, jinadharma pranaSTabhaya me nahI hotA hai 2.3. nihaso phliho| 66 pra0 pa 75 rma =mma 28.76. STa-TTha 85 . bI0 ka iti / ac se para anAdi-asaMyukta pha ke sthAna riSa 1, 4, 36 pa sa 2, 1, 32, 11 pa--269 meM ga hotA hai / madakala-bharakata-su--pra. sU. kaga na = svA0 =sarisava khalo ityAdi / 7 / pRthaka- . 2,2, 1.3 6= =ya 3, 1, 13, 26 svA. = picha 1, 3,370 / bhaminI-6 sU0 ga-ma 2, 3, ayagalo, maragayaM / sthAnakavAsina-tIrthakara sU-1, 1, 32 na=Na bhAmiNI / pumnAga .. jasa =ga-3,1,27
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 | prAkRta cintAmaNi jam dhaamaaii| sugala, svA = tiSThati =cidch| khdd-khgo| akereva / chAlo (lI - go) sUhayo duhavo 1, 3. 14-15-16 d.| ttkko| tthaai| ddimmo| kvacinna aTai / 31 / // atha cavargAdezaH / / / iti vagadizaH / (75) vAsallaukhavita pisAcayozcaH / 2,1,12 / bI0 TaThaDAmiti / an se paraasaMyuktAnAdiTa----- kaura kramAdayanayozvasya mallauvA staH / khasinA ko kama se ----la hote haiN| udAharaNa spaSTa haiN| khaizrI pisallo pisaao| / / atha tavargAdezaH // bora veti / prathA kA FIR dona hai. tamAma pratyAdau ustorapratijJAdAvitve tu vetase hala Adeza hotA hai| khavita -piyAca-su-12 / 2,1,18 / ci=si, ba-na sva-kho ( 2.2.1..kau0 pratyAdiSvacA'skarake stavargasya uH syAnnata 1, 26) 1. 8.36 mA=pA-zi 1, 2, 36 sA- prtijnyaadii| prtihaarH-pddihaaro| prabhRti =pahuti / s=sillo| pakSe trAo pisaao| pratijJAdau tuna / 19 / padaNNA paichetyAdi / itvetu // atha TavadezaH // vetse-veddiso| anitve-veaso| gabhiteNa: / 16 / gmbhinno| vA'timuktake / 20 / aNiutayaM (76) kaiTabha zakaTa saTA suToThaMc / 2, 1, 13 / / aimutayaM / rUdite sadeNac / 21 / kRNNaM (2, 1.21 / ko0 aco'skareke reSu ToH TavargasyallonityaM syAt / dii0prtyeti| pratyAdi meM aca se para anAdi asaMyukta keddvo| sayaDho / saDhA / sphaTikAGko DhayollallI / 14 / phaliho / aGkollo / lAvA pATi capeTA veNu tavarga ke sthAna meM Da hotA hai / pratijJA meM nahIM / ve usa meM vddishaado| 15 / kAle i. phADei / cavilA caviDA itra hone para hotA hai| pratihAra-su-prabhRti--2, 3, balisovaDiso Amelo AveDo piThareho 66 pra-7, pa. sUti-Di svaa0-pddihaaro| 1,3, 33. 2. 1,7 bhR= pra0 sU0 tim-Di=pahati / / raecaDaH / 2, 1, 16 / pihaDo piddhro| 2, 1, 16 / pratijJA pratiSThA - praT, 2, 2,1, 1, 26 ti = vI. kaiTameti / kaiTabha zakaTa tathA sA meM asaMyuktAnAdira i2, 3, 28.75 SThA=TThA 36. 74 zA=NNA 3, ko hotA hai| kaMTama-su-1, 3, 46 kai =ke pra013 1.11 su=lupadaNNA paTThA / ityAdi / veriso Ta-2,1, 40bhava, svaa0-kedvo| shktt-sttaa| 1, 2,11 dra0 / gabhiti-sutaNa 2, 3, 66.76 -su-Ta-tu, yasa kanya, svA-sayaDho stthaa| bhi-mi, svA0 gmbhinno| atimuktaka-sutiphalihI 3, 1, 6. dra0 / ajhoTha-su-Tha-hala. svA0 vA-Na 2, 2, 5 mu vA - 2, 3, 67 kata, -ahoslo / pATayati = phAlei.-1, 4, 23. 25 dra. / 2, 2. 1,3 kaya3, 1, 26 svA0 aNiu~tarya / rapeTA - cavilA, hA 1, 3, 47 dra. / veNu-su=Nu- NatvAbhAve-aibhUttayaM / 20 / padita-su=dita =NNa lU-3, 1, 25 svA. velU / pakSa-theNU / baDiza- --svA0 = rupaNaM // 21 // su-hivA -la, svA0 = baliso (-za-) vaDiso / (79) rasaptatyAbAvataraukavalyAm / 2, 1, 22 / Amelo 1, 3,8dra / piThara-su-16, 4-ha. ra kau0 spaSTam / sattarI, sattaraha teraha maggaraM / karalI / svA =pihddii| 17 == piddhro| 1, 3, 16 1 tarotu kayalI kelI / 22 / pradopidohadAtasIzAta(77) TaThaDAM udalAzcit / 2, 1, 17 / vAhanelaH / / 23 / palIvei / dohlo| alasI / kau0 acaH pareSAmasaMyuktAnAdInAM TaThaDA sthAne krameNa saalaahnno| vA palitanitamvakadamve 24 / palila DaDhalAH syuzcitvAnna viklpH| ghaTaghaDo / maTha: paliyaM / Ni (ni) lambo Ni, niymbo| kalambo -maho / garuDo gahalo / acaH parasyaiva / ghnnttaa| kayambo 124 le pIteyaH / pIva, alaM pIaM / bharatabekuNTho kuNDaM =koNdde| askerityeva / khaTvA = khttttaa| vasatauhaH / 26 / bharaho bharayo / basahI vasaI / kakuda
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 17 kAtaravitastimAtuliGa cit / 27 / kauhaM, kAhalo. da-va 2, 3, 26. 75 dhi = TTi 2, 2, 1, 3 pa. vihatthI, mAhuliGga / 27 / ho niSedhaprathamamethi- svA0 = va kaTTiyo / 2, 1, 31 // zithira zithile / 2 / Ni, nisaDho paDhamo meDhI (80) naraya NaH / 2, 1, 32 / miDhilo / 28 / vauSadha pRthviinishiithe| 26 / bosa / ___ko0 aco'skerakernasya Natva syAt / vacanaM badanaM osahaM / puDhacI puhavI / Ni, nisIDho Ni, nisIho / vA-vayaNaM |(==d 2, 2, 1.3) / 26 / kadanavaidUrye DaH / 30 / kaNaM / kayaNaM / veijjaM / iti tavargAdezaH / verulia / 30 / do vamakadathite / 31 / kaTTiyo // atha parvargAdezaH / / 2,1,31 / (81) poH pApaddhauraH / 2, 1, 33 / bo0 ra: sapteti / saptatyAdi tathA jaruvAcI kadalI zabdoM kaulapo: pavargasya ra: syAt / pAraddhI / yamau kbdhe| meM tavarga ko ra hotA hai| saptati su saptadaza = gadgada / 34 / kayandho kamandho / kavandho iti (tri. vyA. -sU-kadalI-su-pra0 sU0 tira 2, 3, 67. 1.3, 62) / / zabaremaca :35 / smro|vaa nIpA75 pta tta. daga=ga 2, 1, 51 - 3, 1,25, piidde| 36 / nomo, vo / Amelo, aaveddii| 36 mvA0 sattarI sasaraha garagaraM krlii| kelI, teraha hI poriti / pApani se aca se para asayuktAnAdi pavaya 1, 4, 2, 4 draH / pradIp =Ni-ti2, 3, 6 = pa0 pra0 sU0 dIlI 3,3,1, si6 11 Ni ko raMpha hotA hai| pApAddha-supra0 mRga para -3, 21 e=2.1, 41 pe ve--pepIvei / zativAhana-- 1.25 paarddhii| kabandha----su =34 ba-ma-ya, tri. =ta=la 1, 4, 36 zA--sA 2,1, 32 na=Na ga. va-svA0 = ka ya, ma, vaM-dho / zabara-su-35 2.2, 1 vA= A 1,1, 2. saMdhisdA0 maalaaduno| bama, 1.4, 36 // = sa, svA0 smro| nIyaprAyo'lupi-mAlavAhaNo / palita-kadamba-nitamba su- su=36 pa=ma, pajha2, 1,41 va 1,4, 23 (= tada 24 la, pakSe 2,2, 1, 3 ya, svA0 palima Ni, nI- vANI = NImo vo / Amelo 1, 3, 6 da.) (=ni 1,4,23) lambo nniymvo| kala, ymbo| 2) pho bhhau|2,1,37| paSilaM 2, 4, 23 TI0 24 20 / marata-vasati--su ko. aco'skerake: phasya ta bahulaM bhahI nA staH / 26 taha pakSe 2,2, 1, 3, tama ti= svA0 = bharaho, yo| basahI, ii| kakUda - kAtara-bitasti pavacidbhaH / rephaH = rebha: / kvacittuhaH muttAhala / mAtulita- su=27 da -- sa-6 2,2, 1, 1,26 kvacidvayam / samalaM mahalaM / kvacinna / kasaraNamu=u-svA = uhaM / 2,1, 47 ra --la-kAlo / phaNI / acaH parasyaiva / gamphai / askere vA / pupphN| 2, 3, 42. 76 sti-ti, sthA0 - vihatyI / gahu akareva / phaNI / 37 / vissmbhrmryaaso|38 / liGga / niSedha-prathama--methi-zithira - zithila- vimaDho vismo| bhasalo bhamaro 1 mo'bhimanyauva: su 28 5 -- ya = Tha, svA0 kArya 1, 4, 23, 36 niH / 36 / ahivanna ahimannU / / kaiTabhe cit / 40 / thANi , pa= =sa 2,1.43 ra=la=Ni, nisaDho keDhavo / metthii--siddhilo| paramo 1,2, 16 dra. / auSadha- dI0 phAisi / aca saM para asayuktAnAdi pha ke sthAna meM pRthivI--nizItha-su-26 =tha =vA-- 2, 1, bha... haTAdeza bahula prakAra se hotA hai| repha---si (= ha 1,3, 34 au=o 4,23 ni-Ni 36 pa.- zi) phA----bha-svA0 = rebho simA / mukAphalaM /za-hu svA0 - posahaM, haiN| pi, nisIho, ho / pUravI--- sU3,1,1, 42) --bhaha 2, 2,1,3 kA-yA 3, 1, 2, 42dr.| kadana--vaidUrya-su 308-2.1, 1,25, 26 svA0-sabharI, maharI / sebhAliyA, mehA32 na=Na 1, 3, 46 baibe 2, 3, 21, 75 ya= liyaa| samalaM sahala / kvacinna / kRSNaphaNin-~1,1, jja, svA0 karaNaM baiDajja / pakSe 2, 2, 1.3 da- 28 lUpa 2,3,15Na-piNa 1, 4, 36 pi= ya=kayaNaM / 2, 2, 24 beruli| kathita-su31 si- svaasnnphnnii|
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 | prAkRta cintAmaNi abhimanyu.....su :-36 ma=2, 1, 7 bhihi 2, dI. veti / kRda... ya, tIya tathA anIya meM yaN ke sthAna 3,68, 05. nyu nu =3, 1,25 svA0 = ahimannU meM jja prAdeza hotA hai| uttarIya meM dvitIya saNa ko hotA pakSaM adviSannU / viSama-ma(=2, 3, 68) mara-su 38 hai| pezA-dvitIya--karaNIya-uttarIya-sU-pra0 sa0 krama meM manasa -vA 1, 4, 365-sa -3.1, 13 yajja 3, 1, 11, 12, 26 svA=1, 2, 36 tI, sa-or3a=pisaho, mo| bhasalo (-ra 2, 1, 47) / NI,rI hasva 2, 3, 67 vivi 2,2, 1ti i 1, 1, (-bhamaro) keDhayo 2.1.7 TI. 13 dra0 12, 1, 40 / / 07 // 26 asaMdhi pejjA, triijjo karaNijja uttarijje / (83) prAyaH padhayoH / 2. 1, 41 / vA saMdhi 1, 1,22 kvacidekapada'pi --di-iyavIya = pho. aco'saMyuktAnadhoH parayo vai:syAt / kvil| ya-nupa bIo 2, 2, 1, ya-lum 1, 1, 26 asaMdhi = saba (-ba) lo| acaH parasyaiva / kNp| skena / karaNI uttarI pekSA / 42 / chAyA -su-43 yA - appmtto| kenN| pddh'ii| prAyaityakta nahi / kapi- hA 3, 1, 35 hA=yA hI =3, 1, 11 su.-lupa = kii| ripuH-riuu| chAhI chAyA / chuto-mukhacchApa2, 1, 7 khan-muhacchAyA meM yAhA nahIM hotA hai| 43 / katipaya-su-44 // iti pavargAdezaH / / yahada 1, 1, 12 dIrgha -2, 1,41 pa 2 , 2. 1 dI0 prAya iti / ac se asaMyukta--anAdi-pata thAva ti..-lupa =asaMdhi kahavAhaM / =vaM. yaM = lup asaMdhi= ke sthAna meM hotA hai / kapila-bala- su pra0 sU0 kaiagha / 44 / bera-bhera....-phiri-su=45 ra-u, pa=vadha 1, 4, 36 za-sa, svAkavila savalo1 svA0 veDo bhaDo kiDI / 45 / karavIraH 46 karakapa-te-3, 2,1te - kaMpar3a yahA~ ac me para kaNa. svaa0knnviiro| 46 / nahIM hai / apra0 bhatta-su 2, 3, 66, 75 pra=ppa = (85) lo baruNAdau / 2, 1, 47 / svA0-appamatto meM sayakta ppa ko nahIM hotaa| par3hati-2, 1, 174-33,4,30 madhye aka=paDa ko0 aco'skerakeryaNo la: syAt / baluNo kalaNo meM Adi pa kI nahIM hotA hai / prAyaH kathana se kapi-kavi- haliddIta samosA ka si haliddItyAdi / vA vaThara jaThara niSThure / vaDharo, lo jaDhalaraM / ni, paTalo, ro| 48 / bhramara cara. ripu-Adi meM 2, 2, 1 pa-lup 1, 1, 26 asaMghi-- svA0-kaI rik| NayoH satvapAdayozcit / 46 / bhslo| clnno| ||pvrg kA Adeza samApta / sadavapAdayoH kim / sthuulerH| 50 / thorN| thUla bhado ititu varuNAdilatve sthUrasya syAt / movA / / atha ynnaadesh| nIvIsvapne / 51 / nImI niidhii| simiNo siviNo (84) vA kRghatIyAnoyepaNo jjaH kheruttarIye / 2, 1, 51 / |iti pnnaaveshH| / 2,1, 42 / bI0 loiti / varuNAdi meM asaMyuktAmAdi paNa ko la hotA kau kudyasIyAnISu pratyayeSu yaNaH sthAne jjAdezo vA hai| karuNa...--daruNa-.--handriA--su-pra0 sU0 ranala = kheruttriiye| kRdhe| pejjaa| peaa| dvitIyaH- 2, 3, 66. 75 drA=dA 3, 1, 35 hAvA =ddI= biijjI biio| karaNoya karaNijja / krnniiaN| svA0 =kaluNo baluNo haliddI, dA / 47 / chara-jaTharauttarijja uttri| chAyAyA madhutohaH / 43 / niSThu-su=48ra-vA-la 2, 1. 17 chAhI chaayaa| dhutotu mhaayaa| katipaye had- svAbalorI / aDhalaM. raM / 2. 3. / bacau / 44 / kaivAhaM kaiaba 1 verabhera kiroDaH Tu = 1, 4, 23 nivA =Ni = fNa, niThulo, ro 1 45 / veDo (bhIru:-zaramaH karabho maNDUko dundi- / 4 / bhslo| 2, 1, 38 dra, / varaNa---sulama ra = bhi vA) mero bheddo| kiDI (kiri) kharAho mUSi- la= calaNo / anyatra caraNakaraNaM / alatve bhamaroM / 46 / kogarlogandharvo vA / keH karavIre 1 46 / knnviiro| sthUla- thoraM 1, 3, 26 dra. / 50 / nauvI-su-51
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ bI vAmI nImI vI simiNo 1, 2, 10 60 / // yaNAdeza samApta // 51 / // atha zaSasahAdezaH // (6) vazadivasapASANa pratyUSe zarohaH / 21, 52 / kau0 eSvaco'svayakInAM zaSasAMvAhaH syAt / daha, dasa vAjammI / divho, so pAhANI pAsANo / paccUho, so / 52 / snuSAyAM NhaH / 53 / suhA susA / 53 | candrAccahoghaH / 21, 54 / saMghAro saMhAro / sivI soho / cAdacaH / dAho dodho / 2, 1, 54 / / // iti zalAdezaH / // athAsaMyuktAnAdi vyaMjana lup prakaraNam // (87) prAolupa kacatayagajavayavAm / 2, 2, 1 / kau0 acaH pareSAmavaskyakInAM kAdInAM prAyo lup syAt / ka titthayaro | ca / saI / ta / samiddIM / pAriU / ga / mayaGkI / ja / gajaH / gayo / da / gadA gayA / dayAlU / va vaDavAnalaH =trlyaalo| acaH ityeva / saMkaro kaMcaNaM aMtara kaMpo saMgama dhaNajayo saMvadaM / kenaM / kulaM calaNo tatro paro gayo jala dayA verA / skena / arko avako / carcA = - caccA dhUrta: ghuto vipravit / sargaH - saggo | arjunaH ajjuNo / uddama / savvaM / prAya ityeva / sukusumaM sacApaM sutAraM sapAva logassujjoagarA ( favratri) || navirNAtparaH / 2 / zavaho sAvo / Atkim / ciUlaM // 2 / yazravaNo'varNaH / 3 / titthayase jalayaro ityAdi / avarNAdityeva / dearo / kvacitsyAt / pivati piyai / / = bI0 prAya iti / atha se para asaMyukta anAdi ka gaja dava ko prAtha lup hotA hai / nityayaro ityAdi / 1 / avarNaM se para pa ko lup nahIM hotA hai / savahI ityAdi / avarNa se para zeSa avaNaM ko yazvavaNa hotA hai / titya ityAdi / zeSa udAharaNa spaSTa haiM / = (8) mojitkAmuka cAmuNDA yamunAsu / 2, 2, 4 / to vaco'skera lup jitsyAta | jilAcco prAkRta cintAmaNi | 16 kAraH sAnunAsikaH kAuMso cAu~NDA jaNA / atimuktake vA / 5 / aNitayaM amutayaM / 5 / // iti asaMyuktAnAdi vyaMjanalup prakaraNam // to mojiditi / kAmukAdi meM ma ko jiMdalupa hotA hai / jityA ukAra sAnunAsika hotA hai| atimuktaka meM vikalpa se hotA hai| aNijatayaM 2 1 20 dra / zeSa spaSTa hai| // atha sAjjhaluppa prakaraNam // (8) sAcokorAgata prAkAra vyAkaraNe / 2,2,6 / kau0 vAluvityanuvartate / jituna sAco halolucidhAnAt / eSvacaH parayoracAsahitayogaMkIbAlup / Ayo Agayo / pAro pAyArI vAraNaM vAyaraNaM / jodanujabhAjana rAjakule / 7 / daNuvahI daNuavaho / bhAyaNaM bhANaM / rAulaM rAyaulaM / 7 / yo hRdaya kisalaya kAlAyase / / hiyaM hiyayaM / kisalayaM kisalaM / kAlAsaM kAlAyasaM / 8 / do durgA devI pAdapITha pAdapatano dumvare / duggAvo duggaaevii| pAvoDha pAyavIDhaM / pAvaDaNaM pAyavaDaNaM umbaro umbarI / 6 / yAvadAvartamAnAnaTa jIvita tAvadeva kula prAvArake - yaH / 10 / kastyevameve / jAjAva / attamANo AvattamANo / baDo avaDo / jIaM jIviaM / tAtAva / deulaM devaulaM / pArayo pAvArayo / emeva evameva / kerityuktena nityasya / 2. 2, 10 // aco'keraskeriti nivRttam / / iti lup prakaraNam / do0 sAcoriti / bAlup kI anuvRtti hai| parantu ac sahita hala vidhAna sAmathryaM se jada ko nahIM hotI hai / AganAdi me ac para asatAnA diga tathA kako vikalpa se lupa hotA hai| jagata prakAra-vyAkaraNa- su-pra0 sU0 ga ka lup 2, 2, 1,3 ta== 3, 1, 13, 26 svA0 AyA Agayo pAro pAyA 2. 3,68 prAyaH pAkA vAraNaM vAyaraNaM / 6 / danujabadha - bhAjana rAjakula- sura me 7 sUja lup 2, 1, 7 dhanaNa svA0 daNuvahI bhAga rAula / =
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 | prAkRta cintAmaNi - - Kare - - paze 2,2, 1. lum 3. padavaho bhAyaNa rAya ulaM / 7 / bI0 mAviti / mAtR-pitR-syasa =pra0 mUga nachA-- huthya-nirAlayaH - kAlAyasa--.. sU0 ya=lapa 1, siyA-1, 3, 33 tR8 -32, 2, 1 ta lup 1 3, 26 ha-hi-svA0 -hivaM kisalaM kAlAsaM / pakSa 1, 26 asandhi-mAuccha: mAusiA picchA hiyayaM phisala kAlAyasaM / / durmA-devI pAdapITha piusinA / pAdapatana-cumnara-- su = F deda-lup 2, 3, 66, (2) dAdA daMSTrAcAH / 2, 2, 21 // 75 gAnA - dummAkI / 2, 1, 17. 41 pa-vaDha- ko0 daMSTrAyAH dADhA syAt / dNssttraa-daaddhaa| Dha pAbIlaM / 2, 1, 18 ta-pAvaNa / umbo / vA vRkSa pUrvayoM rukkha purimau / 2,2, 23 / le 2, 2, 1, dalup asaMdhi duggAevI uumbge| anayoretI kramAd vaastH| vR= rukno vaccho / 2,2, 1.35 -yavIda pAyavaraNaM / 9 / yAvat . pUrva =purimo puucco| kSiptavaidUryayozTa veruli| AvartamAna-avaTa --jIvita-tAyan- devakula -prAvA- 2, 2, 24 / chUDha khitta / veruliaM veDujaM / rapha-su-10 sU0 va-sup-vA- 1, 28 - dI0 deti / vRkSa yo rukha pUrva ko purima Adeza vikalpa lupa 1, 4, 28yA jA 1, 2, 36 hrasva 2, 3, 66. se hotA hai| vRkSa-su-1, 3, 27 vR-va-pUrva-sU 76 tataH prApa, 2, 2, 1. taja ku= 3, pra0 sa0 vRkSa = rukmna pUrva = purima, pakSe 1, 3, 36 pUka-ya-- jAvatA attamANo DaDo (8 2, 1, 17) =2, 36, 76 kSakla / jIo deulaM paaryo| pakSa-jAya-tAca bAbattamANo // atha saMyukta halAdezaH / / devaula paassaaryo| evameva -- Adi ba-lupu emevA pakSa (63) skaH / / 2, 3, 1 // evameva / 2, 2,10 / // iti sAjmAllupa prakaraNam / kau0 adhikAro'yamAyAdaya parisamApteH / tasmAditaH paraM kariSyamANa kArya ske:- saMyuktasya hala: sNbNdhi|| atha nipAta prakaraNam // syAt / (EO) dhati duhita bhaginI vanitAnA dihi dhuA ) vAdaSTarugNamadutvamuktazaktakaH / 2,3,2 / bahiNI vilayAH / 2, 2, 14 / kau0 eSu ske; ko vA syAt / Dakko, DaTTho / lukko, kau0 dhRti prabhRtInAM sthAne dihyAdayo vA syuH / dihI luggo / mAsakka, mAuttaNaM / mukko mutto| sakko dhiii| dhuA duhiaa| vahiNI bhinnii| vilayA satto / 2 / 'khastIkSaNazuSke-skandetuke: / 3 / vaannaa| ghrogRhsyaapto| 15 / devadharaM / apatI tivavaMtiNhaM / sukkhaM sukaM / khando kndo| 3 / viti kim / gavaI / vRhaspato vRhobhayaH / 2, 2, spheTikAdau / 7 / khaadd'o| kheddyo| 7 / saMjJAyAM kaskoH / 8 / Ni, nikkhaM / khandho / saMjJAyAM kim / bI0 dhutIti / dhRti ko dihI, duhita ko ghuA bhginii| Nikkampo jmkkaaro|| kSasyakvApichajAvapi ko vahiNI, vanitA ko bilayA Adeza hotA hai| deva-gRha lakkhaNaM / jhINaM jhijjai / 6 / vaarktshulphyognggii| su-gRha gharaM 3,1, 2 svA0 kA devr| apatau 10 / raggo, tto / suga, kka / 10 / zRMkhale / 11 / kyoM ? gRhapati-su meM nahIM hotA hai. .-2, 1, 42 patipava 2,2.1ti-i 3.1.26 svAgahabaI 1, ca / 11 / saGkalaM / 2, 3. 11 // do0 bAdaSTeti / daSTAdi meM saMyukta ko vikalpa se ka hotA 3, 27 gR-ga gahavaI / bRhaspati- su-pra0 sU0 hai| daSTa -rUNa-mRdutva. mukta-zata-supra0 sUka vRha -- bhayazeSa 2, 3, 67. 75 pa --mU tiI pUrva- t- -tva---ta ka -2, 3, 75 ke 1, 4, 20 vat = bhyssii| dabA -hai svAH 'Dakko / 2. 1, 47 - lu (61) mAtRpituH svsushcchsi| 2, 2, 20 / lukko / 1, 3, 28 mR=mA 2, 2, 1. 1. 1, 26 kau0 AbhyAM parasya svasRzabdasyatAvAdezostaH / g=pu asaMdhi =mAukta / mukko| 1. 4, 36 mAulA mAusiA piucchA. siaa| sakko / pakSa 2, 3, 28.75 STa-cha, 67. 75
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi ] 21 tatta= ivo mutto satto / 4, 4, 35 nipAnana, (66) prAyastva va dvadhvAM ca cha ja jhAH / 2, 3, 14 // rugNo luumgo| 2, 4, 20 tva-dA- taNa 2, 3,66,75 ko lAdInAM prAyazcAdayaH kramAtsyuH / NaccA / tamAuttaNa-mAtutaM / 2 / tIkSNa= zuSka- ..su- 1. picchii| vijja / bujjhA sAvasaM = sajjhasaM / 14 / 2, 36 enI =ti, 4, 36 zu-su pra0 sU04Naka RkSyotsavotsuka sAmarthya cha: / 17 / riccho, ncha / 2. 3, 76 vakha 3, 1. 26 svA0 = tikkhaM sukhaM / rikho, vakhaM / ucchavo Usayo / ucchuo uuso| pakSe 2, 3, 36 kSNa =ha =tiNha / 67, 75 = sAmaccha, tthaM / 16 / / pakakaka sukka / skanda-su 3, ska= =3.1, 13 vI0prAya iti / tyAdi ko krama se cAdi hotA hai| jJAtvA =khandA / pakSe 2, 3, 67 sph-kndo| 3 / spheTika 1, 3,36 hrasma 2, 3, 36 jJa=Na 14, 75 tva kSeTaka-su-7 sphe n-kSe =khe 2,1, 17 Ti =hi 2, cca-ccA / pRthvI-1, 3, 26, 33,=pi-pu2, 2,1,3 a, ya--svA = kheDio, yo / 7 / 3, 95 cvI-zuvI vA pakSa 14, 75 cchI 2,1,7 niSka skandha-su= ka = ska-kha= 2, 3, 76 -dakha 1,4,36 ni-yA-Ni-svA=Ni, niksyo / khandhI zu-hai-pi, pRhuvA, picchI / vidvam-su = 1.1, 1118 asaMjJA meM niSkampa-sun-2,3,67, 75=tka vA--palIvatva 28 - nus 2.3.14.75 -uja 3.1,13. 26 strAH =nijjo vijja / 4 -vara. kaka-Ni-kampo / NamukkAro 1, 2, 31. / / 1.41) tA-2, 3, 14,76 mAvajjhA / sAdhvasa lakSaNa-su-2, 3, 6,76kkha : svA = lakkhayAM / kvacit - - -kSI-strI-jhI-chI- _ -su-1, 2, 36 lagna. va =jjha-mdA.- sanyamaM 3 :29 la' choNaM / zrINaM shiinnN| zI--ya---te =zI 3, 4,48 - / 14 / Rta - utsava-utsuka-sAmadhyaM--mu-2.. ya= ijja 1.1.27 mI-I = thyaM = nupu te 16.76 kSatsa , 3, 3 cha 1,3, 44 R=ri, 1 i-shijjd| rakta zulka-su-10=kta ga -2, vA--pakSIvatva-svA0-richo, cchN| yaamcchN| pakSa 3, 75 gAragyo / karu-zu-su-sUja / pakSa 2. 3, 6.68. 66, 76 -kha, thyaM =ccha =riktro , 2, 3, 66. 75 = ratto subakaM / 10 / zukhala-su-11 ... vakha / sAmatyaM / ucchato ucchuo{-ka-lupa -asNdhi)| DDa-svA0 1, 3,27. 4, 36 zasasakalaM kasabo kasuo 1, 3, 14 H / / / 23, 11 / / (67) lakSamyAdaucit / 2, 3, 17 / (65) cazcatvarakRttau / 2, 3, 12 / kau0 lakSamyAdIskenityaM cha: syAt / khaphayorapavAdaH / lcchii| spRhA-chihA / ArSe-ikkhU khIraM sArikau0 anayoH skeH nityaM ca: syAt / caccaraM / kvmityaadi| 17kSamAkSaNayorilAmahayoH / 18 / kiccaa| 12 / tyo'caitye / 16 / satyaM-sacca / chamA chago / ilAmahyo-khamA khnno|18| hrasvAdaretyetu = caittaM ce iyN| nizcaletsapsabhyazcAm / 16 / macchaso accharA pI0 caiti / catvaskRti meM sva-tti ko nitya ca hotA micchA pcchimo| nicchaletu-Ni, nicclo| hai| catvara kuti-su-tva-si-ca-2,3, 75 cca- bI0 lakSmyeti / lakSmyAdi meM nitya cha hotA hai / lakSmI3.1.25, 36 svA0-1,3, 26 kR-ki- caJcaraM / ragRhA-su-pra0sUkSma -sya-ch 2.3.76ccha-svA0 kiccI / 12 / satya- kRtya- bhRtya-sutma -ca- -laccho chihA / ArSa meM ikSu-sAdRkSa-kSIra-2.3. -i-svA0saccaM kiccaM bhicco| caitya meM 1,3,69--astu-kha. jhI=svI. 1, 3, 43 - 53 ai-a62,3,68.75 tya-ta svA0 pattA ri-svA0%ikva, sArikhaM / khIraM / 17 / 18 / / 87 / sma-tiya 1, 3, 46 cace 2,2,1 ti matsara-mithyA-..-pazcima-mu-19 cha=ccha-svAka 1, 1, 26% iyaM / ArSe cIvandaNaM / 13 / maccharo aadi| aracharA 1,1, 36 . / nizcala
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 | AkRta cintAmaNi su 1, 4, 23. 2, 3, 67, 75.3, 12, 13 = Ni. (100) sThaH / 2, 3, 27 / nizcalo / 16 / (8) joypardhAm / 2, 3, 20 / kau0 sejyA sAyAjjAdAbhimanyo / 21 / ahimajjU, jjU, vaSNU, mannU / 21 / jhodhvaje / 22 / jhayo dhayo / 22 / yozcit / 23 | jhANaM / gujhaM / sajjhamamititu 'prAyastvadubvA / 2, 3, 14 mityeva siddham / indhaujhA | 24 | samijjhAi ! gho0 joyyeti / vya-Sa-yaM-roja hotA hai / sejjA 1,2, 23. sA sAsu 1, 2, 36 = a- - pra0 sU0 ja = 2, 3, 75 jma - svA0 sAvajja ajjI | 20 | abhimanyu supra0 sU0 bhyujja - ja = 75jja 21, 7 bhi= 32 mA pakSa 2, 3, 68. 75, nyu =ntu-3, 125 svA0 bajjU, ahivajjU, majjU, ethe ahivantu mannU / 21 / dhvajasu 2 2 1 3 jaya svA yo dhayo ko nitya hotA hai| dhyAna = muhya 2, 3, 75 - = 2, 132 na jjha =gujjhAM | sajjhasaM 2, 3, 14. sam-incha- (ti-3, 3, 1) chjhA-3, 3, 75 jhA 3, 4, 31 vA - a samijjhAi, kR / 23, 24 / (C) TosvAtAvartaH / 2, 3, 25 // kau0 vArtAdibhinrtasya TaH syAt / kevaTTo / vArtAdau tu vattA- kittAM / 25 / vRttapravRttapattanamRttikA - kadayitoSTeSTAsaMdaSTe / 26 / vaTTa, payaTTa, paTTaNaM, maTTiyA kavahina, maTTo, iTTA, sadaTTo / uSTeSTAsaMdaSTeSu ThApavAdaH / bI0 [To'veti / vAtavibhinna zabdoM meM taM ko Ta hotA hai / ke (=kai - 1, 3, 46) varta - supra0 sU0 75 taM TTa 2, 6, 13, su = okebaTTo / vArtAdi meM no vArtA koti 1, 2, 39 hrasva 2, 3, 66 taMtta 3, 1, 11. 25 svA0 =vattA kitI / 25 / bru-nR= 1, 3, 27 na, ma, 2, 3, 75 tathaM = STaSTa=TTa svA0vaTTaM / paya (prava 2, 2, 1,33 69) / paTTaNaM (na) = 2 1 32 maTTiA (kA) kaTTiyo 2, 9,31 / uTTo iTTA daTTo / 26 / kau0 muTThI / laTThI / diTThI / 27 / asthivisaMsvArthe'dhane / 28 | aTThI / viThThalaM / aTTho (m) / ne tu atyo / (dhanas ) / 28 / bA caturthastyAne / 26 / cauTTho, tyo / ThI, yoNaM / vI0 Tasyeti / STa ko Tha hotA hai| muSTi-dRSTi-su pra0 sU0 STa= Tha= '76 TThi 21, 25 svA0 = 1, 3, 26 = tridiTThI muTThI / laTThI 1, 4, 20 TI0 30 dra0 / asthi - ( 1, 1, 18 vA puMstva) artha--su pra0 sU0 sthi=thaM = 76 visaMsthUla supra0 sU0 sthU = ThU3, 9, 13, 25, 26 svA0 aTTho aTThI visaMThUlaM / dhanavAcI artha - 2, 3, 69 - svA. = attho / 28 / caturtha - su- 26, 76 rya = Ga. anya 1, 4, 6 . / ThINaM 1, 2, 38 dra0 / 2, 3, 26 / (101) gataM vichadasammardanakti kaparde svec vAtu gardabhe / 2, 3, 30 // = I story dvitayasya skenityaM GaH syAt / gataeNTApavAdaH / gaDDo / viaDDotyAdi / garda me tu vA gaddaho gaDDaho / 30 / mUrddhAdhaM zraddhaddhauDhovA / 31 / mUNDara aDDha saDDhA riDDho iDDhI / pakSe muddhA addhaM saddhA riddhI iddhI / 31 / vRddha vRddhi dagdhavidagdhe cit / 32 / buDDho buDDho DaDDho viaDDho / 32 | vI0 gartati / garmAdi meM dvitIya saMyukta ko u hotA hai / gardabha meM vikalpa se hotA hai| gataM vitadi--chadi-- viccheda - sammarda - madita - kaparde --su meM dviH saMyukta ko pra0 sU0 DaH 75 DDa svA0 kArya gaDTo / vibha ( = 2, 2, 1, 1, 1, 26) DDI chuDDI, bichaDI, sammaDDo, kada (2, 141, pa ) DDI / gardabha - su vADDa pakSa 2, 3, 67.75 2, 1,7 ha svA0 = gaDDaho gaddaho / 30 / mUrddham ardha-zraddhA- Rddhi-su = 31 DhaDDha -- svA0 aD sa (zra 2, 3, 66. 1, 4, 36) 1, 3, 26.44 R = i-riiDDI riDDI / 1, 1, 46.50, 2, 36 muDhA pakSa 2, 3, 66 muddhA | arddha zraddhA daddhI riddhI / 31 / vRddha-vRddhi - dagdha-- vidagdha - su = 32, gdha = dvA-svA0 = 1, 3, 33= buDDho buDhI / |76== = F
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 23 1, 4, 20 TaDDa-da-vA -hddddho-dho| vima pI0 stapicati / nata ko jitA pI0 stazciditi / sta kopa nitya hotA hai| stuti-ista (=da 2, 2, 1 luga-asaMghi) DDho / 32 // -sumbA pra0 sU0 sta-tha-76 stha2, 1 (102) dattapaJcadazapaJcAzatiNaH // 2,3,34 // ti IthuI, ittho| ratava-utsAha-ma-pra0 sa0 kau0 eSu ske nityaM NaH syAt diNaM, paNNaraha, sta-pa-ha-ra-svA-yavo, 76 pa ya = paNNAsA / 34 / jJamnayoH / 35 / NANaM / pajjuNNaM utthaaro| pakSe 2, 3, 67 sta =ta tayo / umchAho 1, 3, 14 dr0| 40 / mAthu-cihana-su-42 nyumantu, 1 35 | paTovRnte / viNTaM / 36 / NDa:-kandarikArmi inandha -svA = mAnU 2,2, 1 prAya: anAdi = bhindipAle / 37 / knnddliyaa| bhiNDivAlo lum - indhaM / parza-2, 3, 38 hana=ha. 68.75 / 2, 3, 37 / nya ==mannU piNhaM / 42 1 bI0 dattati / dattAdi zraya meM saMyukta ko Na hotA hai| diNNaM 1, 2,100 paJcadaza pazcAzat =pra0 sa0 ca= (105) po bhasmAtmani / 2, 3, 43 / ga=75 dvitva 2, 1, 22. 52 daza =raha = pnnnnaarh| kau0 anayoH skarvApiH / bhappo bhsso| nAntatvA1. 1, 33 tU A-dIrgha 4, 36 zAma sA-paNNasA / sustvam / appA appANo, attA / 42 / kamaGmojJAna-pradyumnI-pra0 sUzaNa 2,1,32== zcit / 44 / ppinnii| rukmI-rummI vi0 vyA0 NANaM / pa (-2, 3, 66) jju (-dhu 21, 75) 1, 4, 43) (hai. rucmI 8, 2, 52.) ityapi / Dya / mna-35 75 Na-svA0 = pjjunno| viSTaM 1, 3, 37 kumpalaM / bhISmaSpa-spAMphaH / 45 / bhiSpho / zaspa: TI0 36 60 / kaNDa (=mda 37) li (= 2. 1, 47 =sapho / spanda: phando / 45 / khezleiSmaNi / 46 / ri)2, 2, 1 kA=A-1, 1,6= knnddliyaa| sapho / silimho| horvemaH / 47 / jihA-jibhindipAla-su 37 ndi =NDi 2,1, 41 pAvA- bhA jiihaa| vihvala:-minmalo viThabhalo vihlo| svaa0=bhinnddivaalo| 37 / ubhaM uddhaM / gmomaH / 48 / juggaM timAM nmomac / (103) kSaNaznaSNasnaNahanAha / 2, 3, 38 / / 46 ! jammo (nAntatvAtpustvam) / vmmho| 46 / khembhiH kazmIrazleSmabrAhmaNabrahmacarye / 50 / ko0 kSaNatiNhaM saha, (zna) paNho / deNhU (sna) kmmaaro| kmhaaro| silimbho silimho| ba-maNa johA / vahnivaNhI / pUrvAhaNaH-puvaNho / 36 bamhaNo / bambhacare bmhcreN| 50 / AmratAmramvaca sUkSma ma kSoNhe ho / 36 / sAha suNha suhuma / 3 / / 51 / ambaM tambaM / ambiraM, tambiraM ceti deshyo| vI0 kSaNati / kSNAdi ko eha hotA hai| tiNhaM 2, 3, 2, bI0 po bhasmeti / bhasman tathA Atman meM saMyukta ko pa 3, TI0 e0| pralakSaNa-prazna'-viSNu-jyolnA vikalpa se hotA hai| masman (1.1.17 pustva)pUrvAhNa-vahni-supra0 sU0 kSaNAdi =mha 2, 3, 68 Atman-1,1,28=na = nup 2, 3, 6 mA=a praka jyo -jo 69 pra pa, pala =za (1,4, 36-sa) , sU0 = sma-tma-pa-75 ppa-3.1.13 su- mor3a = 2, 36 hrasva 2, 3, 66. 75 va-bva-svA0 mA saha bharapo a3,1.46.57 Atman --ana-A-ANa 3.1, paNho vi. ve (1, 2, 40) NhU, jANhA, punvaNho vahI / 11, 13 su-lupa - oha appo, apANI / pakSa 3,3. 1 36 / sUkSma-suNhaM 1, 3, 16 dra0 / 2, 3, 40 / / 67. 68, 75 bharaso attA 1 43 / rukmiNI-2,3, (104) stazcit / 2, 3, 41 / 44.75 kmi=ppi- rupiNI / rukSmI=mma -makau0 stastho nityaM syAt / hattho dhuii| thovAsta- mammI rumI / 44 / kuhamala-ima -- pa= 1, 1, 46. cotsAhe beroizca / 40 / thavo tvo| utthAro 5" kumpalaM kuMpalaM / 44 / bhISma-mu 1, 2, 56 hramva ucchaaho| manyuciyontindho / 42 / mantU 2, 3, 45. 76 Sma = ppha....svA0 =misspho| zapyamannU / indhaM ciNhaM (142) spanda-1, 4, 36 pAsa, - sappho phandI / 45 /
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prAkRta cintAmaNi zleSman-su1, 2,28-12,3, 46 ma=pha -sukA 53 haira, zA=sA svA0 =dsaaro| 53 | 66 pale-gho=se-seko / phavAbhAve.-50 bha. nada bambhaceraM 2, 3, 43 TI0 e0 / dhIraM 1, 3.46 To0 - bhAve 2, 353 maha ma jhale' -zile 1, 2, 39 hasva' 5510 / mundera 1, 3, 64 TI0-63 dra0 / tavaM.4, 36 zi=si-sinimbho, ho| 46 / jihA- sA (= zo 1, 3, 64, 4, 36) hIrya-su pra0 sa0 1, 2, 47 dra0 / vihvala-1, 4, 28 dI0 33 dra054 ya-ra 3.1.26 ruvAta hA mogahIra / 23. urva - 47.76 ma, pakSe meM 6, 76 da= pUbhaM uddha! 54 / paryanta..-su-1, 2, 25 pa 2, 3, 55 ya. / 47 / yugna-tIgma--su-1, 2, 36, 433 tI svA0 peranta'pratyAbhAve 2, 3, 21. 75 rya-jjani, pukhu 2, 3, 46. 75 sama=mma svA0 mA jugmaM pajanta timma 68.75 gga = juggaM tiggaM / 48 | janman- (107) AzcaryajJo'rariarI ariSjAca su-11, 17 pustva 26 = lup 46. 55 nma = / 2, 3, 56 / mma-3, 1, 13 suboD - jammo / bammaho 1, 4, kau0 Azcarye'taH parasyaryasya sthAne 'ara, risa, roja, 23 TI0 26 10 / 46 / sammArI 1.3.10 / / rijja' ityete catvAra ekArAcca parasya tu raH praleSma 2, 3. 4640 / bAhmaNa brahmacarya -su-1, 2, AdezAH syuH / accharN| acchAriaM acchI 36. 50 jha=mbha pakSa 52 mha 54 yaMra 1, 2, 24 accharijaM acche / 56 / paryastasaukumAryela:va= 36 vA= 2, 1, 41 ba-ca svA0 =vammaNo vamhaNo nambhaceraM bamhacaraM / 50 / AnaH -tAmra-sa stastu To vA / 57 / pallaTTatthaM / soamalla 157 / vI0 Azcarvati / Azcarya meM akAra se parArya ko ara, 51 namba1, 2, 36 hrasva =ambaM tambaM 2,3 / roja rijja tathA e me para rya ko ra hotA hai| Azcarya-- su 1, 2, 36 hrasva-2, 3, 20. 76 ca =ccha 1, (106) mhac pakSma zma ma sma hyaamrshmismre|| 2, 26 vA---e = cche-ccha pra0 sU0 ara, ria zaibha, rijja, ra=acchabhara, 4, accheraM / 56 / ko0 mAdInAMmhac syAnlaturazmismarayoH / pamheM / paryasta-saukumArya-su = 1, 2, 36 mA kmbhaaro| gimho |vimyo / bahmaNo / razmi smare ma 2, 3, 57. yaM la =75 sla-sta =, 1, 3, 6. 64 turassI / saraH / rodazAhe / 53 / dsaaro| rya saukunsAka 2,2,1.1,1,26 ku= starya zoNDorya saundarya brahmacarye dhairya tavA / 54 / tara svA0 kArya pallahaM / soamalla / 57 / soNDoraM sundaraM bambha, mha ceraM / dhoraM dhijja / sUrasUryayAH saMskRtayoreva = sUraM suyyaM iti rUpestaH / 54 / (108) halolhaca / 2, 3, 61 / etaH paryante / 55 / pernto| etvaabhaave-pjjsto| kau0 palhAyo kalhAra / 61 / vanaspati vRhaspato so bA / 62 / vaNassaI, phii| vaha-ssaI vahappaI bhayabI0 mhajiti / pakSmana meM Ama tathA razmismarastha se bhinna- ssaI bhayapphaI / 62 / tortha vIrgha duHkha dakSiNa-vASpe ma.-ma-sma-ma ko mha nitma hotA hai| pakSamana- haH / 63 / tUha titvaM / dogdha digghN| duhaM dukkhaM / dAbhAdiniSedha se svAbhAva 1.1.28 na lapa pra0sa0 dAhiNo dakkhiNo / vASpe vyavasthitAvibhASAtvAtda. kSma-mha-svA0 = bamha / kammAro, bamhaNo 2, 3.43 zruNi ebahaH vAho-netrajalaM anyatra vaSko ussmaa| To050 0 / gi (=grI 2, 3, 66.1, 2, 31) / 63 / cittUSmANDI kArSApaNe keH / 64 / kohallI Sma-vismaya-supra0 sU0 ma= sma-mha 3,1, 13 kAhaNDA ya-sa-pra0 sa0ma-sma 3 kohapaDA / kA, kIhAvaNo / deshH| svA0-gimho vimho| razmi-smara-sa meM 2, 3, 68ma- bI0 halolhajiti / prahalAda kahalAra--supra0 sU0 lupa-saro / zi=si-svA0-rassI / 52 / dazAha halA=lhA 2, 2, 136- 3,1,13, 26 svA.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 25 = pahalAyo kamhAre 161 / banasthati vRhaspati-su-63, dI yeti saMyUktayoM meM Urvasthita kAdi ko lupa 75 spa ssa pakSe=46 epha-ti2, 2,1,2,1, hotA hai| meM nahIM hotA hai| bhukta-SaTpada-utpAta-gupti 26 i3.1, 25 svA=2, 1, 32 naNa 1, 3, -dA-bAMga-madagara-dU-ba-anta pAta--nizcala273 -yaNassa, ppheI / vahassa, phii| 2, 2, 11 goNDI-sneha-ma-pre. sU. ke-Ta-ta-pa-ga-ibhayassaI, phaI-viha01, 3. 37.TI038 dra0 / 62 / da-kapa - --sa-- lup 75 dvitva 76 pUrvavarNa tuhaM 1, 3, 1, TI051 dAhiNo 1, 2,0TI0 8 dr| -(3.1.13, 25, 26) --svAdikArya ... bhuttaM / 1, 4, dI -2, 4,30 svArtha ra duHsva ---- su pra0 sU0 ha 35 Sa=cha=2, 2.1,2, da-ya-chappayoM uppAyo 3,1,26-dIharo, dIho duhaM / pakSa, 2. 36 hrasvaM antppaayo| ityAdi / meM 2, 3,72 se 7 lupa 75 2, 3, 67. 66. 75. 76 =digdha dukkha / bAppa-gu dvisya samudo caMdo manda / lapA'bhAve adaniSedhaseTa= hrasva, panhai, 46. 76 phphayA ho (artha) baspho lup- samudro candro mandaM / (ussmaa)| kummANDI-su= 1, 2, 25 TI0 26 d.| namapAzmazruzmazAne'dhaH / 2, 3. 67 / / kArSApaNa-su--/---hA 2,1.41 pa va 1, 2, 33 kA-vA.... ka-kahAvaNo kaahaavnnii| kau0 saMyuktoSvadhaH sthitAnAM namayAM lup zmadhuzmamAne yona / na / nggo| ma / rassI / yA 1 kuDaM tiviha prakaraNa smaapt| sallaM / zmazruzmazAnayostu mAsU maMsU mss| [atha saMyuktAbayavalup prakaraNam] masANaM / niSprabhanispRhaparasparastambatamasteSasolupa do0 namAmiti / saMyukta meM aghasthita na ma ya ko lum honA hai / madha tathA zamazAna meM nahIM hotA hai| nagna-- kau0 paSayorapavAdaH / eSu skerekaSezayoHSasoluMpa kuDya-supra0 sUna-ma=lup 75 dvitva-supra0 syAt / Nippaho, Nipiho, paroppara, tamvo, sUna-ma-lu 75 vitva, svA.nAgo kara rsmismtto| rasso -2, 3, 5230 / bI0 niSprabheni / niSprabhAdi meM saMyuktAvayaba-pakAra tathA makAra kA lup hotA hai| 2, 3, 48 pa 46 pha kA ralavAmubhayevAmandra / 2, 3, 68 / apavAda hai| (mira =ni 1, 4, 23 di0) prabha-Nispa- ko saMyuktadhvadhisthitAnA ra-la-vAM lUpa syAnnazana-nispRha-paraspara-stamba-samasta-sU-pra. su. tuvandra / atta jhANaM / suukknaannN| sho| adhaH / sta-pra-spa ----supa 2, 3,66. 75 pra. gehI pikka saha / attaM rudda tahA dhamma sabake ppa 2,1, 7bha-ha- svA-Ni, nippho| 1, 3, 21 jhANaM caumvihaM / tattha mottaNa ve ajje ghettabve R---i-Ni, nipiho| paropparaM 1, 2,26TI 31 dra eva sambo smtto| ___ Arta raudra tathA dharma zuklaM dhyAnaM caturvidham / kaTalapagaDada =ke pazarAmUlamandra / 2, 3, 66 / tatra muktvA Adye grahItavyecarame dve / 1 / avendra ko0 saMyukta pUrva sthitAnAmeSAlup syAnnatu / / iti niSedhasAmaryAdiha dhAtrIcandropameraH' iti kA / bhutaM / da / chappayo / t| uppAyo bA / guttii| vikalpo na pravartate / vandra / (smuuh)| g| duvaM / dd| khagyo / 6 / mogro=| kh| vo. raleti / saMyukta meM urdhvAdhaH sthita ra-la-4 ko dukkha / pa / antappAyo |sh| NiccalaM / Sa / goThI lupa hotA hai| bandra zabda meM nhiiN| AtaM-raudra dhrm| sa / neho / detu samudro candromadra ityAdi / dhAtrI- zukla sa (=za 1, 4, 26) bda = su-- pra0 sU0 ra -la candratulyeraH (2, 3, 72) itilupo'bhAve prAptasya -va-lup 75. 76 = 1, 2, 26 hrasva-svA = attaM da-luponivartako'dra iti nissedhH| rudda dhamma suvaka / evaM sarvam / 1 .
