Book Title: Jain Dharm Prakash 1950 Pustak 066 Ank 07
Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/533791/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSArthanA pracadaM jJAnavRddhiA . - zrI jaina dharma prakAza Nedetestetectoresteedtectes ka is S ' TRcAra6 OOO10OOOOOOOONOPODIGIOONONOOOOOOOOOO010010100011 zrI jaina dharma prasAraka sabhA, zuM pustaka 66 muM] . Niebladesaalasasasasanasanta [ aMka 7 mi vaizAkha { I. sa. 1950 15 mI eprIla vIra saM. ra476 D vikrama saM. 2006 : pragaTakartAzrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza. -- bahAragAma mATe bAra aMka ne posTeja sAthe vArSika lavAjama rUA. 3-4-0 - pustaka 66 muM vIra saM. 2476 - aMka 9 me. ] vi. saM. 2006 __ anukramaNikA. 1 zrI vItarAga jaya pAma ... (che. bhagavAnadAsa mana:sukhabhAI mahetA ) 145 2 guma thAyaeN ... ... ... ... ..... (rAjamala bhaMDArI) 146 3 jJAnaprAmANyavAda : 2 ... (zrI jIvarAja bhAI odhavajI dezI ) 147 4 zrI vIra janma kalyANakanI ujavaNIne ... . * eka prakAra ... ( munirAjazrI dhurandharavijayajI ) 151 5 sAhityavADInAM kusuma ... ... (zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI) 153 6 jaina kAvya-sAhitya ... ... (mRdulA choTAlAla koThArI) 157 7 svapajJa saMskRta vRttiothI vibhUSita ... ... .. pAIya kRtio ... (3. hIrAlAla rasikadAsa kApaDIyA M A.) 159 8 prabhunI sevAnI prathama bhUmikA ... (De. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA) 162 9 zrI akSayatRtIyAnuM mAhAsya .. (munirAjazrI nyAyavijayajI tripuTI) 165 "catra" mAsanA aMkamAM pR 109 para " sijhaMti caraNarahiyA, saNarahiyA na sijhaMti"e paMktine " caraNakaraNa vinAnA sIdAya che, paNa darzanapara zraddhA vinAnA sIdAtA-duHkhI thatA nathI" e je artha karavAmAM Avyo che te bhUlabhareluM che eTale tene artha A pramANe sudhArIne vAMca-dravya cAritra vagaranA siddha thAya che, samyakatva vagaranA siddha thatA nathI. * prakAza mAM sahAyaka phaMDa gayA mAsamAM jaNAvI gayA pachI A mAsamAM nIce pramANe rakama maLI che. jene sAbhAra svIkAra karavAmAM Ave che. dareka baMdhuone potAno kALa A mokalI ApavA AgrahabharI vijJapti che. & 125) agAunA 5) zA. manasukhalAla narazIdAsa muMbaI 5) zA. jayasukhalAla rAmacaMda bhAvanagara For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org pustaka 66 mu. aMka cha mA jainadharmaprakAza : vaizAkha H Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only vIra saM 2476 vi. saM. 2006 vItarAga ! jaya pAma ! vItarAga jaya pAma ! jagataguru! vItarAga jaya pAma! tuja prabhAvathI mune hAjo, bhavaniveda bhagavAna ! jagataguru ! 1 mArga anusAri hAjo, hAjo iSTa phula muja; lAkaviruddhanA tyAga rho ne, hA gurujanapUja, jagataguru! 2 paropakArakaraNa muja haiAje, hA zubha guruga, bhava pa ta tasa vacananA hAjo, akhaMDa sevanayeAga. jagataguru ! 3 niyANAnuM bAMdhavuM teA vAyu, tuma siddhAMte deva ! te pazu mujane bhavabhava hAjo, tuma caraNunI seva. jagataguru ! 4 tuja praNAmathI duHkhakSaya hAjo, hAjo kakSaya nAtha ! lAbha samAdhimaraNanA hALe, hAo mAdhilAbha sAtha, jagataguru ! pa sarvAM maMgalanu maMgala je che, sarva kalyANa nidAna; jayavaMtu te jinazAsana che, sarva dharmamAM pradhAna, jagataguru ! 6 jaya vIyarAya ' sneAtrataNeA A, bhAvagrAhI anuvAda; mananaMdana bhagavAne kIdheA, lIdheA prabhu suprasAda. jagataguru ! cha Do. bhagavAnadAsa mana:sukhabhAI mahetA. M. B. B. S. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zubha-kArya / karanA nahIM ciMtA kabhI, jo kucha bane so ThIka hai / jaisA udaya hogA zubhAzubha, karma hI vaha ThIka hai nahIM harSa karanA ThIka hai / nahIM zauka karanA ThIka hai hogA udaya zubha karma to gara udaya ho azubha to 146 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only // 1 samabhAva se saba karma sahanA, siddhAnta hI yaha ThIka hai / apane zubhAzubha kamakA, doSa denA anyako, yadda nahIM kucha ThIka hai // 3 // karatA karoliyA jAla ko, apanI rakSA ke liye / usameM phasAtA jantu ko, aura mAnatA vaha ThIka hai isa taraha karate hI karate, vaha samaya bhI AgayA / vaha jAla bhI ghAtaka banI, yaha kyA ? surakSA ThIka he lAkara kusumase rasa, madhumakhI kare saMcaya use / yaha rasa hI poSaka nA banA, yaha saMgraha kyA ? ThIka hai karatI hai saMgraha ciTiMyA, cuna cunako apane hI liye / yaha bhakSya tItarane banAyA, yaha kyA parizrama ThIka hai saMgraha vRtti rahatI sadA, mamatva kI hI pratika hai / dekheM na nyAyAnyAya ko, yaha saMgraha kyA ThIka hai ? isa taraha jIvana meM nahIM, dekha nyAyAnyAya ko / karate rahe karmoM kI pravRti, yaha nahIM ThIka hai kucha alpa jIvana hai magara kArya karane hai adhika / to rAja zubha hI kArya karanA, jo AtmA ko ThIka hai // 10 // rAjamala bhaNDArI - Agara ( mAlavA ) // 2 // // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org paanyc posstt kssaa ksse jJAnaprAmANyavAda / Ba4IR (2) BRCIS lekhaka--zrI jIvarAjabhAi odhavajI rAzI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( anusa dhAna pRSTha 116 thI) jaina dana vAstavavAdI Realist che, eTale jagatane-jJeyane vAstava ( real ) mAne che, jJeya ane jJAtA subjeet and objectnuM svata Mtra bhinna bhinna astitva mAne che. vijJAnavAdI IdealistnI jema jJeyane jJAtAnA ja AvirbhAva ke aza jainadarzana mAnatu nathI. eTale jJeya-jJAnanA viSaya jJAnamAM Ave tyAre te jJAnanA pratyaya jJAnanA viSayane maLatA hAya-kha dhabesatA hAya, saMvAdI athavA avyabhicArI hAya tA jJeyanu yathArtha jJAna-samyajJAna kahI zakAya. jo te pratyaya (Idea) khAdhaka hAya, vyabhicArI hAya te! te jJAna ayathArtha athavA apramANu kahevAya. dhALA pAuDara joi sAkaranuM jJAna thAya ane parIkSA karatAM sAkarane badale mIThuM ke erIka pAuDara nIkaLe te| te jJAnanA pratyaya mAdhaka Thare, ane jJAna bhrAmaka nIkaLe. A rIte jotAM jainadarzananI mAnyatA pramANe savAdakapratyayapramANajJAnavAdanI ( Correspondence theory of knowledge) thIyarI pramANe jJAnanI pramANutA nakkI karI zakAya che. jJAnastha prameyALamicAriNyuM mAmAyak prameya--jJAnanA viSayane abhicArI--saMvAdakajJAna pramANajJAna che. (pramALanayatattvAro 1-19) jJAnanuM prAmANya nakkI karavA avyabhicAritva akhAdhakapratyayajJAnane eka parIkSAnA sUtra (Test or criterion ) tarIke mUkavAmAM Ave che. savAdaka pratyayajJAnane pramANajJAnanA ni ya karavAmAM mukhya sAdhana mAnatAM temAM mATe anavasthAnA doSa Ave che. cheTethI kullu' paDIne eka vastune jotAM te sarpa che evuM prathama jJAna thayuM. vadhAre khArIkIthI jotAM sarpa nathI paNa te padA dAraDuM che. eve nirgu ya thaye. A sarpa nathI paNu deAraDuM che evuM a yAAtmyanizcayajJAna thA uparathI thayuM? amuka padArtha dAraDuM' che ane sarpa nathI evuM prathamathI jJAna na hAya tA AvuM saMvAdakajJAna pAchaLathI thavA saMbhava nathI, ane prathamathI jJAna hAya teA pachI jJAnanI yathArthatA nakkI karavAnuM kAMI prayeAjana rahetuM nathI. bIjI prathamathI evuM jJAna na heAya te jJAnanI ane jJAnanA viSayanI sarakhAmaNI kevI rIte karavI. ane sarakhAmaNI karavA jatAM bIjA jJAna ane viSayanA AdhAra levA paDe; evI rIte uttarAttara AdhAra letA anavasthAnA dASa Ave. eTale A saMvAdamAdhaka thIyarImAM anavasthAnA DhASa UbhA rahe che. ekAMta vAstavavAdamAM jJAtA ane jJeya-jJAnanA pratyaya ane jJAnanA viSaya vacce saMvAdatA-samAnatA yathAya tA--tathatA ( Truth )nuM mukhya tattva che. jJAtA ane oya ane ekabIjAthI ( 147 la For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14. zrI jaina dharma prakAza [ vaizAkha svata tra tattva che, jJAnamAM chadmasthanA jJAnamAM padArthonA badhA dharmAM AvatA nathI, vastu anaMta dharmAMtmaka che, temAMthI amuka ja dharmI jJAnamAM Ave che, vastunuM samagra svarUpa jJAtamAM AvatuM nathI, arthAt jainadarzona pramANe vAstavavAdanI jJAnanI thIyarI pramANe je jJAna maLe che te azika jJAna, sApekSita jJAna naya jJAna ja hAya che; pramANajJAna Ai zakatuM nathI. kevalInA jJAnanA ahIM vicAra karavAmAM AvatA nathI. saMvAdakapratyaya jJAnanI thIyarImAM jJAnanI eka pachI eka para parAnA Azraya levA paDatA hAvAthI anavasthAne je doSa Ave che, tene khulAse zrI hemacaMdrAcAya pramANumImAMsAmAM evA kare che ke--khIjA saMvAdaka jJAnanuM prAmANya svataHsiddha che, te siddha karavA trIjA