Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
| ાિરભાર
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનારમંડન શ્રી નેમિનાથાય નમઃ
કરનાર તiા
: સંકલન:
યુગપ્રધાન આચાર્યસમ, શાસનપ્રભાવક પરમપૂજ્ય પંન્યાસ ચન્દ્રશેખરવિજયજી
ગણિવર્યના શિષ્યરત્ન પ.પૂ.પં. ધર્મરક્ષિતવિજયજી ગણિવર્યના શિષ્ય
૫. હેમવલ્લભવિજયજી ગણિવર્ય
: પ્રકાશક : ગિરનાર મહાતીર્થવિકાસ સમિતિ
હેમાભાઈનો વંડો, ઉપરકોટ રોડ, - જગમાલ ચોક,જૂનાગઢ - ૩૬૨૦૦૧ ફોન: ૦૨૮૫-૨૬૨૨૯૨૪ મો: ૯૪૨૯૧૫૯૮૦૨
Email-girnarbhakti@gmail.com web : www.girnarbhakti.com www.girnarmahatirth.org www.girnarjaintirth.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રથમ આવૃત્તિ ઃ ૨૫૦૦ નકલ દ્વિતીય આવૃત્તિ : ૧૦૦૦ નકલ
કિંમત : ૫૦.૦૦
: પ્રાપ્તિસ્થાન :
શ્રી નેમિજિન ધર્મશાળા ગિરનાર તળેટી,ભવનાથ રોડ. જૂનાગઢ ફોન : ૦૨૮૫-૨૬૨૦૨૫૧
સમક્તિ ગ્રુપ જવાહરનગર, ગોરેગાંવ, મુંબઈ ફોન : ૯૮૨૧૩૨૭૩૮૮
ભગીરથ ઇલેક્ટ્રોનીક્સ ૨૫-૨૭, બી જાદવ ચેમ્બર્સ, સેલ્સ ઇન્ડીયાની પાછળ, આશ્રમ રોડ, અમદાવાદ.
૦૭૯-૨૭૫૪૬૨૩૮
ગિરનાર મહાતીર્થ વિકાસ સમિતિ હેમાભાઈનો વંડો, જગમાલ ચોક, જૂનાગઢ - ૩૬૨૦૦૧ ફોન : ૦૨૮૫-૨૬૨૨૯૨૪
અખિલ ભારતીય સંસ્કૃતિ રક્ષક દળ ગોપીપુરા, સુભાષ ચોક,
સુરત.
ફોન : ૦૨૬૧-૨૫૯૯૩૩૭
વર્ધમાન સંસ્કારધામ ભાવાનીકૃપા બિલ્ડીંગ, પેલે માળે, ગિરગામ ચર્ચ રોડ, ચર્ની રોડ,
ઑપેરા હાઉસ, મુંબઈ - ૪૦૦૦૦૪
૦૨૨-૨૩૬૮૦૯૭૪
કમ્પોઝીંગ ઃ પ્રિન્ટહબ
અમદાવાદ
: મુદ્રક : નવભારત સાહિત્ય મંદિર મહાવીર સ્વામી દેરાસર પાસે, પતાસા પોળ સામે, ગાંધી રોડ,
અમદાવાદ - ૩૮૦૦૦૧
ફોન : ૦૭૯-૨૨૧૩૯૨૫૩-૨૨૧૩૨૯૨૧
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
કેમ
પાન નં. ૩ થી ૮
૯ થી ૩૪ ૫ થી ૬૯ ૭૦ થી ૮૩ ૮૩ થી ૮૪
૯૧ થી ૧૦૮ ૧૦૯ થી ૧૨૯ ૧૩૦ થી ૧૫૧
| . વિષયાનુક્રમ. આ
| વિષય - ૧. ગિરનારનો મહિમા ન્યારો... ૨. ગિરનાર સ્તુતિસરિતા વિભાગ:
(i) ગિરનાર નેમિસ્તુતિ (ii) સામાન્ય જિનસ્તુતિ (ii) ગિરનાર નેમિ થોયના જોડા
(iv) ગિરનાર મહાતીર્થના ખમાસમણાના દુહા ૩. ચૈત્યવંદન વિધિ વિભાગ ૪. ગિરનાર-નેમિ સ્તવન વિભાગઃ
(i) નેમિનાથ પ્રાચીન સ્તવન
(ii) ગિરનાર નેમિનાથ અર્વાચીન સ્તવન ૫. નેમિભક્તામર સ્તોત્રમ્ ૬. ગિરનાર ભક્તિધારા વિભાગઃ
(i) ગિરનાર-નેમિ ભક્તિગીત | (ii) સામાન્ય ભક્તિગીત ૭. દીક્ષાગીત વિભાગઃ ૮. ગુરુભક્તિગીત વિભાગઃ ૯. ચલતીના દુહા ૧૦. ઉછામણીના દુહા ૧૧. ગિરનાર મહાતીર્થની ૯૯ યાત્રાની વિધિ ૧૨. ગિરનાર મહાતીર્થના ૧૦૮ નામ સહિત
ખમાસમણાના દુહા ૧૩. ગિરનારની યાત્રા કરતાં પહેલાં ખાસ વાંચો ૧૪. પરમાત્માભક્તિના અંતે સંકલ્પ ૧૫. ગિરનાર કલ્યાણકભૂમિની અમાસના સ્પર્શના
' ગિરનાર સ્તુતિ સરિતા ૧. ગિરનાર મહાતીર્થ સ્તુતિ (૯) ૨. ગિરનાર વંદનાવલી (૨૧). ૩. નિરવું હશે તે દશ્ય... (૨૮) ૪. નેમિજિન સ્તુતિ (૮). ૫. શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની સ્તુતિ (2)
૧૫૨ થી ૧૭૦ ૧૭૧ થી ૨૨૫ ૨૨૬ થી ૨૪૩ ૨૪૪ થી ૨૫૦ ૨૫૧ થી ૨પર ૨૫૩ થી ૨૫૬ ૨૫૭ થી ૨૫૮ ૨૫૯ થી ૨૬૫
૨૬૬ થી ૨૬૯ ૨૭૦ થી ૨૭૧ ૨૭૨
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
The
most
Fas
૬. નેમિ ભક્તિગાન (૨૧). ૭. હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર... (૧૮) ૮. હે નેમિનાથ જિનરાજ સુણો... (૧૮) ૯. વંદન કરું ધરી ભાવ દિલમાં... (૪) ૧૦. ગરવા ગિરિ ગિરનારને... (૮) ૧૧. ભવોભવ મળો નેમિજિન... (૧૦) ૧૨. ગિરનાર - નેમિસ્તુતિ (૫) ૧૩. ગિરનાર - નેમિનાથ સ્તુતિ (૯)
સામાન્ય જિન સ્તુતિ ૧. પ્રભુમિલનની સ્તુતિઓ (૧૩) ૨. અરિહંત ! તુજ સૌંદર્ય લીલા... (૯) ૩. એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાગ... (૪૯) ૪. રત્નાકર પચ્ચીશી (૨૫) ૫. સંવેદના પચ્ચીશી (૨૫) ૬. હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન.. (૯) ૭. ચારિત્રમાં મુજ મન વસો... (૯) ૮. આ પાપમય સંસાર છોડી... (૧૯) ૯. આજથી મારા તમે... (2) ૧૦. મળજો મને જન્મોજનમ (૩૧) ૧૧. યાચના (૮) : ૧૨. પ્રભુવિરહ સ્તુતિઓ (૭)
' ગિરનાર-નેમિ થોચના જોડા
જ
90
-----
૭૧
-
૭૨
૭૨
૧. રાજુલ વર નારી (૪) ૨. સુર અસુર વંદિત (૪) ૩. શ્રી ગિરનાર શિખર (૪) : ૪. નેમિનાથ, વંદે બાઢ (૪) ૫. શ્રી ગિરનાર જે ગુણ (૪)
નેમિનાથ નિરંજન નિરખ્યા (૪) ૭. ગિરનાર નેમનાથ ગાજે (૪) ૮. જાદવકુલશ્રી નંદ સમો એ (૪) ૯. ગિરનારે ગીરૂઓ (૧) ૧૦. હરિવંશ વખાણું (૪)
9
.
98
-
७४
७४
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
७८
૭૯
૮૦
૮૦
૮૧
૮૩
૧૧. ગયા શસ્ત્રાગારે (૪) ૧૨. નમો નેમ નગીનો નભમણિ (૪) ૧૩. શ્રી નેમિનિન પ્રણમી (૧) ૧૪. નેમિનાથ ગુણના ભંડાર (૧) ૧૫. ગઢ ગિરનારે નમું (૧) ૧૬. દુરિત ભય નિવાર (૪)
૭૭ ૧૭. યાદવ કુલમંડણ (૪) ૧૮. અમર કિન્નર જયોતિષધર નર (૪) ૧૯. ચિક્ષેપોર્જિતરાજકે રણમુખે (૪) ૨૦. – યૂનાક્ષતધીરિમા ગુણનિધિ (૪) ૨૧. કમલવલ્લપનં તવ રાજતે (૪) ૨૨. જિત મદનમ નેમ (૪) ૨૩. યદુવંશાકાશે ઉડુપતિસમા (૪) ૨૪. ગિરનાર ગિરિવર, નેમિ જિનવર (૪) ૨૫. યદુ કુલામ્બર ભાસન (૪) ૨૬. નેમિ જિનેસર સમરીએ (૪)
'ગિરનારના ખમાસમણાના દુહા ---- ચિત્યવંદન / ચૈત્યવંદનવિધિ
૮૫ ગરનાર-એમિ સ્તવન ૧. નિરખ્યો નેમિ નિણંદને. ૯૭ |૧૭. નેમિજિનેસરનિજ કારજ .. ૧૦૬ ૨. તોરણ આવી રથ... ૯૮ ૧૮. નેમિ નિણંદ નિરંજણો... ૧૦૭ ૩. પરમાતમ પૂરણ કલા... ૯૮ ૧૯. સુણો સૈયર મોરી.. ૧૦૮ ૪. રહો રહો રે યાદવજી... ૯૯|૨૦. થાશું કામ સુભટ ગયો... ૧૦૮ ૫. અબ મોરી અરજ...
૯૯ ૨૧. નેમિ નિરંજન ! નાથ...! ૧૦૯ ૬. મેં આજ દરિસણ પાયા... ૧૦૦/૨૨. નેમિસરજિન બાવીસમોજી.. ૧૦૯ ૭. તુજ દરશન દીઠું... ૧૦૧ ૨૩. દેખો માઈ! અજબ.. ૧૦૯ ૮. હારે મારે નેમિ જિનેશ્વર... ૧૦૨ ૨૪. મહેર કરો મનમોહન... ૧૧૦ ૯. દ્વારાપુરીનો નેમ રાજીયો... ૧૦૨ ૨૫. શૌરીપુર સોહામણું રે... ૧૧૧ ૧૦. સહસાવન જઈ વસીએ... ૧૦૩/૨૬. નેમિ જિનેસર વાલ્ડો રે... ૧૧૨ ૧૧. નેમિ જિનેશ્વર નમીએ... ૧૦૩|૨૭. નેમિજિન સાંભળો. ૧૧૩ ૧૨. અરજી સુન લો હો નેમ નગીના... ૧૦૪/૨૮. બાવીસમા નેમિ નિણંદ... ૧૧૩ ૧૩. નેમ પ્રભુના ચરણકમળની... ૧૦૪ ૨૯. નેમિજિન જાદવકુળ... ૧૧૪ ૧૪. નેમજી કાગળ મોકલે.. ૧૦૪ ૩૦. સાંભળોસ્વામી!ચિત્તસુખકારી..! ૧૧૪ ૧૫. સુણો સખી સર્જન... ૧૦૫ ૩૧. એહ અથિર સંસાર-સ્વરૂપ... ૧૧૪ ૧૬. આવ્યા ઉગ્રસેન દરબાર... ૧૦૬ ૩૨. નેમજી રે તોરણ... ૧૧૫
મમ
મ
.
ક
.પા
.
I
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
' ગિરનાર - નેમિનાથ અવચિીન સ્તવન ૧. સૌ ચાલો ગિરનાર જઈએ... ૧૧૬ |૧૫. ગિરનાર ગિરિવર સમતા... ૧૨૪ ૨. વંદો ગિરનારને. ૧૧૭]૧૬. ઘડિયૉ ધન્યતા પાઈ...
૧૨૪ ૩. રૂડા રૂડાગિરનાર... ૧૧૭/૧૭. શ્રી રે ગિરનાર ભેટીને... ૧૨૫ ૪. પલ પલ તારું સ્મરણ... ૧૧૮ ૧૮. ગિરનારકું સદા...
૧ ૨૫ ૫. માતા શિવાદેવીના નંદ... ૧૧૮ ૧૯. ગિરનાર ગિરિવર નયણે... ૧૨૬ ૬. મેં ભેટ્યા પયદુકુલમંડન... ૧૧૯ ૨૦. ગિરનારે ચિડું ચોર્યું... ૧૨૭ ૭. બાલ બ્રહ્મચારી નેમજી... ૧૨૦ ૨૧. જેગિરનારને ધ્યાયા... ૧ ૨૮ ૮. જગવત્સલ જગબાંધવરે... ૧૨૦ ૨૨. નેમિ નિરંજન કિમહી... ૧૨૯ ૯. મેરા આતમ તેરે હવાલે... ૧૨૧ ૨૩. સાવગિરનારનો હાથ... ૧૩૦ ૧૦. આતમજીને આ ખોળિયું... ૧૨૧ ૨૪. મેરો પ્રભુ..
૧૩૧ ૧૧. યાત્રા નવાણું કરીએ.... ૧૨૨ ૨૫. તારોતારોનેમિનાથ.. ૧૨. તારી કીકી કામણગારી રે... ૧૨૨ ૨૬. તુમ સરીખો દીઠો... ૧૩૩ ૧૩. જગતિમિરને મિટાવન કાજે. ૧૨૩ ૨૭. ધન ધન શ્રી ગિરનારને... ૧૩૪ ૧૪. નેમિવરનિરાલા... ૧૨૩ |૨૮. શત્રુંજય સમો રૈવત... ૧૩૫
૧૩૨
ગિરનાર ભક્તિધારા :
૧૬૮
૧૬૮
૧૬૯
૧૬૯
૧. ચાલો રે.. સૌ ચાલો... ૧૫૮ ૧૬. જોગી બનીને ચાલ્યા..., ૨. ચાલો આપણે સાથે... ૧૫૮ ૧૭. આપ ક્યા જાને.., ૩. જિનશાસનના ઇતિહાસના... ૧પ૯ ૧૮. વો કાલા સહસાવન... ૪. મળે તારું શરણું... * ૧૬૦ ૧૯. ઓમારા નેમજી... . ૫. તારા વિનાને મને... ૧૬૧ ૨૦. મેરે સર પર રખ દો... ૬. ગિરનારજીકાનાથ હૈ. ૧૬૧ ૨૧. આવો આવોનેરેમકુમાર.. ૭. ઝલક દિખા...
૧૬૨ ૨૨. ભાવના જાગી છે... ૮. ઓ નેમિ તેરે ભક્ત... ૧૬૩ ૨૩. દર્શન કરવાને અમે... ૯. એક રાજકુમારી રે... ૧૬૩ ૨૪. વરસે ભલે વાદળી... ૧૦. આ નેમ પ્રભુ કે ચરણો મેં... ૧૬૪ ૨૫. થાળભરીચોખા... ૧૧. કભી પ્યાસેકો...
૧૬૫ ૨૬. ઘોર અંધારી રે... ૧૨. જીવન લડાઈ જીતી જનારા.. ૧૬૫ ૨૭. હેલો મારો સાંભળો... ૧૩. યે નેમપ્રભુ અલબેલે... ૧૬૬ ૨૮. ઝનન ઝનન... ૧૪. દેવાધિદેવ તણા... ૧૬૭ ૨૯. દીનાનાથજી... ૧૫. તેરે દ્વાર ખડા ભગવાન... ૧૬૭ ૩૦. નેમ રાજુલછે...
૧૭૦. ૧૭૧ ૧૭૧ ૧૭૨ ૧૭૩ ૧૭૩ ૧૭૪ ૧૭૪ ૧૭૫ ૧૭૬ ૧૭૬
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૦
સામાન્ય ભક્તિગીત વિભાગ ૧. ભગવાનની કૃપાનો... ૧૭૭ | ૩૭, દાદા તારા પગલાં... ૧૯૫ ૨. આશરા ઇસ જહાંકા... " ૧૭૭ ૩૮. મારા મનમાં એક જ તું... ૧૯૫ ૩. તુજ કરુણાધારમાં... ૧૭૮ | ૩૯. તુજને જોયા કરું... ૧૯૫ ૪. તારે દ્વારે આવીને.. ૧૭૮ ૪૦. તારી પ્રીતિની કેવી અસર? ૧૯૬
કરુણાના સિંધુપ્રભુજી... ૧૭૯ ૪૧. સમજુને શું કહેવાય... ૧૯૬ ૬. સૂરજ કી ગરમી સે... ૧૭૯ ૪૨. આ ભવના સાગરમાં... ૧૯૭ ૭. એક ઘડી પ્રભુ... ૧૮૦ ૪૩. ફરું છું પહાડ ને જંગલ... ૧૯૭ ૮. આંખડી મારી પ્રભુ... ૧૮૦ | ૪૪. સદા હું તું સદા તું હું... ૧૯૮ ૯. અમી ભરેલી નજરું... ૧૮૧ | ૪૫. મોહે લાગી લગન... ૧૯૮ ૧૦. ગમે તે સ્વરૂપ... ૧૮૧ |૪૬. સમયને સાચવી લેશો... ૧૯૯ ૧૧. ઝગમગતા તારલાનું... ૧૮૨ |૪૭. મંદિર પધારો સ્વામી... ૧૯૯ ૧૨. તમે મન મૂકીને... - ૧૮૨ ૪૮. મુઝે મેરી મસ્તી... ૨૦૦ ૧૩. નામૌતેરા તારણહારા... ૧૮૩|૪૯. તમારે ઈશારે તમારી કૃપાથી.. ૧૪. બંધન બંધને ઝંખે મારું મન...૧૮૩૫૦. ફૂલ નહિ તો પાંખડી... ૨૦૧ ૧૫. મુક્તિ મળે કે ના મળે... ૧૮૪/૫૧. ઐસા મિલતા રહે. ૨૦૧ ૧૬. ઓ વીર તારા ચરણકમળમાં...૧૮૫ | પર. આંસુ ભરેલી આંખે... ૨૦૨ ૧૭. મારો ધન્ય બન્યો... ૧૮૫૫૩. પ્રેમ ભરેલું હૈયું.. ૨૦૩ ૧૮. મારા વ્હાલાપ્રભુ. ૧૮૬ [૫૪. સ્વામીતારાસ્નેહથી...
૨૦૪ ૧૯. યહ હૈ પાવન ભૂમિ... ૧૮૬ ૫૫. મને જ્યાં જવાનું મન.. ૨૦૪ ૨૦. હું કરું છું પ્રાર્થના... ૧૮૭ | પ૬. તું મને ભગવાન...
- ૨૦૫ ૨૧. ચાર દિવસનાં ચાંદરડા પછી...૧૮૭) ૫૭. સંસાર કેસાગરમેં. ૨૦૫ ૨૨. મારું આયખું ખૂટે... ૧૮૭ |૫૮. જિંદગી બેકાર ચાલી... ૨૦૬ ૨૩. ભક્તિ કરતાં છૂટે મારા... ૧૮૮પ૯. મેરેદોનોં હાથોમેં... ૨૦૬ ૨૪. પ્રભુ એ વિનંતી... ૧૮૯ | ૬૦. એવી લાગી લગન... ૨૦૭ ૨૫. આટલું તો આપજે... ૧૮૯ ૬૧. એક પંખી...
૨૦૭ ૨૬. મૈત્રીભાવનું પવિત્ર ઝરણું... ૧૯૦ ૬૨. તાહી જો હાક સુણી કોઈના આવે...૨૦૮ ૨૭. સમતાથી દર્દસહુ. ૧૯૦ | ૬૩. પંખીડા ને આ પીંજરું... ૨૦૮ ૨૮. હાલામા હૈયામાં.. ૧૯૧ ૬૪. એક જ અરમાન છે મને.. ૨૦૯ ર૯. અબ સોંપ દીયા..
૧૯૧ ૬૫. પ્રભુ ! તેં મને જે ... ૨૦૯ ૩૦. બધી મિલકત તને ધરું તોપણ...૧૯૨ ૬૬. પ્રભુ! મારા કંઠમાં દેજો... ૨૧૦ ૩૧. દાદા તારું મંદિર... ૧૯૨ | ૬૭. રંગાઈ જાને રંગમાં... ૨૧૦ ૩૨. ચલોબલાવા આયા હૈ... ૧૯૩ | ૬૮. શબ્દમાં સમાય નહીં... ૩૩. દર્શન દેજો નાથ... ૧૯૩ ૬૯. મારો ધન્ય બન્યોઆજે... ૨૧ ૨ ૩૪. જબ કોઈનહિ આતા... ૧૯૩ |૭૦. ઓતારણહારે...
૨૧૨ ૩૫. અમને અમારા પ્રભુજી... ૧૯૪ ૭૧. પ્રભુ અમે ડૂબી રહ્યા... ૨૧૩ ૩૬. આ ભવ મળિયા... ૧૯૪ |૭૨. પાપ કરતાં માપ રાખ્યું... ૨૧૩
૨૧૧
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૮
૭૩. તારી પાસે એવું શું? ૨૧૪ ]૮૮. મારા દાદાને દરબારે... ૨૨૩ ૭૪. દૂર તમે ના રહેશો, પ્રભુજી... ૨૧૪ ૮૯. મારે ભક્તિ તમારી... ૨૨૪ ૭૫. સાચો સંગમપ્રભુસાથે.. ૨૧૫ ૯િ૦. મારી આજની ઘડી છે... ૨૨૪ ૭૬. ખૂણે ખૂણામાં હૃદય. ૨૧૬ ૯િ૧. રંગે રમે આનંદે રમે.. ૨૨૪ ૭૭. દાન ધર્મની જવલંત જયોતિ... ૨૧/૯૨. અજવાળાંદેખાડો... ૨૨૫ ૭૮. તું તારે કે ના તારે... ૨૧૭ ]૯૩. અરિહંતના ધ્યાને... ૨૨૫ ૭૯. અવતાર માનવીનો... ૨૧૮ |૯૪. દુખડાનિવારોમારા... ૨૨૬ ૮૦. મોડું શાને કરે છે વધુ? ૨૧૯ ]૯૫. પ્રભુથી પાગલ થઈ.. ૨૨૭ ૮૧. હૃદયને અશાંતિમાં... ૨૧૯ ૩૯૬. ખુલ્લા મુક્યા છે મેંતો.. ૮૨. યુગોથી હું પુકારું છું... ૨૨૦ ૯િ૭. કૈસે રીઝાવું મેં તુમ્હ... ૨ ૨૯ ૮૩. જિનવર મંદિર જે બંધાવે... ૨૨૧ ૯૮. ઇતની શક્તિ હમેં. ૨૨૯ ૮૪. કર્મો કરેલા મુજને. ૨૨૧ ૯૯. હમકો મનકી શક્તિ... ૨૩૦ ૮૫. આજ વગડવો.. ૨૨૨ ૧૦૦. તુમહીં હોમાતા પિતા... ૨૩૦ ૮૬. કેસરિયાં રે...કેસરિયાં... ૨૨૨ ૧૦૧. ગિરનારકેનિવાસી... ૮૭. ઢોલિડા ઢોલ ધીમો... ૨૨૩
દીક્ષાગીત ૧. મને વેશ શ્રમણનો મળજો... ૨૩૨ | ૧૪. કદી જો પરિષદ રડાવે... ૨૪૧ ૨. ઓધોછેઅણમૂલો... ૨૩૩ | ૧૫. જાગ્યોરે આતમા આશ... ૨૪૨. ૩. જા સંયમ પંથે દીક્ષાર્થી... ૨૩૪ | ૧૬. મુક્તિતણા સપના... ૨૪૩
જેનારોમરોમથી ત્યાગ... ૨૩૫ | ૧૭. આ કેશનું લુંચન છે... ૨૪૩
રૂડા રાજમહેલનેત્યાગી.. ૨૩૫ ૧૮. આગળ પોથી નેપાછળ... ૨૪૪ ૬. યૌવનવયમાં સુખ છોડનારા.. ૨૩૬ | ૧૯. મારે સાધવી છે. ૨૪૫
સાધુબને કોઈ... ' ૨૩૬ | ૨૦. તમે ઓઘો લઈને તરિયા... ૨૪૬ ૮. સાધનાના પંથે આજે... ૨૩૭ ૨૧. હો સંયમ સાધક શૂરવીરો... ૨૪૭
સંયમ જીવનનો... ૨૩૮ | ૨૨. લેજો સમજીને સંયમનો ભાર ૨૪૮ ૧૦. બેના રે...
૨૩૯ | ૨૩. હેજો જયજયકાર... ૨૪૮ ૧૧. હું જઉં છું... ૨૩૯ | ૨૪. વીરારે..
૨૪૯ ૧૨. ક્યારે બનીશ હું સાચો રે સંત... ૨૪૦ ૨૫. હું તો અરિહંત અરિહંત...૨૫૦ ૧૩. તમે મારગડો લઈ... ૨૪૦
ગુરુભક્તિગીત ૧. સંત પરમ હિતકારી ૨૫૦ ૭. ગુરુદેવ મેરે દાતા... ૨૫૪ ૨. તારા ગુણોનીપાટ ૨૫૦ ૩૮. તુમ્હીં હોબાતા...
૨૫૪ ૩. ગુરુમા તેરે...
૨૫૧ ૯. ગુરુવર તેરી પરમ... ૨૫૫ ઐસા ચિદ્રસદિયો... ૨૫૨ ૧૦. શ્વાસોનીમાળામાં
૨૫૫ ૫. કોટિ કોટિ વંદન... ૨૫૨ ૧૧. જીવનલીલા સંકેલીને ૨૫૬ ૬. ગુરુપ્રેમરોગ હૈ.. ૨૫૩
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનાર તળેટીએથી...
જગમાં તીરથ દો વડા, શત્રુંજય ગિરનાર;
એક ગઢ ઋષભ સમોસ, એક ગઢ નેમકુમાર જગપ્રસિદ્ધ તીર્થાધિરાજ શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થની સ્પર્શના-ભક્તિ આજે ચતુર્વિધ સંઘમાં દિનપ્રતિદિન વિસ્તાર પામી છે, તેવા અવસરે આ વિશ્વના દ્વિતીય જગપ્રસિદ્ધ શ્રી ગિરનારજી મહાતીર્થ પ્રત્યે કેટલાક વર્ષોથી સમસ્તજૈનસંઘો દ્વારા ઉપેક્ષા સેવાયેલ છે. જેના પરિણામે અતીત-અનાગત અનંતા તીર્થકરો તથા વર્તમાન ચોવીસીના બાવીસમા તીર્થંકર બાલબ્રહ્મચારી શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માના દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષકલ્યાણકોથી પાવન બનેલી આ તીર્થભૂમિ ચતુર્વિધ સંઘ દ્વારા અલ્પ સ્પર્ધાયેલ રહેલ છે.
પરમાત્મા અને પૂજયોના પ્રસાદથી છેલ્લા ચારેક વર્ષથી આ મહાતીર્થના માહાભ્યને સમસ્ત જૈનસંઘના ઘર- ઘરમાં અને ઘટ-ઘટ સુધી પહોંચાડવાના યત્કિંચિત્ પ્રયાસ અંતર્ગત પ્રસ્તુત પુસ્તકનું પ્રકાશન થઈ રહેલ છે.
આજે ગિરનાર-નેમિનાથ આ બન્ને નામો એકબીજાના પર્યાય તુલ્ય બની ગયા છે, ગિરનાર-નેમિનાથ એકબીજા સાથે અનેક ઘટનાઓની ઘટમાળથી ગુંથાયેલા છે. આજે પણ આ તીર્થભૂમિ ઉપર નેમિપ્રભુ સહ અનંતા તીર્થકરોના દીક્ષા કલ્યાણક અવસરના વૈરાગ્યરસથી ભીંજાયેલો વસંતીવાયરો રોમ-રોમને રોમાંચિત કરી રહ્યો છે, અનંતા કેવળજ્ઞાન કલ્યાણકોનો પુનિતપ્રકાશ અનેક
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભવ્યાત્માઓના અંતરમાં પડેલા મિથ્યાતામસને દૂર હડસેલી સમ્યકત્વની સાધનાનો સ્પર્શ કરાવી રહ્યો છે સાથે સાથે અનંતાજિનના મોક્ષકલ્યાણકોની મધુરીમહેકથી સમગ્ર પ્રકૃતિ મઘમઘાયમાન બની રહી છે.
આવા મહાતીર્થની આરાધના-સાધના-ઉપાસના આપણા આત્મા ઉપર ગાઢ થયેલા અનાદિકાળના વિષય-કષાયની વાસનાના સંસ્કારોને મંદ પાડી| પરંપરાએ પરમતત્ત્વ પર્યત પહોંચાડવાનું સામર્થ્ય ધરાવે છે, તેથી આ તીર્થભક્તિ ભવ્યજનોની ભાવધારાને પ્રોત્સાહિત કરે તેવા શુભાશયથી સ્તુતિ, સ્તવન, થોય, ભક્તિગીતો,સ્તોત્ર, પૂજાદિ સંગ્રહસ્વરૂપ ઝરણાંઓનો સંગમ કરાવી પ્રસ્તુત “ગિરનાર ગીતગંગાનું અવતરણ કરાવી ભવ્યજનોના હૈયા સુધી વહેતું કરવાનો અલ્પપ્રયાસ કરેલ છે. સૌ કોઈ આ ગંગાજળનાં ભાવજ્ઞાનની મસ્તી માણી પરમપંથ તરફ પગરવ માંડી પરંપરાએ પરમપદને પામે એ જ પિપાસા.
જિનાજ્ઞા વિરુદ્ધ કંઈ લખાયું હોય તો ત્રિવિધ અંતઃકરણપૂર્વક ક્ષમા યાચું છું.
વિ.સં. ૨૦૬૮ ટ્વિ.વ.૯
એ જ લિ. ભવોદધિતારક ગુરુપાદરેણુ
મુનિ હેમવલ્લભ વિજય
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનારનો મહિમાં ન્યારો એનો ગાતા બાપે આરો.....
ગિરનાર ગિરિવર પણ શત્રુંજયગિરિની માફક પ્રાયઃ શાશ્વત છે પાંચમા આરાના અંતે જ્યારે શત્રુંજ્યની ઊંચાઈ ઘીને સાત હાથ થશે ત્યારે ગિરનારની ઊંચાઈ સો ધનુષ્ય રહેશે. રૈવતગિરિ (ગિરનાર) એ શત્રુજ્યગિરિનું પાંચમું શિખર હોવાથી તે પાંચમું જ્ઞાન અર્થાત્ કેવળજ્ઞાન અપાવનારું છે આ મનોહર એવો ગિરનાર સમવસરણની શોભાને ધારણ કરે છે કરણકે મધ્યમાં ચૈત્યવૃક્ષ જેવું મુખ્ય શિખર અને ગઢ જેવા આજુબાજુમાં અન્ય નાના પર્વતો આવેલા છે જાણે કે ચાર દિશામાં ઝરણાં વહેતાં હોય તેવા ચાર દ્વારોરૂપ ચાર પર્વતો શોભી
રહ્યા છે.
૪,
ગિરનાર ઉપર અનંતા તીર્થંકરો આવેલા છે અને મહાસિદ્ધિ અર્થાત્ મોક્ષપદને પામેલા છે તથા અનંતા તીર્થરના ધક્ષા- કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષલ્યાણક થયા છે તેમજ અનેક મુનિઓ પણ મોક્ષપદને પામ્યા છે અને ભવિષ્યમાં પામશે. ગંઈ ચોવીસીમાં થયેલા ૧, શ્રી નમીશ્વર ૨, શ્રી અનિલ ૩, શ્રી યશોધર ૪, શ્રી કૃતાર્થ ૫, શ્રી ક્લેિશ્વર ૬, શ્રી શુદ્ધમતિ ૭, શ્રી શિવક્ર અને ૮, શ્રી સ્પંદન નામના આઠ તીર્થક્ય ભગવંતોના દિક્ષા-કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષલ્યાણક અને અન્ય બે તીર્થંકર ભગવંતના માત્ર મોક્ષલ્યાણક ગિરનાર ગિરિવર ઉપર થયા હતા. વર્તમાન ચોવીસીના બાવીસમાં તીર્થર બાલબ્રહ્મચારી શ્રી નેમિનાથ “ભગવાનના દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષલ્યાણક ગિરનાર ઉપર થયા છે તેમાં દીક્ષા અને કેવળજ્ઞાન લ્યાણક સહસાવન (સહખમ્રામ્રવન) માં તથા મોક્ષલ્યાણક પાંચમી ટુંક ઉપર થયેલ છે. આવતી ચોવીસીમાં થનારા ૧,શ્રી પદ્મનાભ ૨,શ્રી સુરદેવ ૩, શ્રી સુપાર્શ્વ ૪, શ્રી સ્વયપ્રભ ૫, શ્રી સર્વાનુભૂતિ ૬, શ્રી દેવકૃત ૭, શ્રી ઉદય ૮, શ્રી પેઢાલ ૯, શ્રી પોટ્ટલ ૧૦, શ્રી સર્જર્તિ ૧૧, શ્રી સુવ્રત ૧૨, શ્રી અમમ ૧૩, શ્રી નિષ્કષાય ૧૪, શ્રી નિષ્પલાક
છે,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫, શ્રી નિર્મમ ૧૬, શ્રી ચિત્રગુમ ૧૭, શ્રી સમાધિ ૧૮, શ્રી સંવર ૧૯, શ્રી યશોધર ૨૦, શ્રી વિજય ૨૧, શ્રી મલ્લિમ્પિ ૨૨, શ્રી દેવ આ બાવીસ તીર્થક્ટ પરમાત્માના માત્ર મોક્ષલ્યાણક તથા ૨૩, શ્રી અનંતવીર્ય ૨૪, શ્રી ભદ્રકૃત આ બે તીર્થક્ર પરમાત્માના દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષલ્યાણક ભવિષ્યમાં ગિરનાર મહાતીર્થ ઉપર થશે. ગિરનાર મહાતીર્થની ભક્તિ દ્વારા શ્રી નેમિનાથ ભગવાનના રહનેમિ સહિત આઠ ભાઈઓ, શાંબ, પ્રદ્યુમ્ન આદિ અનેક કુમારો, કૃષ્ણ મહારાજાની આઠ પટ્ટરાણીઓ, સાધ્વી રાજીમતિશ્રી આદિ અનેક ભવ્યાત્માઓ મોક્ષપદને પામ્યા છે અને કૃષ્ણ મહારાજાએ તો આ તીર્થભક્તિના પ્રભાવે તીથરનામકર્મ બાંધેલ છે તેથી તેમનો આત્મા આવતી ચોવીસીમાં બારમા તીર્થક્ટ શ્રી અમસ્વામી બની મોક્ષપદને પામશે. ગિરનાર મહાતીર્થ તથા શ્રી નેમિનાથ ભગવાન ઉપર અવિહડરાગના પ્રભાવે ધામણઉલી ગામના ધાર નામના વેપારીના પાંચ પુત્રો ૧, કલમેઘ ૨, મેઘનાદ ૩,ભેરવ ૪, એકપદ અને ૫, રૈલોક્યપદ આ
પાંચેય પુત્રો મરીને તીર્થના ક્ષેત્રાધિપતિ દેવ થયા છે. ૧૦, સ્વર્ગલોક પાતાળલોક અને મૃત્યુલોક્ના ચૈત્યોમાં સુર, અસુર અને
રાજાઓ ગિરનારના આકારને હંમેશા પૂજે છે ૧૧, વલ્લભીપૂરનો ભંગ થતાં ઈન્દ્રમહારાજાએ સ્થાપન કરેલ શ્રી નેમિનાથ
ભગવાનના બિંબની રત્નકાંતિ ગિરનારમાં લુમ ક્રવામાં આવી હતી તે મૂર્તિ આજેગિરનારમાં મૂળનાયક્તા સ્થાને બિરાજમાન છે. ગિરનાર મહાતીર્થમાં વિશ્વની સૌથી પ્રાચીન એવી મૂળનાયક તરીક બિરાજમાન શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની મૂર્તિ લગભગ ૧,૬૫,૩૫ વર્ષનૂન (ઓછા) એવા ૨૦ લેવલે સાગરોપમ વર્ષ પ્રાચીન છે જગઈ ચોવીસીના ત્રીજા સાગર નામના તીર્થના કળમાં બ્રમેન્દ્ર દ્વારા બનાવવામાં આવેલ હતી. આ પ્રતિમાને પ્રતિષ્ઠિત ક્યને લગભગ
૮૪,૭૮૫ વર્ષ થયા છે તે મૂર્તિ આ જસ્થાને હજુ લગભગ ૧૮,૪૬૫ વર્ષ સુધી પૂજાશે ત્યારબાદ શાસન અધિયા દ્વારા પાતાળલોકમાં લઈ જઈને પૂજાશે.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩,
૧૪,
૧૫,
૧૬,
૧૭,
૧૮.
૧૯,
૨૦,
૨૧,
૨૨,
૨૩,.
૨૪,
૨૫,
ગિરનાર ઉપર ઇન્દ્ર મહારાજાએ વજ્રથી છિદ્ર પાડીને સોનાના
બલાનક ઝરૂખાવાળું રૂપાનું ચૈત્ય બનાવીને મધ્યભાગમાં શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની ચાલીસ હાથ ઊંચાઇની શ્યામવર્ણની રત્નની મૂર્તિ સ્થાપન રી હતી.
ઇન્દ્ર મહારાજાએ પૂર્વે બનાવ્યું હતુ તેવું પૂર્વાભિમુખ જ્વાલય શ્રી નેમિનાથ ભગવાનના નિવાર્ણ સ્થાને પણ બનાવ્યું હતું. ગિરનારમાં એક સમયે કલ્યાણના કારણસ્વરૂપ છત્રશિલા, અક્ષરશિલા, ઘંટશિલા, અંજ્ઞશિલા, જ્ઞાનશિલા, બિન્દુશિલા અને સિદ્ધશિલા આદિ શિલાઓ શોભતી હતી.
જેમ મલયગિરિ ઉપર બીજા વૃક્ષો પણ ચંદનમય બની જાય છે તેમ ગિરનાર ઉપર આવનાર પાપી પ્રાણીઓ પણ પુણ્યવાન થઇ જાય છે જેમ પારસમણિના સ્પર્શથી લોઢું સુવર્ણ થઇ જાય છેતેમ ગિરનારના સ્પર્શથી પ્રાણી ચિન્મય સ્વરૂપી બની જાય છે
ગિરનારની ભક્તિ નારને આ ભવમાં કે પરભવમાં ઘરિદ્રય આવતું નથી.
ગિરનાર મહાતીર્થમાં નિવાસ કરતાં તિર્યંચો (જ્નાવરો) પણ
- આઠભવની અંદર સિદ્ધિપદને પામે છે
ગિરનાર મહાતીર્થ એ પુણ્યનો ઢગલો છે
ગિરનાર મહાતીર્થ એ પૃથ્વીના તિલક સમાન છે
અનેક વિદ્યાધરો, દેવતાઓ, કિન્નરો, અપ્સરાઓ અને યક્ષો પોતપોતાની ઇષ્ટસિદ્ધિને પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છાથી ગિરનારમાં નિવાસ રે છે
ગિરનાર ગિરિવરના પવનનો પવિત્ર આહાર કરતા અને વિષમમાર્ગે ચાલતા એવા યોગીઓ અર્હ પદની ઉપાસના કરતા ગુફાઓમાં સાધના કરતાં હોય છે
ગિરનાર મહાતીર્થની સેવાથી કેટલાય પુણ્યાત્માઓ આ લોકમાં સર્વસંપત્તિ અને પરલોકમાં પરમપદને પામે છે
ગિરનાર મહાતીર્થની સેવાથી પાપી જીવો પણ સર્વકર્મનો સંક્ષય કરી અવ્યક્ત અને અક્ષય એવા શિવપદને પામે છે
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬,
૨૭,
૨૮,
૨૯,
૩૦,
૩૧,
૩૨,
૩૩,
૩૪,
૩૫,
સર્વતીર્થોમાં ઉત્તમ અને સર્વતીર્થની યાત્રાના ફળને આપનાર આ ગિરનાર મહાતીર્થના દર્શન અને સ્પર્શનમાત્રથી સર્વપાપો હણાઇ જાય છે
ગિરનાર મહાતીર્થની ભક્તિ દ્વારા મહાપાપના નારા અને મહાદુષ્ટ એવા ફુાદિક રોગવાળા જીવો પણ સર્વસુખનાં ભાન થાય છે ગિરનાર મહાતીર્થના શિખર ઉપર રહેલા પવૃક્ષો યાચકોનાં ઇચ્છિતને પૂરે છે તે આ ગિરિનો જ મહિમા છે અહીં રહેલા ગિરિઓ, નદીઓ, વૃક્ષો, કુંડો અને ભૂમિઓ અન્યસ્થાને રહેલા એક તીર્થની માફક અહીં તીર્થપણાને પામે છે અર્થાત્ તે બધા પણ તીર્થમય બની જાય છે
ગિરનાર મહાતીર્થમાં પુણ્યહીન પ્રાણીઓને નહીં દેખાતી એવી સુવર્ણસિદ્ધિ નારી અને સર્વઇચ્છિતફલને આપનારી રસકૂપિકાઓ રહેલી છે
ગિરનાર મહાતીર્થની માટીને ગુરૂગમના યોગથી તેલ અને ઘીની સાથે ભેળવીને અગ્નિમાં તપાવવાથી તે સુવર્ણમય બની જાય છે ભદ્રશાલ વગેરે વનમાં સર્વઋતુઓના બધી જ જાતનાં ફુલો ખીલેલાં હોય છે જ્લ અને ફલ સહિત ભદ્રશાલાદિ વનથી વીંટળાયેલો આ રમણીય ગિરનાર પર્વત ઇન્દ્રોનો એક ક્રીડાપર્વત છે
ગિરનાર મહાતીર્થમાં દરેક શિખરોની ઉપર બ્લુ, સ્થળ ને આકાશમાં ફરનારા જે જે જીવો હોય છે તે સર્વે ત્રણ ભવમાં મોક્ષે જાય છે
ગિરનાર મહાતીર્થ ઉપર વૃક્ષો, પાષાણો, પૃથ્વીકાય, અપ્લાય, વાયુકાય અને અગ્નિકાયના જીવો છે તે વ્યક્ત ચેતના નહિ હોવા છતાં આ તીર્થના પ્રભાવથી કેટલાક કાળે મોક્ષે જ્વારા થાય છે
જે જીવો ગિરનાર મહાતીર્થ ઉપર આવી પોતાના ન્યાયોપાન્તિ ધનનો સુપાત્રદાન દ્વારા સર્વ્યય રે છે તેઓને ભવોભવ સર્વ સંપત્તિઓ પ્રાપ્ત થાય છે
ઉત્તમ એવા ભવ્યજીવો ગિરનાર મહાતીર્થમાં માત્ર એક દિવસ પણ શીલ ધારણ કરે છેતે હંમેશા સુર, અસુર, નર અને નારીઓથી સેવવા યોગ્ય થાય છે
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬, ગિરનાર મહાતીર્થમાં જે ઉપવાસ, છઠ્ઠ, અમ આદિ તપ કરે છે તે
સર્વસુખોને ભોગવી પરમપદને અવશ્ય પામે છે ૩૭, જે જીવો ગિરનાર મહાતીર્થ ઉપર આવી ભાવથી પ્રિતિમાની
પૂજા કરે છે તે શીધ્ર શિવસુખને પ્રાપ્ત કરે છે ઘેરબેઠ પણ શુદ્ધ
ભાવપૂર્વક ગિરનારનું ધ્યાન ધરનાર ચોથાભવે મોક્ષપદને પામે છે ૩૮, ગિરનાર ગિરિવરના પવિત્ર શિખરો, સરિતાઓ, ઝરણાંઓ, ઘાતુઓ
અને વૃક્ષો સર્વ પ્રાણીઓને સુખ આપનારા થાય છે ૩૯, ગિરનાર ગિરિવર ઉપર શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની પ્રતિષ્ઠા અવસરે
પ્રભુજીના સ્નાત્રાભિષેક માટે ત્રણેય mતની નદીઓ વિશાળ એવા
ગજ્જપદકુંડમાં ઉતરી આવી હતી. ૪૦, ગિરનાર ગિરિવરમાં મોક્ષલક્ષ્મીના મુખરૂપે રહેલા ગન્દ્રપદ (ગજપદ)
નામના ફંડના પવિત્રમ્પના સ્પર્શમાત્રથી જીવોના અનેક ભવના પાપો નાશ પામે છે ગિરનાર ગિરિવરના ગજપદકુંડના ક્લથી સ્નાન કરીને જેણે ક્લેિશ્વર પરમાત્માને સ્નાન (પ્રક્ષાલ) કરાવેલ છે. તેણે કર્મમળવડે લેપાયેલા
પોતાના આત્માને પવિત્ર કર્યો છે ૪૨, ગિરનાર ગિરિવરના ગપદડના ક્લનું પાન ક્રવાથી કમ, શ્વાસ,
અરૂચિ, ગ્લાનિ, પ્રસુતિ અને ઉદરમાં ઉત્પન્ન થયેલા બાહ્યરોગો
પણ અંતરના કર્મમલની જેમ નાશ પામે છે ૪૩, mતમાં કોઈપણ શાશ્વતી દિવ્ય ઔષધીઓ, સ્વર્ણાદિ સિદ્ધિઓ
અને રસકૂપિકાઓ નથી કે જે આ ગિરનાર ગિરિવર ઉપર ન હોય! ૪૪, આકાશમાં ઉડતાં પક્ષીઓની છાયા પણ જો આ ગિરનાર મહાતીર્થનો
સ્પર્શ પામે તો તેઓની પણ દુર્ગતિનો નાશ થાય છે ૪૫, સહસાવનમાં નેમિનાથ ભગવાનની ક્ષિા અને કેવળજ્ઞાન લ્યાણકે
થયા હતા. ૪૬, સહસાવનમાં (લક્ષારામવન) ક્રોડ દેવતાઓ દ્વારા શ્રી નેમિનાથ
ભગવાનના પ્રથમ અને અંતિમ સમવસરણની રચના કરવામાં આવી
હતી. અને પ્રભુએ પ્રથમ તથા અંતિમ દેશના આપી હતી. ૪૭, સહસાવનમાં સોનાના ચૈત્યોની મનોહર ચોવીસીનું નિર્માણ કરવામાં
આવ્યું હતું.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
૪૮, સહસાવનમાં કૃષ્ણવાસુદેવ દ્વારા રા, સુવર્ણ અને રત્નમય
પ્રતિમાયુક્ત ત્રણ જિનાલયોનું નિર્માણ થયું હતું ૪૯, સહસાવન (લક્ષારામવન) ની એક ગુફામાં ભૂત-ભાવિ અને વર્તમાન
એમ ત્રણ ચોવીસીના બોંતેર પ્રતિમાઓ બિરાજમાન છે ' ૫૦, સહસાવનમાં શ્રી રહનેમિજી તથા સાધ્વી રાજીમતિશ્રીજી આદિ
મોક્ષપદને પામ્યા છે ૫૧, સહસાવનમાં હાલ સંપ્રતિકાલીન શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની પ્રતિમા
યુક્ત અદ્ભુત સમવસરણ મંદિર છે ગિરનાર ગિરિવરની પહેલી ટૂંકે હાલ ચૌદ-ચૌદ બેનમૂન નિાલયો ગિરિવર તિલક સમાન શોભી રહ્યા છે ભારતભરમાં મૂળનાયક તરીકે તીર્થંકર ન હોય તેવા સામાન્ય કેવળી સિદ્ધાત્મા શ્રી રહનેમિનું એક માત્ર જિનાલય ગિરનાર ગિરિવર
ઉપર છે ૫૪, શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય શ્રી બપ્પભટ્ટસૂરિ, શ્રી વસ્તુપાળ-તેપાળ, શ્રી
પેથડશા આદિ અનેક પુણ્યાત્માઓને સહાય કરનાર ગિરનાર
મહાતીર્થના અધિષ્ઠાયક્ષ શ્રી અંબિદ્ધદેવી આજે પણ હાજરાહજુર છે ૫૫, જ્યાં સુધી ગિરનારની યાત્રા નથી કરી ત્યાં સુધી જજીવને સર્વપાપ
સર્વ દુઃખ અને સંસાર ભ્રમણ રહે છે
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧.