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 ! prAkRta cintAmaNi madhyAha sarvajJopamayora vijJAne ho; / 2, 3, 70 / ya= 2, 6 ko-kaM 2. 3, 67 sya - sa' anusvAra se kau0 madhyAhna hasya vijJAne bhinna sarvaza tulye ca para hai svac se para nahIM hone se 5 dvitva mvA0 -- kasaM vyNso| trasya vA luga / majjhaNNo mjjhnnho| sabvajjo ako kyoM ? khambho tambo 2, 3. 4. 65 meM Adi na-- savdhaSNU / vizAne tu vipnnaann| ta ko dvitva nahIM hotA hai| asaMyUktayoH kyoM ? nyando mantU iti luprkrnnm| meM saMyukta nda nta ko dvitvAbhAba ke liye hai| 2, 3, 43, bI0 madhyeti / ma'vAhana meM tathA sarvajJa talya meM nako 10 / aho: kyoM vihalI kahAvaNoM meM ko advitvArtha / vikalpa se luga hotA hai| madhyAhna--su0-pra0 sU0 1. 4, 33, 2, 3, 6480 | 1, 2, 36 hrasva -- hala-hai - bA0 lup 2. 1, 32 yugmAbhyAM prAkpUvauM / 2, 3, 75 / na=Na 2, 3, 74 paNa, 2, 4.75 dhya = uDA 3.1.1, -mAjhA ko dvitva prasaMge vargasya yugmAbhyAM prathama dvitI: 2, 3. 38 hala ::: -- __ yAzyAM pUrva kramAtpUrvI prathama dvitIyau staH / zeSa / majjhaNhI / savaSNU 1,2, 20 / vijJAnaM-2,1, 12 na=NaM 2, 3, 35. 74 jJA-- gaNA =diNANaM / vagyo / Adeza bhiykh| samAse / baddhappala / harayahA~ balupa nahIM / / luprakaraNa samApta / khandA / mukAdo-navakhA mhaa| prabhatAdau-okkhalaM / dvitva prasaMge satyeva / khyAta: khAyo stambhaH - [ advitva prakaraNam ] khambho / dvityamadIrghA dayoco'kA vasyayoH zeSAdezayorahoH vI0 meti / hindha prasaMga meM nAbAdi ke dvitIya se pUrva meM 12, 3, 74 / prathama tathA caturtha se pUrva tRtIya hotA hai| vyAlyAnako0 anAdau sthitayoradIrghAdacaH parayorasaMyuktayoH / dhyAna-su-1, 2, 36 hrasva 2, 3, 67.68 ya-ra zeSAdepAyodvitvasyAnnatu hasya / bhutaM chappayo / ragoM - lup zeSa kha --- karana. gha-- ragha---3, 1, 13, 26 bhivakhna / dIrghAttu kAsavo pAsa / acaH kim / kasaM / ravA = vagyo, vddaa--| va 2, 1.35) bhikAjU vyNso| ahoriti kim / bihalo kahAvaNI ghAra 12.3, 6) meM Adeza / azeSAnAdeza baddha-phala 2,3 / sAmopaDI sanderaM bamhaceraM accheraM perantaM ityAdo dina prasage-- epha = vaddhappalaM / Adeze-haraskandIrephasya na dvitvaM dasAro adIrghAditi niSedhAt / 2, 3, 3, pra0 sa0 ska- kha 3, 2, 40 o= jas akAviti kim / stmbhHkhmbho| stamvaH -- 3,1. 4 dalupa 1.1.2 dIrgha-- haravakhandA / nakha-jas tambo / askoriti kim / candraH = cndo| mnyuH| =78 dvitva pra0 prakRta sU0 va - usa pakSa 2. 1. 74mntuu| -11, 15 thacanAdi pustva, strA-navakhA nahA / bI0ditvamiti / dIrgha ana se para anAdi-asaMyUkta ovakhalaM 1, 4, 6 dra0 / 74 / -fuszeSa tathA Adeza ko dvitva hotA hai| bhikSusu zeSAtAdezayozca samAse / 2,3,773 =2, 3, 75 kSudakhu- svAbhimanu / 10 rggo| __ ko0 cAt zeSAdezayozca dvitvaM vA syAt / sapi67 | bhusa chappayo ityAdi 601 adIti kyo? . vAso sppivaaso| baddhaphalaM baddhapphalaM shesse| kusUkazyapa-su-2, 3, 67 zya-ya-lupa 1,2,7 dIrgha vAsAsa 4, 36 za=sa 2, 1, 41 paca 3, 1, 13 sU'- mapa (pra) yaro kusumpyro| aadeshe| haraoDa kAsabo, pAzrva-ma, -2, 3, 68 -lupza-sa khndaa| devatthuI devathuI / ANAlakkha, khmbho| 3,1, 26 svA0 =pAsaM yahA~ dIrgha se parasa ko tathA dhIra, 2, 4, 1dr| turaM macchara perantaM dasAraM Adi meM repha ko dvitva nahIM hotA to samAsa meM azeSa-anAdeza tathA zeSa-Adeza ko hai| acaH kyoM? kAMsya-su-vayasya--su 1,1, 46 vikalpa se dvitva hotA hai| devastuti-su-2, 3, 42
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 27 sta =tha-pra0 sU0 tha pa 2,2,11,1,26 ti= ggiA3, 1, 25 sU= dalUp 1,1, 14 dIrSa agaNI 13, 1, 25 sthA0 =-devatthuI devathaI / zeSa spaSTa hai| (=nI 2, 1, 32) aggI / mUkAdau / 2, 3, 78 / (sevAdoM hai-8, 2, 6) paMtaptavatra kriyAsvit / 2, 3, 84 / ko mukAdiSu yathAdarzanaM manAdI halo vA dvitvaM korSa yosta ptAdiSu ca skerantya hala: prAgid vA syAt mukko puko zavalA bA / akorAH / darisaNaM dasaNaM / / parisaM vAsa / dI0 muketi / bhUkAdi (sevAdi) meM yathAdarzana (anAdi) tavio ttto| vandAmi ajjaarN| vjj| hala ko Dhisva viphalpa se hotA hai / mUka -su-pra. sU5 kiArayA / hayanANa kiyAhANa / / ka= dvitva 1, 2, 36 hrasva pakSa meM 2, 3. 1, 1, 1, zrIhIhaM diSTayA kRtsna harSAmarSa parAmarzacit 26 ka-tRp-asaMdhi = mUsko muo / asmada-2, 4, / 2,3,85 / / 5 kera-pra0 sU0 kakke 1, 1, 28 da-lup 2, 3: kau0 citvAnnityamiti / sirI / hirii| hai / variho 53 sma-mha-svA0 = amhkrN| ariho / didiyaa| ksinnaa| harisI / amriso| prabhUtAdau cit / 2, 3, 76 / praamriso| hai-8, 2,68) bI0 ?ti / rza-rSa tathA taptAdi meM antya hala se pUrva bI0 pIti / --Sa tathA ta kI0 citvAnnityaM dvitvaM syAt / pahu ( --prabhU) tN| ikAra hotA hai / darzana-Adarza -- mu= pra0yU0 zaM =ri talla / / na dhaSTadyumneNa: // 2.3.30 / ghaTaThajjaNA - 11, 36 za-sa 25, 32 na=Na :2.136 ||iti dvitva prkrnnm| saya 3.1, 13, 26-Ayariso darisaNaM / pakSa?? 46 -daM 2, 3, 68, saM = =prAyaso dasaNaM / varSa dI0 prabhUteti / prabhUtAni (tailAdi) meM yathAdarzana hal ko .-supra0sU0rSa = ripa pakSe 2, 3, 685 pa 1, 20 vitva nitya hotA hai| prabhUta-taila-supra0 sUta.7vavA 1, 4, 36Sa=sa3, 1, 26 svAra varisa la-dvitva 1, 2, 38 hrasva, 3, 46 ai..-e, 2. 1,7 vAsa / tapta-yaja-kriyA-su-pra0 sU0 ptanA pita. U-u, 3, 66 prapa3, 1, 26 svAra= pahattaM ca jira, ki= kiri pakSa 2, 3, 66.68.78.5 tella / 76 / dhRSTadyumna-su=1, 3, 27 dhu=dha 2, ba sa, pAuja ki-- ki-vA0-2,1, 1pi3, 28. 75 STa=cha 21, 74 dhu = jju 36 mata=Na vi2, 2, 1. ta--a-ji-3, 1.1.26 asaMdhi80 / dvitva niSadha 3.1,13 sU= or3a = dhajjuNI savio bahara kiriyA, pakSe tatto bajja kiyA / 4 / ||dvitv prakaraNa samApta / zrI-hI-ahaM-harSa-amarSa-parAmarbha--sna-- [ athAgama prakaraNam ] diSTayA-supra0 mU0 se rana-ya se pUrva i-1. 3, 27 kR= 4, 32..- =sa, 2, 3, 8, 75 kSmAzlAghAratne'ntyahalaH / 2. 3, 82 / / Ti-TThiI 66 si-si bAhusakAdadvitvaM-vAkau0 prAgadityanuvartate / eSu skerantyahala: pUrvamakA- sirI, hirItyAdi / 5 / rAgama: syAt / chamA / slaahaa| rayaNaM / vaa'gno| yAtsyAccaityamadhyavAryatulye / 2, 3, 86 / 13 / agaNI agdii| kau0 eSu skarthAtprAGa nityamit syAt / syAdvAda: bI0 meti / kSamA-ilAdhA-ratna-mu=pra0 sU0 mA = =siyaavaayo| ceiyaM / bhviyo| bIyatulyeSu / kSamA-lA-zalA-..-la-tana--.2.3.18 kSa=cha, voriyaM bariyaM coriyaM ityaadi| 56 / lAdaklama1.4, 36 za sa 2, 1.32 na = Na 2, 2. 1, I ta = tulye / 87 / klezaH - kileso| sileso siliya 31. 11. 13 svAs = chamA salAhA rayaNaM / 66 / mho| klamatulyetu-klama: kmo| klIvaH - agni-supra0 sU0 gni = gani, pakSa 2.3, 67. 74 kiivo|7|naatsvpne / ma / simiNo sivinno|
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 | prAkRta cintAmaNi ArSe sumiNo / 88 / utsUkSmasra nemAt / 12 / harade) mrhtttth| ANAlakkha, khmbho| alacapuraM suhumaM / surugdhaM (ngr)|12| pRthvyA vA / 65 / / 1 / vArANasIkareNbAraNo: / 2 / vANArasI / pilavAM puhavI picchI / 65 / chadma padama dvAra- knneruu| muurkh|16| chaumaM, chamma,paumaM, pombh| dvAra- bI0 vyatyeti / hada-mahArASTra---AlAna (stambhe) tI moti / hA vAra, vAraM dAraM deraM murukkho , mukkho / 66 / acalapUra--s-1.2, 35, 36 hArA hara pra0 su, ajicaucAhati / 67 / aIna arahanto arihanto rahala-dra0 / lana == nala, cala= laca-3, 1, 13, amhanto / 2, 2, 67 / ityAgama prakaraNa smaaptm| 26 sthA0 =draho / ArSe-1. 1, 5 bAhulakAsdI0 yAditi / syAdAdi meM saMyukta ya se pUrva meM nitya hrada-harada-2,2,1, 1, 26 da-a3, 1,1, 14 hotA hai| syAd-vAd --caitya- bhavya--vIrya-vayaM- Gi: eddhe| 2, 3.28.68, 75 Ta TTha 1. caurya--supra0 sU0 ya se pUrva i 1, 1, 28 d-nupa 1.18 bA0 pustva-svA0- marahaTThaM ho| 2,1, 2,2,1, 33-ya 3,1,13 su-siyAvAyo bhthiyo| 32 nANA (stambha-sta=2,3.4 sa-77 vA= 1, 3, 41 ce 64 coco 2, 2, 1.1, 26 kha-ANAlaya, khmbho| alcpurN| vArANasIti-i, asaMdhi=3. 1, 26, svAdhezyaM vIriyaM kareNa--supra0 sU0 ra -- NaNa-ra 3, 1, 11, 25 ghoriyaM / 66 / kalesa-(-za) phleSa--su pra0 sa0 svA0-vArANasI / kaNaM ruu| 2, 4,2 / kle kile-svA0 kileso| sileso| silimho 2, haya-saha-lara-rasAyaladyukalalATa haritAleSu vA 3.43 TI046 dra0 / klamatulya meM nahIM hotA hai / ataH / 2, 4,3 / klama-lIna-su=2, 3, 68. 3,1, 13-kamo kiivo| 17 / sibhiNo 1.2, 10 dra0 / suhamaM 1, 3, kau0 eSAmeSu vA vyatyayaH syAt / sahayaM = saTaha - 16 dra0 sa gana --su= 62 sU0 na.- sUru 2, 3, 67, sajjhaM / guTaha gujjhaM / ghasyahatvevyatyayaH / haluaM 75 gghna gdha -svAsurugcha / 6.2 / pihRSI 2.3, lhuaa| NiDAla nnddaal| NolalATe (1, 4, 31) 14 dra0 / 2, 3, 14 dra0 / 15 / paumaM 1, 2.26 dr| ityAderNatva vidhAnAdvitIyasya vyatyaya: / harimAlo hliaaro| 13 / nivhruukrnnyovhkro| 4 / chadma---1, 1, 28 lup pra0 sU0 jha-dRma 2.2.1, Ni, nivaho Ni, nivho| (samUha) dabbIrayodazyIaro dusa-3-"asaMghi 3, 1, 26 svA0-chaumaM / pakSe 2, 5, (srp-)|4| ||iti vyatyaya prakaraNam 66.74 dama =mma = chmm| dvAraM -prasU0 dvAvAraM / pakSe 2,3, 66 (divyAdau yathAsamma) da- bI0 hayeti / hyAdi meM yAdiko vikalpa se vyatyaya sup - bAra, 3-lum dAraM, 1, 2, 25 vaa-e-vrN| hotA hai| sA-gRhya-lahu~ (-ghu 2,1,7) kamUrkha-su=1.2.36 mU= mu--pra0 sU0 khaM = sva 2, haritAla-su pra0 mU0 vA-hya Thaha pakSe 2, 3.2, 2, 76, 75 ba ksa , pakSe 66, 75 khaM- kkha-.3, 1, 37, 75 jama, la-ha-hala, rala-lara 3, 1, 13, su- oDa murukSo , murkho| 66 / ahaMta-sa33, 26 svA0 =ka--tA-2,2,1, 1,1,26 lupa-- 13 41 aInta pra0 sU0 I - ri, ru ha-svA asaMdhi =a---A gurahaM gujjhaM ityAdi / NiDAla 1.2, arahatto arihanto aruhnto| 10 TI011 dr0|3| Ni (=ni 1, 4, 23 vA0) ||ityaagm prakaraNa smaapt| vaha- dabbI (= 2, 3,68, 74) kara-supra0 [atha vyatyaya prakaraNam] mU0 vaha-heda, kara raka-3, 1, 13 su-oDvyatyayodaha-hara-sana-calA havamahArASTrAlAnA Ni, ni-yo, baho / dadhvIrayo ( =ka-2, 2, 1, 3) Sa / 2.4,1 / davI (- 2, 2, 1.1, 26) ro| 24 kau0 drho| Aryetu harae mahApuNDarie (-hrade ||iti vyatyaya prakaraNa samApta /
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi 26 [atha taddhita prakaraNam ] 2, 2, 1.1,1,26, 72... a-lup svA0-viAruidama karaca / 2, 4, 5 // haslo / garva-mat-ira 1.1.27 -a-lupa ko0 idamIya pratyayasya sthAne karecasyAta / tamha 2, 3 / 68, 74 svA0 =gaThivaro / kAvya-mat-itta kero / amhkero| bAhalakAtvavAcinna / madIya -su-1, 2, 36 hrasva 2.3.67. 75 vya= va. pkkho| pANiNIyaM / 5 / yuSmadasmadoraNADeccayaH 1.1, 23 apade asaMdhi, sthA0- kdhvitto| kthaa| yoSmAka-tamheccayaM / aasmaak-amheccyN| inma-mayA-hara 1.1.16, hA-ha kaha / 8 / AtmanoNayaH / 7 / AtmIyama:-appaNayaM intI / puNya-"mat-manta-sa-2, 3, 65.74 zya = = punnymnso| bhakti- mat = vanta-sa-2,3, 66.74 ti= si-mttimnno| 16 / vI0 deti / idamIya pratyaya ke sthAna meM keraca Adeza hotA hai / asmad = cha= pa0 sU. phera-su= 1, 1, 28 lohahitthAH / 2, 4, 17 / dlue 2, 3, 52 mma = mha 3, 1, 13 su-boD= kau0 ala:sthAne hAdayaH syuH| yatra-jaha jahi jattha amhkero| tumhakero 1, 4, 28 TI0 26 dra0 / tu (- / 18 / vAtaso dotto| 16 / savva (-4-2. 3. 68.74) do, samvatto 1 pakSe savao (-ta: 3,1. -- - ad-lup 2, 3, 52 pma-sma-mha-svA0 13.2,2,1, 1,1,26) --tumhejvayo amheccayo / 8 | Atman-cha-pra0 sU0 DimAttaNI tvasya / 2, 4, 21 / Naya-su-1, 1, 28 -lup 2, 36 A ma 2, 3, 43. 74 hama-pa-svA0 - appaNam / 7 / kaula tvapratyayasya DimAttaNI vA stH| piinnimaa| matupo mAmaNAlvAlellollerettetamantavantAH pINettaNaM / pakSe pINattaM / tvasyeti kim / pInatAgoNayA / shau0piinndaa| bI0 Dimeti / tva ke sthAna meM DimA--haNa do Adeza ko matapaH sthAne yathA prayogamekAdazAdezAmAdaya: syu: / maa| hnnumaa| mnn| dhaNAmaNo / AlU / hote haiN| pauna-- - DimA. -saNa-su . 1. . na=Na DivAhilopa--3, 1, 11.26 dayAlU / Ala / rsaalo| illaa| sohillo| kara = ulla / viaarullo| dUra / gttivro| itta / kanva pINimA / pINataNaM / pakSa 2, 3, 68.74 tva= ta - itto / inta / kathAvAn -kahainto / manta / puNNa piinntN| pInatA-2,1,1,3 pINayA 5.1.1tA= manto / vanta / ghaNavanto / matupa iti kim / dhanI-- dA= pINadA / dhnnii| arthii-paathii| vA svArthekazca / 2, 4, 23 1 | vI0 matupa iti / matupa ke sthAna meM prayogAnusAra mA maNaH kau0 svArthe kaH cAd Dillac Dullaca ityete trayaH ityAdi gyAraha Adeza hote haiN| hanu-mat-pra0 sU0 pratyAyAH vA syuH / candra: candayo / hiyayayaM / dviramA 2,1, 32 nu-haNumA su-3, 1, 11 su- pisyAt / bahuayaM / bahu / kakAroccAraNa paMzAcyA sa-lup =haNumA / evaM dhaNa (--na) mat = maNa=su zravaNArtham / yadanakavatanaka / nijitakaSAyaH-3, 1, 13 sumaoD=dhaNa-maNo / dayA-mat r-yaa--prnno| TayA-mana- NijjiyakasApillo / makha-mahA pakSe-cando, Alu-dIrgha 3, 1, 25 svA0 - dayAlu / rasa-Ala- hiyayaM, NijjiyakasAyo, muhaM / 23 / vidyudndhpiitsursaalii| zobhA-hallA 1, 4, 36, so so patrAlla / 24 / vijjulA vijjU / andhalo, andho| 2.1, 7 mA-hA-1,1,27 A-- lup = sohillA pIvala, pIjala, pIaMpattala psN| 24 / DiyaMzanasa -su o =sohillo| vikAra-mat-ula-su- / 27 / snniyN| DayaMcavAmanAka: / 28 / maNiyaM /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 | prAkRta cintAmaNi maNayaM maNA / iliyomizrAt / 26 / mosAliya nirdhAraNe / savANaM sAhUrNa ThANagavAsI saahuukmm| 26 / dIrghA draH / 30 / doharo dIho / 2, 4, 30 / dalane suuro| sarveSAM sAdhUnAM sthAnakavAso eva karma |iti tddhitaaH| dalane zUraH / / dI veti / svArtha meM nAma se para tathA cakAra se Dilla- kaivale Navara nnvr| 2, 4, 46 / Dalla ye tIna pratyaya vikalpa se hote haiN| pandra-ka-su. kau0 jiNavayaNaM snn| baraM sadorayamuhabatyiyahi (-ha 1, 3, 26) ya (=6 2, 2, 1.3) pa--ka- geDasi / kevala sodaraka mukha bastrikA gRhaasi| ma --ka-ya 2.3.72 ndra sanda 1,13.26 svA0 = svayamo'paNA'ppaNo / 2, 4, 70, 67 / candayo cando -hiyapayaM / do bAra bhI hotA hai -bahu+------bahuta bar3A kArobAra kI ko0 appaNANaikallANaM kuNai jnno| svayameva bhASA ke liye hai| vadana -kaM =ktanaka 5.2.19. / kalyANaM karoti janaH / appaNo cea muNIkasAyaM nirjitakaSAyaH =billa-mukha-- Dulla-s=1, 4,23 chaDui / svayameva muniH kaSAyaM muJcati / ni=Ni 36 Sa- 2, 1,7 va-ha, 2, 2.1.3 evAya gairaca ciacNbh| 2, 4, 54 / ta =ya 3, 68. 74 ji-jija - NijjiyakamAthillo kau0 muNI ci dhamma muNai / munireva dharma muhallaM / para Ni yo muhaM / 23 / vidyuta...1, 1, 33 jAnAti / evaM Naicca cea ityete prayojyAH / .. andha-patta (tra 2, 3, 68. 74) ---pIta-pra. mU. ira kira hira kilArthe / 2, 4, 68 / la- strA0 andho, lo| patto lo| pIta-- 2.1, aura so jANa ira siyAvAya rhss| sa 25 ta-kA-va pakSe 2, 2, 1, 1, 1, 26 ala pIpala jAnAti kila syAdvAdarahasyam / evaM kirahara / pIala pIrtha / 24 / sa(sa-1, 4,36) neza =Diya pakSe kila / -s-jora=saNiyaM / manAk -28 bA-Darma-DiyaM siddhA ivArthe piva miva va va vikSa ghiva / 2, 4, -Aka khopa, pakSa meM 1, 1, 25 -lup 2,1, 32 na =Na maga, bhiyaM-maNA / 28 / pIsa (=mizra 2, 3, // ityavyaya prakaraNam / 68. 1, 2, 7, 4. 36) hAliya -dI. lu-svA* mosAlivaM mIsaM / dIharI 2, 3, 630 / 30 / [atha subanta prakaraNama ] ||tddhit smpuurnn| // tatra puliGgAH sAmAnya zabdAH / / AhaNAt suponAmnaH / 3, 1,1 / [ athAvyaya prakaraNam ] kau0 'haM' (3, 2, 32) miti sUtraM yAvadayaavyayam / 2, 4, 32 / madhikAraH / tena itaH paraM vakSyamANa kArya nAmnaH ko0 adhikAro'yampAda samApti yAvat / tenetaH paraM parasya supo vibhakti vipariNamya supipera nAmnazcavakSyamANA adhyaya saMjJA syuH| syAditi bodhym| tatrAdI-jina-su=iti praznavimarzayoH phiNomaNe / 2, 4, 33 / sthito--- kau0 kramAdanayorarthayoreto prayujyate / kiNI tiNNi bI0 ANhAdati / 3, 2, 32 sUtra taka adhikAra hone se Age hone vAlA kArya nAma se para sa tathA vibhakti vi muttAo karesi / kim tisto'pi gupto: karoSi! vipariNAma se sapa se pUrva nAma kA sambandhI hogaa| yaha maNe ayaMmuNA / kisvimuniH / 33 / jaannaa| nizcayanirdhAraNayo rvale / 2, 4, 35 // cid visargasya cAklIve utvArSe / 3, 1, 13 / kau0 bale ThANagavAsI muNo / sthAnakavAsI munirev| kau0 ata: parasya visargasya sopaca roD syAt
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ = natu klIve DityATTilopaH / evamagre'pi / vAnivartakaM cit / 1. 1, 12 / sarvataH savvao / jiNo / ArSe jiNe / valIye tu hemANa ! | bI0 ciditi / akAra se visarga tathA su ke sthAna meM vit tayA vitR ko hotA hai| Ditva hone se Tilopa hotA hai! citva se lakI hai / 2, 3, 68, 74) taH (tas) pra0 sU0 taH to 2 21, te - lup 11 26 asaMdhi = madhyako / jiNa (2 1. 32 ) - supra0 sU0 o (D) - jiyo | AI meM-(eDa- jiNe) he gANa 31,260 / azzaloklup / 3, 1, 4 / kau0 nAmnaH parayorjaprazaso klup syAt / ditvAtpUrva dIrghaH / dvivacane bahuvacanam / 3 2,40 iti dvitve bahunve ca jasijinA | sambodhane - he jiNa= iti sthitI su= bI0 jasati / nAma se para jas tathA zas ko dit lup hotA hai| jina au3 2 40 jas pra0 sU0 lup 1. 1, 14 dIrgha jiNA / jina jinA ityarthaH / vA klukhoDau / 3, 1,41 / kau0 nAmnaH parasya saMbuddha: so: sthAne 'aklI vAdi (2, 1, 25) ti' 'cidvisargasyace (3,1, 13) ti ca prAptAvetau vAstaH / pakSe solup / 3, 1, 11 // iti lup / he jiNa / jasi - he jiNA / do0 nAma se para su ko lup tathA oD vikalpa se hote hai| jisupra su0 vA oD- pakSe sup= he jiNo he jiNa / jasi pUrvavat / amomac / 3, 1, 3 / kau0 nAmnaH parasyAmo mac syAt / mazcandrac / 1, 1, 42 / candrojnusvAraH / 1 1 6 / jiNaM / vI0 nAma se para am ke sthAna meM mac hotA hai / jiNaam - 1, 1, 42 candra = jiNaM / vAdottobhyassoret / 3, 1, 17 / kau0 du- do-to ityetAn varjayitvAbhyasAdeze sAdeze ca dapi pare nAmno'taH sthAne etvaM vA syAt / jiNe jiNA / prAkRta cintAmaNi | 31 vo0 du- do sau cina bhyasAdeza tathA zamAdeza se pUrva ako e vikalpa se hotA hai / jiNa-zas 3. 1.4 lup pra0 sU0 vA--NaNe jiNe pakSaM jiSA / TAyA DeNajAtastu NaH / 3, 1, 17 / kau0 ataH parasyASTAyA DeNac syAdAdantAt sastu gaH / jiNeNa jiNaNaM / dI0 ata se paradA ke sthAna meM hitu tathA cit eNa tathA bhadanta pulliMga se para TA koNa hotA hai| jiNa TA pra0 sU0 eNa-- Tilopa 1 1 47 vA0 candra = jiNeNa jiNeNa / hihihiMbhisaH / 3, 15 / kau0 nAmnaH parasya bhisaH sthAne ete zrayaH syuH / bhissuSi cit / 3, 2, 37 // kau0 missuyoH parayorata: sthAne nityametvaM syAt / jiNehi hi hi / bI0 nAma se para bhisa ke rathAna meM hi hi hiye tIna Adeza hote haiN| jiNa bhis0 mu0 hi-hihiMNa yojaNehi 3 / sarvatra caturthyante / 3, 2, 37 / kau0 prAkRte sarvatra caturthyante SaSThayantaM prayujyate / vasantaM tAdarthyate / 3, 2, 38 / jiNahasa | jiNANa, NaM / jiNassa jiNAya vA / jinArthamityarthaH / bI0 sarvati / prAkRta meM sarvatra catuthyaMnta ke sthAna meM paSThayanta prayukta hotA hai evaM tAbhyaMnta ke sthAna meM vikalpa se pI ke ekavacanAnta prayukta hotA hai| prakriyA SaSThI meM dra0 / aNo to paJcamyAmacobIrghaH / 3. 1, 8 / kau0 'Notto' ityetatyaktvA paMcamyAdezeSu nAmno'codIrghaH syAt / aNo to iti kim / muNiNo jiNato / vI0 aNotto iti / jo tathA so varja paMcamyAdeza se pUrva nAma ke ac ko dIrgha hotA hai /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 | prAkRta cintAmaNi GiGiyo / 3, 1, 14 / kau0 vetyanuvartya / ataH parayoGiGaso kramodapau vAsta: 1 jiNA pakSe 4 hintodottoDase : 3,1, 6 / catvAraH kau0 nAmnaH parasyaGase rete jiNAhinto, jiNAu, jiNAo jiNatto / sthAne dAmaH / 31, 11 / paJcamyA hiH / 3, 1, 15 / kau0 nAmnaH parasyA''ma sthAne dit NaH syAt / kau0 ataH parasyAH paJcamyAGasesaraca hirvA jiNANa jiNANaM Gau-jiNe jirNAmma / barSe syAt / jiNAhi pakSe- siH 0 ti / atU me para Gi ko eD tathA Gasi ko dalR evaM paMcamIGasibhyas ko hI vikalpa se hote haiM / jiNa isi pra0 sU0 dalup pakSa meM hi- 1, 1 = dIrgha - jiNA, jiNAhi / syuH / bI0 nAma se para Gasi ke sthAna meM du- do - hintA to ye cAra Aveza hote haiN| jiga-us - pra0 sU0 drudo - hinto so sR0 dIrgha- jiNAra, mohinto / artat niSedha se dIrghAbhAva - jiNato / muSiNo 21. 2380 / sunto vayasaH / 21, 73 kau0 nAmnaH parasya paMcamyAbhyAsaH sthAne sunto cAdudo histo tto iti meM paMcAdezaH syuH / jirNohi, jiNAhi, jiNesunto jiNa sunto / jiNehinto jiNAhinto jiNAu jiNAo jiNato / bI0 sunto iti / nAma se para paJcamI bhyas ke sthAna meM sunto Adi pAMca Adeza hote haiN| jiNa bhyas -- 15 vA - hi pakSe pra0 sU0 sunto-- hinto u-ko (du-dau) to- 10 sU0 vA0 a pakSa meM 8 doghaM jiNe, NA - hi| jiNe NA hinto / jiNe NA --sunto / aduoto niSedha se elvA bhAva jiNAu, o / matto to niSedha se jipatto / GiGasomiTsaThau / 3, 4, 6 staH / jiNassa / vI0 kIti / nAma se para Gi tathA isa ko krama se miTh tAsa hotA hai| jila0 0 sa (6) -- 1. 1. 15 ssa - jiNassa / pUrvacandraH | 3. 110 / jiNaMsi / supi - jiNesu jiNesu / evaM vIragaNadhara gautamAdayo'dantAH / bI0 paDheti / nAma se 18 Am meM sthAna me Na (da) Adeza hotA hai / jiNa Am pra0 sU0 Na (da) 1, 1, 14 dIrgha -- triNANaH / 47 NaM jiNANaM / jiNa - di. - 3, 1. 10 jisi 21, 14 vA e (D) Tilopa kSe miTh 1. 1. 15 dvitva - jiNe jinnmmi| jiNa su (pu) = 3, 1, 18 pa Ne 1, 1, 47 vA candra jiNesu jiNesa / evaM vIra gaNadhara gautamAdi / adantoM ke rUpa jinavat hote haiM / [ AkArAntAH pu. zabdAH ] kau0 gopA govA - govA / he gotrA 2 / abhigovAM / zasi - govA TAyADeNa jAtastu NaH 3, 1, 16 / govANa, NaM / bhisi govAhi hi hiM / isIgovA hinto, u, mo, to govtto| adantatvA bhAvAna hidulupa bhyasi - govA - sunto, hinto- u to adantatvAdeva tvam / Ga Ga soH - govassa / bhya sAmo:- govANa, NaM Gau - govAmi / supi - govA govAsu evaM vizvathA hAhAdayo'pi / || ityAkArAntAH / 0gAMpA 21, 41 pAvA govA-su-jas prA.2, 1, 11, 4 lup gopA 3, saMbodhana - gAMvA 2 / govA - ama3 1 3 ma (c) 1, 1, 42 = govA | govA - TaoN= 3, 1, 16 va 1, 1, 47 vA-candra govA - Na NaM govA - bhis 3, 1,50 govA - hi. hi. hi / govA Gasi - 3, 1, 6 hinto, Da, o to, govA - hintI, u, o 1, 2, 36 hrasya = goSato / bhyam = sunto, hinto u, o, to govA sunto is 3, 16, 1, 1, 15 1, 2, 26 = govassa / yas Am = 3, 9, esa 10 Na kau0 nAmnaH parayo GiGasoH kramAnmiTsaThI 5 /
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 33 govANa NaM / Di-3, 1, 6, 1, 1, 15, 1, 2, 36 = hiM, hiN| kvacinna / dila bhUmisu dANa jalolligovammi / goSAsu, su| evaM vIsabA (=vizvapA-2, yAI / dvija bhUmiSu dAna jaloslitAni / kvcidvaa| 3, 68, 1, 2, 7, 4, 36, 2, 1,41) hA hA ityAdi ke bhramiSu = bhamisu bhamosu / rUpa govAvat / gau suna gaI: Fut m se purva ikArokAra [atha--idudantAH puzabdAH] pratyeka ko dIrgha hotA hai / muNibhis = 3, 1, 5 hi, hi. aklIvAtso dalup / 3, 1, 25 / hi pra0 sU0 doghaM = muNI-hi 3 / kahIM nahIM tapA kahI vikalpa u. saM. TI. d.| ko0 idudantAdanapusakAtsodlup / munnii| he klIvAcca GasiGasoH / 3, 1, 23 / muNI, he munni| kau0 idudantAt klIvAtpu sazca parayoGasiGaso bI0 amalIti / idanta tathA udanta klIva se para su ko aa No syAt / maNiNo / pakSe muNIhinto, u, o, dit lup hotA hai| muNi-(-muni 2. 1. 32)-su- nnito| bhyasi-muNIsunto 5 / ha iso:-- dalapa -1, 1, 14 dIrgha-muNI / he bhuNi-su 41 maNiNo maNissa / bhyasAmo:-bhUNINa, nnN| DIdlup-vikalpa, pakSe 11 sup = he muNI, muNi / maNimmi / supi-muNIsa, suu| evaM yatigirikagipuso jaso uu Dao'vo'pyatastu / 3, 1, 21 / kavyAdayaH / evam sAdhu vAyu bhAnvAdayaH / kau0 puliGgAdidRdantAt parasya jaso Dito-au, kevalaM jasi-sAhavo vAyavA bhANako iti / ao, udantAttu'vo'pi vA syuH / muNDau munnge| dI0 pIdeti / idudanta pulliGga tathA napusaka se para pakSa-.. si--hus ke sthAna meM vicalma se No hotA hai / muNizasasvaNo / 3,1,22 / si = mU0 vA. po aNotto 3, 1, 8 niSedha se kau0 uktAjjaezasoH sthAne vA No syAt / munninno| adIrgha = mUNiNo / pakSa meM 6 hinto, u, a, to| pakSedlup / muNI ! ami-muNi / zasi [idUdantAH sA puzabdAH ] munninno--munnii| IdUto vidhapaH / 3, 1, 36 / bI0 pusaiti / idudhAta pulliga se para jasa ko Dau; kau0 kvibantayo rIdantayo hrasvaH syaat| grAmaNI pao, udanta se Dabo bhI hote haiM. evaM jas-zas ko go .. grAmaNi, khalapU,-khalapu-gAmaNAM khalapU ityAdi vikalpa se hotA hai| maNi-jas=pra0 sU0 Dau uo munidhat. saahuubcc| Tilopa =muNau, o| pakSa meM 22 gomuNiNo pakSe 3, do idatoriti / viSaSpratyayAnta Idanta tathA Udanta ko 1, 4, 1, 1, 14 = munnii| sambodhana meM jasbat / hastra hotA hai| grAmaNI-khalapU-su-pra. sU. hrasva= muNi-am -3, mac 1, 1, 42 = muNi / muNiNoM 2, 3, 68 grA-gA svA.*gAmaNI khalapU / zeSa mUnivat muNI ! jasvat / tathA sAdhubat / TAyA NAc / 3, 1, 24 / [atha RdantAH ] kau0 puklIvAdidudantAtparasyASTAyA NAca kau0 katta (- 2, 3, 68. 74)-su itisyAt / munninnaa| sthitI-- dI0 deti / idudanta punapusaka se para TA ko NA Adeya sAkSAt / 3,150 / hotA hai / muNi--27pra0 sU0 NA= muNiNA / kau sau pare Rta: sthAne AtvaM vA syAt / kttaa| ibutovIrghaH / 3, 1, 16 / pakSe 'supyArac' / 3, 1,45 / kttaaro| jasikau0 bhissupoH parayoriduto nitye doghaM / muNIhi, kttaaraa|