saMvAdaka jJAnanI jarUra nathI. temAM ca svata: prAmAnizcayAtna anAvilIyAvArA: A khulAse jaina dananI jJAnanI thIyarIne anurUpa che, jJAna AtmAnA asAdhAraNa guNa che, eka vakhata jJAna nizcayAtmaka thayA pachI, tene siddha karavA khIjA jJAnanI jarUra nathI. anavasthAne dveSa tA iMdriya ane padArthanA sanika thI jJAna thAya che evI je mAnyatA nyAya Adi danAnI che tene lAge che. jainadarzana pramANe jJAna navuM utpanna thatuM nathI, paNa jJAtAmAM jJAna bhareluM che, karmathI jJAtA Avarita che, te karmonA kSaye pazama thatAM jJAnanuM prAkaTya thAya che, amuka padArtha sarpa che ke deraDuM che te jJAna te AtmAmAM sattAmAM rahelu che. anukULa saMjogA maLatAM jJAnanuM prAkaTya thAya che, eTale jainadarzana vAstavavAdI-geyanuM svataMtra astitva mAnavAvALu hevA chatAM ekAMta vAstavavAda( absolute realism )nI jJAnanI thIyarImAM anavasthAneA je doSa Ave che tevA doSa temAM AvavA saMbhava nathI. jainadarzana ekAMta vAstavavAdI nathI, ekAMta vAstavavAdamAM jJAtA ane jJeya vacce je ekAMta bheda mAnavAmAM Ave che, tevA bheda jainadarzananA tattvajJAnane samagra vicAra karatAM jaNAtA nathI. chatra ane ajIva vacce mukhya bheda cetanA ane jaDatAneA che. A bheda sivAya ane tattvAmAM ghaNA guNA sAmAnya-sAdhAraNa paNa jovAmAM Ave che. jIva ane ajIva ane sarvasAmAnya jAtidravyanA vizeSa che. pariNAmabhAva anemAM sAmAnya che. agurUvaghu jevA paryAya bannemAM sAmAnya che. pUrvIya vidvAneA jaina darzanane bahutvavAdI vAstavavAda (Pluralistic : Realism) kahe che. eTale jainadarzana aneka tatvAnu svataMtra astitva mAne che, tema zeyane paNa jJAtAthI mitra svataMtra-vAstava mAne che. pUrvAtya vidvAnAnuM A kathana paNu syAdvAda dRSTie jovAnuM che, ekAMta daSTie jovAnu nathI. syAdvAda STie jotAM jJAtA ane jJeyanA bheda ekAMta nathI, paNa kaMcit-syAd bheda che: nyAyadazana jevA ekAMta vAstavavAda je jJAtA ane jJeya vacce ekAMta bheda mAne che, baMne tattvA eka bIjAne saheja paNa sparza na kare, saheja paNa saba dhamAM For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 ma ] jJAnaprAmAyavAda na Ave tevA bhinna bhinna kSetramAM rahelA mAne che te ekAMta bheda jainadarzana ' mAnatuM nathI. ekAMtavAstavavAdamAM moTI muzkelI e Ave che ke jJAtA ane ya vacce kAMI sAmAnya bhUmikA na hovAthI jJAna vakhate baMnene saMbaMdha kevI rIte thaI zake. sAmAnya bhUmikAne abhAve jJAtA ane zeyano saMbaMdha azakya che. ane tema thavAthI ekAMta vAstavavAdamAM jJAnanI thIyarI tUTI paDe che. jainadarzana jJAtA ane seya vacce bhedabheda mAne che, eTale jainadarzanane A Apatti naDatI nathI. TUMkomAM saMvAdaka pratyaya jJAnanI thIyarI jainadarzananA mULa siddhAMtothI viruddha nathI. have jJAnanA prAmANyano nirNaya karavAnI bIjI thIyarI (pragmatio theory of the Validity of truth) kAryakSamatAvAda-artha kriyAkAritvavAdano vicAra karavAnuM rahe che. pramANunayatattAkamAM A thIyarIno ullekha karelo jovAmAM Ave cheH-mamatAmimatavastuthvIrAjatikSama ha imAmato; jJAnamerama (1-2) abhimata vastu-ISTa vastuno svIkAra karAvavAmAM ane anabhimata-anicha vastune tiraskAra karAvavAmAM je jJAna samartha hoya te pramANajJAna che. dAkhalA tarIke sAkarane svabhAva mIThAza ApavAno che. dheLa pAuDara paDyo hoya te sAkara che evuM jJAna kayAre yathArtha Thare ke jyAre te pAuDarane pANImAM ke moDhAmAM nAMkhavAthI mIThAza Ave, mIThAza na Ave ane bIje khArAze ke kaDavAza jevo svAda Ave to te sAkara nathI evo nirNaya thAya ane vastu jotAM parIkSA karyA vinA sAkaranuM jJAna thayuM hoya te te bAdhaka jJAna hoI ayathArtha-apramANa jJAna kare. eTale jainadarzana paNa kAryakSama jJAna-pravRti karavAne yegya jJAnane pramANajJAna mAnavAno abhiprAya batAve che, paNa pauvatya kAryakSamatAvAda pragmatic thIyarIthI jainadarzanano abhiprAya e rIte judo che ke jyAre pitya matavALA jJAnanuM prAmANya mAnavAmAM kAryakSamatA eka pUrvIya sarata mAne che tyAre jaina darzana kAryakSamatAne eka pUvaya sarata mAnatuM nathI. paNa prAmANya jJAnane eka guNa mAne che, jJAnaprAmANya hoya to dhArelo artha pravRti karavAthI siddha thaI zake che. pramANu jJAnathI heya ane upAdeya vastunI samajaNa paDe che, paNa kArya kSamatAnI parIkSA thayA pachI jJAnamAM bahArathI pramANatA Ave che, te pahelAnuM jJAna to vastunuM yathArtha jJAna nathI evI paitya matavALAnI mAnyatA jenadarzanane svIkArya nathI. kAryakSamatAvAdanI thIyarImAM paNa saMvAdaka bAdhaka jJAnavAdanI thIyarImAM je anavasthA Adi de Ave che te dezo UbhA ja rahe che. A have jJAnaprAmANyavAdanI trIjI thIyarI Coherence of Truth ne vicAra karavAnuM rahe che. samasta vizvaracanA eka ja paramatatvamAMthI banela che, tenA dekhAtA jUdA jUdA bhAge eka ja paramatatvanA aMze che, evI viziSTAdvaitavAdI For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 zrI jaina dharma prakAra. [ vaizAkha rAmAnujAcArya jevA vAdInI mAnyatA jainadarzanane svIkArya nathI. evI prAmANya nizcaya karavAnI A trIjI thIyarI, vizvaracanAne anukuLa jJAnanA pramANutAnI mAnyatA jaina darzanane anurUpa nathI. AkhA vizvanI racanA eka ja tattavamAMthI thayelI che. vizvanA jUdA jUdA dekhAtA bhAge eka ja tatvanA aMze che, eka ja tavamAMthI uddabhave che, ane eka ja tatvamAM vilaya pAme che, ane te tatva vedAMta pramANe cetanya che. AvI mAnyatA jaina darzananI nathI. A eka tattvavAdanI vicAraNA sAthe saMsAranI vyavasthAne vicAra karIe te jainadarzana paNa ema to mAnatuM nathI ke jagatanI racanAmAM AvatA bhinnabhinna to ekabIjAthI taddana svataMtra che, eka bIjA sAthe koI saMbaMdha vinAnA che, yatheccha pravRtti karavAvALA che, ane AkhI vizvaracanA kaI eka sanAtana niyamane AdhIna nathI. tatvArtha sUtramAM ajI-dharma, adharma, AkAza, kALa ane pudgala tathA jIvane paraspara ke upakAra che, jene eka bIjA sAthe ke upakAra che te (5-1- 18-19-20-21) batAvela che. zrI bhagavatIsUtramAM paNa anAdi lekasthitimAM eka bIjA padArtho ekabIjAne AzrIne kevI rIte rahyA che, AkAza vAtamAM pratiSThita che vigere varNana ApI chevaTe kahyuM che ke-ajI jIvamAM pratiSThita che, jIva karmamAM pratiSThita che, a ne e saMgrahita karelA che, jene kame saMgrahita karela che. arthAta lekamAM evA samasta padArthone eka bIjAne AdhAra ane upakAra che. eTale jenadarzana vizvaracanAmAM jUdA jUdA svataMtra be mAne che. te svataMtra aMtima vakhate eka padArthamAM laya pAmatA nathI, eTale te rIte jotAM jenadarzana atavAdI nathI. paNa jainadarzana eTaluM te mAne che ke vizvaracanAmAM bhaLelA jUdA jUdA to ekAMta svataMtra nathI. eka bIjAne sahAyaka ane upakAraka che. badhA eka sanAtana niyamane AdhIna che. te sanAtana niyama karmano che, mATe ja bhagavatIsUtrakAra kahe che ke-ajIno AdhAra jIvo che. achavAnI vyavasthA ane AzrIne che, ane jIvo karmamAM pratiSThAna pAmelA che, ane jIvananI vyavasthA karmane AdhIna che. A pramANe lekamAM evA jIvo ane ane saMbaMdha na mAnavAmAM Ave, eka bIjAne ekAMta bhinna mAnavAmAM Ave to dharmayAna, dharmanA anuSThAne, mokSa mATe pravRtti, punarbhavanI mAnyatA vigere save parama puruSArtha-mokSa prApta karavAnA sAdhane ane hetuo na thaI jAya, nirarthaka thaI jAya, ane samAja ke dharmavyavasthA jevuM kAMI rahe nahiM. keIpaNa sanAtana dharma AvI mAnyatA dharAvI zake nahi. upara pramANe vicAra karatAM jJAnanA nirNaya mATe je vizvaracanAanurUpa jJAnaprAmANyavAda (Coherence theory of the validity of Knowledge)nI thIyarI pratipAdana karavAmAM Ave che te jainadarzananI mAnyatAthI asaMgata nathI. syAdavAda daSTie jotAM vizvaracanAnA to ekAMta bhinna nathI. ekAMta abhinna For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI vIra janmakalyANukanI ujavaNInA eka prakAre AjathI 2548 varSa pUrve chellA tIrthaMkara zrI mahAvIrasvAmIjInA janma thayA ane temane nirvANa pAmyA 2476 varSa thayA. X X x vartamAna zAsananA pravartaka e paramAtmAnA jIvananI tavArikha ati prasiddha nathI tema aprasiddha paNa nathI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir x X X buddha ane IsunA jIvanaprasaMgeAnI vadhu paDatI vyApakatA joine ghaNAne ema thAya che. zrI mahAvIrasvAmInA jIvanaprasaMgo paNa vyApaka banavA joIe. X X X zrI mahAvIracaritra dhara ghara vaheMcAvu joie, deza paradezamAM tenI prasiddhi thavI joIe, dareka