૨.
૪.
૬.
ગિરનાર સ્તુતિ સરિતા
ગિરનાર મહાતીર્થ સ્તુતિ
(રાગ : એવા પ્રભુ અરિહંતને..)
બે તીર્થ જ્યામાં છે વડા તે, શત્રુંજ્યને ગિરનાર, એક ગઢ સમોસર્યા આિિશ્મને, બીજે શ્રી નેમિ જુહાર; એ તીર્થ ભક્તિના પ્રભાવે, થાયે સૌનો બેડોપાર, એ તીર્થરાજ્યે વંતા, મુજ ભ્ભ આજ સફળ થયો... દેવાંગનાને દેવતાઓ, જેની સેવના ઝંખતા, મળી તીર્થ ક્પો વળી, જેના ગુણલાં ગાવતાં; જ્મિો અનંતા જે ભૂમિએ, પરમપત્ને પામતાં, એ ગિરનારને વંતા, મુજ ભ્ભ આજ સફળ થયો... પશુઓના પોકાર સુણી, ણા દિલમાં આણતાં, રડતી મેલી રાજીમતિને, વિવાહમંડપ ત્યાગતાં; સંયમવધૂ કેવલશ્રી, શિવરમણીને પરણતાં, એ નેમિનાથને વંતા, મુજ ભ્ભ આજ સફળ થયો... શિવાનંદને પરણવાના, મનોરથોને સેવતાં, પ્રિતમતણા પગલેપગલે, ગિરનારે સંયમ સાધતાં; નેમથી વરસો પહેલાં, મુક્તિપન્ને પામતાં, એ રાજીમતિને વંતા, મુજ મા આજ સફળ થયો... ક્નક કામિનીને ત્યાગી, નેમજી પધારતાં, સંયમગ્રહી સંગ્રામ માંડી, ઘાતીકર્મ જ્યાં સૂરતાં; રાજીમતિ ીક્ષા ગ્રહી, શિવશર્મને જ્યાં પામતાં, એ સહસાવનને વંતા, મુજ મૈં આજ સફળ થયો... અવસર્પિણીમાં સૌ પ્રથમ, અરિહંતપદે જે શોભતાં, તીર્થતણી રચના કરી, યુગલાધર્મ નિવારતાં; અજ્ઞાનીના તિમિર ટાળી, જ્ઞાનજ્યોત જ્વાવતાં, એ આદિનાથને વંતા, મુજ મા આજ સફળ થયો...
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
કમઠતણા ઉપસર્ગોને, સમભાવથી જે ઝીલતાં, જે બિંબથી અમિરસતણા, ઝરણાઓ સહેજે ઝરતાં; જેના પ્રગટપ્રભાવથી, ભવિના દુખડ ભાંગતાં, એ અમિઝરા પાર્શ્વ વંતા, મુજ જન્મ આજ સફળ થયો.... નમસમીપે વ્રતગ્રહી, ગુફામાં ધ્યાનને ધ્યાવતાં, અશુભકર્મના ઉદ્યથી જે, વ્રતમાં ડગમગ થાવતાં; પ્રતિબોધ પામી રાજુલ વયણે, મોક્ષમારગ સાધતાં એ રહનેમિને વંતા, મુજ ન્મ આજ સફળ થયો... બાલબ્રહ્મચારી નેમનાથ, પરમપદ જ્યાં પામતાં, ભવિઝ્મો મળીને ભક્તિકાજે, પગલાં ને ત્યાં ઘવતાં; પરતીર્થીઓ જેને વળી, તાત્રય નામે પૂજ્યાં, એ પાંચમીટૂંન્ને વંતા, મુજ જન્મ આજ સફળ થયો.
ગિરનાર પંખાવલી
(રાગ અરિહંત વંદ્માવલી મંદિર છે મુક્તિ...) બે તીર્થ ળમાં છે વડ તે, શત્રુજ્યને ગિરનાર, - એક ગઢ સમોસર્યા આદિક્તિને, બીજે શ્રી નેમિ જુહાર; . એ તીર્થ ભક્તિના પ્રભાવે, થાયે સૌનો બેવેપાર, એ તીર્થરાળે વંતા, પાપો બધાં દૂરે જ્યાં ...(૨) ગત ચોવીસીમાં જે ભૂમિએ, સિધ્ધિવધૂ ક્તિ દસ વર્યા, ને આવતી ચોવીસી માંહે, સૌ ક્નિો શાસ્ત્ર કહ્યાં; એ ગિરનારના ગુણઘણા પણ, અંશથી શબ્દ વણ્યા, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે ...(૨) નંદભદ્ર, ગિરનાર, સ્વર્ણગિરિ, ને શાશ્વતો રેવત વળી, ઉયંત, કૈલાસ, એમ છ આરે નામો ધરી ; ઉત્સર્પિણીએ શતધનથી, ત્રીસ વોક્ત બની, એ ગિરનારને વંક્તા, પાપો બધાં દૂર જતાં...(૨)
G
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
અપ્સરાઓ ષિઓ વળી, સિધ્ધપુરૂષને ગાંધર્વો, આ તીર્થકેરી સેવા કાજ, આવતાં સૌ ભવિનો; ઘેરબેઠં પણ તસ ધ્યાન ધરતાં, ચોથે ભવે શિવસુખ લહો, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં રે માં...(૨) ત્રણ ત્રણ લ્યાણક ભાવિકળે, નેમિક્સિના જ્યાં જાણી, ભરતેશ્વરે રચના કરાવી, “સુરસુંદર મંદિર તણી; શોભતી જેમાં પ્રભુની, મણિમય મૂરત ઘણી, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં તાં...(૨) અજ્ઞાન ટળી ભવ્યન્મના, જ્ઞાનજ્યોત ક્લાવતાં, “સ્વસ્તિકવર્તક' પ્રાસાહ્ન, ભરતચક્રી ક્રાવતાં, જેમાં માણિક્ય રત્નને વળી, સ્વર્ણબિંબો ભરાવતાં, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે જ્યાં...(૨) પ્રાસાક્ની પ્રતિષ્ઠા કરે, ગણધરો પધારતાં, હર્ષે ભરેલાં ઈન્દ્રો પણ, ઐરાવણ પર આવતાં; હસ્તિપાદે ભક્તિકાજે, ગજપદ કુંડ રાવતાં, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે જતાં...(૨) .ત્રણ ભુવનની સરિતાતણા, સુરભિ પ્રવાહ તે ઝીલતાં, જે ક્લ ફરસતાં આધિ – વ્યાધિ, રોગ સૌના ક્ષય થતાં ; તે ક્લે થી ક્મિ.અર્ચતા, અામરપદ પામતાં, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં તાં...(૨) દેવતાઓ ઉર્વશીઓ, યક્ષોને વિદ્યાધરો, વળી ગાંધર્વો સ્વસિદ્ધિ તજ, તીર્થની સ્તવના રે ; જ્યાં સૂર્ય-ચંદ્ર વિમાન વિરામી, હર્ષથી સ્તવના રે, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં તાં...(૨) જ્યાં દેવાંગનાના ગાનમાં, આસક્ત મયૂર નાચતાં, પવને પૂરેલ વેણુને, ઝરણાંઓ સૂરને પૂરતાં ;
જ્યાં વાયુવેગે વિવિધવૃક્ષો, નૃત્ય ક્રતાં ભાસતાં, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં જ્યાં...(૨)
૧૦
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
ગુફાઓમાં સાધકો વળી, મંત્રોને આરાધતાં, નવરંધ્રોથી પ્રાણોને રોધિ, પરમનું ધ્યાન ધ્યાવતાં ; વળી વિવિધ યોગાસનો વડે જે, યોગ સાંધના સાધતાં, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં રે જ્યાં...(૨) સ્વર્ણમણિ માણિક્યરત્નો, સૃષ્ટિને અજ્વાળતાં, દિવસે મણીરત્નો વળી ઔષધો રાત્રે ધ્રુપતાં ; ને લીઓના ધ્યપતાકા, અનંત વૈભવે શોભતાં, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે જ્યાં...(૨)
આ તીર્થ ભૂમિએ પક્ષીઓની, યા પણ આવી પડે ; ભવભ્રમણ કેરાં દુર્ગતિના, બંધનો તેનાં ટળે ; મહાદુષ્ટને વળી કુષ્ટરોગી, સર્વસુખ ભાજ્બ બને, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં રે જ્યાં...(૨) આ તીર્થપર જે ભાવથી, અલ્પ ધર્મ પણ કરે, આ લોક્થી પરલોક વળી, તે પરમલોને ઈ વરે ; જે તીર્થની સેવા થકી,ફેરા ભવોભવના ટળે, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં . જ્યાં...(૨) નેમ આવ્યા જાન જોડી, પરણવા રાજુલ ઘરે, પશુઓતણા પોકાર સુણી, તે નેમજી પાઘ ફરે; વૈરાગ્યના રંગે રમેને, શિવવધૂ મનને હરે, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે જ્યાં...(૨) સહસાવને વૈભવ ત્યજી, દીક્ષા ગ્રહે રાજુલપ્રભુ, યુધ્ધ આદરી ચોપનદિને, કર્મ કરે તે લઘુ ; આસો અમાસે ચિત્રા કાળે, કૈવલ્ય પામે વિભુ, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં . જ્યાં...(૨) સુરવૃંદ નાચે હર્ષ સાથે, ભાવથી ત્રણગઢ રચી, વરદત્ત – યક્ષિણીવળી, શાર્હને તસશ્રી મળી; તીર્થથાપનાને ી, ગૌમેધ યક્ષ અંબા ભળી, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં રે જ્યાં...(૨)
૧૩
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮
૧૯
૨૦
ર૧
સાગર પ્રભુના કાળમાં, અતીત ચોવીસી મહી, બ્રહ્મેન્દ્રે નિજ્માવિ જાણી, નેમની પ્રતિમા ભરી ; ગણધર પ્રભુના એ થયા, વરદત્ત શિવવધૂ ધણી, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે જ્યાં...(૨) આર્ય-અનાર્ય પૃથ્વી પર, પ્રતિબોધતાં વિચરણ કરે, નિર્વાણકાળ સમીપ જાણી, રૈવતે પ્રભુ પાઘ ફરે, અનશનગ્રહી અષાઢ માસે, શુભાષ્ટમે સિદ્ધિ વરે, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં રે જ્યાં...(૨) અલ્પમતિ મનમાં ધરીને, ભાવ અપાર હૈયે ભરી, સંવંત સહસ્ર યુગલને, સંવરતણા વરસે વળી ; વર્ષાન્તમાસે શુભ્રપડવે, શબ્દો તણી ગુંથણી કરી, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં દૂરે જ્યાં...(૨) ગિરનાર મહિમા આજ ગાયો, શત્રુંજ્ય મહાતમથી લઇ, પ્રેમ – ચંદ્ર – ધર્મ પસાયે, હેમ સૂરોને ગ્રહી ; હર્ષિત બન્યા નરનારી સૌ, અદ્ભુત ગરીમાને સુણી, એ ગિરનારને વંતા, પાપો બધાં રે જ્યાં...(૨)
નિરખ્યું હશે તે દ્રશ્ય...
જે પાંચ રૂપે ઇન્દ્ર પ્રભુને મેરુગિરિ પર લાવતા, પાંડુક્વનમાં સ્વર્ણના સિંહાસને પધરાવતા; બહુ ભાવથી સહુ દેવગણ રતા બ્ર્હ્મમ અભિષેન્ને, નિરખ્યું હશે તે દ્રશ્ય ત્યારે જેમણે તે ધન્ય છે.
૧
શ્યામલ પ્રભુના દેહ પર જ્ગ ક્ષીર સાગર ફ્ળ ઢળે, કાલી ઘટામાં શ્વેત જાણે વીક્ળીઓ ઝળહળે; વળી દેવભિ દિવ્યનાદે મેઘરવ મિ ગડગડે,
નિરખ્યું..૨
૧૩
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
માતા શિવાગર્ભમાં વહતા હતા જ્બ નાથને, સ્વપ્ને નિહાળે રિષ્ટ નિર્મિત ચક્ર કેરી ધારને; તેથી અરિષ્ટ નેમિ થાયે નામ પ્રભુનું શુભ પળે,
નિરખ્યું...૩
દા ધનુષની કાયા ઉપર વાયો વસંતી વાયરો, જામ્યો મજાનો જોવનાઇના ફુલોનો ડાયરો; વનરાઇ જેવો શ્યામ પ્રભુનો દેહ ા કામણ રે,
નિરખ્યું...૪
મભર જુવાનીના રસે લકેલ ઘેસ્તો નાથને, રમવા જતા ખેંચી નગરમાં સીમમાં કે ઉપવને; થાતો વસંતોત્સવ તા સહુ નગર જ્મના નેત્રને,
નિરખ્યું...૫
શ્રી કૃષ્ણની આયુધશાળામાં પહોંચ્યા એક્દ, ત્યાં મિત્ર હઠથી ઘૂખવ્યા શસ્રોતણા ધ્રુવો બધા; શ્રી કૃષ્ણ કેરો શંખ પૂર્યો ઘોરનાદે નેમિએ,
૧૪
નિરખ્યું...૬
શ્રી કૃષ્ણને બલરામ યાઘ્ર સર્વ દોડ્યા તે સ્થળે, ચમક્યા નિહાળી નેમિને ત્યાં ખેલતા શસ્રો વડે; દેખી અચિંતિત બળ પ્રભુનું ચક્તિ ચિત્તે સર્વ તે,
નિરખ્યું...૭
તવ નેમિનું બળ માપવાને કૃષ્ણ લાંબો રે, પળમાં નમાવી હાથ હરિનો નાથ નિજ કરને ધરે; શ્રી કૃષ્ણ લટકે વાંદરાની જેમ તોયે ના વળે,
નિરખ્યું...૮
દેખી અનંતુ નાથનું બળ કૃષ્ણ મનમાં ભય રે, શું નેમિ મારું રાજ લેવા લાલસા મનમાં ધરે; ‘લેશે કુંવારા નેમિ સંયમ’ ગગનવાણી ઉચ્ચરે,
નિરખ્યું...૯
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી કૃષ્ણ હોરી ખેલવા ચાલ્યા ઉમંગે સરવરે, શ્રી નેમિને પણ ખેલવા ખેંચે તા સાહી રે; જળકેલી કરતા ત્યાં હજારો ગોપીઓની સંગ તે.
નિરખ્યું...૧૦ શ્રી કૃષ્ણના આદેશથી શ્રી નેમિને ખેલાવતી, ગોપી બધીએ લાજ મુકી ભંગ બાણો છેડતી; લલચાવવાને લગ્ન માટે ગજબના નખરા રે,
નિરખ્યું...૧૧ તવ નિર્વિકારી નેમિ રાખી મૌને મુખ મલક્યા રે, સહુ સ્વક્સ સ્મિતને સંમતિ માની તુરત સગપણ રે; પરણાવવાને રાજીમતીની સાથે જોડે જાનને,
નિરખ્યું..૧૨ રૈવતગિરિના શ્યામ શિખરે શ્વેત વાદલડી રમે, રે તેજ રીતે શ્યામનેમિ ગૌરી રાજુલને ગમે; આ શ્યામ શ્વેતા જોડલીની જોડ સ્થમાં ના છે,
નિરખ્યું..૧૩ પણ ગોખમાં બેઠેલ રાજુલ રાહ જોતી રહી ગઈ,
કે કર્મરાજાને ન આવી જોડલી મંજુર થઈ; પશુઓ તણા પોકારથી હ ! નેમજી પાઘ વળે, *
નિરખ્યું...૧૪ કરવું નહોતું લગ્ન તોયે કેમ આવ્યા પરણવા ? નવ ભવ તણી જે પ્રીત તેને જ નિત્ય બનાવવા; બસ કેલવા રાજુલાને કે “ના ભજ્જો અન્યને',
નિરખ્યું...૧૫ લોકાંતિબેના વચનથી વ્રતગ્રહણ વેળા મન ધરી,
ઇ દાન વાર્ષિક વિશ્વમાં દરિદ્ર દુઃખો સંહરી; માતાપિતાની સંમતિથી સર્વ મમતાને તજે,
નિરખ્યું..૧૬
૧૫
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિતગિરિની મધ્યમાં સહસામ્રવનમાં સંચર્યા, ત્યાં સહસનર સાથે તમે સ્વામી ! પ્રવજ્યાને વર્યા; ને મનઃ પર્યવજ્ઞાન પ્રગટ્યું વ્રતગ્રહણ કરી ક્ષણે,
નિરખ્યું...૧૭ ધ્યસ્થકળે દિવસ ચોપ્પન અપ્રમત્તપણે રહ્યા, તપ ધ્યાન કેરા ઉગ્ર અનલે ઘાતી કર્મોને દહ્યા; સહસામ્રવનમાં શ્રેણિ માં કેવલથી મેળવે,
નિરખ્યું...૧૮ રત્ન કંચન રજતના ત્રણ ગઢ સુરો અસૂરો રચે, પ્રભુ દેશનાનો મેઘ વરસ્યો બાર પર્પત્ની વિચે; વરક્ત આદિ ગણધરોની સ્થાપના થઈ ત્યાં ક્ન,
નિરખ્યું.૧૯ . જે મધ પીએ ચૂત ખેલે કઈ રે દુષ્કર્મને, કોડો ગમે તે જાવોને પાંડવોને સર્વને, આ ઘોર ભવથી તારનારા તીર્થને થાપ્યું તમે,
નિરખ્યું...૨૦ તુજ તીર્થમાં વીસ કેરી મુનિની સાથે પાંડવ ભવ તર્યા, વળી શાંબ ને પ્રધુમ્ન વે સાધુ સાથે શિવ વર્મા; વસુદેવને શ્રી કૃષ્ણનો પરિવાર પણ મુક્તિ લહે,
નિરખ્યું...૨૧ જેણે મહાયુદ્ધો કર્યા કોડે મનુજ સંહારના, તે કૃષ્ણ વાસુદેવ પણ સેવે ચરણયુગ આપના; સમ્યકત્વ પામી બાંધતા ક્લિપદ પ્રદાયક કર્મને,
નિરખ્યું...૨૨ છે ના ક્યું મુજ ક્રગ્રહણ હૈ નાથ આવી માંડવે, તારા જ કરથી વ્રત ગ્રહણ હું કરીશ આવીને હવે; તે બોલ પાળીને બતાવ્યો નેહઘેલી રાજુલને,
નિરખ્યું...૨૩
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવ નવ ક્નમની પ્રીતડી શ્રી નેમરાજુલની હતી,
અહીં દેહનો સંબંધ તોડી તેમણે જે શાશ્વતી; પ્રીતિતણો સંબંધ જોડ્યો મુક્તિ કેરા માંડવે,
નિરખ્યું..૨૪ તે ધન્ય શૌરીપુર નગર જ્યાં ચ્યવન જન્મ થયા હતા,
તે ધન્ય સહસાવન પ્રભુ જ્યાં ફિખકેવલ પામતા; તે ધન્ય રેવતગિરિ શિખર જ્યાં શિવ રમા સંગમ લહે,
નિરખ્યું...૨૫ ગિરનાર ગિરિ પર પાંચસો ત્રીસ મુનિની સાથમાં, નિર્વાણ પામ્યા માસનું અણસણ ક્રી પરમાતમા; આયુષ્ય એક હજાર વર્ષનું પૂર્ણ કરી ખડ્વાસને,
નિરખ્યું...૨૬ ગિરનારગિરિ શણગાર તમને કેટ બેટિ વંદ્ગા, રાજુલ તણા ભરતાર તમને કોટિ કોટિ વંદ્મા;
યોગીશ્વરોના નાથ તમને કોટિ બેટિ વંદ્ગા, નવભવ તણા સંગાથ તમને લેટિ લેટિ વંદ્મા.
નિરખ્યું...૨૭ ગિરનાર ગિરિ પર જુગ જુગોથી જેમના છે બેસણાં, જે નાથની ઊણાં થી પંથે ચડ્યો અનુભવ તણા; દર્શન કરાવ્યા પરમના તે નાથ ને સ્તવતાં સ્તવે, માંગે ઘુરંધર વિજ્ય દેજો બોધિ લાભ ભવે ભવે.
નિરખ્યું..૨૮
નૈમિજિન સ્તુતિ (૧) જે પ્રભુ તણા સંસ્મરણથી, સંતાપ સવિ મનના ટળે,
જે પ્રભુ તણા દર્શન થકી, દુઃખ દુરિત દર્દ દૂર ટળે, જે પ્રભુ તણા વંદન થકી, વિરમે વિષયને વાસના ગિરનાર મંડણ નેમિનિને, ભાવથી કરુ વંદના.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨) રમણીય રાજુલ જેવી નારી ત્યજી દીધી પળવારમાં
રમણીનું રુપ વિરુપ લાગ્યું, પશુ તણા પોકારમાં, રાજીમતીનું શું થશે, ક્ષણ માત્ર નવિ કરી કલ્પના...
ગિરનાર... (૩) તોરણ સુધી આવીને પણ, પાછા વળ્યા જીવ પ્રેમથી,
નિર્દોષ પશુઓની કતલ, જોવાય કેમ પ્રભુ નેમથી, અંતર બને કરુણા ભીનું, બસ આટલી મુજ પ્રાર્થના
ગિરનાર... (૪) જે ભોગના કાળે અનુપમ, યોગને સાધી ગયા,
વનિતાના સંગમ કાળમાં, વિરતિ શું પ્રીત બાંધી ગયા, મહાસત્ત્વશાળી શિરોમણી, પ્રભુ સત્ત્વની કરું યાચના
ગિરનાર.. (૫) નિષ્કામ નિર્મલ નિર્વિકારી, નેમિનાથ નમું સદા,
ચાહુ હું ઉજ્જવલ જીવનમાં, લાગે કલંક નહીં કદા, અવિકારતા રહો દષ્ટિમાં, બસ આટલી મુજ પ્રાર્થના.
ગિરનાર... (૬) અંજન સરિખા પણ નિરંજન, રાગ દ્વેષ વિનાશથી
છો શ્યામ પણ જીવન તમારું, શોભે શુભ પ્રકાશથી કેવો વિરોધાભાસ, તારા સ્વરૂપની શી કલ્પના...
ગિરનાર... (૭) રૈવતગિરિના શિખર પર, પ્રભુ મુકુટ મણી સમ ઓપતાં
મનોહારિણી મુદ્રાથી ભવિમાં, બોધિના બીજ ઓપતા, હૈયું છે હર્ષવિભોર આજે, હવે ન રહી કોઈ ઝંખના...
' ગિરનાર.. ઉત્તગગિરિ ગિરનાર નજરે દૂરથી દેખાય જ્યાં, ઉભરાય આનંદ રોમે રોમે નયન બે છલકાય ત્યાં મળશે હવે દર્શન પ્રભુનું, શ્વાસે શ્વાસે ભાવના...
ગિરનાર...
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નેમિનાથ ભગવાળની સ્તુતિ
પ્રણમું પ્રતિદિન પ્રેમથી, પરમાત્મા તારા બિંબને, બાવીસમો તું ગ્નિપતિ, ભવપાર કરજે તું મને; મુજ પ્રાણ તું મુજ ત્રાણ તું, મુજ જીવનનો આધાર તું, કરું નમન નેમિનિ ચરણમાં, સ્મરણમાં રહેજો સદા. કરૂં..૧
-
--
------
ગિરનાર ગિરિ શણગાર તું, તુજ ધામ એ વખણાય છે, શત્રુંજયે ભમતી મહી, તું ભાવથી પૂજાય છે; અર્બુદગિરિએ લુણીંગ વસહી, મંદિરે તુજ વાસ છે, કરું...૨
ગુજરાત રાજસ્થાનને સૌરાષ્ટ્ર તુજ પ્રદેશ છે,
માલવ પ્રદે શે તીર્થ આષ્ટા, તારું સવિશેષ છે; - રાતેજ વાલમ નાડલાઇ, તીર્થપતિ પણ તું જ છે, ક...૩
ભોરલ તીર્થે ભવ્ય પ્રતિમા, જોઈ મન મારૂં ઠરે, બસ બેસી ઉ ધરું ધ્યાન તારૂ, ભાવ એજ થયા કરે; તુજ શ્યામવર્ણ પાપહરણી, મૂર્તિ મુક્લે ખૂબ ગમે, છું...!
મહાબ્રહ્મચારી તું વિભો, અદ્ભુત છે તારી કથા, સંસાર ફંદે ના ફસાયો, રાજમતી વરવા છતાં; તુજ નામ મંત્ર જપે શમે, સહુ વાસનાઓની વ્યથા, કરૂં...૫
તુજ દ્રષ્ટિ થી દ્રષ્ટિ મિલે તો, દ્રષ્ટિ દોષ ટળે બધા, તુજ મૂર્તિમાં મન જો ભળે તો, નિર્વિકારી બને તદા; તુજ સ્પર્શથી મહાબહ્મની, સિદ્ધિ સધાયે સર્વદા, કરૂં...૬
ભગવાન તળે નિરખનારા, નિર્વિકારી થાય છે, ભગવાન તુને વંદનારા, વંદનીય બની જાય છે; ભગવાન તન્ને ભેટનારા, ભવ થકી ય મૂકાય છે, કરું..૭
૧૯
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
તુજ મૂર્તિના દર્શન પ્રભુ, ભવોભવ મને મળતા રહો, તુજ ભક્તિનો અવસર પ્રભુ, ભવોભવ મને મળતો રહો; મુક્તિકિરણ ની જ્યોત, ભવોભવ હૃદયમાં ક્લતી રહો, ..૮
નેમિ ભકિતમાન
નેમ પ્રભુ હું પૂછું પ્રેમ, કર્મો મારા કેટલા ?
ન્મ મરણના ફેરા કરવા, હજુએ મારે કેટલા ? મોક્ષ પુરીમાં, જાવા આડે આગળાઓ કેટલા ? એક સમતા તુજ મિલે તો, ભાર એના કેટલા ?
પહાડે માંથી નીકળે ત્યારે, લાગે નાનું ઝરણું, નેમિ પ્રભુનું મારે લેવું, એવું સાચું શરણું ; ઝરણું જ્યારે આગે જાતું, નદી બનતી મોટી, નેમિ પ્રભુનું, શરણું એવું, કપે કર્મો કોટિ.
શૌરિપુરીમાં, ચ્યવન ન્મ લઈ, ધિક્ષા લીધી સહસાવને, ચોપન નિમાં ઘાતી ખપાવી, કેવલ પામ્યા સહસાવને; . સક્ત કર્મનો અંત ક્રીને, શિવ પામ્યા પ્રભુ ગિરનાર નેમિ પ્રભુનું શરણું લેતા, ગિરનારે તેને તરે.
સમવસરણમાં, આપ બિરાજી, વિધી દેશના શુધ્ધ યa, ભવ્ય જીવો જે સાંભળી હરખે, હું ભટક્તો ક્યાં તા ? નેમિ પ્રભુ તુજ બિંબ નિહાળી, ભાવું ભાવના એહ સદા, સમવસરણમાં બેસી સુણીશ હું, ક્લિવાણી આકંઠ કા?
..૪
અધ્યાત્મ ગુણમાં જે રમે તેને જ સાચું બ્રહ્મ છે વલી વિષય સંગથી જે પરે, તેને પ્રભુ પણ બ્રહ્મ છે; નિર્મલ એવા બ્રહ્મથી, દ્વિવિધ જેના પક્ષ છે. તે નેમિ ક્લિના ચરણે વંદુ એહ મારું લક્ષ છે.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
કૃષ્ણાદિક દશ જીવ થાશે, તીર્થપતિ તારા નિમિત્ત, એક કોડિ દેવો ભક્તિ ભાવે, નમન કરશે તસ વિનિત; અવતાર દશમાંથી લેઈ એક, તીર્થપતિ ર્ક્સ આપજે, ગિરનાર ગિરિ પર જ્યાં તર્યા ત્યાં, નેમ મુક્તિ આપજો.
ગિરનાર જે પાવન બન્યો છે આજનેમિ નામથી, ચોવીશ ક્લિવર મુક્તિ થાશે, જે ગિરિવર હમથી ; એ ગિરિવર સંભારતા, અમે નેમ નમતા નિર્મળા, નેમિ નિણંદ કૃપા કરો જેમ, કર્મો થાએ વેગળાં.
બ્રહ્મચારીમાં શિરઘર ક્લિવર, નેમ મૂર્તિ તારનાર કળિયુગમાં એ કલ્પવેલી, વિષય વાસના વારનાર; દર્શન લહ્યું જે તાહરું તે, પુણ્ય કેરા પ્રાગુંભાર, તારા શરણ વિણ આ ને બીજો નહિ ઉગારનાર.
નેમિ પ્રભુ હું અવર ન યાચું, તારું દર્શન નિત મળજો, કુદેવની સવિ વાસના સંગત, મિથ્યામતિ મારી બળ; શાસન તારું પામી પ્રભુજી, ભવભવ્રણ મારું ટળજો, અરિહંત દેવ સુસાધુ ગુરુ, વીતરાગ કથિત ધરમ મળજો.
સમુદ્ર વિજ્ય શિવાદેવી નંન્ન, થામ વરણ પડિયા છિી, નહિ પમાળા નહિ હથિયારો, સ્ત્રી વિના લાગે મીઠી: નયણા પાવન કરતી પડિમા, જે ભવિયણ ભાવે ભક્તા, એક ભવિક થાવા ગતિ કરતાં, દૂર ભવિયણ રે તા.
...૧૦
પડ્રસ ભોક્તા મેં ર્યા, તોય ના હટે જે દીનતા, ગુણ ગ્રામ રતાં તાહરા, આશ્વર્ય રસના લિનતા; વાજીંત્ર નાદ સુણ્યા ઘણા તોયે, ચિત્ત શાન્તિ નવ જી, નેમિ પ્રભુ તુજ વાણી સુણતા, કર્ણયુગ શાન્તિ ખરી.
...૧૧
૨૧
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકાદશી એક બિ ખાડ, કૃષ્ણ બાંધવ કરણે, તે નિમિત્ત બનતું ભવ્ય ક્તની, દુર્ગતિના વારણે; નેમિ પ્રભુ તિરાત ધ્યાવું, કર્મ કુટિલ વિઘરણે, ભટકી રહ્યો ગતિ ચારમાં, બોલો પ્રભુ ક્યા કારણે ?
...૧૨
પ્રાભાર ઈષત્ પૃથ્વી પહોંચે, કર્મ છે ભવ્ય છે
વ્યવહાર રાશિ પામવી, બાકી રહી ર ભવ્ય છે; વિણ મુક્તિ માને ભક્તિ કરતાં, જીવ તે અભવ્ય છે નેમિ પ્રભુ કૃપા મિલે તે, જીવ આસન્ન ભવ્ય છે
હરક ક્રોધાનલ તણા હા નેમિનાથ mત્પતિ, કારક મુક્તિપુર તણા હી નેમિનાથ યતિપતિ; નારક નર તિરિ દેવ ભવ, મુકવતા રાજુલપતિ, ધારક ગુણ સમુદાયના, ગુણ આપજો મુજયદુપતિ.
...૧૪
ધન શૌરીપુરીના માનવી, તુજન્મ લ્યાણક જુએ, ધન દ્વારિકના માનવી, ધક્ષા લ્યાણક ઉત્તે; ધન ધરા ગિરિ ગિરનારની, લ્યાણક ત્રણ સંપજે, ગુણ ગાન બાવીસ ક્તિ ગાતા, પુણ્ય અંકુર નીપજે.
..૧૫
શાંબ પ્રધુમન વલી, વસુદેવની જે નારીઓ, ગજ્જુકુમાલ ગુણે ભર્યો, આંતર વૈરી વારીઓ ; યદુકુલને સોહાવતા, નર નારીઓ તેં તારીઓ, તુજ કૃપા ભૂખ્યો તડપતો, પ્રભુ કેમ મુજ વિસારીઓ.
વિધિ જો ચૂકે તો શ્યામ હોવે, સરલ એ ઉક્તિને, તે નાશ કિધી શ્યામ દેછે, પામી કેવલ મુક્તિને; એ શામળા બાવીશમા, નેમિ ક્લેિસર છેડને, છે કેણ બીજો તારનારો, જાઉં હું ત્યાં દોને.
•..૧૭
૨૨
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
કોઈ પૂર્વભવના પાપથી, જેની મતિ મૈથુનમાં, તે પાપમતિ ભૂલવા રહે, બ્રહ્મચારી પ્રભુ તુજ ધૂનમા; વિકાર સૌ સળગી જ્યાં, તે ધૂનથી તસ ખૂનમાં, નેમિક્લેિશ્વર ધ્યાનથી, જીવ રમણ તો પુનમાં.
ચોથે ભવે કેવલ લહે, ગિરનાર ગિરિવર ધ્યાનથી, મંદિર નેમિ જિëÉ, સોહાવે ગિરિવર શાનથી, તીર્થપતિને તીર્થ સાથે, પ્રણમતો બહુમાનથી, તરવો બધો સંસાર સાગર, નેમિનાથ સુકનથી.
...૧૯
વિચરતા નિ વેગળા, નથી પુણ્ય કયું પરભવે, * બંધન ઘણા મુંઝાવનારા, નથી સમરતો આ ભવે; હું કેમ તુજ પામી શકશ, તેથી જ આ પર્વના ભવે, સમાધિ મૃત્યુ યાચતો, નેમિ ક્લેિસર ભવે ભવે
...૨૦
તુજ નામ લેતા વાંચતા ને, સુણતા મન ઉદ્ધસે,
જ્યાં મૂરતિ દેખું તાહરી, ત્યાં અધિક આનંદ ઉલ્લાસે; હું બેસતા ઉઠતા સૂતા, નેમિ સ્મરણ શું તાહ, આ જીવન તુજ ચરણે ધર્યું, લ્યાણ #જો માહ.
' હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર...
રાગ : મંદિર છે મુક્તિ તણા શૌરીપુરી ગિરનારમાં, લ્યાણકો તાહરા થયા, રાંતેજ વાલમ પરોલી, ભોરોલમાં ભાસિત થયા; કુંભારીયાજી દેલવાડે, વંક્ના અવધારો, હે નેમિનાથ ળેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો...
૨૩
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહાશંખ ફૂંકી શત્રુઓની, શક્તિઓ સૌ સંહરી, રણભૂમિ પર શ્રી કૃષ્ણના, મહાસૈન્યની રક્ષા કરી; બસ આ રીતે હે નાથ, આંતર શત્રુ મુજ સંહારજો, હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો...
રાજીમતિ ભૂલી ગઇ તે, સ્નેહ સંભાર્યો તમે, રાજીમતિનો વણ ક્થો, આત્મા પ્રભુ તાર્યો તમે ; હું રોજ સંભારુ મને, ક્યારેક તો સંભારજો, હે નેમિનાથ જ્મેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો...
પોકાર પશુઓના સુણી, સહુને પ્રભુ તમે ઉદ્ધર્યા, ીક્ષા લઇ કેવલ વરી, બહુને પ્રભુ તમે ઉદ્ધર્યા; મારી વિનવણી છે હવે, મુઘ્ને પ્રભુ ઉધ્ધારજો, હે નેમિનાથ જ્મેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો...
શ્રી કૃષ્ણની પટરાણીઓ, લોભાવવા તમને મથી, ત્યારેય અંતરમાં તમારા, કામજ્વર આવ્યો નથી; હે કામ વિજ્યી નાથ મારો, કામરોગ નિવારજો, હે નેમિનાથ જ્મેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો...
શ્યામલ છબી પ્રશમાર્દ નયનો, રૂપ આ રળિયામણું, મુખડું મનોહર આકૃતિ, રમણીય સ્મિત સોહામણું; આ સર્વ અંતિમ સમયમાં, મુજ નયનમાં અવતારજો, હે નેમિનાથ નેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
હે નાથ તૃષ્ણા અગ્નિએ, જ્લમોજ્જમ બાળ્યો મને, સ્નેહાળ નયનોમાં ડુબાડી, પ્રભુ તમે હાર્યો મને; છે ઝંખના બસ એક કે, મુજ્બે ભવોભવ ઠારજો હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
...3
..4
....
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ ક્ષેધ પિશાચ નડ્યો છે આક્રો પ્રભુ જાણો, ઝાઝું છું શું તુક્યું, છે જ્ઞાનરુપી ભાણજો; અમી ન ફેંકે વાત્સલ્ય ઇ, ક્રોધ મુજ વિધરજો, હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
•.૮
પડિમા બનાવું mમહીં, સવિ મૂરતિ ને જુહારવા, તું સહાય જે મુને, ભવક્લધિમાંથી તારવા; વીતરાગ સહ શ્રી સંઘ ભક્તિ, પામવા ભવપાર જો, હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો......
અનુકૂળતામાં ખુશ થાતો, પ્રતિકૂળતા ગમતી નહીં, દિનરાત જાતા એમ મારા, રતિને અરતિ મહીં; જે પાપસ્થાનક પંદરમું, તે દૂર કરવા વિચારજો, હે નેમિનાથ જિમેન્ટ, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો...
જ્યાં ત્યાં ફરું જે તે મલે, પણ વાત હું મારીજું, થની બીજાની વળતો, ફરિયાદ હું મારી ; બીજો કષાય ગાળવા, મુજ મન મહીં પધારજો, હે નેમિનાથ જિનેન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો......
વિશે વિચરતા વિહરમાનો, ભક્તિ કરવા કેડ છે. તું સહાય ક જે મુળે, તો તાહરે શી ખોડ છે; ક્ર કૃપા જેથી લહું હું, સુર લોક માં અવતાર છે, હે નેમિનાથ ક્લેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
સમણહ કોડિ સહસ્સ અ, વિચરતા ક્લિવર હિાં, વૈક્રિય રૂપ ક્રી ભક્તિ કરવા, પહોંચતો નિશક્તિ તિહા, એ ભાવનાને પૂરી કરવા, તુજ કૃપા અવધારજો, હે નેમિનાથ જિમેન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
...૧૩
૨૫
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંચ ભરતને ઐરાવતે, તિમ મહાવિદ્ધે જે વસે, વ્રતધારી કેવલી નામધારી, શ્રાવકાદિ જે હશે; સુરશક્તિથી તેહને ક્યું હું, ભક્તિમાં શિરારજો, હે નેમિનાથ જ્મેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
ચોવીશ જ્નિવર મુક્તિ લેશે, જે ભૂમિ ગિરનાર જો, સિદ્ધશે વલી સાધુ સાધ્વી, જે ભૂમિ ગિરનાર જો; ચોવીશ શ્મિ મંદિર બનાવું, તે ભૂમિ ગિરનાર જો, હે નેમિનાથ ન્દ્રિ, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
સંઘપતિ સહુ સંઘ લઇને, આવશે ગિરનાર જો, આફત સવિ રે ક્યું હું, જે જ્યા ગિરનાર જો; તારા પ્રભાવે ભાવ મારા, પામશે સુખકાર જો હે નેમિનાથ જ્મેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
આ ભરતમાં શ્વેતાંબર કે હોય, દિગમ્બર ભલે, સ્થાનક્વાસી તેરાપંથી, મોક્ષમાર્ગી જે મલે; વીતરાગી બનવા ક્રૂરતા, પ્રતિ નમન વારંવાર જો, હે નેમિનાથ નેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
એક મા હો મુજ મહાવિડે, સંઘભક્તિ કારણે, શ્રમણ ગણ કે શ્રાવકો હો, આવજો મુજ બારણે; જે જે ચહે તે તે ઉં હું તેહને પલવાર જો, હે નેમિનાથ જ્મેિન્દ્ર, મારી પ્રાર્થના સ્વીકારજો.....
૨૬
...૧૪
...૧૫
...૧૬
.૧૭
...૧૮
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
'હે નેમિનાથ જિનરાજ સુણો...
રાગ ભક્તામર પ્રણત મૌલી... મંદિર ત્રણ મૂલનાયક જામનગર, ગોઈંજ ગામ સ્લિામાં જામનગરે; રાંતેજવાલમ પરોલી મહીં રસાળ, હે નેમિનાથ ક્લિરાજ સુણો થાળ.
દક્ષિણમાહે મૂરતિ ગોધક ગામે, મૂરતિ વસી કારક્લ તિલૈ હમે; ફોટા જખી થયો આનંહ્નો ઉuળ,
હે નેમિનાથ ક્લિરાજ સુણો થાળ. મધ્ય પ્રદેશે મલ્હારગઢ તું સોહે, રીંગણોદ આ મહીં દેખતા મન મોહે ; ડીંગાવ નાલા નમે તેહને તું પાળ, હે નેમિનાથ ભિરાજ સુણો થાળ.
નારલાઈ રાણકપુર ફલોધિ છું, નાવેલ પાડીવ નગરે તુક્લે પેખું; દેલવાડ માંહે મૂરતિ તાહરી વિશાળ,
હે નેમિનાથ ક્લિરાજ સુણો થાળ. ડીકેબીને તિમ નરવ રાગરે, મંદિર ગોમતીપુર મહીં રાજ્યગરે; કુંભારીયાજી ભોરોલ મુન્ને દેખાળ, હે નેમિનાથ ક્લિરાજ સુણો થાળ.
મુંબઈ મહીં વસઈ ગોખીરા નગરે સારી, ગોવર્ધન નગર મુલુન્ડ માંહે ભારી; ગિરનાર ધામ ભજે તેહનો જાય કાળ,
હે નેમિનાથ ક્લિરાજ સુણો થાળ. કચ્છમાંહે તુંબડી અને સોંધડી ગામે, મહારાષ્ટ્રમાં તિમ વલી દોલ્યામ ધમે; ચાંદવડ જાલના માંહે નમતો નિહાળ, હે નેમિનાથ ક્લિરાજ સુણો થાળ.
૨૦
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
ડીસા બીલીમોરા સુરેન્દ્રનગરે છજે, મંદિર અને નગર નેમિનાથ રાજે ; રે જન્મ સફલ લહી તાહરી સંભાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
તું ભાખતો શરણ ચાર ો રહેલો અરિહંત સિધ્ધ મુનિ કેવલીએ હેલો ; તે ધર્મના શરણ વિણ ગયો છે કાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
આજે લહું શરણ ચાર હું ચિત્તમાં, જેથી રહું ભવોભવ ચરણોની માંહે, જોજે પડું નહિ કદિ સંસાર ઝાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ. ધરી દેહ શ્યામલ રૂપે વ્રુક્ષા ગ્રહીને, કેવલ લલ્લું શુક્લ ધ્યાનમાં થેં રહીને ; યાચું સર્દો દરિશન મહીં જાય કાળ, હે નેમિનાથ જ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
જંગમ અને તીરથ સ્થાવર જેહ ફરતાં, ગિરનાર તીરથ ઇ સર્વિ કર્મ હરતાં; ચોવીશ બ્દિ લહેશે શિવ ભાવિ કાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ. નિગોથી ભટક્તાં હું રહ્યો અનાથ, શાસન તાહનું લહી હું થયો સનાથ ; મૃત્યુ સમાધિ ઇ નાથ મરણ ટાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
વિધ વિધ તર્ક કરતાં જીવ જેહ મળતાં, ઘો શક્તિ જેથી મુજ પાસ સુશાંતિ રળતાં; સ્થિરતા લહી ગતિ કરે તેહ મોક્ષ ઢાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
૨૮
.....
.....