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] prAkRta cintAmaNi bI0 sAvAditi / sa se pUrva R ko A vikalpa se hotA ta= lup 3, 1, 13 sumodd=piaro| piarahai / pakSa meM sup se pUrva Ara nitya hotA hai / kata-su= jasa-3, 1, 4 lug = piarA ityAdi jinanat / / pra. mUta--tAra 3, 1, 11, 13 su=lup auDa- DaraM saMzAyAm / 3, 1, 44 / Tila pattA , kattAro / katAra-jas = 3, 1, 4, 1, kau0 RdantAtparasyA. saMbuddheH so IraM vA syAt / he 1, 14 kttaaraa| piare / pakSe toDahepia / 'araca'he piarohe RtoDaH / 3,1,43 / piara / kvacitta saMjJAyAM yathAdarzanaM dhADa svamA mItyukta': jamaza singssupiunno| rAyAM-piuNa / kau0 RdantAtsaMbuddheH soDi: syAt / he katta / pakSe bhisi----piUhi, hi hiN| supi-piUsa piUsu / he kattAro he kttaar| jasi-he kttaaraa| zeSa pakSe piaretyAdi / atra saptamyekavacane nAstyUjinavat / tvam / dhI0 Rtaiti / Rdanta se para saMbuddhi su se sthAna meM ra dhI0 daramiti / danta se saMbRddhi sU ke sthAna meM Dita ara hotA hai / hisyAt Tilopa hotA hai| he katta-supra0 su0 (Da) Tilopa hai katta / pakSe he kattAra-ma = 3, Adeza vikalpa se hotA hai| he pitR-supra sU0 araM 1, 41 or3a, 11 sulupa-hai kattAro he kttaar| 3,1, Tilopa' ,2,1, ta lue = he pilrN| pakSa 3, 1, 4 jas-dlUp nhe kattArA / 43, he pitr| pakSe ta = ara--ta-lup 3, 1.41 su= bodda hai piaro| pakSe 11 sulupa hai piara / saMjJA dhA'zvamAmyatsaMjJAyAM yathAdarzanam / 3, 1, 46 / / meM yA darzana ko u vikalpa se hotA hai / ataH piu-- kau. su-sama-Am vajiteSu supsu parata RtaH sthAne jas zAsa-husi Das = 3. 1, 21, 22 go 'aNotto' utvaM vA syAt / kattau katto kattavo kattuNo kattU niSedha se diirgh-piunno| pisaTA=3, 1. 24 nyAdi mAdhavata / evaM hata bhata dAta dhAta prabhRtayo pA- piTaNA / pija-bhisa=3,15, 16 pikAha, yaugikAH zabdAH / yet ruDhAH pita mAta bhrAta jAmA- hihi nisasU / saptamI- ekavacana ki meM utva zrAdayastatra vishessH| piaa| pakSe- nahIM hotA hai| thI veti / sU. mam-Am barja sup se pUrva R ke sthAna [athA janta strIliMga prakaraNama] meM ukAra vikalpa se hotA hai / kat -- jas pra. sU. ta= kau0 dayA sU iti sthitI solup (3, 1, 11)tu 3, 1, 21 jas = Dau, Dao, svo, 22 go, 4 dyaa| dayA-siti sthitIdalup = phattura kattao kattayo kattuNo kattu ityAdi sAdhu- vAstriyAmudodau / 3, 1, 26 / bat / isa taraha hata' bhana Adi yaugika kA rUpa kartRvat / ko0 striyAMvartamAnA nAmnaH parayodazasoH sthAne saMjJAvAcI pitu mAtu Adi kA rUpa meM vizeSa--- pratyekamudodo vA stH| ditvAtpUrva dIrghaH / dayA u so-pitR-su-3, 1,50 tu 2, 2, 1 A 3, dyaao| pakSe jazazakedlup (1, 1, 4) / ditvaM tu 1, 11 su lup= piaa| pakSa meM / matyAdau saphalam / aracsaMjJAyAm / 3, 1, 48 / dI0 strIliMga nAma se para jaz tathA zas ke sthAna meM kau0 saMjJAyAM RtaH sthAne supi pare'syAt / pratyeka ud tathA od ye do Adeza vikalpa se hote haiM / aarjaapvaadH| piaro| pijarA piaraM piare damA-jas - pra. sU0 jas -3 (da) mo (da)=dayA , piarA ityAdi jinavat / saMbuddhau tu- o| pakSa meM 3, 1. 4 dulUp = dayA / dI areti / saMjJA meM R ke sthAna meM supa para nitya ara eDApaH kvacido'pi / 3, 1, 43 / Adeza hotA hai / pita - supra. sU. tu =tara 2, 2, 1, kau0 AvantAsaMbuddheH sIreD vA syAt / DivAhi -. - - -- . - - - --
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ lopaH / he daye he dayA / jasi pUrvavat / kvacidoupa-ammo bhaNAmi / bhaNie / amba / bhaNAmi bhaNitAn / Ap iti kim / he mAuccho / bI0 eDApi iti / yAvanta se para saMbuddhi ke sthAna meM zu vikalpa se eDa hotA hai / kahIM para oDa bhI / yathA amba supra0 sU0 guo Tilopa 2, 3, 68,74 mma = ammo || he dayA- supra0sU0 eD dilopa he daye 1 dyaa| Apa kyoM ? he mAtRSvasR su 1, 2, 35 vRke tu ti 2, 21, lup 2, 2. 20 va cchA 3, 1, 11 su - lup = he mAuncha / asthi: / 3 1 38 kau0 striyAM dIrghAntasya nAmno hrasvaH syAdAmi pare dayaM / zasi jasvat / pare hrasva bo0 amIti / dorghAnta strIliGka nAmako am hotA hai / dayA- 00 - 1.6 a m = 1, 1, 42 candra-dayaM / sAMcit / 3, 1, 32 / kau0 striyAM nAmnaH pareSAmeSAM sthAne'dAdi dedo nityaM syuH / ditvAddIrghaH / bI0 TAiIti / strIliMga nAma se para dAdi ke sthAna meM nitya cha-A-i-e ye cAra Adeza hote haiM / syAt / AznAtaH / 3,1, 33 / kau0 bhadantAtpareSAMGasiGasAmAtvaM na dayAa dAi, dayAe / dayAhi. hi. hiM / vI0 Aditi / Adanta nAma se para Gasi TAhirA ko A nahIM hotA hai| dayA-TA 0 sU - a - i - e - dayA a, i, e / GaseradAdidevaH / 3, 1,31 / kau0 striyAMnAmnaH parasya use rete vA syuH / dayAa, i, e / pakSa yathAptAptam / dayAhinto u, o, dayAtto | dhyasi - dayAsunto 5 / GiGasoSTAvat / Ami- dayANa - supi dayAsu / evaM mAlA zAlAdayo'pi / / ityAkArAntAH // prAkRta cintAmaNi | 35 bI0 insoriti / strIliMga nAma se para isi ke sthAna meM a, A, i tathA ed me cAra Aveza vikalpa se hote hai / dayA-isi pra0 sU0 Gasi = a A, i. e. pa 2.1.6 hinto u, o, to dayA. dayA, damAe / dayAhinto dAu dayAoM 1, 2, 39 hamba dagno / dayA bhyas 3 1 7 sunto hindI-u-renodayAnto 5 / diusa meM dAvata dayA - Am 3. 1. 10 Na dANa gaM dayAsu isI taraha mAlA mAlA Adi rUpa karanA / [ atha idudantAH strIliGga zabdAH ] alovAtsolup / 3, 1, 25 / kau0 idudantAdavalovA solup syAt / guttI jazzaso: - guttIu, muttImI, gutto| he guttoM, he gutti / he guttI, u-o| abhi-gRti TA-hi- issu - guptIbha, guttIA, guttIi, guttIe / bhisi guttohi, hi, hi~ / sau - TAvat / pakSa gRttIhinto, va, o guttito / bhyasi - guttI suntA ityAdi / GiGasoSTAvat | AmiguttINa NaM guttIsu su / evaM matitatinati vRddhayAdayaH / dhenvAdi guptivat / / itIdadantAH / pU. 3. 1, 3. 1. 1. 11 aklIti / idudanta aklIva nAma se para sa ko lup hotA hai / gupti 2, 3, 6674 titi gutti supra0 sU0 lup 1. 1. 18 dIrgha guttI / guttijaszas 3 1 28 udbod, dIghaM guttIu, o / 14 dIpaM gutti / he gutti 41 bApa 1, 1, 18 dIrgha pakSe lup he guttI hai guti / jaripUrvavat gutti- am = 3, 1. 3. 11, 42 = guti / guti -TA-Di-in = 3, 2, 3, 1, 1, 1 14 = guttI 4 guti - bhis = 3, 15, 16 - tIhi hi hiN| guti si = 2, 2, 30 vA. Ada ida, e 11, 18 dIghaM = guttI, A, i e pa 3.1.6. gutintio. u o. guttitto / gutimyas 3 2,78 gutIsunto 5 / guti - Am 3 1 10 pada, dIrgha gubhoNa, guttI 116 dIrgha = guttIsu su evaM bhati Adi kA rUpa jAnanA / dhenu Adi kA guptivat / = --
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 | prAkRta cintAmaNi atha-IdantAH / mAyA / 3,1,28, 4 mAyAu, mAyAo mAyA-ityAdi Ita sozcAt / 3, 1, 36 / dayAvat / 3. 1.48 - tu = =2, 2, 1, 1, 26 kau0 striyAmIdantAnAmnaH pareSAM jazazasAMmArduvA u-mAu-jam = mAUTha mAUo ityAdi dhenuvat / mAtu myAt / lakSmI-- lacchIA / -deva-su 1,3, 35 tu=ti =6 3, 5,13 su= or3a-mAidevo / yahI para meM sapana hone se A nahIM sambuddheH / 3, 1.40 / hotA hai| ko0 saMbuddhayantasyeduto hrasva: syAt / he lcchi| jazzaso.... tamaloA, lacchIu, lacchIo, lcchii|| devatAyAmAc / 3, 1, 47 / / ami lcchi| zeSaM buddhivat / evaM nadI, gaurI kau0 devatArtha ke mAtari Rta: arAc supi / tyaadyo'pi| |iti-iivntaaH| mAyarA-- mAyarAu, mAyarAo mAyarA ityAdi dhI0 saMbu riti / saMbuddhayanta ke it tathA ut kA hrasva dayAvat / namomArAyaNaM (namomAtRbhyaH) idutau hotA hai / he macchI su-pra0 sUcachI-cchi 3.1, 11 mAtarI (1, 3, 35) tItve tu mAINaM / ma- he lcchi| lacchI-jas-zas = 3, 1, 26 A dI0 devateti / devatA vAcI mAtR meM sup se pUrva R ko 28 3, o 4 dlup = lakTrIkSA, u, o| lanchI- aga Adeza hotA hai| prakriyA dayAvat / ama -3, 1, 38 cchI - cchi 3 am-maca / iti strIliGga prakaraNam / 1, 1, 42 candra = lcchi| bAMkI buddhivat / lacchIvat svastrAdeDaca / 3,1,37 / nadI gaurI Adi kA rUpa hotA hai / kau0 striyAMsvasrAdeH ci pratyaya: syAt / DivA[atha-UdantAH / ] dilopaH / svasR- sasA dayAvat / evaM duhitR nanAndrA kau0 badhU-2, 1,7 dha=ha 42 ba= va = vahUM = dyH| sa-vaha hai vh| jayazaso :-bahUu vahI vhuu| miti / strI lika meM vartamAna svasvAdi se para zeSaM lacchIvat / ___ ityuudntaa| DAc pratyaya hotA hai| svasa -DA-Tilopa=2, 3, bI0 vadhU-2, 1,76 hU~ 42 ba-va-bahU- = 68 sva =sa sasA harasiddhi dayAvat / evaM duhitasUp = bahU 1 he bahU - su 3, 1, 40 hai-hu su=lup 6 dahiyA nanAnda -nanAndA ityAdi / banchu / bahu-jas sam =3,1,29, 48 vaDhU u, o, bahU / zaMSa lanDIbat / |iti UvantAH / [atha-- napusaka prakaraNam] [atha-RdantAH / klIvAvaco'sambuddha mNglupau| 3, 1, 26 / mAtari jananyAmAca / 3, 1,46 / kau0 ajantAkalIvAtparasya soH sthAne mo jAnukau0 ci0 / jananI vAcake mAtazabde RtaH sthAne bandho lup cetyeto sta: sabuddhastu na / bAhalakAnnA. supyAc syAt / mAtR-su-jasityAdi-prasu0 tR= dantAllup / jJAnaM = nnaannN| he gANa / aklIve sA 2.2, 1.3 tA-yA=mAyA, mAyAu mAyAo ityukta roDna / mAyA ityAdi dayAvat / vAsvami (3, 1, 48) vI. klIveti ajanta napusaka se para asaMbuddhi su ko ma tyutvetu dhenuvat-- mAuu ityAdi / supItyeva / mAtR tathA ja harasaMjJaka lupa hotA hai| jJAna-su= 2, 1, 32 devaH =maaidevo| nasaNa 3, 36 jJa=Na pra0 sU0 su m -1,1, 42 vI0 mAtarIti / jananIvAcI mAta pAnda meM R ko A candra -nnaannN| he jANa-su 3,1,13 meM aklIve hotA hai supu pare / mAta--sa jas Adi Ane para pra. niSedha se oDa nahIM kintu 11 se lum =he gANa / sU0 tR=tA=2, 2,1,3 yA 3, 1, 11 sun-lupa -- bAhulakAt adanta se lupa nahIM hotA hai /
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarazasodiviNidaH / 3, 1,27 // kau0 klIvAdajanto jjasthase rete ditaH syuH ditvApUrva dIrghaH / NANAdaM NANAI NANANi / punastadvan / zeSaM jinavat / evaM dhana-vana phalAdayaH / " ityadantAH / bI0 ajanta napuMsaka se para jas zasa ke sthAna meM dila, II tathANi ye tIna Adeza hote haiN| NANa - jas-- zAs pra0 sU0 I I Ni 1, 1, 14 dIrgha - NANAI, Ni / NANa-am -- 3, 1, 3 mU = candra pANaM / NANa - zas = jasvat / zeSa jinavat / isI taraha dhana cana phalAdi kA rUpa hotA hai / ityavatAH / [ atha - idudantAH ] kau0 dahi, mahu (dadhi, madhu 2, 1.7 ) - sudahi dahi / he daha / mahu ma / he mahu / jazNasI:sts dahI dahINa mahUI mahUI mahUNi / amidahi mahu ghoSaM munivat sAdhuvacca / dahi mahu iti siddha saMskRtAt / itidudantAH / - I bI0 dahi-mahu - su3, 1, 26, m-7 lup 1, 1, 42 candra, dahi mahu 13 dahiM mahu~ / dahi mahu rUpa to siddha saMskRta dadhi madhu se hotA hai| he dahi-mahu* su3, 1. 11 sulu he dahi, mahu / dahi-mahu jas= zas = 23, 1,27, 1, 1, 14 vahIM I I / mahUI haiM Ni / dahi-mahu -- am 3 1 3 -42 candra dahi mahu' / zeSa muni tathA sAdhruvat / [ atha-- RdantA napuMsakaliMgAH ] kau0 kartR - katAra kattArAI katArAi~ kattArANi / kaI kattu katUNi / he kattAra / he katArAI, inni| zeSa puravat / bI0 kattu - su--- 3, 1,45 tu =sAra 26 == candra = kattAraM / 27 jass didi di 1, 1, 14 dIrgha = kattArA, I, Ni / 3, 1,46 = u kattUI hai, Ni he kattAra - su3. 1. 11 lup he kattAra | zeSa pulliMgaMvat / / iti RdantAH / prAkRta cintAmaNi / 37 [ atha subante vizeSa zabdAH ] kau0 halantAnAM 'halo'ntyasyAzradudI ( 1, 1, 28 ) tyantyahalolupyantatvena - rUpANyuktaprAyApyeva / tatra vizeSA ucyante / rAjo'na: / 3,1, 52 / kau0 sau pare AtvaM vA syAt / rAyA / pakSebI0 rAja iti / su se pUrva rAjan sambandhI an ko A vikalpa se hotA hai| rAjan supra0 sU0 an A 2. 2. 1, 3 jA yA 3 1. 11 sulup=rAyA | ANo'na: pusi rAjavatpakSe / 3, 1,56 | kau0 annante pusyana: sthAne ANa Adezo vA syAt pakSa yathAdarzanaM rAjayatkAryaM ca / ANAdeze cAdantatvAd jinavat / cidvisargasya - cAvalIva (2, 1, 13 ) ityAdi kAryaM syAt / pakSe 'rAzo'na:' 'jaznaGasiGasAMgoda' 'dAyA NA' (3, 1, 51. 52, 531 iti sUtra trayIpravartate / 'jAno NoNAM' 'ama meNa' 'bhisthyasA' 'TAGasiGa' (3 1, 54 - 57) iti catuSTayI AtmannityA do jano'bhAvAnnapravartate / rAyANI | pakSe'ntyapi - rAyo / 1 DI0 [maNa iti / ananta pulliMga meM an ke sthAna meM ANa Adeza vikarUpa se hotA hai pakSa meM yathAdarzana rAjavatkArya hotA hai / ANAveza patra meM adanta hone se = jina zabdavat kArya hotA hai| pakSa meM 3, 1, 51-5253 tInoM sUtra lagate haiM 54, 55, 56, 57 cAroM sUtra jana ke abhAva se nahIM lagate haiN| rAjan pra0 sU0 an= Apa ra, 2, 1 jA = yA = rAyANa- su = 3, 1, 13 su oD rAyANo ityAdi sarvaM rUpa jinavat kara lenA / pakSa meM rAyana ( = rAjan ) su 1 1 28 lup su = ohraayo| he rAya -su 3 1 41 vA mor3a, pakSe 11 sulup hai rAyo, he rAya / jazzasusiGasA god / 3, 1, 53 / kau0 rAjJaH pareSAmeSAM godvA syAt / bI0 jasiti / rAjan se para jasGasiGas ke sthAna meM die po Adeza hotA hai / ditvAt 1 1 14 pUrva dIrgha hotA hai /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 [ prAkRta cintAmaNi bhisabhyasAmsupsvIt / 3, 1, 56 / anoNoNAhityit / 3, 1, 54 / kau0 rAjJo jano bhisAdi yI dvA syAt / rAIhiM kau0 rAjJo jana.sthAne itvaM vA syAdeSu pareSu / raainno| rAIhi / pakSe rAyANehi 3, eehi 3= rUpANi / taparatvAnna dIrghaH / rAyANo / raayaannaa| rAyA / 4 / soddnni-rnno| itve-raanno| ubhayAbhAvevI0 jana iti / rA-jA --Gi se pUrva rAjan ke jana raayaanno| NotvAbhAve-rAyANA, rAyetyAdi jinako vikalpa se ihotA hai| rAjan jas-pra. mU0 goda vat-12=15 / bhyasi-rAIsunto 5 / pakSe jana-itaparastrAd 'naerastatkAlasya' (pA0 1, 1, 70) rAyANehi-harAehi-=23 / hu usoH-raNNo, adIrgha = raainno| itvAbhAve 1, 1, 14 dIrgha rAmA rAiNo rAyANo rAyANassa rAyassa / 5 / bhyasAmoH (=jA) ko| NotvAbhAve ANe'ntyalupi-rAyANA -rAhaNaM / rAINa, nn| rAyANANa, nnN| rAyANa, rAyA ityAdi jinavat / NaM--7 / Do-rAimmi / rAyANe, rAyANAmmi / amAmeNaM / 3. 1, 55 / [rAe rAyammi Ave-gAisi, rAyAMsi rAyANasi] / supi-rAIsu, su| rAyANesu, su| eesusu| ko0 amAmbhyAM saha rAjJo janaH sthAne iNa vA / vI0 bhisiti / bhis -bhyas-Am--sup se pUrva rAjan syAt / rAiNa | rAyANaM / raary|3| zasi ke jan ke sthAna meM vikalpa se IkAra hotA hai| rAjanarAiNo, rAyAgo, rAyANe, rAyANA, rAe, 'rAyA sin , ... sannabANa, / 6 / pakSaM 1, 1, 28 -lup 3, 1, 5 bhis -hi =hiMbI0 ameti / am-Am--sahita rAjana ke jan ke hiM- rAI hi. hi, hi-3 / rAyA (=jA 3,2, 1, 3) sthAna meM vikalpa se iNaM Adeza hotA hai / rAjan -am - =im3, 1, 19) hi, hiM, hiN.-3| rAehi, hi. pra.sujana -iNaM-rAkSaNaM / pakSe-rAyANaM rAyaM jinvt| hiM-3-rAjana-si-3, 1, 53 siNod rAjan-zasa jasavat rAiNo. raayaanno| pakSe 3, 1, 56 jan =DaNa, 54 i-raNNo raainno| pakSe na.-- 4, 16 rAyANA, Ne / rAmA, e/6 ruup| lup chorgha, jaa=yaa=raayaanno| NotvAbhAve 3, 1, dAyA nnaa|3,1,54 / 6, 8, 15, 16 rAyANAhitI 6 ANAbhAve na lupi rAyAhinto 6 jinavat / =15 rUpa hote haiN| rAjankau0 rAjJaH parasyASTAyAH sthAne NA vA syAt / bhyAsa pra0 sU. jana -3, 1.7 sunto Adi = vI. TAyA iti / rAjana se para TA sthAna meM pA vi0 se rAIsunto, rAIhinto, rAIja, rAIo 1, 2, 39 hotA hai| hasva - rAito 5 / IsvAbhAve ANa nathA antyalup TAGasiGasAM--NANakoINa / 3, 1, 5 / pakSa meM jinazandavat naunI hA kula 26 rUpa hote haiM / kauTAGasiGasA deza yoNio ityanayoH parayo rAjJo rAjan ---- - isivatra paNo rAvaNo rAyANo / jinavat =rAyANasya rAyassa / rAjana-Am=pra0 sU0 jano vaaddnnsyaat| DivAhilopaH / rapaNA / raannaa| jan-I 3, 1, 11 Am =Nad 1, 1, 47 pa= rAyaNA / rAyANeNa, Ne rAeNa, NaM / sapta / NaM = rAINa rAINaM / 52 jinayat rAmANANa rAyANa / vI0 tteti| TAdeza-NA-DasiddhasAdeza-No se pUrva rAjan--Di=3, 1, 55 jana = miTa-1, 1, rAjan ke jana ke sthAna meM Dit aNU Adeza vikalpa se 15 mmi-gaimmi / pakSe jinavat rAyANo, Nammi, rAe hotA hai / rAjana-TA=pra0 sU0 NA-DaNa-dilop - sammi / ArSa-3,1.10 rAisi rAyANaMsi rAmasi / raNgA / pakSe 3,1,54 jana-i rAiNA / itvAbhAve 1, rAjan--supa pra0 sU0 I 1,1,47 vA. candra rAIsu 1, 28, n = lum = rAya (-ja) NA / patvAbhAve jinavat rAIsu / pakSe, jinamada rAyANesu, su' / rAema, sN| -rAyANeNa raaenn| iti rAjana shbdH|
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha - annansa pulliMga Atman (appANa- appa (ta) zabdaH ] kau0 Atman - 'sko hrasva' 1, 2, 36 / 'po bhasmAmani' 'dvizvamadIrghA' (3, 1, 43, 74) - appan zabdena ANAdeze appANo appANA ityAdi jinavat / pakSe rAjavadubhAve jano'bhAvAt 'janoNo tyAhi rAjJoma' ityAdi trisUtrI pravRtyA sarva kAryaM rAjavada bhavati / kevalami yA vizeSaSTAyAm -- AtmanaSTAyA Ni iA / 3, 160 / ht0 etAvAdezau vAstaH / apaNiA appaNaiA / pakSe apaNa appeNa appeNaM / ANAdege - appANa appANeNaM / zeSaM sarvatra rAyANa - rAyavat kAryaM mahanIyam evaM brahman (bamha bramhANa) mUrddhan ( muddha muddhANa) adhvan- ( addha baddhANa) takSan (takkhan, takkhANa) akSan (accha-- ucchANa) pUSan- (pUsa - pUsANa) gAvan (gAva gAvANa ) yuvan - (juva juvANa) sukarman (sukamma - sukrammANa ) ityAdayo'pyAtma - (a- appANa) vat / vizeSaH prAkRta kaumudyAM draSTavyaH / / ityAtman zabdaH / vI0 Atmeti / Atman 3 1, 56 anvA - ANa pakSe = 1, 1, 28 lup 1, 2, 36 a 2, 1, 43. 74 la=ppa=appANa - kA rAyANavat rUpa hotA hai / ANAdeza bhAva pakSa meM rAjavada bhAva hone se 3. 1, 55-58 ina cAroM ko chor3akara 52, 53, 54 ina tInoM sUtra kI pravRtti se rAjavatsarvaM kArya hotA hai / kevala TA meM itanA vizeSa hotA hai phi-- Atman se para TA ko Ni tathA ibhA ye do Adeza vikalpa se hote haiN| Atmana ( appa ) - TA = pra0 sU0 NiaNaiA = appaNimA, appaNakhA / pakSa meM tathA sabhI vibhaktiyoM meM appa kA rAya (= rAjan ) vat adhyANa kA rAyANa (rAjana) vat rUpa hotA hai| isI taraha brahman mUrddhan ityAdhi kA rUpa NimA paiA ko chor3akara Atman zabdavat hotA hai / vizeSa prAkRta kaumudI meM dekheM / prAkRta cintAmaNi | 36 [ atha- halanta strIliMga vizeSa zabdA | kau0 striyAmAjavidyutaH / 1, 1, 33 / dRSaddisama | dayAvat / vidyut = viu / vacanAditvena sari saMmad pratipad ityAdi ) / vA puMstvAtsAdhuvat svataH strItvA dhenucca / ( evaM / iti strIliMga vizeSa zabdAH / vI0 striyAmiti / duzd -su- 1, 1, 28 se prApta lup ko 33 se bAMdhakara duA 22 apade asaMdhi 3, 26 dU = di 4, 36 Sa = sa 2. 1,12 sulup = disaA / evaM sarit - sari yA saMpad - saMpa - pada - pADiyA yA ityAdi / 1, 2, 6 pra0 2, 3, 68 ra lu 2 1 1 41 viDiva bAhulakAt 2, 2, 3 AyA pAThivayA paDivayA // 1, 2, 16 vA puMstva, tathA svata strItva se sAdhuvat evaM dhenutrat rUpa vidyut kA hotA hai - bijjU 1, 2, 33 dra0 / / iti strI vi0 za0 / [ atha - halanta napuMsaka liMga vizeSa zabdA ] kau0 dAman -- dAmaM dAmAI, I, Ni ityAdi jJAnavat pusItyukterama na- ANAdeza rAjavabhAvo / evaM namas zirasityAdayaH / cakSuSo locanArthatvAdvA pustve sAdhuvat / pakSa madhuvacca / iti halamA napuMsaka vizeSa zabvAH / bI0 dAman su 1, 1, 17 adAmAdiniSedha se nAnta hone para bhI puMstva nahIM hai| 1, 1, 28 -- lup 3, 1, 26 su=m = 1, 1, 42 candradAmaM / 3, 1, 27 jas = pAsa iM, I, Ni 1 1 14 pUrvadIrghadAmAI, I, Ni - 3 | zeSa jJAnavat / 31 56 meM puMsi kahane se ANAdeza evaM rAjavadbhAva nahIM hotA hai| evaM nabhas Adi kA rUpa antya lup karake jJAnavat / 1.1.15 vA ghuMstvacakSuSu = 1, 1, lup 3, 1, 6, 75 kkhu 25 svA0 ca ityAdi sAdhuvat / 26 sum 7 lup=cava cakkhu / ityAmadhruvat / [ atha - sarvanAma prakaraNam ] prati prA kau0 sarva-sabhyo /
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 [prAkRta cintAmaNi sarvAvarato jaso uc / 3, 1,61 // zeSaM jinavat / evaM vizvA (bosA) 2, 3, 68, 1, ko0 adamtAtsarvAderjaso uc syAt / DivA- 2,7 / dayaH / isi sarva zabdaH / ttttilopH| citvAnnityam / sbve| ata ityev| dI. himiti / etad idam ---varja-adanta sarvAdi se samvAmao riddhoyo| para Di ko vikalpa se hi Adeza hotA hai / samba-DidI0 sarveti / sarva =2, 3, 68,74 -vasababa- di pakSa meM pra0 mU0 mi. si. tya= mahimmi, sti, su-3,1,14 or3a-Tilopa-sadhyo / adanta sarvAdi stha, pittada se strIliMga meM udA0 taba dra0 / se para jasa ke sthAna meM nitya De hotA hai| hitvAta Tilopa |iti sarva zabdaH / hotA hai| savva- -jas=pra0 sU0 -Ti-loe= [ apa-yacchabdaH / ] sabye / ataH kayana se Adanta samvA--jasa meM pra0 sU0 kI apravRtti 3. 1, 28 bA0 u-o pakSe lu 4 dalup yattadeta vivaMkimbhyoDiNA TAyAH / 3, 1,72 / - samvAu, o. sabbara / 1, 3, 48 R=riddhi-as = kau0 emyo'dantebhya sTAyA DiNA dA syAt / DitvA riddhi u, o, jii| TrilopaH / yena-jiNA, jeNa jeNaM / jesimAmaH / 3, 1, 64 / bI0 yaditi / adanta yad-tad-etad----idam-kim se kau0 adantAtsarvA dezamaH sthAne DesimAdezo vA para TA ke sthAna meM bikalpa se TiNA Adeza hotA hai| syAt / bAhalakAta striyAmapi saThavesi savvANa, Na yada-1.1.28 lakAt striyAmApa savvAsa savvANa, Na yad =1,1,28 -sup4, 28 yaja-TA-pra0 sarveSAM sarvAsAM vetyarthaH / su0 DiNA, pakSe 3, 1,17 DeNa--Tilopa 47 vAdI0 Desimiti / adatta sarvAdise para Ama ke sthAna meM ---- jiNA / jeNa, jeNaM / vikalpa se dvesi Adeza hotA hai| bAhulakAt strIliMga meM mhA useH / 3,1,66 / / bhii| samba- sabbA-Am- sU0 Desi--Tilopa - kau0 yatkibhyo'dantebhyoDase mho bA syAt / sadhdhesi / pakSa meM 3,1, 11 pada 1.1,14 pUrva dIrgha, yasmAt = jamhA / pA jaahiityaadi| 45 bA candra-sabANa sabbANa / vI. mheti / adanta vattatitam me para si ke sthAna meM missityAH / 3,1, 62 vikalpa se mhA Adeza hotA hai| yad=ja ... sipra0 ko adanta sadeiH parasya De: sthAne nityametezrayaH 1. mhA=jamhA / pakSaM 3, 1, 6, 8.15, 16 jA, sthaH / sarvasmin samvammi, savassiM sdhvtth| jAhi vidhA ja.o. jto| ArSe --sabasi / ata ityeva / amummi / cau0 adanta sarvAdi se para Di ke sthAna meM ye mmi-risa / yattaskimoGasaH / 3,1, 66 / tya tIna Adeza nitya hote haiN| saba-kisanammi kau0 ebhyo'dantebhyoDas sadvA syAt / ditvAtpUrva misa, stha / 3, 1. 10 Di si = sabasi / adantatvA- dIrghaH / sttho'pvaadH| pakSa so'pi / yasya-jAsa bhAva se adas--Di =3, 1, 27 amu, 6.1.1, 15 jasA / bAhulakAdAdantebhyo'pi / yasyAH -jAsa / vimmi = amummi / bI0 yaditi / adanta yad -tad- kim se para isa ke himanetAdidamo vA kiyaptadazcastriyAmapi sthAna meM vikalpa se sada hotA hai| yad-ja-Das -pra0 sU0 saSa 1, 1, 14 dIrghaH-pakSa 3, 16.1,1.15 kau0 etadidavarja sarvAderato hu hiM vA syAt ssa- jAsa, jassa / bAhulakAt-jA-Dhas = jAsa / kiyttdshcstriyaampi| manvahiM / pakSa uktameva / pakSe sanmAvat /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi : 41 kAle riA hellAdaH / 3, 1, 6 // jostavaH / 3,1,70 / ko0 kAle'rthe yattatkibhyoGasthAne iA ditI hai, kau0 tadoGaseDoM vA syAt / taramAt-to tamhA / lA ityetau caite trayo vA syuH / hi mmi ssiM tyA / di| ystkimoddsH| 3,1,66 / nAma pa vAdaH / pakSe te'pi / yasmin =jaiA jAhe tAsa tassa / jAlA / pakSa dezAdauca jahi, jAmmiM jassi jtth| bI0 iti / tad se para si ko Do vikalpa se hotA hai| aarss-jNsi| zeSa srvvt| musi ycchndH| tad hasi---pra0 sU0 Do-Tisopa-3, 1,69 mhA bI0 kAla iti / kAla artha meM yatsatkima se para Di ke hA pakSe 3, 1, 6, 8, 15, 16 to, tamhA, tAtAhI, hintI, sthAna meM iA dita he lA ye tIna Adeza vikalpa se hote , o, stto| ta--s-66 sad 11,14 dIrgha = haiM / yada-ja-Di-pra0 sa0 iA, deva--lAda 11 tAsa, 3, 1,6.1,1, 15 tamsa / / 14 dIrgha jaibA jAhe jAlA / pakSa tayA dezAdi artha meM tadetadivAMvAGa sAmyAM se simau| 3,1,3 / ahi mmi, risa, ty| 3,1,10 sisi / zeSa sarva ko0 eSAM sthAne DasA saha se AmA saha si vA syAt vibhaktiyoM meM sarvavata / / iti ycchndH| se bambhaceraM / tasya tasyAvA brahmacaryama / siM cattAri tapachaDade-sau tavazcAklIvetaH sac / 3, 1,87 / / mANANi / teSAM tAsAM vA catvAri dhyAnAni / ___ kazcidAmapitadidamo se- AdezaM manyate / / kau0 sau pare tadetadosta: saH syAnnityaM natu bau0 taditi / tad-ena-idam-ko isa ka. sAtha se napusakke / mAma ke sAtha si vikala se hotA hai| tada- dusa-sI bI0 sAviti / su se pUrva tad-etat .. ke ta ko sa nitya se tad-Am = si / hotA hai / napusaka nhiiN| tattimaH sad / 3, 1. 65 / oDatastadeta dorvA / 3, 1, 13 / ko AbhyAmAmaH sadA syAt / ditvAdIrghaH / kau0 adantAbhyAmAbhyAM so roT vA syAt / so teSAM tAsa tesi si tANa tANaM / ko-kAle-tadA jinno| pakSa sa jinno| -tahaA, tAhe tAlA / tAlA jAnti guNA do0 oDiti / adanta tad-etad se para su ko oD jAlA sahi ehi gheppanti tadA jAyantaM guNA yadA vikalpa se hotA hai| sad-sa-supra0 sU0 ta=sa, su sahRdayagR / pakSe dezAdIca.-1 =vA--oDa pakSe 3, 1, 12 lup = so sa (jinnaaN)| ssi ttha / ArSe tasi / zeSaM sarvavat / supi kvacittado NaH / 3, 1, 73 / / |iti tacchabdaH / kau0 kvacillakSyAnusAreNa tadoNaH syAdvA supi / yI tad =kima se para Ama ke sthAna meM sad vikalpa se NaM somai a rahubaI / taM zocate ca raghupatiH / hotA hai| dItvAddIrgha honA hai| tad-ta Ama pra sU. striyAmapi / ityunnAmi-amuhI NaM ti a ddaa| Am = vA-saT1, 1, 14 doghaM pakSa 3.1, si, NeNa bhnniy| tena bhnnitm| bhaNia ca nnaae| 64 desi, 11 pada -...dIrgha, pandra-tAsa, sinesi. tANa, tayetyarthaH / hiM NAhiM kayaM / tena tAbhirvetyarthaH / / ___ tANaM / kAla meM sad-Di = 3, 5, 68 naiA sAI, bI0 mupiti / lakSyAnusAra sUpa se pUrva tada ke sthAna meM tAlA / pakSe tathA dezAdhi meM 63 tahi tammi, si. bikalpa se hotA hai| tad-am-TA-bhis --pra0 sU0 . tya / 10 tasi / |iti tacchabdaH / tad // 3, 1, 3, 5, 17. 16 NaM, Na, nhi| etava: suneNabhiNavesAGasinAtvattoettAhe / 3,1,84 / strIliGga meM bhI prakriyA tatra dra0 / tada-TA-3, 1,72 ko0 etadaH sunA sahetavaH sthAne ime vA syuH / -tinnaa| sinA tu sahaito vAstaH / iNaM iNamo esa vA jiNo .