bhASAmAM te lakhAvu joie, te lakhANanI bhASA madhura ne sarala hAvI joie-ityAdi vicArI ThIkaThIka pramANamAM karavAmAM Ave che. X x X zramaNu saMskRtinA upAsakeA zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnanA caritra age jeTalu kare eTaluM ochuM che paNa temAM eka khyAla jarUra rahevA joie ane te e ke-e jIvanamAM zramaNu-saskRtine taravarATa hAvA joie. X X X janatAnA hRdayamAM zramaNa saMskRti pratye anurAga jAgRta karavA e zro mahAvIra jIvanane vyApaka karavAnI pUrva bhUmikA che. janatA pUvege bhautikavAda tarapha ghasaDAI rahI che, e vAstavapaNe dekhAtI hakIkata che. X x X bhautikavAdanA upAsakone AkarSavA mATe tene anurUpa-adhyAtmavAdane jarI paNa kSati na pahoMce e rIte lakhAvu joie, nahi ke e jIvanane virUpa banAvIne, X X X nathI, paNa bhinnAbhinna che. ekAMta bhinnatA ane ekAMta abhinnatA e nayavAdanA vacane che. pramANuvAdamAM teA bhinnAbhinna arthAta kacit bhinna ane kathaMcit abhinna che, mATe zrI yazeAvijayajI upAdhyAya mahArAja jJAnabiMdunI prAmANya aprAmANyavAdanI carcAmAM kahe che ke--vastutomA sarvASi viSayato prakhyArthatopaMDA pApataAE levuMkA amArA darzana pramANe jJAnaneA badhA viSaya ( arthAt jJeya ) druzyA daSTie akhaMDa che, paryAyA draSTie sakhDa che. ( jJAnibaMdu pA. 14 ) ( apUrNa ) ( 151 3 For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 zrI jaina dharma prakAza [ vaizAkha -- zrI mahAvIra jIvane keTalAka evA lakhAyA che ke je caritro vyApaka bane temAM zramaNa saMskRti ke adhyAtmavAdanI jarI paNa sevA nathI, UlaTuM ADakatarI rIte bhautikavAdanI sevA che. - bhautikavAdanI bhAvanA raMgAya evA caritramAM vadhAre thAya ethI zrI mahAvIranA anuyAyIne jarA paNa gaurava levA jevuM nathI. - eka Agama pramANa sivAya zrI mahAvIra svAmIjI thayA hatA vagere sarva hakIkata mATe bIjuM koI sAdhana ke pramANu nathI. e AgamanI viruddha jaI manasvI kapanA rajU karanArAone zuM kahevuM ? ane evA koIne paNa hAthe kAMI thAya ethI paNa zuM ? X x * Agamadhara ane AgamanI zraddhAvALA AtmAone hAthe zrI mahAvIra caritrane pracAra thavuM joie ne te mATe bIjA sahu koIe sahakAra Ape joIe, e eka ja vAstava mArga che. zrI vIra nirvANa saM. 2476 ane vi. saM. 206 nA caitra zukala 12/13 ne zakavAre zrI mahAvIra jamakalyANakanI ujavaNI karI zrI zramaNa saMskRtine sAcA upAsaka banavuM joIe ane A vakhate bArasa terasa ekatra thayA che ema ekatra thaIne tithinA ArAdhake tithinA itihAsamAM eka ujajavaLa prakaraNano umero karavA joIe. jaina jayati zAsanam / munirAjazrI dhurandharavijayajI jugaTane tuM duguNa jANa, ghaNA lekanI thai che hANa, I mANasane te vaLage sahI, pachI teha to jAya ja nahIM. jugaTuM te te durguNa sahI, emAM phaLa kAMI paNa nahIM, je jana ene vaLagI rahyo, tene mana eLe gaye. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAhitya-vADInAM kusumeA. ukaraDAnuM gulAma lekhaka-zrI meAhanalAla dIpaca'da cAkasI nimittavAsI AtmA. bhAI ! lagabhaga sarvAM jijJAsu va nagarImAM pAchA vaLI ghara bhegA thavA Avye haze; te| zuM tamAre ghera nathI javu? eka bAju aTulA sarakhA, mUMgAmatara banI kema ubhA che ? mahArAja ! hu' caMDALakulamAM janmela eka kSudra jIva chuM. mArAthI bhadda samUhanA mAnava mAphaka chUTathI vAta ze thAya ? vaLI mArAmAM nathI te! jhAjhI samaja ke nathI te| mArA bApikA dhaMdhA sivAyanuM khIjuM kaMi jJAna 1 bApa kasAi ene huM dIkarA paNa kasAi, savArathI sAMja paryaMta cAmaDA su'thavAnAprANIonI cAmaDI utaDavAnI ane durgaMdhamaya vAtAvaraNamAM besI leADIthI hAca raMgavAnA! cakSu sAme bhajavAtA e rAjanA dhRNuAjanaka dazyathI amArA aMtara sAce ja buDhDhA thaI gayA che ! prANIonA AkraMdathI ke jIvana mATe thatA dhamapachADAthI hRdayamAM nathI te udbhavatA ekAdo dayAnA 'kura ke nathI teA e bicArA jIvezane thatAM duHkhA sabaMdhamAM upajato kai karuNArAjanA A vyavasAyathI kuTuMbanA sa ra MgAi rIDhA banI gayA che! mahArAja ! mane vicAramAM te e vAte nAMkhI dIdhA che ke je upara vayA kAmamAM kAla sudhI rhAMsathI racyApacyA rahetA hatA, are 'bApa karatA beTA savA ' nivaDavAnI AzA dharatA hatA eTaluM ja zA mATe? 'pAMca se| jIvAnA vadha karanAra bApa enI AMkha sAme joze ke enA A bALuDAe alpakALamAM ja sAtaseAne vadha karavAnI kuzaLatA hAtha karI che.' e taka meLavavAnA seAjulA sevatA hatA evA huM Aje haraNanA eka nAnakaDA ane jotAM ja ThaMDAgAra thai gayA! mArA AzAnA mahela dharAzAyI thaI gayo. enA aMga-vidAraNu TANe mArA dvAthamAMthI charI paDI gai! huM ekadama uDI bahAra AvI najara karuM chuM tyAM mahAmaMtrI abhayakumArane ane theDI vAra pUrve je mahAtmA ahIM upadeza detAM hatAM temane joyA. meM ghaNI vAra saMsArI janasamUhane saMtanA caraNamAM paDatA joyA che, paNa Azcaya' e hatuM ke pelA sata maThThAmAnya abhayane naNe upagAra na mAnatA DrAya evI rIte dehanu' sa`cAlana karatA hatA. te upavananA mArge AvI rahyA hatA--dainika vyavasAyathI Aje mane je kSeAla janmyA hatA, te zamAvavA kevala huM temanI pAchaLa ahIM sudhI kutuhala vRttithI kheMcAi AvyA. saMtanA je thADA dhaNA rAkhto huM sAMbhaLavA ane samajavA pAmyo tyArathI mArA manamAM kAi juduM ja yuddha cAlI rahyuM che. tyAM eka ja nAda uThe che kenzA sAru rAja A rIte jIvavadha pharyAM javA ? e sAthe ja prazna khaDA thAya che ke - ( 153 ) For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 zrI jaina dharma prakAza [ vaizAkha dhaMdho nahIM kare te khAIza kyAMthI? kuTuMbIjanonuM zuM thaze ? AzA prakaTe che kepelA saMtanuM kAma izvare karI dIdhuM te mArA jevA, emanA ja nagaranA eka rAMkane e hAya kare te..., tyAM te ADI bhIMta khaDI thAya che ke emanA sarakhA mahAna adhikArIne mArA jevA eka pAmaranI vAta sAMbhaLavAnIvicAravAnI-kurasada kayAMthI hoya ? are mulAkAta ja na thAyane. karyA che ane kayAM ? zramaNa temaja temanI sAthe upara joyuM tema laMbANathI potAnuM svarUpa varNavanAra kasAI keNu te ane A prasaMga kayAM bane e tarapha UDatI najara nAMkhI vArtApravAhamAM AgaLa vadhavAthI paristhiti vadhu spaSTa thAya che. magadhanA pATanagara rAjagRhanA upavanamAM, bhagavaMta mahAvIradeva ke jeozrI saparivAra vaibhAragiri para samesaryA hatA, teonI samipa jaI rahelA AkaMkamuni zevyA hatA. e kALanuM rAjagRha eTale AjanA muMbaIthI lagabhaga cAragaNA vistAravALuM-vividhatAthI bhareluM vepAra-vANijyatA mahAkendra samuM-vipula samRddhithI bharapUra zahera. ene nAlaMdA'vihAra jagatamazadara hatuM. vidyAdhAmanI mahattAne laI tyAM dUra dezAvarathI vidyArthIo adhyayana arthe AvatA ane darzananA abhyAsamAM ektAra banatA. mahAnagaranI samipamAM ja thoDA thoDA aMtarAle vanarAjIthI zobhatI ane pakSIgaNanA kalaravathI sadAye muMjayamAna rahetI pAMca ramaNiya TekarIo AvI hatI. e upara zramaNa-saMte-nigraMthane thobhavA sAru sagavaDavALA vihAro hatA ane khAnasAdhanamAM agatyano bhAga bhajave tevI nAnI moTI guphAo hatI. amApa zAMtinA dhAma samI A DuMgarIo anukrame (1) vipulagiri (2) ratnagiri (3) udayagiri (4) suvarNagiri (5) vaibhAragiri nAmathI oLakhAtI. vipulagiri tathA vaibhAragirinI taLATImAM ThaMDA temaja garama pANInA saMkhyAbaMdha kaMDa hatA. e snAna Adi kArya mAM janasamUhane AzIrvAdarUpa hatAM eTaluM ja nahi paNa emAMnAM je garama pANInA hatAM, te roganivAraNamAM paNa kAma AvatAM. jo ke Aje te "sApa gayA ne loTA rahyA ? jevuM drazya najare paDe che, chatAM ' bhAMgyuM toye bharUca' e janavAyakA mujaba nAma ane sthAna gatakAlIna mahimAnI jhAMkhI karAvatAM khaDAM che. upavanamAM thanAra Adrakamunine maMtrIzvara abhayane khAsa maLavuM hatuM tethI ja teoe pitAnA muni parivAra saha sthiratA karI hatI ane mahAamAtyane kaheNa mokalyuM hatuM. carama tIrthapati jAte vaibhAragiri para virAjamAna hovAthI upavanamAM bhAgye ja sAdhuo rokAtA. kadAca ghobhatA te alpa samaya mATe ja; bAkI dezanA te vaibhAragiri para ja thatI. magadhano svAmI biMbasAra uphe zreNika saparivAra tyAM ja te. maMtrIzvara abhaya ane Adrakamuni vacce nehano taMtu lAMbA kALathI saMdhAyela 5Na vicitratA eTalI ja ke unaya paraspara maLyA nahotA. abhayamaMtrInA nimittathI ja anAryadezeja ArkakakumAra dharmamArge vaLelA ane AryAvartAmAM AvI ravayaM sAdhu banelA. karmavazAt muni paNuM tyajI gRhasthI thaI gayA. saMsAra mANa jAye ane pratijJA pAlana karI