....૧૦
૧૧
....૧૨
....૧૩
....૧૪
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
અતિ હર્ષ સાથે સુણતો હું બીજાના આળ, વતો વળી હરખ સાથે વિવિધ આળ; જે ક્ષમા હૈ ફ્લિરાજ મેં દીધા આળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
કીધા ધણાં જીવનમાંહી ક્લહ ભારી, વળી માનતો ણી તેહ અતિજ સારી; ભાખું હું તેહ સવિ જેમ ક્લે જબાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ. તો લહ્યો જીવન આશરો એક તાહરો, નમો બ્નમ મળજો મુજ સાથ તાહરો ; સેવક તાહરો ગણી મુજ્બે તું ભાળ, હે નેમિનાથ જ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
જ્ન્મ અને ચ્યવન શૌરીપુર ગામે, ક્લ્યાણક ત્રણ નેમિ ગિરનાર ધામે; શૌરીપુરી ને ગિરનાર નમું ત્રિકાળ, હે નેમિનાથ શ્મિરાજ સુણો ક્યાળ.
વંદન તું ધરી ભાવ દિલમાં....
રાગઃ મંદિર છે. મુક્તિ....
ભણું કેટલું હું તુજ્બે, સર્વજ્ઞ સ્વામી તું રહ્યો, સવિ દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયનો, પ્રભુ જાણનારો તું ક્યો; જ્યાં ત્યાં રહું જે તે સમે, તુજ ધ્યાન હો નિરંતર, વંદન ૐ ધરી ભાવ દિલમાં, નેમિનાથ પ્તેિશ્વર...
તુજ જીવનકેરા દ્દષ્ટિપાતે, મુજ જીવન મંગલ વસો, પંચેન્દ્રિયની જ ભરી તે, વાસનાઓ દૂર ખસો; નિરમલતાં એવી ઘો, સ્વ પ્રભુ વંન ક્યું ધરી ભાવ દિલમાં, નેમિનાથ જ્ઞેિશ્વર...
પર નિર્મલ ,
-
૨૯
...૧૫
....૧૬
....૧૭
....૧૮
....૧
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
જુગ જુગ રહો હે નાથ તારું, નામ આ જ્યને વિષે ભલે મોક્ષ મુન્ને ના મલે, રહું ગુણ ગાવા m વિષે; '. બોધિ સમાધિ વાત્સલ્ય ભરપૂર પરમેશ્વર, વંન કરું ધરી ભાવ દિલમાં, નેમિનાથ મેિશ્વર...
નેમિમ્મિ તુમ ગુણ ગાતા, ગુણ પ્રગટે મુજ ઘણા, મંદિર મૂરતિ ની હરખું, નેમિ ક્લેિ હે તુજ તણાં; તિહું લોકમાં અપ્રતિમ ભાસે, દાતા નેમિ ગુણક્ય, વંદ્મ શું ધરી ભાવ લિમાં, નેમિનાથ ક્લેિશ્વર...
-
૪
ગરવા ગિરિ ગિરનારને...
રાગ મંદિર છે મુક્તિ...
જે અમર શત્રુંજયગિરિનું શિખર પંચમ શોભતું, સોવનયી સોરઠ ધરા પર, તિલક્સમ જીપતું; ઉત્તેગ ક્લા શિખર પર છે નેમિક્સિના બેસણા, ગરવાગિરિ ગિરનારને હોજો સદા મુવંદના.
ગરવા..૧
જે પરમ ઉત્તમ શૃંગ પર, શ્રી નેમિમ્મિ ઘક્ષિત બન્યાં, ક્વલ ફ્રી કેઈ જીવતારી ને પ્રભુ શિવ સંચર્યા, ચોવીશે ભાવી ક્નિવરા જ્યાં પામશે સુખ શાશ્વતા.
ગરવા..૨
ને સા સેવી રહ્યાં, સુર અસુરને નરપતિ અહો ! ત્રણ કાલમાં ત્રણ લોકમાં, યશ હનો ગાજી રહ્યો, વિતગિરિ, ક્લાસ વળી નંદભદ્ર નામો ગાનાં,
ગરવા..૩
સુરલોથી પણ અધિક સોહે, પૃથ્વી આ ગિરનારની,
જ્યાં પુનિત પંગલે સંચર્યા, શિવાદેવી નંદન જળપતિ, રાજુલ પણ વિરતિ વરીને પામી મુક્તિ સંપદા.
ગરવા..૪
૩૦
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનારના સાંનિધ્યમાં, પામે સહુ શાતા બહુ, ગિરનારના સધ્યાનથી, પાપો ટળે સંચિત સહુ, ગિરનારના આલંબને, ઉજ્જવળ બને છે આતમા.
ગરવા. ૫
અન્યત્ર પણ શુભ ભાવથી જ ધ્યાન ગિરિવરનું ધરે, ચોથે ભવે સવિ કર્મ ટાળી, તે ભવિ શિવપદ વરે, મહિમા અપાર ગિરિતણો, શબ્દ મહીં ક્લેવાય ના.
ગરવા..૬
પાવન કરે તન મન ભક્તિ , આ ગિરિના સ્પર્શથી, આતમ બને પાવન અહો, શ્રી નેમિન્નિના દર્શથી, ત્રણયોગ સફળ બને, ગિરિને ગિરિપતિ વંદતા.
ગરવા..૭
ગિરનારના શુભ દર્શને, નયના સફલ મારા થયાં, ગિરનારની યાત્રા ક્રી, ગાત્રો સફલ મારા થયાં, શ્રી નેમિ ક્લિવર ! આપો મુજો, પરમ બ્રહ્મની સંપદ.
ગરવા..૮
ગરવા...
' ભવોભવ મળો નેમિનિ..
રાગ : સેવો પાસ શંખેશ્વરા મન શુદ્ધ.. કપડવંજ નગરે તુ વસીયો ક્લિારે,
- અમરેલી શું રહ્યું તુજ બજારે; રાધનપુર બાવન ક્નિાલય સંભારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. મેવાડ મધ્યે ઉદપુર નગર સારું,
- તિમ રાષ્ટ્ર મધ્યે દિલ્હીમાં સુચારુ; પાલનપુરથી મુજ હૃદયે પધારો;
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. ગેરિતા ઉપરિયાળામાં મૂરતિ નાની,
- હારીજ માણસા વેળીયામાં સુહાની; લહે હર્ષ બ્રલા ઈ દેખનારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો.
૩૧
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
વડેદરા મહેતા પોળે રહ્યા છે,
ગૃહ મંદિરે પણ બિરાજી રહ્યા છે; અંબાજી નગર ફાલના વસનારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. પાટણ સાલવીવાડે તુજ રૂપ એ,
ધન્ય તે નયન બીકાનેરે જે પેખે; રહે નાલ નગરે વલી શોભનારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. સૂરત ગોપીપુરામાં મૂરતિ સારી,
ભર્યું ભામંડલ સિંહા શંખે ભારી, રરિ ગામમાં અદભૂત રૂપ ધારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. દંબગિરિ ટેચમાં તુજ દેખું રૂપ,
મહુવા રહ્યું સુંદર તુજ સ્વરૂપ; ભાવનગરમાં અલગ તારો ઠઠારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. ભીલડી ગામમાં મંદિર તારું એક
તીરથમાં રહી મૂરતિ મોટી જ છેક; ઘોઘા બંદરે તું બિરાજે છે ન્યારો,
ભવોભવ મલો નેમિક્તિ તુજ સહારો. ખંભાતે રહ્યો ભોંયરાપાડ ગલીએ,
પ્રભાસપાટણે દર્શને દુખ લીએ; ડુંગરપુરમાં અમી વરસાવનારો,
ભવોભવ મલો નેમિનિ તુજ સહારો. યદુવંશ રૂપી દરિયે જે ચંદ્ય,
અગ્નિ બની ર ક્રે કર્મ ફંઘ; સવિ નાશ કરજો ઉપદ્રવ અમારા,
ચરણોમાં વંન નેમિ તમારા.
...૯
૩૨
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનાર - નેમિ સ્તુતિ
મેઘ સમ દેહદ્ધતિ પેખી, મન મયૂર નાચી રહ્યો, પુનમચંદ વદન નિહાળી, હૃદય ચોર હરખીયો; દર્શન અમૃત પાન વુિં નયનોને આપે ખરે, દર્શન સરોવર હંસલો, ગુણ મોતીનો ચારો ચરે..૧
મત્સર ધરી મિથ્યાત્વી સુરે, પારણે પોઢ્યા ગ્રહી, લઈ જઈ ગગને જ્ઞાને જાણ્યો, અજ્ઞાની સુરને તહીં;
સ્પર્શી બળાંશ આપનો, ધરતીએ ખૂંપી ગયો,
સમ્યત્વનો પસાય પામ્યો, આપના ચરણે રહ્યો...૨ ધક્ષા કેવલ મુક્તિ અર્થે નેમ પધાર્યા ભૂધરે, ધન્ય બન્યો ગિરનાર ત્યારે, આપના ચરણો ધરે; કોઢ મુનિ વર્યા મુક્તિ આપને ભાવે સ્તવે, તે નિસુણી આવ્યો પ્રભુ, નિતાર કરજો ભવદવે..૩
સાગર પ્રભુની દેશના, માધવ સુણીને હરખીયા, અંક્લ રતન પડિમા ભરાવી, સ્વ વિમાને સ્થાપીયા; અતિ પ્રાચીન પડિમા, અંબાએ હેતે વધી.,
તે નેમિપ્રભુના દરિસરે, આનંદ ઉરમાંહી વધી...૪ કોડાકો વીશ સાગર, લાખનૂન પ્રભુ તમે, પાવન કરે છે વિશ્વને પગલા પુનિત પાડ તમે; સુણ્યા શ્રવણે ભાવધરી, આવ્યો પ્રભુ ઉલટ ધરી, દર્શન અમીરસ મેહ વૃa, તૃતિ પામ્યો આખરી...૫
૩૩
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપારકરી નેમિવરને...
મળવું છેતુપ્તે નાથજી, જેમ જ્યોતને જ્યોતિ મળે, ભળવું છે મુજ્બે તુજ મહીં, જેમ બિંદુ સિંધુમાં ભળે; વિલંબ ના શો પ્રભુજી, તડપી રહ્યો છું તુમ વિના, ઉપકારકારી નેમિવરને, ભાવથી વંદના...
પ્રતિ રોમમાં, પ્રતિ શ્વાસમાં, પ્રતિ પલકમાં, પ્રભુ તું જ છે આ સૃષ્ટિમાં ક્યું દૃષ્ટિ જ્યાં, તે દૃશ્યમાં પ્રભુ તું જ છે પ્રતિ અણુ અને પરમાણુમાં, સંભળાય સૂર તુજ નામના, ઉપકારકારી નેમિવરને, ભાવથી વંદના...
સંસ્મરણો જ્યાં તાજા છું, રોમાંચથી મન મારું, દિન-રાત–સાંજ સવારમાં, બસ સ્મરણ તું તાહરુ; હતી ગાઢ તુ મુજ લાગણી, નિર્મોહી બની વિસરાયના, ઉપકારકારી નેમિવરને, ભાવથી કરૂં વંદના...
ઉપસર્ગો મારા જીવનમાં, અનુકૂલ કે પ્રતિકૂલ હો, આશિષ દેજો ડગમગુના, ફુલ કે ભલે શૂલ હો; મુજ વેલડી સમ આતમાનો, તુમ થકી ઉદ્ધાર છે ઉપકારકારી નેમિવરને, ભાવથી કરૂં વંદના...
મુજ જીવનની સંધ્યા ઢળે, ત્યારે સ્મરણમાં આવજો, સમભાવ મારો ટકાવીને, નવાર યાદ કરાવજો; હવે મૃત્યુનો પણ ભય નથી, તુમ નામનો જ્યાર છે ઉપકારકારી નેમિવરને, ભાવથી વંદના...
ગિરનાર તારા દર્શથી, હું ભવ્ય છું સમજાય છે મને મુક્તિ મળશે નિક્ટમાં, વિશ્વાસ એવો થાય છે; રૈવતગિરિ તુજ નામ છે મમ જ્ન્મ-મરણ નિવારજે, ગિરનાર મંી વિનવું, મુજ આતમાને તાર ....
૩૪
(૧)
(૨)
(3)
(૪)
(૫)
(૬)
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
'પ્રભુ મિલનની સ્તુતિઓ
૧, રૂપ તારું એવું અદ્ભુત, પલક વિણ જોયા કરું,
નેત્ર તારાં નિરખી નિરખી, પાપ મુજ ધોયા કરું, હૃદયના શુભ ભાવ પરખી, ભાવના ભાવિત બનું, ઝંખના એવી મને કે, હું જ તુજ રૂપે બનું. ૨, દાદા તારી મુખમુદ્રાને, અમીય નજરે નિહાળી રહ્યો,
તારા નયનોમાંથી ઝરતું, દિવ્ય તેજ હું ઝીલી રહ્યો; ક્ષણભર આ સંસારની માયા, તારી ભક્તિમાં ભૂલી ગયો, તુજ મૂર્તિમાં મસ્ત બનીને, આત્મિક આનંદ માણી રહ્યો.
૩, છે પ્રતિમા મનોહારિણી, દુઃખહરી, શ્રી વીરજિણંદની, - ભકતોને છે સર્વદા સુખકરી, જાણે ખીલી ચાંદની;
આ પ્રતિમાના ગુણભાવ ધરીને, જે માણસો ગાય છે, પામી સઘળા સુખ તે જાતના, મુક્તિ ભણી જાય છે. ૪, હે દેવ ! તારા દિલમાં, વાત્સલ્યના ઝરણા ભર્યા;
હે નાથ ! તારા નયનમાં, કરુણા તણા અમૃત ભર્યા, વીતરાગ ! તારી મીઠી મીઠી વાણીમાં જાદુ ભર્યા, તેથી જ તારા ચરણમાં, બાલક બની આવી ચડયા.
૫, પ્રભુ આજ તારા બિંબને જોતા, નયણ સફલાં થયાં,
પાપો બધા દૂર ગયાં, તેમ ભાવ નિર્મળ નીપજ્યા; સંસાર રૂપ સમુદ્રભાસે, ચૂલક સરખો નિશ્ચયે, આનંદ રંગ તરંગ ઉછળે, પદ કમલના આશ્રયે.
૬, યાચક થઈને હું માંગુ છું, હે વીતરાગી ! તારી કને,
મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જાવું મારે, શ્રી સીમંધર સ્વામી કને;
આઠ વરસની વયમાં મારે, સંયમ લેવું સ્વામી કને; - ઘાતી-અઘાતી કર્મો ખપાવી, આવી પહોંચે તારી કને.
૩૫
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે, જ્યારે પ્રભુ ! નિજ દ્વાર ઊભો બાળને નિહાળશો ? નિતનિત માગે ભીખ ગુણની, એક ગુણ ક્યારે આપશો ? શ્રદ્ધા-દિપકની જ્યોત ઝાંખી, જવલંત ક્યારે બનાવશો ? સૂના સૂના અમ જીવન ગૃહમાં, આપ ક્યારે પધારશો ?
૮, ક્યારે પ્રભુ! તુજ સ્મરણથી, આંખો થકી આંસુ સરે ?
ક્યારે પ્રભુ! તુજ નામ વદતાં, વાણી મુજ ગદ્ ગદ્ બને ? જ્યારે પ્રભુ ! તુજ નામ શ્રવણે, દેહ રોમાંચિત બને ?
કયારે પ્રભુ ! મુજ શ્વાસે શ્વાસે, નામ તારું સાંભરે ? ૯, દર્શન દેવદેવસ્ય, દર્શન પાપનાશનમ્ | દર્શન સ્વર્ગસોપાન, દર્શન મોક્ષસાધનમ્ | - ૧૦, તુલ્ય નમસ્ત્રિભુવનાર્તિહરાય નાથ |
તુભ્ય નમઃ ક્ષિતિતલામલભૂષણાય છે. તુલ્ય નમન્નિષ્ણતઃ પરમેશ્વરાય |
તુલ્લું નમો જિન ભવોદધિશોષણાય ! ૧૧, વૈઃ શાન્તરાગરુચિભિઃ પરમાણુભિન્દુ
નિર્માપિત ત્રિભુવનૈકલલામભૂત ! તાવઃ એવ ખલુ તેડપ્યણવઃ પૃથિવ્યાં; યતે સમાન પર ન હિ રૂપમસ્તિ //
*
-
૧૨, નેત્રાનન્દકરી, ભવોદધિતરી, શ્રેયસ્તરોમંજરી,
શ્રીમદ્ધર્મ મહાનરેન્દ્રનગર, વ્યાપલ્લતા ઘૂમરી, હર્ષોત્કર્ષ શુભપ્રભાવલહરી, રાગદ્વિષાં જિત્વરી, મૂર્તિ શ્રી ક્લિપુંગવસ્ય ભવતુ, શ્રેયસ્કરી દેહિનામ /
૧૩, અહંતો ભગવંત ઈન્દ્રમહિતા સિદ્ધાર્થ સિદ્ધિસ્થિતા,
આચાર્યા ક્તિ શાસનોન્નતિકરા: પૂજ્યા ઉપાધ્યાયકા શ્રી સિદ્ધાન્તસુપાઠકા મુનિવરા, રત્નત્રયારાધકો, પંચતે પરમેષ્ઠિનઃ પ્રતિદિન, કુવૈતુ વો મંગલમ |
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
'અરિહંત ! તુજ સૌદર્ય લીલા..
જાણે કરે છે નૃત્ય ફરફરતાં સરસ પણ અહીં જાણે કરે છે ગાન રણઝણતાં ભ્રમર-વૃન્દો અહીં આપે અશોકતરુ જગતને પ્રેમભીનો આશરો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * ઊંચા ગગનના ગોખથી આ પુષ્પ રિમઝિમ વરસતાં ! ફેલાવતાં વાતાવરણમાં સ્નિગ્ધ સુંદર સરસતા ! રેલાવતાં સુરભિભય રંગોભરેલાં સરવરો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * આવો પધારો પરમપદ પામો મહાશય માનવો ! ને ત્યાં તમે શાશ્વત સમય શાશ્વત સુખોને અનુભવો ! જાણે કહે છે આમ આ દિવ્યધ્વનિના સુસ્વરો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * ખેલે અહો ! આ હંસ જાણે મુખકમલ પાસે અહીં ! મુખકાંતિ લેવા ચાંદસૂરજ સેવતા પાસે રહી ! ઇન્દ્રો સ્વયં ઢાળી રહ્યા આ શ્વેત ઉજ્જવલ ચામરો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * રૈલોક્ય મહાસામ્રાજ્યના સ્વામી હવે છો પ્રભુ ! તમે દેવો કહે : આ સૂચવવા સિંહાસનનું નિર્યું અમે સિંહાસને બેસો પ્રભુ ! આ સૃષ્ટિનું મંગલ કરો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * આ દિવ્યભામંડલ અહો ! સૂર્યપ્રભા મંડલ સમું ભીતર-બહાર બધે જ અજવાળાં અજબ ફેલાવતું સૌના હૃદયમાં આ વહાવે હર્ષનો અમૃતઝરો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * જે દિવ્ય દુંદુભિનાદ દેવોએ ક્યો તે સાંભળી, સૌએ વિચાર્યું, શું અષાઢી ગરજતી આ વાદળી ? શું ખળભળ્યા આજે અચાનક સામટા સૌ સાગરો ? અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો !
વળ
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
* રત્નો થકી ઝળહળ અને ઝગમગ સુવર્ણ રજત થકી આ ઉત્તરોત્તર પુણ્યવૃદ્ધિ સૂચવતા ત્રણ છત્રથી ત્રણ લોકને પ્રભુ ! આપ આપો છો મજાનો છાંયડો ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો ! * દૂરે ગયા સૌ દોષ, કેવલજ્ઞાન તુજ હૃદયે રમે નરનાથ ને સુરનાથ સૌ તુજ ચરણમાં પ્રેમે નમે ઝરણું વહે તુજ વાણીનું ને પાપ સંતાપો શમે ! અરિહંત ! તુજ સૌન્દર્યલીલા મુજ નયનમાં અવતરો !
એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાગ...
(ચ્યવન લ્યાણક)
જે ચૌદ મહાસ્વપ્નો થકી, નિજ્માતને હરખાવતા, વળી ગર્ભમાંહી જ્ઞાનત્રયને, ગોપવી અવધારતા, ને માતા પહેલાં જ ચોસઠ ઇન્દ્ર બે વંદતા, પ્રભુ અરિહંતને, પંચાંગ ભાવે હું નમું. (૧)
એવા
(મા ક્લ્યાણક)
મહાયોગના સામ્રાજ્યમાં જે ગર્ભમાં ઉલ્લાસતા, ને માતાં ત્રણ લોકમાં મહાસૂર્ય સમ પ્રકાશતા, જે માલ્યાણક વડે સહુ જીવને સુખ અર્પતા, એવા (૨)
(જ્ન્મોત્સવ)
છપ્પન દિક્કુમરી તણી, સેવા સુભાવે પામતા, દેવેન્દ્ર સંપુટ મહીં, ધારી જ્ગત હરખાવતા, મેરુશિખર સિહાંસને જેનાથ, ાના શોભતા, એવા (૩)
કુસુમાંજલિથી સુરઅસુર, જે ભવ્ય શ્મિને પૂછ્તા, ક્ષીરોદધિના ન્હવણજ્વથી, દેવ ને સિંચતા, વળી દેવદુંદુભિ નાદ ગજ્વી, દેવતાઓ રીઝતા, એવા (૪)
3.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
મઘમઘ થતા ગોશીર્ષ ચંદનથી વિલેપન પામતા, દેવેન્દ્ર દેવી પુષ્પની માળા ગળે આરોપતા, કુંડલ કાં મણિમય ચમક્તાં, હાર મુકુટ શોભતા, એવા પ્રભુ અરિહંતને, પંચાગ ભાવે હું નમું. (૫)
ને શ્રેષ્ઠવેણુ મોરલી, વીણા મૃદંગ તણા ધ્વનિ, વાજિત્ર તાલે નૃત્ય કરતી, કિન્નરીઓ સ્વર્ગની, હર્ષે ભરી દેવાંગનાઓ નમન કરતી લળી લળી, એવા (૬)
જ્યનાદ કરતા દેવતાઓ, હર્ષના અતિરેકમાં, પધરામણી કરતા જ્યેતાના મહાપ્રસાદમાં, જે ઇન્દ્રપૂરિત વસુધાને, ચૂસતા અંગુષ્ટમાં, એવાં (૭) -
. (અતિશયવંત).
આહારને નિહાર જ્ઞા, અગોચર ચક્ષુથી, પ્રસ્વેદ વ્યાધિ મેલ ના અંગને સ્પર્શે નહિ, સ્વધેનુ દુધ્ધ સમા રુધિર ને માંસ ના તન મહીં, એવા (૮)
મંદર પારિજાત સૌરભ, શ્વાસ ને ઉચ્છવાસમાં, ને છત્ર ચામર ન્યપતાક સ્તંભ ક્વ કરપાદમાં, પૂરા સહસ્ર વિશેષ અષ્ટક, લક્ષણો જ્યાં શોભતા, એવા (૯)
દેવાંગનાઓ પાંચ આજ્ઞા, ઈન્દ્રની સન્માનતી, પાંચે બની ધાત્રી દિલે, કૃતકૃત્યતા અનુભાવતી, વળી બાલક્રિડ દેવગણના, કુંવરો સંગે થતી, એવા (૧૦)
જે બાલ્યવયમાં પ્રૌઢજ્ઞાને, મુગ્ધ કરતા લોક્ન, સોળે કળા વિજ્ઞાન કરો, સારને અવધારીને, ત્રણ લોકમાં વિસ્મયસમાં ગુણરૂપ યૌવનયુક્ત જે એવા (૧૧)
૩૯
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૈથુન પરિષહથી રહિત જે નંદતા નિમ્ભાવમાં, ને ભોગકર્મ નિવારવા વિવાહ કંકણ ધારતા, ને બ્રહ્મચર્ય તણો ળાવ્યો, નાદ ણે વિશ્વમાં, એવા (૧૨)
(રાજ્યવસ્થા) મૂર્છા નથી પામ્યા મનુષ્મા, પાંચ ભેદે ભોગમાં, ઉત્કૃષ્ટ ભી રાજ્યનીતિથી પ્રજા સુખચેનમાં, વળી શુદ્ધ અધ્યવસાયથી, જેલીન ઇનિભાવમાં, એવા (૧૩)
પામ્યા સ્વયંસંબુદ્ધ પદ જે સહજવર વિરાગવંત, ને દેવલોદ્ધતિક ઘણી, ભક્તિ થી કરતા નમન, ને નમી કૃતાર્થ બનતા ચાર ગતિના જીવગણ, એવા (૧૪)
આવો પધારો ઇષ્ટવસ્તુ, પામવા નરનારીઓ, એ ઘોષણાથી અર્પતા સાંવત્સરિક મહાઘનને, ને છેદતા દારિત્ર્ય સહુનું, ઘનના મહાલ્પથી એવા (૧૫)
દિક્ષા તણો અભિષેક નો, યોક્તા ઇન્દ્રો મળી, શિબિા સ્વરૂપ વિમાનમાં બિરાજતા ભગવંતશ્રી, અશોક પુન્નાગ તિલક ચંપા વૃક્ષ શોભિત વનમહીં, એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાગ ભાવે હું નમું (૧૬)
શ્રી વજધર ઈન્ટે રચેલા, ભવ્ય આસન ઉપરે, બેસી અલંકારો ત્યજે દિક્ષા સમય ભગવંત જ જે પંચમુષ્ટિ લોચ કરતા, કેશ વિભુ નિજ ક્ર વડે, એવા પ્રભુ અરિહંતને, પંચાંગ ભાવે હું નમું. (૧૭)
४०
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
(ધક્ષા લ્યાણક) લોકગ્રગત ભગવંત સર્વે, સિદ્ધને વંદન કરે, સાવધ સધળા પાપ યોગોનાં કરે પચ્ચખાણને, જે જ્ઞાન-દર્શનને મહાચારિત્ર રત્નત્રયી ગ્રહે, એવા (૧૮)
નિર્મલવિપુલમતિ મન:પર્યવ-જ્ઞાને સહેજ પિતા, ને પંચસમિતિ ગુણિત્રયની રયણમાળા ધારતા, દશ ભેદથી જેશ્રમણ સુંદર ધર્મનું પાલન કરે, એવા (૧૯)
પુક્ક કમલના પત્રની, ભ્રાંતિ નહિ લેપાય જે ને જીવની માફક અપ્રતિહત, વરગતિએ વિચરે, આકાશની જેમ નિરાલંબન ગુણ થી જે ઓપતા, એવા (ર૦)
ને અસ્મલિત વાયુ સમૂહની જેમ જ નિબંધ છે સંગોપિતાંગોપાંગ મા, ગુમ ઇન્દ્રિય દેહ છે નિસ્ટંગતા ય વિહંગશી, જેનો અમુલખ ગુણ છે એવા (૨૧)
ખજ્ઞીતણા વરશૃંગ વા, ભાવથી એકકી જે ભારંડાંખી સારીખા ગુણવાન ને અપ્રમત્ત છે વ્રતભાર વહેતા વરવૃષભની, ” સમર્થ છે એવા (રર)
કુંજસમા શૂરવીર જે છે સિંહસમ નિર્ભય વળી, ગંભીરતા સાગર સમી, ક્ના હૃદયને છેવરી,
ક્યા સ્વભાવે સૌમ્યતા છે. પૂર્ણિમાના ચંદ્રની, એવા પ્રભુ અરિહંતને, પંચાંગ ભાવે હું નમું. (૨૩)
આકાશ ભૂષણ સૂર્ય વા, પિતા તપતેથી, વળી પૂરતા દિગંતને, પૂણા ઉપેક્ષા મૈત્રીથી, હરખાવતા જે વિશ્વને, મુદિતા તણા સંદિશથી, એવા (૨૪)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
જે શરદ ત્રસ્તુના જળસમા નિર્મળ મનોભાવો વડે ઉપકાર કાજ વિહાર કરતા, જે વિભિન્ન સ્થળો વિષે, ની સહનશક્તિ સમીપે, પૃથ્વી પણ ઝાંખી પડે એવા (૨૫)
બહપુણ્યનો જ્યાં ઉદય છે એવા ભવિષ્ના દ્વારને, પાવન રે ભગવંત નિજ તપ, છઠ્ઠ અઠ્ઠમ પારણે, સ્વીકારતા આહાર બેતાલીસ ઘેષ વિહીન જે એવા (૨૬)
ઉપવાસ માસક્ષમણ સમા, તપ આ તપતા વિભુ, વીરાસનાદિ આસને, સ્થિરતા ધરે જળના પ્રભુ, બાવીસ પરિષહને સહતા ખુબ જે અદ્ભુત વિભુ, એવા (૨૭)
ને બાહ્ય અભ્યતર બધા, પરિગ્રહ થકી છે મુક્ત છે. પ્રતિમા વહન વળી શુલધ્યાને, જે સદય નિમગ્ન છે જે શપબ્રેણી પ્રાપ્ત કરતા મોહમલ વિદારીને, એવા (૨૮)
(કવળજ્ઞાન લ્યાણક) જે પૂર્ણ કેવલજ્ઞાન, લોકલોક્સે અજવાળતું,
ક્યા મહાસામર્થ્ય ક્રો, પાર કે નવ પામતું, એ પ્રાસ જેણે ચારઘાતી કર્મને છેદી કર્યું, એવા (ર૯)
જે રક્ત સોના ને અનુપમ, રત્નના ત્રણ ગઢમહીં, સુવર્ણના નવપદ્મમાં પદકમલને સ્થાપન કરી, ચારે દિશા મુખ ચાર ચાર, સિંહાસને જ શોભતા, એવા (૩૦)
જ્યાં છત્ર સુંદર ઉજ્વળા, શોભી રહ્યા શિર ઉપરે, ને વધી રત્ન ચામર વીંઝતા ક્રદ્રય વડે દ્વાદશ ગુણા વર દેવવૃક્ષ, અશોથ્રી ય પૂજાય છે એવા (૩૧)
૪૨
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહાસૂર્ય સમ તેત્સ્વી શોભે, ધર્મચક્ર સમીપમાં, ભામંડલે પ્રભુપીઠથી, આભા પ્રસારી દિગંતમાં, ચોમેર જાનુ પ્રમાણ પુષ્પો, અર્ધ્ય બ્નિને અર્પતા, એવા (૩૨)
જ્યાં દેવદુંદુભિ ઘોષ ગજ્યું, ઘોષણા ત્રણલોકમાં, ત્રિભુવન તણા સ્વામી તણી, સૌએ સુણો શુભદેરાના, પ્રતિબોધ તા દેવ, માનવ ને વળી તિર્યંચને, એવા (૩૩)
જ્યાં ભવ્ય જીવોના અવિકસિત ખીલતાં પ્રજ્ઞાકમળ, ભગવંતવાણી દિવ્યસ્પર્શે, દૂર થતાં મિથ્યાં વમળ, ને દેવ ાનવ ભવ્ય માનવ, ઝંખતા નું શરણ, એવા (૩૪)
જે બીદ્ભૂત ગણાય છે ત્રણ પદ ચતુર્દશ પૂર્વના, ઉપ્પન્નઇ વા વિગમેઇ વા ધુવેઇ વા મહાતત્ત્વના, એ ઘન સુશ્રુતજ્ઞાનનું દેનાર ત્રણ ાનાથ જે એવા (૩૫)
જે ચૌદપૂર્વાનાં રચે છે સૂત્રસુંદર સાથે જે
તે શિષ્યગણને સ્થાપતા, ગણધર પદે ાનાથ જે
ખોલે ખજાનો ગૂઢ માનવ જાતના હિત કારણે, એવા (૩૬)
(ભાવ અરિહંત)
જે ધર્મ તીર્થં ચતુર્વિધ સંઘ સંસ્થાપન રે, મહાતીર્થ સમ એ સંઘને, સુર અસુર સહુ વંદન કરે, ને સર્વ જીવો, ભૂત, પ્રાણી, સત્ત્વશું શ્રુણા ધરે, એવા (૩૭)
ને નમે ઇન્દ્ર, વાસુદેવ ને બલભદ્ર સહુ, જેના ચરણને ચક્રવર્તી, પૂજ્તાં ભાવે બહુ, જેણે અનુત્તર વિમાનવાસી દેવના સંશય હણ્યા એવા (૩૮)
૪૩
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
જે છે પ્રકાશક સહુ પદાર્થો, ઇ તથા ચૈતન્યના, વરશુક્લ લેશ્યા તેરમે, ગુણસ્થાનકે પરમાતમા, જે અંત આયુકર્મનો , કરતા પરમ ઉપકારથી, એવા (૩૯) "
લોકગ્રભાગે પહોંચવાને, યોગ્યક્ષેત્રી જે બને, ને સિદ્ધનાં સુખ અર્પતી અંતિમ તપસ્યા જે રે, ચૌદમા ગુણસ્થાનકે, સ્થિર પ્રાપ્ત શૈલેશીકરણ, એવા (૪૦)
હર્ષે ભરેલા વિનિર્મિત, અંતિમ સમવસરણે, જે શોભતા અરિહંત પરમાત્મા તઘર આંગણે, જેનામના સંસ્મરણથી, વિખરાય વાદળ દુઃખનાં, એવા (૪૧)
જે કર્મનો સંયોગ વળગેલો અનાદિ કાળથી તેથી થયા મુક્ત પૂરણ, સર્વથા સદ્ભાવથી, રમમાણ જે નિરૂપમાં ને સર્વાનું હિત રે, એવા (૪૨)
જેનાથ ઔદારિક વળી, તૈક્સ તથા કર્મણ તન, એ સર્વને છે અહીં, પામ્યા પરમપદ શાશ્વતુ, જેરાગદ્વેષ ળે ભર્યા, સંસાર સાગરને તર્યા, એવા (૪૩)
(નિર્વાણ લ્યાણક) શૈલેશી ક્રણે ભાગ ત્રીજે શરીરના ઓછા ક્રી, પ્રદેશ જીવના ઘન ક્રી, વળી પૂર્વધ્યાન પ્રયોગથી, ધનુષ્યથી છૂટેલ બાણ તણી પરે શિવગતિ લહીં, એવા (૪૪)
નિર્વિઘ્ન સ્થિરને અચલ, અક્ષય, સિદ્ધિગતિ એ નામનું, છે સ્થાન અવ્યાબાધ જ્યાંથી નહિ પુનઃ ફરવાપણું એ સ્થાનને પામ્યા અનંતા, ને વળી જે પામશે, એવા (૪૫)
४४
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ સ્તોત્રને પ્રાકૃતગિરામાં વર્ણવ્યું ભક્તિબળે, અજ્ઞાતને પ્રાચીન મહામના, કે મુનીશ્વર બહુશ્રુતે, પદપદ મહીં ના મહાસામર્થ્યનો મહિમા મળે, એવા (૪૬)
નમસ્કાર સ્વાધ્યાયમાં, પ્રેક્ષી હૃદય ગદ્ગદ બન્યું, શ્રી ચંદ્ર નાચ્યો ગ્રંથ લઈ, મહાભાગનું શરણું મળ્યું, કિધી કરાવી અલ્પભક્તિ, હોંશનું તરણું ફળ્યું, એવા (૪૭)
ક્લા ગુણોના સિંધુના, બે બિંદુ પણ જાણું નહિ, પણ એક શ્રદ્ધા દિલમહિં કે નાથ સમ કે નહિ, ના સહારે ક્રોડ તરીયા મુક્તિ મુજ નિશ્ચય સહિ. એવા (૪૮)
જેનાથ છે ત્રણ ભુવનના કરણા બે ક્ની વહે,
ક્લા પ્રભાવે વિશ્વમાં સદ્ભાવની સરણી વહે, આપે વચન શ્રીચંદ્ર ળને, એ જ નિશ્ચય તારશે, એવા પ્રભુ અરિહંતને, પંચાંગ ભાવે હું નમું. (૪૯)
રત્નાકર પચ્ચીશી
મંદિર છે મુક્તિતણા માંગલ્યક્રીડના પ્રભુ, ને ઇન્દ્ર નર ને વતા, સેવા રે તારી વિભ; સર્વજ્ઞ છે સ્વામી વળી, શિરદર અતિશય સર્વના, ઘણું જીવ તું, ઘણું જીવ તું, ભંવર જ્ઞાન કળા તણા (૧)
ત્રણ જાતના આધાર ને, અવતાર હે કરુણાતણા, વળી વૈધ હે ! દુર્વાર આ સંસારનાં દુ:ખો તણા; વીતરાગ વલ્લભ વિશ્વના તુજ પાસ અરજી ઉચ્ચ, જાણો છતાં પણ જ્હી અને, આ હૃદય હું ખાલી છું ()
૪૫
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
શું બાળકે મા – બાપ પાસે બાળક્રીડ નવ રે ? ને મુખમાંથી જેમ આવે, તેમ શું નવ ઉચ્ચરે ? તેમજ તમારી પાસ તારકઆજ ભોળા ભાવથી, જેવું બન્યું એવું છું તેમાં કશું ખોટું નથી (૩)
મેં ઘન તો દીધું નહિ ને, શીયળ પણ પાળ્યું નહિ, તપથી દમી કયા નહિ, શુભભાવ પણ ભાવ્યો નહિ; એ ચાર ભેદ ધર્મમાંથી કંઈ પણ પ્રભુ! નવ ર્યું, મારું ભ્રમણ ભવસાગરે નિષ્ફળ ગયું, નિષ્ફળ ગયું. (૪)
હું ક્રોધ અગ્નિથી બળ્યો, વળી લોભ સર્પ ડસ્યો મને, ગળ્યો માનરૂપી અક્શરે, હું કેમ કરી ધ્યાવું તને ? મન મારું માયાજાળમાં, મોહન ! મહા મુંઝાય છે. ચી ચાર ચોરો હાથમાં, ચેતન ઘણો ચગદાય છે (૫)
મેં પરભવે કે આ ભવે પણ હિત કંઈ કર્યું નહિ, તેથી કરી સંસારમાં સુખ, અલ્પ પણ પામ્યો નહિ ;
ન્મો અમારા ક્લિજી ! ભવ પૂર્ણ કરવાને થયા, આવેલ બાજી હાથમાં અજ્ઞાનથી હારી ગયા. (૬)
અમૃત ઝરે તુજ મુખરૂપી, ચંદ્રથી તો પણ પ્રભુ, ભીંજાય નહિ મુજ મન અરેરે ! શું કરું હું તો વિભુ; પથ્થર થકી પણ %ણ મારું મન ખરે ક્યાંથી દ્રવે, મરક્ટ સમા આ મન થી, હું તો પ્રભુ હાર્યો હવે. (૭)
ભમતાં મહા ભવસાગરે પામ્યો પસાથે આપના, જે જ્ઞાન દર્શન ચરણરૂપી રત્નત્રય દુદ્ધ ઘણાં ; તે પણ ગયા પ્રમાદના વશથી પ્રભુ હું છું ખરું, કોની ક્લે ક્રિતાર આ પોકાર હું ઈને શું ? (૮)
૪૬
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઠગવા વિભુ આ વિશ્વને, વૈરાગ્યના રંગો ધર્યા, ને ધર્મના ઉપદેશ રંજ્ય, લોક્ને કરવા કર્યાં, વિદ્યા ભણ્યો હું વાંદ માટે કેટલી ક્થની હું ? સાધુ થઇને બહારથી ઘૂંભિક અંદરથી રહું. (૯)
મેં મુખને મેલું કર્યું, ઘેષો પરાયા ગાઇને, ને નેત્રને નિંદિત કર્યા પરનારીમાં લપટાઇને; વળી ચિત્તને વ્રેષિત કર્યું ચિંતી નારું પરતણું, હે નાથ ! મારું શું થશે, ચાલાક થઇ ચૂક્યો ઘણું. (૧૦)
રે કાળજાને ક્તલ પીડા કામની બિહામણી, એ વિષયમાં બની અંધ હું, વિડંબના પામ્યો ઘણી; તે પણ પ્રકાશ્યું આજ લાવી, લાજ આપ તણી ને, જાણો સહુ તેથી હું, ર માફ મારા વાંક્કે (૧૧)
નવકાર મંત્ર વિનાશ કીધો, અન્ય મંત્રો જાણીને, કુશાસ્ત્રનાં વાક્યો વડે, હણી આગમોની વાણીને ; ફુદેવની સંગત થકી કર્મો નકામા આચર્યા ; મતિભ્રમથકી રત્નો ગુમાવી કાચ ટકા મેં ગ્રહ્યા. (૧૨)
આવેલ દષ્ટિમાર્ગમાં મૂકી મહાવીર આપને, મેં મૂઢધીએ હૃદયમાં ધ્યાયા મદનના ચાપને ; નેત્રબાણો ને પયોધર, નાભિ ને સુંદર ટી, શણગાર સુંદરીઓ તણા, છટકેલ થઇ જોયા અતિ. (૧૩)
મૃગનયની સમ નારીતણાં મુખચંદ્ર નીરખવા વલી, મુજ મન વિષે જે રંગ લાગ્યો, અલ્પ પણ ગાઢો અતિ; તે શ્રુતરૂપ સમુદ્રમાં, ધોયા છતાં જાતો નથી, તેનું ો કારણ તમે બચું કેમ હું આ પાપથી. (૧૪)
४७
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુંદર નથી આ શરીર કે સમુદાય ગુણ તણો નથી, ઉત્તમ વિલાસ ક્યા તણો પ્યમાન પ્રભા નથી; પ્રભુતા નથી તો પણ પ્રભુ અભિમાનથી અક્કડ ક્રૂ, ચોપાટ ચાર ગતિ તણી, સંસારમાં ખેલ્યાં છું. (૧૫)
આયુષ્ય ઘટતું જાય તો પણ, પાપબુદ્ધિ નવ ઘટે, આશા જીવનની જાય પણ, વિષયાભિલાષા નવ મટે, ઔષધ વિષે ક્યું યત્ન પણ, હું ધર્મને તો નવ ગણું, બની મોહમાં મસ્તાન હું, પાયા વિનાનાં ઘર ચણું. (૧૬)
આત્મા નથી પરભવ નથી, વળી પુણ્ય પાપ ક્યું નથી, મિથ્યાત્વીની વાણી મેં, ધરી કાન પીધી સ્વાદથી; રવિ સમ હતા જ્ઞાને રી, પ્રભુ આપશ્રી તો પણ અરે ! ધ્રુવો લઇ કૂવે પડ્યો, ધિક્કાર છે મુજ્બે ખરે. (૧૭)
મેં ચિત્તથી નહિ દેવની, કે પાત્રની પૂજા ચહી, ને શ્રાવકો કે સાધુઓનો ધર્મ પણ પાળ્યો નહી; પામ્યો પ્રભુ નરભવ છતાં રણમાં રડ્યા જેવું થયું, ધોબી તણા કુત્તા સમું, મમ જીવન સહુ એળે ગયું. (૧૮)
હું કામધેનુ પતર્, ચિંતામણિના પ્યારમાં, ખોટા છતાં ઝંખ્યો ધણું, બની લુબ્ધ આ સંસારમાં ; જે પ્રગટ સુખ દેનાર તારો, ધર્મ તે સેવ્યો નહિ, મુજ મુર્ખ ભાવોને નિહાળી નાથ !
ણા કંઇ. (૧૯)
મેં ભોગ સારા ચિંતવ્યા, તે રોગ સમ ચિંત્યા નહિ, આગમન ઇશ્યું ધનતણું, પણ મૃત્યુને પ્રીછ્યું નહિં, નહીં ચિંતવ્યું મેં નરક કારાગૃહ સમી છેનારીઓ, મધુબિંદુની આશા મહીં ભયમાત્ર હું ભૂલી ગયો. (૨૦)
re
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
હું શુદ્ધ આચારો વડે સાધુ હૃદયમાં નવ રહ્યો, #ી કમ પર ઉપકારનાં, યશ પણ ઉપાર્જન નવ ર્યો, વળી તીર્થના ઉદ્ધાર આદિ કોઈ કાર્યો નવ ર્યા, ફોગટ અરે આ લક્ષ ચોરાશી તણા ફેરા ફર્યા. (ર૧)
ગુરુવાણીમાં વૈરાગ્ય કેરો, રંગ લાગ્યો નહિ અને, દુર્જનતણા વાક્યો મહીં શાંતિ મળે ક્યાંથી મને ? તરૂં કેમ હું સંસાર આ અધ્યાત્મ તો નહિ જી, તૂટેલ તળિયાનો ઘડો, જળથી ભરાયે કેમ કરી ? (રર)
મેં પરભવે નથી પુણ્ય કર્યું ને નથી તો હજી, તો આવતા ભવમાં, હો ક્યાંથી થશે હે નાથજી ! ભૂત ભાવિ ને સાંપ્રત ત્રણે ભવ નાથ હું હારી ગયો, સ્વામી 7 ત્રિશંકુ જેમ હું, આકાશમાં લટી રહ્યો. (૨૩)
અથવા નકામું આપ પાસે, નાથ ! શું બધુ ઘણું, હે દેવતાના પૂર્વ ! આ ચારિત્ર મુજ પોતા તણું ; જાણો સ્વરૂપ ત્રણ લોક્ન, તો મારું શું માત્ર આ, જ્યાં ક્રોડનો હિસાબ નહીં ત્યાં પાઈની તો વાત ક્યાં ? (૨૪)
(રાગ :
સ્નાતસ્યા....................)