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 | prAkRta cintAmaNi pakSe esa, eso / TAyAM tiNA, teNa teNaM / etasmAt = eto etAhe / pakSe - ema eAhi himto | so se eassa / bhyasAmo: siM, e esi, eANa, NaM / esAdezaH strI napuMsakArthaH / bI0 eteti / susahita esad ke sthAna meM iNaM - iNamo esa ye tIna asi ke sAtha eto, etAha ye do deza hota haiM vikalpa se / strIliMga napuMsaka ke liye hai pulliMga meM vaikalpika prayoga siddha hai / etad- supra0 sU0 iNaM, Namo esa, pakSe 2 1, 28 du - lup 3 1,86 ta sa 13 suba-oha -- Tilopa pakSe 11 sulup eso esa / etad - TA = 3, 1,72, 17 DiNA- DeNA Tilopa 2, 2, 1 ta lup 1, 1 26 asaMdhi = eNA / eena 47 eeNaM / etad isi pra0 sU0 eto, etAhe / pakSe jinavat / etad -- Gas Am = krama se 3, 1,83 se, siM / pakSe Gas rasa ( saT 1, 1, 15) 64 Am = DaeNsi, EUR pad = dIghaM = t - lup asaMdhi = e massa 1 eesa ekNa, eANaNa 1, 1, 47) / ammayammI mminetadazca / 3,1,97 / kau0 GayAdezena mbhanA sahatadadaso: sthAne pratyeka mimau vA staH / ayammi / iyammi pakSe eAmmi essi ettha / ArSe - easi / I 0 athammIti yAdezagmi sahita etad adas pratyeka ke sthAna meM ambhi tathA iyabhima ye do Adeza hote hai / esaDi 3, 162 mi pra0 sU0 aryAmma, iyasmi / pakSe ea = etad -- 2, 2, 1,1.1, 2, 6, 28) Gi 3 1, 62 mi, siMsa, ttha eAmbhi ebarisa | ekattha - etya =sthena = ettha / 3, 1, 10 emasi / zeSa rUpa sarvacat / etthayana / 3 1 85 kaoN0 Ga. yA dezenatthena sahaitada: sthAne nityamettha AdezaH syAt / ettha / zeSaM sarvaM sarvavat / / iti pu0 etacchabvaH / do0 GayAdezastha sahita etad ke sthAna meM ettha Adeza nitya hotA hai / ettha estha / zeSa sarvavat / pu' striyAmayamimiyA sunA thA / 3. 1, 76 / kau0 sunA sahedama: sthAne purasyayaM striyAmiyaM cAdezI vA staH / ayaM titthayaro / pakSe vI0 pumiti / susahita idam ke sthAna meM pulliMga ayam tathA strIliMga meM isa Adeza vikalpa se hote haiM / idamdhuvaM / isa idamaH 3, 1, 75 / kau0 supi pare idamaH sthAne imaH svAnnityam / imo gaNaharo / bI0 imaiti / sup se pUrva idam ke sthAna meM isa Adeza hotA hai / idam-- supra0su0 idam- hama 3, 1. 14 su = joD = imo / diyA miNamiha / 3, 1, 78 / kau0 idamaH sthAne'mAsa he saMNaGinA ca saheha cAdezo vA staH / iNa imaM cauvvihaM kasAyaM cayasu / bI0 amiti / idam ko am ke sAtha iNaM tathA ddhi ke sAtha iha Adeza vikalpa se hotA hai| idam am 0 su - iNaM / pakSaM idam ima 3, 1, 3 amma candra= imaM / amzasTAbhissu NaH / 3, 1,80 / 1 kau0 idamo vA NaH syAdeSu NaM iNa imaM muNi peccha / zasi Ne NA ime imA / NiNA imiNA NeNa imeNa / bhisi hi imehi / ze0 amzAsiti / am - zas-TA- mis se pUrva idam ke sthAna meM ga hotA hai| vikalpa se idam -- am = pra0 sU0 idam = Na, pakSa 2, 1, 75 ima 3. am -- m = ( candra 1, 1, 42 ) paM. imaM / 4, zas lup 18 vA = e ime 1, 1, 14 bIrghaNA imA / 3, 1, 72 TA DiNa, 17 DeNa TilopaNeNa, imeNa / 5, bhis hi. hi. hi 19 ehi hi hiM. imehi, hi, hiM / hissassa susvat / 3, 1, 77 // kau0 epu paresvidamoDadvA syAt / hizcAtrabhisGa sibhyasAdezaH / bhissupicit / 3, 1, 16 ityatve - ehi / usI atve doghe ca- Ahi, - 1
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ imAhi / yasi - ehi, Ahi imehi, imAhi / isa se assa imassa | Amisi imesi imANa, NaM / 1 bI0 hisseti / bhisGasibhya sA deza - hi. utsAdeza -ssa, yAsAdezadizA khuptA se jala hotA hai / idam hi (bhisGasibhyasU 3, 1, 5. 16) pra0 sU0 idam apakSa 75 ima 16 ae ehi, mehi / 8 dIrgha ahi, imAhi / 15 vA et pakSaM dIrghaM ehi Ahi imehi mAhi / idam is83 se / usssa (san 1, 1, 15) 50 sU0 idam apakSa -- 75 ima assa, imassa / idamAm = 83 siM, pakSa - 75 ima 64 Desi pakSa 11 pada ( 1. 1. 14) dIrgha, 47 candra ) = imasi, imANa, NaM / natthaH / 3, 1, 76 kau0 GammissityA (3, 1, 62) iti prAptastyoidamoGa naMsyAt / iha, assi imammi imAssi idameSu su / zeSaM / ( ArSa imaM sa ) supi - esu su sarvavat 1 iti pra ivaMzabdaH / // vo neti / idam se para Giko 3, 162 se prApta tatha nahIM hotA hai / idam -- Gi 3, 178 iha pakSa 77 a 75 ima 62 missi 79 sthAbhAva = asti, imammi si / 10 imaMsi / su a - hama su (pU) 16 eesa, ime 1, 1, 47 esu imesu / / itIdaMzabdaH / sozya kimaH kac / 3, 1, 74 / kau0 cAsupi / kutra 3, 4, 18 kaha, 16 kutaH katto = kado kyo| supi ke ke kATA-kiMNA, keNa, keNa / kamhA | pakSe / hi, ttha / ko, ke / kasmAt = vI0 trateti / tral tas sup se pUrva kim ko ka Adeza hotA hai / kim -- kasu 3 1 14 su- oD ---ko, as - 61 De ke 3, 4, 18 ke ke kaa| 72 TADA 17 dveNa kina, paNaM kaGasi 66 kamhA / pakSa - prAkRta cintAmaNi | 43 kimo Dino Disau / 3, 1, 71 / = kau0 kimoDaseretI vAstaH / kiNo kIsa prazne'pi kiNo prazna 2, 4, 34 ityadhyayapAThAt / pakSe kA kAhItyAdi / kasya kAsa, kassa / keSAM kAsa kesi kANa kANaM / kadA=kar3amA kAhe kAlA / pakSe zAdI ca kahikammi kassi kattha (Arje kaMsi ) / iti ki zabdaH / zeSaM sarvavat / bo0 kimaiti / kima se para hasi ko Dino tathA DIsa DityATTilopa hotA hai| kim-isiDiyo, DIsa = kiNo kIsa pakSe sarvavat / kim Gas 3, 3, 66 sada ( 1. 1. 14 dorgha) pakSe 6 sma (sa-11, 15) kAsa kAsa Am 65 Asa (sad 1, 1, 14) 11, ddIrgha candrakAsa kA kANaM / kaGi phAse 3. 1,68 kaDamA, kAlA kAhe dezAdau ca - 63 Di hi kahi 10 kaMsi / zeSa sarvavat / supyamuravasaH / 3, 1, 87 // - ( 1. 1. 14) pakSe 62 kammi sira 1 / iti ki zabdaH / kau0 adaso murAdezaH syAtsupsupareSu / am jiNo / sI vizeSa: do0 supa se para adas ko amu Adeza hotA hai / adas supra0 sU0 amu. 3,1, 26, sulup dIrghaM - am / aha sunA striyA / 3, 1,88 / kau0 liMga ye sunA sArddhamadasa: sthAneDa hetyA dezo vA syAt / aha pAsa jiNo / GI-jayammi, iyambhi / agmi / - asi / zeSaM sAdhuvat / / ityadas zabdaH // bI0 aheti / puMstrI napuMsakoM meM su-sahita ad ko aha Adeza vikalpa se hotA hai / adassu aha pA= 3. 3, 68, 1, 4, 36 pAsa jiNo / adas- Gi = 3, 1, 86 amma yami / pakSe 6, dvimmi (miTha - 1, 1, 15 ) = adhummi 10 amusi rUpa sAdhutrat / / ityavaszabdaH / [ atha - yuSmadasmatprakaraNam ] sunA yuSmadastaM tu tuha, tumaM tuvaM / 3, 2, 11 kau0 sunAsahitasya - yuSmada: sthAne taM, tu, tuha, tumaM,
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 | prAkRta cintAmaNi tUvaM ime paJcAdezAH syuH / tvamityarthaH / evamagre'pi tiiyo| aNoto niSedha se diirghaabhaav-titto| tuhavibhaktyA saha yuSmadAdevAH syuH / ityuhyam / isi-15 dalup 16 hidIrgha - zeSa saiyatatuhA jasA bhe tumhoraha tuma tumbhe / 3, 2, 2 / tuhAhi tahAhito tuhAu tahAo thtto| zeSa lu davat 40 rUpa hote haiN| kau0 yuSmada -jasme --tumha-uraha-tubbha-- tumbhe / yUyam / GasinA tumha tahinto tuma / 3, 2, 8 / vAmbhojjhamhI / 3, 2, 14 / kau0 isinA saha yuSmadastraya AdezA: syuH / taraha tahito tubha / bAbho jjhmhii| tujjha tumha - kau0 sarvatra yuSmadAdezeSu sthitasya yasya sthAne 5-4045 / jya mho vA staH / tubbha = tuma tumh| tubhe - tujhe tumhe -6 bhyasyumhoraha tu yaha tubamAH / 3, 2,6 / kau0 bhyasipare yuSmada: sthAne ime syUH / bhyasazca amA taM tu tue tume tuma suha turva / 3, 2, 3 / / yathA prAptam / umhehi umhAhi umhesunto umhAsunto kau0 tvAM-(yuSmad-- Am) =taM dhandAmi / umhe hinto umhAhinto umhAu umhAo umhtto| zasA bhevA tujhorahe tumhe tumbhe / 3, 2, 4 / evaM uyhehi ha / tumhehi / tubbhehi / / tujjhehi ko0 yuSmAn (= yuSmad-zasa! -bhevo tujjhe umha / tumhehi 6 -- 54 / tumhe tubhe -tujjhe tumheM dhamma sAhemi / kthyaami| bI0 myasIti / yas se pUrva yuSmad ke sthAna meM unha TA sai tam tai tue tamaha tamAi tamae tamatame se unha-tuha-tubha 14 rabha = jha-mha-tajma di de meN| 3,2,5 // samha-3, 1,15 bhyasahi . 7 sunto hinto u, o to ko0 yuSmad-TA-taitae 13 paJca vi samio 16 saha-suntI-hinto ne pUrva abA=e pakSe tathA ' u, o se pUrva a-mA-umhehi umhAhi ityAdi 54 hama pAlaNijjA / paJcApi samityaH paalniiyaaH| hote haiN| bhisA bhe uvhehiM unamehi ummehiM tumheMhi tumhehiM DasA di de i e tu te tai tuma tume tudha tuha tuhaM / 3, 2,6 / tumha tumo tumAi / 3, 2, 10 / kau0 yuSmad-bhis -bhe uvhehiM tiNNivi guttIo kau0 yuSmad-Das-di--de."tumAi 15 cArita rkkhnnijjaa| yuSmAbhistisro'pi guptayo paramaM vimalaM asthi / tava cAritraM paramaM vimlrkssnniiyaaH| mstiityrthH| uso tai suha tuma tuva tumAH / 3, 2, 7 / AmA bhevo tu tumANa tuvANa tuhANomhANatummako0 unmau pare yuSmadaH sthAne ete AdezAH syuH| ta bha ta bhANAH / 3, 2, 11 / Gasestu yathA praaptm| tvatta Ihinto taIu taIo dI0 Ameti / yurupad---Am = bhe-co--10 | bha = titau| tuhA tuhAhi nuhAhinto tuhAu tuhAo ubha-ha-1, 1, 43 NavA- = bhe-vo-tutuhtto| evaM tuma tuva tubha = tujjha tumhaanaam| tumANa tumANaM ityAdi / 23 / militva 40 rUpANi / DinAtai tae tume tumAi tumAe / 3, 2, 12 / jI0 lasAviti / isi me pUrva yuSmada ke sthAna meM tai Adi dI0 DIti / yuSmad-Ditai tara tume tumAi tumae / sAta-Adeza hote haiM / yuSmad = asi-pra. sU0 yuSmad = Disupostu tuma tuva tuha tummAH / 3, 2, 13 // taha-tuha tuma tuva-tubha 14 bbha = jya-mRtujjha= tumha kau0 DisupoH parayoH yusmadaH sthAne ime syuH / --3, 16 hinto, 3 o to- dIrgha = ta Ihinto taIu ustu yathA prAptam / tvayi = tummi tuvammi
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi / 45 tumammi tuhAgmi tujjhammi tumhammi tumbhmmi| bhisA Ne amha amhAhi amhehi amhe / 3,2,20 / Thinao gANa dIvodhippai / svayi sthito jJAnadIpo ko Ne amha... amhe kijjada bhivprimaa| dIpyate / ArSe tusi tumaMsi ityAdi 7 / supi asmAbhiH kriyate bhikSa prtimaa| tusu tusu tumesu, su ityAdi / supyetvaM beti manyamAnasya mate tumasu ityAdi / turabhe mAtvamicchati sau maha majjhamama mahAH / 3. 2, 21 / kazcittanmate sumAsu tujjhAsa tumhaas| ko0 Daso pare'smadazcatvAra ime AdezA syuH / / iti yussmcchbdH| isestU yaSAprAptama / maI hinto maI umao bI0 Di suporiti / ddhi tathA supa se para yuSmad ke sthAna maitto / majhA majjhAhi ityAdi / meM tu tuma Adi AdezA hote haiN| yuSmad-Di3, 1.6 do0 DasAviti / Usi se pUrva ammada ke sthAna meM mahamaumra -1, 1, 15-summi ityaadi| tusi tumaMsi Adi 3, __ mama maha ye cAra Adeza hote haiN| asmad-si-3.1, 1, 10 / yuSmad-su (p)pra0 sU0 tu-"tuma zAdi-3, 6.6, 15. 16 ye supmad vat rUpa jAnanA / 1, 18 vA=e tusu tumesu 1, 1, 47 vA candra= tusutumesu / evaM luva taha tuma 14 samma taraha kA rUpa / bhyasyamha mamau / 3, 2,22 / supa se pUrva ela vikalpa se mAnane vAlo ke mata maiM tumasu, kau0 bhyasipare'smado'mha mamI stH| amhesunto sa ityAdi ko i taba-tujama-taraha meM A vikalpa mAnate amhAsanto ityAdi hai| mame sunto ityAdi 1haiM / tA tumbhAsu tujyAsu tumhAsu // iti yuSmanchandaH / / 18 / sanAusmado hamahamayamabhyAmhamayaH / 3, 2. 15 / bI0 zyasIti / bhyas se pUrva aramada ko amha-mama ye do kaumatA gAmasmataH sthAne hamityAdi bahAdANA: deza hote haiM / asmada--bhyas -pra. sU0 asmad-amha syaH / itthamagre'pi vibhaktyA sArddhamammadAdezAH -mama 3, 1, 7 suntI, hintI, u, o, to 15 hi, 18 stharitibodhyama / bhaNAmi ahaM ahayaM ammi Amha vA-e-mamhe santo, amhehinto amhehi po tathA 3. mmi siyAvAya rahassaM / bhaNAmyahaM syaadvaadrhsym| o meM - dIrgha amhAsuntI, hinto, hi, u, o / aNo to jasA me 'mhA 'mhe ho mo vayaM / 3, 2, 16 / niSedha samhatto / evaM mame sunto ityAdi-15 kau0 vihimo me amha amhe amhI mo vayaM kamma isA'mhA'mhaM maha meM manA majha mahaM mahAH / banadhAhinto / vibhIbhovayaM karmabandhebhyaH / / 3,2, 23 / amA'hamamhAmima mamhaNaM meM mi--maM mamaM mimaM / 3, 2017 / __ kau0 amha.... maha ghammo ciu saraNaM / mama dharma kA / ko bhaNabhante ahaM amta ammimandra Na Ne mi maM mamaM mimaM dhamma rahassaM / bhaNa bhagavan / mAM dharmarahasyam / AmA No'mhe'mho'mhAmha mama manmANAzasA Ne'mhe'mho'mhAH / 3, 2, 18 / mhANa mamANa mahAparaH / 3, 2, 24 / kau0 he muNivara ! Ne amhe 'mho amha sAhesu dhamma kau0 Ne-No-amhe..... mahANa, mahANaM paNaTTo mamma / asmAn kathaya dharmamama / moho 1 asmAkaM praNaSTo mohaH / ekAdazAdezAH / TANe mi me bhai mae mamAi mama mamae .. DinA mi me mA mamAi mae / 3, 2, 25 / 3.2, 16 / kau0 Ne mi me........mamae vandiyo munnii| mayA kau0 mi."mae havau jiNa yammo / mayi bhavatu vandito muniH| jindhrmH|
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 | prAkRta cintAmaNi saptamyAM majzAmhamamamahAH / 3, 2, 26 / do0 adhigati / vizatyAvibhinna saMkhyAvAcaka se para Am kau0 GisuporasmadaH sthAnemajyAdaya AdezA syuH / ko paha, haM ye do Adeza hote haiM / vi os Am = dviustuyayAprAptam / mammi , amhammi mamammi --do Am0 mU0 vha, pahaM = vegaha doNha 1, 2, 36 mahanmi, Thio tvo| mayisthitaM tpH| supi majhesu viNha virha duNha duShaM / viMzati-Ama trizas-Am-1, mjhe| imAmalA dilA go mammasu 1, 52, 14 vizati = vI triMzat-trImat 33 t = mI ityAdi / amhasyAtva vikalpamate-amhAsa / sandhi 4, 36 za=sa 2, 3, 68 zrI-tI 3,1,11 ityasmat / |iti ssmdsmrprkrnnm| gaddIcaM - vIsANa, tiisaann| pI0 sapteti / Di-sup se pUrva asmad ko majma amha-mama jazzasAtiNNi / 3, 2, 31 / maha ye cAra Adeza hote haiM / asmad-Di-pra0 sU0 majna kau0 jazzabhyA sahostiti-Adeza. syAlliga4 3, 5, 6 mmi (=miTa 1, 1, 15)- majjhammi 4 / traye / tipiNa, muNiNo, guttoo gANANi vA asthi asmad .-su (pU)-3,1,16 e-mAsu 1, 1, 47 pecha vaa| majjhesu / vI0 jasiti / jas-zasa-sahita triko tiNi Adeza hotA [ aya saMkhyAvAcakazabdAH] hai| tri-jas-zas = pra0 sU0 tiNNi / jheM do buve veSNi doNNi / 3, 2, 26 / stiH / 3, 2, 30 / kau0 jazazasbhyAM saha dvarete paJcAdezAH syuH / ve do ko bhisAdau pare stiH syAt / tIhityAdimuniduve veNi doNNi, hrasve viNi dupiNa muNI asthi vat / Ami-tiNha tiNhaM / supi-tiisu-tosu| navasu vA / |iti trizabdaH / boriti / jasa zas sahita dvi ke sthAna meM ye Adi . bI0 ghariti / bhisa-yas-Am-supa-se pUrva tri pA~ca Adeza hote haiM / 1, 2, 36 lamba viNi duSNi / ko ti Adeza hotA hai| tri-bhis-bhyas-supbhisAco ve do| 3, 2, 29 / pra0 sU0 tri=ti = zeSa munivat / ti-Am =3,2, kau0 bhisbhyasAmsapsu retI stH| vehi, dehi, kyN| 32 ha ha =tiShaM / dvAbhyAMkRtam / bhyasi-ve sunto do suntA, vitto jayazasbhyAM catarazcauro cattAri cattAro datto / / 3, 2, 27 / bI0 bhiseti / bhis-yas-Am-sup se pUrva dvi ko ve ko cauro cattAri cattAro cinti peccha vaa| do ye do Adeza hote haiN| dvi, bhis-yas = dvi-ve vI0 jasiti / jas ---zasa sahita catara ke sthAna meM cauro do 3, 1, 5. bhis -hi, hi, hi = dehi, dohi hi hi / cattAri sAro ye tIna Adeza hote hai| 7 sunto, hinto u, o, to-ve sunto do sunto 4 / 1, 2, 36 hasva vittI dutto| yA caturo bhyasi ca / 3,1, 21 / / aviMzatyAde. saMkhyAyA AmoNha pahaM / 3, 2, 32 / kau0 caturo ralupyukArasya vA dIrghaH syAHbhisbhyassuko saMkhyAvAcakAtparasyAmo ha ha ityeto sto psu / catubhi: cahi cahi / catubhya:- caLana tu viNshtyaadeH| NadapavAdaH / veNha cehN| sunto causunto / catUryu - caUsu cusu| Ami paJcaha, paha, vizatyAdestu-vIsANaM tiisaann| cauNha cauNha / |iti sNkhyaavaackaaH| supi vesu vesudosu, dosu| bI0 veti / lup hone para mis-bhyas-sup se pUrva catura / iti sarvanAmaprakaraNam / ke ca ko vikalpa se dIrgha hotA hai| catura-bhis-bhyas
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ -sup = 1, 1, 28 ra lug- pra0 sU0 u-ka vikalpa 2, 2, 1, lup 11 26 asandhi 3 4 1 bhis = [hi. hi. hicaka hi, hi, hiM / carcAha / 7 / bhyas sunto Adi - caUsunto sunto caksu 1, 1, 47 susu casu causu, suha (natura ) 3, 2, 32 Am = par3ha evaM = cauNhaNNaM / / saMkhyAvAcI samApta / [ atha sarvanAmastrIliMga prakaraNam ] kau0 sarvA = subbA - savvAu, sabbAo savvotyAdi dayAvat / Ami vizeSa : - - bAhulakAtstriyAmapi -- 'DesimAma:' (3.1.63) savrvvasi / A sabbAsi / evaM vizvAdayaH / / ityAvantAH / bI0 sati / 2, 3, 68, 74 rvA vA savvA-su o pakSa 3, 7, 12 lup = savvA / 26. jas-zas u 4 lup = sabvAu mantrAo saccA ityAdi dayAvat / kevala vAhulakAt strIliMga meM bhI sakhyA - Am -- 64 Desi = savrvvasi / evaM vizvA Adi kA rUpa sarvAvat / / AdhAnta samApta / yasa divametatkimossthamAmi / 3 1 37 1 ka0 ebhyo'svamAmi supi striyAM GIp vA syAt / yad = tad - etad = 1, 1, 28 da lup 4, 28 ja = ta= eta = 2, 2, 1, t = lup (supare) ta 3, 1, 1, 86 sa ) 1, 1, 26 asandhi ea, 3, 1,75 kim = ka 76 idam ima strItve (pANi 4, 1, 4, 6, 1, 101 - TApU dIrgha) jA, tA. eA kA, imA, su-abh-Am varja supo viSaye pra0 sU0 vA - I ( GIp ) 1 1 27 pUrvasvaralup - jI, sI, eI, kI, imI / sarvatra - jI lacchIvat / jAdayAvat / svamAmsu - tu = jA, jaM, jANa jANaM ityAdi / GasiGasAmUGiSatu vizeSAH 'sita / tathAhi se:- jamhA-- tamhA kamhA / vI0 yattadIti / su-am - Am barja sup ke viSaya meM yad tad-- idam etad kim se para strIliMga meM vikalpa se GIp pratyaya hotA hai| pakSa meM sarvadA / prakriyA bintA0 dra0 | jI kA lakSmIvat jA kA dayAvat prAkRta cintAmaNi / 47 rUpa hotA hai| kevala es - Am-hi meM vizeSa haitathAhi - 3, 1, 66 sAThAvIdbhayaH / 3,91, 67 // kau0 Idantebhyo yattattibhyaH parasya saH sthAne se sAThau vA staH / adAdidedAmapavAdaH pakSe te'pi / m / jIse jiissaa| bAhulakAtstriyAmapi 'yattatkimoDasa (3) 1, 66 ) iti vA sad / jIsa jAsa | Ami jaisi jANa / Gau 'himane : ' | ( 3, 1,63) iti hi jIhi jAhi / zeSa lakSmIvat / itiyacchabdaH / dayAvacca / = tadatadidamAM vA 1 tacchabde - tI, tA-sau-sA -sAbhyAM sesimI (2, 1, 83) sesa supikva cittadoNa: (3, 1, 73) vAMNaM / tayA jaae| tAbhiH = NAhi ityAdi zeSaM tI, tA jI, jAvat / / iti tacchazabdaH etacchabde - sau | esa iNaM iNamobuddhI esA (3 1, 84) / Ga sAbhyAM kramAtsesi etAsAM si eesi / zeSaM eI- lakSmIvat / eka dayAvat / / ityeta cchandaH / = I idama: -- sau - imiA / ami- iNaM, NaM / TANAma, gAi, jAe / bhisi NAI 3 Ahi isAse / Ami-si imesi / GI - iha / etAvAn vizeSaH / anyat imA- dayAvat / imI - lakSmIvat / isIda zabdaH / kimaH kA dayAvat kI- lakSmIvat iyAna vizeSa:- sarika moDasa kasa kAya | sesA ThAvIdbhyaH / kossA kisse / Ami- 'DesimAma' kesi / 'tatkimaHsad' kAsa / ho - kohi / / iti kim zabdaH / adasaH - 'ahasunA vA 3, 1, 881 aha-gRtI | pakSa - supyarasaH (3, 187) amU paJca vahA kiriyA / zeSaM dhanuvat / 1 ityavaH zabdaH / bI0 seseti / Idanta yadd kim se para usa ke sthAna meM me tathA sAra ye do Adeza vikalpa meM hote haiM / 3, 1, 32 se prApta ada- A-- ekA apavAda hai
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 | prAkRta cintAmaNi pakSa meM ai bhI hote haiN| jI us - pra0 sU0 sessA ( sATha 1 1 15 ) jI se 1, 2, 30 hrasva jisse / evaM tismA sIse, kissA kIse / 3. 1, 66 jA- isa = jAsa evaM tAsa. kAsa jIjA - Ama = 64 aisi = jesi evaM si si eesa imesi jIjA - GI = 63 hi jIhi jAhi evaM sitI tAha kIhi kAhi / bAkI rUpa jI kA lakSmIvat jA kA dayAvat / | iti yad / tadtA-su 3, 1, 66, 12 sA evaM -- etAsu esA tItA - s-53, setItara---Am si evaM eI eA isI imA isA = se AmA-si / tA -3, 1, 73 NA - tAdayAvat tI --lakSmIvat / eI - eA-- lakSmI -- dayAvat / idama-- su strI03, 1, 76 imiA / pakSe 75, 12= imA / idam aGi = 74 krama se dhaNaM, vaha idam - am - zas--TA bhis 50 idam-TAdIrgha vA imAvat / anya -- imA dayAvat lakSmIvat / evaM kI -- lakSmIvat kA - dayAvat // adas aha, paje 87 basu - su - 12 = am / amu -- dhenuSat / / iti strIliMge sarvAvizabdAH // [ atha napuMsake sarvAdi zabda: ] kau0 klovAco'saMbuddhezcandralupI (3,1, 27) itim -- savaM / jayazasodi - triNidaH (3) 1, 28) savAI savvA savvANi / saMbuddhAvapyevameva / zeSaM puravat / evaM vizvAdayo'pi / yaddajaM jAI jAi~ jANi / tada-ta--su-aklIve ityuktaH 'sautadazcAklIvetaH sac' 3 1 86 / iti na saH / taM / tAI tAI tANi / etad - esa iNaM iNamosira pakSe e / eAi eAI eANi zeSaM puM vat / pradas [= 'aha sunA vA' / 3 1 86 aha cArita' / pakSamica asu / amUi amUI amUNi / zeSaM puMvat / bI0 savva (sarva 2, 3, 68, 75) su-3, 1, 28 sum (11, 42 ) sadhvaM samya-jas-- zas 28 didiMsabAI savvAI saJcANi / evaM vizvAdi kA bhI zeSa pulliMgavat / yad -- 1, 1, 28, 4,28jaM jAI 3 sarvavat, bAkI puvat / 3,1,86 meM aklIve - su = - niSedha se tasa nahIM hotA 1 taM tAI 3 sarvavat zeSa put etad su31, 846 sa iNaM imo pakSe ukta niSedhAdasa - 2, 2, 11,26 - lup - asaMdhi = evaM eAI 3 sarvavat / zeSaM puMvat / adas - su = 3, 1, apakSa - adasu amuamu amuI 3 sarvavat / ghoSaM pu Mvat / nityaM klove svameda miNamiNamo / 3 1 81 vI0 idam - su-am jas - 3, 1, 75 idam pra0sU0 idaM NaM Namo / idam620 jas-pAsa - di --. dina - 14 vI khAnu nAsika imAI imAI imANi / zeSaM puMvat / dina di. 1, 1, 13 kikimaH | 3182 / kau0 nityaM klove svamAsaha kima: kiMsyAt / kiM / kAI kAI kANi / zeSaM pu Mvat / / iti klove sarvAvayaH / zrI0 kimiti / klIva meM sua sahita kim ko nitya ki Adeza hotA hai / kima- sumpra0 sU0 kiM / kim - jas-zas 3 1, 74 kim = 28, 1, 1, 13, 14 kAI kArDa kANi / zeSa paM vat / / iti klIce sarvAdi: / [ athavibhaktyantAdeza prakaraNa ] sarvatra caturthyante / 3. 2, 37 // kau0 sarvatra prAkRte caturthyanta SaSThayant prayujyate / namo jiNasya / namo'rihantANaM / yA tAvante / 3, 2, 36 / ko0 tAdarthye vihito yo Ga tadante hasanta vA syAt / jiNassa jiNAya vA eso NamukkArI / jinArthamityarthaH / bahuvacanAntaM dvivacanAn / 3. 2 / kau0 spaSTam / namo jitAbhyAM namo jiNANaM / jina gaNadharI staH / namAmi vAjiNa gaNaharA atitha namimo vA / / iti vibhaktyAntAdezaH /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | Ye [aya strI pratyayavidhi: ] vA vartamAna didhyAdizatRSu / 3, 3, 21 // ajAteH pusovADIm / 3, 1, 34 / kau0 ata evaM svAdeSu / hvei| 'ataeva sapo' kau0 pulligAmnAmnaH striyAM vADIpa syAt / nIlo 3, 3, 7 iti niyamAdepyetvaM nAsti / niilaa| suppaNahI suppaNahA / jAtestu na / ajA= do0 veni / vartamAna vidhyAdi tathA zatR se pUrva ko e ayaa| aprApta vibhASeyam / tena kumArI gorItyAdau vikalpa se hotA hai| havedda / prakAra se hI epa tathA se na viklpH| hotA hai / ataH ep se pUrva a ko e nahIM kiyA hai / pI0 ajAteriti / pullima nAma se strIliMga meM vikalpa se bahutventinte ire| 3. 3,2 // hI hotA hai| jAsivASaka se nahIM / naula-vA --I kau0 ticAdeH prathamapuruSa bahuvacanasya sthAne ime (=Do , 27 - - --- --:- pIne 15 / havanti hanti / havante havente vire havehare / TAp = nIlaH / zUrpaNa--1, 4, 36 zu-mu 2, 3, 68, bau0 vibAdi va prayagra purupa bahuvacana ke sthAna nti nte Dare 764 =ppa 2, 17 vaha DIm TAp nIlavat = ye tIna Adeza hote haiM / hapa-- a- tipra. sU0nti nte supaNahI suppappahA / aprAstavibhASA hone se kumArI gorI-ire, 26 a.. eTa habati hanti / 5.1, 27 a-lupa tyAdi vikalpa nahIM hotA hai / jAti meM nahIM hotA hai, virN| 2.1.3 ajaa-adhaa| madhyamasthekatve / 3, 3, 3 / pratyayAntAt / 3. 1, 35 / kau tibAdemadhyamapuruSakavacanasya sise ityAdezIkau0 striyAM vartamAnAta-TidAdi pratyayAnta nAmno mtaH / hami havemi havase / vihitaH 'TiDDhANako' pA. 4, 1, 15 ityAdi DIpa dI0 madhyeti ! madhyama puruSa ke ekavacana ke sthAna meM miprAkRte vA syAt / sAhaNI saahnnaa| se ye do Adeza hote haiN| hara-a-sipa =pra0 si--se bI0 pratyayeti / strIniMga meM vartamAna TidAdi pratyayAnta nAma se nihita TihANetyAdi kI prAkRta se vikalpa se - pUrvavat havasi hasi / se se pUrva a-e nahIM hotA hai| havase / hotA hai / sAdhana--vA--kop pakSa TAp = pUrvavat saMdhi / itthAhato bahutve / 3, 3, 4 / 2,1,7dha-32 na=Na-sAhaNI saahnnaa| chAyA harivrAbhyAm / 3, 1, 36 kau0 tivAdemadhyama bahuvacanasye thAhapI st:| kau0 vA lop / chAhI chAyA / 2, 1, 42 TI. 43 kvacidanyatrApi cAhula kaadisthaa| yadyate mecatedra. / haladI haladdA / 1, 2, 45 dr.| ja ja te roityA / 'hasyehahayo (5, 1, 5) rityaya / iti strI pratyaya vidhiH| pakAraH / havitthA hatyA hvaitthA have itthA / vaha [ athottarAH tiGanta prakaraNam ] haveha / tibAderekatve prathamaspe yepau / 3.3.1 / bI0 ityeti / vivAdi ke madhyama puruSa baddavacana ke sthAna kau0 tibAdInAM prathama puruSakavacanasya sthAne ipepo meM ityA-hA ye do Adeza hote haiN| ha-atha pra0 sU0 ityA / 3, 3, 20 staH / pakArI 'ipepo' (5, 2, 30) iti, vizeSaNAyauM a-bA-e-haveityA , 'hohavahavA bhuveH'4, 1, 21 haba da hve| pakSe haba-itthA 1,1, 27 a--lUpa- havityA 22 dho0 tiyeti / tibAdi ke prathama puruSa ke eka baccana ke kvacideka pade'pi saMdhi-habetyA / evaM hA-a-hasthAna ip tathA epa ye do AdeNa hote hai| bhU-4, 1.2 haveha vaha / kvacita-anyatra 0 ruca-tepra0 sa0 ityA hava 3, 3, 30 a (ka) pra0 sa0 ti-x--e-havA 3, 4, 2% guNa 2,2,1,ca-lupa 1,1, 22 apade asNghiroitthaa|
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. [ prApta cintAmaNi miruttamasyakatve / 3. 3, 5 / jja jA je jahijjasu pa cit / 3, 3, 22 / kau0 tivAderuttamapuruSa kavacanasya sthAne miH kau0 eSu paJcaSu paraSyata evaM nityaM syAt / syAt / bAhulakAtyavacinmerikAraluvapi / na mr| havejjA, havejja / pakSe havAi hanti ityaadi| na mriyetyarthaH / vI0 jajjeti / jja-jA-jje jAhi-jjasu ina pAMcoM se bI0 mirita / tibAdi ke uttama paruSa ke ekavacana ke pUrva a ko enisya hotA hai| hat-a-tivAdi=37 sthAna meM mi Adeza hotA hai| kahI halaka se mile i jA -jja--pra0 sU0 a-e-havejjA hvejj| pakSe habaha kA lupa bhI sa.saM.Ti.. / havanti ityAdi pUrvavat / vA mo| 3, 3, 17 / yA vidhyAdejjAdit / 3, 3, 23 / kau0 mI pare ghAtoH parasya ata vA syAt / havAmi / kau0 vidhyArthAdezAd jjAtpara ikAroM vA hami hami / ataH kim / homi / prayujyate / havejja i-hajja / bhavatu bhave varetyarthaH / evaM sarvapuruSa vacaneSu / zrI0 veti / mi se pUrva dhAtu se para a ko vikalpa se A hotA pI0 deti / bidhyAdyarthaka pratyAdeza jaja se para bikalpa se hai| hana-a-min =pra. bhU0 mi0pra0 su0 a-A -rame 3,3, 20 e-havAmi, habemi, havami / ikAra prayukta hotA hai / hat-ba-tivAdi = 37 ja 22 a-e-pra0 sU. jja-se para ika havejnA hvejj| bahutve mumomAH / 3, 3, 6 / vidhyAdAdhekatve prathamAdInAM bahutye ntu hamo kau0 divAderuttama bahuvacasyaite trayaH syuH / etve / havema, havemo, havema pakSe ko.. vidhyA dyarthekAnAM prathama madhyamottamAnAmekado vahiti / tiyAdhi ke uttama puruSa ke bahuvacana ko mu vacanAM sthAne dU-sU-mu bahuvacanAnAM ca tu-ha-mo-ma ye sIna Adeza hota hai| hab-a-mas- mo itIme krmaatsyH| dodakAro'nya bhASArthaH / pra0 sU0 mu. mo---ma 3, 3, 21 a-vA-e-havemu, havau haveu / havantu hventu| bho, ma / pakSa meM vI0 vidhyArtha meM vihita prathamAdi ke ekavacanoM ko dumumomeSvicca / 3,3, 18 / su-mubahuvacanoM ko ntu-ha- mo Adeza krama se hose hai| kau0 eSvata itvamAtvaM ca vaastH| havimu, havimo, ha-a-tu= u--antu-ntu = 3, 3, 21 asA havima / havAmu havAmo hvaam| havamu havamo hvim| e have u havau haventu havantu / ataH kim ho| sorvA hiH / 3, 3,35 / / vI0 mumo iti / mu-mo-ma se pUrva akAra ko vikalpa 10 pUrvasUtra vihitasya soH sthAne hi vA syAt / se i tathA A hotA hai / had-a-mu-mo-manpra0 havAhi havehi / pakSesU0 bhai-A-hapi, havAmule habamu / evaM havimobI0soriti / pUrva sutha se cihita sU ke sthAna meM hi ityAdi / ataH kyoM? homa ThAbhu yahAM nahIM ho| vikalpa se hotA hai| hava-bha-supra0 sU0 vA0 hi vartamAna bhaviSyatauraca jAjau / 3, 3, 37 / / 3, 2, 21 avA -e-havehi pakSe hadahi / hittvAkau0 sarvapuruSavacaneSu vartamAnabhaviSyadvidhyAdiSa bhAva vihitasya pratyayasya sthAne jjAjjI vA staH / 2 aso uje ajahi jjasu lupaH / 3, 3, 36 / / vI0 vartati / sarvapuruSa vacanoM meM vartamAna bhaviSya ko0 ataH parasya vidhyAdyarthasya sorete catvAra viSyAdi meM vihita pratyaya ke sthAna meM jjA tathA jja ye AdezA dhA syuH / jja ujA jje jyahi jajsu cit do vikalpa se hote haiN| (3, 3, 22) havejje havejjahi havejjasu hava / pakSe
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkata cintAmaNi] 51 havesu havasu / ataH kim / hohi hosu / hoha hvh| bI0 bhavIti / bhaviSyadarthaka pratyaya tathA tavya-patyAhavemu havasu / havemo hvmo| tuma se pUrva ke sthAna meM nitya e tathA iye do Adeza bI0 ataiti / at se para vidhyAdyarthaka su ke sthAna meM hote haiM / hav-a-pra0 sa0 hiDa pra0 sU0 a0 10 e jje---jAhi-jjasu tathA lupaye cAra Adeza vikalpa se havihii habehii ityaadi| hote haiM / hab-a--pUrvasUtra se supra. sU0 je jahi- mehinA ssaM / 3, 3, 30 / ajatup 3, 3, 22 a-e-havana havayAha havaH kau0 bhaviSyasi mehinA saha saMvA syAt / havisma jjasu, hava / pakSe 21 yA e-haveSu havasu / at kyoM ? pakSehohi hosu meM nahIM hotA hai / had-a-mi= mu-havemu vI0 meriti / bhaviSyakAla meM hi sahita mi ko ssa havam / evaM bahu0 hadhemo havamo / sarbapuruSa vacanoM meM havejjA havejjA havejja pUrvavat / pakSe havasa ityAdi / vikalpa se hotA hai| hara .. ahae himi-pra0 sa0 rasaMhavira evaM pa..... bhUsArthecyaJjanAyo ac / 3, 3, 24 // ko0 vyaJjanAntAddhAto parasya bhUtArtha pratyayasya herattamasya hA ssA vA / 3, 3, 28 / / sthAne nityamomaH syAta / hviibh| Adezo'yaM ko0 bhaviSyatyuttama puruSasya hai: sthAne hA, ssAca sarvapuruSavacaneSu / itthA-iMsu ityAdezAvapi manyante vA stH| havihAmi havehAmi / havissAmi kecittanmate havisthA havisu / draSTavyA saMkSipta havessAmi / pakSa-havihimi havehimi / aSTau prA. rU0 mAlASu (candodaya) rUpANi mii| dI. mUteti / vyaJjanAnta dhAtu se para bhUtArthaka pratyaya ke bI0 heriti / bhaviSyakAsa uttama puruSa ke hi ke sthAna meM mmapanoM meM Adeza niyotA vikalpa se hA tathA sA ye do Adeza hote hai| hava--hi hava-tivAdipra0 sa0 I havIyakitane ke mata ---mi-pra0 sU.hidA -hA, rasA-3, 3, 20 ameM ityA-iMsu ye do Adeza hone para havityA havisu / . i-ehavihAmi havehAmi habissAmi havessAmi / pakSe bhaviSyati hirAdiribAde rAryeSu tu ssaH -havihimi havehimi / / / 3, 3, 27 / mumomAnA tyA ssA ko bhaviSyatyeSAmetI vA staH / havihitthA haveko bhaviSyadarthasyevAderAdiravayavo hiH syAt / 'hitthA havihissA hvehissaa| pakSa habihAmu ArSe tu ssaH / vissai havessai ityaadi| havissAmu ityAdi / he he hA-ssA'nA-dezebI0 heriti / bhaviSyakAla meM ivAdi ke Adi avayava havihimu ityAdi / dvAviMzatI rUpANi mumomeSu / hotA hai| Apa meM svAdi ke Adi meM ssa hotA hai| sarvapuruSa-vacaneSu-havijjA havejjA havejja havijja / haba--...-ssai, 20 a-i-e-havissaha havessai / vI0 bhaviSyakAla meM mu-mo-ma ke sthAna meM sthA ssA habissanti ityaadi| me do Adeza vikalpa se hote haiN| pakSa meM hi ko hA-sA bhaviSyattavyaktvAtubhyecca / 3, 3, 20 / -~-dhikalpa pakSe hi zravaNa / havihityA havihissA, etve kau0 bhaviSyadarthakapratyaye tavyAyau ca pare'taH sthAne havehityA, smaa| pakSa-havihAmu havehANu havissAmu hdinitymeditiistH| havihii havehi havehie hvihie| himu ityAdi / hA---ssA-4 / sthA. --ssaa-12| hi havihinti havehinti / evaM nte-ire| havihisi,se, .-6 / = 22 rUpa hote haiM mumoma meM / sarva puruSa bacanoM havehisi, se / havihityA, ha, havehitthA, ha / meM pUrvavat ivejjA haveja /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 prAkRta cintAmaNi kriyaatipttau| 3. 3. 36 / bI0 hariti / piturja prasmaya se pUrva bhU ko hai vikalpa se kau0 kriyAtipattau sarvapuruSa vacaneSvivAde rjA hotaa| bhU-ha-nti, nte-hunti, te pakSe honti jjo vA staH / pkss-maannnto| 3, 3, 40 hajjA ityAdi / havejja / habamANo havasANA havanto havantA givAdezcAjantAda / 3, 3, 38 / ityAdi / ArSe havamA unale ityAdi / pani ko0 ajantAdibAdastatpUrvaM ca jjA jo bA sto suvRSTirabhaviSyattadA subhikSamabhaviSyat -- jai suviTThI havejjA tathA subhikkhaM havejja / yadi zukla vartamAna bhaviSyavidhyAdigu / vartamAne / hojjAi hojjai hojjA hojja / pakSa hoi| evaM sarvatra / dhyAnamabhaviSyattadAkalyANabhaviSyat = jai sukka vidhyAdau / hojjAu hojje u hojjau hojjA hojja umANaM havemANaM tayA kallANaM gavantaM / evaM sarvatra hou ityAdi / bhaviSyati hAjjAhii hojjehii huvhsaady:| hojjA hojja pakSa hou ityAdi / do0 kriyeti / krimAtipati arthAt kAryakAraNabhAvAdi dI0 prApti / vartamAna bhaviSyat tathA vidhyAdi artho meM artha bhAle mAdi ke sthAna meM trivalpa se jjA-jja ye do dAz2anta ghAtu ga para ivAzAdezoM ke sthAna meM tathA ivAdi Adeza hote haiN| pakSa meM mANa ta ye do Adeza bhI hote se pUrva jjA tathA jja ye do vikalA se hote haiN| hohaiM / in a-icAdi =F0 mU0 jA--jja 3.3, 20 e......pakSe mANa-pta = sR--jas Adita3, 1,14,4 . .- sU0 hojjAi hogajei hojjai evaM hojjA hojja svAdi kArya hune jA vejja / havabhANo havamANA havanto pakSa hoi evaM sarvavacanoM meM smjhnaa| vidhyAdi meM ho ityAdi isI taraha halanta huba. - has deSa Adi ke vartamAna - hojjAva hAraje hojja hojjau hojjA hojja di kriyApatti paryanta meM rUpa hava yat hote haiN| bhU= = pakSa hosa evaM rAbaM varanA ma / bhaviSyat kAla meM-hoho / hiha hojjAhida hAjmihi houhi hojjA hAta ata eva syepau| 3,3,7 / / pakSa hohi ityAdi sarvavacanoM meM samajhanA caahiye| kau0 adantAdeva parI se epo bhavatA nAnyasmAditi anato'co bA / 3, 4, 31 / nAtra eva / adantAtse epAve va natu si--ipau iti kau0 adantavarjAda jantAtparo'kArAmamo vA syAt / viparIta niyama niSedhArtha metrakAraH / tena hasasi ityAkArapo hoai hoei hAae ityAdi sarvatra hasai ityaadypi| havavat / bI0 ataiti / adanta hai| se para tathA epa ye po hote haiN| do0 aneti / adanta varja ajantaM dhAtu se para akAra Agama adanta bhinna meM nahIM ataH yahA~ epa nahIM huaa| se epa hI vikalpa se hotA hai| ho-a-i 3, 3, 21 jha---eadanta meM hotA hai| siipa nhiiN| isa prakAra kA niyama hae hoadda ityAdi sarvatra vavat OM kareM pakSa meM hoi na ho ataH eyakAra hai / ata: isai hasasi bhI hotA hai| ityAdi / hurapili / 4, 1, 3 / ana: sI ho ho AH / 3, 3, 25 / kau0 pidarje pratyaye pare bhU dhAtoha vA syAt / hunti kau0 ajantAddhAtoH pareSAmivAdyAdezAnAM sthAne hunte ityAdi / pakSa honti honte hoire| homi| ime trayaH syuH bhUte / hosI hohI hohiim| abhavat, ukta niyamAna se| hoitthA huityA hoha huha / homu abhUt babhUvetyAdirarthaH / ArSe ho hotthA ho / homo homa, huma humo hama / tridhyAdiSu hou| hontu, kriyAtipattI-hojjA hojja homANo honto huntu / hohi hosu / anadantatvAt-ato jje-3, ityAdi / 3.26 iti na syAt / hoha haha / homuhomodI acati / ajanta dhAsa se para zvAdhAdeza ke sthAna