For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - aMka 7 me ] sAhitya vADInAM kusumo 155 ene punaH choDI paNa dIdhe. kulIna kAntAo mATe zIlavatanI rakSApUrvaka ghera beThA udyoga karavAmAM reMTIyo kevuM mahatva dharAve che ene sAkSAtkAra karI, zramanuM jIvanamAM samatA keLavavAthI ke lAbha thAya che ene anubhava karI, pitAnA upakArI mitrane maLavA temaja potAnA jIvananI dizA pheravavAmAM mukhya kAraNarUpa thavA badala AbhAra vyakata karavA temaja aMtima tIrthapatine vaMdana karavA teo AvI rahyA hatA. mArgamAM hAthInA mAMsa para nirvAha karatAM bauddha sAdhuone meLApa thaze. munizrIne jotAM ja hAthInI sAMkaLa tUTI gaI ! e tiya ce saMDha namAvI munizrIne vaMdana karI, baMdhanamukata thatAM vanano mArga lIdhe. sAdhuo Aka muninA A prabhAvathI acaMbo pAmyA ! Adrakamuni teonI ajAyabI dUra karatAM bo9yA ke jIvane pUrvabhavanA rane ane vera cAlu bhavamAM udaya Ave che. e kAraNe vyavahAradaSTiye taddana ajANyA evA ja paraspara e belaDInA jore anukULa kiMvA pratikuLa AcaraNa karatAM draSTigocara thAya che. karmonI AvI keTalIye vicitra guthaNIo aharniza guMthAI rahI hoya che. jJAnavaDe ja ene tAga 5mAya che. tethI ja " kamenI gati vicitra kahevAya che." tamo dharmane svAMga dhAraNa karyA chatAM kevaLa udarapoSaNArthe paceMdriya evA hAthInI hiMsAmAM doSa joI zakatA nathI e ughADI ajJAnatA che. sAthosAtha pavitra jIvanane lajavanArI vastu che, e pAchaLa jAta-jAtanA AraMbha-samAraMbhane janma maLe che. ahiMsA ja dharmane pAme che. enuM svarUpa evuM te suMdara rIte rajU karyuM ke e sarva bodha pAmI teozrInA ziSya thayA. upavanamAM AvI, eka tarapha maMtrIzvarane kaheNa mokalyuM ane pote spaMDila mATe bahAra gayA. pUrve joyuM tema pAchA pharatAM mArge ja maMtrIzvarane ane teozrIne bheTo thayo. vArtAlApa karatAM abhaya maMtrIe prazna karyo ke tApasa AzramanA pelA hAthInuM zaMkhalAbaMdhana Apane jotAM ja kema tUTI gayuM ? ApazrInI e labdhi kharekhara prazaMsApAtra lekhAya. maMtrIzvara ! e banAvamAM khAsa labdhi jevuM kaMI ja nathI. jIvamAM jyAre snehano ubharo caDhe che tyAre koI alaukika vIrya pedA thAya che ane enA jore kahapanAmAM na utare tevA kAryo e veLA pelA jIva karI nAMkhe che. jevo snehane ubhare tevo ja vaira levAne irAdo paNa e jAtanuM baLa janmAve che. A prakAranI zakitathI prerAyelA jIva sArA-mAThA AcaraNa karI nAMkhe che. hAthInI beDI toDavAmAM te A Adrakane kaMI ja vIrya dAkhavavuM paDayuM nathI, paNa sutaranA tAMtaNAmAMthI mukita meLavatAM te navanA tera thayAM che. are varNavI na zakAya evo parase utaryo che. kAramAM che lohInA snehabaMdhana. pUjya zramaNa ! ApanI e anubhava-kahANI jarUra saMbhaLAve. Aje bhale A upavanamAM dezane sAMbhaLazuM. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 zrI jaina dharma prakAza [ vaizAkha eka tarapha abhaya maMtrIe anucaradvArA Tela paDAvI ane jotajotAmAM zretAone samUha ekatra thaze. bIjI bAju Adrakamuni paNa IryAvahI Adi Avazyaka kriyAthI paravArI Asana para birAjyA.. svajIvana varNavatAM pitAne kevI rIte saMsAramAM paDavuM paDayuM ane emAMthI chUTavA TANe nAnA bAluDAe reTIye kaMtAyelA sutaranA tAra vaTI 5NuM baMdhana karyuM ane e nimitte saMsAramAM vadhu rokANa karavuM paDyuM ityAdi hevAla evI te rocaka zailIe varNavyA ke parSadAmAM rasa helI ubharAI rahI. jinazAsananI jayapUrvaka sau vIkharAyA. maMtrIzvara munizrI sAthe vArtAlApa karatAM nivAsasthAnane kamarA tarapha vaLyA. ' thoDA sAdhuo nagaramAM gocarI arthe sidhAvyA. bIjA keTalAka paThana-pAThanamAM kiM'vA Avazyaka kriyAmAM rokAyA. emAMnA eka sAdhu je parSadAsthaLa AgaLathI sthApanAjI laI pAchA pharavAnI taiyArImAM hatA, temanI najare pelo upavananA eka khUNe aTule ubhela yuvaka paDe. ubhaya vacce je vAta thaI e ApaNe zarUAtamAM joI gayA. munizrIe yuvakanI kathanI sAMbhaLI thoDI paLe vicAravAnuM yatIta : karI jANe kaMI tALe meLavatA hoya e rIte prazna karyo-bhAI, A nagarImAM roja pAMcase pADAne vadha karanAra kolasAkarika nAmA kasAI che, tene ja chokaro ke? hA, mahArAja ! pADAnA vadhathI khyAtine varelA bApane huM eka mAtra beTa. mAruM nAma sulasa.. are nAma to suMdara che jayAre kAma te buruM che. pUjaya "peTa karAve veTha, peTa paradeza laI jAve ? e vAta Apa sarakhA sujhathI ajANI na ja hoya. ApanA gurujInI vANI sAMbhaLI mane mArA bApikA dhaMdhAmAMthI hAtha dhera nAMkhavAno pAke vicAra thayuM che. phakata tame kRpA karI maMtrIvara abhayano meLApa eka vAra karAvI ApI keI jude dhaMdhe apAvavA bhalAmaNa karI te bApajI huM Apane janmabhara RNI rahIza. sulasanI vAta sAMbhaLI sAdhujI ghaDIbhara mauna rahyA. gurujInuM jIvana yAda AvyuM emAM uccarAyelA zabdo karNaraMdramAM ramI rahyA-" pUrvanA punya hoya te ja abhayamaMtrInI maMtrI karavAnA-are e pavitra AtmAne meLApa karavAnA vicAra Ave che." e parathI ja sAdhujIe sulasanuM bhAvi kapI lIdhuM, svadharma bajAvyo ane pAchA pharI rahelA maMtrovara sAthe susasanI oLakhANa karAvI. For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jena kAvya sAhitya. e lekhikA-mRdulA choTAlAla koThArI. gujarAtI kavitA sAhityamAM jainono phALo noMdhapAtra che. prAcIna jaina mahAtmAoe racelA stavane ke pUjAnI DhALA enA pratIka che. jaina tattvajJAnanA navanItarUpa e bhakita kAvya khUba alaMkRta bhASAmAM nathI lakhAyA, paraMtu sAdI, saraLa jaina samAjanuM nAnuM bALa' paNa samajI zake tevI, chatAMya sacoTa bhASAmAM lakhAyAM che. jena, tatvajJAnanA abhyAsanI IcchA dharAvanAra kadAca bahuzruta na hoya teya phakata A stavana, pUjAnI DhALa ke stutienuM ciMtanazIla vAMcana ja tene jaina tatvane sAra samajAvI zake tema che. pachI e samajavA mATe tene zAstronI bhAMjagaDamAM UtaravuM paDe tema nathI. Ama te AvA kAvyonI racanA ghaNA jaina mahAtmAoe karI che, paraMtu temAM mukhyatve zrI AnaMdadhanajI, zrImadda yazovijyajI, zrI jJAnavimalasUri, zrI devacaMdrajI, zrI vIravijayajI, zrI mohanavijayajI ItyAdine gaNI zakAya. A sivAya bIjA 5NuM ghaNuM mahAtmAoe suMdara kAvyaracanAothI jaina sAhityane samRddha banAvyuM che. jene kavitA sAhityanA mukhyatve traNa vibhAga paDI zakeH-(1) stavana (2) sajajhAyo (7) pUjAnI DhALo. stavane eTale tIrthakarone uddezIne racAyelA bhakitagIta. temAM prabhunA guNonuM varNana athavA te temanA jIvana ane jIvanano tAdA citAra tathA temanI apekSAe pitAne AtmA keTalI nIcI kakSAno che e prakArane AtmAnaMda heya che. stavanamAM jinezvaranA caityavaMdana ke stutiono samAveza thaI jAya che. sajhAya eTale dharmanI dRSTie jaina samAjamAM UMcuM sthAna bhogavatI koIpaNa prAcIna vyaktinA jIvananA keAI javalaMta prasaMgane AlekhatuM khaMDakAvya. pachI te pAtra tIrthakara hoya ke koI sAmAnya sAdhu hoya, zrAvaka hoya ke zrAvikA hoya. vadhu spaSTatApUrvaka kahIe te jaina samAjanA puNyaka AtmAonA smaraNamAM lakhAelI prazastio eTale sajajhAya. keTalIka vAra sajajhAyomAM satya vagere Atmika saddaguNa ke krodhAdika durguNAnuM varNana paNa Ave che. pUjAnI DhALe e stavana jevI ja paraMtu tatvajJAnathI bharapUra racanAo che. have thoDIka udAharaNo joIe. bALapaNe ApaNu sasanehI, ramatA nava nava veze, Aja tame pAmyA prabhutAne, ame to saMsArIne viSe he prabhujI elaMbhaDe mata khIje. bhaktane enA ArAdhya deva para phAve te AkSepa karavAnI chUTa hoI zake ane eTale ja kavi lakhe che ke " ApaNe baMne saMsAranuM paribhramaNa karatA karatA anaMtIvAra sAthe For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 158 zrI jaina dharma prakAza [ vaizAkha keTalAya sukhaduHkhanA divaseA vitAvyA haze, paraMtu bhAgyanA yeAge Aje tame prabhutAne pAmyA tyAre mane tamArA jUnA snehIne visArIne kema ekalA ekalA AtmakalyANa sAdhI lIdhuM ? '' bhakata tarIkenA pAtAnA adhikAra bajAvIne, AkSepa karIne, prabhunI bhakatavatsalatAne cakAsatA haiAya evuM nathI lAgatuM ? Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAvide kSetramAM vicaratA jIvaMta tItha kara zrI sIma'dharasvAminA stavanamAM zrI jJAnavimalasUri vinave cheH-- 66 sAhiba tuma pAse daiva ghaNA vase, eka mokalajo mahArAja, sAhiba mukhane sadezo sAMbhaLyu, te sheje sare muja kAja, eka vAra maLene mArA sAhibA, parama tattvanA milananI jha MkhanAthI A kADa bharapUra che. priyajananA sudIdha* virahathI dhIrajanA aMta Ave tyAre je vyathAthI, je vyAkuLatAthI hradaya bharAI Ave e saMvedana A paMkitamAM taravare che. pratyakSa darzana te thai zake ema nathI eTale sadezArUpa pAkSa darzananI utkaTa jhaMkhanA seve che. AgaLa vadhIne kahe che. sAhiba huM tuma paganI mAjaDI, sAhiba huM tuma dAsAnuddAsa, sAhiba jJAnavimalasUri ema bhaNe, mane rAkhA tamArI re pAsa; eka vAra maLAne mArA sAhibA, .. * khuzAmata te khudAne paNu pyArI '' e kathana anusAra pahelI e lITImAM peAtAnI jAtane dAsAnudAsa ane caraNAmAM meAjaDIrUpa eLakhAvIne pachI dhImethI peTamAM pesIne paga paheALA kare tema, khuzAmata karIne pachI chellI patiAmAM kahe che ke-mane tamArI pAse mekSamAM sthAna apAve. jaina kavionI eka najare caDhe evI khAsiyata ahIM jaNAya che. lagabhaga dhaNuM karI dareka kAyeAnI chellI 'kitamAM kavi kAi vAra pAtAnuM nAma athavA te| gurunuM nAma ke saMvata jaNAve che. teyA bIje keTaleka ThekANe bane che tema jaina sAhityamAM ekanA kAvyA bIjAtA nAme caDavAnA bahu ochA dAkhalAo che. zrI Ana dhanajI eka stavanamAM lakhe che. RSabhajinezrvara prItama mAre re, aur na cAhuM re kaMtha, rijhIyA sAhiba saga na parihare, bhAMge sAdi anaMta. dunyavI, svA parAyaNa pati karatAM izvarane ja anaMtakALa sudhI ziva-sukha bhagavavAnI icchA vyakta vRttionI rajuAta karatuM A stavana che. priyatama tarIke mAnIne tenI sAthe kare che. aNucca prakAranI AdhyAtmika gautamasvAmi bhagavAna mahAvIranA paTTadhara hatA, tethI ya vizeSa prabhunA caraNAmAM sarvIsva nyochAvara karanAra ananya bhakta hatA. bhagavAnanA nirvANuthI temanuM bhakta hRdaya dravI UThayuM. e vyathA eka jaina kavie stavanamAM UtArI che. For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i tA ITI-Trust-D -LA-pA khAna-pAnunine ja pA , n nu , ITI ON | T r i cs nA nAdti li nA inclusnIotiAI nA II nAnA: A svapajJa saMta vRttiothI vibhUSita. ) pAI kRtio. nta 0nI natlintAnI nAnI nAnI natiniWEche. (lekhaka:-o. hIrAlAla rasikalAla kApaDiyA ema. e.). addhamAgaNI Agamo-uttara hiMdanI prAcIna samayanI bhASAonA be varga paDAya che. (1) saMskRta ane (2) pAIya (prAkRta). pAiya bhASAo tarIke pAli, ahamAgaNI (ardhamAgadhI), marahI (mAhArANI ), saraseNI ( zaurasenA ), avaha? ( apabhraMza ) ItyAdi gaNAvAya che. pAlimAM baiddhonuM ane ahamAgaNI vageremAM mukhyatayA jenenuM sAhitya racAyeluM maLe che. vetAMbara ane digaMbaro paNa e vAta te mAne che ke jaina zAstronI-mULabhUta AgamonI racanA addhamAgahImAM thaI hatI. Aje je addhamAhI sAhitya upalabdha che te banAvaTI che ema keTalAka digaMbaronuM kahevuM che. A saMbaMdhamAM kannaDa prAtIya tADapatrIya granthasUcInI prastAvanA (pR. 11 ) mAM be bAbata kahI che. (1) pATaliputranA saMghe je agiyAra aMge saMkalita karyA ene apUrNa ane vikRta mAnI dakSiNa pravAsI munisaMghe e svIkAra karyo nahi temaja svayaM e graMthonI "zivanagara thayuM sAMkaDuM ke hatI nahi muja yogyatA, eka zuM muja heta to prabhu, keNa keIne rokatA ? muni vaida sahasa tAre, paNa vIra mAre eka che, mUkI gayA raDato ahIM prabhu, kayAM tamAre Teka che ? parAkASThAe pahoMcelA nehamAM aNadhArI niSphaLatA sAMpaDe tyAre je nirAzA udabhave enuM sUcana A paMktiomAM che. AvA to keTalAya stavane ane keTalIya DhALathI jaina sAhitya samRddha che. " svapnanI sukhalaDI bhUkha na bhAMge." e anusAra udAharaNodvArA e rasAsvAda karAvavo kaThina che. te mATe te svayaM yatna karavo joIe, paraMtu prakAzanAM thoDAM kiraNothI paNa sUryanA atula tejanI jhAMkhI thaI jAya che te mATe suryane lAvavAnI jarUra nathI. e ja rIte prastutamAM varNavelA ceDAM udAharaNo paNa gujarAtI jaina kavitA sAhityanA prabhAvanI jhAMkhI karAvavAne samartha thaI zakaze. A uparathI ema nathI jaNAtuM ke ATale vistRta ane samRddha phALe gujarAtI kavitA sAhityamAM jenono hovA chatAM ya tenA pratye arvAcIna sAhityakAro ane vivecaka upekSA keLavI rahyA che? je narasiMha, zAmaLa, mIrAMbAI ke akhAnA kAvyonI gujarAtI sAhityamAM gaNanA thaI zake che jene bhajata-kAvyane kema avagaNI zakAya? khUNe khAMcarethI saMzodhana karIne vivecana karatA vivecakAnI daSTie A sAhitya kema na caDhayuM e buddhimAM 'UtaratuM nathI. "vAsidAmAM sAMbelAM jAya " e ukti yathArtha lAge che. ( 159 ) nA che, akhAnA khUNe khAmAM For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - 160 zrI jena dharma prakAza [vaizAkha saMkalana mATe prayAsa karyo nahi. enuM pariNAma e AvyuM ke A saMgha sadAne mATe aMgothI vaMcita bane. (2) keTalAka vidvAnonuM kahevuM che ke "acela " ityAdi zabdanA arthamAM pheraphAra joI dakSiNanA munisaMghe aMgone svIkAra karavA nA pADI. je A vAta sAcI hoya te mAnavuM paDaze ke munisaMghe moTI bhUla karI. e rahyuM rahyuM sAhitya cheDI devAne badale mUla siddhAntane anukuLa vyAkhyA karI zakata. vedanI aneka TIkAo che ane temAM puSkaLa matabhede che, chatAM maulika arthane mAnanArI hindu jAtie matabhedathI gabharAI jaI vedano tyAga karyo nathI. - ajainAnI pAIya racanA-rAvaNavaha ( sekrabaMdha), gauDavahu ItyAdi manorama kAvya ajainone hAthe marahImAM racAyAM che. vaLI rAjazekhara jevA ajaina kavie pAIpa bhASAnAM bhArobhAra vakhANa karyA che eTale pAIya sAhityane jena ja sAhitya mAnI levuM te bhUla che, bAkI e vAta sAcI che ke upalabdha sAhitya jotAM jenone phALo ajainenA karatAM ghaNuM vadhAre che. vaLI Aje paNa koI koI jaina mahAzaya pAIyamAM racanA karatA jovAya che tema koI ajaina karatA hoya ema jaNAtuM nathI. vetAMbaroe maharaTTImAM kRtio racI che te digaMbaroe seraseNImAM racI che. vaLI apabhraMza " mAM digaMbaronI racanA adhika hoya ema atyAre te lAge che. samaya apabhraMza' sAhitya prasiddha thaye aMtima nirNaya thaI zake. - mAgahI, pesAI ane cUsiyA pesAImAM Aje koI svataMtra ane saMpUrNa kRti maLatI nathI. eTale meM prAraMbhamAM ene nirdeza na karatAM ityAdithI e bhASAnuM sUcana karyuM che. gujarAtI, hindI, marAThI vagere bhASAo * apabhraMza"nI putrIo hovAthI pAyanA trIjA tharanI bhASAo hovAthI ene huM ahIM "pAiya' tarIke gaNu nathI. svapajJa eTale zuM ?-abhidhAnacittAmaNi (kAMDa 6, zloka 8) mAM kahyuM che ke "35zA jJAnamAthaM sthAna " arthAta upajJA eTale Adya jJAna koI pAsethI nahi lIdheluM evuM jJAna te " upajJA ' che. mULa ane vivara e baMnenA kartA eka ja hoya tyAre "pajJa' zabdanA prayoga mATe avakAza rahe che. vivaraNukAre mULa kRtine " - pA' tarIke vivaraNa karatAM oLakhAvI zake che. jyAre vivaraNakArathI bhinna anya vyakita e vivaraNane mUla kRtinA svapajJa vivaraNa tarIke oLakhAvI zake che. dA. ta. tAvArtha sUtra ane enuM bhASya e baMnenI racanA vAcakavartha ubhAravAtie karI che. eTale e bhASya racatAM huM svapajJa taravArthasUtranuM bhASya racuM chuM ema kahI zake. A mUla kRti ane enA bhASya upara TIkA racanAra siddhasenagaNi ane haribhadrasUri A bhASyane sva - 1 naSadhacarita upara dhoLakAnA teramI sadInA cAMDU paMDitanI TIkA che. emAM keTalAka vaidika maMtronA artha apAyA che te cAdamI sadInA sAyaNAcA adanA bhAgamAM karelA arthathI bhinna che. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka cha me. ] ropA saMskRta vRttiothI vibhUSita pAIya kRtio. 161 54 bhASya ema nirdezI zake. Ama "svapajJa ' zabda mUla temaja vivaraNa e baMnene aMge vaparAya, paNa prathama pracAra kartA ja karI zake, jyAre bIjo prayAga itara vyakita karI zake. A niyamane anusarIne meM pa4 vRttie ema kahyuM che. - pajJa kRtio-kapa vagere cheyasuta racanArA caturdaza pUrvadhara bhadrabAhuvAmIe pitAnI A kRtio upara pAIyamAM vRtti racI che. evI rIte vAcakavarya umAsvAtie * sarva parSadAo mATe racelA darzana-grantharUpa tattvArthasUtra nAmanA sUtrabaddha anya upara vidvattApUrNa bhASya racyuM che. Ama je bhASAmAM mULa heya te ja bhASAmAM kartAe jAte vRtti racI hoya evAM A be udAharaNo-eka pAIne aMge ane bIjuM saMskRtane aMge rajU karI che. huM pAya kati upara saMskRtamAM vRtti racanArane ulekha karuM te pUrve Ama be bhASA rAkhavAnI vRtti zAne AbhArI che te mAre kahevuM joIe, paNa e bAbata meM upadezaratnAkara( uvasarayaNAyara)nI mArI bhUmikA(pR. 49-52)mAM vicAro * hovAthI e huM ahIM jatI karuM chuM. dizAsUcana-je je pAIya kRttio upara ropA vRtti saMskRtamAM racAI che te tamAma kRttinAM nAma to atyAre ApI zakuM tema nathI eTale theDAMka nAma akArAdi krame ApuM chuM ane sAthesAthe enA kartAnA nAma ane racanA samaya vize nirdeza karuM chuM jethI koI mahatvanI kRti gaNuvavI rahI jatI hoya te jhaTa khyAlamAM Ave. kartA vikrama varSa ajhapayayayaparikakhA yazavijayagaNi. 