તારાથી ન સમર્થ અન્ય ઘેનનો, ઉદ્ધારનારો પ્રભુ, મારાથી નહિ અન્ય પાત્ર ામાં, જોતાં જે તે વિભુ ; મુક્તિ મંગળ સ્થાન તોય મુન્ને ઇચ્છા ન લક્ષ્મી તણી, આપો સમ્યગ્રત્ન શ્યામ જીવને, તો તૃમિ થાયે ઘણી. (૨૫)
૪૯
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંવેદના પચ્ચીશી (રાગ-મંદિર છે મુક્તિતણા) :
હું મોહમદિરામાં ડુબી, ભૂલી સ્વરૂપ નિજ આત્માનું, ભવભ્રમણમાં બસ કમ કીધું પારકી પંચાતનું, ચોરાસીના ચૌટે ક્ય, મેં નટ બની નાટક ઘણા, હું બાળભાવે પ્રભુ તને, મુજ આત્માની સંવેદના. (૧)
ભવ સાગરે ભમતા કી, તુમ નામ શ્રવણે ના પડ્યું, આજે અનંતા કાળથી, દર્શન તમારું સાંપડ્યું, તારા વિરહને વિસ્મરણથી ભોગવી મેં આપા, રહેજે સ્મરણમાં તું સદા, થી લહું શિવસંપદા. (૨)
સંસારથી સિદ્ધિ સુધીના પંથનો તું સારથિ, મુજ કર્મવનને બાળનારો, એક છે તું મહારથિ, ભવચક્રને તું ભેદતો, તારી કૃપાના ચક્રથી, છે કેવી મુજ વિડંબના, હજુ ઓળખ્યો તુક્યું નથી. (૩)
નિગોદના કારાગૃહેથી નીસર્યો તારી કૃપા, વ્યવહારરાશિ, ત્રસપણું, પામ્યો પ્રભુ તારી કૃપા, શુભ મનુભવ ને કુળ, લાધ્યો પ્રભુ તારી કૃપા, જે મોક્ષ પણ આપો તમે તો માનું ખરી તારી કૃપા. (૪)
ચોરાસીના ચક્કરમહીં ભમતા અનાદિકાળથી, તન ધન સ્વક્સ વિષયો કષાયોનું કર્યું પોષણ અતિ, માનવ ક્લમ, શ્રધ્ધા, શ્રવણ પામ્યો અતિ દુર્લભ છતાં, ક્યારે કરીશ ભવચક્રમાં, હું મુક્તિની પુરુષાર્થતા. (૫)
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
પગલ પરાવર્તે અનંતા મેં કીધા સંસારમાં, ભટક્યો અનંતી વાર વળી યોનિ ચોરાસી લાખમાં, પામ્યો મહાપુણ્યોદયે શાસન તમારું આ ભવે, પામી તને આ ભવનને, ભમવું નથી મારે હવે. (૬)
પામ્યો તને પરખ્યો નહિ, જાણ્યો તને માણ્યો નહિ, હોઠે સદા તુજવાત પણ, હૈયે કદી આપ્યો નહિ; શિવનગરની જું ઝંખના, શિવમાર્ગથી ડરતો સદા, ઘો તુમ સમું સામર્થ્ય પ્રભુ, જેથી હરું કર્મો બધા ()
હે નાથ ! ભારેકર્મી છું? અથવા નથી મુજ પાત્રતા, જિમ બળદ ઘાણીનો ભમે, તિમ હું ભણું સમજુ છતાં, જિમ ભુંડ મહાલે વિશ્વમાં, તિમ હું ખુ છું વિષયમાં, ક્યારે પ્રભુ! મુક્લે થશે ? વૈરાગ્ય આ સંસારમાં (૮)
નશ્વર છતાં સંસારના સુખો મને લલચાવતા, શાશ્વત સુખોની સાધનાના સ્વપ્ન પણ કંપાવતા, ફરી ના મળે સંયોગ કળ અનંતમાં જાણું છતાં, હું મસ્ત છું સંસારમાં, મુજકેવી છે મોહાંધતા. (૯)
હું સાધનોમાં મસ્ત બનીને સાધના ભૂલી ગયો, બનવા અજન્મા ક્નમ જે તે પણ પ્રમાદે હારીયો, ક્યારે થશે ! નિસ્તાર જન્મ-મરણ થકી વિભુ માહરો ? કોને છું ને ક્યાં ઉં? નથી અન્ય માહરો આશરો (૧૦)
હું પાપ રસીયો તીવ્ર ભાવે પાપ ક્રતા ના ડરું, ને આપની આજ્ઞા પ્રમાણે ધર્મ ક્રતા થરથરું, થાશે શું મારું ? જઈશ ક્યાં હું? કર્મ નવિ છેડે કો, એક જ સહારો તાહરો, તું આપજે શરણું સા. (૧૫)
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભોગોમહી મેં વેડો માનવ ક્નમ અતિ ઘહિલો, ના સાધના કરી મનથી, શિવરાજ થી સોહિલો, તુજ આણ હૈયે ના ધરી, ક્રી મોહરાની ચાકરી, થાક્યો પ્રભુ માહરો હવે, ઉદ્ધાર ક્ર કરૂણા કરી. (૧૨)
હું ઓરડે અવગુણ તણો, ભંવર ચાર કષાયનો, વળી પંચ ઇન્દ્રિય વિષય કેરી વાસના લંપટ ઘણો, નથી પુણ્ય પણ ઉદ્યમ દ્, ભોગોતણી ભૂખ ભાંગવા, દુર્બુદ્ધિ મારી દૂર કરવા, આપ તું મને દવા (૧૩)
મેં નરક-નિગોદે સહ્યાં, દુઃખો ઘણા સમષ્ણ વિના, સમષ્ણ મળી અને હવે, સિદ્ધિ નથી શુદ્ધિ વિના, પણ શુદ્ધિક બાવીસ પરિષહ લાગે અતિશય આક્રા, સુખથી ડરું દુઃખને વરૂ દે સન્મતિ મળે . (૧૪)
તું સર્વશક્તિમાન તો, મુજ કર્મ શું કાપે નહિં ? , તું સર્વઇચ્છાપૂરણો, તો મોક્ષ મેં આપે નહિં ? ભલે મુક્તિ હમણા ના દિયો, પણ એક ઈચ્છા પૂરજો, ભવવન દહન ઘવાનલો, સમ્યત્વ મુક્લે આપજો (૧૫)
ક્યારે પ્રભુ ! સમ્યકત્વની જ્યોતિ હદયમાં સ્થિર થશે ? ક્યારે પ્રભુ! વૈરાગ્યવાસિત માહરી હર પળ થશે ? ક્યારે પ્રભુ! સુવિશુદ્ધ ભાવે સર્વવિરતિ સ્પર્શશે ? ક્યારે પ્રભુ! સંસારમાં, પણ મુક્તિની ઝાંખી થશે ? (૧૬)
વિષયોતણા વળગાડને ક્યારે પ્રભુ ઘીશ ? ક્લિઆગમે, ત્મિબિંબમાં મુજ મન કદ જેડશ હું? અણગારના વસ્ત્રો સજી કર્મો % તોડીશ હું ? મુક્તિનગરના માર્ગ પર ક્યારે પ્રભુ દોડશ હું ? (૧૭)
૫૨
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભવિતવ્યતા, કર્મો, સ્વભાવને કળ હો વિપરીત ભલે ને મુક્તિ માટે માહરો, પુરુષાર્થ હો નબળો ભલે તુજ ભક્તિએ અનુકૂળ થાય, એ બધા તુજ ઘસ છે તું મુખ્ય હેતુ મોક્ષનો, મુળે સબલ વિશ્વાસ છે (૧૮)
મેં પ્રીત પુલથી ક્રી, તેથી ભમ્યો સંસારમાં, જો પ્રીત તુજ સંગે કું, તો મુક્તિ પણ પલવારમાં, તારો અચિંત્યપ્રભાવ જાણી પ્રીત તો હું તને, જો કર્મવશ ભૂલું તને, તો પણ સમરજતું મને. (૧૯)
પ્રિયતમ તમે મારા પ્રભુ નિશદિન તમોને ઝંખતો, તારા વિરહની વેદનામાં રાત – દિન હું ઝૂરતો, તારા મિલનની પ્યાસમાં નિર્દેહને પણ ભૂલતો, છે આશા કે મળશો તમે, તેથી તને નિત સમરતો. (૨૦)
પ્રિયતમ સ્વીકાર્યા મેં તને, પ્રીતિ અનાદિકાળની, તરdી કિમ ચાલ્યા તમે, નિરૃર ને નિર્દય બની, ભમતા અનાદિકાળમાં શોધ્યો તને આ ભવવને, થાક્યો હવે બોલાવજે દી મને તારી ક્ન. (૨૧)
તારું સ્મરણે, તારું રટણ, તારા સુપન જોયા કરું, તારું શ્રવણ, તારું મનન, તારું જ ધ્યાન ર્યા ક્યું, ક્યારે તરીશ આ ભવથી, ચિંતા નથી મુક્લે જા, સુક્યા બધા ભવસાગરો, તારા પ્રભાવે માહરા. (૨૨)
અરિહંત – સિદ્ધ – સુસાધુ ને, ત્મિધર્મ શરણું હું વડું, ભવોભવતણા સવિ પાપનું મિચ્છામિ દુક્કડમ્ હું , સવિ જીવત સજ્યની, કરૂં શુભ મને અનુમોદના, “સવિ જીવ છું શાસનરસી” ની, ભાવું નિત શુભ ભાવના. (૨૩)
૫૩
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
વૈરાગ્ય ભવનો હો સી, નિત મોક્ષની હો ઝંખના, નિજ આત્મમાં નિત થિર રહું, આવે ભલે સુખ દુઃખ ઘણા, મુજસપ્તધાતુમાં હો અવિચ્છ રાગ ક્નિશાસન તણો, માંગુ સત્ર મળજો મને, સંગાથ આ ક્નિધર્મનો. (૨૪)
હે નાથ ! અંતરથી કહું, મુજ વિનતિ સ્વીકારજે મુજ જીવન સંધ્યાની ક્ષણે, મારા હૃદયમાં આવજે વળી આવતા ભવમાં પ્રભુ ત્મિધર્મ હૈયે થાપ મુક્તિ સુધી મુજ આત્મગુણ રશ્કિનું હીર વધારજો (૨૫).
'હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરઘન....
આ જગતના કૈ ભૂપના પણ રૂપ જ્યાં પાછા પડે, દેવો તણા અધિરાજના તનતેજ જ્યાં ઝાંખા પડે, રૂપયુક્ત રાગે મુક્ત પ્રભુવર ! એક વિનતી સાંભળો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો . (૧) સૌંદર્યને પ્રસરાવતા પરમાણુઓ છે આ જગે, જાણે જગતમાં તેટલા પ્રભુદેશમાં જે ઝગમગે, પ્રભુ ! આપસમ કો રૂપ નહીં મુજ રૂપતિને ટાળજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૨) તીર્થો તણી પર્વો તણી લજ્જા પ્રભુ મેં ધરી નથી, શુભયોગને સ્પર્યા છતાં શુભતાને મનમાં ભરી નથી, કેવળક્રિયાઓ કરી રહ્યો હવે તેનું ફળ આપજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૩) તવદર્શ કેરું સ્પર્શ કરું નિમિત લઈ અતિનિર્મળું, નથી છૂટતી આ પાપગ્રંથિ કેમ કરી પાછો વળે ? આ જીવ કેરી અવદશાને કૃપાળુ દેવ ! નિવારજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૪)
૫૪
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપસર્ગ કરનારા જીવોને પણ ક્ષમા પ્રભુ ! દઈ દીધી, આસક્તને વૈરાગ્ય કેરી સ્પર્શના પ્રભુ ! દઈ દીધી, સ્તવના કરીને યાચતા આ બાળનું મન રાખજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૫) ભલે રૂપને મહાભાગ્ય આપ તણું અવરને આપજો, વિશ્વાતિશાયી પ્રભાવ જે તે પણ અવરને આપજો , કરજોડી કરગરતા ગરીબને પણ કંઈક પ્રભુ ! આપજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૬) જો મોહપીડા ઉપશમે પ્રભુ ! આપ ત્યારે પધારશો, ઉપકારકુન દીસે નહીં કરુણા કિમર્થ વહાવશો, કલ્યાણ કેરો કાળ જાણી નાથ ! હાથ પસારજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૭) મનના મલિન વિચારનો કોઈ અંત દેખાતો નથી, કાયા તણી શુભકરણીનો કાંઈ અર્થ લેખાતો નથી, હવે એક ઔષધ આપ તારક પ્રાર્થના અવધારજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૮) તવ નયનમાંથી નિખરતા નિર્મળ કિરણ ઝીલ્યા કરું, ને નિર્વિકારદશા તણો હરપળ પ્રભુ ! અનુભવ કરું, મુજને કરાવી શુદ્ધિનું મહાસ્નાન પછી શણગારજો, હે નાથ ! નિર્મળતા તણું વરદાન મુજને આપજો. (૯)
' યાત્રિમાં મુજ મન વસો.... |
. ચારિત્ર જો ના હોય તો સુજ્ઞાન પણ નિષ્ફળ રહે ! ચારિત્ર જો ના હોય તો સદર્શનમ્ નિર્બળ રહે ! સુજ્ઞાન દર્શન પણ સદા ચારિત્રયુક્ત સફળ રહે ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૧
ચૂમે નિરંતર દેવતા ચારિત્રાધરના ચરણને ! ઝંખે નિરંતર ઇન્દ્ર પણ ચારિત્રના આચરણને !
૫૫
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચાહે નિરંતર ચિત્ત મુજ ચારિત્રધરના શરણને ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૨ * પખંડ મહાસામ્રાજ્યમાં પણ જે મહાદુઃખ દેખતા ! તે ચક્રવર્તીઓ સદા ચારિત્રામાં સુખ દેખતા ! સિંહાસને બેસે છતાં ચારિત્ર સન્મુખ દેખતા ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૩ * વિશ્વે અનંતા કાળથી ચારિત્રાનો છે પંથડો ! આ પંથ પર ચાલ્યા અનંતા જિનવરો ને ગણધરો ! આત્મા અનંતા શિવ વય ચારિત્રનો લઇ આશરો ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૪ * સમતા-વરસતી સાધના, કરુણા-છલકતી દૃષ્ટિ છે ! ચારિત્રધરની ચોતરફ આનંદની અમી વૃષ્ટિ છે ! સંયમ અને સંતોષમય ચારિત્રધરની સૃષ્ટિ છે ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૫ * ભિક્ષુક જુઓ એક જ દિવસ ચારિત્ર પાળીને થયો - સમ્રાટ સંપ્રતિ-શાસ્ત્રમાં જે ધર્મ ઉદ્ધારક કહ્યો ! ચારિત્ર જેને સાંપડ્યું, આખો જનમ ઉત્સવ ભયો ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૬ * ચારિત્ર સ્વીકાર્યા પછી ચારિત્રપાલનથી લહેઅહમિન્દ્ર કરતાં પણ અધિક સુખ-એમ તીર્થકર કહે ચારિત્રામાં આનંદની અનુપમ અમૃતઝરણાં વહે ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૭ * ચારિત્રધરના જીવનમાં અગવડ નથી આફત નથી ! ચારિત્રધરના જીવનમાં નથી ચાહ કે ચાહત નથી ! ચારિત્રા જેવી જગતમાં કોઈ શહનશાહત નથી ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૮ * બાળક અને ચારિત્રધર તો તેય સુરવંદિત બને ! દેવો અને દેવેન્દ્ર તેને વંદી આનંદિત બને ! ચારિત્રાધર્મ સ્વીકારવા મારું હૃદય સ્પંદિત બને ! ચારિત્રમાં મુજ મન વસો, ચારિત્ર મુજ તનમાં વસો ! ૯
૫૬
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
{ આ પાપમય સંસાર ઘડી....
ડગલે અને પગલે સતત હિંસા મને કરવી પડે, તે ધન્ય છે જેને અહિંસાપૂર્ણ જીવન સાંપડે, ક્યારે થશે કરુણાઝરણથી આર્દ મારું આંગણું, આ પાપમય સંસાર છોડી શ્રમણ હું ક્યારે બનું ! (૧) ક્યારેક ભય ક્યારેક લાલચ ચિત્તને એવાં નડે, વ્યવહારમાં વ્યાપારમાં જૂઠું તરત કહેવું પડે, છે સત્યમહાવ્રતધર શ્રમણનું જીવનઘર રળિયામણું,
આ પાપમય... (૨) જે માલિકે આપ્યા વગરનું તણખલું પણ લે નહિ, વંદન હજારો વાર હો તે શ્રમણને પળપળ મહીં, હું તો અદત્તાદાન માટે ગામ પરગામે ભયું,
આ પાપમય... (૩) જે ઇન્દ્રિયોને જીવનની ક્ષણ એક પણ સોંપાય ના, મુજ આયખું આખું વિત્યું તે ઇન્દ્રિયોના સાથમાં, લાગે હવે શ્રી સ્થૂલભદ્રતણું સ્મરણ સોહામણું,
આ પાપમય... (૪) નવવિધ પરિગ્રહ જિંદગીભર હું જમા કરતો રહ્યો, ધનલાલસામાં સર્વભક્ષી મરણને ભૂલી ગયો, મૂચ્છરહિત સંતોષમાં સુખ છે ખર જીવનનું,
- આ પાપમય... (૫) અબજો વરસની સાધનાનો ક્ષય કરે જે ક્ષણમહીં, જે નરકનો અનુભવ કરાવે સ્વ પરને અહિ ને અહીં, તે ક્રોધથી બની મુક્ત સમતાયુક્ત હું ક્યારે બનું,
આ પાપમય... (૬)
પછે.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિનધર્મતરુના મૂલ જેવા વિનયગુણને જે હણે, જે ભલભલા ઊંચે ચડેલાને ય તરણા સમ ગણે, તે દુષ્ટ માનસુભટની સામે બળ બને. મુજ વામણું ,
આ પાપમય... (૭) શ્રીમલ્લિનાથ જિનેન્દ્રને જેણે બનાવ્યા સ્ત્રી અને, સંક્લેશની જાલિમ અગનમાં જે ધખાવે જગતને, તે દંભ છોડી સરળતાને પામવા હું થનગનું,
આ પાપમય... (૮) જેનું મહાસામ્રાજય એકેન્દ્રિય સુધી વિલસી રહ્યું, જેને બની પરવશ જગત આ દુઃખમાં કણસી રહ્યું, જે પાપનો છે બાપ તે ધનલોભ મેં પોષ્યો ઘણું,
આ પાપમય... (૯) તન ધન સ્વજન જીવન ઉપર મેં ખૂબ રાખ્યો રાગ પણ, તે રાગથી કરવું પડ્યું મારે ઘણા ભવમાં ભ્રમણ, મારે હવે કરવું હૃદયમાં સ્થાન શાસનરાગનું,
આ પાપમય... (૧૦) મેં દ્વેષ રાખ્યો દુઃખ ઉપર તો સુખ મને છોડી ગયું, સુખ દુઃખ પર સમભાવ રાખ્યો, તો હૃદયને સુખ થયું, સમજાય છે મુજને હવે, છે દ્વેષ કારણ દુઃખનું,
આ પાપમય... (૧૧) જે સ્વજન તન ધન ઉપરની મમતા તજી સમતા ધરે, બસ, બારમો હોય ચન્દ્રમાં તેને કલહ સાથે ખરે, જિનવચનથી મઘમઘ થજો મુજ આત્મના અણુએ અણુ,
આ પાપમય... (૧૨) જો પૂર્વભવમાં એક જૂઠું આળ આપ્યું શ્રમણને, સીતા સમી ઉત્તમસતીને રખડપટ્ટી થઈ વને, ઈર્ષા તજું, બનું વિશ્વવત્સલ, એક વાંછિત મનતણું,
આ પાપમય... (૧૩)
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારી કરે ચાડી ચૂગલી એ મને ન ગમે જરી, તેથી જ મેં, આ જીવનમાં નથી કોઈ પણ ખટપટ કરી, ભવોભવ મને નડજો કદી ના પાપ આ પૈશુન્યનું,
આ પાપમય... (૧૪) ક્ષણમાં રતિ ક્ષણમાં અરતિ આ છે સ્વભાવ અનાદિનો, દુઃખમાં રતિ સુખમાં અરતિ લાવી બનું સમતાભીનો, સંપૂર્ણ રતિ બસ, મોક્ષમાં હું સ્થાપવાને રણઝણું,
આ પાપમય... (૧૫) અત્યંત નિંદાપાત્ર જે આ લોકમાં ય ગણાય છે, તે પાપ નિંદા નામનું તજનાર બહુ વખણાય છે, તનું કામ નક્કામું હવે આ પારકી પંચાતનું,
આ પાપમય... (૧૬) માયામૃષાવાદે ભરેલી છે. પ્રભુ ! મુજ જિંદગી, તે છોડવાનું બળ મને દે, હું કરું તુજ બંદગી, બનું સાચાદિલ આ એક મારું સ્વપ્ન છે આ જીવનનું,
આ પાપમય. (૧૭) સહુ પાપનું, સહ કર્મનું, સહુ દુઃખનું જે મૂલ છે મિથ્યાત્વ ભૂંડું ફૂલ છે, સમ્યકત્વ રૂડું ફૂલ છે નિષ્પાપ બનવા હે પ્રભુજી ! શરણ ચાહું આપનું,
આ પાપમય... (૧૮) જ્યાં પાપ જયારે એક પણ તજવું અતિ મુશ્કેલ છે, તે ધન્ય છે, જેઓ અઢાર પાપથી વિરમેલ છે ! ક્યાં પાપમય મુજ જિંદગી, ક્યાં પાપશૂન્ય મુનિજીવન !
આ પાપમય... (૧૯)
૫૯
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
આથી મારા તમે.... સંતપ્ત આ સંસારમાં, કરુણાની જલધારા તમે, ચંદા તમે સૂરજ તમે, તપતેજધર તારા તમે; સહુ જીવથી ન્યારા તમે, સહુ જીવના પ્યારા તમે, હે નાથ ! હૈયું દઈ દીધું, હવે આજથી મારા તમે. (૧) મુજ પુણ્યની પુષ્ટિ તમે, સંકલ્પની મુષ્ટિ તમે, ભવ ગ્રીષ્મતાપે તપ્ત જીવો પર અમીવૃષ્ટિ તમે; આ વિશ્વની હસ્તી તમે, મુજ મનતણી મસ્તી તમે, મુજ નેત્રની દૃષ્ટિ તમે, મુજ સ્વપ્નની સૃષ્ટિ તમે. (૨) હર્ષે ભર્યા હૈયા તમે, ગુણપ્રીતના સૈયા તમે, શુભજીવન કેરી સાધનાના રથતણા પૈયા તમે; દોષોતણા વનમાં ભમતાના છો રખવૈયા તમે, - ભવસાગરે નૈયા તમે, અમ બાળની મૈયા તમે. (૩) નિષ્કારણે ભ્રાતા તમે, સંકટ થકી ત્રાતા તમે, મહાપંથના દાતા તમે, મહારોગમાં સાતા તમે; જેનું ન થાતુ કોઈ જગમાં, તેહના થાતા તમે, શું કહું સંપૂર્ણ શકાયો તણી માતા તમે. (૪) ઔચિત્ય કેરું કદ તમે, જીવો પ્રતિ ગદ્ગદ્ તમે, સર્વોચ્ચ ધરિયું પદ તમે, વળી તેહમાં નિર્મદ તમે; કરુણામહીં બેહદ તમે, શુભતા તણી સરહદ તમે, આતમતણા દુઃસાધ્ય આ, ભવરોગનું ઔષધ તમે. (૫)
જ્યાં કાર્ય કોઈ અટકી પડે, ત્યાં કાર્યસાધક કળ તમે, છો નિર્બળોનું બળ તમે, સંકટ સમય સાંકળ તમે; બની વૃક્ષ લીલાછમ તમારા, આંગણે ઊભા અમે, બસ દર્શને ભીનું બને મન, એહવું ઝાકળ તમે. (૬) કરુણા મહાદેવી તણા સોહામણા નંદન તમે, સંસાર કેરા રણ મહી આનંદની છો ક્ષણ તમે; કષાય કેરી ઉગ્રતાએ પ્રજ્વળતા ચૈતન્યને, બસ નામ લેતા ઠારતું પ્રભુ, એહવું ચંદન તમે. (૭)
so
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
માર્ગસ્થ જીવો કાજ ભવનિતારણું તરણું તમે, અધ્યાત્મના ગુણ બાગમાં મન મોહતું હરણું તમે; મુજ પુણ્યનું ભરણું તમે, મુજ પ્રેમનું ઝરણું તમે, આ વિશ્વના ચોગાનમાં છો શાશ્વતું શરણું તમે. (૮)
'મળજો મને જન્મો જનમાં
મળજો મને જન્મો જનમ બસ આપની સંગત પ્રભુ ! રેલાય મારા જીવનમાં ભક્તિ તણી રંગત પ્રભુ ! તુજ સ્મરણશીનો વાયરો મુજ આસપાસ વહો સદા મુજ અંગે અંગે નાથ ! તુજ ગુણમય સુવાસ વહો સદા ! (૧) ના તેજ હો નયને પરંતુ નિર્વિકાર રહો સદા હૈયે રહો ના હર્ષ કિંત સદ્દવિચાર રહો સદા સૌંદર્ય દેહે ના રહો પણ શીલભાર રહો સદા , મુજ સ્મરણમાં હે નાથ ! તુજ પરમોપકાર રહો સદા. (૨)
છે એક વિનતી નાથ ! માહરી કાનમાં અવધારજે પ્રત્યેક અક્ષર પ્રાર્થનાના હૃદયમાં કંડારજે સાક્ષાત્ કે સ્વપ્ન દઈ દર્શન પ્રભુ ! મને ઠારજે હૈયે જે ઉછળી ભાવધારા સતત તેને વધારજે. (૩) ના જોઈએ ધન વૈભવો સંતોષ મુજને આપજે ના જો ઈએ સુખ સાધનો મન સંયમે મુ જ સ્થાપજે ના જોઈએ અનુકૂળતા સુખરાગ મારો કાપજે મુજ જીવનઘરમાં હે પ્રભુ ! તુજ પ્રેમ સૌરભ આપજે. (૪) કરી કલ્પના ઉદય કરી કરી પ્રાર્થના ક્ષેમં કરી મનમાં ઉતારી સોંસરી છબી આપની નયને ભરી નેત્રો તણા સઘળા પ્રદેશે આપ એવા વસી રહ્યા કે નેત્રોમાં નહીં સ્થાન મળતાં આંસુઓ મુજ રડી રહ્યા. (૫)
૬૧
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
રોગો ભલે મુજ જાય ના, મુજ રાગને પ્રભુ ! ટાળજો. દુઃખો ભલે મુજ જાયના, મુજ દોષને પ્રભુ ! ટાળજો કમ ભલે મુજ જાય ના, અંતર કષાયને ટાળજો. ભલે દુર્ગતિ મુજ ના ટળે પણ દુર્મતિ પ્રભુ ! ટાળજો. (૬) ક્યારે પ્રભુ ! પકાય જીવના વધ થકી હું વિરમું ? જ્યારે પ્રભુ ! રત્નત્રયી આરાધવા ઉજજવળ બનું ? ક્યારે પ્રભુ મદમાન મૂકી સમતા રસમાં લીન બને ? ક્યારે પ્રભુ ! તુજ ભક્તિ પામી મુક્તિગામી હું બનું? (૭) પ્રશ્નો પૂછું છું કેટલા ઉત્તર મને મળતાં નથી દીધેલ કોલ ભૂલી ગયા જાણે જૂની ઓળખ નથી દાદા થઈ બેસી ગયા હવે દાદ પણ દેતા નથી આવી ઊભો તારે દ્વાર પણ આવકાર મુજ દેતા નથી. (૮) શું કમ કેરો દોષ છે અથવા શું મારો દોષ છે ? શું ભવ્યતા નથી માહરી ? હતકાળનો શું દોષ છે ? અથવા શું મારી ભક્તિ નિચે આપમાં પ્રગટી નથી? જેથી પરમપદ માંગતા પણ દાસને દેતા નથી. (૯) સંસાર ઘોર અપાર છે એમાં ડૂબેલા ભવ્યને હે તારનારા નાથ ! શું ભૂલી ગયા નિજ ભક્તને ? મારે શરણ છે આપનું નવિ ચાહતો હું અન્યને તો પણ પ્રભુ ! મને તારવામાં ઢીલ કરો શા કારણે ? (૧૦) હે ત્રણ ભુવનના નાથ ! મારી કથની જઈ કોને કહું ? કાગળ લખ્યો પહોંચે નહીં ફરિયાદ જઈ કોને કરું ? તે મોક્ષની મોઝારમાં હું દુ:ખભર્યા સંસારમાં જરા સામું પણ જુઓ નહીં તો ક્યાં જઈ કોને કહું ? (૧૧) શબ્દો તણો વૈભવ નથી ભાવોનો વૈભવ આપજે શક્તિ તણો વૈભવ નથી ભક્તિનો વૈભવ આપજે બુદ્ધિ તણો વૈભવ નથી શ્રદ્ધાનો વૈભવ આપજે વિજ્ઞાનનો વૈભવ નથી વૈરાગ્ય વૈભવ આપજે. (૧૨)
૨
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુખ દુઃખ સકલ વિસરું પ્રભુ ! એવી મળે ભક્તિ મને સૌને કરું શાસન રસી એવી મળો શક્તિ મને સંકલેશ અગન બુઝાવતી મળજો અભિવ્યક્તિ મને મનને પ્રસન્ન બનાવતી મળજો અનાસક્તિ મને. છે શક્યતા તુજમાં ઘણી પણ યોગ્યતા મુજમાં નથી (૧૩) છે દિવ્યતા તુજમાં ઘણી પણ ભવ્યતા મુજમાં નથી છે વૈર્યતા તુજમાં ઘણી પણ નમ્રતા મુજમાં નથી તેથી કરી સંસાર સાગર ભટકી રહ્યો છું નાથજી ! હું કદી ભૂલી જાઉં તો પ્રભુ ! તું મને સંભારજે (૧૪) હું કદી ડૂબી જાઉં તો પ્રભુ ! તું મને ઉગારજે હું વસ્યો છું રાગમાં ને તું વસે વૈરાગ્યમાં આ રાગમાં ડૂબેલને ભવપાર તું ઉતારજે. દુઃખો તણા ડુંગર ભલે તૂટી પડો મુજ ઉપરે (૧૫) આપત્તિના વાદળ ભલે વરસી પડો મુજ ઉપરે રોગો તણી ફોજો ભલે ને ત્રાટકે મુજ ઉપર પણ સર્વ કાળે નાથ ! તારો હાથ રહો મુજ ઉપરે. (૧૬) આરાધનાની ગાંઠ સરકી જાય ના જો જે પ્રભુ ! મુજ ભાવનાનો સ્ત્રોત ફસકી જાય ના જોજે પ્રભુ ! આ શ્વાસની ક્યારી મહીં તુજ નામને રોપ્યું પ્રભુ ! એ મોક્ષગામી બીજ બગડી જાય ના જો જે પ્રભુ ! (૧૭) પાવન કરજો હે પ્રભુ ! ભવ જલ થકી ઉગારજો રત્નત્રયીની વરસુધાનું પાન મુજને કરાવજો મેં હાથ ઝાલ્યો આપનો જિમ બાળ ઝાલે માતનો મુક્તિ મળે ના જયાં સુધી આ બાળને સંભાળજો . (૧૮) સાગર દયાના છો તમે કરુણા તણા ભંડાર છો અમ પતિતોને તારનારા વિશ્વના આધાર છો તારા ભરોસે જીવન નૈયા આજ મેં તરતી મૂકી કોટિ કોટિ વંદન કરું જિનરાજ ! તુજ ચરણે ઝૂકી. (૧૯)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિઃસીમ કરુણાધાર છો ત્રણ જગતના આધાર છો
ઓ દયાસિંધુ ! શું કહું મારા હૃદયના હાર છો સહુ જીવને ઉગારવા કરુણા તણા અવતાર છો મુજ ભક્તિની આ સિતારના તમે તેજસ્વી તાર છો. (૨૦) ભલે કાંઈ મુજને ના મળે પણ તું મળે તો ચાલશે. ભલે આશ મુજ કો નવિ ફળે બસ તું મળે તો ચાલશે વિશ્વાસ કીધો વિશ્વમાં વહાલા જિનેશ્વર આપથી છૂટવા મથું છું અંતરે ભવોભવ કેરા સંતાપથી. (૨૧) વૈરાગ્યનાં રંગો સજી ક્યારે પ્રભુ સંયમ ગ્રહું ? સદ્ગુરુ તણાં શરણે રહી સ્વાધ્યાયનું ગુંજન કરું ? સવિ જીવને દઈ દેશના હું ધર્મનું સિંચન કરું ? કમ થકી નિર્લેપ થઈને ક્યારે હું મુક્તિ ધરું ? (૨૨) ક્યારે પ્રભુ ! તુજ સ્મરણથી આંખો થકી અશ્વ ઝરે ? ક્યારે પ્રભુ ! તુજ નામ વદતાં વાણી મુજ ગદ્ગદ બને ? ક્યારે પ્રભુ ! તુજ નામ શ્રવણે દેહ રોમાંચિત બને ? ક્યારે પ્રભુ ! મુજ શ્વાસે શ્વાસે નામ તારું સાંભરે ? (૨૩) ક્યારે પ્રભુ! નિજ દ્વાર ઊભા બાળને નિહાળશો ? નિત નિત માંગે ભીખ ગુણની એક ગુણ ક્યારે આપશો? શ્રદ્ધા દિપકની જ્યોત ઝાંખી જવલંત ક્યારે બનાવશો ? સૂના સૂના મુજ જીવન ગૃહમાં આપ ક્યારે પધારશો ? (૨૪) આ સૃષ્ટિનો શૃંગાર તું આ અવનિનો આધાર તું ! આનંદનો અવતાર તું પરમાર્થ પારાવાર તું ! અંધારઘેર્યા અખિલ વિશે એક અજબ ઉજાસ તું ! સુગુણો તણો આવાસ તું મારા હૃદયનો શ્વાસ તે. (૨ ૫) મુજ હૃદયના ધબકારમાં તારું રટણ ચાલી રહો મુજ શ્વાસને ઉચ્છવાસમાં તારું સ્મરણ ચાલી રહી મુજ નેત્રાની હર પલકમાં તારું જ તેજ રમી રહો ને જિંદગીની હર પળોમાં પ્રાણ તું મુ જ બની રહો. (૨૬)
જ
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ બાળનો જો વાળ વાંકો થાય તું હોવા છતાં તો આળ મૂકીને કહું મુજને નથી સંભાળતાં ઓ સ્વામી ! ઉમટી લાગણી છે, માંગણી કરું “મા” ગણી આ છોરુને બાળક કહી બોલાવજે તારો ગણી. (૨૭) ભવોભવ તમારા ચરણ પામી શરણમાં બેસી રહું ભવોભવ તમારી આણ પાળી કર્મનો કાંટો કહું ભવોભવ તમારો સાથ મળજો એક છે મુજ પ્રાર્થના ભવોભવ તમારું પામું શાસન એક છે અભ્યર્થના. (૨૮) વાત્સલ્ય સાગર તું પ્રભુ ! વાત્સલ્યનો અભિલાષી હું કરુણાઝરણ તુજમાં વહે કરુણા અમૃતનો પ્યાસી હું હું સુમતિને શોધું સદા તું સુમતિનો ભંડાર છે આ વિશ્વમાં હે નાથ ! મારો એક તું આધાર છે. (૨૯) જે દષ્ટિ પ્રભુ દર્શન કરે તે દષ્ટિને પણ ધન્ય છે જે જીભ જિનવરને સ્તવે તે જીભને પણ ધન્ય છે પીએ મુદા વાણી સુધા તે કર્ણયુગલને ધન્ય છે તુજ નામ મંત્ર વિશદ ધરે તે હૃદયને પણ ધન્ય છે. (૩૦) શત કોટિ કોટિ વાર વંદન નાથ મારા હે ! તને “તરણ તારણ છે વિભુ ! સ્વીકાર મારા નમનને હે નાથ ! શું જાદુ ભય “અરિહંત' શબ્દોચ્ચારમાં આફત બધી આશિષ બને તુજ નામ લેતાં વારમાં. (૩૧)
યાચના
સંસારની નિઃસારતા નિર્વાણની રમણીયતા, ક્ષણક્ષણ રહે મારા સ્મરણમાં ધર્મની કરણીયતા, સમ્યત્વની જયોતિ હૃદયમાં ઝળહળે શ્રેયસ્કરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૧)
sy
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
—
—
સવિ જીવ કરું શાસનરસી આ ભાવના હૈયે વહું, કરુણા ઝરણમાં રાતદિન હું જીવનભર વહેતો રહું, શણગાર સંયમનો સજુ ઝંખું સદા શિવસુંદરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૨) ગુણીજન વિશે પ્રીતિ ધરું, નિર્ગુણ વિશે મધ્યસ્થતા, આપત્તિ હો, સંપત્તિ હો, રાખું હૃદયમાં સ્વસ્થતા, સુખમાં રહું વૈરાગ્યથી, દુઃખમાં રહું સમતા ધરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૩) સંકટ ભલે ઘેરાય ને વેરાય કંટક પંથમાં, શ્રદ્ધા રહો મારી સદા જિનરાજ ! આગમગ્રન્થમાં, પ્રત્યેક પલ પ્રત્યેક સ્થળ હૈયે રહો તુજ હાજરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૪) તારાં સ્તવન ગાવા હંમેશા વચન મુજ ઉલ્લસિત હો, , તારાં વચન સુણવા હંમેશા શ્રવણ મુજ ઉલ્લસિત હો, તુજને નિરખવા આંખ મારી રહે હંમેશા બાવરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૫) સંસારસુખનાં સાધનોથી સતત હું ડરતો રહું, ધરતો રહું તુજ ધ્યાનને આંતરવ્યથા હરતો રહું, કરતો રહું દિનરાત બસ તારા ચરણની ચાકરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૬) ધમેં દીધેલાં ધન સ્વજન હું ધર્મને ચરણે ધરું, શ્રી ધર્મનો ઉપકાર હું ક્યારેય પણ ના વીસરું, હો ધર્મમય મુજ જિંદગી, હો ધર્મમય પળ આખરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૭)
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
મનમાં સ્મૃતિ, મૂર્તિ નયનમાં, વચનમાં સ્તવના રહે, મુજ રક્તના હર બુંદમાં જિનરાજ! તુજ આજ્ઞા વહે, પહોંચાડશે મોક્ષે મને જિનધર્મ એવી ખાતરી, પ્રભુ ! આટલું જનમોજનમ દેજે મને કરુણા કરી. (૮)
'પ્રભુ ! જેવો ગણો તેવો.
૧)
પ્રભુ ! જેવો ગણો તેવો... તથાપિ બાળ તારો છું... તને મારા જેવા લાખો... પરંતુ એક મારે તું.. નથી શક્તિ નીરખવાની... નથી શક્તિ પરખવાની... નથી તુજ ધ્યાનની લગની... તથાપિ બાળ તારો છું... નથી તપ જપ મેં કીધા.. નથી કાંઈ દાન પણ દીધાં... અધમ રસ્તા સદા લીધા.. તથાપિ બાળ તારો છું.. અરિહંત દેવ ઓ પ્યારા... ગુના કર માફ સૌ મારા.. ભૂલ્યો ઉપકાર હું તારા.. તથાપિ બાળ તારો છું.. દયા કર દુઃખ સૌ કાપી.. અભય ને શાંતિપદ આપી... પ્રભુ હું છું પૂરો પાપી... તથાપિ બાળ તારો છું... દયા કર હું મુંઝાઉ છું... સદા હૈયે રિબાઉં ... પ્રભુ તુજ ધ્યાન ઉર ધ્યાવું... તથાપિ બાળ તારો છું..
આજે પામ્યો પરમપદનો, પંથ તારી કૃપાથી, મિસ્યા આજે ભ્રમણભવના, દિવ્ય તારી કૃપાથી, દુઃખો સર્વે ક્ષય થઈ ગયાં, દેવ તારી કૃપાથી, ખુલ્યાં ખુલ્યાં સકળ સુખના, દ્વારા તારી કૃપાથી. અસત્યો માંહેથી પ્રભુ પરમ સત્યે તું લઈ જા, ઉંડા અંધારેથી પ્રભુ, પરમ તેજે તું લઈ જા,
*
so
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહા મૃત્યુમાંથી, અમૃત સમીપે નાથ લઈ જા, તું હીણો હું છું તો, તુજ દરિશનના દાન દઈ જા. જાવું નથી જોવું નથી, ક્લિરાજ વિના જીવવું નથી, તારા ગુણોના ગીતડાં, ગાયા વિના ગમતું નથી; ઉપકાર તારો શું ભૂલું? તેં શરણ દીધું પ્રેમથી, પ્રેમલ નિશ્ચય માહરો, તાહરી બંદગી મારી જીંદગી. જોવું હોય તો જોઈ લેજો, જોવા જેવું બીજે નથી; ઠારી લેજો આંખડી, ઠરવા જેવું બીજે નથી; શિરતાજ્જા શરણ વિના, સાચું શરણ બીજે નથી, માંગી લેજે મન મૂકી, આવો દાતાર પણ બીજે નથી. દયાસિંધુ ! દયાસિંધુ ! દયા કરજે દયા કરજે; મને આ જંજીરોમાંથી, હવે જલદી છૂટો કરજે ; નથી આ તાપ સહેવાતો, ભભૂકી કર્મની જ્વાળા, વરસાવી પ્રેમની ધારા, હૃદયની આગ બુઝવજે.
બધી શક્તિ વિરામી છે તું હી આશે ભ્રમણ કરતા, પ્રભુતાના કટોરાથી, ભીતરની આગ બુઝવજે ; ઘવાયો મોહની સાથે, હૃદયથી આંસુડા સારું,
રૂઝાવી ઘા કલેજાના, મધુરી વાસના ભરજે . પુરાયો હંસ પિંજરમાં, ઉડને ક્યાં હવે જાશે? ભલે સારો અગર બૂરો, નિભાવ્યો તેમ નિભાવજે; શું પોકર હું તારા, જપું છું રાતદિન પ્યારા, વિનંતી ધ્યાનમાં લઈને, દુખી આ બાળ રીઝવજે.
ઝુલાવી ભક્તિના ઝુલે, ભવોના બંધનો કાપો,
કહે કિંકર પ્રભુ યોગી, અમર કરજે અમર કરજે. ૭) દેવ મારા આસ્થી તારો બનીને જાઉં છું,
દિલડાના દેવ મારા દિલ દઇને જાઉં છું ; મનડા કેરી ભક્તિની મહેંક, મૂકતો જાઉં છું, અંતરના આપેલ આશિષ, અંતરમાં લઇ જાઉં છું.
૬૮
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફરી ફરી મળવાનો તમને કોલ દઈને જાઉં છું, નિભાવવાનો ભાર તારે, માથે મૂકતો જાઉ છું; શ્વાસે શ્વાસે નામ જપીશ હું, સોગંદથી જ્હી જાઉં , જુગ જુગ જીવો ઝાઝી ખમ્મા, ચરણો ચૂમતો જાઉં છું. આવ્યો શરણે તમારા ક્લિવર, રજ આશ પૂરી અમારી, નાવ્યો ભવપાર મારો તુમ વિણ, ામાં સાર લે કોણ અમારી; ગાયો ક્લિરાજ આજે હરખ, અધિક્શી પરમ આનંદકરી, પાયો તુમ દર્શ નાશે ભવોભવ ભ્રમણા નાથ સર્વે અમારી. ન્નેિ ભક્તિ જિંને ભક્તિ જૈિને ભક્તિ દિને દિને, સદા મેડસ્તુ સદા મેડસ્તુ સદા મેડતું ભવે ભવે. ઉપસર્ગો: ક્ષય યાન્તિ, છિદ્યન્ત વિજ્ઞવલ્લય; મનઃ પ્રસન્નતામેતિ, પૂજ્યમાને ક્લેિશ્વરે. સર્વમંગલ માંગલ્ય, સર્વ કલ્યાણ કારણમ્ ; પ્રધાન સર્વ ધમણાં, નં જયતિ શાસનમ્.
૧૨)
૬૯
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
'શ્રી નેમિનાથ સ્તુતિ જોષ વિભાગ
રાજુલ વર નારી, રૂપથી રતિ હારી, તેહના પરિહારી, બાલથી બ્રહ્મચારી; પશુઆં ઉગારી, હુઆ ચારિત્રધારી, કે વલસિરી સારી, પામીયા ઘાતીવારી.૧ ત્રણ જ્ઞાન સંયુતા, માતાની કુખે હુંતા,
મે પુરહંતા, આવી સેવા કરતા; અનુક્રમે વ્રત લહંતા, પંચ સમિતિ ધરંતા; મહિયલ વિચરતા, કે વલશ્રી વરતા.૨ સવિ સુરવર આવે, ભાવના ચિત્ત લાવે, ત્રિગડું સોહાવે, દેવછંદો બનાવે; સિંહાસન ઠાવે, સ્વામિના ગુણ ગાવે, તિહાં ક્લિવર આવે, તત્ત્વવાણી સુણાવે.૩ શાસનસુરી સારી, અંબિકા નામ ધારી, જે સમકિતી નર નારી, પાપ સંતાપ વારી; પ્રભુ સેવા કારી, જાપ જપીએ સવારી, સંઘ દુરિત નિવારી, પદ્મને જેહ પ્યારી.૪ .
