________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫૪
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ વૈશાખ
ધંધો નહીં કરે તે ખાઈશ ક્યાંથી? કુટુંબીજનોનું શું થશે ? આશા પ્રકટે છે કેપેલા સંતનું કામ ઇશ્વરે કરી દીધું તે મારા જેવા, એમના જ નગરના એક રાંકને એ હાય કરે તે..., ત્યાં તે આડી ભીંત ખડી થાય છે કે
એમના સરખા મહાન અધિકારીને મારા જેવા એક પામરની વાત સાંભળવાનીવિચારવાની-કુરસદ કયાંથી હોય ? અરે મુલાકાત જ ન થાયને. કર્યા છે અને કયાં ?
શ્રમણ તેમજ તેમની સાથે ઉપર જોયું તેમ લંબાણથી પોતાનું સ્વરૂપ વર્ણવનાર કસાઈ કેણુ તે અને આ પ્રસંગ કયાં બને એ તરફ ઊડતી નજર નાંખી વાર્તાપ્રવાહમાં આગળ વધવાથી પરિસ્થિતિ વધુ સ્પષ્ટ થાય છે.
મગધના પાટનગર રાજગૃહના ઉપવનમાં, ભગવંત મહાવીરદેવ કે જેઓશ્રી સપરિવાર વૈભારગિરિ પર સમેસર્યા હતા, તેઓની સમિપ જઈ રહેલા આકંકમુનિ શેવ્યા હતા. એ કાળનું રાજગૃહ એટલે આજના મુંબઈથી લગભગ ચારગણા વિસ્તારવાળું-વિવિધતાથી
ભરેલું વેપાર-વાણિજ્યતા મહાકેન્દ્ર સમું-વિપુલ સમૃદ્ધિથી ભરપૂર શહેર. એને નાલંદા'વિહાર જગતમશદર હતું. વિદ્યાધામની મહત્તાને લઈ ત્યાં દૂર દેશાવરથી વિદ્યાર્થીઓ અધ્યયન અર્થે આવતા અને દર્શનના અભ્યાસમાં એક્તાર બનતા. મહાનગરની સમિપમાં જ થોડા થોડા અંતરાલે વનરાજીથી શોભતી અને પક્ષીગણના કલરવથી સદાયે મુંજયમાન રહેતી પાંચ રમણિય ટેકરીઓ આવી હતી. એ ઉપર શ્રમણ-સંતે-નિગ્રંથને થોભવા સારુ સગવડવાળા વિહારો હતા અને ખાનસાધનમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે તેવી નાની મોટી ગુફાઓ હતી. અમાપ શાંતિના ધામ સમી આ ડુંગરીઓ અનુક્રમે (૧) વિપુલગિરિ (૨) રત્નગિરિ (૩) ઉદયગિરિ (૪) સુવર્ણગિરિ (૫) વૈભારગિરિ નામથી ઓળખાતી. વિપુલગિરિ તથા વૈભારગિરિની તળાટીમાં ઠંડા તેમજ ગરમ પાણીના સંખ્યાબંધ કંડ હતા. એ સ્નાન આદિ કાર્ય માં જનસમૂહને આશીર્વાદરૂપ હતાં એટલું જ નહિ પણ એમાંનાં જે ગરમ પાણીના હતાં, તે રોગનિવારણમાં પણ કામ આવતાં. જો કે આજે તે “સાપ ગયા ને લોટા રહ્યા ? જેવું દ્રશ્ય નજરે પડે છે, છતાં ‘ ભાંગ્યું તોયે ભરૂચ' એ જનવાયકા મુજબ નામ અને સ્થાન ગતકાલીન મહિમાની ઝાંખી કરાવતાં ખડાં છે. ઉપવનમાં થનાર આદ્રકમુનિને મંત્રીશ્વર અભયને ખાસ મળવું હતું તેથી જ તેઓએ પિતાના મુનિ પરિવાર સહ સ્થિરતા કરી હતી અને મહાઅમાત્યને કહેણ મોકલ્યું હતું. ચરમ તીર્થપતિ જાતે વૈભારગિરિ પર વિરાજમાન હોવાથી ઉપવનમાં ભાગ્યે જ સાધુઓ રોકાતા. કદાચ ઘોભતા તે અલ્પ સમય માટે જ; બાકી દેશના તે વૈભારગિરિ પર જ થતી. મગધનો સ્વામી બિંબસાર ઉફે શ્રેણિક સપરિવાર ત્યાં જ તે. મંત્રીશ્વર અભય અને આદ્રકમુનિ વચ્ચે નેહનો તંતુ લાંબા કાળથી સંધાયેલ ૫ણ વિચિત્રતા એટલી જ કે ઉનય પરસ્પર મળ્યા નહોતા. અભયમંત્રીના નિમિત્તથી જ અનાર્યદેશેજ આર્કકકુમાર ધર્મમાર્ગે વળેલા અને આર્યાવર્તામાં આવી રવયં સાધુ બનેલા. કર્મવશાત્ મુનિ પણું ત્યજી ગૃહસ્થી થઈ ગયા. સંસાર માણ જાયે અને પ્રતિજ્ઞા પાલન કરી
For Private And Personal Use Only