18 mI sadI upAyArthasiddhipayara candrasena 1207 uvaesamAlA hemacandrasUri (maladhArI) 1170 pUrve 'uvae sarayaNAyara munisundarasUri 1476 pUrve kammaviyAgAdi pAMca navya karmagraMtha devendrasUri 14 mI sadI guruguNachattIsI chattIsiyAkulaya ratnazekharasUri 15 mI sadI guruparivADI dharma sAmaragaNi 17 mI sadI jIvANusAsaNuM devasUri 1162 navapapayaraNuM jinacakkagaNi. 173 (devaguptari ) bhavabhAvaNuM hemacandrasUri 1170 vANArasImaya medhavijayagaNi 18 mI sadI sadiNaphicca devendrasUri 14 mI sadI kasavihi ratnazekharasUri 1506 sAva5tti 4haribhadrasUri 757-927 1 AmAMne keTaloka bhAga saMskRtamAM che. 2 AnI vRttinuM nAma zrAvakAnada che. 8 A vRttinuM nAma vidhikaumudI che. 4 keTalAkanI mAnyatA mujaba emane svargavAsa vi. saM. 185mAM thaye. For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A prabhu sevAnI prathama bhUmikA | I[E = = = ===== = = = = lekhaka DaoN. bhagavAnadAsa manaHsukhabhAI mahetA M, B. B. S. (gata varSanA AsonA aMka pR4 316 thI zarU) paNa sumabhedanI apekSAe je bArIkIthI joIe, te tenA vizeSa bheda ghaNA ghaNA che, anaMta che, ke jene kahetAM pAra na Ave. kAraNa ke mitrAthI mAMDI para daSTi sudhI karmanA kSayopazama Adi pramANe, darzananA prakAra anaMta che. TrasthAna-patita SaDraguNavRddhine niyama ahIM lAgu paDe che, jemake-(1) anaMta bhAgavRddhi, (2) asaMkhyAta bhAgavRddhi, (3) saMkhyAta bhAgavRddhi, (4) saMkhyAta guNavRddhi, (5) asaMkhyAta guNavRddhi, () anaMta guNavRddhi. Ama mitrAnA kaniSamAM kaniSTha prakAramAM ochAmAM ochuM (minimum) eka aMza (Unit) darzana mAnIe, te pachI temAM A niyama pramANe vRddhinA anaMta saMga (Permutations & Combinations) thatAM, anaMta bheda thAya. Ama yoganA sthAna paNuM asaMkhya che. "alpavIya kSayopazama ache, avibhAga vaNArUpa re; 1 guNa ema asaMkhyathI, thAye rasthAna svarUpa re. ...mana meluM amAruM prabhu guNe. suhUma nigedI jIvathI, jAva vara sannI pajatta re yoganA ThANa asaMkhya che, taratama mehe parAyA re. mana -zrI devacaMdrajI. ATha dRSTinI yathArtha upamA. ane Ama daSTinA sthaLe bhedarUpa je ATha vikAsa tabakkA (stages), te ja mitrAdi ATha daSTi. A saddaSTinI aSTadhA daSTimAM bedhavikAsa kevo thato jAya che, bedhaprakAzanI taratamatA kevI hoya che, teno sAdhamyathI avabodha thavA mATe maharSi haribhadrAcAryajIe uttama upamAnI yojanA karI che, ke jenA parathI sugamatAthI te te dRSTinA svarUpano ghaNo baMdha thaI jAya che. A ATha dRSTine anukrame (1) tuM * agnikanI, (2) chANAnA A uparathI joI zakAze ke lagabhaga haribhadrasUrinA samayathI pAIya kRti upara enA kartAne hAthe saMrakRta vRtti racAvI zarU thaI ane e kArya yazovijayagaNa sudhI prAya: avicchinnapaNe cAlu rahyuM. - pAya bhASAo ane sAhityanI anabhijJatA, upekSA ane ghaNA temaja saMskRta taraphane vadhAre paDato pakSapAta pAiya kRtionA prakAzana ane enA yathArtha mUlyAMkananAM mArgamAM kaMTaka samAna che te ene dUra karavAnI pravRtti pUrNa utsAhathI satvara pUrajosamAM zarU thavI ghaTe eTaluM sacavate huM viramuM chuM. " tRNagoyamakASThAgnikaNadIpaprabhopamA / janatAravAmA ig - zrI akhisamuccaya. 15 For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 mo. ] prabhu sevAnI prathama bhUmikA. 163 agnikarNanI, (3) kAjhanA agnikanI, (4) dIpakanI prajAnI, (5) ratnaprabhAnI (6) tArA prajAnI, (7) sUrya prajAnI, (8) ane caMdraprabhAnI,-ema upamA ApI che. tRNu agnithI mAMDIne caMdraprabhA sudhI uttarottara prakAzanI taratamatA che, tema mitrA daSTithI mAMDIne para dRSTi sudhI uttarottara bedharUpa prakAzanI taratamatA che. Ama A ATha daSTine yathAyogya upamA ApI zAstrakAra maharSie thaDA zabdomAM ghaNuM rahasya camatkArika rIte batAvI dIdhuM che, tenuM savistara darzana A vivecanalekhake prastuta zrI yogadaSTisamuccaya maMcanA vivecanamAM karAvyuM che. atre vistAramayathI aMgulInirdezamAtra karyo che. mahAsamartha tavadraSTA zrImad rAjacaMdrajIe A yogadaSTine tharmomITaranI (Thermometer) uSNatAmApaka yaMtranI upamA ApI che, te paNa yathAyogya paNe atyaMta baMdhabesatI che. jema tharmomITarathI zarIranI uSNutAnuM-garamInuM mApa thaI zake che, tema A yogadaSTi parathI AtmAnI AdhyAtmika pragatinuM, AtmadazAnuM, AtmAnA guNasthAnanuM mApa nIkaLI zake che. huM pote kaI daSTimAM vatuM ? mArAmAM te te dRSTinA kahyA che tevA lakSaNa che ke nahiM ? na hoya te te prApta karavA mahAre kema pravartAvuM? ItyAdi prakAre aMtarmukhanirIkSaNa (Introspection ) karI, AtmazuddhinI preraNA pAmavA mATe A "yogadRSTi AtmAthI mumukSune parama upayogI che, parama upakArI che. pahelI cAra sudhI mithyAtva "guNasthAnaka' AmAM prathama cAra dRSTi sudhI ja " guNasthAnaka' zabdanA kharekharA arthamAM mukhya evuM paheluM 'mithyAtva guNasthAnakahoya che, pAMcamI dRSTithI mAMDIne samyakatva hoya che. temAM paNa te prathama guNasthAnakane praka-parAkASThA chelAmAM chelI hada thI daSTimAM prApta thAya che. eTale mitrA vagere cAra dRSTimAM uttarottara mithyAtvanuM pramANa ghaTatuM jAya che, ne tethI upajatA guNanuM pramANa vadhatuM jAya che. Ama cAthI daSTimAM mithyAtvanI mAtrA ochAmAM ochI ne tajajanya guNanI mAtrA vadhAremAM vadhAre hoya che. eTale dImAM daSTimAM ochAmAM ochA miyAtvavALuM UMcAmAM UMcuM "mithyAtva guNasthAnaka hoya che. tyAra pachI pAMcamI sthira daSTithI mAMDIne mithyAtvane sarvathA abhAva ne samyaktvane sadbhAva hoya che. karaNa apUrvanA nikaTathI, je paheluM guNaThANuM re; mukhyapaNe te IhAM have, suyazavilAsanuM TANuM re. vira jinesara dezanA." -zrI gadaSTi sajhAya. 1-15 A daSTine "bhalI kema kahI? Ama daSTi "khUle ' e padane viveka karyo; have 'bhalI" zabdane vicAra karIe. bhalI eTale rUDI, yathArtha, samyaku, sata. A mitrA Adi daSTi te bhalI, rUDI, samya, sata daSTi che. atre zaMkA thavAno saMbhava che ke-saddaSTipaNuM-samyagRSTipaNuM te graMthibheda thayA pachI heya che, ane te maMthibheda to haju AgaLa upara ghaNA lAMbA vakhata pachI thavAne For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza [vaizAkha .. . . che, kAraNa ke te te pAMcamI daSTimAM thAya che. eTale mitrA vagere cAra te miyAdaSTi che, te pachI tene 5Nu saddaSTimAM-samyagUdaSTimAM kema gaNavAmAM AvI che tenuM samAdhAna. je mitrA vagere cAra dRSTie che, te samyagadaSTinA amegha-acUka kAraNarUpa thAya che, teTalA mATe kAraNamAM kAryanA upacArathI te mitro vagerenuM paNa samyagadaSTipaNuM ghaTe che, eTale ja ene samyagadaSTinI aMdara gaNuM che. A samajavA mATe A dRSTAMta cheH zeraDImAMthI zuddha sAkaranuM dRSTAMta. zuddha sAkaranA cosalAnI-khaDI sAkaranI banAvaTamAM tenI AgalI AgalI avasthAe paNa kAmanI che. kAraNa ke khaDI sAkara bane che, te ema ne ema banI jatI nathI. zeraDIthI mAMDIne zuddha sAkara sudhInI saghaLI prakriyAmAMthI tene pasAra thavuM paDe che, tyAre ja khaDI sAkaranI prApti thAya che. te A prakAre -(1) prathama te zeraDI hoya, (2) pachI teno rasa kADhavAmAM Ave, (3) tene ukALIne kA banAvAya, (4) temAMthI goLa bane (5) tyAra pachI tene zuddha karatAM karatAM temAMthI bArIka khAMDa thAya, (6) pachI zarkarAjhINI sAkara bane, (7) azuddha sAkaranA gaThThA-piMDa thAya, 8) ane chevaTe zuddha sAkaranA cosalA-khaDI sAkara (Refined crystallised sugar) bane. Ama zuddha sAkarano avasthAe pahoMcatAM pahelAM jUdI jUdI prakriyAmAMthI (Various Processes) pasAra thavuM ja paDe che. temAM zeraDIthI mAMDIne geLa banavA sudhInI cAra avasthAo barAbara mitro vagere pahelI cAra daSTi che; ane khAMDathI khaDI sAkara sudhInI cAra avasthAe barAbara sthira vagere chellI cAra daSTio che. eTale jema zuddha sAkaranI banAvaTamAM zeraDIthI mAMDIne badhI avasthAo khapanI-kAmanI che, tema zuddha Atmasiddhine mATe mitrA daSTi vagere avasthAo paNa tevA tevA prakAre upaganI che; kAraNa ke te samadaSTinuM kAraNe thAya che. Ama A mitrA vagere dRSTine atre cagadaSTimAM potapotAnuM yathAyogya sthAna che ja. A mitrA vagere avasthAe kharekhara ! IkSa-zeraDI vagere jevI che, kAraNa ke temAMthI saMvegarUpa mAdhuryanI-mIThAzanI prApti thAya che. mULa zeraDI ja na hoya te rasa kyAMthI nIkaLe ? rasa na