(૨). સુર અસુર વંદિત પાય પંકજ મયણમલ્લમક્ષોભિત, ઘન સુઘન શ્યામ શરીરસુંદર શંખલંછનશોભિતં; શિવાદેવીનંદન ત્રિજ્જવંદન ભવિકકમલદિનેશ્વર, ગિરનાર ગિરિવરશિખર વંદો શ્રીનેમિનાથગ્નેિશ્વર.૧ અષ્ટાપદે શ્રી આદિક્તિવર વીર પાવાપુરી વર, વાસુપૂજય ચંપાનયર સિધ્યા નેમ રૈવતગિરિવર; સમેતશિખરે વીશ ક્લેિવર મુક્તિ પહોંચ્યા મુનિવર, ચોવિશ ક્લિવર નિત્ય વંદુ સયલ સંઘ સહેકર. ૨
60
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગ્યાર અંગ ઉપાંગ બારે દશ પન્ના જાણીએ, છ છેદગ્રંથ પ્રશસ્ત અત્થા ચાર મૂલ વખાણીએ; અનુયોગદ્વાર ઉદાર નંદી-સૂત્ર ક્નિમત ગાઈએ, વૃત્તિ ટકા ભાષ્ય ચૂર્ણ પીસ્તાલીશ આગમ ધ્વાઈએ.૩ દોય દિશી દોય બાલક સદા ભવિયણ સુખકરૂ, દુઃખહરી અંબા લુંબ સુંદર દુરિત દોહગ અપહરૂ, ગિરનારમંડન નેમિ નિવર ચરણપંકજોવીએ, શ્રી સંઘ સુપ્રસન્નમંગલ કરો તે અંબાદેવીએ.૪
(3)
શ્રી ગિરનાર શિખર શણગાર,
રાજીમતી હૈડાનો હાર, ક્લિવર નેમિકુમાર, પુરણ કણા રસભંડાર,
ઉગાર્યા પશુઆં એ વાર, સમુદ્રવિજ્ય મલ્હાર; મોર કરે મધુરો કિંકાર,
વિચે વિચે કોયલના ટહુકાર, સહસ ગમે સહકાર, સહસાવનમાં હુઆ અણગાર,
" પ્રભુજી પામ્યા કેવલસાર, પહોતા મુક્તિ મોઝાર.૧ સિદ્ધિગિરિએ તીરથ સાર,
આબુ અાપદ સુખકાર, ચિત્રકૂટ વૈભાર, સુવર્ણગિરિ સમેત શ્રીલર,
નંદીશ્વર વર દ્વીપ ઉઘર, દ્ધિાં બાવન વિહાર; રૂચક કુંડલને ઈષાર,
શાશ્વતા અશાશ્વતા ચૈત્યવિહાર, અવર અનેક પ્રકર, કુમતિ વયણે મ ભૂલ ગમાર,
તીરથ ભેટે લાભ અપાર, ભવિયણ ભાવે જુહાર. ૨ પ્રગટ છે અંગે વખાણી,
- દ્રૌપદી પાંડવની પટરાણી, પૂજા ક્લિપ્રતિમાની, વિધિશું કીધી ઉલટ આણી,
નારદ મિથ્યાષ્ટિ અન્નાણી, ઘંઉં અવિરતિ જાણી;
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રાવક્લની એ સહિનાણી,
સમક્તિ આલાવે આખાણી, સાતમે અંગે વખાણી, પૂજનિક્ની એ પ્રતિમા પાણી.
ઇમ અનેક આગમની વાણી, તે સુણજો ભવિ પ્રાણી. ૩ કેડે કટિમેખલા ઘુઘરીયાળી,
પાયે નેઉર રમઝમ ચાલી, ઉયંતગિરિ રખવાલી, અધર લાલ જીમ્યા પરવાળી,
ક્યનવાન કયા સુકુમાલી, ર લહકે અંબાળી; વૈરીને લાગે વિકાળી,
સંઘનાં વિઘન હરે ઉન્માલી, અંબાદેવી મથાલી, મહિમાએ દશ શિી અજુઆળી,
શ્રી સંઘવિજય બુધ આનંદકારી, નિત્ય નિત્ય ઘેર દિવાળી. ૪
નેમિનાથે, વળે બાઢમ્ ૧ સર્વે સાર્વસિદ્ધિ દધુ.ર જૈની વાણી, સિદ્ધયે ભૂયાત્.૩ વાણી વિદ્યા, ધ્રાદ્ હૃઘા....૪
શ્રી ગિરનારે જે ગુણ નીલો, તે તરણ તારણત્રિભુવન તિલો, ને મીશ્વર નમીએ તે સદા, સેવ્યો આપે સુખ સંપદા.૧ ઇન્દ્રાદિક દેવ જે હને નમે, દર્શન દીઠે દુઃખ ઉપશમે; જે અતીત અનામત વર્તમાન, તે ક્લિવર વંદુ વર પ્રધાન.ર અરિહંત વાણી ઉચ્ચારી, ગણધરે તે રચના કરી; પીસ્તાલીશ આગમ જાણીએ, અર્થ તેના ચિત્ત આણીએ.૩ ગઢ ગિરનારની અધિષ્ઠાયિકા ક્નિ શાસનની રખવાળીકા; સમરૂ સા દેવી અંબિકા, કવિ ઉદયરત્ન સુખદાયિકા.૪
નેમિનાથ નિરંક્ત નિરખ્યો, નિજ નયને મે આજી, પાપ સંતાપ ટળે તુમ નામે, હુવે વાંછિત કાજી, સેવ સુવાળી ખાંડ જલેબી, લાપસી તલધારીજી, સવૈયા મોતૈયા મોદક, તુમ નામે લહે નરનારીખ.૧
૨
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખાજા તાજા ફેણી મગદાળ, મેસુર મોતીચુરજી, દ્રાખ દાડમ અખોડ ખલેલા, ખારેક ખુરમા ખજારજી, નાળીયેર નારંગી દાડિમ, મીઠા ફણસ ઉદારજી, એ ફળ ફુલ લઈ જિન પૂજ, ચોવિશે ક્લેિરાજજી.ર દૂધપાક માલપુઆ પેંડા, પતાસાને પુરીજી, ગુંદપાક ગોળધાણી ગલેફા, ગોળ પાપડી ગુણ ભુરીજી, આંબા રાયણ સાકર ઘેબર, મરકીણી સમ મીઠીજી, એ સુખડીથી નિજીની વાણી, અતિ મીઠી મેં દીઠીજી.૩ સાલી દાલી પંચામૃત ભોક્ત, ખીર ખાંડની પોલીજી, સરસ સલુણા ઉના તીખા, નિત જમીએ ઘીશું ઝબોળીજી, પાન સોપારી કાથા ચુનો, એલચી વાસિત થાણીજી, વીર કહે અંબાઈ તુસે, તો સુખ લહે સવિ પ્રાણીજી.૪
. ગિરનારે નેમનાથ ગાજે રે, રાણી રાજાલ ધ્રુસકે રૂવે રે;
મારો શામળીયો ગિરધારી રે, એણે હરણો ને હરણી ઉગારી રે.૧ એક ચડતા ચડતી દીસે રે, અષ્ટાપદ ક્લિ ચોવિસે રે, શત્રુ ય જુહારો રે, આબુજી ઈ દુઃખ વારો રે.૨
જ્યાં ચોત્રીસ અતિશય જે રે, ત્યાં બધું ધીંગડમલ ગાજે રે, ધીંગડમલની વાણી મીઠી રે,સહુ સુણજે સમક્તિ પ્રાણી રે.૩
જ્યાં અંબિકા દેવી ભારી રે, તેને નાકે સોનાની વાળી રે, સહુ સંઘના સંકટ ચૂરે રે, નય વિમલના વાંછિત પૂરે રે.૪
૮િ) જાદવકુ લશ્રી નંદ સમો એ, નેમિસર એ દેવ તો, કૃષ્ણ આદેશે ચાલીયા એ, વરવા રાજાલ નાર તો, અનુક્રમે ત્યાં આવીયા એ, ઉગ્રસેન દરબાર તો, ઇન્દ્ર ઈન્દ્રાણી નાચતા એ, નાટક થાય તેણી વાર તો. ૧ તોરણ પાસે આવીયા એ, પશુઓનો પોકાર તો, સાંભળીને મુખ મરડીયું એ, રાજાલ મન ઉચ્ચાટ તો,
૭૩
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
આદિનાથ આદિ તીર્થંકર એ, પરણ્યા છે બહુ નાર તો, તેણે કારણ તુમે કાંઇ ડરો એ, પરણો રાજુલ નાર તો.૨ રથ ફેરી સંમ લીઓ એ, ચઢ્યા ગઢ ગિરનાર તો, નેમીશ્વર કાઉસ્સગ્ગ રહ્યા એ પામ્યા કેવલ સાર તો, સોલ પહોર દીએ દેશના એ, આપી અખંડાધાર તો, ભવિક જીવ પ્રતિબોધીઆ એ, બુઝી રાજુલ નાર તો.૩ અથિર જાણી સંયમ લીઓ એ, અંબા જ્ય જ્યકાર તો, પાયે ઝાંઝર ઝમ ઝમે એ, નાચે નેમ દરબાર તો, શ્યામ વર્ણના નેમજી એ, શંખ લંછન શ્રીકાર તો, કવિ મિ હે રાયને એ, પરણ્યા શિવસુંદરી નાર તો.૪
[૯]
(ચાર વખત બોલાય)
વહાલો
પૂજી
ગિરનારે ગીરૂઓ
અષ્ટાપદ
ઉપર,
સિદ્ધાંતની રચના,
દિવાળી
દિવસે ધો
નેમિ
ધરો
ગણધર કરે
અંબા
७४
જિણંદ,
આનંદ,
અનેક,
વિવેક.૧
(૧0)
વયરાગર ખાણ,
અખિયાત, ઘનઘાત.૧
અતિ દુષ્ટ,
હરિવંશ વખાણું, જિમ ાિં રતન અમૂલખ, નેમિનાથ ગભાણ, લવય બ્રહ્મચારી, જગ રાખે પહોંતા પંચમ ગતિ, કર્મ હણી ક્રોધાદિક સોલસ, છે કષાય હાસ્યાદિક નવ જે, નોકષાય એ પ્રકૃતિ ખપાવી, પામ્યા શુદ્ધ તે બ્નિપતિ સઘળા, વંદો પુણ્ય પવિત્ર.ર પ્રવચનની રચના, ગણધર કરે ગુણવંત, જેહમાંહિ
બલ પુષ્ટ,
ચારિત્ર,
જીવા-જીવાદિક
વિરચંત,
લોક સ્થિતિ અદ્ભુત, અષ્ટ પ્રકાર કહાય, તે ભણતાં સુણતાં, સકલ સંશય પલાય.૩
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્સ દોષ કર સોહે, આંબા લંબી ઉદાર, દોય કર નિજ અંગજ, સુંદરને શ્રીકાર, અંબાઇ દેવી, અકલ રૂપ અવિકાર, શ્રી વિજ્યરાજ્તરિ, શિષ્યને જ્ય જ્યકાર.૪
(૧૧)
જ્યો
ચાર
ને મકુ મારે, જંબુદ્વીપે, ધાતકીખંડે,
અડ
(રાગ- જ્વિશાસન વંતિ, પુરણ દેવ રસાલો ગયા શસ્ત્રાગારે, શંખ નિજ હાથ ધારે, કીધો શબ્દ પ્રચારે, વિશ્વ કંપ્યા તિવારે; હરિ સંશય ધારે, એહની કોઇ. સારે, બાલથી બ્રહ્મચારી. વિચરતા જ્વિદેવ, સુરનર સારે સેવ; અડ. પુષ્કર અરધે, ઇણીપરે વીશ જ્ઞેિશ, સંપ્રતિ એ સોહે, પંચવિદેહ નિવેશ. પ્રવચન પ્રવહણ સમ, ભવજ્લનિધિને તારે, કોહાદિક મ્હોટા, મચ્છતણા ભય વારે ; જીહાં જીવયા રસ, સરસ સુધારસ દાખ્યો, વિ ભાવ ધરીને, ચિત્ત કરીને ચાખ્યો. નિશાસન સાન્નિધ્યકારી, વિઘન વિદારે, સમકિતદષ્ટિ સુર, મહિમા જાસ વધારે ; શત્રુંજ્યગિરિ સેવો, જિમ પામો કવિ ધીરવિમલનો, શિષ્ય કહે
ભવપાર,
સુખકાર.
૧
૫
૪
(૧ર)
રાગ - મનોહર મૂર્તિ મહાવીરતણી)
નૌ નેમ નગીનો નભમણિ, આવ્યો પછી ભોગવી સુરતણી; મોક્ષ પામ્યો અષ્ટ કરમ હણી, લહી અક્ષય દ્ધિ અનંત ગુણી. ૧ ઇમ વીસ ચાર જ્મ જ્નમીયા, દિકુમારીએ હુલરાવીઆ; મીલી મીલી ઇન્દ્રાણીએ ગાઇઆ, ધનધન માતા જિજ્ઞે જાઇઆ. ૨ નેમિ શ્મિવર દિયે દેશના, ભવિ પંચી કરો. આરાધના; પંચ પોથી ઠવણી વીંટાંગણા, દાબડી જપમાલા ચાપના. ૩
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન્મિ ઉત્તમ પદ પદ્મને પ્રણમે, કરે સેવા દુઃખ તસ હરે ખિણમે; ગોમેધ પક્ષને અંબાદેવી, વિદન હરે નિત સમરેવી. ૪
1િ3) , (આ સ્તુતિઓ ચાર વખત બોલી શકાય) શ્રી નેમિક્તિ પ્રણમી, સવિ દુઃખ ટાળું, સવિક્તિ વંદી, અઘ સંચિત ગાળું; ક્નિ આગમથી, ળમાં અવાળું, દેવી અંબાઇ, કરે રખવાળું.
(૧૪) [ગિરનાર-નેમિનાથ થોયના જs વિભાગ)
નેમિનાથ ગુણના ભંવર, ચોવીશ ક્તિ બિંબ જુહાર;
ની વાણી અમૃત ધાર, અંબિકદેવી વિપ્ન નિવાર.
(૧૫) ગઢ ગિરનારે નમું, નેમિક્લેિશ્વર સ્વામ,
ચોવીશે નિવર, ગતજીવ વિશ્રામ; અમૃત સમ આગમ, સુણીયે શુભ પરિણામ,
અંબિકવી, સારે જ તમામ.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૬) દુરિત ભય નિવાર, મોહ વિધ્વંસકાર, ગુણવંતમવિકાર, પ્રાપ્ત સિદ્ધિ મુદાર, જિનવર જ્યકાર, કર્મ સંકલેશહાર, ભવજલ નિધિતા, નૌમિ નેમિકુમાર.૧ અડ જિનવર માતા, સિદ્ધિ સીધે પ્રયતા, અડ જિનવર માતા, સ્વર્ગ ત્રીજે વિખ્યાતા, અડ જિનવર માતા, પ્રાપ્ત માહેન્દ્ર સાતા, ભવ ભય જિન ત્રાતા, સંતને સિદ્ધિ દાતા.૨ ઋષભ ક્વક જાવે, નાગસુર ભાવ પાવે, ઈશાન સગ કહાવે, શેષ કાન્તા સ્વભાવે, પદ્માસન સુહાવે, નેમ આઘન્ત પાવે, શેષ કાઉસ્સગ્ન ભાવે, સિધ્ધિ સૂત્ર પઠા.૩ વાહન પુરૂષ જાણી, કૃષ્ણ વર્ષે પ્રમાણી, ગોમેધ ને ષટ્ પાણિ, સિંહ બેઠી વરાણી; સજી કનક સમાણી, અંબિકા ચાર પાણિ, નેમ ભક્તિ ભરાણી, વીરવિજયે વખાણી.૪
(૧૭) યાદવ કુલમંડણ, નેમિનાથ જળનાથ, ત્રિભુવન જગમોહન, શોભન શિવપુર સાથ; ગિરનાર શિખર શિર, દીક્ષા- નાણ-નિર્વાણ, શૌરિપુરિ નગરે ચ્યવન જનમ સુખકાર. ૧ ઈમ ભરતે પંચે, ઐરાવતે બલસાર, ચોવીસે ક્લિનાં, થાયે જિન આધાર; તસ પંચ કલ્યાણક વંદે પૂજે જેહ, નિરૂપમ સુખ સંપત્તિ, નિશ્ચ પામે તેહ, ૨
oo.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક્કિમુખે વહી ત્રિપદી, વલી આગમ ગુંથ્યા જેહ, વર અંગ અગ્યાર, દષ્ટિવાદ ગુણગેહ; ત્રણ કાલે નિવર, કલ્યાણક વિધિ તેહ, સમકિત થીર કારણ, સેવો ધરિય સનેહ.૩ શ્રી નેમિજિનેશ્વર, શાસન વિનય રત્ત, જિનવર કલ્યાણક, આરાધક ભવિચિત્ત; દેવચંદ્રને શાસન, સાનિધ્ય કરે નિત મેવ, સમરીજે અહનિશ, સા અંબાઈ દેવ.૪
(૧૮) . અમર કિન્નર જ્યોતિષધર, નર અભિવંદિત પાયાજી, સમુદ્રવિથ કુલ કાનન જલધર, શ્યામલ વર્ણસ કાયાજી, " યદુનંદન મદન વિગંજન, ચંદન વચન સુહાયાજી, નેમ નિરંજન નયન નલીનરલ, પાવન શિવ સુખ દાયાજી, ૧. જય રાજુ લવર કરૂણાસાગર, પુન્યપવિત્ર તુજ કાયા, રાજુલ રઢીયાલી લટકાલી, છોડી ચાલ્યો તજી માયાજી, સત્યભામા વર લઈ હલધર, તોરણ કિણહી પઠાયાજી, ઋષભાદિક ક્નિથી તું અધિકો, કહત શિવા સુણ જયા), ૨. ચારિત્ર લેઈ ચોપનમેં દિન, કેવલજ્ઞાન ઉપાયાજી, ચઉવિ દેવ મલી મન રંગે, સમવસરણ વિરચાયાજી, બારહ પર્ષદામાંહી બેસી, બહુજન ધર્મ બતાયાજી, શાસન પામી ત્રિભુવન સ્વામી, આપે મુગતે સધાયાજી,૩. યદુનાયક શ્રી નેમિ જિનેશ્વર, યાદવવંશ દિપાયાજી, રાજુલનારી પિયુને પ્યારી, લેઈ મુગતિ રાખી માયાજી, જગદંબા અંબા રખવાલી, શાસન દેવી ઠાયાજી, માય મયા કરી સંઘ વિઘનહર, ભાણવિજય ગુણગાયાજી.૪
૯૮
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૯) રાગ નેત્રાનંદસ્ક્રીભવોદધિ-તરી ચિક્ષેપોર્જિતરાજ રણમુખે યો લક્ષસંખ્યું ક્ષણા, દક્ષામં જન ભાસમાનમ હસે રામતીતાપદમ્; તં નમી નમે નમ્ર નિવૃતિકર ચક્ર યÉનાં ચ યો, દક્ષામંજનભાસમાનમહસ રામતીતા પદમ ....(૧)
પ્રાવાજિતરાજકા રજઈવ જ્યાયોડપિ રાજયે જવાદ્, યા સંસારમહોદધાવપિ હિતા શાસ્ત્રી વિહાયોદિતમ; યસ્યા: સર્વત એવ સા હરતુનો રાજી જિનાનાં ભવા, યાસ સારમહો દબાવ પિહિતા શાસ્ત્રી વિહાયોદિતમ્ ....(૨)
કુવણાહુપદાર્થ દર્શન વશાદ્ ભાસ્વ...ભાયા સ્ત્રપા માનત્યા ક્નકૃત્ત-મોહરત મે શસ્તાદડરિદ્રોહિકા; અક્ષોભ્યા તવ ભારતી જિનપતે પ્રોન્માદિનાં વાદિનાં, માનત્યાન કૃત્તિમોહરમેશ સ્તાદડરિદ્રોહિકા ... (૩)
હસ્તા લમ્બિતચૂતલુમ્બિલતિકા યસ્યા જનોડભ્યાગમદ, વિશ્વાસેવિત તામ્રપાદપરતાં વાચા રિપુત્રાસકૃત; સા ભુતિં વિતનોતુ નોડર્જુનરૂચિ. સિંહેડધિરૂઢોલસદ્, વિશ્વાસે વિતતા મ્રપાદપરતાડમ્બા ચારિપુત્રાડસકૃત્....(૪)
(૨૦). રાગ નેત્રાનંદરી ભવોદધિ-તરી તં યેનાક્ષતધીરિમા ગુણનિધિ પ્રેણા વિતત્વમ્ સદા, ને મેડકાન્તમામના વિલસતાં રામતીરાગત , કુર્યાસ્તસ્ય શિવં શિવાંગજા ભવામ્ભોધી ન સૌભાગ્યભાગ, નેમે ! કાન્સમહામડનાવિલ ! સતાં રાજમતી રાગત: .... (૧)
જીયાસુર્જિન પુંગવા યતિ તે રાજયદ્ગિપુ પ્રોલ્લસ ઢામાનેક પરા જિતાસુ વિભયા સન્નાભિરા મોદિતા ;
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
યોધાલીભિરૂદિત્યરા ન ગણિતા હૈ: ફાત: પ્રફુર દ્વામાનેક પર ક્લિાસુ વિભયા સન્નાભિરામોદિતા : ....(૨) યા ગંગેવ જનમ્ય પંકમખિલં પૂતા હરયંક્ષા, ભારત્યાડડગમ સંગતા નયતતાડમાયાચિતા સાધુના; અધ્યેતું ગુરૂસન્નિધૌ મતિમતા કતું સતાં જન્મભી, ભારત્યાગમ સંગતા ન યતતા માડયા ચિતા સાધુના ...(૩) વ્યોમ ફારવિમાનતૂરનિદૈ : શ્રી નેમિભક્ત જન, પ્રત્યક્ષામર સાલ પાદપરતાં વાચાલયન્તી હિતમ; દધ્યાન્નિત્યમિતાડડમ્રલમ્બિલતિકા વિભાજિહસ્તાકહિત, પ્રત્યક્ષામર સાલપાદરતાં ડબ્બા ચાલયન્તી હિતમ્ ... (૪)
(૨૧) કમલવલ્લપનં તવ રાતે, જિનપતે ભુવનેશ શિવાત્મજ, મુકુરવદ્ વિમલ ક્ષણદાવશાદુ હૃદયનાયકવત્ સુમનોહરમ્. (૧)
સકલ પારગતઃ પ્રભવન્તુ મે, શિવસુખાય કુકર્મ વિદારકા, રૂચિરમંગલ વલ્લિવને ઘના, દશતરંગમ ગૌર યશોધરા.... (૨)
મદનમાનજાનિધનોઝિતા, ક્નિપતે ! તવરાગ મૃતોપમા; ભવભતાં ભવતા વશર્મણેચ્છિ, પોધિપત જન્મતારકા... (૩)
જિનપપાદપયોફહહંસિકા, દિશતુ શાસન નિર્જર કામિની; સકલદેહ ભુતામલે સુખ, મુખવિભાભર નિક્તિ ભાધિપા... (૪)
(૨૨) જિત મદ નમ નેમે, તાનિ સન્નાથ નેમે, નિરૂપમ શમ ને મે, યેન તુલ્યું વિમે; નિકૃત જલધિ નેમેં, સીર મોહ ટૂ નેમે, પ્રસિદધતિ ન નમે, તે પરા આપ્ય નેમે ... (૧)
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિચલિત ઘક્તિાનાં, નૌમિરાઇ જિનાના, સરસજ નયનાનાં, પૂર્ણ ચંદ્રાનનાનામ્; ગવર ગમનાનાં, વારિવાહ સ્વનાનામ્,
હત મદ મદનાનાં, મુક્તજીવાસનાનામ્ ... (૨) અવિકલ કલ તારા, પ્રાણનાથં સુ તારા, ભવજલધિ તારા, સર્વદા વિપ્ર તારા; સુરનર વિન તારા, વાહતિ ગીબતારા, દનવર તમિ તારા, જ્ઞાનલક્ષ્મી સુતારા ... (૩)
નયન છત ફરંગિ, કાંશુ ધારો ચિરંગિ, મિહ કિલ મુહુ રંગિ, કૃત્ય ચિત્તાં તરંગિ;
સ્મૃતિઃ સુચિરંગિ, દેવતાં ય તુરંગિ, કુરૂત ઈમ મુસંગિ, ત્યાદિ કૃત બંધુરંગી ...(૪)
(૨૩) યદુવંશાકાશે ઉડુપતિસમા નેમિનિજી !, શરીરે રંભા ભારતી મદહરી રાજુલ તજી; ગ્રહી દીક્ષા ભારી ભવિન વિબોધે દિનકરી!, કરો દષ્ટિ સવામી હરિણપશુ જૈસે હિતકારી... (૧)
ગયા મુક્તિ સ્વામી ગિરિશિખર ઉજજંત શિરસી , અપાપામાં વીર શિવસુખ અનંત વિફરસી; જ્યાભૂ ચંપામાં ધવલગિરિ શ્રી આદિનિજી !,
સમેતા આનંદામૃત રસ કર્યા વીસ ક્નિજી ... (૨) અનેકાંત સ્યાદ્વાદનયમ ભંગા વિવિધ સુ! યજે આહીં તીર્થાતર સવબુધે કીટ સ પ્રસુ નિહારી વાણી જો નિની સય પંચાલય વિહા, સુધા ધારા સારા ક્લિ મુખ થકી નિર્ગત સુહા ...(૩)
અધિષ્ઠાત્રી અંબા પ્રવચન નમે નેમિનિજી, કુરોગો ને ધોઈ સતત સુખ શાંતિ અતિ ઘણી; વિજય આણંદ શ્રી તપગણગણિ વલ્લભ સદા, નમો ભાવે શુધ્ધ મનવચન કાયા ફળ તદા ... (૪)
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨૪) ગિરનાર ગિરિવર, નેમિ નિવર વિશ્વસુખકર દેવરે; જ્યોતિષ વ્યંતર, ભુવનવાસી નાકિ સારે સેવ રે; યદુવંશ દિપક મદનજીપક બાવીસમો નેમિનાથ રે; ભાવે ભજો ભવિ ભુવન હિતકર મુક્તિ કેરો સાથ રે...૧. પ્રથમ જિનેશ્વર સિધ્ધિ પામ્યા અષ્ટાપદ ગુણવંત રે; વાસુપૂજ્ય ચંપા રૈવતાચલ નેમિ રાજીમતિ કંત રે; નયરી અપાપા વીર સ્વામી સમેત શિખર ગિરિ રાય રે; તિહાં વીશ નિવર મુક્તિ પામ્યા તાસ પ્રણમુ પાય રે. ૨. અરિહંત વાણી સુણો પ્રાણી ચિત્તે જાણી સાર રે; સિધ્ધાંત દરિયો રયણ ભરીયો ભવિક જન સુખ કાર રે; આગમ આરાધિ ભાવ સાધી નરનારીવલી જેહ રે સ્વર્ગના સુખ ભોગવી પછી પરમ પદ લહે તેહ રે અંબિકા દેવી યક્ષગોમેધ નેમિ સેવા સારતા; નિ ધર્મ વાસિત ભવિકજનના દુરિત દૂર નિવારતા; શ્રીપુન્યવિજય ઉવજઝાય સેવક ભક્તે નામી શીશ રે; ગુણવિજ્ય કરજોડી જંપે પુરો સંઘ જ્ગીશ રે... (૪) (૨૫)
૩.
યદુ ફુલામ્બર ભાસન ભાસ્કરો, જનિ શિવાનિ શિવાતનય: સૃજન્;
નયતુ નેમિજિનો જિન સમ્પર્દ, સુન્ન મંન મંજુ તનુન્વિષિ:....(૧)
નય વિતાનમણી વિદધત ગમભંગ
ભગવતાં સકલાંગ રસમયે સમયે જલધિ શ્રયે
સકલ ભવ્ય તમોભર ભાસ્કરા, જન ચકોર મુદ્દેક નિશાકરાઃ; તનુમતાં નમતાં દદતાં શ્રિયં જિનવરા નવરાગ વિદારિણ.... (૨)
રમણીયતાં,
સમાકુલમ્;
ભૃતાંદયા,
(૩)
૮૨
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિન પદાન્જ. પરાગ મધુવ્રતા, કવિ કલામ વિલાસ વનપ્રિયા; શમયતામશિવં શિવકારિણી, શ્રુત સુરિત સુરીજન મુખ્યતા... (૪)
(૨) નેમિ જિનેસર સમરીએ, શિવાદેવી માય, સમુદ્રવિજ્ય કુલ ઉપન્યા, શંખલંછન પાય; દિશ ધનુષ પ્રભુ દેહમાન, શ્યામવરણી તસ કાય, અષ્ટકમ હેલે હણી, મુક્તિપુરીમાં જાય...(૧)
નવવિલેપન વાસની, ધૂપ દીપ નિવેદ, ફુલ અક્ષતે પૂછએ, જેહથી જાય ભવ ખેદ; જિન ચોવીસે પૂજતાં, દુર્ગતિ નહિ થાય,
મહાનિશિથે ભાખ્યું, બારમે દેવલોક જાય... (૨) નેમિનાથે કેવલ લહ્યું, ઉજયંતગિરિ આય, ભવિકજીવને કારણે, દેશના દીયે જિનરાય; સુણી ચારીત્ર કે ઈ લહે, કે ઈ શ્રાવક ધર્મ, એમઅનેક જીવ ભવતર્યા, પામ્યા શિવશર્મ... (૩)
ગોમેધ જક્ષને અંબિકા, શાસન રખવાલ, જિનની સેવા જે કરે, તેની કરે સારસંભાલ; આભવ પરભવ સુખ ઘણું, જે ધ્યાને ચિત્ત, મુનિ હૂકમ ક્નિ સેવીએ, શિવ પામવાની રીત... (૪)
'શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થના ખમારામણાની દુર્ણ
રૈવતગિરિ સમરૂં સદા, સોરઠ દેશ મોઝાર; માનવભવ પામી કરી, ધ્યાવું વારંવાર .... (૧) સોરઠદેશમાં સંચર્યો, ન ચઢયો ગઢ ગિરનાર; સહસાવન ફરશ્યો નહીં, એનો એળે ગયો અવતાર ...(૨)
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીક્ષા કેવલ સહસાવને,પંચમે ગઢ નિર્વાણ; પાવનભૂમિને ફરશતાં, જ્બમ સફળ થયો જાણ (3) ગમાં તીરથ દો વડા, શત્રુંજ્ય ગિરનાર; એક ગઢ ઋભ સમોસર્યા, એક ગઢ નેમકુમાર (૪) કૈલાસ ગિરિવરે શિવવર્યાં, તીર્થંકરો અનંત; આગે અનંતા પામશે, તીરથકલ્પ વદંત .... (૫) ગજપદકુંડે નાહીને, મુખબાંધી મુખકોશ; દેવ નેમિજ્ઞિ પૂજ્યાં, નાશે સઘળા દોષ (૬) એકે કું પગલું ચઢે, સ્વર્ણગિરિનું હેમ વદે ભવોભવતણાં, પાતિક થાયે છેહ .... (૭) ઉજ્જ્વત ગિરિવર મંડણો, શિવાદેવીનો નંદ; યદુકુળવંશ ઉજાળીયો, નમો નમો નેમિણિંદ .... (૮) આધિ વ્યાધિ ઉપાધિ સૌ, જાયે તત્કાળ દૂર; ભાવથી નંદમ૰ વૃંદતા, પામે શિવસુખ નૂર (૯) (અવસર્પિણીના છ આરામાં આ તીર્થના અનુક્રમે ૬ નામ: (૧) કૈલાસ (૨) ઉજ્યંત (૩) રૈવત (૪) સ્વર્ણગિરિ (૫) ગિરનાર (૬) નંદભદ્ર ) * એક ખમાસમણ આપીને શ્રી રૈવતગિરિ મહાતીર્થ આરાધનાર્થે કાઉસ્સગ્ગ ? ઇચ્છું. રૈવતગિરિ મહાતીર્થ આરાધનાર્થે કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંણવત્તિયાએ, પૂઅણવત્તિઆએ, સક્કરવત્તિઆએ, સમ્માણવત્તિઆએ, બોહિલાભવત્તિઆએ, નિવસન્ગવત્તિઆએ ! સદ્ધાએ, મેહાએ, ધીઇએ ધારણાએ, અણુપ્તેહાએ, વઢમાણીએ, મિ કાઉસ્સગ્ગ અન્નત્યં ઊસસિએણં, નીસસિએણં, ખાસિએણં, ઇએણં, જભાઇએણં, ઉડ્ડએણં, વાયનિસગ્ગેણં, ભમલીએ પિત્તમુચ્છએ,. ૧ સુહુમેહિં અંગસંચાલેહિં, સુહુમેહિં ખેલસંચાલેહિં સુહુમેહિં દિષ્ટિસંચાલેહિં. ૨. એવમાઇએહિં આગારેહિં, અભગ્ગો અવિરાહિઓહુજ્જમે કાઉસ્સગ્ગો. ૩ જાવ અરિહંતાણં ભગવંતાણં નમુક્કારે ન પારે િમ, તાવ કાયં ઘણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં અપ્પાણે વોસિરામિ ૪ (૯ લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ગ ન આવડે તો ૩૬ નવકારનો કાઉસ્સગ્ગ શ્રી પ્રગટ લોગસ્સ બોલવો.)
૮૪
....
....
જેહ;
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્યવંદન
(2) નેમિનાથ બાવીશમા, અપરાજીતથી આય; સૌરીપુરમાં અવતર્યા, ક્યા રાશિ સુહાય... ૧ યોનિ વાઘ વિવેકીને, રાક્ષસ ગણ અદ્ભુત; રિખ ચિત્રા ચોપન દિન, મૌનવતા મનપૂર...૨ વેતસ હેઠે કેવલીએ, પંચસયા છત્રીશ; વાચંયમશું શિવ વર્યાં, વીર નમે નશિÔશ...૩ (૨) નેમિનાથ બાવીશમા, શિવાદેવી માય; સમુદ્રવિજ્ય પૃથ્વીપતિ, જે પ્રભુના તાય દસ ધનુષની દેહડી, આયુ વરસ હજાર; શંખલંછનધર સ્વામીજી, તજી રાજુલ નાર ...૨ શૌરીપુરીનયરી ભલીએ, બ્રહ્મચારી ભગવાન; જ્મિ ઉત્તમ પદ પદ્મને, નમતાં અવિચલ ઠામ ...૩ (૩) વિશુદ્ધવિજ્ઞાન મૃતાં વરેણ, શિવાત્મન પ્રશમાણ; ચેન પ્રયાસેન વિનૈવ કામં, વિત્સ્યિ વિક્રાન્તવરં પ્રકામમ્.૧ વિહાયરાજ્યં ચપલ સ્વભાવું, રાજ્ઞિતિં રાજ્કમારિકાં ચ; ગત્વા સલીલં ગિરનારૌલં, ભેજ વ્રતં કેવલ મુક્તિયુક્તમ્.૨ નિ:શૈષયોગીશ્વરમૌલિરત્ન, તેિન્દ્રિયત્ને વિહિતપ્રયત્નમ્ ; તમુત્તમાનન્દ નિધાનમેકં, નમામિ નેમિં વિલસદ્વિવેમ, ૩
૮૫
....
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાલ બ્રહ્મચારી નેમનાથ; સમુદ્રવિજય વિસ્તાર શિવાદેવીનો લાડકો, રાજુલ વર ભરથાર. ૧ તોરણ આવ્યા નેમજી, પશુડે માંડ્યો પોકાર; મોટો કોલાહલ થયો, નેમજી કરે વિચાર. ૨ જો પરણું રાજુલને, જાય પશુના પ્રાણ; જીવદયા મનમાં વસી, ત્યાંથી કીધું પ્રયાણ. ૩ તોરણથી રથ ફેરવ્યો, રાજુલ મૂર્ષિત થાય; આંખે આંસુડાં વહે, લાગે નેમજીને પાય, ૪ સોગન આપું માહરા, પાછા વળો એક વાર; નિર્દય થઈ શું વાલમા, કીધો મારો પરિહાર. ૫ ઝીણી ઝબુકે વિજળી, ઝરમર વરસે મેહ, રાજુ લ ચાલ્યાં સાથમાં, વૈરાગ્ય ભીંજી દેહ. ૬ સંજમ લઈ કેવળ વર્યા એ, મુક્તિપુરીમાં જાય નેમ રાજુલની જોડને જ્ઞાન નમે સુખદાય. ૭.
નેમિ ક્લેિસર નિયમથી, નમતા નવ નિધિ, સકલ પદારથ પૂરવે, સેવ્યો દીએ સિદ્ધિ. ૧ નિરાગમાં લીહ દહિ, યણી દિલ મોરે, રસીઓ મન અલી માહરો, પદકમલે તોરે ૨ તું ત્રાતા ત્રિભુવન ઘણી, નિજ સેવક સંભાળ, રામ વિજય ક્તિ નામથી, લહીએ સુખ રસાળ. ૩
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમુદ્ર વિજય કુલ ચંદ, નંદ શિવાદેવી જાયા; જાદવ વંશ નભોમણિ, શૌરિપુર ઠાયા...(૧) બાલથકી બ્રહ્મચર્યધર, ગત મારને પ્રચાર; ભક્તિ નિજ આત્મિક ગુણ, ત્યાગી સંસાર... (૨) નિષ્કારણ mજીવનો એ, આશાનો વિશ્રામ; દીન દયાલ શિરોમણી, પૂરણ સુરત કામ... (૩) પશુ પોકાર સુણી કરી, બંડી, ગૃહવાસ; તત્પણ સંજમ આદરી, કરી કર્મનો નાશ... (૪) કેવલ શ્રી પાની કરી એ, પહોંચ્યા મુક્તિ મોઝાર; ન્મ મરણ ભય ટાળવા, જ્ઞાન સદા સુખકાર.... (૫)
જ્યવંત મહંત નિરંજન છે, ભવનાં દુઃખ દોહગ ભક્ત છે; ભવિનેત્ર વિકાસ અંક્ત છે, પ્રભુ તમ વિકર વિગંમ્બ છે. (૧) જ્યનાથ અનાથ સનાથ કો, મમ પાપ અમાપ સમૂલ હરો; અરજી કર નેમિ નિણંદ ધરો, તુમ સેવક છું પ્રભુ ના વિસરો. (૨) સુર અર્ચિત વાંછિત ઘયક છે, સહુ સંધતણા પ્રભુ નાયક છે; ગિરનાર તણા ગુણ ગાયક છે, ક્લસતણી ગતિ લાયક છે. (૩)
નાયક ત્રિભુવન નાથજી, શ્રી નેમિનિસાર, પ્રભુપદ પ્રેમે પૂજીએ, ગિઓ ગઢ ગિરનાર (૧) એ ગિરિ ઉપર એહના, તીન કલ્યાણક તાસ, અરિહંત ભક્તિ અનુસરો, આણી મન ઉલ્લાસ (૨)
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
જાદવ કુલ દિનકર જીસ્યો, બ્રહ્મચારી, શિરદાર, સતીઓ માંહે શિરોમણિ, રૂડી રાજુલનાર, (૩) સહસાવન સંયમ લીયો, ગિરિ ઉપર કેલવજ્ઞાન, કૃપાનાથ સરખી કરી, ભામીનીને ભગવાન (૪) સાતફૂટ સોહામણી, એ તીરથ અહિઠાણ, પંચમ ટુંકે શ્રી પ્રભુ, પામ્યાપદ નિર્વાણ (૫) ગુણી અઢારે ગણધરા, ગિરૂઆ બહુ ગુણવંત, સહસ અઢારે શ્રમણને, સેવો ભક્તિ સંત (૬) આઠ ભવોની અંબિકા એ તીરથ રખવાલ, સેવો ભવિશુદ્ધે મને, જાવે ભવદુઃખ જાલ (૭) ભવિઝ્મ ભાવે ભેટીયે, આણી મન આણંદ, હંસ વિજય નમે હરખશું, પામે પરમાનંદ (૮)
| (૯) ગિરિ ગિરનાર જઈ વસે, જેસે નેશકુમાર ક્નક ભૂમી કરી દેવતા, ભક્તિ રે મનોહાર (૧) એક પ્રતિમા વર્મી, એક કંચનકેરી, એક પ્રતિમા રત્ન મણિમય ભલેરી (૨) કાલે સજન બહુમિલ્યાંએ, જેણે કીધો ઉદ્ધાર નેમિનાથ બેઠાં તિહાં, કંઠે રયણ મનોહાર (૩)
(૧૦) બાલપણે શ્રી નેમિનાથ, વંદુ બ્રહ્મચારી; આઠ ભવોની પ્રતીડી, તારી રાજુલનારી. ૧
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમુદ્રવિજ્યસુત જાણીયે, શંખ શીવાદેવીના જાયા; જાદવકુલ સોહામણો, શંખ લંછન ગુણ ગાયા. ૨ બત્રીસ સહસ બંધવ તણી, જાણો પટરાણી; પિચકારી સોવનતણી, નીર ક્લે ભરી આણી. ૩ દડો ઉછલે ફુલનો, દીયરને બોલાવે; નેમકો વિવાહ માંડિયો, ભોજાઈઓ મનાવે. ૪ પરણી રાજુલ નાર તિહાં. ઉગ્રસેનની બેટી; સત્યભામાની બેનડી, સમક્તિ ગુણની પેટી. ૫ નારી વિનાનું ઘર નહીં, વાંઢો પુરુષવિખ્યાત; ભોજાઈ મેણાં મારશે, પરણી નેમ કુમાર. ૬ એક નારી વિના ઇશ્યો, ઘર સ્મશાન ધેવાશે; ઉના અન્ન કોણ આપશે, સુણો બાંધવ વાત. ૭ મંડપ ચૌરાશી તંભનો, રચીયો મન રંગે; ચૌદિશી ગૌરી ગાવતી, સાંને પ્રભાતે. ૮ ભાત ભાતના ધાન તિહાં, જુવારા વવરાવે; ભોજાઈ પાસે સીંચાવવા, ગંગા નીર મંગાવે. ૯ પીઠી ચોલે પીતરાણી મલી, ઉને ક્લ નવરાવે; નવલ ઘઉલા ભેળવી, મગ પીઠી મંગાવે. ૧૦ આભૂષણ અંગે ધરી, શેષ ભરાવે; વરઘોડે શ્રી નેમિનાથ, પરણે રાજુલનાર. ૧૧ પંચજાતના વાજીંત્ર વાગે, ભેરી વડાવે; બૅઈ થૈઈ નાચ પતાકા, તોરણ નેમકુમાર. ૧૨
ટR
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
પશુડાં કરે પોકાર, તિહાં સાળાને બોલાવે; સારવાહને પૂછતા, જીવ બંધને કેમ બાંધ્યા. ૧૩ જાદવકુલ એને પરે, પરભાતે ગૌરવ દઈશું; વિષયારસને કારણે, જીવ સંહાર કરીશું. ૧૪ અંગ ફરકે જમણું તિહાં, નવલા નેમકુમાર; રાજુલ સુણો સાહેલીઓ, રથ વાળ્યો તત્કાળ. ૧૫ વરસીદાન દેઈ કરી, એક કોડી સાઠ લાખ; સહસાવન ઈ સંયમ લીધો, સહસ પુરુષ સંગાથ. ૧૬ રાજુલ ધરણી ઢળી પડ્યા, ઉયંત ગઢ ચાલ્યા; ગુફામાં શ્રી રહનેમી, રાજુલ પ્રતિબોધે. ૧૭ -
સ્વામી હાથે સંન્મ લીધો, સંલેખણા એક માસ; કેવલજ્ઞાને ઝળહળે, પામ્યા શિવપુર વાસ. ૧૮ પીયુ પહેલાં મુગતે ગયા. ધનધન નેમકુમાર; પરણે શિવની નાર તિહાં, સહસ પુરુષ સંગાથ. ૧૯ ભણતાં શિવસુખ ઉપજે ગુણતાં મંગલકાર; વિનયવિજ્ય વાચક ક્સ, તસ ઘર કે લ્યાણ. ૨૦
બાવીશમાં શ્રી નેમિનાથ, ઘોર બ્રહ્મવ્રત ધારી; શક્તિ અનંતી હની, ત્રણ ભુવન સુખકારી... (1) ઇન્દ્ર ચન્દ્ર નાગેન્દ્રને, વાસુદેવો સર્વે; ચક્રવર્તિઓ નેમિને, સેવે રહી અગર્વે... (૨) કૃષ્ણાદિક ભક્તો ઘણાએ, જેની સેવા સારે ; એવા પરમેશ્વર વિભુ, સેવંતા સુખ ભારે... (૩) -
GO
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્યવંદન વિધિ વિભાગ
(નીચે મુજબ પ્રથમ ઈરિયાવહિ કરવી)
ઈચ્છામિ ખમાસમણ સૂત્ર ઈચ્છામિ ખમાસમણો! વંદિઉં જાવણિજાએ, નિસાહિઆએ, મત્યુએણ
વંદામિ. (ભાવાર્થ આ સૂત્ર દ્વારા દેવાધિદેવ પરમાત્માને તથા પંચમહાવ્રતધારી સાધુ ભગવંતોને વંદન થાય છે)
ઈરિયાવહિયં સૂત્ર ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ઈરિયાવહિયં પડિક્કમામિ? ઈચ્છ, ઈચ્છામિ પડિકમિઉં ૧. ઈરિયાવહિયાએ વિરાણાએ ર.ગમણાગમણે ૩. પાણક્કમણે બીય%મણે હરિય%મણે, ઓસાઉનિંગ પણગ દગ, મઠ્ઠી મક્કડા સંતાણા સંકમણે ૪. જે મે જવા વિરાહિયા, ૫. એચિંદિયા, બેઈદિયા, તેઈદિયા, ચઉરિંદિયા, પંચિંદિયા ૬. અભિયા, વરિયા, લેસિયા, સંઘાઈયા, સંઘક્રિયા, પરિયાવિયા, કિલામિયા, ઉદ્વિયા, ઠાણાઓઠાણું, સંકામિયા, છવિયાઓ વવરોવિયા, તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડં છે.