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 53 meM sI---hI-hIma ye tIna Adeza hote haiN| udAharaNa denti Adi, deu dentu Adi bhUte dAsI dAhI vAhIbha sarva spaSTa hai| hoyat / kuNa-kara--habavat / kareH kuNaH / 4,1,6 / ivAdI gami dazi chidi bhidi vivi kavimujibhuji pho0 kRtraH kaNo vA syAt / para 'uraraH' / 3, 4, vAci zrUNAM gaccha vaccha checcha bheccha veccha roccha 25 / RvarNasya sthAnera syAt / kaNai karei moccha moccha boccha soccha hezcavA sup|3, 3, 32 / ityaadi| kau0 vidhyati gamAdInAM sthAne gacchAdayaH do kareriti / kR dhAtu ke sthAna meM kuNa Adeza vikalpa kramAtmyaH sati gacchadau hezca vA lup / gacchaha meM hotA hai / pakSa meM R ko ara Adeza hotA hai| = gatihida gachinti bhanihinti, nte, ire| kuN-a-i-e 3. 3,21 a-vA---e- kuNei kuNaha gacchisi gacchihisi gacchisthA gaNihitthA gacchiha kUNae / pakSe kR=3, 4, 25 kara---a-i- ebAra ganiyahiha / gahissaM gacchihAmi gaThissAmi karae karaI ityAdi hbvt| gacchihimi-gacchimu.-mo-ma, macchihAmu gacchiAcakRto'tItAnAgatayozca / 3, 4, 5 / smAmu gacchihityA gA~chahimsA ganihimu mo ko, bhUtabhaviDosambanamA umpa ca ta .dhAnI- . -ma / evaM dazAdInAmudAhAyam / vartamAnAdau rantyasya sthAne AsyAt / bhUte / kAsI kAhI dhAtvAdezo vakSyate / kAhIa / bhaviSyati / kAhii kaahie| tumaado| dI. iveti / ipa epa ityAdi se pUrva gamAdi daza dhAna oM kAu~kAUNa / (3, 4,4 TI05dra0) kAyanvaya ra sthAna meM krama meM pacchAdi daza Adeza hote hai / gaccha di kR-kA--himi-iti sthitI hone para hi ko vikalpa se lupa hotA hai / gam ti = bI0 Ajiti / bhUta-... bhaviSyatkAla meM taNa tuma-thA- 3, 3, 1-27 lipa-Adi =-hida die-AdimA sU0 tanya pratyaya se pUrva ke Rko AhotA hai| kuinAdi gam - gaccha, hi--vA--tupa 3, 3. 23 nacha- -i =3, 3.25 sI-hI-hIa, pra0 sUcakA kAsI -e chA gayA, macchiAhA gahida 1,1,27 3 / -3,3,1,17 hii pra. suu.kR.--kaa-kaahie| ajnupa gacchitthA gacchi, cche hityA / 3, 3, 28-30 gacchiAsaM ityAdi / isI taraha dezAMda kA rUpa hotA hai| kR= kA..-himi isa avasthA meM vartamAnAdi meM dhAtvAdeza prakaraNa meM kheNge| kRdAbhyAM haM / 3, 3, 31 // bAmpantA gacchamAdayaH / 3, 3,33 // kau0 kR-dAbhyAM parasya bhaviSyadarthasya mehinA saha ko bhaviSyati bhyantAnAM gamAdInAM sthAne kramAd haiM vA syAt / kAhaM pakSa kAhAmi kAssAmi kAhi- macchamityAdayogA syuH / gacchadaccha ityaadi| mi / daa---acaamcH| 3, 4, 26 dAha danti / deuDI vAmyeti bhaviSyakAla meM myanta = gam-himi Adi dentu / dAhii / dA-himidAha pakSa dAhAmi ke sthAna meM kama se gaccha ityAdi Adeza hotA hai| mam dAssAmi dAhimItyAdi / zeSa hovat / kuNa karayo -himi -- gacchaM / dRza-himi -dcch| chid-hima - hai yat / checcha ityaadi| bI0 0 iti / ---dA-dhAtU se para bhaviSyakAla meM tiGA'sterasthi / 3, 3, 8 / hisAhita mi ko vikalpa meM haM Adeza hotA hai| kA-himi =pra0 sU0 hai =kAha dA-himina-dAhaM pakSa 3, 3, 28 kI0 saSTam / asthi jiNo / asthi jiNA / asti hi-hA--ssA kAhAmi kAssAmi pakSe kAhimi evaM vAhA, sntotyrthH| ssA, hi, mi / vartamAna meM dA---, nti Adi vidhyAdi cau0 titi / tiGa sahita as ke sthAna meM asthi Adeza meM 3,3, 34 ja ntu Adi 3, 4, 29 dA-de-i hotA hai| as---ti-ni-Adi-asthi /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 | prAkRta cintAmaNi sinA siH / 3,3,6 / kau0 sinA sahAsteH siH syAt / si tumaM / asi tvam bI0 sineti / si sahita as ko si hotA si | bAsi vA mimo meM mhi ho mahAH / 3, 3,10 / kau0 tiGAdezairetaiH sahAsteH sthAne kramAdete vA syuH / ahaM hi / ahamasmi / amhe mho, amhe mha / vayaM smaH / bI0 vAmiti / tiGAdeza mimoma sahita as ke sthAna meM krama se mhi mhAmha Adeza vikalpa se hote / masmihi / 2, 3, 53 se sma ko ho mhaya vidvAsse karake ho mhA bana sakatA hai to bhI vibhakti vidhi se me sAdhyAvasthA mAnI jAtI anyathA - jinA - jinena jinesu Adi siddha se 2, 1. 32 jiyA Adi ho sakatA hai| usake liye sUtra vyartha ho jAyagA / tadantasyAste rAjya hesI / 3, 3, 26 / kau0 bhUtArthapratyayAntasyAsterimau staH / asi so te tumaM tumhe ayaM amhe vA / evaM-- ahesi / vI0 [tadeti / bhUtArthaM pratyayAnta as ke sthAna meM Asi tathA ahesi ye do Adeza sarvapuruSa vacanoM meM hote haiM /
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha Nyanta prakriyA // nnercaavcau| 3, 3, 11 / ecAvecau ca bhUte / 3, 3. 12 / konneretaabaadeshostH| citvAnnityam / kau0 bhUtArthe pratyaye vivakSite NeratI cAdaghavacI do gariti / Ni ke sthAna meM a (ca) Aba ye do cetyete catvAra AdezAH syuH| hAsasI hAsesI nitya Adeza hote haiN| hasAvasI hasAvesA / evaM hAsahI hAsahI ityAdi / ArSe- itthA iMsu = hAsisthA hAsisu evaM-hAse ajentupyupAntya syAt AH / 3, 3, 16 / hasAba-hasAve-hAse ityetyAdi / kau0 payAdezeSu pareSupAsyasthAtaH sthAne A syAt / do0 ecati / bhUtAdhaka ko vivakSA meM Ni ke sthAna meM e-- hAsaI hasAvai hAsae hasAvae / 'vAvartamAne' Ave cAda-a. -Amae cAra Adeza nitya hote haiM / (3, 3, 21) tyAdinA-esve- hAsei hasAvei hasa-Ni -pra0 sU0 a--aAva-e-Ave 3, 3, 16 Adi / vidhyAdo-hAsa hasAvaja / bhaviSyati- hasanahase -hAsahAse 25 iSAdi-sI, ho, hIma= hAsahii hasAvahii / etve-- hAsehii hasAve hii| hAsasI BAsahIma haashii| evaM hAsesItyAdi / ArSe ityAitve-hAsihida hasAcihida / kriyAtipattI iMsu = hAsisthA hAsisu ityAdi / dvAsejjA-hAsejja hasve-hAsijjA-jja hasA yA pramerADaH / 3, 3, 13 / vejjA hasAvejja hasAvijjA hasAvijja / mANanto ko0 bhrameH pAsya NarADo vA syAt / bhamADai bhamADei -hAsamANo hAsemANo hasAvamANo hasAdhemANo hAsento ityAdi / mUte tu vakSyate bhAmai bhAmeha bhamAvai mamAvei ityAdi / bhUte / bhamAusI pakSe-bhamasI bhAmesI bhamAvasI bhamAvebI0 ajsuporiti / pyAdeza-ac tathA lupa se pUrva upA siityaadi| |itissynt prakriyA / ntya a ko A hotA hai / has-Ni =pU0 sU0 a-ASa vI0 yeti / bhramadhAtu se para Ni ko Au vikalpa se -hamapra0 sU0 hAsa-hasAba-ti 3, 3, 13-e hotA hai| bhrama- NiprasU. vA-Au-2, 3, 65 =hAsai hasAvaha hAsae hasAe / 3, 3, 21 agavA na-ma bhamAu pana meM a-ASa-zeSa prakriyA hasavat - e=hAsei hasASei 'ataeva-sayepo isa niyama se e bhamADei ityaadi| se pUrva etva nahIM hotA hai / evaM hAsenti hasAventi aadi| vidhyAdi meM hAsa-hasAva 3, 3, 34 u-tu bhAdi 21 [atha bhAvaka prakriyA ] bA--e-hAseja Adi / bhaviSyakAla meM 3, 2, 5, 6, vAdhak karmabhAvayo lRSyakAca / 2, 4, 33 / 27 hiha 20 i--e-hAsihida hAsehii hasAvihila kau0 mAvakarmayorvartamAnebhyazci jihastu hasAvehii ityAdi / kriyAtipatti meM 3, 3, 36, 40, dhUpUlUbhyaH parodvirukto vakArAgamo vA syAssatyAgame 22, jjA-jja mANa ta 22 etva 21, 26 hrasva= yathAsaMbhavaM luvyakazca / cIyate-civaha / jivyaah| hAsejbA hAsijjA ityaadi| hubvai / thumvAi subbAi ghubai purabaha lubvai / pale--
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 | prakRta cintAmaNi NakAMcA~jaha stU zrudhUpU lubhyo hasvazca / 3, 4, 32 / viDhappai viThavijjai ajjijji| AThappai 'yakaijjaIau' 3, 4, 48 / ityubhayaM syAt / ADhapI ai aarmbhiiai| ciNijjai ciNIaI ityAdi / viThayAdI cibdhau vI0 ajyeti / karmabhASa meM marja ko vippa Arabha ko ciNijjau ciNIau / bhane-cizvasI / laDiyaka: Aippa vikalpa meM hotA hai tathA yaka-lup hotA hai| satyAt-ciNijjai cigIai / bhaviSyati- arja -ya-- i-viTApai pakSe 4, 1, 45, 3, 4, 48 marja-.- fATIVE ) cindiaahi| yako'satvAt-ciNihida ityaadi| viDhavijjai---bImaha / pakSe 2, 3, 68, 78 jaM -jja = dau0 veti bhAvakarma artha meM sthita ciAdi dhAtuoM se para ajjijjA ajjIai / Arabha-ya-i-AppA / dvirukta va Agama hotA hai aura Agama hone para yakkA pakSe-4, 2, 27 aaddhvijjiaarmbhijjii| aya'telupa hotA hai| ci-yak-iprasU. cibbi| pakSa meM Arabhyate ityarthaH / 3, 4, 32 Na (ka) 48 yaka-ijja-I A-1, 1, spRzezichappaH / 3, 4, 37 / 27 Na-a-lupa ciNijjai cinniithi| evaM jivvA kau0 uktArthe spRzerichappo vAsyAd luvyakazca / jiNijbada aadi| 2,3, 42 stu dhu 68 zrR=zu= hippada / pksse| livijjai phAsaha ityaadi| 1.4, 36 su1, 2, 36 dhU=lU pU- dhru-pu-- lu: do0 spRzeriti / karmabhASa meM spRza ko chippa vikalpa se zeSa kArya civat - dhubbA sumvAi dhuvai ityaadi| hotA hai| tathA yak-lup hotA hai| spRza-e-= cemmak / 3, 4, 34 / chippai / pakSe 4, 3, 15 chibijjA chivijjai phasijjA ko karmabhAvayozceH parommAgamo bA syAta phaasijjh| satyAgame yathAsaMbhavaM luvyakazca / cimmai / pakSe jo gajja Nappa NanyA / 3, 4, 38 / cinvai Adi / ko uktArthe jJA dhAtorete vA syu lRvyakazca / Najjai do0 yoriti / bhAvakarma meM ci dhAtu se para gma Agama Nappai NavvaDa / pakSe jANijjai muNI ai| hotA hai vaka kA lupa hotA hai / di-yak-ipra.sU. bI0 jJa iti / karma bhAva meM jJA ko goda vikalpa se cimmi| hotA hai tathA yA luph / zA..--- gajjai pakSe 4, 3, grahavyAhuordhepyavAhiyo / 3, 4,35 / 38 jANijjai / kau0 uktArthe kramAdanayoretA vA dezau vA sto sici snihoH sippath / 3, 4, 36 / luNyakazca / gheppA gennhjjgnnhiiaii| bAhippai kau0 uktArthe'nayoH sippanasyAta luvyakazca / sippar3a vaarijj| sippeha / sicyate / snihyate vA / vI0 karmabhAva artha meM graha ko gheppa vyAha ko dhAhippa bI. sinIti / sica-sniha ko sippa tathA yaka-nupa Adeza vikalpa se hotA hai aura yaka kA lupa hotA hai / udAharaNa-graha-yak-i-ghelA. pakSe , 3, 24 kA hAtA hai| sibsa hotA hai| siMca -sniAha------sippada 3, 3, 21 nahagraha = geSha 3, 4, 4= yaka- ijja-I= geNhijjai esippei / geNhAi / byAha - yak- i = vAhippai / pakSe 4, 1, 14 vacidRzoryucca dIsau / 3, 3, 40 / cyAhu = kokka-pokka, yaka-ijja I-kokkiAjada kau0 uktArthe'nayoH kramAdetau sto luvyakazca / kokkiiaii| pakSe-2, 3, 67 dhyA-vA-vAda, 4, vRccai (ucyate) dosai (dRzyate) 25 ha = hara - mAharijjai baairiiai| vo0 vacIti / karmabhAva meM vac ko bucca dRz ko dIsa, aaarmocitppaaddhppau| 3, 4, 36 / tathA yak-lum hotA hai / vac-ya==vuccai / kau0 uktAunayoH kramAdeto vAstaH / lubyakazca / hara-ya-i-dIsaha /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ vA dvitvaM gamAveranyasya / 3, 4, 41 / kau0 uktArthe gamAderantyasya dvitvaM vA luvyakazca 1 gamyate = gammai gacchijjai gacchIjjai / hassaha hasijja | bI0 veti / karmabhAva meM gamAdi ke antya ko vikalpa se dvitva hotA hai tathA yak -- lup / gamya - igammada | pale 3, 4, 6, 48 gachijjai gacchIara evaM hassai hasijja bhaNNai bhaNijjara ityAdi / kR hu ju zrAmIraH / 3, 4, 42 / kau0 eSAmantyasyairAdezo vA syuduktArthaM luvyakazca / kriyate / koi karijjai / hriyate / hIrai harImai / jIte-jIrai jarI ai tIyaMte-tIra, tarIbai / bI0 kR hIti / karmabhAva meM kR hRz2a vo antya koI vikalpa se hotA hai / kR-ya-Da-kora / pakSe 3, 4, 25,48- karijjadda karIai / evaM hRIraha harijjaha ityAdi / vaheH / 3, 4, 43 / kau0 uktArthe dadderasya jjJo vA syAdluvyakazca / dahyate DAi Dahijjai DahIbai / to daheriti / karmabhAva meM daha ke anya ko vikalpa se jana hotA hai| tathA yak- lup / daha-5 - i = pra. sU. h jjha 1.4, 19 daha hajjhai / pakSe 3, 4, 45 bajji jahIma | anupasamodha: / 3, 4, 44 / kau0 ebhyaH parasya rudhau'ntyasya jjho vA syA dukta ludhyakazca anurudhyate - aNurujjhai uvarusaMrujjhaI / pakSa aNurundhijjai aNurubhijja ityAdi / bI0 anviti / anu -- upa-sam se para rUdha ke andaya ko jasa vikalpa se hotA hai| tathA yak- lup / anu = 2, 6, 32 aNu 42 upa u 1, 1, 42 sam-saMrudh pra.sU. rujjha-- 6 = anurujma uvajjhai saMrujma / pakSe 3, 4, 6, 10, 48 aNurujjhai rundhijja sammijjai evaM uba-saM---- rujjhindhi-mbhi--jja ityAdi / prAkRta cintAmaNi | 57 banghandhaH / 2, 4, 45 / kau0 uktabandhondho jjho vAsyAdaluvyakazca / vajjhas | bandhijjaha bandhI ai ( badhyate ) bI0 bandha iti / karmabhAva meM bandha ke antyandha ko vikalpa se jsa hotA hai / bandha-ya - i.sU. nghajjha 3, 1, 42 ba baiM= bajha pakSe 3, 4, 48 bandhijja bIi / F duharu liha vahammata ucca / 3, 4, 46 / kau0 eSAmantyasya bho vA syAdukto'rtha luvyakazcavo'tautva ca / duhyate = dubbhadda duhijjai / ruhyate ru0bha sahijjai / rudhyate rummaDa rundhijjai / lihyate = libhara lihIbhai / uhyate = vumbha vahijjaDa / - bI0 duheti / duhada ke antya ko bha vikalpa se hotA hai tathA yak-- lup karmabhAva meM dui - pa 3 dumbhai ityAdi / khananamaH | 3, 4, 47 kau0 ukta'rthe'nayorantyasyasya mmo vA syAdaluvyakazca / khanyate = khammai khaNImai / hamma ha haNijjai / bI0 khaneti / karmabhAva meM khan- han ke antya ko mma vikalpa se hotA hai / kham = han - yaisamma hamma pakSa 2, 132 na 3, 4, 45 vaNijjaha haNijja khaNI haNIbaha 1 zeSAdijjacI aco 3, 4, 48 kau0 karmabhAva vidhau cyAdiruktastadanyaH zeSastasmAccyAdivarjAddhAtoH parasya ya ko nityametAvAdezau staH / karmaNi ( paThyate) / paDhijjai paDhoaha / paThyatAm - paDhIau paDhijjau / apaThayata - pahijjasI paThIasI / bhaviSyati kriyAtipattau ca yako'satvAtvarUpANi syuH / evaM bhAve hasyate hasijjai hasIba ityAdi / 1 bI0 zeSAditi / karmabhAva meM vyAdi ukta ho gayA hai ataH cyAdi se bhinna dhAtuo se para yaka ko nitya ijja tathA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5= | prAkRta cintAmaNi ya I a ye do Adeza hote haiN| patra (42, 1, 17) yai - pra. su. ya ijja I napaDhijjara paDhI | paDhijjanti paDhI antItyAdi / laGa lakAra meM yaha hai ataH bhUtakAla meM paDh ya pra. sU. ijja - I a3,3, 25 sI- hIma = paDhIasI paDhijjasItyAdi / bhaviSyat tathA kriyAtipatti meM eka nahIM hone se kartuM vat rUpa hotA hai / bhAvakarmakareSu clupAvico / 3, 3, 15 / kau0 eSu NeH sthAne citau lup-Adi-ityAdezI staH / bhAve / hAsyate = hAsijjai hasAvijjada AsIAi hasaratre | karmaNi / pADhijjaI padAvijjai pADhIai paDhAvIai / / itibhAvakarma pra. kri. dI0 bhAveti / bhAvakarma tathA pratyaya para meM hone para Ne ke sthAna meM vilup tathA ANi ye do Adeza hote haiN| has ---- yak - i - - pra. sU. Nilup 16 has== hAsyak = ijja-- Ia hAsijjaDa hAsIaka / eva Ni Avi . ijja - Ia ( yak ) 1, 1, 27 vi ilup hasAvijjai hasAvIai / '= [ atha dhAtvAvayavA dezAgamA: ] gamayamA siSAM cchaH / 3, 4, 6 / to antyasyetyanuvartya / eSamantya svacchaH syAt / gacchai / jacchai / acchai / bhaviSyati / gacchii / bI0 gameti / gamAdi ke antya ko ccha Adeza hotA hai / gamyam-As- iS- pra. su. msccha 3, 4, 30 naM -3 gacchai 1, 2, 36 Ajha accha 4, 2 bajecchAha icchacha / bI0 pRtheti / eSAdi ke antya ko jjha hotA hai / gi ( = e 1, 3, 26) ku ( = 2. 3,68) ju (= 1.4, 28 yu) bu (= bru 2, 1. 42 ) pra. sU. dhajj 4, 30 a ( ) - 6 mi kula ityAdi / dI0 nRteti / nRtAdi ke antya ko Adeza hotA hai / na ( 1, 3, 27) va mada, va (2, 3, 68 ) j--pra. sU. cc - a inaccai maccAI vacca / gRdha krudha rudha budha yudha sidha muhAM jhaH / 3, 4, 6 kau0 eSAmantyasyajjhaH syAt / gijjhai kujjai rujjhai bujhai jujjai sijjhai mujjhai | rudhodhammauvA / 3, 4, 10 kau0 rudho'ntyasyetau vA staH / rundhai rumbhaDa / pakSa rujjhai / ruNaddhItyarthaH / yau0 rudhaiti / ruSa ke antya ko ndha tathA mbha ye do Adeza hote haiM / rudh ngh-mbha ma 6 = indhan rumbhai / patasadorDa yA / 3, 4, 11 / kau0 anayorantyasya DaH syAt / paDacha / sIdati = saii / DI0 pateti / pat -sad ke antya ko u hotA hai / pat-a- i sad-ai pra. sU. t-d D Dha saDara / bhidi cchido va c / 3, 4, 16 / kau0 anayorantyasyandacsyAt / bhindai / bhaviSyati / bhecchA chacchidra pakSa bhecchiha chacchihi / bI0 bhidIti / mida - vida ke antya konda hotA hai / bhecchida bhindachinda - ai bhindara chindai / 3, 3, 32 3. / namiruboyaH / 3, 4, 17 / kau0 anayorantyasya vaH syAt / roditi - ruvai nRtamavajAMccaH 13, 4, 7 / kI0 eSAmantyasyaccaH syAt / naccai maccai rovai / yaccai / do0 namIti / namaruda ke ansya ko va hotA hai / nama a im = v a - 6 navai / sva {=da) 28 guNa = robai, rubai / vijerudaH / 3, 4, 18 / kau0 udaH parasya vijerantyasya vaH syAt / udbhijati - ubvivai muNIkamma bandhAo /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 59 bI0 bijeriti / uda se para vija ke anya ko va hotA ko arIti / kRSAdikeko ari Adeza hotA hai| hai / uda-vija- =a- 2,3,68, 74 di-Tiva kRS-a- pra0 sU0 -kari 1.4, 36 pa sa = = uvivAda / karisaha / evaM mana-marisai bRSa - barisaha-haS = suje raH / 3, 4, 16 / harisaha ityAdi 1 jina ghAtuoM ke ko ariSa hotA hai kau. sajerantyasya raH syaat| vosirAmi ksaaye| yahA kRpAda hai| vyutsRjAmi kaSAyAn / nisRjti-nisirh| dIrgha stupAderacaH / 3, 4, 27 / cau0 sRjeriti / sRJ ke antya ko ra hotA hai| vo kau0 tuSAdInAmaco dIrghatvaM syAt / tuSyati = tusi| (= nagRta 22.41! maja-a -mi-ni-sRj- duSai / evaM ruSa zuSAdInAm / yeSAM dIpoM dRzyate a pra0sU0 - 1, 3, 27 sa-si-nisi rh| te'tra-tuSAdayo bodhyAH / 3, 3,17 -bAyosarAmi / vI0 dIrgha iti / tapAdi ke ac ko dIrgha hotA hai / tuSu vitvaMzakodaH / 3, 4, 21 / -duSa-saS-zaSa-a-3=pra. sU0 u U 1, 4, ko. zakAderantyasya dvitvaM syAt / zaknoti skki| 36 za = Sa sa = tusai aadi| jimmai zak-pArai tarai tIrai cayai 4, 1 / viDatyApiTaboguNaH / 3, 3, 28 / bI0 dvitvamiti / zakAdi ke antya ko dvitva hotA hai| ko dhAtoridatoguNaH syAt vityakDiti ca pratyaye zak-a---i-1, 4, 36 =sa pra0 sU0 vaka pre| jayati jei / nti / nI-neha nenti / sakkai, 4, 1, 28 dra0 / zrutvA soUNA / ora bacha / 3, 4, 24 / dI0 viDatIti / dhAtu ke ikAra-ukAra ko guNa hotA hai kau0 dhAtoramtyayorvaNasya sthAne'vac syAt / miDala yA aviData para hone pr| ji-ha-si, nojuhoti - havai / cyavato / pvii| i-nti-pra0 sa0 ji-je, nI-ne-jeDa, nehAbI0 oriti / dhAtu ke antya u--ko bhava bAdeza svA=pra0 sU0 zra.= zrI 2, 3, 68, 1, 4, 36 tho hotA hai| hu-a-i-cu (= cyu 2,3,67) a- so 3, 3, 43 vA tUNa-2,2,1 nU=U 1,1, i= havai cA / 26 asaMdhi-soUNa 47 candra=soUNaM / urarava / 3, 4, 25 / acAmacaH / 3, 3, 26 / kau0 dhAtorantyasya kArasya sthAne'rasyAt / kR- kau0 dhAtuSvacAmaco bahulaM syuH| havai hivai / karai / ha harai / ciNai cuNai ityaadi| pI0 uriti / dhAtu ke antya R ko ara hotA hai / ke- do0 aceti / dhAtu oM meM ac ko bahala prakAra se as ma= 6 pra. sU0 kri| evaM dha. hR--ja-tR hotA hai / bhU -a-ipra0 sU0 ha-hi = hivai ityAdayaH / pakSe havada / ci-3, 4, 32 -3 = pra0 sU0 ci= arickRSAde: / 3, 4, 26 / cUpamA vaNai ciNai / evaM dhAva ghuvai / rud = rovai kvAi kau0 antyasyeti nivRttam / kRSAdInAM RvarNasya Adi / sthAne ritasyAt / karSati-karisai / evaM maSa haru halo'ganI / 3, 4, 30 / vRSa ityAdInAm / yeSAM dhAtunAmarijdRzyate te'tra kau0 halantAddhAto: paro'mAgamaH syAdI aparetu na / kRSAdayo bodhyaaH| hasai hasae / I o tu-hasIla /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 prAkata cintAmaNi zaila ina ini / halata dhAtu se para akAra Agama hotA sambhavam / ciNai jiNai huNai thuNai suNai dhuNai hai| hama-a-ti =i-e-hasai / hasae / has- puNai lunni| |iti dhAsvAkyavA dezAgamaH / 3, 3, 24 I-ahasI dI0 Nagiti / cyAdi se para Na Agama hotA hai tathA dhu Naka ciji hustU zruNu pUlabhyo hrasvazva pula ko hasva hotA hai| ci. ji. ja-1-ciNa kau0 ebhyaH paro NagAgamaH syAddhasvazcaSAM yathA- zeSa ciyat / // atha dhAtvAdezA: // iditAM dhAtUnAM vA'dezAH / 4, 1, 1 / / gandhe mahamahaH / 4, 1, 18 / kau0 satre ye dhAtava idito nirdekSyante teSAmAdezA prasarergandhaviSaye mahamaho vA syAt / kamala vA syuH / tatraivAdA-hariSyante / gandho prasarati / mahamahai kamala gndho| bo0 idIti / sUtra meM jo ghAta itit kaheMge una ghAtaoM ke smareH sumara-bhara-sUrapayara-bhara-pamhahaAdeza vikarUpa se hoNge| una sUtroM meM hI udAharaNa bhala laDha--vimhAH / 4, 1, 20 / dikhaayeNge| smaretena vA dezA vA syuH / sumrh| smRhohabahuvA bhuveH| 4, 1, 2 // sumara-a-i-pakSe smR=2, 3, 67 sa-sarabhUdhAtorete trayo vA syuH / hoi / havai / huvai / sumarai srh| pksse-bhv| vismu bimhara... vIsara-pahusAH / 4, 1, 21 / kRSNaH / 4,1,7 / vi-smarete trayo nityaM syuH / vismaravikaroteH kuNo vA syAt / karoti, kurute vA vimharai, bIsarai, pamhasai (-vi-smR-vimhara kuNai kupe| pakSe urarac / 3, 4, 25 / karai / __-vIsa-pamhusa a-i) kre| ke pAra shrtiir-cyaaH| 4, 1, 28 / kokka poSako vyAhareH / 4, 1, 16 / aknoterete catvAra AdezA vA syuH| pArai vyAhare rimo vA staH / vyAirasi-kokkaI tarai tIrai cayai / sakkai 3, 4, 21 draH / poSakai / pakSe vAharai (vyA=2, 3, 67 vA- mugvermellAvahe Dossikka chaDDa miluJcha dhNsaarreh-hr-a--i)| avaaH| 4, 1.26 / prasare hambela payallo / 4, 1, 17 / muJcaterete saptAdezA vA syuH / mellai avapra-saratereto vA staH / unlelai payallai / heDai ussikkai chaDDai nnilunych| dhaMsAii pakSe pasarai ( pra 2, 3, 68 pa-sa sara-a- reavai / muc-a-i 2,2,1 c-lup 1, 1, 22 asa mua1 1. sUtra 4,1, 2 se sUtra 4,4, 34 dhAtvAdeza samApti taka dIpikA nahIM hai|
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi / 61 rAjezcha jjAgharIra reha sahAH / 4, 1, 42 / ghusala virolo mantheH / 4, 2, 4 / rAjaterete paJcAdezA vA syuH / chajjai agyai ___manAtereto vAstaH / ghusalai virolai manthai / rIraha rehaH / pakSe rAyai ( =rAj- aja 3,2 mathnAtItyarthaH / 1. 3 ya-i) chi de tUra--NillUra-Nivara--Nicchala Nijjhora-buhAvAH / 4, 1, 5 / viDhayoH / 4,1, 45 // __chiderete SaDAdezA vA syuH / luraha Nilluradda arjate viDhavAdezo vA syAt / viDhava i vivei Nivarai Nicchalei Nijjhorai duhAvai chindai (3, 3, 21 vA- etva) pakSe ajj (rja, 2, 3, 68, (3. 4, 16) chinatti 1 74) a--i)= ajjai aoi / dhi rudhyo rotyako / 4, 2, 6 / ghUrNI-ghumma ghula-ghola-pahallAH / 4,1, 46 / anayoretau kamA vAstaH / RSyati-jUrai / ghurNadhAtorete catvAra AdezA nityaM syH| kujjhai / ruNaddhi = utthuvai, rundhai (3, 4, 6, dhummai ghulai gholai pahallai / khivejUra visuurau| 4, 2, 11 / bhujo bhubhAha kamma caDDa jima jema camaDha sAmaNAH videretI vaastH| rai bisuurh| pakSe khijjai / 4,1,50 / (3, 4,21) 1 khedaM karotItyarthaH / bhajaterete'STAdezA nityaM syuH / bhujjai vyApi samApyoro aggsmaanno| 4,2, 13 / aNhai kammai caDDhai jimmai (3, 4, 21 dra0) amai camaDaha samANai bhUkta ityarthaH / ___ anayoH kramAdeto vAstaH / vyApnoti o aggaha vAveI / samApnoti =samANai samAvai / upena kammavo vA / 4, 1, 51 / niHzvasi saMtapyoHmaH / 4, 2, 14 / upapUrvakastha bhujaH sthAne kammayo vA syAt / anayojhaMDA dezo vA syAt / jhbh| kammai / pakSe upbhujii| upa bhunktiityrthH| niHzvasiti saMtapate betyarthaH / yujo bujja juJja juppAH / 4, 1, 52 // vilape vaDavaraca / 4, 2, 15 / yuja dhAtorete traya AdezA nitya syuH| zujvara vi-laperetI baDabaDa maso vAstaH / subai juppada / yukto bhvtiityrthH| vilapati =baDabaDai malai vilavai / upAlambhe saGkha velava paccArAH / 4,3, 16 / tane staG-tA-taDDava-virallAH / 4, 2, 1 / / upAlambherete traya AdezA vA syuH / malA tamotarate catvAra AdezA vA syuH| tanoti velavai paccAraha uvAlammA / upAlabhate / tanute vA taDada taDDai, taDavai, virlli| Dhavarambhau rabherAGaH / 4, 2, 28 / tnnh| AGaH parasma rabheretI vAstaH ADhavai Arammai vivati kvathyo ha~sADauM / 4, 2, 3 / Arabhai (Arambhate) ____ anayoH kamAdeto vAstaH / vivartate-ha~sai lubheH sambhAyaH / 4, 2, 26 / vivtttti| aTTaha kaThai 3, 4, 12 svAthaM karotI- lubheH sambhAvo vA syAt / sambhAvaI lubbhai tyrthH| (3, 4, 21) lumyatItyarthaH /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 prAkRta cintAmaNi pradIperaThabhutate ava sandhu kkasandumAH / 4, 2, 30 / nazeH sehAyasehAvahapaDisANivaha gira NAsA: pradIpyaterere catvAra AdezA vA syuH / pradIpyate -abhuttai te avai saMdhukai sandubhai / palIvai nazyaterete SaDAdezA vA sthH| nazyati-sehai (1, 4, 22 dra.) avasehai avaharai paDisAi Nivahai piraNAsai / veparayajmAyambau / 4, 2, 32 / pakSe nassai (3, 4, 21) dhepateretI vAstaH / vepate Ayajjhai aaymbi| bhrazezcukka bhullaphiTTaphuTTa phiDaphuDAH / 4, 3, 6 / vebaha / zerete SaDAdezA vA syuH / bhrshyti| cukkai svalisa leTa kambasAH / 4, 2, 33 / bhullai phiTTai phuTTai phiDai phaDaha / pakSe bhaMsai / svaperete praya AdezA vA syuH / svapiti - kAGakSerAha-maha-siMha---bacca-bampha-vilumpA lisai lei kambasai / pale sukhada (1. 2. 28, 2, hilaGkhAhalaGghAH / 4, 3, 13 / 3, 68. 2, 42, 3, 4, 30) kAMkSarete'STAdezA vA syuH / kAMkSati -- AhAi gameraI...yo--NoNa-rambha-vola-pada-Niyaha mahai sihai vaccA vamphai vilumpai ahilalai --NIlukka-NimmaicchAvajjasA kku sokku sANu ahilaGgai kasai =(-kA-a-i= 1, 2, 36 bajja pacar3A pacchanda-pariala-pariallAha kA=ka 2, 3, 6 kSakha) raavsehnnirisaaH| 4, 2, 35 / kRSaraca kaDDhANacchAiJchAyabcha sAyaDDhAH / gamereteDaINItyAdayaH ekaviMzatirAdezA vA syH| gacchati aii| NI, jINaha, rambha, karate SaDAdezA vA syH| karSeti- aJcai volai, padabhai, Nivahi, NIlukkaDa, himmaDi, kaDaI aNacchai aiJchai AyaJchar3a sAyaDai / aicchA, avajjasai, azkusai, ukkasa i, aNu pakSe karisai (3, 4, 26 dra.) vajjaha, paccahai, pacchandai, parialai, pariallai, avaharai, avasehai, NiriNAsai / pakSe---gacchai spRzapichava-chiha-- phaMsa-phAsa-pharisA lihA (3, 4, 6 dr.)| luGakhA / 4, 3, 16 / pravizihasi saMdizInAM ria gujA pAhA spRzaterete saptAdezA vA sya: / spRzati = / 4, 3. 1 / chicai chihai phaMsai phAsai pharisai Alihai kramAdeSAmete AdezA vA syH| pravizati- aalui| ria / hasati--guJjada ! saMdizati = appaahii| dRzo nia-devastha-peccha-pAsa-bajja-pulama pakSe pavisai hasai saMdisai / puloa samvava--niacchA vayacchA vayamA maSiyali dali mrakSINAM bhukkakamphavisaTTa-copaDA: varukkhAbaakkhau abakkhA / 4, 3, 17 / / 4, 3, 2 / dRza dhAtorete paJcAdezA vA syuH| pazyati = eteSAM kramAdete vA syuH / bhukkai vamphai niai devakkhai pecchai pAsai pulaai / vajjai visai cappaDai / pakSe bhasai balai dalai / mra- vayAsAH puloaha savvai niacchaDa avayacchai bha-32, 3, 6. 75- - vastra 68 na- avayajajhAI avakkhar3a avayakkhai oakkhai, mkkh| avyaas|
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi / 63 graho geha-hara-paGgaH--bala-niruvArAhi cavai jampai saMghar3a vollai sAhai sIsai uppAsai paccuAH / 4, 3, 24 / pisuNai pajjarai vajjaraha / pakSe khaa| graho geNhAdayaH SaDAdezA vA syaH / gRhNAti / jugupseNa duguccha dugujchAH / 4, 4, 8 / geNhai harai paGgai balai niruvArai ahi pccuai| jugupsatarate traya AdezA vA syuH / jugupsate= use svasja-bojjAH / 4, 3, 25 / jhuNai duguccha duguJcha / asthate rete vaya AdezA vA syuH / asyati kSaye NijmaraH / 4, 4, 12 / kSikSaye ityasya Nijjhara Adezo vA syAt / Darai bajjai bojjai / pakSe tasai / kSIyate =Nijjharijjai / NijjharIaI / pakSe deherAluGkhA hiUlau / 4, 3, 26 / jhijjai / 2, 3, 6, kSimi -3, 4, 48 ijja -.. dahereto vAstaH / dahati =Aluvai ahiuuli| I-jhijjai / pakSe uhai (1, 4, 16 ddd)| [atha Nyanta ghAtvAdezAH] muhe guma gummaDau / 4, 3, 27 / gchave Dhakka -- pyuma -jUma- sannuma-panvAlo mbAlAH / 4, 4, 13 / muhyate retI vAstaH / muhyati = gumai gummddi| ____Nyantasya chaderete SaDAdezA vA syuH| chAdayati mujjhai / 3, 4, 6, dr| Dhakkai Numai nUmai sannubhai pavvAlai omvAlai / sthaSThA-thakka marappA: / 4,3,363 pakSe-da--Ni =3.3.11a-Ada=21 vAtiSThalerete catvAra AdezA syuH / DAi / ThAai e 166-chA 2,2, 1.3 da ya 3, 3, 1 ti== (3, 4, 31) a / yakkA ciTThai-nirappada / vizeSaH chAyai chAyei / chAyAvai jyAvei dhyAdezApavAdaH / prA. ko..| evamagre'pi prkriyaa| jANamuNauja / 4, 3, 37 / apArcaccupAlipaNAmAH / 4, 4, 14 / jAnAtereto staH / jAnAti =jANai muNai / arpayaterete traya AdezA vA syuH| arpayati = R=Ni = api-caccupa-a-i-baccupai / evaM gNdhyyorgaasho| 4, 3, 36 / Alivai paNAmai / 2. 3, 68.74 5 = ppa--3,3, anayoH amAdeto staH / gAyati gAI / 11. 21. appai appei appAvai appAveI / anatoDacovA / 3, 4, 31 / iti vA an / gaai| dRzarvasavAva daklavAH / 4, 4, 17 / evaM dhyAyati-jhAi jhaaaii| Nyantastha dRzerete traya AdezA vA syuH / darzayatti zraddhaH saddahaH / 4, 3, 40 / =dasai dAvaI dkkhvh| pakSe-3, 4, 26 hazraddhadhAteH sadaha AdezaH syAt / zraddadhAti = daridarisai darisei drisaavidrisaavei| saddahai / zraddhAnam =saddahANaM / prasthApa: pegAva pttttbau| 4, 4, 23 : piveH paTTa-ala-pijja- ghoTTAH / 4, 4, 1 / / prasthApayateretI vAstaH / prasthApayati = paNDavaha pivaterete catvAra AdezAH vA syuH / pibati = ahavai / pakSe paTThAvai paTThAvei paTThavAvei / paTTai Dallai pijjai ghoTTA pakSe piai| vijJapekkAbukko / 4, 4, 32 / katezcaya-jampa-saMgha-volla-sAha-sIsoppAla vijJapayateretA vA dezo vaastH| vijJayati--pisuNa-pajjara-bajjarAH / 4, 4, 23 bokkA adhukkar3a / pakSe 3,3,36. 74 japaNa katha dhAtorete dazA dezA vA syuH / kathayati = viNNavai viNNAvai /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 | prAkRta cintAmaNi anyArtheSvapi dhAtuH / 4, 4, 34 / icchAyAM khAdane'pi / vamphai / icchati khAdati vA / uktAdarthAdagyeSvapyartheSa dhAtavovartante / saMkhyAne kazcidupasagoM: saha yoge keciddhAtavo nityamanyArthe / paThitaH kaliH saMjJAne'pyasti / kalai, jAnAti aNuhara-sadRzI bhavati / viharai krIDati / saMkhyAna karoti vaa| valiH prANane khaadne'pi| Aharai / khAdati / pariharai tyajati ityAdi / klai / prANiti khAdati vA / kAGa kSetrampha Adeza: // iti dhAtyAdezAH // // atha kRvanta prakriyA // kta ko'tuNatu ANAH / 3, 3, 43 / / 3. 3, 20 ... -=geNhia / bAkI = ghettu ghettUNa 1. 1. kau0 kta vA pratyayasyaite catvAra AdezA syH| 47 ghettUrNa ghettuANa-NaM / graha-t-tasya (= vya bhavisyattavyaktvA tumyecca / 3, 3, 20 / 2, 3, 67, 74) 3, 1, 26 svA0 ghenancha / cAditvam / hasitavyaM - hasiavvaM hasemabda / hasi- bhujamucarudavacAmacA'ntyasyAt / 3, 4, 2 / tvA hasima hasea / hasiuM haseuM / hasiUNa-NaM kau0 tumAdI bhujAdonAM caturNAmacA shaamtysyhseuunn-nnN| hasiuANa-NaM haseu ANaNaM / otsyAt / bhokt-bhott'| mokta'-motta / hasitu = hasiuM haseu / vandittu iti candralup / rodita =rottu / vakta vottu / bhuktvA- bhottu dandhittA iti siddhAvasthAmapekSya / bhottaNa bhottuANa / muktvA-mottu tUNa, tuANa / doravo'tta miti / yatvA ke sthAna meM a-tu-tUNa- ruditvA= rottu rottUNa rottuaag| vac- uktvA tuANa ye cAra Adeza hote haiN| has--tvA-pra0 0 svottu vottuNa vottUANa / bhoktavyaM = bhottavca / a-tu-tUNa-tuANa-3, 4, 30 a (ka)-3, 3, bhoktavyaM =mottavyaM / roditavyaM - rottanvaM / vaktavyaM 204--e 2, 2,1 -pa 1,1, 22, 26 asaMdhi -vottavvaM / / 47 vA- =NaM-hasina Adi.."NaM / has-a- bI. bhujeti / tumAdi se pUrva bhujAdi ke aca sahita anya tabya-su-2, 3, 68. 74 vya= 3,1,26- ko ota hotA hai| bhuja--mun-rada-va-tu ktvA zeSa pUrvavat -hasiSaya haseanvaM / has-ba-tu-hasi- -tavya =pra. sU. aj-uc-ud-ac = ot = seI / mot-moda--rota-vo-zeSa pUrvavat bhottu' bhottuNa tumktvAtavye graho ghet / 3, 4, 1 / bhosava ityAdi / kautumAdau pare graho ghetsyAt / grahItu'-- ghetu| dhruvo vA / 3, 4, 3 / gRhItvA ghettu ghettUNa-Na ghettuANa-NaM / kva- kau0 tumAdau zruvo'cA'ntyasya-AdvAsyAt / cinna / gahina / grahItavyaM = ghettancha / zrotu =sottu souN| zrutvA-sottUNa soUNa / dona tumiti / tum-ktvA-tavya se pUrva yaha ko gheta sottuANa sojANa / zrotavyaM = sottavvaM soavvaM / Adeza hotA hai| graha-- tubhu = 1, 1, 42 candra, graha = dI zruba iti / tumAdau pare zra ke ann sahita antya ko ke / graha-tvA = a meM bAhulakAda gheta nahIM / kintu ot Adeza vikalpa se hotA hai| zrR-tu-pra. sU. thu4, 3, 24 graha-goNDa-3, 4, 30 a-a ( vA) ru-bA--o 1,4, 36 zot =sota-tu-sotta