hoya to goLa vagere kema bane ? mIThI sAkara kema nIpaje che paNa A mitrA vagere te zeraDI vagere jevI heI, temAMthI avazya paramArtha premarUpa rasAdinI niSpatti thAya che, ne mIDI sAkara jevA-parama amRta jevA saMveganI madhuratAno anubhava thAya che. abha apAtra. AthI UlaTuM abha te nala jevA-barU jevA che, tethI karIne ja temane koI kALe saMvegarU5 mAdhurya nIpajatuM nathI. "nala' to sAva nIrasa hoya che, eTale ene game teTale pIle to paNa temAMthI rasa nIkaLatuM nathI te pachI temAMthI mIThI sAkaranI prApti te kayAMya dUra rahI ! tema A abhavya paNa tevA ja nIrasa, "korA dhADa' hoya che, temane game teTalA badhathI paNa paramArtha premarUpa rasa upajato nathI, te pachI savegarUpe For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org akSayatRtIyA mahAtmya lekhaka:----munirAjazrI nyAyavijayajI mahArAja ( tripuTI ) A yuganA Adi tIrthaMkara zrI RSabhadevajI bhagavaMte cAra dujAra kSatriyaputrA sAthe saMsAra cheADI rAjavaibhava, kuTuMbaparavAra, dhana, mAlimalakata, dolata ane saMpUrNa sAMsArika vaibhavane tyAga karI zramapaNu svIkAryuM" aNugAra anyA-sAdhutAnA daravAjo udhADayA. kroDA varSothI je bhUmimAMthI sahune pralaya thayA hatA, aDhAra kADAEADI sAgarApama sudhI dharmAbhAva huM, jyAM dharmArAdhana jevI vastu ja samAtI naheAtI. dharma kai rIte karavA dharma zA mATe karavA ? are! dharma zuM che te paNu jyAre janatA jANatI na hatI tyAre nAbhirAjA ane marUdevAnA suputra zrI RSabhadevajIe dharmanuM sthApana karavA, zramaNajIvana svIkAryuM. aDhAra kADAkeADI sAgaropama pachI prathama dha`prarUpaka zrI RSabhadevajI thayA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahA ! e adbhUta zramaNu jIvana bahu ja kaThIna ane dustara hatuM. je RSabhadeva rAjamahelamAM rahetA, jemanI sevAmAM eka kahetAM ekavIza hAjara rahetA, are ! jemane pANI mAMgatAM dUdha malatu' hatuM, je gRhastha jIvanamAM nira tara devAe dharelAM kalpavRkSanAM svAdu mIThI sAkaranI AzA kyAMthI hAya ? AvA abhajgyA bhale paramArtha prema vinAnI nIrasa- sAva sukkI evI anaMta dravya kriyA karyA kare, athavA te ' khUba zAo* bhaNI meTA paMDita zrutadhara bane, paNa te pAtAnI prakRtine kadI cheADatA nathI,-gALavALuM dUdha pIne paNa sApa niviSa cAya nahiM tema' kAraNa ke tenA hRdayamAM kadI paNu paramArasane aMkura phUTatA nathI, Ama hAvAthI te mekSamArga pAmavAne sathA ayogya che, eTalA - mATe ja te ' abhabhya ' kahevAya che. eTale arthapatti nyAyathI tevA puruSo A mitrA vagere dRSTi pAmavAne pazu ceAgya nathI heAtA, kAraNu kaiM je te pAme te te ' asabhya * kayAMthI rahe ? 'STi khUle bhulI re.' Ama A mitrA vagere dRSTi pAme te bhavya ja hAya, akSam hAya ja nahi, eTalA mATe enI prAptine atre ' bhakSI ' kahI che te yathArtha che. kAraNa ke te AtmAnuM kharekhara bhaluM karanArI, kalyANa karanArI-kalyANumArge caDhAvanArI iyAdi prakAre ceAgardiSTa saMbaMdhI A samasta Azcaya hRdayamAM rAkhI parama udAra AAzayagaMbhIra mahAtmA AnadadhanajIe ' dRSTi khUle bhalI 2' e parama athagA zabdaprayAga karyAM che; ane te atya'ta mahattvanA heAvAthI te pariphrUTapaNe samajAvavA mATe ane teno pUrva pazcAt yacAyAgya bhUmikA (proper perspective ) darzAvavA mATe ATaluM prAsagika vivecana karavuM paDayuM. astu ! have AgaLa vadhIe ! ( apUrNa ) * 'Na muyai paryADama bho suDuvi ajjhAiUNa satthANi / guDadurddhapi pibaMtA Na paNNayA nivisA huMti // " ~~ zrI kuMdakuMdAcAya jIkRta samayasAra gA. 317 }( 15 ) For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 zrI jaina dharma prakAza [ vaizAkha mISTa phlAne AhAra karatA ane jeo kSIrAdAdhanuM amRta jala pItA hatA, je nira'tara hAthInI aMbADI upara ke azvarAja upara besIne paribhramaNa karatA ane hajArA narapuMgavA jemanI sevA uThAvavA, Adeza mAgavA sevAmAM hAjara rahetA hatA te RSabhadevajI cAra hajAra kSatriya narapu MgavA sAthe pAMca mahAvrata uccarI, prathama narezvara, prathama yatIzvara banyA. ugra pativrata svIkArI kaMcana ane kAminInA tyAga karavA sAthe aMtaraMga zatruone jItavA, arihaMta banavA sarvasAvadyane tyAga karI sAcA sAdhu banyA. udhADA mAthe ane khullA page monapaNe rahI apratibaddha uvidvAro banyA. emane karyAya badhana nhotu, emane dInatA, bhaya ke kheda nhAtAM. adIna, abhaya ane akheda dazA pAmI AtmAnaMdamAM lIna banI bhUtakSane pAvana karI rahyA hatA. 16 phAgaNa vadI aSTamIe temaNe mahAtrata svIkAryAM " sarva sAva= non caNAni che. nI mahAna pratijJA karI cAlI nIkaLyA. AjIvana huMsA, jU, adatta, maithuna, parihate tyAga karI savAmo vALA vAyAo veramAM--sarvathA prANAtipAtanA tyAga karuM chuM, hiMsAthI virAma pAmuM chuM, A yugamAM sau prathama ahiMsAnA mahAmaMtranI udghoSaNA karanAra zrI RSabhadevajI bhagavata che. kadIye kAi paNa jIvanI hiMsA na karuM, na karAvuM, na anamAM ane te paNu manathI, vacanathI ke kAyAthI AvI bhISaNu pratijJA lai ahiM'sAdhanA vijaya dhvaja pharakAvavA cAlI nIkaLyA. sarva jIvA sAthe maitrI, prameAda,. kAruNya ane mAdhyasthanuM pAtheya lai cAlI nIkaLyA. sAthe ja dRDha pratijJA hatI ke "kaivalyajJAna prApta na thAya tyAM sudhI mauna rahevu. sAdhu jIvananI tIvra kaThoratama parIkSAnA divaseA have ja cAlyA Ave che. cAra hajAra narapuMgavA sAthe dIkSA lai cAlI nIkaLyA che. prathama teA traNa upavAsa hatA. pachI AvyA pAraNAneA zubha divasa te vakhatanI yulaka janatA sAdhu zuM? dhama zuM? dAna zuM? sAdhupuruSo kai rIte dAna devAya tethI anabhijJa hatI. tenI vidhinI krAine khabara nathI. zrI RSabhadevajI bhagavaMta to mAna rahe che. have bhikSA kai rIte levAya ? tenI vidhi bIjA koi sAdhu mahAtmA jANe nahiM. bhUkha ane tarasathI sAthenA sAdhu mahAtmAo vyApta thayA. divase jAya che. Rtu anusAra garamI vadhatI naya che ane tema tema anya sAdhumahAtmA paNa bhUkha ane tarasanA upadravathI-ghera upadravathI pIDAya che. Akhare cAra hajAra narapuMgavA-sAdhumahAtmAe bhUkha ane tarasanA ghera upadravathI kaMTALI prabhujIne sAtha cheDI dai vanavAsa svIkAre che. dAkSiNyatA, lajjA, emanuM uttama kula emane ghera javA nA pADe che ane bharatamahArAjA zuM kaheze ? e Dare paNu pAchA javAnI bhAvanA nathI ja thatI. temaja saMsAra prati ke gRhavAsa prati Asakti paNa nathI kintu sAdhujIvana pALavAnA nimittabhUta bhikSA-mAdhukarI vRttinu' jJAna nathI tethI jaMgalavAsa svIkAre che ane sAdhu jevI vRttimAM rahe che. che. A bAju zrI RSabhadevajI bhagavaMta te adInapaNuM, akhedavRttie ane parama * zrI tIthakara bhagavaMtAne e kalpa che ke-kevalajJAna prApta thAya tyAM sudhI mAna rahe. For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 mo. ] akSaya tRtIyA mAhAbhya. 17 abhayI banIne bhUtalamAM vicArI rahyA che. grAmAnugAma vicare che. bhikSA mATe yathAsamaye jyAre jyAre jAya che, jyAM jyAM jAya che tyAM tyAM sarvatra hAthI, ghoDA, hIrA, motI, suvarNa ane punuM dAna maLe che. emaNe varSodAnamAM AvI uttama vastuonAM dAna ApyAM hatAM. prajA samaje che AvA ja dAna apAya. karmazatrune jItatA, aMtarAyanA baMdhanane teDatA A mahAgirAja, sAdhuziromaNi hastinApura nagaramAM padhAre che. dIkSA svIkAryuM eka varSa vyatIta thaI gayuM che, janatA ema jANe che-Aje leze, kAle leze paNa prabhujIne te niravagha-nirdoSa-zuddha AhAra nathI maLatuM eTale kazuM letA ja nathI. unALAnI dhomadhakhatI garamImAM paNa bhUkha ane tarasane chatatA adInapaNe vicare che. comAsuM AvyuM. muzaLadhAra vRSTi paDI gaI. dharatI lIlIchama thaI kintu prabhujIne pAraNuM ne thayuM te na ja thayuM. Akhare cAturmAsa paNa paripUrNa thayuM ane punaH apratibaddha vihAra zarU thayuM. kaDakaDatI ThaMDInA divaso AvyA. zarIra vrujAvI nAMkhe tevI ThaMDI paDI, paraMtu bhagavAna RSabhadevajI te pitAnI daDha pratijJAmAM aTala ane acala rahI adIna paNe vicarI rahyA hatA. satata AtmajAgRti, AtmaciMtavana ane sAthe ja dravyanI vicAraNA cAlatI hatI. cAra jJAnasaMpanna mahAtmA zarIranI paravA karyA sivAya AtmAnaMdamAM masta banI AtmAnI : anaMta zakitaonA AnaMdamAM tadAkAra banI apratibaddhapaNe vicaratA hatA. punaH phAgaNa vadi aSTamI AvI kiMtu pAraNuM thayuM na hatuM. vaLI e ja garamInA divaso AvyA. bhagavAna RSabhadevajI ekAkI vicaratAM vicaratA hastinApura nagara padhAryA. barAbara madhyAhna thaye che. mAthe sUrya tape che. nIce dharatI tape che ane