(ભાવાર્થ આ સૂત્રથી હાલતા - ચાલતા જીવોની જાણતા અજાણતા વિરાધના થઇ હોય કે પાપ લાગ્યા હોય તે દૂર થાય છે)
તસ્સ ઉત્તરી સૂત્ર તસ્ય ઉત્તરી કરણેણં, પાયચ્છિત્તકરણેણં, વિસોહિકરણેણં, વિસલ્લીકરણેણં, પાવાણું કમ્માણ નિશ્થાયણઠાએ, ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ. (ભાવાર્થ આ સૂત્ર દ્વારા ઈરિયાવહિયં સૂાથી બાકી રહેલા
પાપોની વિશેષ શુદ્ધિ થાય છે) . અનત્ય સૂત્ર
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
અન્નત્થ ઉસસિએણે, નીસિએણં, ખાસિએણં, છીએણ, જંભાઈએણ, ઉદુએણે, વાયનિસગેણં, ભમલીએ, પિત્તમુચ્છાએ ૧ સુહુમેહિ અંગસંચાલેહિં, સુહુમેહિં ખેલસંચાલેહિં, સુહુમહિ દિઠિસંચાલેહિં. એવભાઈએહિં આગારેહિં અભગ્ગો, અવિવાહિઓ, હુજજ મે કાઉસ્સગ્ગો ૩. જાવ અરિહંતાણં, ભગવંતાણું, નમુક્કારેણં ન પારેમિ ૪. તાવ કાર્ય ઠાણેણં, મોણેણં,
ઝાણેણં, અપ્પાણે વોસિરામિ ૫. (ભાવાર્થ આ સૂત્રમાં ઉસ્સગ્નના સોળ આગારનું વર્ણન તથા કેમ
ઊભા રહેવું તે બતાવેલ છે) (પછી એક લોગસ્સનો ચદેસુ નિમ્મલયરા સુધીનો અને ન આવડે તો ચાર નવકારનો કાઉસ્સગ્ન કરવો, પછી પ્રગટ લોગસ્સ કહેવો)
લોગસ્સ સુત્ર લોગસ્સ ઉો અગરે, ધમ્મતિWયરે જિસે; અરિહંતે કિન્નઈમ્સ, ચઉવીસંપિ કેવલિ ૧. ઉસભમણિં ચ વંદે, સંભવમભિસંદણ ચ સુમઈ ચ; પઉપહં સુપાસ, જિર્ણ ચ ચંદપ્પણં વંદે ૨. સુવિહિં ચ પુષ્કૃદંત, સીઅલ સિક્સ વાસુપૂજ઼ ચ; વિમલભણતં ચ જિર્ણ, ધર્મ સંતિં ચ વંદામિ ૩. કુંથું અર ચ મલ્લિ, વંદે મુણિસુવ્વયં નમિનિણં ચ; વંદામિ રિટ્સનેમિ, પાસ તહ વદ્ધમાણે ચ ૪. એવું, મએ અભિથુઆ, વિય રયમલા પહણ જમરણા; ચઉવી સંપિ જિણવરા, તિસ્થયરા મે પસીયંતુ પ. કિત્તિય-વંદિય મહિયા, જે એ લોગસ્સ ઉત્તમ સિદ્ધા, આરુગ્ગોહિલાભ, સમાવિમુત્તમ દિતુ, ચંદે સુનિમ્મલયરા, આઈચ્ચે સુઅહિય પયાસયરા, સાગરવરગંભીરા, સિદ્ધા સિદ્ધિ મમ દિસંતુ. 9. (ભાવાર્થ આ સૂત્રમાં ચોવીસ તીર્થરોની નામપૂર્વકસ્તુતિ
કરવામાં આવી છે)
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
(પછી ત્રણ ખમાસમણ દઇ, ડાબો ઢીંચણ ઊભો કરી હાથ જોડી ) ઇચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્ ! ચૈત્યવંદન કરું ? ઈચ્છું કહી ચૈત્યવંદન કરવું.
સકલ કુશલ વલ્લી - પુષ્કરાવતું મેઘો, દુરિત તિમિર ભાનુઃ કલ્પવૃક્ષોપમાનઃ ભવ જલ નિધિ પોતઃ સર્વ સંપત્તિ હેતુઃ, સ ભવતુ સતત શ્રેયસે શાન્તિનાથ: શ્રેયસે પાર્શ્વનાથ:. શ્રી સામાન્યજ્ઞિ ચૈત્યવંદન
૧:
તુજ મુરતિને નિરખવા, મુજ નયણાં તલસે; તુજ ગુણ ગણને બોલવા, રસના મુજ હરખે ...... કાયા અતિ આનંદ મુજ, તુમ યુગ પદ ફરસે; `તો સેવક તાર્યા વિના, કહો કિમ હવે સરસે. એમ જાણીને સાહિબા એ, નેહનજર મોહે જોય; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સુનજરથી, તે શું ? જે નવિ હોય ...૩ જકિંચિ સૂત્ર
......
કિંચિ નામતિર્થં, સન્ગે પાયાલિ માણસે લોએ; જાઈં જિણબિંબાઇં, તાઇ સવ્વા વંદામિ.
(ભાવાર્થ: આ સૂત્ર દ્વારા ત્રણે લોકમાં વિદ્યમાન નામ રૂપી તીર્થો અને જિન પ્રતિમાઓને નમસ્કાર કરવામાં આવેલ છે.) નમણં સૂત્ર
નમુન્થુણં અરિહંતાણં ભગવંતાણં. ૧. આઇગરાણું તિત્ફયરાણં, સયંસંબુદ્ધાણં, ૨. પુરિસુત્તમાણં, પુરિસસીહાણ, પુરિસવરપુંડરિઆણં, પુરિસવરગંધહત્ત્તીર્ણ.૩. લોગુત્તમાણં, લોગનાહાણ, લોગહિઆણં, લોગપઇવાણું, લોગપજ્જોઅગરાણં, ૪. અભયદયાણં, ચક્ખ઼ુદયાણું, મગદયાણં, સરણદયાણં, બોહિદયાણું, ૫. ધમ્મદયાણું,
(3
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધમ્મદે સયાણ, ધમ્મનાયગાણ, ધમ્મસારહીણું ધમ્મવરચાઉરંતચક્રવટ્ટિણ. ૬. અપડિહયવરનાણ - દંસણધરાણ, વિઅટ્ટછ ઉમાણ. 9: જિણાણે જાલ્યાણ, તિન્નાખું તારયાણ; બુદ્ધાણં બોલ્યાણ, મુત્તાણું મોઅગાણું. ૮. સવ્વલૂણં, સવ્વદરિસીણં, સિવમયલ ભરૂચ -મહંત મફખય ભવ્હાબાહ- મપુણરાવિત્તિ – સિદ્ધિ ગઈ નામધેય ઠાણે સંપત્તાણ, નમો નિણાણ જિઅભયાણ ૯. જે અ અઈઆ સિધ્ધા, જે આ ભવિસ્તૃતિ ણાગએ કાલે; સંપઈ અ વટ્ટમાણા, સવ્વ તિવિહેણ વંદામિ. ૧૦.
(ભાવાર્થ આ સૂત્રમાં અરિહંત પરમાત્માના ગુણોનું વર્ણન છે. ઇન્દ્ર મહારાજા સ્તુતિ કરતી વખતે આ સૂત્ર બોલે છે.
જાવંતિ ચેઇઆઈ સૂત્ર (પુરૂષોએ બે હાથ ઊંચા કરીને બોલવું) જાવંતિ ચેઈઆઈ, ઉડૂઢ અ અહે આ તિરિઅલોએ અ; સવ્વાઈ તાઈ વંદે, ઈહ સંતો તત્થ સંતાઈ.
(ભાવાર્થઃ આ સૂત્ર દ્વારા ત્રણે લોક્માં રહેલી જિના પ્રતિમાજીઓને નમસ્કાર ક્રવામાં આવે છે)
ઈચ્છામિખમાસમણો!વંદિઉં જાવણિજ્જાએ, નિસીરિઆએ મર્થીએણ વંદામિ.
જાવંત કેવિ સાહૂ સૂત્રો જાવંત કેવિ સાહૂ, ભરફેરવયમહાવિદેહ અ; સલૅસિં તેસિં પણઓ, તિવિહેણ તિરંડવિયાણ.
૯૪
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
(ભાવાર્થઃ આ સૂત્રમાં ભરત, ઐરાવત અને મહાવિદેહ ત્રણેય ક્ષેત્રમાં વિચરતાં સર્વે સાધુ સાધ્વીજીઓને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે.)
(નીચેનું સૂત્ર ફક્સ પુરૂષોએ બોલવું)
નમોડહેસિધ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુભ્ય: (ભાવાર્થ: આ સૂત્રમાં પંચપરમેષ્ઠિ ભગવંતને નમસકાર કરવામાં આવ્યો છે.) (આપછી આપુસ્તક્માંથી સુંદર અને ભાવવાહી સ્તવનોના સંગ્રહમાંથી બ્રેઇપણ એકસ્તવન ગાવું અથવા નીચેનું સ્તવન ગાવું) - શ્રી સામાન્ય નિ સ્તવન આજ મારા પ્રભુજી ! સામું જુઓને, સેવક કહીને બોલાવો રે; એટલે હું મનગમતું પામ્યો, રૂઠડાં બાળ મનાવો,
મારા સાંઈ રે....૧ પતિતપાવન શરણાગતવત્સલ, એ જરા જ્ઞમાં ચાવો રે; મન રે મનાવ્યા વિણ નહીં મૂકું, એહી જ મારો દાવો
મારા સાંઈ રે ....૨ કબજે આવ્યા હવે નહિ મૂકું, જિહાં લગે તુમ સમ થાવો રે; જો તુમ ધ્યાન વિંના શિવ લહિએ, તો તે દાવ બતાવો.
મારા સાંઈ રે.....૩ મહાગોપને મહાનિર્ધામક, ઈણિ પરે બિરુદ ધરાવો રે; તો શું આશ્રિતને ઉદ્ધરતાં, બહુ બહુ શું રે કહાવો.
મારા સાંઈ રે.....૪ જ્ઞાન વિમલ ગુરૂનો નિધિ મહિમા, મંગલ એહિ વધાવો રે; અચલ - અભેદપૂણે અવલંબી, અહોનિશ એહિ દિલ ધ્યાવો.
મારા સાંઈ રે .....૫
૯૫
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
ષ વીયરાય સુત્ર વીયરાય ! જગગુરૂ ! હોઉ મમં તુહે પભાવ ભયવં! ભવનિબેઓ મગ્ગા-છુસારિયા ઈઠ્ઠફલસિદ્ધિ .....૧ લોગવિરૂદ્ધચ્ચાઓ, ગુરૂજણપૂઆ, પરWકરણ ચ સુહુગુરૂજોગો તબ્બયણ-સેવણા આભવમખંડા. ....૨
(બે હાથ નીચે ક્રીને) વારિજજઈ જઈવિ નિઆણ-બંધણ વીયરાય ! તુહ સમએ; તહ વિ મમ હુજજ સેવા, ભવે ભવે તુહ ચલણાë. .....૩ દુક ખફખઓ કમ્મફખઓ, સમાહિમરણં ચ બોહિલાભો અ; સંપજજઉ મહ એ અં, તુહ નાહ ! પણામકરણેણં...૪ સર્વ-મંગલ-માંગલ્ય, સર્વ-કલ્યાણકારણમાં પ્રધાને સર્વ-ધર્માણાં, જૈન જયતિ શાસનમ્. ....૫
અન્નત્થ ઊસસિએણે, નીસસિએણં, ખાસિએણં, છીએણં,
ભાઈએણ, ઉડ્ડએણં, વાયનિસગેણં, ભમલીએ પિત્તમુચ્છાએ,.૧ સુહુહિં અંગસંચાલેહિં, સુહુમેહિં ખેલસંચાલેહિ સુહુમેહિં દિસિંચાલેહિં. ૨. એવભાઈએહિં આગારેહિ, અભગ્ગો અવિરાતિઓ હુજજ મે કાઉસ્સગ્ગો. ૩ જાવ અરિહંતાણં ભગવંતાણં નમુક્કારેણ ન પારેમિ, તાવ કાર્ય ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં અપાણે વોસિરામિ ૪
(હીને એક નવલરનો ઘઉસ્સગ્ગ પારીને) નમોડઈસિધ્ધાચાર્યોપાધ્યાચસર્વસાધુભ્યઃ
(બોલી ને થોચ બોલવી) રાજુલે વર નારી, રૂપથી રતિ હારી, તેહના પરીવારી, બાલથી બ્રહ્મચારી; પશુઆં ઉગારી, હુઆ ચારિત્રધારી, કેવલ સિરી સારી, પામીયા ઘાતી વારી.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નેમિનાથ પ્રાચીન સ્તવન વિભાગ
[૧નિરખ્યો નેમિ નિણંદને નિરખ્યો નેમિ જિÍન્ને અરિહંતાજી, રાજિમતી ર્યો ત્યાગ; ભગવંતાજી. બ્રહ્મચારી સંયમ ગ્રહ્યો અરિ, અનુક્રમે થયા વીતરાગ- ભ. ૧ ચામર ચક્ર સિંહાસન અરિ., પાદપીઠ સંયુક્ત- ભ. છત્ર ચાલે આકાશમાં અરિ., દેવદુંદુભિ વર ઉત્ત- ભા. ૨ સહસ જોયણ ધ્વજ સોહતો અરિ, પ્રભુ આગલ ચાવંત-ભ. ક્નક કમલ નવ ઉપરે અરિ., વિચરે પાય ઠવંત- ભ. ચાર મુખે દીયે દેશના અરિ., ત્રણ ગઢ ઝાકઝમાલ-ભ. કેશ રોમ શ્મશ્ર નખા અરિ., વાધે નહિ કોઈ કાલ- ભ. ૪ કાંટા પણ ઉધા હોયે અરિ., પંચ વિષય અનુકૂલ-ભ. પતુ સમકાલે ફળે અરિ., વાયુ નહિ પ્રતિકૂલ- ભ. પ પાણી સુગંધ સુર કુસુમની અરિ.વૃષ્ટિ હોય સુરસાલ- ભ. પંખી દીયે સુપ્રદક્ષિણા અરિ,વૃક્ષ નમે અસરાલ- ભ. ૬ ક્તિ ઉત્તમ પદ પદ્મની અરિ., સેવા કરે સુરકોડી- ભ. ચાર નિકાયના ધૂન્યથી અરિ, ચૈત્યવૃક્ષ તેમ જોડી- ભ. ૭
'(ર) તોરણ આવી રથ
રાગ: એકદિન પુંડરીક... તોરણ આવી રથ ફેરી ગયા રે હાં, પશુઆં શિર દેઇ ઘેષ મેરે વાલા; નવ ભવ નેહ નિવારિયો રે હાં, શો જોઈ આવ્યા છેષ.મેરે. તો.૧ ચંદ્ર કલંકી જે હથી રે હાં, રામને સીતા વિયોગ; મેરે. તેહ કુરંગને વયણડે હાં, પતિ આવે કુણ લોગ. મેરે.તો. ૨ ઉતારી હું ચિત્તથી રે હાં, મુક્તિ ધૂતારી હેત; મેરે. સિદ્ધ અનંતે ભોગવી રે હાં, તેહશું કવણ સંકેત. મેરે.તો. ૩ પ્રીત કરતા સોહીલી રે હાં, નિર્વહેતાં જે જાલ; મેરે. હવો વ્યાલ ખેલાવવો રે હાં, જેહવી અગનની ઝાલ. મેરે. તો. ૪ જો વિવાહ અવસર દીયો રે હાં, હાથ ઉપર નવિ હાથ; મેરે. દીક્ષા અવસર દીજીએ રે હાં, શિર ઉપર જ્યનાથ. મેરે. તો. પ ઈમ વલવલતી રાજુ લ ગઈ રે હાં, નેમિ કને વ્રત લીધ; મેરે. વાચક યશ હે પ્રણમીએ રે હાં,એ દંપતિ દોય સિદ્ધ, મેરે. તો. ૬
૯૦
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
(3) પરમાતમ પૂરણ પરમાતમ પૂરણ કલા, પૂરણ ગુણ હો પૂરણ ર્ક્સ આશ; પૂરણ દ્રષ્ટિ નિહાળીએ, ચિત્ત ધરીયે હો અમચી અદાસ, પરમાતમ.૧ સર્વ દેશ ઘાતી સહ, અઘાતી હો કરી ઘાત દયાલ; વાસ કયો શિવમંદિરે, મોહે વીસરી હો ભમતો જાલ, પરમાતમ.ર
mતારક પદવી લહી તાર્યા સહી હો અપરાધી અપાર; તાત જ્હો મોહે તારતાં, કિમ કીની હો ઈણ અવસર વાર, પરમાતમ.૩ મોહ મહામદ ઇકથી, હું છકીયો હો નહિ શુદ્ધિ લગાર; ઉચિત સહી ઇણે અવસરે સેવની હો કરવી સંભાળ, પરમાતમ.૪ મોહ ગયે જો તારશો, તિણ વેળા હો કહો તુમ ઉપગાર; સુખ વેળા સજણ ઘણા, દુખ વેળા હો વિરલા સંસાર, પરમાતમ. પ પણ તુમ દરિશન જોગથી, થયો હૃદયે હો અનુભવ પ્રકાશ; અનુભવ અભ્યાસી રે, દુઃખદાયી હો સહુ કર્મ વિનાશ, પરમાતમ.૬ કર્મ કલંક નિવારીને, નિજ રૂપે હો રમે રમતા રામ; લહત અપૂરવ ભાવથી, ઈણ રીતે હો તુમ પદ વિસરામ, પરમાતમ.૭ ત્રિકરણ જોગે હું વિનવું, સુખદાયી હો શિવાદેવીના નંદ; ચિદાનંદ મનમેં સદા, તુમે આવો હો પ્રભુ નાણદિણંદ, પરમાતમ..
[[૪] રહો રહો
રાગ: બોલો બોલો રે શાલીભદ્ર... રહો રહો રે યાáજી છે ઘડયાં. રહો.
દો ઘડીયાં, દો ચાર ઘડીયાં, રહો રહો રે યાદવજી દો ઘડીયાં; શિવા માત મલ્હાર નગીનો, કયું ચલીએ હમ વિછડીયાં; યાદવ વંશ વિભૂષણ સ્વામી, તુમે આધાર છે અડવીયાંરહો રહો.૧ તો બિન ઓરસેં નેહ ન ક્નિો, ઓર કરનકી આંખડીયાં; ઇતને બિચ હમ ઘેડ ન ઈએ, હોત બુરાઈ લાન્ડીયાં. રહો રહો ૨ પ્રીતમ પ્યારે કહકર જાનાં, જે હોત હમ શિર બાંકડીયાં; હાથસે હાથ મિલાદે સાંઇ, કુલ બિઘઉં સેડયાં. રહો રહો. ૩ પ્રેમકે પ્યાસે બહુત મસાલે, પીવત મધુરે સેલડીયાં; સમુદ્રવિજય કુલતિલક નેમકું, રાજુલ ઝરતી આંખડીયાં. રહો રહો.૪ રાજુલ છોડ ચલે ગિરનારે, નેમ યુગલ કેવલ વરીયાં; રાજિમતી પણ દીક્ષા લીની, ભાવના રંગ રણે ચડીયાં. રહો રહો. ૫
૯૮
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
કેવલ લઈ કરી મુગતિ સિધાયે, દંપતિ મોહન વેલડીયાં; શ્રી શુભવીર અચલ ભઈ જોડી, મોહરાય શિર લાકડીયાં. રહો રહો. ૬
(િપ) અબ મોરી અરજ| અબ મોરી અરજ સુનો મહારાજ, હો ગિરનાર કે જાનેવાલે; ગિરનાર કે જાનેવાલે. હો મુગતિ કે પાનેવાલે (અંચલી) અબ, મુક્તિ ભોગ જોગ લીયા ધાર, અબ કયા સોચો નેમકુમાર; કરતી રાજુલ સોચ વિચાર, વેરણ મુકિતને ઘર ઘાલા. અ.૧ તોરણ આય રથ દીયા ફેર, પ્રભુ તુમ સુની પશુઅનકી ટેર; તુમને જરા ન કીની ડેર, નવ ભવ પ્રીત નિભાનેવાલે. અ.૨ ડૂબી ભવસાગરમાં નૈયા, મેરે તુમ બીન કૌન ખેવૈયા; તુમ હો અરજી કે સુનવૈયા, બેડો પાર લગાનેવાલે. અ.૩ દિલ મેરા ગુલામ, હરદમ લેતા તેરા નામ; મુઝે ભક્તિ સિવા નહી કામ, મેરે દિલમેં સમાનેવાલે. અ.૪ તુમ તો એમનાથ ભગવાન, લીના સહસાવનમેં ધ્યાન; કીના અતિ ઉત્તમ એ કામ,આતમ પાર લગાનેવાલે.અ.૫
I(s) મેં આજ દરિસણ
રાગ : ઓઘો છેઅણમૂલો... મેં આજ દરિસણ પાયા, શ્રી નેમિનાથ જિનરાયા. પ્રભુ શિવાદેવીના જાયા, પ્રભુ સમુદ્રવિજય કુલ આયા, કર્મો કે ફંદ છુ ડાયા, બ્રહ્મચારી નામ ધરાયા;
જીને તોડી જાતકી માયા (૨) મેં.૧ રૈવતગિરિ મંડરાયા, કલ્યાણક તીન સોહાયા, દીક્ષા કેવલ શિવરાયા, જગતારક બિરૂદ ધરાયા;
તુમ બૈઠે ધ્યાન લગાયા (૨) મેં.૨ અબ સુનો ત્રિભુવનરાયા, મેં કર્મો કે વશ આયા, મેં ચતુર્ગતિ ભટકાયા, મેં દુ:ખ અનંતાં પાયા;
તે ગીનતી નાહી ગિનાયા. (૨) મેં.૩ મેં ગર્ભવાસમેં આયા, ઉંધે મસ્તક લટકાયા, આહાર અરસવિરસ ભુગતાયા, એમ અશુભ કરમ ફલ પાયા;
ઈણ દુઃખસે નાહિ મુકાયા (૨) મેં.૪
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
નરભવ ચિંતામણિ પાયા, તબ ચાર ચોર મીલ આયા, મુજે ચૌટે મેં લૂંટ ખાયા, અબ સાર કરો ક્લિરાયા;
ક્સિ કરણ દર લગીયા (ર) મેં૫ ત્તેિ અંતરગતમેં લાયા, પ્રભુ નેમિ નિરક્ત ધ્યાયા, દુ:ખ સંક્ટ વિઘન હટાયા, તે પરમાનંદ પદ પાયા;
ફિર સંસારે નહિ આયા (૨) મેં.૬ મેં દૂર દેશમેં આયા, પ્રભુ ચરણે શીષ નમાયા, મેં અરજ કરી સુખદાયા, તુમે અવધારો મહારાયા;
એમ વીરવિજ્ય ગુણ ગાયા (૨) મેં.૭ '(૭) તુજ દરિશન દીઠું તુજ દરશન દીઠું અમૃત મીઠું લાગે રે યાદવજી, ખિણ ખિણ મુજ તુજ્જુ ધર્મ સનેહી જાગે રે યાદવજી; તું દાતા ગાતા ભાતા માતા તાત રે યાદવજી, તુજ ગુણના મોટા ગૂમાં છે અવદાત રે યાદવજી, ૧ કાચે રતિ માંડે સૂરમણી ઠંડે કુણ રે યાદવજી, લઈ સાકર મુકી કુણ વળી ચુકી લુણ રે, યાદવજી; મુજ મન ન સહાયે તુજ વિણ બીજો દેવ રે, યાદવજી, હું અહર્નિશ ચાહું તુજ પદ પંકજ સેવ રે યાદવજી, ર સુરનંદન હેવા ગજ જિમ રેવા સંગ રે યાદવજી, જિમ પંકજ ભેગા શંકર ગંગા રંગ રે, યાદવજી ; જિમ ચંદ ચકોરા મેહા મોરા પ્રીતિ રે યાદવજી, તુજમાં હું ચાહુ તુજ ગુણને જોગે છતી, યાદવજી. ૩ મેં તમને ધાર્યા વિસાર્યા નહિ જાય રે. યાદવજી, દિન રાતે ભાતે ધ્યાઉં તો સુખ થાય રે. યાદવજી ; દિલ કરૂણા આણો જે તુમ જાણો રાગ રે યાદવજી, દાખો એક વેળા ભવજલ કે રા તાગ રે યાદવજી. ૪ દુઃખ ટળીયો મીલીયો આપે મુજ જળનાથ રે યાદવજી, સમતા રસ ભરીયો ગુણ દરિયો શિવ સાથ રે યાદવજી; તુજ મુખડું દીઠે દુઃખ નાઠે સુખ હોઇ રે યાદવજી, વાચકજલ બોલે નહિ તુજ તોલે કોઈ રે યાદવજી. ૫
૧૦૦
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
[(૮) હારે મારે નેમિ,
રાગ: હારે મારે ધર્મ જિનેશ્વર હાંરે મારે નેમિ ક્લેિસર, અલસર આધાર જો, સાહિબરે સો ભાગી ગુણમણી આગરૂં રે લો; હાંરે મારે પરમ પુરૂષ પરમાતમ દેવ પવિત્રજો, આજ મહોય દરિસણ પામ્યો તાહિર રે લો; ૧ હાંરે મારે તોરણ આવી, પશુ છેડાવી નાથજો, રથ ફરીને વળીયા, નાયક નેમજીરે લો; હાંરે મારે દૈવ અટારે, એ શું કીધુ આજ જો, રઢીયાળી વર રાજુલ છેડી નેમજી રે લો ૨ હાંરે મારે સયોગી ભાવ, વિયોગી જાણી સ્વામી જો, એ સંસારે ભમતા કો કેહનું નહિ રે લો હાંરે મારે લોકાંતિકને, વયણે પ્રભુજી તામજો, વરસીદાન દીયે તિણ અવસર ક્લિ સહીરે લો ૩ હાંરે મારે સહસાવનમાં સહસ પુરૂષની સાથજો, ભવદુ: ખ છેદન કારણ ચારિત્ર આદરે લો, હાંરે મારે વસ્તુ તત્ત્વને રમણ કરતા સાર જો; ચોપનમેં દિન કેવળજ્ઞાન દશા વરે રે લો. ૪ હાંરે મારે લોકાલોક પ્રકાશક ત્રિભુવન ભાણજો, ત્રિગડે બેસી ધરમ કહે શ્રી નિવરૂ રે લો; હાંરે મારે શિવાનંદન વરસે સુખકર વાણીજો; આસ્વાદે ભવિ ભાવ ધરીને સુંદર રે લો. ૫ હાંરે મારે દેશના નિસુણી, બજ્યા રાજુલ નારજો, નિજ સ્વામીને હાથે સંયમ આદરે રે લો; હાંરે મારે અષ્ટ ભવાની, પાળી પૂરણ પ્રીતજો, પિયુ પહેલા શિવ લક્ષ્મી રાજીમતી વરે રે લો ૬ હાંરે મારે વિચરી વસુધા, પાવન કીધી સારજે, જળ ચિંતામણી m ઉપગારી, ગુણનિધિરે લો; હાંરે મારે ગ્નિ ઉત્તમ પદ પંકજ કેરી સેવ, કરતા રતન વિજયની કરતિ અતિ વધી લો. ૭
૧૦૧
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
I(૯દ્વારાપુરીનો નેમ દ્વારાપુરીનો નેમ રાજીયો, તજી છે જેણે રાજુલ જેવી નાર રે; ગિરનારી નેમ સંયમ લીધો છે બાળી વેશમાં ૧ મંડપ રચ્યો છે મધ્યચોકમાં, જોવા મળીયા છે દ્વારાપુરીના લોક રે. ૨ ભાભીએ મેણા માર્યા નેમને, પરણે વ્હાલો શ્રી કૃષ્ણનો વીર રે. ૩ ગોખે બેસીને રાજુલ જોઈ રહ્યા, ક્યારે આવે જાદવકુળનો દીપ રે ૪ નેમજી તે તોરણ આવીયા, સુણી કંઈ પશુનો પોકાર રે ૫ સાસુએ નેમજીને પોંખીયા, હાલો મારો તોરણ ચઢવા જાય રે. ૬ નેમજીએ સાળાને બોલાવીયા, શાને કરે છે પશુડા પોકાર રે ૭ રાતે રાજુલ બહેન પરણશે, સવારે દેશું ગોરવના ભોક્ત રે ૮ પશુએ પોકાર કર્યો નેમને, ઉગારો વહાલા રાજીમતી કેરા કંતરે ૯ નેમજીએ રથ પાછું વાળીઓ, જઈ ચઢ્યા ગઢ ગિરનાર રે. ૧૦ રાજલ બેની રૂવે ધ્રુસકે, રૂવે રૂવે કાંઈ દ્વારાપુરીના લોકરે ૧૧ વીરાએ બેનીને સમજાવીયા, અવર દેશું નેમ સરીખો ભરથાર રે ૧૨ ' પીયું તે નેમ એક ધારીયા, અવર દેખ ભાઈને બીજા બાપ રે ૧૩ જમણી આંખે શ્રાવણ સરવરે, ડબી આંખે ભાદરવો ભરપુર રે ૧૪ ચીર ભીંજાય રાજુલ નારીના, વાગે છે કાંઈ કંટકો અપાર રે. ૧૫ નેમ તીર્થર બાવીસમા, સખીયો કહે ના મળે એની જોડ રે. ૧૬ હીર વિજય ગુરૂ હીરલો, લબ્ધિ વિષે કહે કરજોડ રે. ૧૭
| (10) સહસાવન જઈ સહસાવન ઈ વસીયે, ચાલોને સખી સહસાવન ઈ વસીયે; ઘરનો ધંધો કબહી ન પુરો, જો કરીએ અહો નિશિએ; પીયરમાં સુખ ઘડીયે ન દીઠું, ભય કારણ ચઉદિશિએ. ૧ નાથ વિહુણા સયલ કુટુંબી, લજ્જુ જા કમિથી ન પસીએ; ભેગા જમીએ ને નજર ન હિંસે, રહેવું ઘોર તમસીએ. ૨ પીયર પાછળ છલ કરી મેલ્યુ, સાસરીયે સુખ વસીયે; સાસુડી તે ઘર ઘર ભટકે, લોકને ચટકે ડસીએ. ૩ કહેતા સાચું આવે હાસું, સુંશીયે મુખ લઈ મશીએ; કંત અમારો બાળો ભોળો, જાણે ન અસિ મસિ કસિએ; ૪
૧૦૨
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
જુઠા બોલી કલહણ શીલા; ઘર ઘર નિ જયું ભસીયે; એ દુ:ખ દેખી હાંડું મુંઝ, દુર્જ નથી દૂર ખસીયે. ૫ રૈવત ગિરિનું ધ્યાન ન ધરીયું, કાલ ગયો હસમસીએ; શ્રી ગિરનારે ત્રણ કલ્યાણક, નેમિ નમન ઉલ્લેસીએ. ૬ શિવ વરસે ચોવિશ ક્લેિશ્વર, અનાગત ચઉવીશીએ; કૈલાસ ઉયંત રૈવત હીએ, શરણ ગિરિને ફરશીયે. ૭ ગિરનાર નંદ ભદ્ર એ નામે, આરે આરે છવીસીયે; દેખી મહિતલ મહિમા મોટો, પ્રભુગુણ જ્ઞાન વરસીએ. ૮ અનુભવ રંગ વધે તેમ પૂજો, કે શર ઘસી ઓરશીયે; ભાવસ્તવ સુત કેવલ પ્રગટે, શ્રી શુભવીર વિલશીયે. ૯
(૧૧) નેમિ જિનેશ્વર
રાગઃ સિધ્ધારથના રે નંદન નેમિ ક્લેિશ્વર નમીએ નેહશું, બ્રહ્મચારી ભગવાન; પાંચ લાખ વરસનું આંતરૂ, શ્યામ વરણ તન વાન.૧ કારતિક વદ બારસ ચવિયા પ્રભુ, માતા શિવાદે મલ્હાર, જ્જયા શ્રાવણ સુદિપાંચમ દિને, દશ ધનુષ કાયા ઉદાર.૨ શ્રાવણ સુદિ છઠે દીક્ષા ગ્રહી, આસો અમાસે રે નાણ; અષાઢ સુદ આઠમે સિધ્ધિ વર્યા, વરસ સહસ આયુ પ્રમાણ. ૩ હારિ પટરાણી શાંબ પ્રદ્યુમ્ન વલી તિમ વસુદેવની નાર, ગજસુકુ માલ પ્રમુખ મુનિરાજીયા, પહોંચાડ્યા ભવપાર. ૪ રાજીમતી પ્રમુખ પરિવારને, તાર્યો કરૂણા રે આણ; પદ્મવિજય કહે નિજ પર મત કરો, મુજ તારો તો પ્રમાણ. ૫
(૧ર) અરજી સુનલો)
રાગ: મેરા જીવન કેરા અરજી સુનલો હો નેમ નગીના, રાજુ ના ભરથાર, ભક્તો ભક્તો હો જ્યના પ્રાણી, ભજો સદા કિરતાર. અરજ જાન લઈને આવ્યા ત્યારે, હર્ષ તણો નહિ પાર, પશુ તણો પોકાર સુણીને, પાછા વળ્યા તત્કાળ. અરજ રાજુ લ ગોખે રાહ નીરખતી, રડતી સુધાર, પિયુજી મારા કર્મ રિસાયાં, મુજ હૈયાના હાર...અરજ નેમ બન્યાં તીર્થકર સ્વામી, બાવીશમા નિરાજ, માયા છેડી મનડું સાધ્યું, નમો નમો શિરતાજ.. અરજ
૧૦૩
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
નેમ નિરંક્સ નાથ હમારા, અમ નયનોના તારા, બાળક તુમ ભક્તિને માટે, રડતો આંસુધાર... અરજ પરદુઃખ ભંન નાથ નિરંક્સ, mપાલક કિરતાર, જ્ઞાનવિમલ કહે, ભવસિલ્વથી, મુન્ને પાર ઉતાર... અરજ
1િ3] નેમ પ્રભુના
રાગ: અમી ભરેલી નજરૂ રાખો... નેમ પ્રભુના ચરણ કમળની લગની અમને લાગી; ભર જોબનમાં રાજુલ જેવી રમણી જેણે ત્યાગી... નેમ.. કૃષ્ણદેવની સઘળી નારી, મનહરનારી કામણગારી; વિવાહની વાતો ઉચ્ચારી, મન ડોલાવા લાગી. નેમ... પશુઓની સૂણીને વાણી, યા અતિશય દિલમાં આણી; ગિરનારે જઈ સંયમધારી, માયા મમતા ત્યાગી... પાછળ આવી રાજુલ નારી, પૂર્વ જન્મથી છે સંસ્કારી; તેને પણ આપે ત્યાં તારી, ભવની ભાવઠ ભાગી... રોમરોમમાં નિર્વિકારી, અમને આપો બુધ્ધિ સારી; શ્યામ જીવનમાં ઝળહળકારી, નિર્મળ જ્યોતિ જાગી...
(૧૪) નેમજી કાગલ)
રાગઃ મેરા જીવન વેરા ગણ નેમજી કાગલ મોકલે, નિશદિન રાજુલ. હાથ, હવે અમે સંયમ લેઈશું, તમે ચાલો અમારી સાથે //// અમે છીએ ગંઢ ગિરનારમાં, સુંદર સહેસારે વન તિહાં તમે વ્હેલા પધારજો, જો હોય સંયમનો મન પારા કહેશો અમને કહ્યું નહી, આઠ ભવની હો પ્રીત, વલતું વાલમ વાલમાં, એ છે ઉત્તમ રીત ૩| લેખ વાંચીને રાજી મતિ, ચઢિયાં ગઢ ગિરનાર,
સ્વામી હાથે સંયમ લીધો, પાળે પંચ આચાર ||૪|| ધન્ય રાજુલ ધન્ય નેમજી, ધન્ય ધન્ય બેહુની પ્રીત, સંયમ પાળી મુકત ગયાં, રૂપ વંદે નિશદિન /પાા
(૧૫રાગ: સોનામાં સુગંધ ભળે... સુણોસખી સક્સ ના વિસરે, સુણો સખી૦... આંકણી આઠ ભવાંતર નેહ નિવાહી, નવમેં કયું વિસરે; સુઇ નેહ વિલંધા આ દુનિયામેં, ઝપાપાત કરે.... ||૧||
૧૦૪
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘર ઝંડી પરદેશમેં ભમતા, પૂરણ પ્રેમ કરે; સુ0 જાન સજી કરી જાદવ આયે; નયને નયન મિલે. સુ0 રા. તોરણ દેખ ગયે ગિરનારે, ચારિત્ર લેઈ વિચરે; સુ0 દૂષણ ભરિયા દુર્જન લોકો, દયિતા દોષ ભરે. સુ0. ||૩|| માત શિવાસુત સાંભલ સર્જન, સાચા ઇમ ઠરે; સુ0 તોરણ આઈ મુજ સમજાઈ, સંયમ શાન કરે; સુ0 ||૪|| રાજુલ રાગ વિરાગે રહેતી, જ્ઞાન વધાઈ વરે; સુ0 પ્રીતમ પાસે સંયમ વાસે, પાતિક દૂર કરે સુ //પા. સહસાવનકી કુંજ ગલનમેં, જ્ઞાન સે ધ્યાન ધરે; સુ0 કેવલ પામી શિવગતિ ગામી, આ સંસાર તરે સુઇ Tદા નેમિનિણે સર સુખ સઝાએ, પોઢ્યાં શિવનગરે; સુ0 શ્રી શુભવીર અખંડ સનેહી, કીર્તિ જળ પ્રસરે. સુ. Tછના
(૧૬) આવ્યા ઉગ્રસેન - રાગ: મારા શામળા નાથ આવ્યા ઉગ્રસેન રબાર, નેમ પરણવા રાજુલનાર, નવભવની નારીને બુક્વવા. ||૧|| જાન તોરણ પાસે આવે, સખીયો મંગલ ગીતો ગાવે, સજી સોલ શણગાર, રાજુલ ઉભા ગોખ મોજાર, પતિ શામલીયા તેમને નિહાળવા. રા/ સુણી નેમનું હૈયું દુભાય છે રથડે પાછું વાળીને જાય છે. દેવા માંડયું વરસીદાન, ત્યાંતો રાજુલનાર, પતિo II પતિ વિરહ સુણી ધરણી ઢળે, રાજુલ કેટી લેટી વિલાપ કરે, મુન્ને છેડી ન જાઓ નાથ, હું તો આવુ તમારી સાથ, પતિo I૪|| સહસાવનમાં
ઈ સંયમ લીયે, રાજુલ પણ સંસાર તજ, બુવી સ્નેહે રાજુલની જોડી શોભે છે પતિ. પી. બન્ને મુક્તિની મોજ માણે છે પહેલા તારી રાજુલ નાર પલ પહેરે મુક્તિમાળ, પતિo ||૬|| ગુરૂ ઉલ્ય રત્ન વીનવે છે ભવોભવનાં દર્શન ઇચ્છે છે જેમ તારી રાજુલનાર, તેમ તારી લ્યો આ બાળ, પતિ શામલીયા તેમને નિહાળવા, |૭||
૧૦૫
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૭નેમિ જિનેસર,
રાગ: સિધ્ધારથના રે નંદન... નેમિ જિનેસર નિજ કારજ કર્યો, બંડ્યો સર્વ વિભાવોજી; આતમ શક્તિ સકળ પ્રગટ કરી, આસ્વાદ્યો નિજ ભાવોજી... (૧) રાજુલ નારી રે તારી મતિ ધરી, અવલંખ્યા અરિહંતોજી; ઉત્તમ સંગે રે ઉત્તમતા વધે, સાધે આનંદ અનંતોજી...(૨) ધર્મ અધર્મ આકાશ અચેતના, તે વિજાતી અંગ્રાહ્યો છે; ૫ગલ ગ્રહવે રે કર્મ કલંકતા, વાધે બાધક બાહ્યોજી...(૩) રાગી સંગે રે રાગ દશા વધે, થાએ તિણે સંસારીજી; નિરાગીથી રે રાગને જોડવો, લહીયે ભવનો પારો જી...(૪) અપ્રશસ્તતા રે ટાળી પ્રશસ્તતા, કરવા આશ્રવ નાશોજી; સંવર વાધે રે સાથે નિર્જરા, આતમ ભાવ પ્રકાશોજી...(૨) નેમિ પ્રભુ ધ્યાને એકત્વતા, નિજ તત્વે ઈક તાનો જી; શુલ ધ્યાને રે સાધી સુસિધ્ધતા, લહિયે મુક્તિ નિદાનોજી...(૬) અગમ અરૂપી રે અલખ અગોચર, પરમાતમ પરમીશોજી; દેવચંદ ક્લિવરની સેવના, કરતાં વાધે ળીશોજી... (૭)
૧૮) નેમિ નિણંદ નિરંજણો નેમિ નિણંદ નિરંજણો, જઈ મોહ થળે જળ કેળ રે, મોહના ઉદ્ભટ ગોપી, એકલમલ્લે નાંખ્યા ઠેલરે;
સ્વામી સલૂણા સાહિબા, અતુલી બળ તું વડવીર રે... (૧) કોઈક તાકી મુક્તિ, અતિતીખાં ટાક્ષનાં બાણ રે; વેધક વયણ બંદુક ગોળી, જે લાગે જાયે પ્રાણ રે... (૨) અંગુલી કટારી ઘોચતી, ઉછળતી વેણી કૃપાણ રે; સિંથો બાલા ઉગામતી, સિંગ જળ ભરે કોક બાણરે... (૩) કુલ દડા ગોળી નાખે, જે સત્ત્વ ગઢે કરે ચોટરે ; કુચ યુગ કરિ કુંભ સ્થળે, પ્રહરતી હૃદય કપાટ રે... (૪) શીલ સન્નાહ ઉન્નત સબે, આરિ શસ્ત્રને ગોળા ન લાગ્યા રે; સોર રી મિથ્યા સવે, મોહ સુભટ દહો દિશે ભાગ્યા રે... (૫) તવ નવ ભવ યોધ્ધો મંડ્યો, સજી વિવાહ મંડપ કોટ રે ; પ્રભુ પણ તસ સમ્મુખે ગયો, ની સાથે દેતો ચોટરે . (૬)
૧૦૬
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચાકરી મોહની છેડવી, રાજુલને શિવપુર દીધ રે; આપે રૈવતગિરિ સજી, ભીંતર સંયમઘટ લીધ રે... (૭) શ્રવણ ઘરમ યોધ્ધા લડે, સંવેગ ખડગ ધૃતિ ઢાલ રે; ભાલા કેસ ઉપાડતો, શુભ ભાવના ગડગડે નાળ રે... (૮) ધ્યાન ધારા શર વરસતો, હણી મોહ થયો જગનાથ રે; માન વિજય વાચક વદે, મેં રહ્યો તારો સાથ રે.... (૯)
૧૯) સુણો સૈયર મોરી | સુણો સૈયર મોરી, જુઓ અટારી આવે છે જેમ કુમાર; શિવા દેવીનો નંદ છે વાલો, સમુદ્ર વિજય છે તાત, કૃષ્ણ મોરારીનો બાંધવ વખાણું, યાદવ કુળ મોઝાર રે, પ્રભુ નેમ વિહારી, બાળ બ્રહ્મચારી, જુઓ અટારી... ૧ અંગ ફરકે છે જમણું બની, અપશુકન મને થાય; જરૂર હાલો પાથે જ વળશે, નહિ ગ્રહે મુજ હાથ રે, મને થયા દુઃખ ભારી, કહું છું આભારી, જુઓ અટારી રે... ૨ પરણું તો બેની તેને જ પરણું, અવર પુરૂષ ભાઈ બાપ, હાથ ન ગ્રહો મારો તો તેમને મુકાવુ મસ્તકે હાથ. હું થાવું વ્રત ધારી, બાળ બ્રહ્મચારી, જુઓ અટારી... ૩ સંયમધારી રાજુલ નારી, ચાલ્યા છે ગઢ ગિરનાર મારગે જાતા મેઘજી વરસ્યા, ભીંજાય સતીના ચીરરે, ગયા ગુફા મોઝારી, મનમાં વિચારી, જુઓ અટારી.. ૪ ચીર સુકવે છે સતી રાજુલા, નગ્ન પણે તેણી વાર, રહનેમિ તિહાં કાઉસ્સગ્ગ ઉભા, રૂપે મોહ્યા તેણીવાર સુણો ભાભી અમારી, થાવ ઘરબારી, જુઓ અટારી... ૫ વમેલા આહારને શું કરવો છે, સુણો દિયર મોરી વાત. મુન્ને વમેલી જાણો દેવરેજી, શાને ખોવો વ્રત ધીરરે, સંયમ સુખકારી, પાળો આવારી, જુઓ અટારી... ૬ રહનેમિ મુનિવર રાજીમતિને, ઉપનું કેવળ જ્ઞાન ચરમ શરીરી મોક્ષે પધાર્યા, સાધવા આતમ કાજે, વીર વિજ્ય આવારી, ગાઉ ગુણ ભારી, જુઓ અટારી... ૭
૧૦૦
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨૦) થાશું ામ સુમઢ ગયો
(રાગ – ચાંદી કી દિવાર ના તોડી...) થાશું કામ સુભટ ગયો હારી, થાશું કામ સુભટ ગયો હારી; રતિપતિ આણ વહે સૌ સુરનર, હરિ હર બ્રહ્મ મુરારિ રે... થાશું... ૧ ગોપીનાથ વિગોપિત કીનો, હર અર્ધાંગિત નારી રે; તેહ અનંગ કીયો ચચૂરણ, એ અતિશય તુજ ભારી રે... થાશું... ૨ એ સાચું જિમ નીર-પ્રભાવે, અગ્નિ હોત સવિ છારી રે; તે વડવાનલ પ્રબલ શ્બ્દ પ્રગટે, તબ પીવત સવિ વારિ રે... થાશું... ૩ તેણી પ૨ે દહવટ અતિ કીની, વિષય રતિ અતિ નારી રે; નય વિજ્ય પ્રભુ તુહીં નિરાગી, તું હી મોટા બ્રહ્મચારી રે... થાશું... ૪
(ર૧) નેમિ નિરંજ્બ ! નાથ !
(રાગ – આજ મારા પ્રભુજી...)