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 65 sotUNa-sottuANa sottam / pakSe odabhAve 3, 4, 28 syuH / hasantI hasaI hasemANI NA-sahasamANIguNa 2, 3, 68 ra--lup-goso 2, 2, 1, ta- NA hasento-ntA hasantI-ntA vepamAnA--devaI lup 1, 1, 26 asaMdhi- soI sokaNa souANa vevamANAM vevamANA vevantI devantA / soavvaM / bI0 striyAmiti / strIliMga meM zatR zAnac ko I-mANa tattena dRzo'TTham / 3, 4, 3 / -naye tIna Adeza hote haiN| hama a-zat =pra. sU.I maann-s-hsii| 1, 1, 22 apade asadhi // ko tattena- tumAdestakAreNa dRzo'trAsahAntyasya = 3, 1, 34 vA-DIp pakSe TAp =1.1, 27 a-lup Rzo'ThThac syAt / citvAnnityam 1 draSTuMdaTcha / 3, 1, 12 su---lup -hasemANA hasamANA aadi| haSTvA -daLaM daLUNa d?aann| draSTavyaM daTThavyaM / 'AckUtro'tItAnAgatayozca-5 / kecit / 3, 3, 16 / cAttumAdI 1 katu - kaauN| kRtvA-kAuM kAuNa- kau0 kta pratyaye pare'ta insyAt / hasita hsi| kAUNa kartavyaM = kAyanvaM / Nici / "mAvakamakta Su clupAvicau" acejlu pyupAntya syAta aaH| 3, 3, 15. 16 / hAsita= do0 tatteneti / tum--vatvAdeza-tapa takAra sahita dazA hAsi hsaaviaN| paatthitN-paaddhibpddhaavi| ke ac sahita antya-Rz ko aTThaca Adeza nitya naamitN-naavinaaviaN| hotA hai / dRz -tu =tu-sUNa-tuANa-tathvaM (= vya) pra. sU. Rzt = aTThadala Adi / kR ke antya gI0 kta ciditi / kta se pUrva a ko i nitya hotA hai| R ko bA hotA hai| -sup 3 ta-anaya has-a (3, 4, 30) tu paDha (= 2, 1, 17) - kAyadhya / zeSa meM 1,1, 26 asaMdhikA kAUNa kA nava (-ma 3, 4,17) ta-pra.sU. = 2,2, 1. uANa 47NaNaM-kAUNaM kAuANaM / 1, 1,26 lup-- asaMghi 3,1,26 svA -hasija paDhiraM navisaM / Nic me-has--paTha (8)-nava zatazAnacoH / 3, 4, 41 / (m)--Nic ==3, 3,15 Nic = lup 164 kau0 pratyekamanayormANa-ntAvAdezau staH / zatR- =hA, pa-pA-na-hA 16 - - -a= = hasan- 'vAvartamAna-vidhyAdizataSu' (3, 3, 21) zeSa pUrvavat = nAsikaM pADhiA hAdikaM / 15 Ni = iti vA-etve hasemANo hsento| etvAbhAva- avi-hasa-a-Adi-aM (-) sAvima evaM isAtosamANo / zata..iti kisa zAmita paDha-Adhi---paDhAvisa / yahA~ kAlup-tathA ta meM pUrva a ke abhAba se A-i nahIM hote haiN| -vepamAnaH vevamANo bevnto| bo0 zatriti / dhAtu se para zatR tathA zAnac pratyeka ke dIrvAdaraviH / 3, 3. 14 / sthAna meM mANa tathA sta Adeza hote haiN| hasa-a-zata kau0 dIrghA deya'ntasya NeH sthAne'vi vA syAt / tup pra. sU. mANa-sta-su-3, 3,21 amvAe 3, 1, 14 svA0 isemANo, nto Adi / zata kahane se mAnac -~-tosevi tosi / zuSa--sosaviraM sosi| meM e nahIM vepa-a--zAnaca 2,1, 42 pa= = dI. dIrghati / jisakA Adi auSaM hai usa jyanta ke Ni vevmaannii-to| kI bikalpa se avi Adeza hotA hai / tuS = zuz = 3, 4, 26 toS-- zoe --Ni-vA---avi- ( saM)1,4, striyAmIca / 3,4, 42 // 36 =s-toravi sovi| pakSa-3,3, kau0 striyAM zatR zAnacoH sthAne-I-maNa-tA: 11Ni = a---16 i=tosi sosimaM /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 | prAkRta cintAmaNi AkAntAvonAmAphuNAvayaH / 4, 4, 35 / vidvattaM / pralapitam = omisN| udvignaH- ucculo| ko0 ktAntAntA kramAdi dhAtanAM sthAne'tphaNAdayo muNDitaH- ubhatto ityAdi / prA. kI. dr.| vA nipAtyante / AkrAntaH = apphunno| bollinno| pAnI dI0 Arketi / tAnta--A-kramAdi dhAtuoM ke sthAna meM apaphuNa Adi zabda kA nipAtana hotA hai| 3,1,14. utkRSTam = ukkitttth| mAsvAditam -cakkhioM / 26 Adi sUtroM se svAdikArya Adi svayaM samajha leN| sthApitaM =nimi| rugNaH= tukko / ajitaM- vizeSa rUpa meM prAkRta kaumudI meM dekheN| // iti prAkRta bhASA samAptA //
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha zaurasenI bhASA prArabhyate // zaurasenyAmanAdAvasaMyukta syatodaH 15, 1, 1 kau0 zaurasenyAmanAdI sthitasyAsaMyuktasya takArasyadaH syAt / etasmAt evAhi / tato vihitA samitiryatinA = tado vihidA samidI jadiNA / anAdau kim / tado / asaMyuktasyeti kim / zakuntaH - santo / bI0 zoreti / zaurasenI bhASA meM anAdi - ayukta ta ko da hotA hai / etA (= 1, 1, 2) hi = ( Gasi --- 3, 1,16,8) pra0 sU0 tAdA ehAhi / 3, 1, 148 au tado / 26 su - lup 1, 1, 14 dIrgha= samidI / 1, 4, 28 ya ja 3125 TANA = jadiNA / anAdare kyoM? tado meM Adi ko nahIM huA / zakuntaHsu 1, 4, 36 za sa 2.2, 1, 1,26 ku3, 3, 1, 14 su = oD = santo yahA~ sayukta ta ko da nahIM hotA hai / kvApyadhaH / 5, 1,2 / kau0 zaurasebhyAM kvApi saMyukta 'dhaH sthitasya tasya da nizcinto = mahAnto mahandI / syAt / nindi P dI0 kveti / zaurasenI meM saMyukta meM adhaH sthita ta ko da hotA hai / mahAntaH nizcintra - supra0 sU0 taH nda 1, 2, 36 - su = o - Tilopa 2, 3, 67.74 ziva = ki mahando nikhindI ityAdi / vAtAvatyAH / 5, 1,3 / kau0 zaurasebhyAM tAvatmA desto do vA syAt / tAvat - dAva na suhaM jAva appANammi na ramai tAvanna sukhaM yAvadAtmani na ramate / pakSe ---tAba / do0 veti / zaurasenI meM tAvata meM Adi ta ko da vikalpa se hotA hai| tAvat - 1, 1, 28 antya - lup - pra0 sU0 tavA -6 dAva, nAva / ghasthasya 5, 1, 4 / to zaurasenyAM yasya dho vA syAt / nAthaH = = NAgho nAho / kA kahUM / anAdereva - sthUNA - dhRNA / dI0 dhasyeti / zaurasenI meM anAvi ca ko gha vikalpa se hotA hai / katham -- nAma surU pra0 sU0 dhadha-pakSa 2, 1, 7 1, 1, 42mundra 3,1.14 suo - Tilopa 1,423 navA kahaM kathaM / NAgho ho| hasyehahapoH / 5, 1,5 / kau0 zaurasenyAmiha - hapo hRsya gho vA syAt / icha h| ho hoha / / do0 hasyeti / zaurasenI meM iha ke tathA vihipa ke ha ko vikalpa se hotA hai = 31, 78 iha 50 sU0 ina bhU-63, 3, 4 thaha = pra0 sU0 vA bhU = ho = hodha hoha 1 2, 3, 4 se idam -- Gi pakSaM iha | 41 bhuvo bhaH / 5,1,6 / kau0 zaurasenyAM bhrUghAto haMsya bho vA syAt / bhavati hodi - bhodi / - DI0 bhuvo iti / zaurasenI meM bhU ko Adeza ke hako ma vikalpa se hotA hai| bhU =4, 1, 2, ho = pra0 sU0 bho = 21 tidi bhodi pakSa hodi / ryasya yyaH / 5 1,7 / Wx kau0 zaurasenyAM yasya yyo vA syAt / kArya: ayyo / sUrya = suyyo / pakSe ajjo suno| -
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 [prAkRta cintAmaNi bI0 yeti / zauramenI meM ye ko yya vikalpa se hotA hai| pra0 sa0 naA pakSa meM 1,1,28 nalup 2, 1, 32 Arya-sUrya-su-1, 2, 36 lasva-A- sa-su na=Na 42 pa na 2, 3, 68, 74 svi-ssi 1, 1, -pra0 sUrya-vA-vya pakSe 3, 3, 21. 74 jaja 3, 22 apade asaMdhi-3, 1,12 sulup bho tavAssiA / 1, 14 su-oD-Tilopa ayyo ajjo suyyo pakSe bho maNarisa / sujjo| pUrverAvagghrasvazca / 5, 1, 11 / somavavAvetorma 5, 1,8 ko zaurasenyA pUrve rephAtparo'gAma mo bA syAt kau0 zaurasenyA bhavadAde no nityaM ma: syAtso / edu hrasvazca / apUrva bhavanATakam = apurava bhavanADayaM / edu bhavaM (etve tu bhavAn) samaNe bhagavaM vIre kallANaM pakSe apuvyaM / saMdiseu me (zramaNo bhagavAna vIraH kalyANaM saMdizatu bI0 pUrva iti / zaurasenI meM repha se para a--Agama hotA me)| evaM kRtavAn = kyvN| maghavAn =mahavaM / hai tathA U ko hrasva hotA hai / apUrva-su-pra0 sU0 AkRtigaNavAda saMpAi ava ityaadi| pUrva-purava pakSe 1, 2, 36 pU- hrasva 2, 3, 6, 74 vaM-vca 3,1, 27 svA0 =apuravaM apuvvaM / bI0 sAviti / zaurasenI meM bhavat bhagavan Adi zabdoM se sikha bhavAna bhagavAna Adi ke mona ko ma hotA hai| gannyAnmAdivatAH / 5.1, 12 / bhavAn bhagavAn maghavAn kRtavAn meM pra0 sU0 Ana-ma- ko. zaurasenyAmidetoH prAgantyAcmAtparo NagbA 1. 1, 42 'candra 2, 1,7 5-6 1, 3, 27 kuka syAt / yuktamidaM juttaNiNaM jutamiNaM ! evametad 2, 2,1,3ta-ya-bhava bhagavaM mahavaM kaya ityaadi| -evaMNedaM evmed| AkRtigaNa hone se saMpAditabAn -Ananam candra 2,2,1 vI giti| zaurasenI meM itathA e se pUrva antya ma se vita-1 a 1,1, 26 asaMdhi-saMpAha avaM ityAdi para Agama hotA hai| yuktam--hadam-am-pra0 mU0 zabda kI siddhi hotI hai| -- -i0 3,1,78 ivam-am -iNaM 1, 4, 28 sambuddhI vA / 5. 1, 6 / yu-ju 2, 3, 67, 74 kta -yuttam-1, 1, 42 kau0 ekavacanaM sNbuddhiH| zaurasenyAM saMbaddhau sau no ma candra = jusaNiNa / pajhe-juttamiNaM / evaM evaM mo vA syAt / bho rAjana - bho rAya / bho raay| (etad-su 5, 1, 1, tan6 1, 1, 28 da-sup rI0 ephabacana ko saMbuddhi saMjJA hotI hai| saMvadhi sa se pUrva 3, 1, 27 svA0) pra. sU0 e0 m-"-eka-evaM na ko ma vikalpa se hotA hai| rAjam -pra. sa.na-ya ( m) aNd| pakSa evamadaM / mandra paNe 1,1.28 lup 2, 2,1,3 ja-ma-rAmaM tasmAtastAca / 5, 1,13 / rAya / kau0 zaurasenyo tasmAdityasya tAcsyAt / citvAAdinaH / 5, 1, 10 / nnityam / jadautubhaM bhavositA tuyaM siyAvAya ko zaurasenyAminto na AdA syAt saMbuddhI sau| rahassaM sunn| yatastva madhyo'sitasmAtvaM syAdvA karesu sadadaM-dhamma bhomaNassi tavassi aa| darahasyaM shRnnu| pAraMbhava samudassa gacchityA jeNa nicciaMkAya- bI0 tasmeti / zaurasenI meM tasmAta ko tA Adeza nitya satataM dharma momanasvin tapasvin / pArabhavasamudrasya hotA hai / tasmAt =taa| gacchatha yena nizcitam / atongseduddodo| 5,1, 14 / 0 AdIti / zaurasenI meM saMbuddhi se para ina ko na kau0 zaurasenyAmataH parasyaDansedud-dodo stH| Avikalpa se hotA hai / manasvin-su-tapasvina - su- divvAtpUrva dIrgha / jinnAt =jiNadu jinnaado|
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 69 do0 ata iti / zaurasenI meM at se para isi ko du-do tumaM yyeva manaM jiNadhamma desu (tvameva mAba jinahote haiM / jina-si-pra0 sU0 khuda-bod 1, 1, 14 dharma dehi) pAradIrgha 2,1,32 nA=NA-jiNAdu jinnaado| do eveti / paurasenI meM eva-artha meM yyeva tathA estra ye do nipAta prayukta hote haiN| athAbyaya prakaraNam ] NaM navartha vAkyAlalAre / 5, 1, 16 / daannimidaaniimH| 5, 1,15 / ko zaurasenyAM nanvarthe vAkyAlaGkAre ca NaM ko0 zArisenyAmidAnImAvANa syAt / dANa prayujyate / naav| NaM bhagavaM ko musimaggo (nanu paDikkamaNakAlo (idAnI pratikramaNakAla:) / bhagavan ! ko muktimaargH)| vAkyAlaMkAre / namo'tthu vI. dANiti / zaurasenI meM idAnIm ko dANi hotA hai| nnN| udAharaNa spaSTa hai| bI0 miti / zaurasenI meM nanvartha tathA vAkyAnakAra meM gaM hammahe / 5, 1,16 / prayukta hotA hai| ko0 zaurasenyAM harSe - ammahe pryujyte| ammahe kheTyAhvAne hajje / 5, 1, 20 / bhagavaM muNI samAgayo (bhagavAn muniH samAgato ko zaurasenyAM ceTyA AhvAne hajje prayujyate / huSTo'smi / hajje cadurime (api cturike)| bI0 harSaiti / zaurasenI meM harSa artha meM ammahe nipAta vI0 ceTyeti / zaurasenI meM beTI ke AhvAna meM hajye prayukta hotA hai| prayoga hotA hai| hI hI badUSake / 5, 1, 17 / nirveda vismaye homANahe / 5, 1, 21 / ko zaurasenyAM vidUSakasya harSe hI hI iti nipAtaH ko0 zaurasenyAmanayorarthayohImANahe prayujyate / pryujyte| hI hI bhoH sampAnA maNoraghA piya hImANahe dANi vina Dijnai visyaastii| (hA vayassassa / (hanta | bhoH sampannA manorathAH priya hA) inse dAnImapi-na mucyate viSayAsaktiH) / vayasyasya / vismye| hImANa he jIvantavacchA me jnnnnii| t0 hIti / zaurasenI meM vidUSaka ke harSa meM hI ho nipAta (aho jIvadvatsA me jnnii)| prayukta hotA hai| bI0 nirvadeti / zaurasamI meM nivedita tathA vismaya arSa evArthe gyvevo| 5, 1, 18 / meM hImANa prayoga hotA hai| kau0 zaurasezyAmevArthe pyeva evetyeto prayujyate / / iti avyaya prakaraNam / // athAkhyAta prakaraNam // ipepodiH / 5, 1, 22 / zrI. ipeporiti / zaurasanI meM 3,3,1 sUtra se vihita tiGAdeza iga-epa ko di Adeza hotA hai| kau0 zaurasenyAM tilAdeza yo ripeyoH sthAne di: aso de ca / 5, 1, 23 / syAt / bhavati= bhodi hodi| bhavarvAda hvdi| kau0 zaurasenyAmataH parayoripepo cAda di cetyeto 1,1, 6, prakriyA dr.| staH / rmte-rmdirmde|
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 | prAkRta cintAmaNi vI. ata iti / zaurasenI meM a se para im-epa ko de kRgamo Dua uduau / 5, 1, 26 / evaM vAda-di ye donoM hote haiM / ram-a (3, 4, 30) ko zaurasenyAmAbhyAM kvaH sthAne pratyekametI vA ptika-3, 3, 1, ip-ep pra0 sa0 di-deramade staH / kRtvAkaDua kadua / kariya karidraNa / rmdi| gatvA=gacchima gacchidNa / eSyati heH hisaH / 5, 1, 24 / ko0 zaurasemyA bhaviSyadarthasya heH ssiH syAt / vo. kRgeti / zaurasenI meM kR--Ama se para ktvA ke sthAna bhaviSyati hohii hossidi / meM bama saduma pratyeka Adeza hotA hai| -svaa|ay tiGanta prkriyaa| pra0 sU0 tvAaDama- pradua-Tilopa = kaDua kaTua / gam -3, 4, 6, 30 gaccha-svA-aDua adua aduba dI0 eSyati / zaurasenI meM bhaviSyadartha meM 3, 3, 27 se =gaDuma gadudha / pakSe pU0 sUtvA - iya-dUNa-3, 4, vihita hi ko ssi hotA hai| bhU-ho-ha, pra0 sU0 25 kara-kariya kari (3, 4, 3, a-3,3, 20 i) ssi-i-di-hossidi / evaM vAhida ThAssidi dUNa evaM gacchipa gapichadraNa / ityAdi / [ayakRdanta prakriyA | siddhamanukta'prAkRtavat / 5, 1, 27 / iyadUNoktvo thA / 5, 1, 25 / kau0 zaurasenyAmanukta kArya prAkRtavat syAt / siddha ko zaurasenyAM kvA pratyayasya sthAme etau vaastH| bhUtvA bhaviya haviya / bhodUNa | pakSe bhottA zabdo-maGgalArthaH / tityayaro kivA Adi / hotaa| bI0 siti / zaurasenI meM anukta kArya prAkRtavat hotA vI0 iyeti / zaurasenI meM ktvA ko zya- dUNa ye do Adeza hai| pathA-kRpA-1,2,26kR-ki 2,1,42 pAhote haiN| bhU-ho-havabhava 6 vA-bho-tvA-dUNa vA-kivA / tIrthakara-su-1,2,36 tI=ti 2, 3, =bhodraNa, hoguNa bhaviya haviya / paje-rakhA 2, 3,68, 68.75 rtha-stha2,2,1,3ka-ya3,1,14 su74 tA / bhosA hotaa| oDa-tisthayaro Adi / / iti zaurasenI bhASA smaaptaa|
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ || atha mAgadhI bhASA prArabhyate // vrajo ojaH / 5, 2, 4 / kau0 mAgadhyAM vrajate jasyaJJaH syAt / yAdezApavAdaH / vrajati - vaJJadi vastra / = [ Adeza vidhiH ] mAmadhyAmanAdeH kSaH kaH / 5,2,1 / kau0 mAgadhyAmanAdeH kSasya kaH syAt / zuklapakSaH = sukkapa ke / bhikSati = bhikadibhi - kade / Adestu kSayaH khayo / I bI0 mAgadhyeti / mAgadhI meM anAdi kSa ko ka= jihvAmUlIya hotA hai / sumala (zukla 1, 4,36,2, 3, 68, 74) pakSa - supra0 sU0 kSaka 11 ke 3, 1, 12 sulup suklapa ke bhikSu k-a- i 5. 1,22 dide mi dibhi kade / Adi kSa ko 2, 3, 9 aya = vaya - 3, 1, 14 okhayo / prAGa, myAmokSacakSoH kaH / 5, 2,2 / kau0 mAgayAM prAGabhyAM kramAdIkSacakSordhAtvoH kSasya skaH syAt / kApavAdaH / prekSate - peskadi / AcaSTe = Acaskade 1 = = bI0 prAGiti / mAgadhI meM pra-I-A-cakSa meM kSa ko kApavAda eka hotA hai| pre 2, 3, 60 pekSsku3, 4, 30 a-te = 1 I e 5, 1, 22.23 Si -- de peskadi peskade / zrAcakSa-a-di-de-kSa ska avaskadi, de chaH zca: / 5, 2, 3 / kau0 mAgadhyA maske: chasyazcaH syAt / gaccha gaccha nantu munIn = gazca gazcanaviya suNiNo / Adestu chAge = chAle / zrI0 [chati / mAgadhI meM anAdi cha ko zca hotA hai / chAga - su = 2, 9, 10 ga la 5, 2, 11 le 3, 1, 12 sulup chAle meM Adi ko nahIM / = jJaJJaNyanyAm / 5, 2, 5 / kau0 mAgadhyAmeSAM naH syAt / avajJA = avatrA ! aJjaliH aJjalI / puNyaM putraM / kanyA= kajA / bI0 jJeti / mAgadhI ja ja Nya nya ko chatra hotA hai| udAharaNa spaSTa hai / jagho gyau / 5, 2, 6 / kau0 mAgadhyAM jakAra dyakArayoH kramAda--- thyau staH / jtoynne| yadi jai yai / vidyA = divyA / bI0 jeti / mAgadhI meM ja ko ya tathA tha ko yya hotA ya 11 nane 2, 1,32 [ / jana - su = pra0 sU0 Ne 3, 1, 12 sulupyaNo / yadi 1, 4, 28 ya= ja - pra0 sU0 ya 2, 2, 1 dii 1, 1,26 asaMdhi - yaha / vidyA pra0 sU0 dyayya = vithyA 1 sozala / 5, 2, 7 kau0 mAgadhyAM kramAt saro zalI staH / surezaH - suleze / bI0 sarAviti / mAgadhI meM sa ko sara ko la hotA hai| sureza - su = 1, 4, 36 za sa supra0 sU0 za - su re le 5, 2, 11 sulup sule zule / sphoSasoragnISme saH / 52, 28 / kau0 mAgacyA saMyukta sthitayoH saSoH saH syAttatu grISme / UrdhvaM - lubAdhapavAdaH / uSmA usmA |
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 ! prAkRta cintAmaNi hasto - haste / grISme tu gimhe / asaMyukta tu SaSThaH chuTe / bI0 skAviti / mAgadhI meM saMyukta meM sa- - kosa hotA hai grISma zabda meM nahIM / kavaM lup Adi kA apavAda hai| 2, 3, 67 se prApta SmA ba - lup tathA 42 tatha kare bAdhakara pra0 sU0 sasvA usmA haste / SaSTha su--me pra0 sU0 asaMyukta Sa ko sa nahIM kintu 1, 4, 35 cha5, 2, 6 SThasTa 11 sTe 3. 1, 12 su-lup - chaTe | SThayoH svaH / 5, 2, 6 kau0 mAgadhyAmanayoH sTaH syAt / suSTha zuddha / SaSThaH - chasTe / bhaTTArakaH bhasTAlaye / bI0 STheti bhAgadhI meM SThaTTa ko sTa hotA hai / suSThu - pra0 sU0 sTu 7 suzu zusTu / chasTe dra0 / bhaTTAraka - supra0 sU0 hA sva==12, 2, 1.3 ka 5, 2, 11 sup bhaTTAlaye / - staH stharyayoH / 5, 2, 10 / kau. mAgadhyAM svartheyoH staH syAt / kavaluvAcavAdaH / upasthitiH / padArtha sArtha pavastazaste / bI0 sta iti / bhAgadhI meM sthathaM ko sta hotA hai / upasthiti, padArthasArthaM supra0 sU0 1, 2, 36 hrasva 2, 1, 42 upa uba 3, 1 26 sulup dIrgha 5 1, tI zrI uvasti dii| padasta zasta su 7 sastazasta 1, 1, zaste 31, 12 sulup padasta zaste / --- pustaesI / 5, 2, 11 / kau0 mAgadhyAmata etvaM syAtso puMsi / zramaNo bhagavAn mahAvIra :- samaNe bhagavaM mahAvIre / ataH kim / muNI / dI0 pusIti / mAgadhI meM a ko e hotA hai pulliMga meM / zramaNa - supra0 sU0 re 5 1 8 An= mac= 1, 1, 4 candra 21, 12 sulup 2, 3, 66 zraza = 1, 4, 36 sa samaNe bhagavaM mahAvIre muNI 3, 1, 26 dra0 / asarNAnDaso 'bAha / 5, 2, 12 / kA~0 mAgadhyAma varNAtparasya ise: sthAne vA DAhaH syAt / DityATTilopaH / elizAha kammAha kalaNe nayyeva samaste hage / IdRtya karmmaNa karaNe naiva samayo'ham / pakSe elizassa kamalassa / hiDimbAha / hiDimbAyAH / pakSe hiDimbAe / bI0 veti / mAgadhI meM avarNa se para isa ko hi Aha vikalpa se hotA hai| IdRzaspharma - is = pra0 sU0 DAha - Tilopa 1, 3, 8. 43 I = eri 1, 4, 26 sA5, 2. 7 risA lisA = elizAha 4, 3, 65, 74 mammA kammAha pakSe 2, 1,2 ussad 1, 1, 15 esa elizassa kammassa / hiDimbA -- us pra0 sU0 DAha - Tilopa hiDimvAha / pakSe 2, 1, 32 e - hiDimbAe / 51, 18 na-eva = nayye 2,731, 15 Di-eD Tilopa ge kalaNe 5. 2, 10, 11 thaM sta - sulup (3,1, 12) samaste 5 2 24 mahaMhage / = - sa AmoDAhaM / 5, 2, 13 / kau0 mAgadhyAmavarNAdomo DA vA syAt / jinAnAM jiNAhaM / pakSe jigANaM / bI0 Ama iti / mAgadhI meM avarNa se para Ama ko DA vikalpa se hotA hai / GitvAdvilopa hotA hai / jim-- Am - pra0 sU0 DAI - Tilopa 2 1 32 nANA jiNA / jiNANaM 3, 1, 14 dra0 / ahaMmohaMc / 5, 2, 14 3 mAgadhyAmanayorha syAt / citvAnnityam / hage muNi vandAmi vandimo vA / ahaM vayaM vA bande badAmahe vA / bI0 ahamiti / mAgadhI meM ahaM vayaM ko nitya haMge Adeza hotA hai | spaSTam / tiSThasya viSThaH / 5, 2, 15 kau0 mAgadhyAM tiSThasya sthAne ciSThaH Adeza: syAt /
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintArmANa | 73 anukta zaurasenIvat / 5, 2, 16 / hai / yathA ukta vAkya meM 5, 2, 5 sannna 10 8-sta kau0 mAgadhyAmanukta kArya zaurasenIvatsyAt / tado =11 ste 12 hita-us = hidAha ityAdi kArya mAgadho pUrida padijjeNa mArudiNAmantido padasta zaste tayA 5, 1, 1 se sa ko zaurasenIvara hotA hai| evaM 5. zAmi hidAha / tataH parita pratijJena mArutinA- 1, 2 se 27 taka kArya svayaM chaha kreN| vizeSa prAkRta mantritaH padArthasArthaH svAmihitAya / kaumudI meM dekheN| bI0 anviti / mAgadhI meM anukta kArya zaurasenIvat hotA / iti mAgadhI bhASA samAptA / / atha paishaaciibhaassaa| paizAmghATostu / 5, 2, 17 / lo lasya / 5.2.21 / kau0 paizAcyA ToH sthAne tuH syAt / kuTumbakaM kau0 paizAcyA lasya la: syAt / jalaM - jala / kuTumbakaM / saH zaSoH / 5, 2, 22 / / bI0 paizeti / paizAcI bhASA meM Tu ko tu hotA hai| kau0 paizAcyAM zaSoH saH syAt / zobhanaM sobhanaM / gonac / 5, 2, 18 / viSANaM =visAnaM / na kolesyAde (5, 2, 37) ko pezAcyAM Nasya nityaM naH syAt / guNa gaNa:- badhikabhidam / gungno| pI0 sa iti / pazAcI meM za-Sa ko sa hotA hai / bI0 NI iti / paizAcI meM Na ko nitya na hotA hai / guNa zobhana--viSANa meM prApta 1,4, 36 ga--4=sa 2, 1, gaNa-supra0 sU0 gana 3, 1, 14 suara - 7bha-ha 32 naga kA bAdhaka 5, 2, 37 ko bAdhakara Tilopa gungno| pra0 sU0 za---sa 3,1, 27 svA0 kA sobhanaM visA tstdoH| 5,2, 16 / 5, 2, 18 meN| kau0 paizAcyA takAra dakArayoH daH syAt / gunabatI jakya-nyAJa rAje bina ca / 5, 2, 23 / bhagavatI / sadanaM stnN| tasya ta--vidhAnamanyA- kau0 pazAcyAmeSAM naH syAt / rAjJa tu cit cAda dezabAdhakam / tena patakretyAdI na DatvAdi / -traH / savvaJco / puo| gho| rAjApI0 taiti / paizAcI meM ta---da ko ta hotA hai| ta ko sacitrA rjjaa| ta vidhAna se patAketyAdi meM ta ko asva nahIM hotA hai| vo zati / paizAcI meM ga-ya-nya ko na hotA hai po yasya hRvaye / 5, 2, 20 / tathA rAjazabda meM jJako citra tathA na donoM hote haiN| sarvaza-puNya--dhanya-su-pra0 sa0 jJa-ya-ya-ya kau0 paizAcyAM hRdaye pa: syAt / hRdayamandirevasati 3, 1, 14, 27 svA0 2, 3, 68. 74 -dha vivekaH-hitapamantireyasadi viveko|| sabbano puja dhajJo / rAjA jJa-citra - - cau0 paddati / paizAcI meM hRdaya meM ya ko pa hotA hai| rAcinA 1, 2, 36 raa-r-rnaa| hRdayaH-pra0 sU0 ya-pa da nda =ta 5, 1, 22 ti = =di-3, 1, 14 = hi (hu1, 3, 26) tapa kvacitsnaSTayA si-sd-riyaaH| 5, 2, 24 / mandire vasadi-viveko / kau0 paizAcyAmeSAM kramAdete syuH / snAnaM =sinAnaM / yA /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 | prAkRta cintAmaNi kaSTaM kasa / kAryaM = kAriyaM / kvacityukta hasnuSA = suNhA | dRSTaH = tiTTho / sUryaH sujjo / vI0 navaviditi / paizAcI meM snaSTa-yaM ko -- krama se sina-saha-riya mAdema hote haiN| udAharaNa spaSTa hai / snuSA 2, 3, 68 snu su 21, suhA / hRSTa - su sUrya - su4 2 36 2, 3, 28.75 STa jje 3, 1, 14 svA0 siTThI suno| 5.3 SANhA29 TTati 1, 2, Ta 2, 1, 75 rya 13 atoGasestutto / 5 2, 25 / kau0 paizAcyAmadantAnGase retau staH / ditvAtyAgdIdhaH | jinAt jAtu jita | 0 ata iti / paMzAcI meM at se para Gasi ko tuda to ye do Adeza hote haiN| jina 1, 1, 14 na=nA 2 1 jiNAto 1 asi pra0 sU0 hu to 32 nANA - jiNAsu TAntevaMtaneMna / 5,2, 26 / kau0 paizAcyAM TAntayoridaMtado sthAne nena Adeza syAt / nena muNIvandiyo / anena tena vA muninditaH / bI0 Teti / paizAcI meM anena ko nena Adeza hotA hai| idam---TA-sad-TA pra0su0 nena / striyAMnAe / 52, 27 / kau0 paizAcyAM striyAM dAntedantadornAe syAt / nAe vandI ai muNI / tayA'nayA vA vandyate muniH / vI0 strIti / pezAcI meM strIliMga meM TAnta- idaM -ko nAe hotA hai / tathA anayA =nAe / tad yAzA stiH / 5, 2,28 / kau0 paizAcyAM yAdRzAdI ha-- ityasya tiH syAt / jAtiso nAtiso / yeSu dustirdRzyate te yAdRzAdayastena dRSTaH - ti = TTho ityAdi / of | paizAcI meM yAdRza tAdRza Adi meM dRko ti hotA hai| yA 1, 4, 28 jAdu pra0 sU0 si za 5, 2, 22 sa 3, 1, 14 svA0 jAtiso nAtiso / jina zabdoM meM dRko ti dIkhatA hai ye yAdRzAdi haiN| ataH dRSTa = tiTThoM ityAdi hotA hai / 5, 2. 16 dra0 / ipepoH / 5, 2, 26 kau0 paizAcyAmipepostiH syAt / ( tiSThati ) hoti (bhavati) | bo0 ipeporiti / paizAnI meM ip- e sthA 4, 3, 37 ThA 4 1 2 bhU - ma 3, 4, 30, 3, 3, 1 ti-i, ip= ep pra0 sU0 ti = ThAMti hoti bhoti bhavati bhUSati / atasseca 15, 2, 30 // kau0 paizAcyAmataH parayoripeposte cAt ti - itImausta / ramati ramate / ata ityeva ThAti / bI0 ata iti / pezAcI meM at se para p- ep ko te - ti ye do Adeza hote haiN| ram 3, 4, 30 a-ti = 1, 3, 1,356p- eppra0 sU0 ti - te ramati ramate / anavastu ThAti hoti pra0 sU0 60 / eSyati kevalameyya / 5, 2, 31 / ko ta hotA hai| ho hav a - huv iva - huSa -- ti-vati huvati 5, 1, 5 kau0 paizAcyAM bhaviSyati ipepoH sthAne eyya eva natu ssidi / kathaM jAnaM labheyyA / kathaM jJAnalapsyate / I bI0 eSyati / bhaviSyatkAla meM ebhya hotA hai| Adissi nahIM / ==pra0 sU0 eSa = 1, 1, 27 ma bha - ha 5, 2, 37 niSedha - labheyya / ip- eppa ko kevala labha - ap- ep lup 2, 1, 7 prApta tUnaH ktvaH / 5, 2, 32 / kau0 paizAcyAM ktvaH sthAne tunaH syAt / hasituna ( hasitvA) gantUna (gatvA) / 1. zivyA 3, 2, 61 pra0 / 2. he0 8, 4, 313 60 / bI0 tUna iti paizAcI meM ktyA ko tuna Adeza hotA hai| isma tvA pra0 sU0 tUna 2, 3, 20 a-hasitUna bAhulakA itvAbhAva gantuna /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 75 ThUnasthUnanAH / 5, 2, 33 / huveyy| athehazasya janasya bhagavAndharma eva zaraNaM kau0 paizAcyAM STrA-ityesyate syuH| pRSTvA- bhaviSyati ityaadi| atra zaurasenIvat yasya dhaH / paThana patyUna paddhana / tUnApavAdAH / / evasya yyevaH / bhagavAn = bhagavaM / bI0 ThUneti / paizAMcI meM TvA ko ye tIna Adeza hote vI0 anviti / paizAcI meM anuktakArya zaurasenIghara hotA hai| praccha sva-pRSTvA pra0 sU0 SvA -ThUna- hai| atha =5, 1,45=cha / bhagavAn = bhagavaM / 18 tthUna- 1,2, 27 pu-paLUna 3 / eka-yyeva 27 prAkRtavat ma...2,3,68. 75 mma 3.1, iyyaH yaka / 5, 2, 34 // 14 Adi svaadikaary| Ida-us = 1, 3, Ie kau0 paizAcyAM yakaH sthAne iyya syAt / ramithyati 4, 36 za=sa 3, 1.6 1. 1. 15 Das = ssa 4, 1, ramiyyate muninAmAnammi / ramyate muninA shaane| 24 = hun 3, 1, 1, ti = ip = 5, 2, 31 eyyeva . bI0 yaka iti / paizAcI maiM bhAvakarma meM yak ko iyya hotA edusa 28 -ni mAgadhIvat kArya Uha kreN| hai| rama-yam-pra0 sU0 iyya 26, 30 ip-ep- na kolakatyAdi vibhASA'timukta 'ntasUtroktam tite-rmithyti-se| / 5, 2, 37 / kRmoDIraH / 5, 2, 35 / ko paizAcyAM kIlakapare kheH 11, 4, 13) kau0 paMzAcyAM kRtraH parasya ya ko DIra AdezaH tyAcArabhya 'vibhASAtimukta' (2, 2, 5) ityantaH syAditvAhilopa: / iyyApavAdaH / kriyate - prAkRta sUtravihitAni kAryANi na bhavanti / tathAhi kiirte| -kolaMkIla / kenduko / makaraketU madana = matanaM bI0 kRba iti / paizAcI meM kUdhAtu se yaph ko DIra hotA ityAdau ka-kha-labAvikArya na bhavati / hai citvAdilopa hotA hai / iyya kA bAdhaka hai| ku-ya-vIti / pazAcI meM 1,4,13 se 2,2, 5 paryata te-kiirte| sUtra vihita kArya nahIM hotA hai| kolaMka-kha 14, anukta zaurasenIvat / 5, 2, 36 / 15 kanduka =ma 2,2, 1 ka-tup 2, 1, 7 nakau0 paizAcyAmanukta kArya zaurasenIvat syAt / Adi kA pra0 sU0 niSedha hotA hai| adha etisassa janassa bhagavaM dhammo yyeva saraNaM / iti paizAcI bhASA samAptA /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ / atha cUlikA paizAcI prArabhyate / cUlikA paizAcyA tRtIya caturthayo kikhI := 15, 2, 38 / kau0 cUlikA paMzAcyAM tRtIya caturthayoH prathama dvitIyosta: / nagaraM - nakaraM / meghaH = mekho| rAjA = rAcA / taDAgaH = taTAko bI0 dhUlIti / cUlikA paizAcI meM varga ke tRtIya caturtha ko krama se prathama - dvitIya hotA hai / udAharaNa spaSTa hai / ar pavAdi yujyoH / 5, 2, 36 / kau0 dhUlikA pezAcyA padAdI yuji dhAtau ca tRtIya caturthayoH prathama- dvitIya vAstaH / katI gatI / dharmaH khambho dhammo / jImUto cImUto / chaccharo jhaccharo / Tamaruko ddmruko| tAmotaro dAmotaro / dhulI ghUlo / patthavo bandhavo pAsako bAlako / phakavatI bhagavatI / niyocitaM niyojitaM / bI0 veti / cUlikA pezAcI meM padAdi tathA yujavAt meM tRtIya caturtha ko krama se prathama dvitIya vikalpa se hotA hai / gati - dhUlI -- bhagavatI- supra0 sU0 vAka-'dhUzva-bhaka pU0 sU0 3 1 26 su dalup dIvaM katI gatI / 12 sulup yUlI-- dhUlI / phakavatI // jImUta- (5, 2, 3 2, 3, 68. 76) ra Damaruka--dAmodara bA 1, 2, 36 bandhava---bAlaka- supra0 sU0 vAjIcI, jha = cha- $=Ta-dAtA-bApA 12, 1, 14 su-o- Tilopa =tAmota (da. 1, 2, 38 ) 1 ro cImUto Adi pakSe jImUto aadi| niyAjita - supra0 sU0 jivA-ci-3, 1, 27 svA0 niyoSitaM niyojitaM / rolaH / 5,2, 40 // kau0 dhUlikA pezAcyAM rephasya lo vA syAt / sulalAco vi vinavalaM vandati surarAjo'pi jinavaraM vandate / vI0 rolaH / cUlikA paMzAcI meM repha ko la vikalpa se hotA hai| surarAja - su, jinavara - supra0 sU0 ra = la ---pu, 2, 38, 36 jivAca - sulalAco Adi pakSe surarAno Adi / anukta paMzAcIvat / 5, 2, 41 / to cUlikA pezAcyAM kAryaM paizAcI vatsyAt / nakaraM atra hoNaH 2 1 32 iti NatvaM na / mAgaMNa: = makkano atra tu Nasya natvaM bhavati / evamanyadapi kAryaM svayamUhanIyam / / iti cUlikA pezAcI samAptA / vI0 anviti / cUlikA paizAcI meM anukta kArya paizAcIvat hotA hai / yathA-nagara-magaMNa-su- 5, 2, 38 ga= ka1, 2, 31 mA 2, 3, 68.75 keka svA0 nagaraM makkaNo yahA~ 5 2, 18 paizAcIvat Nana = redo / 37 niSedha se nagaraM 2 1 32 na=Na nahIM hotA hai| / iti cUlikA paizAcI bhASA samAptA /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ // athApanaza prakaraNam / / acAmacaHprAyo'pabhraze / 5, 3,1 / vI0 samiti / apanaze saMbodhana meM nAma se para jasa ke kau0 apabhraze'cAM sthAne'caH syuH praayH| kaccit sthAna meM ho hotA hai| *kaccu kaccA / taNa-taNa tiNa ityAdi hi bhissupaH / 5, 3, 5 / AsamApte rymdhikaarH| ato'sya sUtrasya sarvatra kau0 apabhra' bhissupohiM syAt / 'supidIrgha hrasvA' vityasya ca subante prayogAnusAra vI0 himiti / apabhraza meM nAma se para bhis-sup ke pravartanAdapadhra'ze prAya: sarve prayogA avyavasthitA sthAna meM hiM hotA hai| eva bhvnti| ataH svamophat / 5, 3, 6 / vI0 anAmiti / acoM ke sthAna meM prAyaH ac hotA hai| kau0 apabhraze svamorut utvaM syAt / jiNu / jino kaccit-1, 1, 28 talupa-pra0 sa0 ka-kA- jinaM vetyarthaH / dhi-cca =kAcca, bukaccu / tRNa-su-tRta dI0 ata iti / apana'sa meM su tathA am se pUrva a ko u ti 5, 3, 6 =Nu 3, su lup = saNu tiNu / hotA hai| jina-subam =pra. sU0 nanu 3 su= samApti taka isa sUtra kA adhikAra hai / ataH sarvatra isa am lup 2, 1, 32 nu=nnu=jinn| sUtra tathA subanta meM uttara sUtra kI prayogAnusAra pravRtti vA pusyotsau / 5, 3, 7 / hone se apabhraza meM sabhI prayoga prApaH avyavasthita hI mayata audrA syAta / jiNo / apasi hotA hai| tu jalu phalu / jshshso:-jinno| jinA jinaandaa| supivIrgha halyau / 5, 3,2 / he jiNo he jiNu he jiNaho / ko apanI supi pare nAmno'caH prAyodIrgha dI veti / apabhraza meM pUrva a ko 3 vikalpa se hotA hai| jiNa-supra0 ma0Nago 3 suluphrsvostH| jinno| si kapana se napuMsaka meM nahIM hotA hai-jala vI0 supIti / apanana meM nAma ke ac ko prAya: dIrgha phala-sujalu phalu / jiNa-jas-zas 2 sU0 ga pala tathA hrasva hotA hai| NA 3 js-shs-lup-jinnaa| he jiNA-mu= svamnazzaGasAmA lup / 5, 3, 3 / pUrvavat =jiNo jinnu| he jiNa-~-jasa=hohe jiNaho / ko0 apabhraMzevibhaktonAmAsAM lupsyaat|| ttaayaamenttshcnncndrau| 5, 3, / dI. svamiti | apabhraMza meM su-am-jas --zas ko apabhraMze TAyAmata etsyATTa yAstu nnaanusvaarii| jinena-jiNaNa jinne| s--Am ko supa hotA hai| vI0 apabhraza meM TA se pUrva ako e tathA TA ko Na aura sambodhane jaso hoH / 5, 3, 4 / / candra ye do Adeza hote hai| jiNa-TA=pra0 sU0 pa= ko apabhraMze sebodhane nAmmaHparasya jaso ho syaat| Ne-TANa-jiNeNa / candra =jiNe /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 | prAkRta cintAmaNi bhisi vA / 5, 3.6 / gaNadhara-munivara--sura-nara-deva-Adi ke rUpa kau0 apabhraze bhisi pare'ta edvA syAtat / jinnehi| jinavata hote haiN| pakSe jihi / ikuyATAyA eMNacandrAH / 5, 3, 15 // bI0 bhisiti / apabhraMza meM bhis se pUrva a ko e vikalpa kaula apanaze idudantAbhyAM parasyASTAyA ime syuH / se hotA hai| jiNa-bhis=pra. sU0 Na vA-NaM bhis / -gurue -hi=jiNehiM evaabhaave---jinnhi| guruNa guru / bhisi-muNihiM guruhiM-5, 2, 5 / sepiparA hai|53, 1.6 bI0 iditi / apanasa meM idanta tathA udanta se paraTA ko kau0 apaghna ze'taH parasya seH sthAne citI he-hU e---candra ye tIna Adeza hote haiN| muNi-TAstaH / citvAnnityam / jinAt --jiNehe vinnddu| muNieM 3 / guru-TA- gurue~ 3 / dI0 seriti / apabhraza ke si ko nitya he tathA hu Adeza hote haiN| jiNa-isi=he-ha-jiNahe jiNahI jAsar3ayohahI / 5,2,16 / hubhyasaH / 5, 3, 11 / kau0 apana' idubhyAM parayoranayoH kramAdito kau0 apabhraze'taH parasya paJcamobhyaso hai syAt / staH / muneH muNihe / guroH- muruhe / jinebhyaH =jiNahu / 4. isIti / apabhraza meM id-ut se para isi ko he jI0 hU' iti / apabhraMza meM at se para paMcamI-myas ko Di ko hotA hai| munni-isi-munnihe| guru siguruhe / hai hotA hai / jiNa-bhyas pra. sU. hai-jigahu~ / su-ssu-havo usaH / 5, 3, 12 / / bhyaso hu| 5, 2, 17 / ko0 apabhraze'taH parasya saH sthAne 'su-ssu-ho' ko0 apabhraze idubhyAM parasya bhyaso hu syAt / ito me syuH / jinasya=jiNasu jiNassu jinnho| muNibhyaH- muNihu) gurubhyH-guruhuN| muneHbI0 sviti / apabhraza meM ava se parasa ke sthAna meM sa muNassa / guraaHguruss| -~-ssu-ho ye tIna Adeza hote haiN| jiNa-isa- bI0 [yeti / apabhraza meM it-ut se para bhyas ko jigsu---ssu-ho| hotA hai| muNi-mpas = muNi8 1 gurubhyas =guruha / hmaamH| 5,3,13 muNi-guru-dus = 3, 1, 3-1, 1, 15 muNissa guvassa / kI0 apabhraMze'taH parasya-Amo haM syAt / jinaanaam-jigh| haM cAmaH / 5, 2, 18 / vI0 ha iti / apanaza meM at se para Ama ko hai hotA ko apabhraze idujhyAmAmo haM hu cetyeto staH / haiN| jiNa---Ama-pra. sU.ha =jiNahaM / munInAM = muNihaM muNihu / guruNA=guruhaM guruhu| ideto chinaa| 5, 3, 14 / dI haddati / apabhraza meM iva-utse para mAm ko ko0 apabhraMze'to DinA sahedeto stH| jine- hai hai ye do Adeza hote haiN| muNi - Ama-haM-hujiNi jiNe / supi-jihiM / evaM gaNadhara munivara muNiha-muNihaM / guru = mAm = guruhaM guruhu / suranarAdayaH / _ [apa strIliMga zabdAH] bI0 idetAviti / apabhraza meM Di sahita a ko i-e ye ko0 svamolupa yyaa| supi dIrgha hrsvody| evaM do Adeza hote haiM / jiga-li = pra. sU. jiNijiNe / buddhi-buddhI / lakSmI-2, 3, 18.76 lacchI, lcchi| jiNa-su (pa)=5, 3, 5 bhis -hi =jihi / evaM jazzaso:---