vaizAkha zudi trIjanA divase bhagavaMta gaucarI mATe nIkaLyA che. sAthe ja hastinApuranI bhagavadbhakta janatAnuM ToLuM paNa cAlI rahyuM. he bhagavAna ! A le. A dho. hIrA, maNi, mANeka, motI, hAthI, gheDA vagere vagere je khape te lyo, paNa kaMIka che. hasate mukhaDe prabhujI kAMI paNa lIdhA vinA badhethI pAchA phare che. mAja savAre ja hastinApuranagaranA rAjavIne, yuvarAja zreyAMsakumArane ane nagara zreSThone svapna AvyuM che. (1) eka mahApuruSa karma zatruo sAthe yuddha kare che te zreyAMsakumAranI sahAyatAthI vijayI banyA. (2) pratApI savitA nArAyaNa jhAMkhA banyAM che, tenAM kiraNe kharI paDe che. zreyAMsakumAra te kiraNone yathAsthAne goThave che ane savitAnArAyaNa punaH tejasvI bane che. (3) meruparvata kAtihIna-zyAma banI gaye che, zreyAMsakumAra tene ujajavaLa kare che. rAjadarabAra bharAya che. badhA svapnAMnA vRttAMta kahevAya che ane badhAne nizcaya thAya che ke zreyAMsakumArane mahAna lAbha prApta thaze. sabhA barakhAsta thaI. so sonA sthAne gayA. zreyAMsakumAra rAjamahelamAM beThA che. A samaye temanI pAse tAjA zeraDInA rasathI bharelA ghaDA lAvavAmAM AvyA. ane te ja vakhate bahAra janatAno kolAhala saMbhaLAyo. A nathI letA, te nathI letA, kazuM nathI letA. bhUkhyA ne tarasyA vicare che, are! temane bhUkha ane tarasa paNa na lAgatAM adInapaNe kevA vicare che. lalATa upara tapasyAnuM teja camake che, zAMti, AnaMda ane samabhAvabharyA; Isamiti pAlatu manapaNe kevA cAya jAya che. AvA zabdonA kAlAhala For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza ( vizAkha zreyasakamAranA kapuTamAM athaDAyA. kAlAhalanuM nimitta zuM che te jevA rAjamahelanA jharUkhAmAM AvyA ane vijaLIne camakAro thAya tema camakayA. A keNu? meM emane, A veSane kayAMka joyA che. A UhApoha thatAM ja zreyAMsakumArane jAtismaraNa jJAna thayuM. nAnathI pUrvabhava-sAdhujIvana-sAdhudinacaryA jANyAM. bhikSAno vidhi jANI ane ekadama parama ullAsa, AhalAda ane parama AnaMdathI prakalita banI nIce AvI vidhipUrvaka bhagavaMtane namaskAra karI AhAra mATe vinaMti karI. za8 IkSarasa nirvigha AhAra che. he prabho ! Apa svIkAre. prabhue jJAnathI nirdoSa zuddha AhAra jANI karasaMpuTamAM ja IkSarasano AhAra svIkAryo. e AhAra svIkArI prathama pAraNuM karyuM te ja Ajano akSayatRtIyAno divasa. AjanA divasane e apUrva mahimA che. eka varSa ane cAlIza divase A yuganA prathama yatIzvara, prathama tIrthakara bhagavaMtanuM prathama pAraNuM IkSarasathI thayuM ane tethI ja kahevAyuM - " siriseyaMsakumAro nisseyasasAmio kahaM na hoi| phAsuadANapavAho, payAsio jeNa bharahaMmi // " A yugamAM jemaNe phAsuka-nirdoSa dAnapravAha A bharatakSetramAM zarU karyo te zreyAMsakumAra zA mATe mokSanA savAmI na thAya? thAya ja. A dAnathI zreyAMsakumAra akSaya mokSapada pAmyA tema ApaNe paNa bhaktithI, vAtsalyathI dAna ApI-akSayapAtramAM dAna ApI akSayapada pAmIe. he bhagavaMta! A yugamAM mAMgyuM maLatuM hoya te zrI RSabhadeva bhagavaMta samAna uttama pAtra, zreyAMsakumAra samAna adbhuta pavitra zuddha bhAvanA ane nirdoSa ikSarasa jevI devAnI vastu bhavabhava prApta thaje. A akSayatRtIyA mahAparvane divasa dara varSe Ave che. bhAratIya prajA, rAja ke raMka dareka A parva mAne che ane ujave che. ApaNAmAM bhAgyazALI tapasvIo varSItapa jevI tapazcaryA karIne Aje pAraNuM karI-akSarasanuM pAraNuM karI A parvane ujave che. zatruMjayanI chAyAmAM seMkaDe tapasvIjano pAraNu nimitta Ave che; mumukSu bhavya prANIo pAraNA samaye upasthita thAya che. tapasvI janonI bhakita kare che ane AtmakalyANanAM punita paMthane bharabhuri anude che. ApaNe paNa nImna stuti karI pavitra thaIe. traSabha jinarAja muja Aja dina ati bhale; guNanIla jeNe tuja nayaNu dITho. duHkha jyAM sukha malyAM svAmI tuja nirakhatAM, sukRta saMcaya hue pApa nI. 1 koDI che dAsa vibhu! tAhare bhalabhalA, mAhare deva tuM eka pyAre; patitapAvana same jagata udvArakara, mahera karI mehe bhavajaladha tare. 2 For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devavaMdanamALA ( vidhi sahita) A pustakamAM dIvALI, jJAnapaMcamI, mana ekAdazI, caitrI punama. comAsI, agiyAra maNudharo vigerenA judAM judA kartAnA devavaMdane ApavAmAM AvyA che. stutio caityavaMdana, stavana vidhi sahita ApavAmAM Avela hovAthI A pustaka atyaMta upayogI thaI pahela che. pAkuM bAIDIMga ane poNA traNaso lagabhaga yka hovA chatAM mUlya . 2-4-0 lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara. nitya svAdhyAya stotra saMgraha. - Azare pAMcaso pAnAnA A graMthamAM navasmaraNa, jIvavicAra, navatatva, daMDaka, laghu saMgrahaNI, traNa bhASya, cha karmagraMtha, bRhasaMgrahaNI, laghu kSetrasamAsa, kula, taravAryAdhigamasUtra, dazavaikAlika sUtra sAdhu-sAvI Avazyaka kriyAnAM sUtra, aticAra vigere aneka upayogI vastuone samala karavAmAM Avyo che. A graMtha vasAvavA jevo che. mUlya rUA. traNa, pisTeja juduM lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara AgamanuM digdarzana lekhaka-. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA zrI hIrAlAlabhAInI vidvattAthI Aje koNa ajANa che? teoe atyaMta parizramapUrvaka ghaNA varSonI mahenata pachI Agama saMbaMdhI sUkama chaNAvaTapUrvaka A graMthanI saMkalanA karI che. AgamanA abhyAsIe A graMtha vAMcavA temaja vasAvavA jevo che. krAuna saba pejI sAIjha pRSTha 250, mUlya rU. sADA pAMca dAnadharma, paMcAcAra lekhaka-zrI manasukhabhAi kIracaMda mahetA A pustakamAM dAna dharmanA prakAro, pAMca AcAronuM suvistRta vivecana ane svAmIvAtsalya saMbaMdhI niba dharUpe suMdara Alekhana karavAmAM AvyuM che. zrI mana:sukhabhAinA A nibaMdhasaMgrahanuM temanA suputra ane adhyAtmapriya zrI bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetAe suMdara rIte saMpAdana karI A pustaka prakAzana karyuM che. A pustaka vasAvavA temaja vAMcavA lAyaka che. mUlya rUA. eka. pAThazALA upayogI pustake AvI gayA che. zrI paMcapratikramaNa mULa rU. 1-4-0 guNa sAra ( kathA ) zrI be pratikramaNa sUtra mULa. rU. 0-6-0 jayavijaya ( , ). 0-8-0 zrI arjata-prArthanA (stuti ) 1-4-0 harila ( , ) 0-8-0 AmavAda . 0-10-0 vikramAditya ( ) 0-10--0 'jJAnapaMcamI mAhAmya (varadatta guNamaMjarI ) ( ) 0-8-0 lakha-zrI jainadharma prasAraka sabhA-bhAvanagara. 1 e | o | For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. 156 khAsa vAMcavA lAyaka vasAvavA lAyaka navA pustako jAherAtane pariNAme thoDI ja nakale zIlIkamAM rahI che te tamArI nakala mATe turata ja lakhI jaNAve. zrI AnaMdaghanajIvIzI [artha, bhAvArtha ane vivecana sahita ] * jenI ghaNA ja samayathI mAMga hatI te zrI AnaMdadhanajI vIzI artha tathA vistArArtha sAthe hAlamAM ja chapAvIne bahAra pADavAmAM AvI che. zrI AnaMdaghanajInA rahasyamaya bhAvArthane samajavA mATe temaja AdhyAtmika vikAsa sAdhavA mATe A cevazI eka maMtharUpa che. pAkuM kapaDAnuM bAIDIMga chatAM pracArArthe mulya mAtra rU. 1-12-0 posTeja alaga. zrI parvatithi stavanAdi samuccaya * dareka parva tithionA, vIza sthAnaka, navapada, evI tIrtha kare, paryuSaNa tathA mahatvanA caityavaMdana, stavana tathA sajhAya vigerene anupama saMgraha. pAkuM kapaDAnuM bAIDIMga ane pAMca lagabhaga pR4 hevA chatAM mUlya mAtra rUpiyA traNe posTeja alaga. zrI navamaraNAdi stotra saMgraha mehAprabhAvika navasmaraNa uparAMta ghaMTAkarNa, sarasvatI maMtra, RSimaMDaLa, gautamasvAmI rAsa vigere upayogI smaraNeno samaha. gujarAtI TAIpa, piokeTa sAIjha, pAkuM kapaDAnuM bAIDIMga chatAM mU5 mAtra bAra AnA, poTeja alaga. vakho- thI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, zrI hemacaMdrAcArya lekhaka-aiktika - jANItA pazcimAtya vidvAna che. mularanA aMgrejI graMthano A anuvAda zrIyuta motIcaMdabhAI giradharalAla kApaDiyAe potAnI rocaka zailImAM karelo che. kaLikALasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanA nAma ane sAmarthathI koNa ajANa che? vidvAna kartAe A graMthamAM teozrIne lagatA vidhavidha daSTibiMduo rajU karyA che. khAsa jANavA yogya maMtha che. lagabhaga aDhIso pAnAno graMtha chatAM mUlya mAtra bAra AnA, pisTeja traNa AnA. vizeSa nakala maMgAvanAre patravyavahAra kare. mudrakaH zAha gulAbacaMda lalubhAI- zrI mahodaya prinTiMga presa, dANApITha--bhAvanagara. For Private And Personal Use Only