-
નેમિ નિરંજ્મ નાથ હમારો, અંન વર્ણ શરીર ;
પણ અજ્ઞાન તિમિરને ટાળે, જીત્યો મનમથ વીર... પ્રણમો પ્રેમ ધરીને પાય, પામો પરમાનંદ; યદુકુળચંદ રાય ! માત શિવાદે નંદ ... પ્રણમો પ્રેમ...૧ રાજીમતી શું પૂરવ ભવની, પ્રીત ભલી પરે પાળી, પાણિગ્રહણ સંક્ત આવી, તોરણથી રથ વાળી... પ્રણમો પ્રેમ...૨ અબળા સાથે નેન જોડ્યો, તે પણ ધન્ય હાણી;
એક રસે બહુ પ્રીત થઇ તો, કીર્તિ કોડ ગવાણી... પ્રણમો પ્રેમ...૩
ચંદન પરિમલ જિમ, જિમ ખીરે ધૃત એપ નવ અલગા; ઇમ જે પ્રીત નિવાસહિં અહનિશ, તે ધન ગુણ સુવિલગા... પ્રણમો પ્રેમ...૪
ઇમ એકંગી જેનર કરશે, તે ભવ સાયર તરશે;
જ્ઞાનવિમલ લીલા તે ધરશે, શિવસુંદરી તસ વરશે... પ્રણમો પ્રેમ...પ
૧૦૮
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
[(રર) બેમીસરuિt બાવીસમોજી
(રાગ - મારો મુજરો યોને રાજ. આજ મારા પ્રભુજી) નેમીસરક્તિ બાવીસમોજી, વીસમો મુજ મનમાંહિ; શ્રી હરિવંશ મેરૂગિરિમંડન, નંદનવન યદુવંશ; તિહાં જે ક્લિવર સુરતરૂઉદયો, સુરનર રચિત પ્રશંસનેમી...૧ સમુદ્રવિજ્યનૃપ શિવાવીસુત, શૌરીપુર અવતાર; અંગ તુંગ દશ ધનુષ મનોહર, અંક્ન વરણ ઉદાર...નેમી... ૨ એક સહસ સંવત્સર જીવિત, લંછન શંખ સુહાય; સુર ગોમેધ અંબિકવી, સેવતી ક્સ નિત પાયનેમી...૩ કેશવનો બળ મદ ણે ગાળ્યો, જિમ હિમ ગાળે ભાણ; જેણે પ્રતિબોધિ ભવિઅણ કેડિ, મોડી મનમથ બાણ...નેમી..૪ રાજીમતી. મન કમલ દિવાર, ફણારસ ભંડર; તે ક્લિજી મનવંછિત દેજો, ભાવ કહે અણગાર....નેમી...૫
'(ર૩) tખો મા ! અજબ
(રાગ - નિ તેરે ચરણ 9 શરણ...] દિખો માઈ ! અબ રૂપ ક્લિજી કે... ઇન કે આગે ઔર સબતું કે, રૂપ લાગે મોહે ફિકો દેખો... નયન રૂણા અમૃત ક્યોલે, મુખ સોહે અતિ નિકે... દેખો... કવિ વિજ્ય છે એ નેમજી, પ્રભુ ત્રિભુવન ટકે... દેખો....
રિ૪) મહેર રો મનમોહન
(રાગ - નિરખ્યો નેમિ નિણંદને..]. મહેર કો મનમોહન દુઃખનારણજી, આવો આણે ગેહ ચિત્તકરણજી રોષ ન કીજ રાજીયા દુખવારણજી, આણો હઈડે નેહ ચિત્તકરણજી...૧ કળ જો ાણી ચહેરો દુઃખવારણજી, શ વિસ્તરશે વાત ચિત્તારણજી કઈ મુળે નરતી કહાઁ દુઃખનારણજી, કઈ વળી તુમ્હને કુભાત ચિત્તધરણજી...૨
૧૦૯
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહિલિ વાત વિમાસીયે દુઃખનારણજી, તો ન હોય ઉપહાસ ચિતારણજી જે હોયે ઘર આપણો દુઃખવારણજી, તોહિજ જંઆશ ચિત્તધરણજી...૩ વિણ તરૂઅર વનવેલીને દુઃખનારણજી, કુણ રાખે ? નિજ છાંહિ ચિત્તધરણજી
ત વિના તેમ નારીને દુઃખનારણજી, કુણ અવલંબે ? બાંહિ ચિત્તકરણજી....૪ નેહ નથી મુજ કારમો દુઃખ વારણજી, નિષે જાણો નાથ ચિત્તકરણજી દેહ તણી જિમછહી દુ:ખવારણજી, નહીં છોડુ તિમ સાથે ચિત્તકરણજી..૫ દુઃખીયાના દુઃખ વળવા દુ:ખવારણજી, શું શું ન રે સંત ? ચિત્તકરણજી તો મુજ આપ ઉત્તમ થઈ દુઃખનારણજી, બં ઉવેખો ત ચિત્તકરણજી..૬ ઇમ બ્લેતી રાજીમતી દુઃખનારણજી, પોહતી ગઢ ગિરનાર ચિત્તઠરણજી વિનય કહે ઈ મુગતિમાં દુઃખવારણજી, ભેટ્યો નિજ ભરતાર ચિત્તધરણજી...૭
(રપ) શૌરીપુર સોહામણું રે
(રાગ - એક દિન પુંડરિકગણધરું રે લાલ..] શૌરીપુર સોહામણું રે લાલ, સમુદ્રવિજ્ય નૃપ નંદ રે સોભાગી શિવાદેવી માતા ક્લેમીયો રે લાલ, દરિસણ પરમાનંદ રે સોભાગી...૧
નેમિ ક્લેિસર વંદિયે રે લાલ... જોબન વય મ્બ ક્લિ હુઆ રે લાલ, આયુધશાળા આયા રે સોભાગી; શંખ શબ્દ પૂર્યો જી રે લાલ, ભય બ્રાંત સહુ સિંહા થાય રે સોભાગી..૨ હરિ હઈડે એમ ચિંતવે રે લાલ, એ બલિયો નિરધાર રે સોભાગી; દેવ વાણી તબ ઈમ હુએ રે લાલ, બ્રહ્મચારી વ્રતધાર રે સોભાગી...૩ અંતે ઉરી સહુ ભલી થઈ રે લાલ, ક્લ શૃંગી કર લીધ રે સોભાગી; મૌન પણે બક્તિ રહ્યા રે લાલ, માન્યું – માન્યું” એમ કીધ રે સોભાગી. ૪ ઉગ્રસેન રાય તણી સુતા રે લાલ, હનું રાજુલ નામ રે સોભાગી; જાન લેઈ ક્લિવર ગયા રે લાલ, ફલ્યો મનોરથ તામ રે સોભાગી...૫ પશુય પોકાર સુણી રે રે લાલ, ચિત્ત ચિંતે ક્નિરાય રે સોભાગી; ધિ વિષયા સુખ કારણે રે લોલ, બહુ જીવનો વધ થાય રે સોભાગી...૬ તોરણથી રથ ફેરીયો રે લાલ, દેઇ વરસી દાન રે સોભાગી; સંજમ મારગ આદર્યો રે લાલ, પામ્યા કેવળ જ્ઞાન રે સોભાગી...૭
૧૧૦
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
અવર ન ઇચ્છું ઇણ ભવે રે લાલ, રાજુલે અભિગ્રહ લીધ રે સોભાગી; પ્રભુ પાસે વ્રત આદરી રે લાલ, પામી અવિચળ સિદ્ધ રે સોભાગી...૮ ગિરનાર ગિરિવર ઉપરે રે લાલ, ત્રણ લ્યાણક જોય રે સોભાગી; શ્રી ગુરુ ખિમાવિય તણો રે લાલ, જા જા અધિક હોય રે સોભાગી...૯
'(ર૬) નેમિ જિનેસર વાણે રે...
(રાગ - સરસ્વતી સ્વામિને વિનવું રે મનના રસીયા..) નેમિ જિનેસર વાલ્હો રે, રાજુલ ક્લેઇમ વાણ રે... મનવસીયા એહજ મેં નિશ્વય કયો રે, સુખાયક ગુણ ખાણ રે.. શિવરસીયા.... ૧
કૃપાવંત શિરોમણિ રે, મેં સુણ્યો ભગવંત રે... મનવસીયા
હરિણ-શશાદિક જીવને રે, જીવિત આપ્યું સંત રે... શિવરસીયા... ૨ મુજ કૃપા તે નવિ ફ્રી રે, જાણું સહિ વીતરાગ રે... મનવસીયા યાચક દુઃખીયા-દીનને રે, દીધું દાન મહાભાગ્ય રે.. શિવરસીયા...૩ - માગું હું પ્રભુ એટલું રે, હાથ ઉપર ઘો હાથ રે.. મનવસીયા
તે આપી તુમ નવિ શો રે, આપો ચારિત્ર હાથ રે.. શિવરસીયા...૪ ચારિત્ર ઓથ આપી કરી રે, રાજુલ નિજ સમધિ રે મનવસીયા સદ્ધ કીર્તિ પામી કરી રે, અમૃત પદવી લીધ રે... શિવરસીયા.. ૫
'(ર૭) નેમિનિ સાંભળો
(રાગ - તાર મુજ તાર / ઝષભ બિનરાજ.] નેમિક્તિ સાંભળો વિનતિ મુજ તણી, આશ નિસની સફળ કીજે,
બ્રહ્મચારી શિરસેહરો તું પ્રભો, તાત મુજ વાત તું ચિત્ત ધરી.. ૧ નગર શૌરીપુર નામ રળીયામણું, સમુદ્રવિજ્યાભિધે ભૂપ ધપે ; શ્રી શિવાદેવી નંદન કરૂં વંદના, અંક્લવાન રતિનાથ જીપે.. ૨
શંખ ઉક્વલ ગુણા શંખ લાંછન થી, સાર ઈગ્યાર ગણધર સોહાવે ; આઉ એક સહસ વરસ માને કહ્યું, અંગ દશધનુષ માને ક્કાવે.. ૩
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
યક્ષ ગોમેધને અંબિકા યક્ષિણી, જૈનશાસન સઇ સૌખ્યકારી; અઢાર હજાર અણગાર શ્રુતસાગરા, સહસ આલીશ અશ્વવિચારી... ૪
કંચનાદિક બહુ વસ્તુ કારમી, સાર સંસારમાં તું હી દીઠો; પ્રમોદ સાગર પ્રભુ હરખથી નિરખતાં, પાતિક પૂર સવિ દૂર નીવે.... ૫
' (૨૮) બાવીસમા નેમિ જિર્ણોદ
(રાગ - યહ હૈ પાવનભૂમિ.) બાવીસમા નેમિ Íિદ મુખ દીઠ પરમ આણંદ :
ભવિ કુમુદ ચોરી ચંદ, સેવે વૃંદરક વૃદ... બાવીસમા...૧ પરમાતમ પૂરણ આનંદ પુરુષોત્તમ પરમ મુર્ણિદ; ય ન્ય ક્તિગત ક્વિંદ, ગુણગાવે ત્રિભુવન વૃંદ... બાવીસમા...૨
ધીરીમ તિ મેરૂગિરીંદ, ગંભીરમ શયન મુકુંદ; | સદ્ય સુપ્રસન્ન મુખ અરવિંદ દંત છબિ ચિત્ત મસિ કુંદ... બાવીસમા...૩ શ્રી સમુદ્રવિ નરીદ માતા શિવાદેવીના નંદ; વારતા પ્રભુ ભવભય ફંદ દૂર કર્યા દુઃખ કંદ. બાવીસમા...૪
જેણે જીત્યા મોહ મૃગેંદ શિવસુખ ભોગી ચિદનંદ; વાધજી મુનિ શિષ્ય ભાણચંદ્ર, ઇમ વિનવે હર્ષ અમંદ.. બાવીસમા...૫
(ર) નેમિજિન જાદવકુળ
(રાગ - ચાંદી 4 દિવાર ના તો...] નમિક્તિ જાદવકુળ તાર્યો, નેમિનિન જાદવકુળ તાર્યો, એક્કી એક અનેક ઉપર, કૃપા ધરમ મન ધાર્યો.. નેમિ.... ૧
વિષય વિષોપમ દુઃખ કે કારણ, જાણી સબી સુખ છાયો;
સંજમ લીનો પશુહિત કરન, મદન સુભટ મદ ગાર્યો. નેમિ... ૨ આપ તરી રાજુલકું તારી, પૂરવ પ્રેમ માર્યો ; ક્ટ નિહર્ષ હમારી ક્રિપા, ક્યા મનમાંહી વિચાર્યો... નેમિ... ૩
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
[30] સાંભળ રસ્વામી! પિત્તસુખઘરી !
(રાગ - ઇતની શક્તિ હમે દેના...) સાંભળ સ્વામી ! ચિત્ત સુખકારી ! નવ ભવ રી હું તુજ નારી ! પ્રીતિ વિસારી કં પ્રભુ મોરી, ક્યું રથ ફેરી જાઓ ઘેરી ?....૧
તોરણ આવી શું મન જાણી ? પરિહરી મારી પ્રીતિ પુરાણી,
કિમ વન સાધે ? વ્રત લીયે આધે વિણ અપરાધે થે પ્રતિબંધ ...ર પ્રીતિ કરીને કિમ તોડીજ જેણે ન્મ લીજેતે પ્રભુ કીજે જાણ સુજાણ જ તે જાણીજે વાત છે કે તે નિવહીજે..૩
ઉત્તમહી જો આદરી છેડે મેરૂ મહીધર તો કિમ મડે ?
જે તુમ સરીખા સયણ જ ચૂકે તો કિમ ક્લધર ધારા મૂકે..૪ નિગુણા ભૂલે તે તો ત્યાગે, ગુણ વિણ નિવહી પ્રીતિ ન જાયે, પણ સુગુણા જો ભૂલી જાય, તો ક્યમાં કુણને કહેવાય ?..૫
એક પંખી પણ પ્રીતિ નિવાહ, ધન ધન તે અવતાર આરાહે ;
ઇમ ક્કી નેમશું મલી એક્તારે, રાજુલ નારી ઈ ગિરનારે...૬ પૂરણ મનમાં ભાવ ધરેઇ, સંયમી હોઈ શિવસુખ લેઈ ; નેમ શું મલીયા રંગે રલીયા, કેશર જંપે વંછિત ફલીયા...૭
[[૩૧] એહુ અથિર સંસાર-સ્વરૂપ,
(રાગ - આંખી મારી પ્રભુ.) એહ અથિર સંસાર-સ્વરૂપ છે ઈસ્યો, ક્ષણ પલટાએ રંગપતંગ તણો સ્યિો બાજીગરની બાજી જેમ જૂઠી સહી, તિમ સંસારની માયા એ સાચી નહીં. ૧
ગગને મિ હરિચાપ પલક એક પેખિયે, ખિણમાંહે વિસરાલ થાયે નવિ દેખિયે; તિમ એહ યૌવન-રૂપ સક્લ ચંચલ છે ચટકો છે દિન ચાર વિરંગ હુએ પછે.. ૨
૧૧૩
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિમ કોઈક નર રાજ્ય લહે સુપના વિશે, હય-હાથી-મઢ-મંદિર દેખી ઉલ્લસે;
બ જાગે તવ આપ રહે તિમ એકલો, તેહવો શ્રદ્ધનો ગારવ તિલ પણ નહિ ભલો... ૩
દેખીતાં કિં પાકતણાં ફલ ફૂટર, ખાતાં સરસ સ્વાદ અંતે જીવિતહર તિમ તરૂણી તનભોગ તુરત સુખ ઉપજે
આખર તાસ વિપાક ર્ક રસ નિપજે.. ૪ એ સંસાર શિવાસુત એવો ઓળખી, રાજ રમણી ઋદ્ધિ છેડી થયા પોતે રિખી; કર્મ ખપાવી આપ ગયા શિવમંદિરે, દાનવિય પ્રભુ નામથી ભવસાગર તરે... ૫
(૩ર) નેમજી રે તોરણ,
(રાગ - બેના રે.). નેમજી રે તોરણ આવીને પાછા ન જવાય; કુંવારી કન્યા રાણી રાજુલ હેવાય, પ્રભુ ગુણ ગાય, સામે જ થાય.. કુંવારી...૧ આઠ ભવોની પ્રિતલીને, નવમે ભવે ના તોડાય (૨). બાલ બ્રહ્મચારી રાજુલબાળા, વિનવે નેમજીને પાય (૨) નેમજી રે પાછા વળીને, અમારો પોને હાથ... કુંવારી...૨ પશુ તણો પોકાર સુણીને, રથ પાછું વાળ્યો (૨) ધ્રુસકે રુવે રાજુલબાળા, ધરણી પર છે ધરાણી (૨) નેમજી રે પાછા વળીને, સિંહા દીધું વરસીદાન... કુંવારી...૩ પંચાવન મેં દિન પ્રભુજી, પામ્યા ક્વલ જ્ઞાન (૨) સુણી વધામણી રાજુલબાળા, પ્રભુજીને ચરણે જાય (૨) નેમજી રે દીક્ષા આપી કર્મ ખપાવી, મુક્તિપુરીમાં જાય.. કુંવારી...૪ ક્વલ લ્યાણક જે કોઈ ગાશે, લેશે મુક્તિનું રાજ (૨) નેમજી પહેલા પહોંચી રાજુલ, મુક્તિને ગોતવા જાય (૨) નેમજી રે હીર વિજ્ય ગુરૂ હીરલોને વીર વિજ્ય ગુણગાય.. કુંવારી...૫
૧૧૪
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
'ગિરનાર નેમિનાથ અર્વાચીન રતવન વિભાગ
(રાગ સૌ ચાલો સિધ્ધગિરિ જઇએ...] સૌ ચાલો ગિરનાર જઈએ, પ્રભુ ભેટી ભવજલ તરીયે;
સોરઠ દેશે તરવાનું મોટું જ્હાજ છે... સૌ.૧, જ્યાં સન્યાસીઓ બહુ હોવે, ધર્મભાવથી ગિરિવર જોવે;
એવું સુંદર જૂનાગઢ ગામ છે. સૌ.ર, જ્યાં ગિરનાર દ્વાર આવે, વિવિધ ભાવના સૌ ભાવે;
એવું મોહક રળીયામણું આ સ્થાન છે.સૌ.૩, જ્યાં તળેટી સમીપે જાતાં, આદેશ્વરના દર્શન થાતાં; -
ધર્મશાળા ને બગીચો અભિરામ છે... સૌ.૪, જ્યાં ગિરિ ચઢતાં જમણે, અંબા સન્મુખ ઉગમણે;
મસ્તકે પગલાં પ્રભુ નેમિકુમારના છે... સૌ.પ, જ્યાં ગિરિ ચઢતા ભાવે, ભવ્યાત્મા કર્મ ખપાવે;
એવો મારગ મુક્તિપુરી જાય છે... સૌ.૬, જ્યાં ચડાણ આકરા આવે, દાદાની યાદ સતાવે;
પતાં હૈયે હાશ મોટી થાય છે. સૌ.૭, જ્યાં પહેલી ટૂંકે જાતાં, દહેરાના દર્શન થાતાં;
- પ્રભુને જોવા હૈયું ઘેલું થાય છે.... સૌ.૮, જ્યાં અતીત ચોવીસી માહે, સાગરપ્રભુના કાળે;
ઇન્દ્ર ભરાવેલ મૂરતના દર્શન થાય છે. સૌ.૯, જ્યાં શત ત્રણ પગલા ચડતાં, ગૌમુખી એ પાદ ધરતાં,
ચોવીસ પ્રભુનાં પગલાં પાવનકાર છે... સૌ.૧૦, 'જ્યાં અંબા- ગોરખ જાતાં, શાંબપ્રદ્યુમનના પગલા દેખાતાં;
નમન કરતાં સૌ આગળ ચાલી જાય છે... સૌ.૧૧, જ્યાં પાંચમી ટૂંકે પહોતાં, મોક્ષકલ્યાણક પ્રભુનું જોતાં;
. રોમે રોમે આનંદ અપાર છે... સૌ.૧૨, જ્યાં સહસાવને જાતાં, દીક્ષા-નાણ પ્રભુના થાતાં;
પગલે પગલે કોયલના ટહૂકર છે.. સૌ.૧૩,
૧૧૫
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્યાં ક્નિશાસનના પાને, પ્રથમ ચોમાસું તળેટી થાવે;
શ્રધયા હિમાંશુ સૂરિ રાય છે. સૌ .૧૪ જ્યાં વીર છવ્વીસસો વરસે, હેમ નવ્વાણું વાર ફરશું;
પ્રેમ-ચંદ્ર-ધર્મની પસાય છેસૌ.૧૫
વંધે ગિરનારને રે.... (રાગ પૂજો ગિરિરાજો રે...) વંધે ગિરનારને રે. પૂજો ગિરનારને રે.... એ ગિરિવરનો મહિમા મોટો, ફ્રેતા નાવે પાર... રે... વંદો...
અવસર્પિણીના છ આરે રે, વિધવિધ નામ ધરે.... વંદો...... છવ્વીસ વોન્મ પહેલે આરે, કૈલાસગિરિ જે હે... વો...
ઉયંત નામે વીસ યોજનો, બીજેતે આરે રહે.. વંદો..... રૈવતગિરિવર ત્રીજે આરે, પસ માન ધરે... વંદે......
| સ્વર્ણગિરિ અભિધા ચોથે આરે, યોક્સ દસનો બને. વંદે.... પ્રભુનું શાસન સિંહા પ્રવર્તે, ધર્મની હેલી વહે.. વંદો...
બે યો” માન ગિરનારનું રે, નેમિ ભજો પંચમે.... વંદે.... છઠે આરે નંદભદ્ર નામે, શતધનું તે રહે રે.....
વિધવિધ અભિધા એમ ધરે રે ગિરિગુણ હેમ રે.. વંદે....
as a ગિરનારના શિખરો.... (રાગ - ઊંચા ઊંચા શગુંથના શિખરો...]
• મેિરા જીવન વેરા ગમ) રવ રવ ગિરનારના શિખરો સોહાય (૨) વચ્ચે મારા ઘa #ા, દેરાઓ દેખાય... રુડ રુડા... આદિશ્વરના દરશન કરી,
તળેટીએ લાગું પાય (૨) નેમજીના ચરણ નમીને,
મનડું મારું ધાય (૨) એ ગિરિવરનું ધ્યાન ધરતાં, ભવચોથે શિવ થાય... ૧. એક એક પગલે પ્રભુ સમરતાં,
નાચે મનનો મોર (૨) (શ્વાસેશ્વાસે ક્યું નિને
૧૧૬
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
પગમાં આવે જોર (૨) તીર્થક્રો સિધ્યા અનંતા વ્રતનાણ પામી ધેય.. પહેલી ટૂકે દેવકેટ માંહે,
નેમ પ્રભુ દેખાય (૨) નયણાં મારા ધન્ય બનેને,
હૈયે હર્ષ ન માય (૨) માનવભવનો લ્હાવો લઈને ફેરો સલો થાય...
૩.
ચૌદે ચૈત્યના દર્શન પામી,
લળી લળી લાગું પાય (૨) ગપદકુંડનું ક્લ ફરસતા,
અંતર ભીનું થાય (૨) ક્લિવર કેરી ભક્તિ ક્રતા, પાપો દૂર પલાય...
ચોવીસન્નિના પાવન પગલાં,
1. ગૌમુખ ગંગા માંય (૨) રહનેમિના દર્શન કરીને,
અંબાટૂંક જ્વાય (૨) અંબાજીમાં શાંબજીના, ચરણ બે સોહાય.. ચોથી ટૂંક ગોરખ જાતા, - પ્રધુમ્ન પાદ દેખાય (૨) ચોતરફ અવલોક્ન કરતાં,
આનંદ અતિ ઉભરાય (૨) પાંચમી ટૂંકે નેમપ્રભુજી, મુક્તિગામી થાય... નેમીશ્વર જ્યાં વ્રત ગ્રહીને,
પામ્યા કેવલ સાર (૨) રાજીમતીજી શિવવર્યા તે,
- સહસાવન મનોહાર (૨) ઘાતી-અઘાતી કર્મો ખપાવી, પહોંતા મુક્તિ મોઝાર... અનંતક્તિ લ્યાણક જાણો,
પાવન ગઢ ગિરનાર (૨) ગુણલા એ રૈવતગિરિના,
Èતા નાવે પાર (૨) હેમ વદે તમે ભાવે ભજીલો, ઘા છે ઉદાર...
૭.
૧૧e.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
પલ પલ તારું રમણ....
રાગ : એક ઘર પ્રભુ ઉર એવંતે પલ પલ તારું સ્મરણ હો જીવનમાં, નિશદિન દર્શન મલે, મારું જીવન ધન્ય બને, મારા ભવનું ભ્રમણ ટળે... મારૂં... ૧ ગિરનારતીર્થનો વાસી વ્હાલો, મહિમા અપરંપાર,
તીર્થો સિધ્યા અનંતા, પામ્યું સિદ્ધપદ સારા... મારૂં.... ૨ તારા દર્શન કાજે દાદ, નિત્ય સવારે દેડું એક વેળા મનમંદિર પધારો, અંતર દ્વાર ખોલું... મારૂં... આંખ તારી કમળ પાંખડ, અદ્ભત રૂપ સોહે,
તારું મુખડું જોતાં મારું હૈયું ગદ્ગદ્ બને.. મારૂં.... ૪ ખાલી હાથે આવ્યા સૌને, ખાલી હાથે જાવું,
આ જીવનમાં તમે પામી, તારા ગુણલા ગાવું... મારૂં.... ૫ આ ભવ પરભવ એટલું માંગુ, તારું શરણ મળે,
ના રહે કેઈ દ્વેષ જીવનમાં, ના ફક્યાંય રાગ રહે... મારૂં... ૬ તારે દ્વારે આવ્યો છું હું, સંચિત કર્મો લઈને,
તપાનલના તાપે આતમ, હેમ સુશુદ્ધ બને... મારૂં.... ૭
' માતા શિવાધીના નંદ...
રાગ: માતા મધીના નંદ માતા શિવાદેવીના નંદ, સતી રાજી મતીના કંત; નિરખી તાહરૂં મુખડું, મારું હૈયું ભીંજાણું રે
કે મારૂ ચિત્તડું ચોરાણું રે.... ૧ અંતર્બાની અંતર્દશી, કાયા શ્યામલ વાન; શંખલં છનધર સ્વામિજીરે, દશ ધનુ કાય પ્રમાણ... ૨ રાજુ લ આંગણે આવ્યા સ્વામિ, સુણ્યાં પશુપોકાર; દલડું દોર્યું મનડું સાધ્યું, સંયમ લેવા સાર... ૩ વ્રત ગ્રહ્યું સહસાવનમાં ને, પામ્યા કે વળજ્ઞાન; પાંચમી ટૂં કે સિદ્ધિવિયાં પ્રભુ, આયુ સહસ પ્રમાણ... ૪
૧૧૮
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
mહિતકારી જ્યના બાંધવ, mના તારણહાર; ભક્ત વત્સલ પ્રભુ નામ ધરાવો, આપો નિજપદ સાર... ગાંધર્વો સૌ નૃત્ય કરતા, ગુણલા ગાવન કાજ, સુરવર કોડી સેવા કરતા, લેવા મુક્તિનું રાજ... શ્રી ગિરનારજી તીરથકે રા, યોગી નેમિનિણંદ; વલ્લભ છે ભવિક્તો કે રા, હેમ વદે મુર્ણિદ...
'મેં ભેટ્યા યદુકુલમંડન...
રાગ: મેં ભેયા નાભિકુમાર મેં ભેટ્યા યદુકુ લમંડન, મેં ભેટ્યા શિવાદેવીનંદન; દરશન તારૂં સફ ળ બન્યું, મારો સફળ થયો અવતાર... જળમાં તીરથ બે વડાં રે, શત્રુંજય ગિરનાર; એક ગઢ ષભ સમોસર્યારે, એક ગઢ નેમકુ માર.. યદુકુ લવંશ ઉજાળીયો રે, બ્રહ્મચારી કીરતાર; શ્યામલવરણી દેહડી રે, શંખલંછન મનોહાર.. સોરઠમંડન તું ઘણી રે, નિરખતાં હરખનાં પૂર; શ્રધ્ધા કેરા પુષ્પ વધાવતાં, થાય મિથ્યાત્વ દૂર..., પશુતણો પોકાર સૂણીને, આવી કરૂણા અપાર; રાહ નિરખતી રામતીને, ત્યક્તાં લાગી ના વાર... દીક્ષા લીધી સહસારે વનમાં, પામ્યા કે વલસાર; શિવરમણને તે તો વય, પાંચમી ટૂંક મોઝાર... કાશ્મીર દેશથી સંઘ પધારે, કરવા ભક્તિ ખાસ; મૂરતિતણો લેપ ગળતા, થાય રતનને ત્રાસ... નવલ પડિમા પામવા કાજે, આદરે તે ઉપવાસ; સ્વર્ણગુફાથી અંબા આપે, બિંબ રતનને ખાસ... અતિત ચોવીશી સાગર કાળ, ઈન્દ્ર ભરાવી તાસ; કૃષ્ણાદિકે પૂજી જાણતાં, થાય તેને ઉલ્લાસ.. પોષ માસ સોહામણો ને, સુદ સાતમ સોમવાર; વીર છવ્વીસ શતાબ્દિ વરસે, નવ્વાણું થઈ સુખકાર... ભવ અનંતા ભમતાં ભમતાં, ક્યાંયે ના આવ્યા હાથ; પ્રચંડ પુણ્યનો ઉદય થાતાં, આપ્યો હેમને સાથ..
૧૧૯
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
'બાલ બ્રાયારી નેમજી...
રાગ : જીવન ગાવાલો... (નેમિક્તિ પંચલ્યાણક સ્તવન)
બાલ બ્રહ્મચારી નેમજી, શિવાદેવીનો નંદ લાલ રે, નિર્વિકરી નિરમલ, ધરીયા ગુણ અનેક લાલ રે....
આસો વદ બારસે પ્રભુ અવતર્યા માતની કૂખે લાલ રે,
શ્રાવણ સુદ પંચમી વળી, મ્યા શૌરીપુરી ગામ લાલ રે.... દસ ધનુષની દહી, શ્યામલ વર્ણ અંગ લાલ રે, શ્રાવણ સુદ છઠે વિભુ, વ્રત ગ્રહે સહસાવન લાલ રે.... .
ભાદરવા વદ અમાસ દિને, પામ્યા જ્ઞાનપ્રકાશ લાલ રે,
અષાઢ સુદ આઠમે ક્લિ, વરીયા શિવપુરવાસ લાલ રે.. આયુવરસ હજાર રહી, ક્યમાં વલ્લભ થાય લાલ રે, હેમ સ્તવે ભાવે ભજો, કલ્યાણક તે પંચ લાલ રે...
'ફ્લાવાલ
બાંઘવ રે...
રાગ : બાલુડે નિઃસ્નેહી થઈ ગયો રે
mવત્સલ બાંધવ રે, દયાસાગર અપાર (૨) ભોળા પશુ ઉગારવા, બેડી ચાલ્યા ઘરબાર (૨)
મેરો ચિત્ત ચોરી ગયો સાહિબો... સ્વામીની પ્રીત નિત સાંભરે રે, સાલે વિરહ અપાર (૨) નવભવ નેહ વિસરીયો, સૂણ્યો પશુડનો સાદ (૨) મેરો ચિત્ત.
નેમજી વૈરાગી થઈ ગયા રે, ઘડ્યો રાજુલનો હાથ (૨)
સંયમ રમણી આરાધવા, લેવા શિવપુરનો સાથ (૨) મેરો ચિત્ત.... રાજુલને મેલી એલી રે, જાય દિન નવિ રાત (૨) હૃદય સિંહાસન બેસવા, ઝૂરે હૈયું અપાર (૨) મેરો ચિત્ત....
સહસાવને સંયમ વરે, પામે કેવળજ્ઞાન (૨) હેમપરે કર્મશોધતાં, વરે વલ્લભ સ્થાન (૨) મેરો ચિત્ત....
૧ર૦
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેરા આતમ તેરે હવાલે...
રાગ : મેરા જીવન તેરે હવાલે.... મેરા આતમ તેરે હવાલે, પ્રભુ ઇસે હરપલ તુંહી સંભાલે, યે આતમધન તુબ્સે પાયા, કર્મોને તો ડેરા ડાલા (૨) મેરે દ્વેષોકો તું હી મીટા દે.... ... પ્રભુ ભવસાગરમેં મેરા આતમ, ડૂબ રહા હૈ ઓ તરવૈયા (૨) ઇસે આ તુંહી બચાવે.... પ્રભુ રાગદ્વેષને ડંશ લીયા આર, કૈસે બચું મેં ઝહર ો ખાર (૨) ઇસ વિષકો તુંહી ઉતારે.... પ્રભુ જ્વમમરણ કી ભૂલ ભૂલૈયા મેં, મેરા આતમ ભટક રહા હૈ (૨) તું હી આ રાહ દિખા દે.... પ્રભુ મોહમાયા કે બંધન તોડો, હે પ્રભુ અપને ચરણો મેં લે લો (૨) . ઇસ પાપી કો તું હી અપના લે...... પ્રભુ મિથ્યામતમેં દરદર ભાગા, વિષય કષાયકો ક્ભી નહીં ત્યાગા (૨) જ્ઞાનજ્યોતિકો તું હી જ્વા દે... પ્રભુ
સ્વર્ણગિરિ કી ગોદમેં આ, બિનતી ક્યે હેમ ચરણોકા ચાર (૨) ઇસ આતમકો સિદ્ધ બના દે.... પ્રભુ
આતમજીને આ ખોળીયું... |
રાગ : પંખીડાને આ પીંછું....
આતમજીને આ ખોળીયું, બંધન બંધન લાગે, ધણુંય મથે પણ આતમ, મુક્તિ પદ ન પામે.... આતમજી.... મનોરથ કીધાં એણે, આતમ અજ્વાળવા, ભગીરથ કર્યા પ્રયાસો, સિદ્ધે સિધાવા, મુક્તિ પુરીએ જાવા, તલપ એને લાગી.... નરક તિર્યંચની, ગતિમાં પટકાયો, દેવ– મનુજ ભવે, મોહમાયામાં સપડાયો,
જાગૃત થઇને હવે, ધર્મના રંગે મ્હાલે.... રાગ અને દ્વેષના, પોશમાં ફસાયો, ક્રોધને માનની, જ્વાળામાં ઝડપાયો,
તપના તાપે તપીને, હેમ સમ મારે થાવું...
૧૨૧
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
'યાત્રા નવ્વાણુ કરીએ...
: યાત્રા નવ્વાણું કરીએ...
યાત્રા નવ્વાણું કરીએ રૈવતગિરિ... યાત્રા નવ્વાણું.... તીર્થકો અનંતા સિધ્યા, દક્ષા-કેવલ ધરીને.. રૈવતગિરિ...
ઘેર બેઠાં તસ ધ્યાન ધરતા, ચોથે ભવે શિવ લહીએ.... . અરિહંતપદનો જાપ જપતાં, કર્મ મલ સવિ હરીએ...
ત્રણ-ત્રણ લ્યાણક નેમિક્સિના, આરાધી ભવ તરીએ.... ગપદકુંડના ક્લને ફરસતાં, આધિ-વ્યાધિ દૂર ખરીએ.....
અતીત ચોવીસી માંહે ઘડેલા, પડિમા પૂજી હરખીએ.. સહસાવને વ્રત-જ્ઞાન વરંતા, ચરણ નમી અધ હરીએ.....
નવ્વાણું વાર એ ગિરિ ચઢતા, ભવરણ નવિ ભમીએ.... હેમ વદે એ તીરથ સેવતાં, વલ્લભપદને વરીએ...
'તારી શમણગારી રે....
(રાગ - તારી અબ શી યોગની મુદ્રા રે...) * તારી કાકી કામણગારી રે, લાગે મને મીઠી રે, તે તો કરૂણારસની પ્યાલી રે, ઘટ ઘટ પીધી રે....
શાંત સુધારસ નયન ક્યોળે, નેણ ઠર્યા તત ક્ષિણ રે,
પુનમચંદ જિમ વદન સોહે, પેખી પીગળ્યું મન મીણ રે... મેઘ સમ તુમ દેહ લતાએ, ચમકે વિદ્યુત જિમ કંતિ રે મેઘનાદ જિમ ગંભીર ગાજે વાણી ભાંજે મોહ ભ્રાંતિ રે...
નિર્મળ આતમ પેખણ કાજે તુમ દરિસરે રઢ લાગી રે,
સોહમ્ પદનું ધ્યાન ધ્યાવત, શુદ્ધિમતિ તિહાં જાગી રે... સ્નેહ તુમારો મીઠો મધુરો, આસ્વાદે મન ભમરો રે, ગુણપરાગ મિમિ ચાખે, પુદ્ગલ રાગ લાગે ખારો રે..
નેમિ નિરંક્લ નયણે નિરખ્યો, રેવતગિરિ મોઝાર રે, નિર્વાણપદ મને દેજો પ્રભુજી, સહજાનંદ ઘતાર રે...
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગતિમિરને મિાવન
રાગ : સંયમ જીવનનો લીધો મારગડો....
ઋતિમિરને મિટાવન કાજે, વિચરે યોગી સહસાવન રે,
ક્યારેક ક્વીને ઊંચા હાથ, ઉભા રહે છે આતમ ધ્યાન રે (૨) જ્ગ તિમિરને પરિષહ-ઉપસર્ગ સહેતા સહેતા, તે તો મહાલતા નિજાનંદમાં,
અદ્ભૂત એહનું રૂપ ખીલ્યું છે વનરાજી પણ સાખ પૂરે છે(૨) જ્ગ તિમિરને ગિરનારગિરિએ યોગી વસે છે સાધનાના શિખરે નિત ધસે છે પૂરણ થાતા ચોપ્પન દિવસે, કાળી અમાસના ભાદ્રમાસે (૨) જ્ન્મ તિમિરને અપૂરવ એવી ઘટના ઘટે, વનવગડામાં તેજ વહે રે,
ભેદન થાએ મોહ અંધકાર, દેવ-દુંદુભિનો થાયે રણકાર (૨) જ્ગ તિમિરને સમુદ્રવિજ્યસુત ત્રિાવંદન, અરિહાપદ લહે શિવાનંદન,
હર્ષે ભરેલા સુરપતિ આવે, વિધવિધ દેવગણ સાથે લાવે (૨) જ્ન્મ તિમિરને વિશ્વ વિભુને વંદે ભાવે, પરમાનંદ સૌ નિજ્મન પાવે, ધન્યધરાએ મુગતિ જાવે, હેમ સિંહા રહી ગિરિગુણ ગાવે (૨) જ્ન્મ તિમિરને
નેમિવર નિરાલા...
રાગ : સાવન કા મહિના
નેમિવર નિરાલા, નિરંજ્મ નિર્વિકાર પૂજો વંદે ભાવે, થાયે બેડો પાર... ’ પશુતણા પોકાર સૂણીને, દયા અતિશય દિલમાં આણી; ઋણાના છે સ્વામી, આતમના હિતકાર... પૂજો
રાજીમતિને સાથ ના આપ્યો, મસ્તકે તેના હાથને થાપ્યો; કર્મક્લંક નિવારે, મુગતિના ઘતાર... પૂજો કૃષ્ણરાયને મારગ આપે, ભક્તિ તાં બ્ર્હ્મિપદ થાપે; નિષદના ઊતારી, ણાના કરનાર પૂજો
જે કોઇ નેમિ શ્મિને ધ્યાવે, કામજ્વર તેના પલમાં શમાવે; બ્રહ્મચારી શિરનામી, અવિચલ અવિકાર... પૂજો રૈવતગિરિ એ ીક્ષા લેવે, નાણને નિર્વાણ તિહાં તે પાવે; ગિરનાર ગિરિને ઘ્યાવે, હેમ હોવે સુખાકાર... પૂજો
૧૩
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનાર ગિરિવર...
રાગ : નગરી નગરી દ્વારે દ્વારે'
ગિરનાર ગિરિવર સમતા આપે, કામ ક્રોધને કાપે; તેની ભક્તિ રતાં જે કોઇ, શિવ સુખ સૌને આપે... પાતકી-ઘાતકી જે કોઇ આવે, સૌને સિંહા સમાવે કર્મમલ સૌ દૂર નિવારી, પરમપદને આપે... સુક્ષ્મ-બાદર જે જીવ આવે, શિવસુખ સંબલ પાવે ચઉગતિ કેરા ફેરા વિરામી, મુગતિપુરીએ જાવે...
કામવિકારી ભોગસુખકારી, એ ગિરિને જે ફરશે, મોહરાયને દૂર હટાવી, અવિચલ સુખડાં વરશે... ઘેર બેઠાં એ ગિરિને ધ્યાવે, ભવચોથે શિવ પાવે; હેમ સંગે સૌ છાના પ્રાણી, ગિરિવર ગુણલાં ગાવે..
ઘડીયાઁ ધન્યતાપાઇ...
(રાગ : અખીયાં હરખન લાગી હમારી)
ગિરનાર....
ગિરનાર....
ગિરનાર....
૧૨૪
ગિરનાર....
ગિરનાર....
ઘડીયાઁ ધન્યતા પાઇ હમારી...
ગિરિ ગિરનાર નિરંજ્ગ સાંઇ, દેખત હરખ ન માઇ... દૂર દેશસેં ફિરત ફિરત મેં, તુજ ભક્તિ મન લાઇ...
બાવીસમાં બ્નિ નેમ નગીના, નિરખત પાપ ધોવાઇ... મૂરત સુરત લાગે મજાની, રત હૈ ભવકી જુાઇ ... ભવ આવટ મેં બહુ પટકાઇ, આતમ ગુણ ખુંાઇ... મોહ મહિપતિ કેરી ખાઇ, દિન દિન મોટી ખોદાઇ...
જ્વમ જ્લમ મેં મમતા કે, તુમ આણા નહિ ધ્યાઇ ... વરદત્તાદિક કૈને તારી, દીધી નિજ પ્રભુતાઇ... રાજુલરાણીને પણ તાણી, દીધી શિવ પધરાઇ... શ્રેયપદની લગન લગાઇ, દ્યો દર્શન ગુણ સાંઇ...
(૧)
(૬)
(c)
(૯)|
(૧૦)
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
'શ્રી રે ગિરનાર ક્ષેત્રને...
૨
(રાગ : શ્રી રે સિદ્ધાચલ ભેટવા...) શ્રી રે ગિરનાર ભેટીને, હૈયે હરખ ન માયો; નેમિક્તિ ભક્તિ કરી ગિરિવર ગુણમેં ગાયો... શ્રી રે...
શ્યામવરણ તન નેમનું, દેખી આનંદ પાયો;
બ્રહ્મન્ટે પડિમા ભરી લીધો અનુપમ લાહો... શ્રી રે... તસ પુણપસાયે લીયે, સંયમ નેમની પાસ; વરદત્ત ગણધર થયા, સાધે સિદ્ધપદ ખાસ.. શ્રી રે..
દક્ષા નાણ પ્રભુ નેમના, સહસાવન મોઝાર; - પંચમે ગઢ લહે તેહ, શિવપદવી ઉદાર.... શ્રી રે.. અનંતા ક્લિનર વરે, વ્રત કેવલ નિર્વાણ; ભવવિશ્રામ અનંતા લહે, ક્લિવચનથી જાણ. શ્રી રે..
પાવન એ ગિરિ ભોમક, ણ કણ હેમ સમાયા; સ્વર્ણગિરિ નામે જેહ, વલ્લભ પદને પાયા. શ્રી રે..
ગિરનારકું સઘ...
(રાગ : ક્મિરાલ્ફ સદા મોરી વંદના) ગિરનારસદ્ધ મોરી વંદના રે, ગિરનારકું સદા મોરી વંદના રે;
યાત્રા નવ્વાણું કરતાં હોવે, ભવોભવ પાપ નિકંદના રે.. // ૧ // છ'રી પાળી રૈવતગિરિ આવી, નેમિનાથ જુહાર રે,
લાખ નવકાર ગણણું ગણી પૂજા નવ્વાણું પ્રકર રે...// ૨ //. ક્વલ દક્ષા લ્યાણકભૂમિ, નેમિમિ ચૈત્ય ઉદ્દર રે;
પ્રદક્ષિણા કાઉસ્સગ ક્રીજ અત્તર શતવાર રે.. / ૩ // ચોવિહાર છઠ્ઠ ક્રી સાત યાત્રા, ગપદના ક્લે સ્નાન રે;
ચૌદ ચૈત્ય નવવાર નમીજ દેવવંદના ગુણગાન રે.. ૪ | છએ આરે ઇણ ગિરિના, વિધ વિધ નામ વખાણો રે;
યોમ છવ્વીસ વીસ ષોડશ દસ બે, છઠે ચઉશત હસ્ત માનોરે.... || ૫ | નવ્વાણું ગિરિ નામ ભલેરા, તેહમાં ષટ છે મુખ્ય રે;
ઇણ પાવન તીર્થે આવીને, અનંત તીર્થંકર સિદ્ધ રે...I ૬ // પાંચમે આરે ‘ગિરનાર' સોહે, છઠે નંદભદૂ ક્યાય રે; | ‘ પારસગિરિ ” “ યોગેન્દ્ર ' ' સનાતન ', ગિરિવર નામ ક્યાય રે... || ૭ || ગિરનાર ભક્તિ રંગ થકી રે, ઉપન્યો નેહ અપાર રે;
| હેમ વદે એ તીરથ સેવંતા, ભવજ્ય પાર ઉતાર રે.... ૮ .
૧૨૫
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
'ગિરનાર ગિરિવર નયણે...
(રાગ : ગિરિવર દરિશન વિરલા પાવે) ગિરનાર ગિરિવર નયણે નિરખે, પૂરવ ભવ કેરા પૂણ્ય પસાયે; | પરિક્રમ્મા સાત ટૂંક કે જે દુઃખ હગ તસ દૂર પલાયે || 1 || દિલકોટ નામે પહેલે શિખરે, અનુપમ ચઉદ જિમાલય સોહે;
બીજઅંબાજી ગોરખ ત્રીજે ચોથે ઓઘડ મુજ મન મોહે. || ૨ || પરમપદાયક પંચમ શિખરે, નેમ પ્રભુજી મોક્ષે સિધાવે;
છઠે અનસુયા સાતમે કાલિક, સપ્ત શિખર ઈમ ગિરિ સુહાવે || ૩ || આવત ઈન્દ્ર અણગિરિ ઉપરે, ગજપદ હવીને કુંડ બનાવે; .