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintArmANa | 79 jazzaso bostriyAm / 5, 3, 16 / vI0 kasiti / apagraMza meM napuMsaka se para as-zas koI kau0 vacanabhedAnna yathAsaMkhyam / apabhraze striyAM hotA hai / zAna = 2, 3, 36. 2, 1, 32 NANa jas = jazzasoH pratyeka mudotI staH / dayasa dagramo dayAra shmdyaao| evaM buddhiu buddhio| dIghe-buddhIu ataH svamoda svAthike / 5, 3, 25 / buddhIo / evaM lazcachIja, o lachila, lacchio ko apanaze svAdhika pratyayAnte klIvetaH parayoH bI0 jaziti / apabhraMza meM strIliMga nAma se para jaz- svamoH sthAne uM syaat| lapapavAdaH / jalakazama ko u tathA e donoM bAdeza hote haiM / dayA-ja- jl| phl| zas -5, 3, 3 lup ko bAdhaka pra. sU. u.--o- dayAu, bI0 ata iti / apabhraMza meM svArthika pratyayAnta napusaka o|5, 3, 2 lasva- dyj-o| evaM buddhi-lacchI / mAma meM sthita at se para su-am ko uM hotA hai| lUpa TAyA e| 5,3, 20 / kA apavAda hai| jalaka--su bam =pra. sU. 2,2, 1 ko0 apaghraze striyAM TAyA e syAta / dayae die klu p 1, 1, 16 asaMdhi - jalajaM / meSa sabhI rUpa lacchIe kayaM / bhisi-5 3, 5 dahiM buddhihi pusligabat / evaM dhana vana phala Adi adnt-hdnslcchiihiN| udanta Adi jAnanA pAhiye / iti napusakAH / bI0Teti / apabhraza meM strIliMga se para rA ko ehotA [atha sarvanAma pulligA: ] hai| dayA-TA-pra. sU. e hsv-ye| evaM buddhi lacchI ki sarvayo| kavaNasAho / 5, 3, 36 / heGa siGasoH / 5, 3, 21 / kau0 apabhraze'nayoH kramAdeto vA staH supi / sAhu ko apanaze striyAmanayo he' syAt / dayAhe buddhihe sAho- sAhA / he sAhu sAho saahho| polacchohe / dIrgha hrasvI-yahe duvihe lcchihe| savvu savyo ityaadi| bI. huriti / apanaza meM strIliMga nAma se para bhyas tathA bI0 kimiti / apabhraMza meM ki ko kavaNa sarva ko sAha Ama ko hu hotA hai| dayA-bhyas-mAm = dayAhu / vikalpa se hotA hai| sarva-supra0 sU. sarvasAha hiH / 5, 3, 23 / pakSe 2, 3, 68.75 vaMdhya saya 5, 3, 7 sau ko apanaze striyA hiH syaat| dayAdi thA-a-o-pale ami ca 6- 3 sU-abha-lapa buddhihi lacchIhi 1 evaM pratimA mahisA gupti sAho sAha samvo saccha / jaso 2, dIrgha-prAyograhaNa se adIrgha 3 se lUpa- sAhA sAha savvA / he sAho sAha smityaadyH| vI.hiriti / apanazA meM strIliga nAma se para hiko sabyo samvu pUrvavat / he sarva sAha-savdha jas-5, 3,4 ho-he sAho sabaho / hi hotA hai| dayA-buddhi sacchI-Gi=hi-dayAhi / iti striiligaa| sarvA de sikhyA hohimau / 5, 3, 26 / ko apanaze'dantAtsarvAda kramAnasi nyohA~ himo [ atha napusakAH] staH / sarvasmAt = sAhahA / samvahAM / sarvasmin = jAzasori klIve / 5, 3, 24 / / sAhahiM svhiN| zeSa jinavat / evaM vizvAkau0 apanaze napusake japazasoriM syAt / jJAnAni dayo'dantAH / =nnaannii| vArINi vAriiM mdhu-2,1,7mhuii| bI0 sarveti / apabhraMza meM adanta sAdi para si ko hAM Di ko hiM hotA hai / zeSa jinavaTa / evaM 'bazbAdi kA rUpa zeSaM puMvat /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 | prAkRta cintAmaNi hotA hai / kim =kavaNu karaNo kayaNA / tyahAdeH etavaH puMstrIklIveSyeho jeha jehucH| 5, 3, 31 / sambodhana naastiityutsrgH| pakSe kU ko-kaa| kau0 catrayamasandehArtham / apabhraze svamoH pu strInapusakeSu kramAdetad etesyuH / eSaH-etam - kimo uservADihe / 5, 3.27 / eho| ko0 apana ze'dantArikamoDaseDihe vA syAt / / dI0 etada iti / su-am se pUrva etada ko pusliA meM DityATrilopaH / kasmAt = kavaNihe kavaNahAM kihe raho strIliMga meM eha napuMsaka meM eha Adeza hotA hai| khaaN| jazzaso reiH / 5, 3, 33 / bI0 kima iti / apabhraMza meM adanta kim se para isi ko| Dihe vikalpa se hotA hai / kim = su-jas jAdi 5, 3, phau0 apabhraze jarazasoretadaH sthAne ei: syAt / ete 36 bA---kavaNa pakSe 3, 1, 74 kanDasipra. sU0 etAn iha / meSaM sarvavat / mihe-dilopa pakSe hAM-kavaNihe---hAM, kihe-hAM / bI0 jasiti / apabhraMza meM jas-zas se pUrva etad ko ei kiyatsadabhyoDaso suH / 5, 3, 28 / Adeza hotA hai| zeSaM sarvavat / ko apabhraMze'dantebhyaH ebhyaH uso DAsu rvA syaat| oirasaH / 5, 3, 34 / kavaNAsu kavaNasu kavaNassu kavaNaho / kAsu-kasu kau0 apabhraze jazzasoradasa Ai: syAt / amU ssu ho zeSaM sarvavat / amUn vA boi| zeSa prAkRtavat / / kimiti / apabhraMza meM adanta-kim-pada- tada se do0 oIti / apabhraMza meM jas-zas se pUrva adasa ko para isa ko DAsu bikalpa se hotA hai| kavaNa---us boi Adeza hotA hai| zeSa supa meM prAkRtavat rUpa hotA pra0 mU0 yA hAsu-Tilopa pajhe 5, 3, 12 su-ssu / -ho-phavaNAsu-kavaNasu-su-ho / ka---chas = inamaH spyaayH| 5, 3, 35 // kAsu-kasu -kassu kaho / yoSa rUpa sarvavat / svmiyttdo"prmo| 5,3,30 / kau0 apabhraze supsu paresvidam Aya: syAt / ko0 apanaze svamoH parayo yattadoH kramAdeto vA svamAra kA svamoru:-Ayu / saavot-aayo| jshshso:stH| ya:-yaMdhra / saH-taMtra pakSe jama Aya / ityAdi sarvavat / 'vA pusyotsI' 5, 3, 6 sau-jo, so| svamItyeka bI0 ideti / apabhraMza se sup se pUrva idam kA bAya hotA vacanAnna yayAsaMkhyam / yasya jAsu jasu / tasya hai| Aya. -su Adi-sarvavat rUpa hotA hai / tAsu tsu| iti pulligaaH| bI0 svamIti / apabhraMza meM su-am se para yad ko dhru [atha strIliMgAH sadiyaH ] tad ko Aveza vikalpa se hotA hai| yad tad =1, 1. 28 da-lup 1, 4, 28 pa=ja ta --suam = pra0 sU0 ya= bhuta / pakSa 5, 3, 6 a- kau0 apabhraze striyAM kiyattadbhyoGasaH sthAne Dahe 3, 7 sau-o 3 su-am-lup = ju-jo| 3,1, vA syAt / sarvA=sAhA-savvA 'acAmacaH' 85 sa - sa-su-sI / ami-ju-tu / svami ekavacana 'supidIrgha' (5, 3, 1. 2) iti sUtrAbhyAM sAha-savva nirdeza se sthAna-Adeza ke sAtha papathAsaMkhya nahIM ityAdi ca lakSyAnusArepA dayAvat / kiyattadabhyaH hotA hai| 4-Dasa =jAsu jasu jassu baho / tais - =kavaNA-kA(kA--kA vA) yadaH=5-yA (yA tAsu tasu tassu taho kiMvat / zeSa sarvavata / -yAM vA) tada:- -sA tA (sA. tAM vaa)|
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi |81 usi-kasyAH = kavaNahe kahe / yasyAH =jahe / [atha yuSmadasmatprakaraNam ] tasyAH -the| pakSe kAhe jAhe tAhe / zeSa sarvAvat / sunaayussmdstuh| 5, 3, 37 / etadaH-eSAeha kiNvaa| etA:- ei| zeSa ___ apabhraze sunA sahitasya yuSmadaH sthAne tuhaM savAyata / adasa:---jazzasI:...-Ai / zaSa am saan| ityAdi dhenuvat / idamaH-AyA ityAdi sarvAvat / jazzasA tumhe tumhaI / 5, 3, 38 / / ini striyoM sdiyH|| apabhraze jas zasbhyAM sahayuSmadaH pratyeka tumhe bI0 rahe iti / apabhraMza meM strIliMga kim-yat-...tara se tumhaI staH yUyaM yuSmAn vA tumhe tumhaI / para isa ko Dahe Adeza vikalpa se hotA hai| sarvA =5. amTADinA taI paI / 5, 3, 36 / 3, 36 sAhA pakSe 2, 3, 68. 75 vaH =sabvA ___ apabhraze am -- TA--DibhiH saha yuSmada imo ityAdi dayAvat / kim-5, 3, 36 kavaNA / 3,1. 74 kA yad =su-zram = tad-su= am' =5. 3, 30 staH / tvAm- khayA-svayi vA tahaM paheM / --v| pakSa jaa-saa-taa| kavaNA-kA--jA..- bhisA tumhehi / 5, 3, 40 / tA--is pra0 sa0 Dahe -Tilopa-kavaNahe kahe jahe thai| apabhraze bhisA saha yuSmado'yamAdeza: syAt / / pakSa 5, 3, 21 kavaNAhe kAhe mAha tAhe zeSa svaajt| yuSmAbhiHtumhahi / 5. 3, 32 etA-su ma = eh| etA-jama isiGasA tautujamatudhrAH / 5, 3, 41 / zas-5, 3, 33 oi / poSa sarvAvat / 5, 3, 34 apabhra zerasiGasbhyA saha yuSmadaH sthAna 13adas -jasa- zam = oii| zeSa supi-3, 1, 87 tujjha-tudhrA AdezA syuH / tvat-taba vAtauamu-dhenubat' / 5, 3, 35 iyam-sujasAdi = AyA (TAp) ityAdi sarvAvat / / iti striiliNgaaH| tujjha-tudhra / bhyA'mA tumhaI / 5, 3, 42 / [atha napusake sarvAdayaH apana ze bhyasAmbhyAM saha yuSmadastumhaiM syAt / ivam imuklIve / 5, 3, 31 / ko0 apabhraze svabhauH parayoridamaH sthAne imu yuSmabhyaM yuSmAkaM vA-tumhaI / syAtklI / sarva-sAha-savva-sa-am.-jasa supA tumhaasu| 5, 3, 43 / ---zas-5, 3, 24, 23 sAhauM samvauM sAhai apabhraze supA saha yuSmadaH sthAne tumhAsu AdezaH sabbaI zeSaM pulligavat / kim = kavaNu kavaNauM syAt / yuSmAsu = tumhAsu / kabaNaI ka ka jaM kaI ityAdi puvat / yad-su- sunA'smado hau~ / 5, 3, 44 / am = tad-su - am--5, 3. 303- / pakSe apabhraze'smadaH sunAsaha hau AdezaH syAt / / ju jau tu-tauM jaI taI zeSa puvat / etad .. su . =am = 5, 3, 32 ehu / etad-jas = zas5, 3, 33 ei / zeSa puvat / adasu-amu-jas jaszasA'mhe'mhAnaM / 5, 3, 45 // -- zas =oi zeSaM puvat / idam-su = am- apabhraze jaszasbhyAM sahAramada: sthAne pratyekaHpra0 sU0 imR--zeSa puvat / / mamhe'haI ceto stH| vayaM = asmAn vA- amhe / iti napusake sarvAkyaH / amhii| 1. sUtra 5, 3, 37 se sUtra 5, 3, 50 taka sirpha kaumudI hai, dIpikA nahIM hai|
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 | prAkRta cintAmaNi amTADinA mii| 5, 3, 46 / uMhubhAvuttamasya / 5, 3, 53 / apabhraze'mTAkibhiH sahAsmadaH sthAne maI ko apabhro tibAderuttamapuruSakavacana bahuvacanayo syAt / mAm - mayA mayi vaa-mii| kramAdeto vA staH / bhavAmi hou~ homi / misA'mhehi / 5, 3, 47 / 16ma =hohu / homa homo hom| apabhro bhisA sahAsmada: sthAne 'mhehi syaat| vI. umiti / apabhraMza meM tivAdi ke uttamapuruSa ke asmAbhiH= amhehi / ekavacana ko u~ bahuvacana ko hu Adeza vikalpa se hotA GasiGasAmahumajjhu / 5, 3, 48 / hai| ho-mip=pra0 sU0 upakSe 3,3,5 bhi=hotraM apabhraze siDasbhyAM sahAsmadaH pratyeka mimI. homi / ho-mas pra0 sU0 pakSe 3.3.6 ma-mo staH / mat mama vA mahu majjhu / -ma- hoha homa homo homa / bhyasA'mA'mhaha / 5, 3, 46 / hisyamoricuvetaH / 5, 3, 54 / apabhraze bhyasAmbhyAM sahAsAta sthAnehaM ko sage soDAvA hi svayoH sthAne i--u syAt / asmAkam -amhhN| - e ete ayo vA syaH / kuru kuruSva vA-kari karu supA'smAsu / 5, 3, 50 / kare / pajhe-karahi karasu / apana'ze supA sahAsmadaH sthAne 'mhAsa syAta / vI0 hoti / apanaza meM loDAdeza hi sva ko i-u-e asmAsu-amhAsu / iti yuSmavasmatprakaraNam / yatIma bhAdeza vikalpa se hote haiN| kR=3, 4, 25 kara '-hi-mba pra0 sU0 i-u-e-kari, bArA, kre| [atha tiGanta prakaraNam ] pakSe 3. 3, 34, 35 su-hi-karasu / karahi / vA tibAdeH prayamasya bahohi / 5, 3, 51 / / bhaviSyati saH syasya / 5, 3, 55 / kau0 apanaze prathama puruSasya tibAde bahuvacanasya sthAne hi vA syAt / bhvsti-hohiN| pakSe honti kau0 apabhraze bhaviSyati syasya so vA syAt / bhaviSyati hosai / hosanti / honte / ga0 veti / apabhraMza meM tibAdi ke prathama puruSa-bahuvacana bI0 bhavI apabhraMza meM bhaviSyatkAla meM sma ko sa Adeza ko hiM Adeza vikalpa se hotA hai| bhU-4, 1.2 ho vikalpa se hotA hai / ho-sya-i-pra0 sa0 tya sa 3, 6, 1, pti --hoch| prA . jhi=vA- hi pakSe hAsaha / nti-nte- ire = hohi. honti honte hoire / kuvekaromyoH kIsu / 5, 3, 56 / madhyamasyaika bahavohihU / 5, 3, 52 / ko apanaze kR dhAtoH kartR pratyayAntayoranayoH kau0 apamra madhyama puruSasya kavacana bahuvacanayAH sthAne kIsa ityAdezo vA syAt / santA bhoga ju sthAne kramAdeto vA staH / bhavasi - hohi hosi / pariharaI tasu kamta ho balikIsu / tasu daiveNavi bhavatha =hohu hoitthA ho / muNDiyauM jasu khalliha siisu| go0 madhyeti / apabhraMza meM madhyama puruSa ke ekavacana ko hi chAyA-sato bhogAn yaH pariharati tasya bahabacana ko ha Adeza vikalpa se hotA hai| ho-sipa kAntasya (prA0 ko076)| vali karomi pra0 sa0 hi0 pakSe 3, 3, 3 sihohi hosi / ho (kurvevA) [ kriye-heni0 vyA0] tasya pra0 sU0hu pakSa 3,3, 4 ityA-hapa-hoha hoityA devenava muNDitaM yasya khatvAda zIrSam / 76 / hoh| arthAt yasya nAsti sAmagrI tena tyaktaMba sA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | yAsyati tena cetyaktA tadA tasya mahatva- jo vA vadhaH / 5.3, 56 / miti / pakSe sAdhyamAnAvasthAmapekSya ko apabhraze braghAto va vo vA syAt / vavIti kijja karau baa| yathA-vabhi kijjalaM vrate vAghra vaha / pakSe ittau~ proppiNu (iyaduktvA) suaNassu (prA0 ko0 5, 4, 10) / [miyaH / / 67 / prA0 kau0 dr0| kIsu / he08, 4, 386 / / tri. vyA0 3, 4, bI0 vaJa iti / apabhraMza meM bra dhAtu ke sthAna meM drava 62 ] vizeSaH prAkRta kaumudyAM draSTavyaH / / Adeza vikalpa se hotA hai| / iti tingntaaH| pra0 mU0 buddha = ti / 3, 1 iva vaha / pakSe tvA 5. 4. 42 epiNu bI0 kunai iti / apabhraMza meM kurve-pharomi ke sthAna meM 5, 3, 1 e==o 2. 1, 27 yu - ka lup -prAppiNu | kI Adeza hotA hai| pakSa meM sAdhyamAna saMskRtApekSayA / iti dhAtvAdezA. / kR-i, kRmi-1,3,27 -ka 3.3, 38 jja 23 ka=ki 5, 3, 53 i-mi= =kijjaDaM / 3, 4, [atha guruvarNasya laghUccAraNa prakaraNam ] 25. 3 = kara 5, 3, 53 i-mi-karau~ / / padyAtha haracaH sko laghuruccAraH / 5, 4, 1 / --bhoga sAmagrI rahane para tyAgI patideva kI maiM pUjA kau0 apabhraze saMyukta sthitayo hakArarephayoH karatI hU~, bhoga sAmagrI na rahane para tyAga karane vAlA parayoracAM prAyo laghuruccAro bhavati / bahiNi to svayaM sira para bAla janma se hI nahIM haiM usa khalvATa ke amhArA kantu / jaiso ghaDai prayAvadI (bhagini samAna hai| vizeSa prAkRta kaumudI meM dekheN| asmAkaM kAntaH / yadi sa ghttyti-prjaaptiH)| ||iti tiGanta prakaraNam / / 2. horiti / apabhraMza meM saMyukta meM sthita hakAra repha. [ atha kRdanta prakaraNam ] se pUrva baca ko prAya: laghu uccAra hotA hai| yathA-- amhArA meM a ko ghaDadi meM pra. se pUrva di meM iko tunopayac / 5, 3, 57 / laghuruccAra hotA hai| ko apanaze tRnpratyayasya sthAne NayansyAt / kAviSvedetoH / 5, 4, 2 / citvAmnavikalpa: / mArayitA=mAraNau / kau0 apabhraMze kAdivyaJjaneSu sthitayoredetoH bI0 sanaiti / apabhraMza meM tRna ke sthAna meM Na pa Adeza prAyoH laghuruccAraH syAt / eta:- sudhe cintijjaI hotA hai / mR-Ni-tRna pra0 sa0 gaya 3, 3, 11 gi milena cintyte)| ota: tasihau~ kali jugi a3, 4, 25 mara-33, 16 mAra =mAraNaya- . dullahaho (tasyAhaM kuliyuge durlbhsy)| su=5, 3, 6 mayu3, sulupa 2, 2, 1.1, 1. 16 dI0 kAdIti / apabhraza meM kAdi vyaJjana meM sthita emaarnn| |iti kRdanta / o ko prAyaH laghuJcAraNa hotA hai / suna" meM aiM dullahaho meM - [atha dhAtvAdezAH | o ko| dRzagrahavrajaprabhuSAM prassa guNhavana pahuccAH padAnte candrasya / 5, 4, 3 / / 5, 3, 58 / kau0 apabhraze padAnte'nusvArasya laghuruccAraH kau0 apabhraze kramAdeSAmite AdezA syuH| drakSyati syAt / taNa (tRNAnAm) / iti laghuccAraNam / =prassai / grajhAti -- gRNhai / prajati -bunaa| [athAdeza prakaraNam ] prabhavati = phcci| aco'kAvaskInAM kakhatathapaphAM gayadadhababhA: vI0 dRzati / apabhraMza meM dRza ko prassa graha ko guNha braja ko vuja pra0 sU0 ko pahucca Adeza hotA hai| ko0 apabhraze'nAdIsthitAnAmasaMyuktAnAmacaH pareSAM
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 | prAkRta cintAmaNi kAdInAM kramAdgAdayaH prAyaH syuH / vikSobhakaraH - vicchohagaru / sukhena sudheM / kathitaM kadhidu / zapathaM - sabadhu / saphalaM = sabhalu 1 Adau tu na / kRtvA = kareSpiNu / saMyuktasya na / ekasmin ekvahi / bI0 apabhraMza meM ac se para anAdi - asaMyukta kha ga-dha--ta-tha-papha ko kama se ga--gha-da-gha -ba-ma hote haiN| vikSobhakara supra0 sU0 kama 2, 1, 74 = 2, 6, 18. 76 kSo cho5, 3, 3, 6 svA0vikohagarA / sukha-TA pra0 sU0 kha = gha 4,3, pra0 sU0 tadatha Sa sa 36 svA0 sudheM / kathita - zapatha - saphala * su pha bha 1, 4, kadhidu sabadhu sabhalu / kR= 3, 4, 25 kara 5, 4, 42 epiNu karepiNu meM Adi ka ko saMyukta pakAva nahIM hotA hai / -- - vA mo vaJ / 5, 4, 5 kau0 apAze'nAdAkermasya vaJ vA syAt / jitvAtsAnunAsikaH / kamalaM kalu kamalu / anAdAvityeva / madanaH = mynnu| askerityeva / janma = jammu | -- dI0 veti / apabhraMza meM anAdi asaMyukta ma ko vikalpa se vid va hotA hai / kamala supra0 sU0 nava 1,1, 1365, 3, 2, 6 svA0 phalu kamalu / madana - su = 2, 2, 1 da ya 2, 132 na Na sthA0 mayaNa mAdi maka nahIM huaa| janman - su = 1, 1, 28 lup 2, 3, 36. 75 mamma svA0 ambhu me saMyukta ma ko baM nahIM hotA hai / mho maH / 5.4, 6 / kI0 apabhraMze mhasya mbhaH vA syAt / grISmaH = gimbhu ginhu / dI0 mh iti / apabhraMza meM mha ko mbha vikalpa se hotA hai / grISmasu 2, 3, 530 5, 3, 3, 6 utva - sulup mpra0 sU0 vAgimbhu ginchu / ic saMpadvipadApavAdaH / 5, 4, 10 / kau0 apAze eSAM da: iH syAnnityam / saMi / vivada | Avai | bI0 jiti / apabhraMza meM saMpada - vipad - Apad meM koi hotA hai| saMpad paviva 2,1, 42) - i / Ava yathA tathA kathamAmayAmorighehemai mAH / 5, 4. 11 / hto apanaze yathAdInAmathAtha morete syuH / yathA - jiva jiha jima jema / tathA-tigha tiha tima tema / kathaM ki ki kima kema / bI0 yatheti / apabhraMza meM yathA tathA meM athA ko kathaM meM artha ko dha-- iha imaema ye cAra Adeza hote haiN| kohagogyaraktAdRzAmIdRzAdRzo rehaH // 5, 4, 12 / to apanaze kIdRzAdInAmohazAhazoreha Adeza: syAt / kIdRk kehu / IdRk ehu / yAdRk = jehu | tAdRk = tehu | vI0 kIdRgIti | apabhraMza meM kIdRzu - IdRza ko yAdRza - tAdRza meM AdRza ko eha Adeza hotA hai / 1, 4, 20 yA AjAdRza = AdRza = IdRzeha kaha eha jeha - teha - su = 5, 3, 36 svA0 ke eha jena tehu / asotA / 5, 4, 13 / kau0 apanaze'dantAnAmeSAmanayoraisaH syAt / kIdRzaH kaiso | IdRzaH = aiso / yAdRzaH = jahaso / tAdRzaH taiso / zrI arhati / apabhraMza meM adanta kIdRza IdRza meM IdRza ko yAdRzaduza meM AdRNa ko aisa Adeza hotA hai / etAvata ettula 5, 4, 14 / sthAne'yaM syAt / etAvan - kau0 apatra ze'sya etulu - etulo / vI0 eteni / apabhraMza meM etAvat etula Adeza zetA hai| etula - su5, 3, 3 6. 7 etulu eklo /
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi / 5 phiyaviyadyAvatAvatAmiyavAvatorevaraca yudhmavAvezchasyaDAraH / 5, 4, 20 / / 5, 4, 15 / kau0 apabhraze yaSmadAde: parasya chasya DAra Adeza . kau0 apabhraze kiyadAdInAmiyadAvatoH sthAne syAt / DivATTilopaH / yuSmadIyaH- tumhAru evAcA dettulazca bhavataH / kiyAn = kevar3a kettulu| tumhaaro| iyAn =evaDu ettulu| yAvAna-jebaDu jettulu| dI. yupmeti / apabhraMza meM yuSmadAdi se para pratyaya ko tAvAn = tevaDu tettulu / / DAra deza hotA hai| utyATrilApa hotA hai| yupmada - do0 kiyaditi / apabhrama meM kiyat-iyat meM iyat ko cha pra0 sU0 chAra-Tilopa 2, 3, 52 hama ==mha 1, 4, mAvat tAvat meM Avat ko ebaha-ettula ye do Adeza 21 yu- tu 5, 3, 3. 6. 7 svA0 = tumhArU tumhaaro| hote haiN| anyaadRsho'braaisaannaaisau| 5, 4, 21 / alantAnAmettahe trlocaa| 5, 4, 163 ko0 apabhraMze'syato staH / anyAdRzaH =avarA isu kI. apabhraze alantAnAM sarvAdInAM prAgacA saha avarAiso / annAisu annAiso / alaH sthAne ettahe syAt / srvtr=sndhe| patra = bI0 anyeti / apabhraMza meM anyAdRza ko do Adeza jeshe| hAte haiM / 5, 3, 3. 6. 7 abarAisa--- so| ko0 aleti / apabhraMza meM palanta sarvAdi ke pUrva ac varmokta viSaNNAnAM vizca dutta bunnAH sahita basa ko enahe. tyAdeza hotA hai| / 5, 4, 22 / etthu vA'tra--kutre / 5, 4, 17 / kau0 apabhraze kramAdeSAmete syuH / bama viccu / kau0 apabhra ze'tra-kutrayo trayo retthu vA syAt / vRtta / viSaNNaH - bunnu bunn|| atra = etthu ettahe / kRtraketthu ketthe| bI0 varmeti / apabhraza meM vatmana ko vicca ukta ko butta bI0 epivati / apabhraMza meM atra kuztra meM kama se atra viSaNNa ko cunna Adeza hotA hai / uca ko ettha vikalpa se hotA hai / pakSa meM etthe| AtmIyAdInAmappaNAdayaH / 5, 4, 23 / yatratatre'ttu ca / 5, 4, 18 / kau0 apabhraze yathA darzanamAtmIyAdonAmappANAdayaH syuH / AtmIyam = appaNu / ko0 apaghra ze'nayoratrasya sthAne'ttu-etthu itImo bI0 AtmIti / apabhraMza meM AtmIyAdi ke sthAna ma vA staH / yatra-jattu jetyu / tatra tattu tetthu / pakSe appaNAdi Adeza hotA hai| jettahe tetthe| bI0 yatreti / apabhraMza meM yatra tatra meM atra ko attu-etthu [ athAvyaya prakaraNam ye do Adeza bikalpa se hote haiN| pakSa meM eshe| adhyayasya yAvasAvatobata uM mahimAH / 5, 4, 24 / tvataloH papaNaca / 5, 4, 16 / kau0 apabhra ze'vyayasyAnayovata: sthAne u-mahima kau0 apabhra ze'nayonityaM ppaNac syAt / mahatva = ityete traya AdezA: syu / yAvat =jAuM jAmahi vhuppnn| jAma / tAvat-tAuM tAmahi taam| bI0 sveti / apabhraza meM tva-tala ko ppaNa Adeza nitya vI0 abhyeti / apabhraMza meM avyaya-yAvata-tAvata ke vata hotA hai| ko u--mahima ye sIna Adeza hote hai|
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 / prAkRta cintAmaNi athavabamevetasidAnImAmahabai embaI ettahe ehi dI0 kateti / apabhraMza meM kutaH ko kahu-kahantihu ye do / 5, 4, 25 / Adeza hote hai| kau0 apaze kramAdeSAmete syuH / athavA = ahvaa| tdaattsosto| 5, 3, 31 / evameva = embi| itaH- etthe| idAnoM embahiM / kau0 apabhra ze'nayoH sthAne to syAt / tadA to| dI0 atheti / apabhraMza meM krama meM athavA-evameva- tsH-to| itasa-idAnI ko ahavai embai ettahe emvahiM do Adeza do0 tadesi / apabhraza meM tadA-tasasa ina donoM ke hote haiN| sthAna meM to Adeza hote haiN| avazyamo'vasemavasau / 5, 4, 26 / prAyasaH prAu-prAiva-prAimba-pagimbAH ko apabhraze'syato stH| / 5, 4, 32 / kau0 apabhra se prAyasa ete AdezAH syuH / prAyaH = dI. abazyamiti / avazyam kI avase tathA atrasa ye do| prAu, prAiva, prAimba, pagimba / Adeza hote haiN| bI0 prAyeti / apabhraza meM prAyas ke sthAna meM prAu..kimeva dhruvaM samaM paramAM kAimemba dhrava samANuparAH prAiva-prAimba-pagimba ye cAra Adeza hote haiN| / 5, 4, 27 / mA-manAga-divA-nahi-sahAnAM maM-maNAu ko apabhraze kimAdInAM kramAdete syuH / kim- -dive-nAhiM sahamaH / 5,4,33 / kAI / evaM emba / dhra vaMdhra bu / sm-smaannu| kau. apabhraze kramAdeSAM paMcAnAmate paMcAdezA: pr-pr| bI0 kimiti / apabhraMza meM kim-evaM dhra va--samaM syuH| mAmaM manAkamaNAu / divA-dive / nahi nAhiM / saha shu'| para ko krama se kAI-emva-du-samANa-para Aveza dI0 meti / apabhraza meM mA ko maM, manAka ko maNAu, hote haiN| divA ko dive, nahi ko nAhi, saha ko sahU Adeza pratyupazcAveva kilAnAM paJcaliupacchada jikirAH / / hote haiN| / 5,4, 26 / anuranyayo vA / 5, 4, 2 kau0 avanaze kramAdeSAmetesyuH / prtyut-pccliu| kau0 apabhra ze'nyathA sthAne anurAdezo vA syAt / pazcAt - pacchai / eva-ji / kila =kir| anyathA-anu annaha annaah| bI0 preti / apanaza meM pratyuta- pazcAt -- eba-kila dI0 anviti / apabhraza meM anyathA kI an Adeza ko kama se paccaliu-pacchAi-ji-kira Adeza hote haiN| kara apadaya hAta hA vikalpa se hotA hai / pakSa meM anyathA-1, 2, 33 thAekazovinApunarAmekkasi viNupuNavaH / 5, 4, 26 / A =vA-a 2, 1, 7 ha 2, 3, 68, 75 nya =lakau0 apanaze kramAdeSa trayANAmete tryH| ekazaH anna annAha / ekkasi / binAviNu / punaH-puNu / ivArthe naM-nAi-gAvai- nau-jaNu-jaNiyaH vI. eketi / apabhra za meM eka zas-binA-punara ko krama / 5, 4, 351 se ekakasi--viNa-puNa Adeza hote haiN| kau0 apabhraze ivArthe aupamyenaM--nAi-nAbaikutasaH kau kahantihU / 5, 4, 30 / nau-jaNu-jaNi ityete paMca prayujyante / ko0 apabhraze kutasaH kahu-kahantii staH / kutaH - vI0 ivesi / apabhraza meM upamA meM naM-nAi nara jaNa kau / kahantihu / tathA jaNi ye pAMca prayukta hote haiN|
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | 87 tAvazye taNeNa hi tehi resi resayaH / 5, 4, 36 / evaM = karevaM / aNaM = karaNa / aNahi =karahiM / aNa= kau0 apabhraze tAdayeM ghotye ete paMca pryujynte| karaNa / bahuttaNaho tarNaNa (mahatvArtham) evaM kehi tehi resi umayorepopiye viNuvaH / 5, 4, 42 / resi| kau0 apabhra'ze ktvA tumunoH sthAne ete catvAra dI0 tadeti / apanaza meM tAvathyaM grotana ke lie taNaNa- sAyAH syuH / kRtyA kata" vA = karepipa kare ppiNa kehi-tehi resiM-- resi ye pAMca prayukta hote haiM / karevi krevinnu| ceSTA-zabdAnukaraNayo ghuggha harvAdayaH / bI0 ubheti / apabhraza meM ktvA-tumunu ke sthAna meM eppi / 5, 4, 37! .ppiNu- eni paviNa sAra bhAdeza hone hai| kau0 apabhraze ceSTAnukaraNe ghugghAdayaH zabdAnukaraNa game pipiNu / 5, 4, 43 / ca huhuru ityAdayazca prayujyante / ko apanaze ktvA tumunorato vA stH| gatvA gharamAdayo'rthazUnyAH / 5, 4, 38 / gantubA-gampi, gampiNa / pakSe-gameppi gappaNa kau0 apabhraze'rthazUnyA ghaI ityAdayaH pryujynte| gamevi gameviNa / pakSe gatvA gami gamiu gamivi ghaI vivarIrIbRddhaDI (ghaiM viparItA buddhiH)| gamavi / ganta gamevaM gamaNaM gamaNahaM gmnn| do0 Samiti / apanA meM artharahita ghaI Adi kA __ + ityavyaya prakaraNam / prayoga hotA hai| bI0 gamariti / apanaza meM gam se para ktvA--tumUna ke tanyasya evA-evvalaM-iebAuM / 5, 4, 39 / sthAna meM pi-pitu ye do Adeza vikalpa se hote haiN| kau0 apabhraze tavyasyate traya AdezAH syuH / kartavyaM [atha svArthikAH pratyayAH ] - karievA karievvauM kariievaDhaM / . a--Daddha-DulnA yogajAzca svArthe / 5, 4, 44 1 dI tavyeti / apabhraza meM tabya ko ye tIna Adeza hote| hai / kR-tavya-pra0 sU0 eSA 3, 4, 25. 30 kR-kara kau0 apanaze nAmnaH paresvArthe ime trayo yathAsamaya 3, 3, ra ri-re= karievA kareevA 1, 1, 27 lup paraspara militAzca pratyayA bhvnti| = karevA / evaM kariebvauM aadi| bI0 araDeti / apabhraza meM nAma me para a- DaDa-ilsa i-ija ivi---avayaH tvaH / 5, 4,40 / tathA yathAsambhaka ina tInoM ke paraspara yoga se pratyaya strArtha meM hote haiN| kau0 apanaze ktvA pratyasyate catvAra AdezAH syuH / kRtvA kari, kariu karivi karavi / striyAmetadantAjop / 5, 4, 45 / do0 iiti / apabhraza meM ktvA ko ye dhAra Adeza hote ko apanaze striyAM pUrvokta svAthika pratyahaiM / kRtvA =pra0 sa0 i 3, 4, 25. kR= kar= kari / yAntAtparo DIp syAt / DivADilopaH / eka evamaNa hamaNa himaNAstumunaH 5, 4, 41 / kuDallI paMcahiruddhI (ekAkuTI pacamI rukhaa)| kau0 apabhra ze tumunaH sthAne ete catvAra adezA bI0 striyAmiti / apabhraza meM pUrvokta svArthika pratyayAnta syu: / katu-pharevaM karaNaM karaNahiM karaNa / strIliMga para DIp pratyaya hotA hai / hitvAhilopa hotA hai / bI0 evamiti / apabhraze tumuna ke sthAna meM evaM--aNaM- kuTI =pU0 sU0 Dalla-dilopa pra0 sU0 DIpa-TTilopa ahi-aNa ye cAra Adeza hote haiN| -kara-tum = 2,1, 17Ta--phuDullI / . APNEWS
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ | prAkRta cintAmaNi AntAsADDAp / 5, 4, 46 / mantra -5, 4, 44 DA. Tilopa 2, 3, 69 trasta kau0 a-pratyayAntAntAstrIliMgAtyaroDApa syaat| pra0 sU0 strItva 5. 4, 45 DIp --Tilopa - anta ddii| DIpo'pavAdaH / DaDaa-Dallaa-illaDaDa --DaDa anukta zaurasenIvata / 5, 4,46 / Dullama ityAdayo yogajA AntAntA: pratyayAH / ko apanaze'na kArya zaurasenI vatsyAt / kutaHdhuliH =dhuliDiA / AntAntAtkim / vArtA = kidu / vihitaH vihidu ityAdi / / battaDI / striyAminyeva / krnn--knnddaai| dI0 anviti / apana zA meM anukta kArya zaurasenI bhAvAvat vI0 Anteti / a-pratyayAnna hai ansa meM jisake aise hotA hai| kRta-vihita--su-1, 3, 26 kR-ki yogaja a-pratyayAnta nAma se para strIliMga meM DAp pratyaya 2, 2, 1 prApta tu-lupa ko paurasenIvat 5, 1, 1 se hotA hai| dhali--5. 4, 44 DaDasa Tilopa-pUrva sUtra bAghakara 105.3.6.3 rakhA. kiTa viDiTa / se prApta DIpa bAMdhakara pra. sU0 dvApa-Tilopa= ityaadi| dhUlA -u0 sU0 Isva = dhUlaDiA / bArtA 1, 2, 39 vyatyayo'pyeSAm / 5, 4, 5 / / yA=2, 3, 66. 75 ma..-tA 5, 4, 44 23 Timopa kau0 eSAM pUrvoktAnAM prAkRtAdi bhASA vihitAnAM 45 DIpa-TilopavattaDI AntantatvAbhAva se DApa kAryANAM parasparaM vyatyo'pi syAt / yathA'pabhraze nahIM hotA hai| striNam vAthana se karNa-2, 3, 66. 75 vihitaM 'luvadhora: 5. 4,7 iti mAgadhyAmapi Na - gaNa vAhulakAt nasva-5, 4,44 ihara-Tilora = bhavati / 'zadamANu zamaMzamAlake kumbhasahana vAhe kannaDaya--meM DAp kA abhAva-ri sahita pUrva a ko zacide' ityaadi| mAgacyAmukta 'tiSThasya viSThaH' 5, 3, 14 i-knnddi| 5, 2.15 prAkRta paizAcI zaurasenISvapi syAt / jApyata it / 5, 4, 47 / tiSThati-ciSThati / vartamAna kAle prasiddhAHpratyayA ko apabhraze striyAM DApi pare'ta itvaM syAt / bhUte'pi bhavanti / athapecchai rahutanayo (atha dhuulddiaa| |iti svArthika pratyaya vyavasthA / prekSAJcake ityrthH)| AbhAsai rayaNIare AbhASe rajanIcarAnityarthaH / bhUte prasiddhA vartamAne'pi / dI DApIti / apabhraza meM strI pratyaya DApa se pUrva ako sohIu eSa caNTho / zRNotItyarthaH / ikAra hotA hai| bI0 vyatyeti / pUrvokta prAkRtAdi sUtra vihita kArya kA / [atha liMga vyavasthA ] paraspara meM vyatyaya bhI hotA hai| jaise apanA meM adho liMgamavyavasthitam / 5, 4, 48 / vartamAna repha kA vikalpa se lUpa hotA hai| vaise mAgadhI meM bhI hotA hai| mAgadhI meM tiSTha ko ciSTha Adeza prAkRtikau0 apabhraze prAyo liGga vyavasthitaM na bhavati / paMzAcI tathA zaurasenI meM bhI hotA hai| vartamAnakAla meM gaya -kumbhaI dArantu (gajakumbhAn dArayantama) prasiddha pratyayAdeza bhUtakAla meM bhI hotA hai| bhUtakAla meM 5. 3, 2 / atra kumbhaI puso napusakatvam / p| prasiddha vartamAna meM bhI hotA hai / isyAdi svayaM Uha kreN| anANi = abbhaa| atra napusakasya pustvam / antraka - antaDI / atra napusakastha strItvam / siddhamanukta saMskRtavat / 5, 4, 51 / vo lineti / apabhraza meM prAyaH liGga vyavasthita nahIM kau0 prAkRtAdipuSaDbhASA svanukta kArya saMskRtavadeva hotA hai / kumbha - zas = pra0 sUta napusakatva 5, 4, 24 bhavati / heTTaTThiya-sUra nivAraNAya chattaM iva I-kumbhaI / ana -jas ca 2, 3, 66. 76 bhrama aho vhntii| jayai sasesA varAhasAsa durukkhayA pra0 sU0 pustva 5. 3, 2 dIrgha 3 jas == lup == abhaa| puhavI / 86 / he0 448 /
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi | Ek chApA saMskRta avanti / zAstrAnte prayuktaH siddhazabdaH adhaH sthita sUrya nivAraNAyacchatramivAdho vhntii| maMgalAya kalpate iti simityuktam / tato jayati sazeSA varAhazvAsa-darokSiptA pRthivii|| bAcakAnAmidaMzAstramadhyudayakAri syaaditi| ___ aba padye prAkRta paMcAdhyAyyAmanuktazcaturthyA |smaapto'yN pranyaH / dezaH saMskRta deva bhvti| kvaciduktamapi saMskRtaM bI0 siddhamiti / prAkRtAdi 6 bhASAoM meM anukta kArya: bhavati / yadyapi-prAkRta urazzi rassarazabdAnA- saMskRtavat hI hotA hai| yathA ukta para meM anukta caturNAmuktA api saptamyA ekavacane ure urammi sire deza saMskRtavat hamA hai| kvacita ukta kArya saMskRtavat simmi sare sarammi ityAdi prayogAstathA'pi hI hotA hai| yathA urasi Adi / zAstra ke anta meM siddha kvacida-urasi zirasi sarami-ityAdayo'pi zabda kA prayoga maMgala ke lie kiyA gayA hai| / prAkRta cintAmaNi grantha samApta /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ of an ai ai anan atha prAkRta cintAmaNistha sUtra sUcI [pUrvArddham / 1. atha prAkRtam / 1, 1, 1 26. vA duniroH / 1,1, 26 2. siddhiH syAdvAdAd lokAcca / 1, 1,2 30. nA'cyantarazca / 1. 1, 30 3. anuktmnyvyaakrnnvt| 1, 1, 3 31. uparI lus / 1, 1, 31 4. bahulama 1, 1, 4 32 punarna punarorvA dic| 1, 1, 32 5. ASam / 1, 1, 5 33. Aca striyA mavidhataH / 6. AdidvitIyo kikhii| 1, 1,6 34, raanseraa| 1,1,34 7. saMyukta skiH / 8. candro'nusvAraH / ___35. kSut kakubho iiH| 1,1, 35 hai. idupalabdhaH shaastre| 36, bA dhanuSi / 10. lup tasya 1, 1,10 37. Ayurapsaraso sH| 11. upalabdhAdarzana lup / 1,1,11 38. dik prAvRSoH saca / 1, 1,38 12. vA nivartakaMcit / 1, 1, 12 36. vA sadAziSaH / 1, 1, 36 13. sAnunAsika jit| 1, 1, 13 40. zaradAderaca / 1, 1. 40 14. dI? diti| 1, 1, 14 41. mazcandraca / 1, 1, 42 15. Thito dvitvaM 1,1, 15 [acivaa| 1, 1, 43] 16. vRttI parasparaM dIrgha hrsvii| 1, 1, 16 42. halyamovargAntyasya cit / 17. pusisnAnta zarattaraNi praavRddhddaamaadi| [ darzanAriSvacaH / 46 / ktvA supo rvANasUsyAm / 47 / luptasya 18. nA vacanAdilocanAryAH / kAMmyAdau / 48 / tadantyo vrge| 50 / 16. klIve gRnnaadi| vizatyAdautyA dlup ca / 52 / ] 20. striyaamjlyaadiimaantau| 1, 1,20 43. Ade: / 1,2.1 21. vAhorAc / 1,1,21 44, anyayanyadAstadaco vAlupa / 22. vA sandhirapade / 1, 1,22 [AraNyAlAzvo : 11, 2, 3] 23. donayaNa / 1, 1, 23 45. pdaadpH| 24. eddo'ci| 1,1,24 46. itazcita / 25. tingo'cH| 1, 1, 25 |acstH / 1, 2, 6 ] 26. zeSe / 1, 1, 26 47. dI|luptayavarazariri 27. lup / 1, 1, 27 [dakSiNe de| 1, 2, 8] 28. hlo'ntysyaashrdudii| 1, 1, 28 48. vA samRddha yaadii| mak.. 1, 2,7
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49. mRdaGgAdAvasyec / [ vA pakvalalATAGgAra vetaso / 1, 2, 11 kheH saptaparNe / 1, 2, 12 / 12.13 50. prathame pathoruta / [ dhvanisasnAstAvayoSicat / 1, 2, 18 viSvagavayevaH / 1, 2, 16 51. sarvajJAdI Ne / 52. kandukAdAvec / [ ce brahmacarye / 1, 2, 24 / kherantakama purAkarmAzcayaM pArAvate / 1.2, 25 ] 53. pame myot / [ khaH paraspara namaskAre / 1, 2, 31 arko vA / 1, 2, 32 / 54. Ato'vyayacAmarAdiSatrantet / 55. candra kAMsyAdI / 56. vA sadAvit / 57. ce'jicA vA cAyeM / 58. styAna khalvATa yorIc / 56. skIhrasvaH / 60. evito vA / 1, 2, 10 1.2.16 [ terito vAkyAdau / 1,2,43 / 62. vA haridraGga, dazithile / 63. lupisiha nirozcandrarephayorIc / [ he jihvAyAm / 1,2,43 | 64. udvA yudhiSThire / [ dvinyoH / 1, 2,46 ] 65. ikSu pravAsinozcit / 66. occa dvighAn dvivacane / 67. harItakI kazmIra yorIto'jAcI 1,2, 20 1.2.23 [ zyAmAka mahArASTra mho: / 1, 2, 35 ] 1, 1, 26 1, 2, 33 1, 2, 34 1, 2, 36 1, 2, 37 1. 2, 38 1, 2, 36 1, 2,40 61. matpRthi pRthivI pratibhUSikavi bhautake / 1, 2, 42 1,2,45 1, 1, 46 1. 1,48 1, 1, 50 1, 2, 51 1, 3, 4 prAkRta cintAmaNi sUtra sUcI 61 vA [ gabhIrAdAvit / 1, 3,2 / pAnIyAdau / 1, 3, 3 / jINeMut / 1, 3, 4 / sIdheM / 1, 3, 5 / vAhIna - vihInayoH / 1, 3, 6 ] 68. nI'pIThayoret / [ kIdRze dRzApIDavibhota keSvec / 1.3,8 ] 66. ato'murAdau / [ vA gurukoparI / 1, 3, 10 / Avite / 1, 3 11 ] 70. raH puruSa kuTAvic / [ Ic kSute / 1, 3, 13 ] 71. tsaccho rudranutsannotsahe / [ vA musala subhagayoH / 1, 2, 15 / duripi / 1, 3, 16 ] 78. RjyAdAvuc / 1, 3, 7 1, 3, 6 1, 3, 12 1. 3, 14 72. o skI / [ vA kutuhale hrasvazcotaH / 1, 3, 18 ] 73. AdUtaH sUkSma dukUle lazcadviH / [ IdudayU / 1, 3, 20 ] 74. vAtulakaNDUyanmasthUc / [ vA madhUke / 1, 3, 22 / ideto nUpure / 1, 3, 23 ] 1, 3, 17 1, 3, 16 1, 3, 21 75. otsthUNAtU / [ cikU tUNINa - kuSmANDIguDUcI mUlya sthUla tAmbUle / 1.3.25 ] 76. Rtot / [ AdvA kRzA mRdutvamRduke / 1, 3, 27 ] 77. RSyAdA vic / [ vA dhUSTa mRtyu GaH masRNA mRgAGkI 1, 3, 26 | anivRtta vRndArake vRSabhetu bu: / 1.3, 30 ] 1. 3, 24 1. 3, 26 1.3.28 [ gauNe 1, 3, 33 / idataumAtari / 1. 3, 34 kvacidagINe'pi 1, 3, 35 ] 1, 3, 32
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 ] prAkRta cintAmaNi 76. [ pRthagvRSTiSTanaptR mRdaGga / [ vRhaspatau vA 1, 3, 37 ijecIvRte 1,338 | mRSyu jU jocaH / 1, 3, 36 / Rpara pte 1, 3, 40 ] dRzi kvinkankaseriH / 60. [ kevalasya 1, 3, 43 // RSiRNaRRju RtuRSabhe vA 1, 3, 44 ] 81. ilic klRnna klRpte lRtaH 82. ideto vA capeTA vedanA devara kesare [ ut stene 1, 3, 47 ] 83. erjataH / 1, 3, 36 1, 3, 42 1, 3, 45 / 1, 3, 45 1, 3, 48 [ sendhava zanaizcarayorit 1, 3, 46 / daityA - docAi 1, 3, 51 / vA devarAdI 1, 3, 52 / dhairyeIc 1, 2, 54 ] 84. vA'syonyA'todyaprakoSTha manoharasarorUhaziro vedanAsvadotastakozca / 1, 3, 56 [ gavyaujA banAica: 1, 3, 573 UsocchvAse ca saH 1, 3, 58 ] 85. ot / 1, 3, 63 [ boso nA vyA vA / 1, 3, 58 Adaura ve / 1, 3, 56 amInAdIca / 1, 3, 60 uca vA ko kSayake / 1, 3, 61 ac saundaryAdI 1, 3, 62 ] 86. umI niSaNNe vA sAjjhalA'caH / 1, 4, 1 [ kadala vicakilayoret / 1,4,2 / khe: kaNikAre 1, 4, 3 / sthavirAyaskAratrayodazAdacit 1, 4, 4 / aidayo vA / 1, 4, 5 ] 87. lavaNamayUra - mayUkholUkhalodUkhala kutUhala caturthacaturdaza caturguNa caturvAra sukumavat / 1, 4, 6 [ apAvateSu / 1, 4, 7 UdapyUpe / 1,48 ] 8. halosske rAyAvataH / 8. kIla kapare khaH kubje svapuSpe / [ kasita kAsitayorA / 1, 4, 14 kanduke gaH / 1, 4, 15 / jAtI kirAte caH / 1.4, 16 jhavA jaTile / 1, 4, 17 / ca chotucche / 1, 4, 18 / tUvara tagara - trasareTac / 1, 4, 16 dazadorDa: / 1 4 20 // dho doptI 1, 4, 23 ] 60. noNa: [ lANho nApitayoH / 1, 4, 25 ] 61. phacpATi panasa parikhA pariSa pariSad / [ vaH prabhUta manmathe / 1, 4, 27 / bho visinyAm / 1, 4, 28 62. yojaH / [ to'rthavAci yuSmadi / 1,4,30 loyaSTI / 1, 4, 31 No lalATe / 1, 4, 32 1, 4, 24 / yA lAGgala lAGgala lAhula lole / 1, 4, 33 // bho vihvale bhe / 1.4, 34 cha: zirAyAm / 1. 4, 35 SaTsudhAzAvazamI saptaparNe 1, 4, 36 ] 63. sarvatra zaSoH sa. / 64. aco'kerAyAbata: 25. kogo marakata madakale / 1, 4, 13 [ vA sthAnakavAsyAdau / 2, 1, 3 / bhauzIkare / 2, 1, 4 / maccandrikAyAm / 2, 1, 5 / hRzcikura nikaSa sphaTike 2,1.6 ] 1.4, 26 1, 4. 26 1, 4, 37 2, 1, 1 2, 1,2
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi sUtra sUcI | 16. khaMghayadha bhAm / 2, 1,7 104. phobhhii| 2,1,37 [dhovA pRthaki / 2, 1,8 / [viSama bhrmryodso| 2, 1,38 / bhAginI punnAge gomac / 2. 1, 6 / mo'bhimanyauvaH / 2, 1, 36 / lazchAge / 2, 1, 10 / kaiTabhecit / 2, 1, 40 ] vaH subhaga dubhaMgayorutve / 2. 1. 11] 2,1,41 67. cA sallau khacita pishaacyoshcH| 2, 1, 12 105. prAyaH pcnyoN| 18. kaiTabha zakaTa saTAsu To DhaMc / 2,1, 13 106. vA kRdhatIyAnIye yaNojja: kherUta riiye| [sphaTikAko ThayolallI 1 2, 1, 14 / / 2, 1, 42 lo vA pATi capeTA veNu vddishaadii| chAyAyAmadyatauhaH / 2,1, 43 / ktipyed--bcii| 2,1, 441 2, 1, 15 / piThare horaecaGaH / veramera kirauDaH / 2.1,44 / ke: vIreNa: / 2, 1, 45 ] 69. TaThaDA itthlaashcinH| 170, pratyAdI istora pratijJAdAvitve tu 107, lovrunnaado| 2, 1, 46 vetase / 2,1,18 [ vA vaThara jaThara niSThera / 2, 1,47 [gabhiteNaH / 2, 1, 16 / bhamaracaraNayoHsatvapAdayozcit / vA'ti muktake / 2, 1, 20 / 2, 1.48 / sthUleraH / 2. 1, 46 / rudita sadeNac / 2, 1, 21] bAnIvI svapne / 2, 1, 50 ] 101. raH spttthaadaavtaarokdlyaam| 2,1, 22 108, dazadivasa pASANa pratyUSe zarohaH / 2, 1, 51 pradIpi dohadAtasIzAta vAhane la: [snuSAryANDaH / 2, 1, 52 / 2.1, 23 vApalita nitamba kadamthe / candrAccahogha / 2,1, 53 / 106. prAyolup kacataSagajadapavAm 2,2, 1 le pIte vaH / 2, 1, 25 / [nAvarNAtpaH / 2, 2,2 / marata basato haH / 2,1,26 / kakuda kAtara vitastimAtuliGga yazravaNo'vaNa: ; 2, 2, 3] cit / 2, 1,27 // 110. monikAmukacAmuNDA ymunaasu| 2, 2, 4 Dho niSadha prayamamethi zithira {atimuktake vA 2, 2, 5] zithile / 2, 1. 28 / vauSadha pRthivI nishiithe| 2, 1, 26 / 111. sAcogakorAgata prAkAra vyAkaraNa / 2, 2, 6 kadana vaiyeMDaH / 2. 1, 30 / [ jo danuja bhAjana rAjakule / 2. 2, 7 dovaskathite / 2. 1, 31] yo hRdaya kisalaya kaalaayse| 2, 2, 8 102. nsynnH| do durgA devI pAdapITha pAdapatano 103. poH pApaddhoM raH / 2,1, 33 dumbare / 2, 2, 6 / [yamau kabandhe / 2, 1, 34 / yAvadA vartamAnAvaTa jIvitatAvazavaremaH 12, 1,35 / deva kula prAvArake va: kestvevameve vA nIpApoDe / 2, 1, 36 ] 2. 3. 10
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 | prAkRta cintAmaNi 112. dhRti duhita bhaganI vanitAnAM dihi- 123. gata vitadicchadi vicchadi sammaI dhuA vahiNI vilyaaH| 2,2, 14 madita kaparde kherDac yAtu gdbhe| 2, 3, 30 [dharo gRhasthA patI / 2, 2, 15 [ mUrbAdha zrI Dho vaa| 2, 3, 31 / dhuhaspatI bhayaH / 2, 2, 11] vRddha vRddhi dagdha vidagdhe cit / 113. mAtupituH svsuechaasi| 2, 2, 20 2, 3, 32] [dADhA dNssttraayaaH| 2, 2, 21] .. 124. dattapaJcadaza paJcAzatiNaH / 2. 3, 35 114. vA 2, 2, 22 | vRkSapUrvayo ruksspurimo| [samnayoH / 2,3, 36 / NTo vRnte / [kssiptvduryyopchutli| 2,3, 37 NDa kandarikAbhindipAle / 2, 2, 23 ] 2, 3, 38 ] 115. ske:| 2, 3,1 116. vA rugNa mRdUtva mukta shktkH| 2.3.2 125. paNaznaSNasna haNahanA hH| 2,3,39 [svastIkSNa-zuSke skande tukeH / [ sUkSme ma kssonnh-ho| 2, 3, 3 / ttikaado| 2, 3, 7 / 2, 3, 40] saMjJAyAM eka skoH| 2, 3, 8 / 126. stazcit / kSasya pavApi chajhAvApi / 2,3, [zrIvA spAsAhe gharI hazca / vA rakta zulkayogaGgau / 2, 3, 10 // 2, 3, 42 / mnyucihnyontindhii| zRGkhaleGkac / 2. 2, 11] 117. cazcatvara kRttii| 2,2,12 127. po bhsmaatmni| [ tyo'caitye / 2,2, 13 ] [kmDa mozcit / 2, 3, 45 / 118. prAyastvazvadadhyAM ca cha ja jhaaH| 2, 2, 14 bhISma pa spA phH|2,3,46 / [ RkSotsavotsuka sAmarthya chH| kheshleissmnni| 2, 3, 47 / 2.2, 17 ] hvordhvmH| 2, 3, 48 / 116. lakSmyAdI cit| 2,2,17 gmomH| 2, 3, 46 / [kSamAkSaNayorilAmayoH / 2, 2. gmomac / 2, 3, 50 / 18 / hrasvAda nizcaletsappakSya khembhiH zleSmakazmIra brAhmaNa brahmacarye / cAm 2,2, 16] 120, joyyadyaryAm / 2, 220 Amra tAmra mvaca / 23, 52 ] [caajshcaabhimnyau| 2,2,21 / 128. mhaca pakSma kSma zma ma sma hyAmara jho bje| 2,2,22 / shmimre| 2, 3, 53 dhyahmozcit / 2, 2, 23 , 121. To'vArtAdortaH / 2, 2, 25 [rodazAhe / 2, 3, 54 / [ vRtta pravRtta prasana mRtikA " yasturya zauNDIyaM saundayaM brahmacarya kathito STrosaMdaSTe / 2,2, 26 ] dhairye tu vA etaH paryante / 2, 2, 55 ] 122. ruttsytthH| 2,3, 27 126. Azcaryeto'rariparIarijjAzca / 2, 3, 57 [ asthivisaM sthUlArthe'dhane / 2, 3, [ paryasta saukumArye laH stastu 28 / vA caturthastyAne / 2, 3, 26 ] To vA / 2, 3, 58 ] arawan t an
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi sUtra sUcI ! 65 130. halolhan / 2, 3, 56 144. hya-laha-lau-ralA hya-ladhuka [ vanaspati vRhaspatI sovA / -- lalATa haratAleSu vaa| 2, 4, 3 2, 3, 60 / [nivahadarvIkArobahakaroH / 2, 3, 4] tIthaM dIrgha duHkha dakSiNa bASpehaH / 145. idamarthe keran / 2, 3, 5 2, 3, 61 / [ Atmano NayaM / 2, 4, 7 kuSmANDI kArSApaNe ke: 1 2, 3, 62 ] yuSmadasmadoraNorDaccayaH / 2, 4,8] 131. nisprabhanispRha-parasparastamva samaste / 146, matupo mAmaNAlbA lellorule Sasolup / rettentmnt-cntaa| 2, 4, 13 132, kaTatapagaudaka pazarAmavaM 147. aloh-hi-tyaaH| 2, 4, 17 mde| [vA taso do so| 2, 4, 18 ] 148. DimAttaNotvasya / 133. namayAmamadhuzmazAne'dhaH / 2.6, 6 146. vA svArthakazca / 134. rlvaamubhpessaamvnde| [ vidyudandha pItapatrAllaH / 2, 4. 23 / 135, madhyAhva-sarvajJopamayo vijJAne DizanasaH / 2, 4, 26 / htro| 2,3,71 Daya ca vA manAkaH / 2, 4, 27 / 136. dvitvamadIdaco'kAvaskyoH zeSa DAliyomizrAt / 2, 4,28 / dezayorahoH / dIrghAdraH / 2, 4, 26 / 137. yugmAbhyAM praakpuurvo| 2, 3,76 150. avyayam / 138. mukAdau 2, 3, 76 151. prazna vimarzayoH kinnomnne| 2, 4, 33 136. prabhUtAdI cit / 152. nizcaya nirdhAraNayo 4 le| 140, maashlaaghaarne'ntyhlH| 153. kevale Navara javaraM / [ vADagnau / 2, 3, 4] 154. svymo'rthe'ppnne| 155. evArthe Naicca ciacemA 2, 4, 54 141. sarvataptava kriyAsthit / 2, 3.85 157. siddhA ivArthe piva-miva banca [ zrI hI diSTyA kutsnaharSAbharSa vima viv| 2, 4.70 parAmarza cit / 2, 3, 86 ] 158. AhaNAtsupo naamnH| 142. yAtsyAlcatya bhavyavIyaM tulye| 2, 3, 7 156. cid visargasya cAklIve / 3, 1, 14 [ lAdaklamatulye / 2, 3, 88 / 160. jazaso dlp| nAtsvapne / 2, 3, 86 / 161. vA dluboddii| 3, 1, 42 utsUkSma stra nemrAt / 2, 3, 63 / 162. amomac / pRthvyA vaa| 2, 3, 66 163. vA'dudotto bhyaszasoret / 3. 1. 18 chadma padya dvAra muurkhe| 2, 3, 67 164. TAyAreNajAtastu nnH| ajicI cAhati / 2, 3, 68 ] 165. hi hi hi bhisH| 143. vyatyayo daha-hara-lana-calA 166. bhissupi cit / 3, 1, 16 hrdmhaaraassttraalaanaaclpuressu| 2, 4,1 167. sarvatra caturthyante / [ vArANasI kareNyAM rnnoH| 2, 4,2] [vA usanta tAdarya ddnte| 3,1,36]
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 | prAkRta cintAmaNi 168. Gi Gasyorer3a dii| 166. paJcamyAhiH / 170. aNotto paJcabhyAmaco dIrghaH / 171. hinto dudo to useH / 172. sunto ca bhyasaH / 173. fsssomiThasaTho 174. mAyeMGa siH sapUrva candraH / 176. TAyA NAc / 180. iduto dIrghaH / 181. klovAccaGasiGasoH / 182. IdUto: vipaH / 3.1.10 175. gadAmaH / 3, 1, 11 176. aklIvatso da p / 3. 1, 26 177. puMso jaso DauDaoDavo'yutastu / 3 1,27 178. zasazca No / 3, 1, 23 3, 1, 25 183. sAvAt / 184, RtoGa / 185. vA'svamAmput saMjJAyAntu yathAdarzanam / 186. bAbU saMjJAyAm / 187. DaraM saMjJAyAm / 188 vA striyAmudadau / 186. eDApaH kvacido'pi / 3, 1, 15 3. 1, 16 160. ami hrasvaH / 191 TADiGasAM cit / 162. AnnAnaH / 123. iseradAdi dedaH / 164. ItaH sozcAt / 165. saMbuddheH / 196. mAtari jananyAmAc / 167. devatAyA marAc / 168. svatrAderDAc / 166. klIvA daco'sadbuddhe luSa / 200. jazzasodidiNidaH / 201 rAjo'naH / 202. ANo'naH sirAjavatpakSe / 3. 1.8 3, 1,6 3. 1,7 3. 1. & 3. 1, 20 3, 1, 24 31. 40 3. 1, 51 3, 1,44 3, 1,50 3, 1,46 3, 1, 45 3, 1,26 3, 1, 43 3. 1,36 3, 1, 32 3, 1,33 3. 1,31 3. 1, 30 3, 1, 41 3, 1,47 3, 1,48 3. 1,38 3, 127 3, 1,30 3, 1,52 3. 1,56 203. jazzasGasiGasAMgoda 204. jano No NADi Svit / 205. amANaM / 206. dApANA / 207. TAGasiGasAM NANavorDaNa / 208. bhismpa samprasvIt / 206. AtmanaSTAyANiANalA / 210. sarvAderato jasoDec / 211. DesimAmaH / 212. missitthA: / 213. himanetadidamovA kiyattadazca striyAmapi / 214. yadetadikibhyoDATAyAH / 215. mhA iseH / 216. yattatkimoDa-sa: 217. kAle Ga rimAllAdaH 1 218. sautadazcA klIyetaH sac / 216. outastadetado va 220. supikvacitta doNaH / 221. DostadaH / 223. tatkimaH sad / 224. etadaH suneNamiNamavesA / 225. GasinAtvettaM ettAhe 226. ayamiyammImminetadazca / 227. etyanyena / 228. pu' striyAmayAmimiyA sunaavaa| 226. ima damaH / 230. aGiyA miNamihau / 231 hissassi susvat / 232. na tthaH / 233. tasoca kima: kac / 224. kamoDioDIso | 3. 1,53 3, 1,55 3. 1,56 222 tadetadidamA vA GasAmbhyAM sesimau 1 235. supyamuradasaH / 236. mahasunA triligyAM vA / 3.1.54 3. 1,58 3. 1, 57 3. 1,60 3.1.61 3. 1,64 3. 1, 62 3. 1, 63 3. 172 2. 1, 66 2. 1, 66 3. 1, 68 3. 1,87 3, 9, 13 3, 1, 72 3, 1, 70 3, 1,83 3,1,65 3, 1,84 3, 1,85 3. 1,60 3, 1, 86 3, 1, 76 3, 1,75 31,75 3, 1, 77 3, 1,76 3,1, 74 2. 1, 71 3, 1,85 3, 1, 86
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ i / 237. sunA yuSmadastaM tu tuha tumaM tu 238. jasA bhe tu yahI yaha tumbhA tumme / 236. yA bhAjjha mhau / 240. amA taM tu tue tume tumaM tuha tuvaM / 241. zasA bhevo tumheM tumhe tu / 242. Ta ta tae tui tue tuma tumAi tuma tumaM tume tedide bhe / 243. bhisA me unhe hi ujjhehi unhe hi tumhe hi tumhahi / 244. isIta tuhu tuma tuva tumbha / 245 GasinA tumha tahinto tuma 246 bhyasyumhoyha tumha tumbhA / 247. sAdide ie tu te taha tuma tume tuva tuha tuhaM tumha tumo tumAi / 248. GinA saha tae tume tumAi tumae / [ AmA bhe vo tu tumANa tuvANa tumhANo - mhANa - tuma tumbhANA: 3 2. 11 ] tumbha 246. Gisupostu tumatu tuha tubbhAH / 250 sunA'smadohamahama himmayaH / haya mammya 251. jasA bhe'mhA he 'mho mo vayaM / 252. mAhAhi mamhaNaM Nemi maM mamaM mimaM / 253. zasA mhemho'mhAH / 254. TANe mi me maha madhu mamAi mayAru mamaM samae / 3.2.1 3, 2, 2 32. 14 256. sau bhai majjha mama mahA / 257, bhyamha mamau / 258. usA'mhamhaM mai me majjha majjha mahaM mama mahA 3,2,3 24 3, 2.5 255. bhimANe amha amhAhi amhehi amhe / 3, 2, 6 3, 9.7 3.2.8 3.2.8 3, 2,10 3211 3. 2. 13 32. 15 3.2.16 3. 2, 17 2. 2, 18 3. 2.16 3, 2, 20 3.2, 21 3.2, 22 3. 2, 23 prAkRta cintAmaNi sUtra sUcI | 17 256. AmA Ne No mhemho mhAmhaM majjhANAmhANamamANa majjha mahANA: / 260. GinA mi me mai mamAi bhae / 261. saptamyA majjhAmha mamahAH / 262. va do duve voSNi doNi / 263. bhisAdI ve do 1 264. avigatyAdeH saMkhyAyA Amo ha ha | 265. jayazasA tiSNi / 266. vasti: / 267. jazzasbhyAM caturazcauro cattAri cattAro / 273. sarvatra catuthyante / 274. vA tAdaGa / 275. bahuvacanAntaM dvivacanAnte / 276. ajAteH pu'sovAGIp / 277. pratyayAntAt / 206. chAyA haridrAbhyAm / 3. 2, 24 3. 2, 25 3.2.26 3, 2, 25 3. 2.26 3, 2, 33 268. vA caturobhyasica / 3. 2, 21 3. 1,37 266. yattadidamaMtatkimo'svamAmi / 270. sesAThAvI dRdbhyaH / 3, 167 271. nityaM klIve svamedamiNamiNamo / 31, 1 272. kiM kimaH / 3. 1, 2 // uttarArddham // 276. ticAderekatve prathama sye pepo / 200 vA vartamAna vidhyAdizatRSu / 281. bahutve nti te ire / 22. madhyamasyekatve / 23. ityAhI bahutve / 204. miruttamasyaikatve / 205 vA mau / 286. bahutve mumamAH / 287. momeNyacca / 26. vartamAna bhaviSyatozcajjAjjau / 3. 2, 32 6, 2, 31 wdS' // 6. 2. 37 22, 36 3, 2, 35 2. 1.38 6. 1,35. 3.1.36 3.3.1 3, 3.21 2. 3.0 3.3.3 2. 3, 4 6. 3.5 3. 3, 17 3,3, 3, 3. 18 3. 3, 37
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 | prAkRta cintAmaNi 3, 3, 23 286. jjajjA jje jjahi jja suSucit / 3, 3,22 210. vA vidhyA deditu / 261. vidhyAdAvekatve prathamAdInAMdusumu bahutve ntu ha mo / 212. morvA hiH / 293. ato jje jjahi jja sulupaH / 264. bhUtArthe vyaJjanA doaca / 25. bhaviSyati hirAdirivAde rArSetu ssaH / 26. bhaviSyattavya ktyA tubhyaMcca / 27. mehanA ssaM / 2. heruttamasya hA ssA bA / 26 mumomAnAM tyAssA | 300 kriyAtipatau / 301. ataeva spii| 302. harapiti / 303. prAgibAdezcAjantAt / 304. antato'co bA / 305. bacaH so ho hoAH / 306. kare: kuNaH / 107. Ac kRJo'tItAnAgatayozca / 30. kRdAbhyAM haiM / 308. ibAdI gami hazicchidibhidi vidi kheccha me beccha rocchu bhoccha moccha voccha socchA hezca vA lup / 310. vAmyantAnAM gacchamAdayaH / 311. tiGAsteratthiH / 312. sinA siH / 313. vA mimomeM mhi mhomhAH / 314 tadantasyAsterasya heso / 315. racAvacau / 316. ajejlupyupAntya sthAta A / 317. ecAvecI ca bhUte / 318. vA bhramerADaH / 316. vA vvakkamaMmAvayorlu vyakazca / 320. cek / 3, 3. 34 3. 3.35 3, 3, 36 3,3, 24 3, 3, 25 3, 3, 20 3, 2, 30 3, 3, 25 2, 3, 20 3, 3, 30 3,3,7 4. 1, 3 2, 3, 38 2, 3, 31 3, 3, 25 4, 1, 6 3, 4, 5 3. 3, 31 3, 2, 32 3, 2, 33 2,3,5 3, 3, 6 3, 3,10 3. 3,26 2, 3, 11 3,3, 16 2, 3, 12 3, 3, 13 3, 3, 33 3, 4, 34 321. grahayA hutrI vAhippo / 322. ardhyA ramo viSpApa 323. spRze chappa: / 324. jo Najja gappa NazvaraH / 325. sicisniho: sipac / 326. baci zocca dAsI / 327. vA dvitvaM gamAderantyasya / 328. kR hR nR. zrAmIraH / 329. dahejjhaH / 330. anUpa same rudhaH / 331. bandhondhaH / 332. duharuharu vihAMnmola ucca | 333. khananoH / 334. zeSAdijja zrIacau / 335. bhAvakarmakSu lu pAvico / 336. gamayama / ziSAM chaH / 337. nRtamavrajAMctraH / 33. gRdha krudha rudha budha yudha siMdha muhAM jjhaH / dhammau vA / 336. 340. patasadorDac / 341. bhicchidondac / 342 namirado yaH / 343. vijerudaH / 344. sujera / 345. dvitvaM zakAdeH / 346. aura bac / 347, urararc / 348. aric kRSAdeH / 346. dIrghAstuSA deracaH / 350. kiGa tyapi TavorguNaH / 3, 4, 35 3. 4, 36 3. 4, 37 351. acAmacaH / 352. halo'ganI | 353. Nak cija hustu zrudhU pula bhyo hrasvazca / 3, 4, 38 3, 4, 36 3. 8, 40 3. 8. 41 3. 4, 42 3, 4, 43 3, 4, 44 3, 4, 45 3. 4.86 3. 4. 47 3, 4, 4 53. 15 3.46 3. 4, 7 3, 4, 6 3, 4, 10 3, 4, 11 3, 4, 16 3, 4, 17 3, 4, 18 3, 4, 16 3, 4, 21 3. 4, 24 3, 4, 25 3. 8, 26 3, 4, 27 3, 4, 28 3. 4.26 3, 4, 30 3, 4, 32
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi sUtra sUcI | 60 354. iditAM ghAtUnAM vAndezAH / 4, 1,1 383. veperyjjhaaymmo| 4,2 12 355. ho habahu vA bhuveH / 4, 1, 2 384. svapelisaleTTa kmbsaaH| 4, 2.36 356. kRH kunnH| 4, 1,7 385. gameraI. -No-NANa..-rambha-bola 357. ko kva po ko vyAhareH / padaa-Nivaha--NIlukka-NimmahA358. prasare havela pyllo| 4. 1, 17 icchA vajasA - kusokkusANu 356. gandhe mhmhH| bajja paccaDa pacchanda-pariala pariallAvahararAvaseha-giriNAsAH / 360. smare: sumara jhara jhUra payara bhara pamhahaH mama vimhAI , 55 386. praviNi hasi saMdizInoM ria 361. vismu bimhr-viisr-pmhusaaH| . mRjAppAhAH 1 387. bhaSi validalibhrakSANAM bhukka vampha 362. zake: paar--tr-tiir-nyaaH| 4,1.28 coppaDAH / 363. muJce marulAba heDo sisakka chaDuNi 38. nazeH sehAvasehAvaha paDisA . lubcha dhsaau-reavaaH| 4, 5. 26 gibaha Niri nnaasaaH| 4, 3, 4 364. rAjezaSThajjAggharIrare hshaaH| 4. 1, 46 36. bhraSacukka bhula phiTTa phuTTa-phiDa 365. viddhvo'jeN| 4,1, 45 phuDAH / 366. ghUA~ ghumma ghula ghola pahalAH / 4, 5, 6 610. kAha kSe zaha maha siha vacca vApha 367. bhujo bhujANha kamma ca hu jima vilumpA hilAhi lddhaaH| 4.3, 13 jema camaDha samANAH / 4, 1.50 261. kRSe raca kaDDhANa hA chAya 368. upena kammavo vaa| 8, 1, 51 366. yujo jujja juJja juppAH / 4, 1, 52 362. spRzapichapa chiha phaMsa phAsa pari 370, sanestaDa taDDa taDava virallAH / saahilungkhaaH| 3.71. vivRttikvathyodhU saaho| 372 ghusala virolI mantheH / 363. dRzo nia dekkha peccha pAsa vajja 373. chidelU ra NillUra Nivvara--Nicchala pulaa-puloa sababa niyacchA Nijjhora duhaavaaH| vayacchA bayajjhA varukkhAva avakSo avaskhAvayAsA: / 374, kudhi rudhyo juro sthlo| 375. khidara visro| 364. graho gaNha hara paGga bala niruvA 376, vyApisamApyoroaga smaannau|| zAha pccuaa| 377. niHzvAsa satapyorsa khaH / 2,14 365. traseDara vajjabojjAH / 376. bilapebaDavaDazca / 4, 2, 15 366, daherAlavAhi UlI / 376. upAlambhezasabelaba pccaayH| 4, 2, 16 367. muheguMmma gummddii| 380. Dhavarabhmorabhe raassttH| 4,2,98 268. sthaSThA thakka ciTTa nirappA. I 381. lubheH smbhaavH| 4, 2, 29 396. jANamuNo jJaH / 382. pradoperabhutta avasaMdhukka sNdumaaH| 4, 2, 3, 400, gadhyayo gAjho / .. - ... C
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 | prAkRta cintAmaNi 401. zraddhaH sddssttrii| 4, 3, 40 411. anyArthe svapi dhAtuH / 4, 4, 34 402. pibeH paTTa-Dalla-pijaja-ghoTTAH / 412. ktyo'ta tu tUNa tuaannaaH| 3, 3, 43 403. kazcava jampa saMgha yolla sohaso 3.1 413. tuma ktvA tavye graho cet / 3, 4, 1 pAla pisuNa-pajjara vjjraaH| 4, 4.2 414. bhujamuca ruda vacA macA'ntya syauta / 3, 4, 2 404, jagupse jhuNa duguccha dugucchAH / 4, 4, : 415. zruyo yaa| 405. kSaye nnijjhrH| 4, 4, 12 416. tattena dRzo'TTac / 406. Nezcha de rchavaka NumanUma sannumapabvA 47. stamAna 3, 4, 41 lombaalaaH| 418. striyAmIca / 407. azcaccu pAliya pnnaamaaH| 4, 4, 14 408. harzadaMsa dAvadakkha vAH / 416. kta cit / 4, 4, 17 3, 3, 16 476. prasthApeH paNDava paTTavA / 4, 5, 23 420, vIrSa derviH| 410. vijJapervokkA bukko| 4, 4, 32 421. AkrAntAdInAmapphuNAdayaH /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha zaurasenI bhASA sUtrANi // 5. 1, 14 422. zaurasenyAmanAdAyasaMyuktasya to dH| 435. atoDase duddaudo| .. .! 436. gaNimidAnImaH / 423. kvaapyghH| 1.2 437. harSe 'mhehe| 424, vaannaavryaadeH| 5, 2, 3 438, ho hI vdusske| 425.ghsthsy| 426. hasyehahapoH / ___436. evArya yyevenvii| 427. bhuvo bhH| 440. NaM nanvartha vAkyAlaGkAre / 428. yasya yyH| 5. 1,7 441. caTayAhvAne haje / 426. somavadAde norman / 5, 1 442. nirveda vismaye hImANahe / 430. samdhuddhI vaa| 5, 1,6 443. ipepodiH / 431. aadinH| 5, 1, 10 444. ato deca / 432. pUrverAdagdhasvazca / 5, 1, 11 445. eSyati heH ssiH / 433. NagamtyAnmAdidetoH / 5. 1, 12 146. iyaduNI ktvo vaa| 434. tasmAta stAca / 5, 1, 13 457, siddhamanukta prAkRtavat / 5.1.20 5.1, 21 5, 1.24 1, 2, // atha mAgadhI bhASA sUtrANi // 448. mAgadhyAmanAdeHkSaH kaH / 5, 2, 1 456, SThaTTathosTaH / 446. prArabhyAmIkSacakSoH skH| 5, 2,2 457, staH sthrthyoH| 450. chaH pracaH / 5, 2, 3 458, pusyata etsii| 451. vajojontraH / 2, 4 456. vADavarNAnGa soDAhaH / '452. zajaNyanyAm / 2, 5 460. aamoddaahN| 453, jghoyeyyau| 5, 2, 6 461. ahaMvayamohaMgec / 454. saroH shlii| 2,7 462. tiSThasya ciSThaH / 455. skoSasoragnISme saH / 5, 2, 8 463. anukta maurasenIvat /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 467. paizAcyAM dostu / 468 ko na 466. tastadoH / 470. po yasya hRdaye / 47 1. lo lasya / 472. saH zaSoH / 473. jJaNyamyorAjJe ciJdha / 474, kvacitsnaSTayasinasaTariyAH / 475. to isestuttodo / 476. TAntedaMtado naina 1 477. striyAM nAe / // atha paizAcI bhASA sUtrANi // 478. yAdRzAdI dustiH / 476. ipepoH / 480, asaste ca 5.2, 17 481. eSyati kevalameyya / / 52, 18482. tutaH 5216 5, 2, 20 5. 2, 21 ww d 5, 2, 23 5, 2, 28 5. 2.25 5, 2, 26 5, 2. 27 5. 2,28 5, 2,26 5, 2, 30 5, 236 5. 2,39 403. TUna tthUna chUnAH SSaH / 44. iSyoyakaH / 4=5. kRnoDoraH / 486. anukta' zaurasenIvat / 487. na kola kartetyAdi vibhASA'timuktake'nta sUtroktam / // atha cUlikA pazAcI sUtrANi // 48. dhUlikA zAcyAM tRtIya caturthayoH kikhI / 49. vA padAdiyujyoH 460. rolaH / 461. anukta' paizAcIvat / 5. 2,33 5, 2, 34 5, 2, 35 5, 2, 36 5, 2. 37 5. 2, 30 5, 2, 36 5, 2,40 52, 41
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ // athApanaza bhASA sUtrANi // * * * * * * * * 463. acAmacaH praayo'pbhrshe| 463. supi dIrgha hrsvo| 864. svamjazasGa sAmAM lup / 465, sambodhana jaso hoH / 466. hi bhissupa. / 467. ataH svamophat / 468, vA pumyotsau| 466. TAyA mecTazcaNacandrau / 500.bhisivaa| 501. use shcitiihehuu| 502. hubhysH| 503. sussuvo GasaH / 504. hmaamH| 505. idelI ddinaa| 506. idudbhyAM TAyA e nncndraa| 501. GasiGa yorhe hii| 508. ysodd| 5.06. hNcaamH| 510, jazzasorudostriyAm / 511. TAyA e| 512. he Ga si soH| 513. hubhyaM sAmoH / 514. hi / 515. jazyAsori klIve / 516. ataH svamora svAthikasya / 517. kiM sarvayo va kavaNa saahau| 518. sarvAdeDasi Gyo hI himo| 516. kimoddseddihe| 520. ki yattadabhyo isoDAsuH / 5, 3.1 521. svamiyattadodhra mau| 5, 3, 2 523. etadaH pustrIklIveSveho jeha 5, 3, 3 jehucaH / 5, 3, 4 523. jazazasoreH / 5, 3, 5 524. ohara dasaH / 5, 3.6 5.5. idamaH supyAyaH / 5, 3. 35 5, 3, 7 526. ihe striyAm / 5. 3, 8 527. idama imuc klIve / 5. 3.31 5, 3, 6 528. munA yuSmadastuhu / 5.33 5, 3, 10 526. jazzasA tumhe tumhai / 5, 3,11 530. amTADinA taI pii| 5, 3, 12 531. bhisA sumhehi / 5, 3.13 533. hasiDasA tautujjhatRdhrAH / 5, 3, 14 533. bhyasAmA tumhaI / 5, 3, 15 534. supA tumhaasu| 3, 16 535. sunA'smado hau~ / 3, 17 536. jayazasA'mhe mhaI / 3, 18 537. anTAGinA maI / 3, 16 538, bhisA'mhehiM / 3. 20 539. siGasAmahumajjhU / 5, 3, 21 540. bhyasAmA''mhaha / 5, 6, 22 541, supA'smAsu 5, 3. 50 5, 3, 23 542. cA tivAdeH prathamasya baho hi| 5, 3, 24 543. madhyamasyaika vahvohi hai| 5, 3, 25 544. uMhamAbuttamasya / 5, 3, 53 5, 3, 26 545. hisvayo ridukSetaH / 5. 3,26 546. bhaviSyati saH syaspa / 5. 3, 27 547, kurve karobhyoH kIsu / 5, 3. 28 548, tano Nayac / 5, 3, 57 * * * * * * * 4 *
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 | prAkRta cintAmaNi 546. dRza graha vraja prabhu vAM prassa gRNha vuna pahuccAH / 550. bra UJo bra uvaH / 551. horatraH skaulaghuruvacAraH / 552. kAdiStetoH 1 543. padAnte candrassa 1 554. aco'kAvaskInAM kakhatathapaphAMgadhatra bhAH / 555. vA motraJ / 556. mho mbhaH / 557. itra saMpAda padApadAM daH / 558. yathA tathAkathamAmathA thamo ri hemamAH / 556 kIhagI hagyA hastA hazAmohazA zorehaH / 560. Aiso'tAm / 561. etAvata etulaH / 562. kiyadi dyAvattAvatA miyadAvato revazca / 563. tralantAnAmette he tralocA / 564. etthu vA kutre / 565 yatratatre 'ttuca / 566. svatalo: pyaNac / 567 yuSmadAdezchaspa DAraH / 568, anyAdRzo'varAi sAnnAisau | 566. vatrmokta viSaNNAnAM vicca vRtta bunnAH / 500 AtmIyAdInAmappaNAdayaH / 572. avyayasya yAvattA umahimAH / 572. jayavaivamevaMtAsidAnImAma habai embai etsahe embahi / 503. avazyabho'vase navasau / yatovaMta 5. 3.58 53, 56 5. 4. 1 5, 4, 2 5. 4, 3 5, 4, 4 5, 4, 5 5, 4, 6 5, 4, 10 5. 4, 11 5, 4, 12 5. 4, 13 5, 4, 14 5, 3, 15 5. 4, 16 5, 4, 17 5. 4, 10 5, 4, 16 5, 4, 20 5. 4, 21 5. 4, 22 5. 8. 23 5. 8. 24 5. 8, 25 5, 4, 26 574 kimevaM dhruvaM samaM paramAM kAimesva dhruvu samANu parAH / 575. pratyuta pazcAdeva kilAnAM paJcaliupacaikirAH / 576. ekazo binA punarAme nakasi viNu puNavaH / 577. kulasaH kau kahanti / 578. tadArutasosto | 576. prAyasaH prAu - prAisa - prAimva - parisvA: / 580. mAmanAdivA nahi sahAnAM maMmaNAu -- dive nAhi sahuma / 501. anuranyatho vA / 5.2 ivArthe naM ---- nAi nAvai - nau-jaNu - jaNica / / 5, 4, 20 53. tAdarthya taNeNa -- kehi tehi resi - rasayaH / 584. ceSTA zabdAnukaraNayAMgdha hudurvA dayaH / 5, 4, 20 5, 4, 26 5, 4, 30 5. 4, 31 5, 4, 32 5, 4, 33 5, 4, 34 5. 4, 35 5, 4, 66 5, 4, 37 5, 438 585. mAdayo'rthazUnyAH / 5, 4, 36 5, 4, 40 586. tathyasya evA evbau ivbau / 57. i - iu - ivi - atraya ktva | 5. evamaNahmaNamiNAstumunaH / 586 ubhayo repyeSpiNyevyeviNavaH / 560. gamervApaNU / 5, 4, 41 5. 4, 42 5,4,43 5,4,45 5, 4,46 561. a -- u -- DullAyogajAzca svArtha / 5 4, 48 62. striyAme tadantADDopa 563. AntAntADDAp / 524. DApyata it / 565. liGgamavyavasthitam / 566. anukta' zaurasanIvat / 567. vyatyayo'nyeSAm / 54, 47 5, 4, 46 5, 4, 46 5, 4, 50 568. siddhamanukta saMskRtaSaT / 5, 4, 51
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! prAkRta cintAmaNi pranthakartA : prazastiH | 105 || prAkRta cintAmaNi -granthakartuH prazastiH // zrI varddhamAnaM hRdaye nidhAya zrI gautamaM jainasarasvatIM ca / vadAmyahaM prAkRtasUtrapaJcAdhyAyI vinirmANapravRttihetum // 1 // santo vijAnantu vivekabuddhyA vicArayanto hRdayena samyak / hitaM kiyadvAjyahitaM kiyadvA loke'thavA'styatra paratraloke // 2 // jagatyanante vilasantyanantAH padArthasArthA na parantu sarve / bhavantyupAdeyatamA janAnAM paraM pumarthastvabhivAJchanIyaH // 3 // dharmArthakAmA viSayapradhAnA dadatyavazyaM viSayeSu saukhyam / parantu lokottarasaukhyadAtA trAtA ca mokSyo dRDhakarmabandhAt // 4 // mokSasya mArgastu samasti samyag jJAnaM tathA darzanaka tapazca / cAritrametanmilitaM samastaM jJAnaM pradhAnaM paramaM tu tatra / / 56 vividhaM hitaM ca / jJAnasya tasyApi pradhAnahetuH samasti zAstraM syAtsaMskRtaM prAkRtameva tasmAd dvayaM janAnAM samapekSaNIyam // 6 // tatrApi dhImajjanatopakRtye prakalpate paratvayaM prAkRtazAstradIpaH prakalpate tatvaM vijAnantu sukhAdavazyaM strIbAla - lokA yasmAdaho prAkRtazAstradIpAt tasmAdahaM saMskRtazAstradIpaH / prAkRtamAnave'pi // 7 // mahattamaM vyAkaraNaM ca prAkRtaM vAlmIkirevAsti yadIya karttA api mandamUDhAH / prAkRtamAtanomi // 8 // * rathor khileSu bodha- pradIpamAlA vitatA samantAt / prakAzayantI sakalAnpadArthAn bhavettathA syAnmahatAM pravRttiH // // ityeva hetostripada jinendrA upAdizan prAkRtabhASayaiva / dayAsudhA gaNanAyakazca vyadhApi tatprAkRtazAstrajAtam / / 10 / / tathA navInairapi tatvavijJa : hatdravazca munIndravarya: / AviSkRtAH prAkRtazAstradIpA vinAzayantyandhatamojagatyAm // 11 // prasiddhamevAdikavi maharSiH / prasiddharAmAyaNajanmadAtA // 12 // atra pramANaM tu gaveSyate ced gaveSyatAM prAkRtaratnadIpaiH / prastAvanAyAM pratipAditasta na ko'pi zaMkAvasaraH kadAcit // 13 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 | prAkRta cintAmaNi granthakartR prazastiH kauvaM vinindeti' padyakhaNDAdArabhya vai prAkRta eva sa syAt / ityetadantaM tu mahatvapUrNa pramANayatyeva hi prAkRtaM vai / / 14 / / purAtanaM vArarucaM ca nUnaM zrI hema candra ravi prAkRte smin / anyaizca vidabhirapi praNItaM virAjate vyAkaraNaM prasiddham // 15 // navIna - prAcIna - manI pizAstrANyabhityaghAsImuninA nitAntam / vinirmitA prAkRtasUtrapaJcAdhyAyI navInA janatopakRtyai / / 16 / / sAlamAnavAnAmavazyamatyantasukhAvabodhA / buddhyAnavaivAtramamapravRttirna kAraNaM kiJcidato nyadasti / / 17 / / asyAM ca prAkprAkRtamasti pazcAMnivezamAste kila shaursenii| tatoniviSTA magadhasya bhASA pizAcabhASA ca tato'pi pazcAt // 18 // anantaraM calikayA viziSTA piNAcabhASaiva tu smrivissttaa| pazcAdapabhrazamayI ca bhASA nivizyamAnA nitarAM vibhAti / / 16 / / TIkA tadIyA dvividhA subodhA kRtA mayA bAlahitAya samyak / yA kaumudI sA bahatI tadanyA laSastu cintAmaNi nAmikA ca // 20 / / tayordayostatvapradIpikAyapi pradIpikAvatparato vyadhAyi / sadAbhRzaM yA vinihantyavazyaM mohanamaH prAkRta mAnavAnAma / / 21 // nimajatAM prAbalazAstrasindhI yA prANinAM naurupakAriNIvat / Aruhya yAsyanti janAH sukhAtA pAramparaM shaastrmhaarnnvaay|| 22 // mAtsarya mutsArya vivekahaSTyA lokA madIyAM kRtimAkalayya / zubhAziSairmAbhinandayanto bhavantyavazyaM muditA nitAntam // 23 // zrI varddhamAnasya tadIyavAca: zrI gautamasyA'pi manISiNAM ca / kRpA dRSTyA nitarAM madoyA kRtirjagatyAM jayatAt samantAt // 24 / / vIraprasAdAdiyamadyalabdhA prakAzyate lokahitAya samyaka / prakAzitayA mukhamAtanotu jijJAsu loko'vatiprAkRteSu // 25 // na kevalaM prAkRtamAnabAnAmapIha dhImadviduSAM janAnAm / avazyamevopakariSyatIyaM vIraprasAdAdanizaM nitAntam / / 26 / / imAM kRti zrI muni ghAsIlAla: samayaM vIre sukhamAdadhAnaH / bhavantu lokA: sukhino jagatyAmityeva bAMcchAmanizaM karoti // 27 / / // iti grantha katu : prazastiH / / 1 -kovai vinindedimAbhASAM bhAratI mugdhabhASitAm / yasyAH pracetasaH putrocyAkartA bhagavAnRSiH ||shH gAya - gAlaba - zAkalpa - pANinyAdyA yatharSayaH / zabdarAza-saMskRtasya vyAkartAro mahattamAH // 2 // prAkRtAdInAM SaDbhASANAM mahAmuniH 1 AdikAvyakRdAcAryo vyAkartA lokavizrutaH / / 3 / / yathava rAmacaritaM saMskRtaM tena ninitam / tathaiva prAkRtenApi nirmitaM hi satAMmude // 4 // pANinyA dyaiH zikSita svAt sAMskRtIsyAdyathottamAm / prAcetasaH vyAkRtatvAtprAkRtyapi tayolamA // 5 // pAkRtaM cASamevedaM yaddhi vAlmokipikSitam / tadanArSa badecAve prAkRtaH syAtsa eva hi / / 6 / /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkRta cintAmaNi pranthakAra kRta prazasti | 107 prAkRta cintAmaNi granthakAra kRta prazasti bhagavAna zrI va mAna svAmI evaM gaNadhara gautama svAmI ko tathA jinavANI (sarasvatI) ko namaskAra karake prAkRta sUtra paMcAdhyAyI ke nirmANa kA hetu batAnA cAhatA hU~ / (1) santa jana samyak viveka buddhi se yaha jAnate haiM, ki jagata meM hita kyA hai, ahita kyA hai ? isa loka-paraloka meM kalyANakArI kyA hai ? (2) isa jaga meM ananta ananta padArtha hai, kintu sabhI upAdeya nahIM hai| jisase puruSArtha - AtmArthasiddha hotA hai vahI vAMchanIya hai / (3) (4) saMsAra meM dharma, artha, kAma rUpa puruSArtha bhautika sukha avazya pradAna karatA hai, kintu lokottara sukhoM kA dAtA aura karma bandhana se mukti pradAtA to 'mokSa' nAmaka caturtha puruSArtha hI hai / inameM mokSa kA mArga hai - samyag jJAna-darzana tapa evaM cAritra / ye cAroM sammilita rUpa meM hI mokSa mArga hai | samyag jJAna inameM pradhAna - pramukha hai / (2) jJAna prApti kA pradhAna kAraNa hai-zAstra ! zAstra prAyaH saMskRta evaM prAkRta bhASA nivaddha hai / ataH jijJAsu janoM ko donoM bhASAoM kA adhyayana apekSaNIya hai / (6) bRddhimAna janoM ke lie prAyaH saMskRta bhASA meM zAstra likhe jAte haiM / parantu sAmAnya mAnavoM ko bodha dene ke lie prAkRta bhASA meM zAstra prakAzana bhI jarUrI hai / (7) prAkRta bhASA rUpa zAstra - dIpaka ke prakAza meM strI-bAlaka-mandajJAnI Adi sAmAnya jana bhI sukhapUrvaka jJAna prApta kara sakate haiM / ataH maiM prAkRta bhASA meM vyAkaraNa kA vistAra karatA hai| (=) jisa prakAra dIpaka mAlA samUce loka meM cAroM tarapha prakAza phailAtI hai, usI prakAra jinendradeva dvArA upadiSTa tripadI - joki prAkRta bhASA meM hai, samasta jagata meM jJAna kA prakAza phailAtI hai| (9-10) prAkRta bhASA kA jJAna karAne ke lie aneka kRpAlu AcAryoM ne prAkRta vyAkaraNa Adi kA nirmANa kiyA hai / aneka navIna vidvAna tattra vijJoneM bhI prAkRta dIpa kA prakAzakara jagata kA ajJAnAndhakAra dUra karane kA prayAsa kiyA hai / (11) suprasiddha Adi kavi maharSi bAlmIki jo rAmAyaNa ke janmadAtA ( sarjaka ) the unhoMne prAkRta bhASA kA mahAna vyAkaraNa banAyA / usakA yadi koI pramANa dekhanA cAheM to prAkRtaratnadIpikA kI prastAvanA meM dekha sakate haiN| (TippaNagata zloka 106 paradekheM / ) (12-13) prAkRta bhASA ke aneka khaNDa kAvya, vyAkaraNa Adi bhI prasiddha hai / vararucikRtaprAcIna prAkRta vyAkaraNa tathA AcArya zrI hemacandra racita navIna prAkRta vyAkaraNa bhI prasiddha hai / (1415 ) prAcIna evaM navIna manISiyoM dvArA racita zAstroM kA adhyayana kara ghAsI muni (maiMne ) prAkRta sUtra paMcAdhyAyI (navIna kRti) kA janatA ke upakAra hetu nirmANa kiyA hai| (16) yaha prAkRta -- sAmAnya mAnavoM ke lie saralatA se samajho jA sakegI - aisI merI kAmanA hai, isI kAraNa maiMne yaha prayatna kiyA hai / (10) isameM sarvaprathama - prAkruddha bhASA va phira zauraseno, usake pazcAta mAgadhIbhopA. dezAcI bhASA usake pazcAt cUlikA pazAco pazcAt apabhraMza bhASA kA varNana kiyA gayA hai / (18-19 )
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 | prAkRta cintAmaNi granthakAra kRta prazasti isameM do prakAra kI subodha TIkA maiMne banAI hai-1. prAkRtakaumudI-yaha bRhada TIkA hai| 2. prAkRta cintAmaNi-yaha laghu TIkA hai / (20) ina donoM meM pradIpikA (dIpaka) ko taraha prakAza karane vAlI dIpikA banAI hai-jo pAThakoM ke ajJAna moha rUpa andhakAra ko dUra karatI rhegii| yaha prAkRta cintAmaNi tatvadIpikA prAkRta-bhASA rUpa mahAsamudra meM utarane vAloM ke lie naukA ke samAna upakAra kAriNI hai / isa para ArUr3ha hokara sukhapUrvaka prAkRta bhASA sAgara ko pAra kara skeNge| (22) vidgaNa matsaratA tyAgakara guNajJa dRSTi se merI isa kRti kA Akalana kareMge to avazya hI ve zubhAzISoM dvArA abhinandana kara pramoda bhAva kA anubhava kara skeNge| bhagavAna zrI varddhamAna svAmI gaNadhara gautama jaise manISI ke kRpA prasAda se merI yaha laghu kRti jagata meM vijayI bne| (24) _ bhagavAna vIra kI kRpA kA prasAda prApta kara maiMne lokahita ke lie isakA vistAra-prakAza kiyA hai| yaha sabhI jijJAsu logoM evaM prAkRta bhASA ke pAThakoM ko sukha pradAna kreN| (25) yaha kRti na kevala prAkRta mAnava (sAmAnya mAnava); kintu buddhimAna janoM ke lie bhI avazyameva upakAriNI sima hogii| (26) isa kRti-puSpa ko prabhu ke caraNoM meM samarpita kara Ananda anubhava karatA huuN| aura jagata ke ' samasta loka sukhI hove, yahI hAdika bhAvanA karatA huuN| (27) // prazasti smaapt|