નેમિ Íિદની પૂજા કજ ત્રિભુવન પાવક ક્લ તિહા લાવે. || ૪ || દ્ધિસ્કુલ પામી પૂરવ ભવમાં, સાધુ દુગંછા કરે તીવ્ર ભાવે;
કર્મવશે ભવરણમાં ભમીને, દુર્ગધા દુરભિપણું પાવે. ગજપદ કુંડનો મહિમા સુણીને, રૈવતગિરિવર યાત્રાએ આવે;
સાત દિવસ તસ પાવન જ્યથી, સ્નાન કરી સુગંધિત થાવ. | ૬ | પાવન એ જ્યપાનથી ભવિના, સઘળાં રોગો પલમાં જાવે;
નિરમલનીરથી ક્લિને અર્ચ, સર્વ તીરથ પૂન્મ ફળ પાવે |૭ | ‘સુરભિ' ‘ઉદય’ ‘તાપસ’ “આલંબન', પરમગિરિ' “શ્રીગિરિ’ કહાવે;
‘સપ્તશિખર” “ચૈતન્યગિરિવર’, ‘અવ્યયગિરિ ના સુરગુણ ગાવે. || ૮ || ધ્યેય રૂપે ગિરિવર ધ્યાવંતા, આનંદઘન આતમ આરાધે; . | હેમ પરે તપ તાપે તપીને, ત્રિભુવન વલ્લભ શિવસુખ સાધે | ૯ ||
|| ૫ ||
૧૨૬
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
'ગિરનારે ચિત્તડું ચોર્યું...
(રાગ : સિદ્ધાચલ શિખર ધવો રે...) ગિરનારે ચિત્તડું ચોર્યું રે, નેમીશ્વરે મન મોહ્યું રે;
વિણ દરિસણ આયખું ખોયું રે, નેમીશ્વરે મન મોહ્યું રે; આતમઉદ્ધારને કરવા રે, નેમીશ્વરે મન મોહ્યું રે; કીધા ઉદ્ધાર ગિરિ ગરવા રે, નેમીશ્વરે મન મોહ્યું રે;
ગિરનારે ચિત્તડું.... ભરતસર પહેલા આવે રે, નેમી. નમે ચોથે આરે ભાવે રે, નેમી.... તીન લ્યાણક તેમના જાણે રે, નેમી. સુરસુંદર ચૈત્ય રચાવે રે, નેમી.
ગિરનારે ચિત્તડું.... // ૧ // દંડવીર્ય અષ્ટમ માટે રે, નેમી... ક્રી ઉદ્ધાર નેમનાથ ભેટે રે, નેમી હરિ અજિતનાથને આંતરે રે, નેમી. ચઉ ઉદ્ધાર ગિરિ શણગાર રે નેમી.
ગિરનારે ચિત્તડું. || ૨ || કોડ સાગર લાખ અગ્યાર રે, નેમી.. સપ્તમ સગર ઉદ્ધાર રે, નેમી.. ચન્દ્રયશ ચન્દ્રપ્રભ શાસને રે, નેમી.. જે તીર્થોદ્ધાર બહુમાને રે, નેમી.
ગિરનારે ચિત્તડું... || ૩ || ચક્રધર શાંતિનાથ સુત રે, નેમી... તસ નવમ ઉદ્ધાર હુંત રે, નેમી.. રામચન્દ્રનો દસમો ઉદ્ધાર રે, નેમી. અગ્યારમો પાંડવ સાર રે, નેમી..
ગિરનારે ચિત્તડું.... | ૪ || રત્નશ્રાવકે બારમો કીધો રે, નેમી.... પ્રભુ થાપી દર્શનામૃત પીધું રે, નેમી. પ્રભુ બેઠ પશ્ચિમાં મુખ રે, નેમી.... ભાંગે ભવિનના દુ:ખ રે, નેમી....
ગિરનારે ચિત્તડું.. | ૫ // ‘ધ્રુવ પરમોદય’ વિસ્તાર રે, નેમી.. પાપહર’ ‘લ્યાણક સાર રે, નેમી... વૈરાગ્યગિરિ “પુણ્યદાયક રે, નેમી.. સિદ્ધપદગિરિ"દષ્ટિાયક રે, નેમી...
ગિરનારે ચિત્તડું... || ૬ || નામે નિર્મલ હોવે કયા રે, નેમી. પ્રભુ ધ્યાને નાશે માયારે, નેમી.... ગિરિ દરિસણ ફરશન યોગે રે, નેમી. હેમ સુખીયો કર્મ વિયોગે રે, નેમી...
ગિરનારે ચિત્તડું.... || ૭ ||
૧ર૦
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનારને ઘ્યાયા...
(રાગ : હે ત્રિશલાના જાયા...)
જે ગિરનારને ધ્યાયા, દ્વેષો દૂર પલાયા;
ગિરિવર કેરા ઉદ્ધાર કરાયા, જીવો સદ્ગતિ પાયા...
અનાર્યદેશ બેબીલોનના, નેબુચન્દ્ર મહારાયા (૨) પુત્રમુનિ આર્દ્રકુમારને, શોધન કાજે આયા (૨)
નેમિજ્મિાલય જીરણ દેખી, જિર્ણોદ્ધાર કરાયા...
બપ્પભટ્ટસૂરીશ્વર સાથે, આમરાજ ગિરિ આયા (૨) નિષંપત્તિ વ્યય કરીને, શાસનશાન બઢાયા (૨)
સિદ્ધરાજ્કપ સજ્જ્ઞમંત્રી, રૈવતગિરિવર આયા (૨) ગામેગામથી ઉદ્ધાર કાજે, શિલ્પીઓ બુલાયા (૨)
એક એક મંદિર સાર કરીને, હર્ષોલ્લાસ ધરાયા...
વસ્તુપાળને તેજ્વાળ વળી, કુમારપાળ સિંહા આયા (૨) સમરસિંહ હરપતિ શ્રીમાળી, ચૌદમાં સૈકે આયા (૨)
જે ગિરનાર... ।। ૧ |||
કર્ણવિહાર પ્રાસાદ કરાવી, ામાં કીર્તિ પાયા...
માલવ પંદરમે સૈકે, ક્લ્યાણત્રય રચાયા (૨) લક્ષ્મીતિલક નરપાલ સજાવે, પૂર્ણસિંહ મનભાયા (૨)
જે ગિરનાર... ।। ૨ |||
શાણરાજ ભુંભવ સિંહા આયા, ઇન્દ્રનીલ બનાયા (૨) પ્રેમા સંગ્રામસોની ઉદ્ભરિયા, માનસિંહ અપર બનાયા (૨)
જે ગિરનાર... ।। ૩ ||
જ્યતિલક સૂરિ આણા લઇને, નેમિભવન સમરાયા... જે ગિરનાર... ।। ૫ ।।
૧૨૮
જે ગિરનાર... ।। ૪ |||
ચતુર્મુખ લક્ષોબા ાવે, વર્ધમાન પદ્મ આયા....
જૅગિરનાર... | ૬ ||
નરશી કેશવ વીસમી સદીમાં, નીતિસૂરિ મહારાયા...
જે ગિરનાર...|| ૭ ||
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
નેમપ્રભુએ દીક્ષા-કેવલ, સહસાવનમેં પાયા (૨) પાવન વહ ભૂમિકા મહિમા, બસે ધ્યાનમેં આયા (૨) હિમાંશુસૂરિરાયને ઉસકા, તીર્થોદ્ધાર કરાયા..
જ ગિરનાર. || ૮ ||. આંબડમંત્રી માનસિંહ મેઘજી, પાગરિ સમરાયા (૨) પેથડ-ઝાંઝણ એ ગિરિ આયા, તીરથ ધ્વજ લહેરાયા (૨) નામી અનામી કઈ પુણ્યવાન, ગિરિવર ભક્તિ પાયા...
જે ગિરનાર.... || ૯ | |ગિરિભક્તિનો મહિમા મોટો, ધેતા નાવે પારા (૨) ભિવયણને સૂણતાં સૂણતાં, ક્વ દે ભવનિસ્તારા (૨) આતમ અનુભવ તત્ત્વ પ્રદશી, પંચગતિ તારા..
જેગિરનાર... || ૧૦ | | ઇન્દ્ર નિરંક્સ ‘વિશ્રામગિરિવર’, ‘પંચમગિરિ ગુણગાયા (૨) ‘ભવચ્છેદક ને ‘આશ્રયગિરિવર', “સ્વર્ગ “સમત્વ' સુખપાયા (૨)
અમલગિરિ' કે જાપ ને હમકો, આતમરામ બનાયા..
જે ગિરનાર.. || ૧૧ ||
નેમિ નિરંક્ત મિહી...
|| 1 ||
(રાગ : ક્યું જ ભક્તિ ક્યું પ્રભુ તેરી...) નેમિ નિરંક્ત કિમહી ન વિસરે,
મનમોહનકી મોહનગારી, મૂરત દેખી હિયર્ડ હરખે.. ગતચોવીસી ત્રીજાપ્રભુ મુખે, બ્રભેન્દ્ર નિજ મુક્તિ જાણી;
અંક્લરત્ન નેમપ્રભુની, ભરે પ્રતિમા ભક્તિ આણી... અસંખ્યકાળ તે પ્રભુને પૂજી, હરિ તે પ્રતિમા હરિને આપે;
દ્વારિક નાશ થતાં ક્નિબિંબને, અંબિક નિજ ભવને સ્થાપે.. નિમ નિર્વાણ સહસદીય વર્ષે, રત્નાશા છ'રીપાલિત આવે;
ગજપદ ક્લના કળશા ભરીને, વેળબિંબ ભક્તિ નવરાવે.
|| ૨ ||
|
8 ||
|| 8 ||
૧૨૯
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
|| ૫
|
ગલત પ્રતિમા પ્રભુની પેખી, આહાર ચાર રત્ન સિંહા ત્યાગે;
ઉપવાસ કરી એકમાસને અંતે, શાસનદેવી અંબિક જાગે... વજ અભેદ્ય રત્નની પડિયા, કલિકલ જાણી આપે રતનને; :
નેમિનાથ મૂરત પધરાવી, શોભાવે ગિરનારગિરિને... * જ્ઞાનોદ્યોતગિરિ ” ગુણનિધિ” “ સ્વયંપ્રભ' નામે પાપ પલાયે;
“અપૂર્વગિરિ' ‘પૂર્ણાનંદગિરિવર', “અનુપમગિરિ પરે મુગતે જાયે... | 9 | * પ્રલંક્સગિરિ ” “ પ્રભવગિરિવર', શોભે મહિતલ અદ્ભૂત કયે;
“અક્ષયગિરિ ” એ સોરઠદેશની, પૃથ્વી સઘળી પાવન થાયે... || ૮ || રોમે રોમે ગિરનાર ગુંજ શ્વાસે શ્વાસે નેમિનાથ બિરાજે
હેમવલ્લભ ધે નામ પ્રભુનું, જપીએ ભવન્સ તરવા જિ. |- II
' સાથ ગિરનારનો હાથ... |
(રાગ : wભ મિરાજ મુજ.) (જાગને જાદવા...) સાથ ગિરનારનો હાથ નેમનાથનો, હોય જે મસ્તકે તો શો તોટો; || ૧ ||
અન્ય સ્થાને રહી ધ્યાને રેવતગિરિ, ચોથે ભવ પામતો મોક્ષ માટે.... ! માત તાત ઘાતક પાતકી અતિ ઘણો, રાય ભીમસેન ગિરનાર આવે | ૨ |
મુનિ બની મૌનધરી અષ્ટદિન તપ તપી, ઉ તગિરિએ મુગતિ પાવે... | વસ્તુપાલ તેજપાલ મંત્રી સાક્તને, ધાર, પેથડ શ્રાવક ભીમો;
|| ૩ || તીર્થભક્તિ કરી તન મન ધન થી, મનુજ અવતાર તસ સફલ કનો... | છાયા પણ પક્ષીની આવી પડે ગિરિવરે, ભ્રમણ દુર્ગતિ તણા નાશ થાવે; || ૪ ||
ક્લ થલ ખેચરા ઇણ ગિરિ પર રહી, ત્રીજે ભવે મોક્ષ મોઝાર જાવે.. | વ્યક્ત ચેતન રહિત પૃથ્વી અપૂ તેજ્જા, વાયુ પાદપ ગિરનાર પામી;
તીર્થ મહિમા થકી કર્મ હળવા ફ્રી, સવિ થયા તેહથી મુગતિ ગામી... રત્ન ' ‘પ્રમોદી “ પ્રશાંત ' ‘પદ્મગિરિ ', “ સિદ્ધશેખર ' ભવિ પાપ જાવે; || ૬ ||
“ચન્દ્ર-સૂરજ ગિરિ ' “ ઇન્દ્રપર્વતગિરિ ', “આત્માનંદ ગિરિવર ાવે. કથીર કંચન હવે પારસના યોગથી, હેમ પરે શુદ્ધ નિજ ગુણ પાવે;
તિમ રૈવતગિરિ યોગથી આતમા, પદવી વલ્લભ લહી મોક્ષ જાવે...
| ૫
||
૧૦.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેરો પ્રભુ.....
(રાગ : મેરો પ્રભુ પારસનાથ આધાર) મેરો પ્રભુ, નેમ તું પ્રાણ આધાર,
વિસરું જો પ્રભુ એક ઘડી તો, પ્રાણ રહે ના હમાર. ભોગ ત્યજીને જોગ લેવાને, નીકળ્યા નેમકુમાર,
ગઢ ગિરનારને ઘાટે વસિયા, બ્રહ્મચારી શિરાર. તુજ તીરથની ભક્તિ તાં, થાય હરિ એક તાર;
પદ તીર્થં રે નિકાચિત, અક્લ તુજ ઉપગાર. સમતારસ ભરીયો ગુણ દરિયો, નેમનાથ ગિરનાર;
સુતા જાગતા ધ્યાવું નિશદિન, શ્વાસમાંહિ સોવાર. મન માણિ સોંપ્યું મેં તો, મનમોહનને ઉધાર;
પ્રેમ વ્યાજ ચઢ્યો છે ઇતનો, કિમ છૂટશે કિરતાર. હારું નહિ તુજ બલ થકીજી, સિદ્ધસુખ ઘતાર;
શ્રદ્ધા ભરી છે એક હૃદયમાં, તુથી પામીશ પાર. ‘આનંદધરગિરિ ’ ‘સુખદાયી’, ‘ભવ્યાનંદ’ મનોહાર;
પરમાનંદગિરિ’ ‘ઇષ્ટસિદ્ધગિરિ’ ‘ રામાનંદ ’ જ્યાર. ‘ભવ્યાકર્ષણગિરિ ’‘દુઃખહરગિરિ’, ‘શિવાનંદ ’ સુખકાર;
ગાયક નેમિનાથ ાવે, ગિરિનાયક શણગાર.
શામળિયાકું અખિયન જાણે, ણારસ ભંડાર;
હેમવદે પ્રભુ તુજ અખિયનકું, દીયો છબી અવતાર.
૧૩૧
|| ૧ ||
।। ૨ ।।
|| ૩ ||
|| ૪ ||
|| ૫ ||
|| ૬ ||
|| ૭ ||
|| ૮ ||
|| ૯ ||
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
તારો તારો નેમિનાથ...
(રાગ : બાપલડાં રે પાતિકાં...) તારો તારો નેમિનાથ મને તારો, ભવના દુઃખડાં વારો રે;
માહરે મન ગિરનાર ગિરિવર, જાણો એક સહારો રે ... જૈનધર્મી અંબિકા પરણી, બ્રાહ્મણ કુલે જાવે રે;
સાધુને પડિલાભી હરખે, પુન્ય પોટલીયાં પાવે રે... ટુ વચન સાસુના સૂણીને, સુતોય લેઇ ઘર છેડી રે; -
ગિરનાર-નેમિનાથ રટતાં-રટતાં, પડે કૂવે જોડી રે... એમ શુભધ્યાનથી ઉપની ભવને, ગિરિએ નેમ જુહારે રે;
થાયે શક્ર પ્રભુ પરભાવિકા, શાસન વિઘ્ન નિવારે રે.. બ્રાહ્મણ અતિહિંસક મિથ્યાત્વી, અતિ વ્યાધિએ વ્યાપતો રે; ગિરનારગિરિનું શરણું પામી, યક્ષ ગોમેધ એ થાતો રે... અશોક્ચન્દ્ર દુઃખી દરિદ્રી, ગિરનારે તપ તપતો રે;
આપે અંબિકા પારસમણિ, રાજરિદ્ધિમાં એ રમતો રે... સંઘસહિત રૈવતગિરિ આવે, લેઇ દીક્ષા · પ્રભુ ધ્યાવે રે; ઘાતીઅઘાતી કર્મો ખપાવે, શિવસુંદરીને પાવે રે
‘ઉજ્વલ’ ‘આનંદ’ ‘તીર્થોત્તમગિરિ’, ‘મહેશ્વર’ ‘રમ્ય’ જાણો રે;
અમૃતથી અતિમીઠો પ્રભુનો, પ્રેમનો પ્યાલો પીધો રે;
હેમવલ્લભ પ્રભુ પાદપદ્મ, ભ્રમર પરે રસ લીધો રે...
|| ૧ ||
૧૩૨
।। ૨ ।।
|| ૩ ||
|| ૪ ||
|| ૫ ||
‘બોધિન્નુય’ ‘મહોદ્યોત’ ‘અનુત્તર’, ‘પ્રશમગિરિ’ ને વખાણો રે..।। ૮ ।।|
|| ૬ ||
|| ૭ ||
|| ૯ ||
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
તુમ સરીખો ...
(રાગ : નિરખ્યો નેમિ નિણંદને.) તુમ સરીખો નહિ મન મોહન મેરે માં ય દયાળ રે સુણ શામળ પ્યારે,
પશુ તણો પોકર સુણી મન મોહન મેરે, છેડ ચલે રાજુલનાર રે સુણ શામળ પ્યારે
| ૧ ||.
દિન દુખીયા સુખીયા દ્વધા મન મોહન ધન બેલત વરસીદન રે સુણ શામળ પ્યારે,
વિતગિરિ સહસાવને મન મોહન મેરે, સહસ પુરુષ સંગાથ રે સુણ શામળ પ્યારે
| ૨ ||
અજુઆલી શ્રાવણ ઝે મન મોહન રે, સજેસંજ્ય શણગાર રે સુણ શામળ પ્યારે,
દિન ચોપન કી સાધના મન મોહન મેરે, રે પાવનગઢગિરનાર રે સુણ શામળ પ્યારે
| ૩ ||
ભાદ્રવ અમાસના મન મોહન મેરે, બાળ ધાતી તમામ રે સુણ શામળ પ્યારે, - સમવસરણ સુવર રચે મન મોહન મે, ચોત્રીસ અતિશય તામ રે સુણ શામળ પ્યારે
|| ૪ ||
ત્રિભુવન તારક પદ લહીં મન મોહન મેરે, ક્રે છાત ઉપકર રે સુણ શામળ પ્યારે,
મધુરાગિરા વિર સુણી મન મોહન મેરે, ભવતરીયા નરનાર રે સુણ શામળ પ્યારે
| ૫ ||
પંચમશિખર ગિરનારે મન મોહન મેરે, પાંચશો છત્રીસ સાથ રે સુણ શામળ પ્યારે,
અષાઢ સુદ આઠમ દિને મન મોહન મેરે સોહે શિવવધૂ સંગાથ રે સુણ શામળ પ્યારે
|| ૬ ||
મોહભંજ “પરમાર્થગિરિ મન મોહન મેરે, ‘શિવ સ્વરૂપ’ વખાણ રે સુણ શામળ પ્યારે
લલિતગિરિ ‘અમૃતગિરિ મન મોહન મેરે, તિવારણ’ જાણ રે સુણ શામળ પ્યારે
| 9 ||
કર્મક્ષાયકે “અગિરિ મન મોહન મેરે “સત્ત્વવયક ગિરિ જય રે સુણ શામળ પ્યારે
ગુણ અનંત એ ગિરિતણા મન મોહન મેરે, પાર ન પામે છેય રે સુણ શામળ પ્યારે
|| ૮ ||
નેમિનિર્ભ સાહિબો મન મોહન મેરે, બીજો ન આવે ઘય રે સુણ શામળ પ્યારે,
કૃપા નજ પ્રભુ તાહરી મન મોહન મેરે, તેમને શિવસુખ થાય રે સુણ શામળ પ્યારે
| ૯ ||
૧૩૩.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
'ધન ધન શ્રી ગિરનારને...
// ૧ /
| ર |
/ ૩ //
/૪ ||
(રાગ : ધન ધન શ્રી અરિહંતને રે....) ધન ધન શ્રી ગિરનારને રે, તાર્યા અરિહા અનંત સલૂણા;
એ ગિરિવરને ફરસતા રે, આતમ નિર્મલ થાય સલૂણા મિ મિ એ ગિરિ સેવીએ રે, તિમ તિમ કર્મ ખપાય સલૂણા;
ત્રસ થાવર તસ વાસથી રે, પામે શિવપદ પંથ સલૂણા ત્રિલ્યાણક ભૂતકાળમાં રે, અનંતા ક્લેિ ગિરનાર સલૂણા;
વળી અનંતા પ્રભુ પામીયા રે, નિર્વાણપદ ગિરનાર સલૂણા ગત ચોવીસીમાં ત્રણ થયા રે, નેમીશ્વર આદિ અડના સલૂણા;
અન્ય બે ક્લિવર લહે રે, મોક્ષગમન ગિરનાર સલૂણા અનંતવીર્ય ભદ્રકન્ના રે, દિક્ષા-નાણ-નિર્વાણ સલૂણા;
શેષ બાવીસ ક્તિ પામશે રે, મુક્તિપદ બહુમાન સલૂણા | સહસાવનમાં રાજીમતી રે, રથનેમિ વરે જ્ઞાન સલૂણા;
કૃષ્ણકેરા સપ્ત બાંધવા રે, રુક્મણી સહ અણગાર સલૂણા ગત્સુકુમાલ મુણિંદનું રે, વ્રત-નાણ ને નિર્વાણ સલૂણા;
સુમુખાદિ પંદર ગ્રહે રે, સંસાર છેદક વ્રત સલૂણા સમુદ્રવિજ્ય શિવામાતને રે, વિરતિ કેરું વરદાન સલૂણા;
નિષઘ સારણાદિ કુમારને રે, ચારિત્ર મળે ગિરનાર સલૂણા દીક્ષા જ્ઞાન શિવધનથી રે, તાર્યા અનંત ભવપાર સલૂણા; | ‘વિરતી’ ‘વ્રત’ ‘સંયમ’ ગિરિ રે, ‘સર્વજ્ઞ વલ’ ‘જ્ઞાન’ સલૂણા ‘નિર્વાણ’ ‘તારક ‘શિવગિરિ રે, સેવતાં હેમ હોવે પાર સલૂણા;
ઇણ કરણ ભવિપ્રાણીયા રે, નિત્ય ધ્યાવો ગિરનાર સલૂણા
| પી.
| ૬ ||
|| 9 ||
| ૮ ||
૯ ||
|| ૧૦ ||
- ૧૩૪
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
'શગુંજ્ય સમો રૈવત...
(રાગ : હિંa પ્યારા મુર્ણિા પ્યારા...) રેવત પ્યારો, ઉયંત પ્યારો, દેખો રે ગઢ ગિરનાર;
' ખો રે નેમિનાથ પ્યારો; શત્રુંજ્ય સમો રૈવત મહિમા, શાસ્ત્ર વયણ પ્રમાણ...
એ ગિરિ પંચમ નાણનો ઘતા, પંચમ શિખર વખાણ.. ઘોર પાપ કુમ્બદિક રોગો, રૈવત ફરશે પલાય.
ઇણ તીરથ આરાધન કરતાં, ગણુ ક્રોડ ફલ થાય.. . મહિમા મોટો એ ગિરિવરનો, પાર કદિ ન પમાય... - બુદ્ધિનો લવલેશ ન મુજમાં, ભાવથી નમું ગિરિરાય... આજ લગી શાશ્વતગિરિવરના, જાણ્યા ન ગુણ અપાર...
પૂરવ પુણ્ય પસાથે પામ્યો, હાથ ન છેઠું લગાર.. નેમિ નિરંક્ત ગિરિ પ્રીતે, આતમરામ રંગાય...
- નિરખી નિરખી નેમ નગીનો, નયણા કદ ન ધરાય.. ‘હિંસગિરિ’ ‘વિવેકગિરિવર', સુણતાં ચિત્ત હરાય...
મુક્તિરાજે “મણિકન્ત’ ‘મહાયશ’, ‘અવ્યાબાધ સુહાય. ‘જગતારણ” “વિલાસ” “અગમ્ય', નામથી પરમ નિધાન..
હેમ વદે ગિરિભક્તિ કાજે તન મન મુજ કુરબાન..
|| ૧ | || ૨ || || ૩ || || ૪ || || ૫ || | ૬ || || 9 || || ૮ ||
| ૯ || || ૧૦ || || ૧૧ || || ૧૨ ||
| ૧૩ // // ૧૪ .
૧૩૫
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ભાવપ્રભસૂરિવિરચિત
શ્રી નેમિભક્તામર સ્તોત્રમ્ ભક્તામર ! ત્વદુપસેવન એવ રાજીમત્યા મમોકમનસો દઢતાપનુત્ ત્વમ્, પવારો વસુકલો વસુખોડસુખાર્તા; વાલંબન ભવ જલે પતતાં જનાનામ્...૧
* ભાવાર્થ **
દેવો પણ ક્ના ભક્તો છે એવા હે દેવાધિદેવ! સ્વચ્છ નિર્મલ જલપાન દ્વારા જેમ પદ્માકર તૃષા થી પીડિતજ્ઞો માટે આધાર છે. અમૃતપાન દ્વારા જેમ સુક્તાયુક્ત ચંદ્ર ચકોર ને માટે આધાર છે, વિરહ વેદના થી પિડાતા ચક્રવાક મિથુનને માટે સૂર્ય આધાર છે, વળી ઉન્માર્ગે ચાલી ભવસમુદ્રમાં પડતા જીવોનો તું જેમ આધાર છે તેમ તારી સેવના માટે સદા ઉત્કંઠિત ચિત્તવાળી (રામતી) નો તું આધાર થા!
પિત્રોમુદે સહ મયોપયમ યાદીન્દ્ર નોરીકરિષ્યસિ તદા તવ કાડત્ર કીર્તિ ? ગ્રાહ યો હિ ગૃહિકર્મ વિધાય વૃત્ત, સ્તોળે કિલામપિ તે પ્રથમ જિનેન્દ્રમ...૨
* ભાવાર્થ * હે નાથ ! જે તું માતા-પિતાના હર્ષની ખાતર મારી સાથે લગ્ન કરીશ નહીં તો આ જગતમાં તારી શી આબરૂ? પ્રથમ ગૃહસ્થધર્મનો સ્વીકાર કરીને દીક્ષા લીધી છે એવા પ્રથમ ક્લેિશ્વર ઋષભદેવ ની હું સ્તુતિ કરીશ. (પરંતુ ગૃહસ્થ ધર્મનો સ્વીકાર ક્યાં વિના દીક્ષા ગ્રહણ કરવાનું અનુચિત કાર્ય કરનાર તારી સ્તુતિ હું નહીં કરું)
૧૩૬
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
રમ્ય ગૃહ ચ રમણી રમણીયરાઢાં, ભોગાનું સમં પ્રવરબંધુજનૈરપામ્ય; તારૂધ્યયુગૂ યદુપતે ! ત્વદતેડ્ય દીક્ષા મન્ય: ક ઈચ્છતિ જન: સહસા ગ્રહીતુમ્?...૩
* ભાવાર્થ *
હેયદુનાથ!મનોહર મંદિર તથા ચિત્તાકર્ષક સૌન્દર્યવાળી સુંદરીને તેમજ ઉત્તમ બંધુક્નોની સાથેના ભોગોને એકદમ ત્યજી દઈને તારા સિવાય ક્યો અન્ય યુવક એકદમ દીક્ષા લેવાને ઇચ્છી
II
*
રોદ્ધ ક્ષમો જિન ! કરોડપિ મમાબલાયા
સ્વામુદ્દબલ હિ ભવદાગમજાતવીર્ય, ન સ્વાનુનીશ ! લવણેશગૃહીતશક્તિ, કો વા તરીતમલમંબુનિધિ ભુજાભ્યામ્?...૪
* ભાવાર્થ જ
હે વીતરાગ ! લવણ સમુદ્રના સ્વામી પાસે પરાક્રમ પ્રાપ્ત કરનાર કોણ બે ભુજાઓ વડે સમુદ્રને તરી જ્યામાં સમર્થ ન બને ? તેમ આપના આગમનથીબળ પ્રાપ્ત કરનાર અબળા એવી મારો હાથ આપને રોકવા માટે શું સમર્થ ન બને ?
૧૩ળ
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભદ્ર ચર્થ પસવેડપિ યથા તથા ત્વ, તૂર્ણ કૃપાપર ! મમuસુરક્ષણાર્થમ; રિટાટિતાં ખલુ ધવો મહિલાં સમતું, નાભેતિ કિં નિજશિશોઃ પરિપાલનાર્થમ્..૫
* ભાવાર્થ :
હે દયાનિધિ ! જેમ તે પશુઓના પ્રાણની રક્ષા કાજે તેના ઉપર દયા આણી તેનું કલ્યાણ કર્યું તેમ મારા પ્રાણનું પણ રક્ષણ કરનાર થાઓ! બાળના બચાવ અર્થે કષ્ટમાં સપડાયેલી એવી અપરાધી પત્નિ સન્મુખ શું તેનો પતિ ઉગારવા જતો નથી?
તીર્ણ વચોડખભિહિત મયકા હિત યત, તત્ તે ભવિષ્યતિતરાં ફલવૃદ્ધિસિદ્ધયે; વહેલી ધામ તપતીશ ! શું નિદાથે,
ચ્ચારચૂત કલિકા નિરિક હેતુ.
* ભાવાર્થ *
હે નાથ ! મારા કઠોર પણ હિતકારી વચનો આપના રાજ્યાદિક સમૃદ્ધિના સુખ રૂપી ફળની વૃદ્ધિ માટે જ થશે કારણ કે શું ગ્રીષ્મ ઋતુના અત્યંત તપતાં સૂર્યકિરણોને કારણે જ આંબાને મનોહર મંજરીની પ્રાપ્તિ નથી થતી ?
૧૩૮
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
આગચ્છ કૃછૂહર હ૭યચિત્રપુંખ- લક્ષીકૃતાં કૃશતનું સમ ! રક્ષ માં ત્વમ્ ત્વસંગમે ભયમુપૈષ્યતિ મેડતિદુ:ખ, સૂર્યશુભિન્નમિવ શાર્વરમંધકારમ્....૭
* ભાવાર્થ *
હે કષ્ટ નિવારક! તું આવ! હે નિ! જેમ રાત્રિ સંબંધી અંધકારનો નાશ સૂર્યના કિરણોના પ્રવેશ માત્રથી થાય છે તેમ તારા વિરહથી થતાં મારા અતિશય દુઃખ નો નાશ પણ તારા આગમનથી થશે. કંદર્પ (કામ) ના બાણો વડે વિંધાયેલી તેમજદુર્બળ દેહવાળી એવી મારી રક્ષા કર !
ઉદ્યત્તડિદ્ ઘનઘનાઘન ગર્જિતેડહિ, ભુમ્ભાવિતે નભસિ ની નભસીન ! દેહે, ઘર્મોત્કટાદિરિવ જંતુરતાં વિષણો, મુક્તાફલઘુતિમુપૈતિ નનૂદબિંદુ: ૮
* ભાવાર્થ *
જ્યારે શ્રાવણ માસમાં આકાશ મયૂરના ટહુકાઓથી મિશ્રિત થયેલા,
રાયમાન સૌદામિની થી અલંકૃત બનેલા તેમજ ગાઢ એવા મેઘરાક્કી ગજ્જાથી યુક્ત બને છે, ત્યારે ઉષ્ણતાના ઉત્કર્ષને કારણે જેમ ખિન્ન થયેલો કામદેવ મુક્તા ફળના જેવી પ્રભાવાળી દન્તુરતાને પ્રાપ્ત કરે છે તેમ આપણા બન્ને ના દેહ ઉપરનું જલબિન્દુ મુક્તા ફળની પ્રભાને પામશે.
૧૩૯
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
પક્ષેદશીતિ સખિત મદનાદર: કિં? નૃત્યન્ મયૂરનિકરોડબ્દઘટાં સમસ્ય; મૈયા ભવન્તિ ભગવદ્ ! પ્રભયા પ્રકર્ષ, પવારેષુ જલાનિ વિકાશભાજિ.૯
* ભાવાર્થ *
હે જ્ઞાની પુરૂષ! મેઘમાલાને નિરખી મયૂરોનો સમુદાય નૃત્ય કરે છે અને સૂર્યની પ્રજાના પ્રભાવે સરોવરો માં કમળો અત્યંત વિકસીત થાય છખરેખરમૈત્રીતો આવી હોય પરંતુ તું મારા પ્રત્યે કેમ અનાસક્ત રહે છે? તે સમજાતું નથી.
કિં વં ચ નૈવ ચલ ! કાગડગતિકા તવૈષા,
જ્યા: પ્રસૂર્જનયિતા સહજાધ જામિ, શ્યામાડહં ચ ઈતિ વર્ગમાં વિવાહભૂત્યાડડશ્રિત ય ઈહ નાત્મસમં કરોતિ ....૧૦
* ભાવાર્થ *
હે ચપળચિત્ત સ્વામી ! જાનૈયા, ક્લની, ક્લેક, બંધુ અને ભગિની તેમજ યુવાન એવી હું અમે સૌ તારા પોતાના સમાન હોવા છતાં વિવાહના બંધન વડે મને સ્વીકારતો નથી એવા તારા આગમનથી
શું ?
'
૧૪૦
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
દવા ભવંતમનિમેષવિલોકનીયં, ' નાન્યત્ર તોષમુપયાતિ મદિયચક્ષુ પીવા પયઃ શશિકરયુતિ દુષ્પસિન્ધો, ક્ષારં જલ જલનિધેરશિતું ક ઈચ્છેત્ ?...૧૧
* ભાવાર્થ *
હે મારા નાથ! નિર્નિમેષ નયને તમને નિહાળ્યા પછી મારા નેત્રો બીજે ક્યાંય સંતોષ પામતાં નથી. શું ચંદ્રકિરણની પ્રભાવાળા ક્ષીર સમુદ્રના ક્લનું પાન ર્યા બાદ લવણ સમુદ્રના ખારા જ્યનો આસ્વાદ લેવા કોઈ ઈચ્છે?
રાજ્ઞો મહામૃગમદાકુલમંડલસ્ય, દેત્યારિમાર્ગગમનસ્ય તમોડદિતસ્ય;
ચક્ષુખ્ય ! ચારચતુરાસિગતસ્ય કિશ, • યત્ તે સમાનમપર ન હિ રૂપમતિ ...૧૨
* ભાવાઈ -
હે સોભાગી! લાંછનરૂપ હરણના કસ્તુરી આદિ સુગંધી દ્રવ્યોથી વ્યાસ મંડળવાળા, દેવોના માર્ગમાં ગમનવાળા, અંધકારથી ખંડિત નહીં થયેલા તથા ચતુરોની આંખ માટે મનોહર એવા ચંદ્રની સમાન જેમ અન્ય કોઈ રૂપ નથી તેમ કુંજરોના મદ વડે વ્યાસ દેશવાળા, કૃષ્ણ તથા દેવો ના માર્ગમાં આગળ ગમન કરે, પાપ વડે મુક્ત તેમજ મનોહર તથા ચતુર એવા ક્નોના દુશ્મન સ્વરૂપ તારા સમાન ખરેખર અન્ય કોઈનું રૂપ નથી.
૧૪૧
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્વત્ સક્રિયોગ વનમેવ ગતા. તથાપિ, તીવ્રાતપોધ્ધત્ પરાભવભાવિતાઽહમ; ‘શૈવેય’ ! દેવ ! જલજાંકિત ! જાતમેત ્ યદાસરે ભવિત પાંડુપલાશકલ્પમ્. ....૧૩
* ભાવાર્થ *
તારા સુંદર યોગરૂપી વનને જ પામેલી તોપણ તીવ્ર વિયોગરૂપી પરાભવથી પીડિત થયેલી હું છું. હે શિવાસુત ! હે દેવ ! હે શંખલંછન ! પ્રકાશમાન એવો દિવસ હોવા છતાં આ વન ક્ષુધાથી પીડિત ફિક્કા પડી ગયેલા રાક્ષસ સમાન થયું.
વ્યાહારમેડ ઇવ મેચંદ નો શૃણોષિ, શબ્દાદિ સુખમિદં વ્રજ હારિ હિત્લા; નેતનૢરા ભુવિ ભવન્તિ ગતાંકુશા યે, કસ્તાન્ નિવારયતિ સચરતો ચથેષ્ટમ્ ...૧૪
* ભાવાર્થ *
હે નાયક !જો બહેરાની માફક તું મારૂં વચન સાંભળતો નથી તો પછી આ શાબ્દિક મનોહર સુખોને છેડીને તું જા ! જે મનુષ્યો જ્બતમાં નિરંકુશ હોય છે, તેવા ઇચ્છા મુજબ ફરતા જ્મોને કોણ અટકાવે ?
૧૪૨
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધ્યાન વિધેહિ કુરુ રૈવતકે તપસિ, વિદ્ધતિ માં હરિસુતોડસ્થિરમાશુ કર્તા ; યજન્મમાત્રલઘુગાવજિનહિતો નો, કિં મંદરાદ્વિશિખરં ચલિત કદાચિત્ ..૧૫
* ભાવાર્થ *
હે નેમિનાથ ! ભલે તે યોગી બનીને ધ્યાન ધર અને રેવતગિરિ ઉપર તપશ્ચર્યા કરી પરંતુ કામદેવ તને જરૂર ચલાયમાન કરશે. તરતના જન્મેલા જિનેશ્વર પરમાત્માના ચરણ અંગુષ્ઠથી મેરૂપર્વતનું શિખર શું કદાપિ ચલાયમાન નથી થયું?
તવોષિત નિધુવનાય સમાગતાત્વાં, દેવ્યા સમ સહચરે: સુતનું સમીક્ય; વક્ષ્યન્તિ મોહિતતરા ઇતિ કામરૂપો, દીપોડપરત્વમસિ નાથ ! જગત્મકાશ....૧૬
* ભાવાર્થ *
રતિક્રિડા માટે સખીઓ સાથે આવેલી દેવાંગનાઓ રૈવતગિરિ ઉપર વસેલા સુતનુવાળા તને જોઈને અત્યંત મોહિત થયેલી આ પ્રમાણે કહેશે કે હે નાથ ! કામદેવ સમાન રૂપવાળો એવો તું mતમાં પ્રકાશ પાથરનારો અપૂર્વદીપક છે.
૧૪૩
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
–ધ્યાનભાજ્યપિ પુનર્મયિ નો ગતાયામિટાથે બાધક બૃહદ્ધરહiધકાર; સધર્મધાનિ સહજોઘમધૌતદોષઃ સૂર્યાતિશાયિ મહિમાડસિ મુનીન્દ્રલોકે ૧૭
* ભાવાર્થ *
હે ક્નિ! ભલે તું યોગિનોની કર્મરૂપી રાત્રિનો અંત લાવનાર હોવાથી સૂર્યથી પણ વિશેષ પ્રભાવશાળી હો પરંતુ જ્યાં સુધી તું મારા વિરહરૂપી અંધકારનો નાશ કરવા સમર્થ નથી ત્યાં સુધી તને સૂર્યથી ચડિયાતો કેમ માનું?
વ જિનાત્ર વસતઃ પ્રણિધાનભાજો, વિશ્વાસતો મૃગશિશુવજળ્યુંબિત સ; સંદશ્યતે બહુલલક્ષણભાવિત તે, વિદ્યોતયજગદપૂર્વ શશાંકબિંબ.........૧૮
* ભાવાર્થ *
હે નાથ ! હરણનાં બાળકો વડે ચુંબિત થતું ચંદ્ર ના મુખની સમાન અનેક લક્ષણોથી લક્ષિત તથા વિશ્વ ને પ્રકાશમય કરનારું એવું તારું ચંદ્રરૂપી મુખ રૈવતગિરિ ઉપર વસનારા અનેક સમાધિયોગથી યુક્ત એવા આત્માઓ વડે જોવાય છે.
૧૪૪
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉદ્યોગ એષ ભવતા ક્રિયતાં કિમથે ? કિં વાડથ તે નુ વરવસ્તુન ઊનમસ્તિ,? –ામેવ વિક્ષ્ય શિતિભ સમુદો મયુર્ય, કાર્ય ક્વિજલધરે જૈવભારનÀ:૧.૧૯
* ભાવાર્થ *
હે પરમાત્મા! શ્યામવર્ણ વાળા એવા તારા મનોહર રૂપને જોઈને જ મયૂરીઓ હર્ષિત બની જાય છે તો પછી જ્યના ભાર વડે નમ્ર બનેલા એવા મેઘોનું કાંઈ કામ રહેતું નથી તેમ ઉત્તમ રાજ્યાદિક ભોગ સામગ્રી પામ્યા બાદ તારે શાની ખોટ છે કે તું તપશ્ચર્યા, ધ્યાન, સમાધિ આદિ યોગોનાં ઉદ્યમ કરે છે?
ઇચ્છાવર વરમિતિ સ્વજનેન મુન્ના. વચમીત્યાં કૂતકરાન્જનિરૂદ્ધકર્ણા; રને યથા જનતયા યિતેડભિલાષી, નવં તુ કાચશક્લે કિરણાકુલેડપિ ૨૦
* ભાવાર્થ *
હે મારા નાથ ! જ્યારે મારા સ્વજ્ઞો તને છેડીને અન્યને વરવાની પ્રેરણા કરે છે ત્યારે હું કરકમલ વડે મારા કાનોને શીધ્ર ઢાંકી દઈને લોકોને કહું છું કે લોકો રત્નની અભિલાષા રાખે છે પરંતુ અનેક કિરણોથી યુક્ત એવા કાચના કટકાની અભિલાષા રાખતા નથી.
૧૪૫
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભવ્ય ! મનોહરવરો ભવિતા ભવત્યાઃ કિં નેમિનાડ હશુચા ચ કિમિત્કમાલ્યા ? વાચ્યું કિમત્ર યદિ મે ન ભવાનિવાન્યા, કશ્ચિન્મનો હરતિ નાથ ! ભવાંતરેડપિ.....૨૧
* ભાવાર્થ *
હે મારા પ્રાણ ! આ ભવ કે પરભવમાં આપના સિવાય અન્ય કોઈ પુરુષોત્તમ મારું મન હરનાર નથી તેવો મને વિશ્વાસ છે તો પછી તને અન્ય મનોહર વરની પ્રાપ્તિ થશે એવું કહેનાર મારી સખીઓના વચનથી શું?
અસ્યા ન દૂષણમતો હિ ભવાનસિહ્યો,ડબાધા કૃતાતજનકો ભવતીશ ! સોડપિ; સાતાય સર્વગતાં ચ શિવા યમ, પ્રાચ્ચેવ દિમ્ જનયતિ સૂરદંશુ જાલમ્ ...૨૨
* ભાવાર્થ *
હે જગનાથ ! શિવામાતારૂપી પૂર્વ દિશા દ્વારા સર્વ જગતને સુખ આપનારા એવા આપ (નેમિપ્રભુ) રૂપી સૂર્યને જન્મ અપાયો હોવા છતાં આપના વિરહથી પીડિત એવી મારા માટે તો આપમરણાત કષ્ટદાયી બન્યા છે.
૧૪૬
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચેતીમઐરિકરીષિ દરીશ્રિતાનાં, તીર્તર્વિષમ રેવતશૃંગસંગી,
આદર્શધાગ્નિ વૃતકેવલચકિવત્ કિં, નાન્યઃ શિવઃ શિવપદસ્ય મુનીન્દ્ર! પળ્યાઃ ૧.૨૩
* ભાવાર્થ * હે યોગીશ્વર ! વિષમ રૈવતાચલના શિખર ઉપર રહેલો એવો તું તીવ્રતપશ્ચર્યાદિ વ્રતો વડે ગુફામાં વસનારા લોકોના ચિત્તને અતિશય આશ્ચર્યાક્તિ કરે છે પરંતુ શું આવા કણકારી માર્ગ સિવાય આરીસાભુવનમાં કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરનારા એવા ભરત ચક્રવર્તીની જેમ શું મુક્તિપદનો કોઈ અન્ય કલ્યાણકારી માર્ગ નથી?
પૂર્ણ વતન ભવતુ ક્રિયા ગતૈ: કિં ? કષ્ટ: કૃતં ચ તપસાડત્વલમન્યકૃત્યે:; ચેત્ર કેવલં શિવસુખાન્જવિકાશહતું, જ્ઞાનસ્વરુપમમલ પ્રદતિ સંત...૨૪
* ભાવાર્થ *
હે દેવાધિદેવ ! જે સંતો જ્ઞાનના સ્વરૂપને નિઃસહાય તથા નિર્મલ તેમજ મુક્તિ ના સુખરૂપી કમલના વિકાસના કારણરૂપ માને છે, તો પછી વ્રત તેમજ ક્રિયા પણ શું? વિહારાદિ ગમનાગમનથી પણ શું? અને લોચ વગેરે કષ્ટો પણ શું કામના? તપશ્ચર્યાની પણ શું સાર્થકતા? અને અન્ય ધર્માભાસ સ્વરૂપી ક્રિયાકાંડથી પણ હવે બસ થયું.
૧૪.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાલચિખેલિય સુરેઃ કૃતવર્મકધરો ભવધ સમિતી ભુવનેષુ જિષ્ણુ સત્તાત્ પુનઃ સ ચ ગૃહીતિ કિમત્ર ગણ્યો, વ્યાં ત્વમેવ ભગવદ્ ! પુરુષોત્તમોડસિ...૨૫
* ભાવાર્થ છે
હે ભગવાન! ક્રીડા કરનાર દેવો સાથે બાળક બની તેં જે ક્રીડા કરી છે, ઈર્ષા સમિતિ આદિમાં ધીરપણા વડે તું દુનિયામાં જ્યનશીલ છે તેથી તને અત્ર પુરુષોત્તમ ગણી શકાય કે નહીં.
પૂર્વ પ્રભો ! પ્રબલપૂરિત પાંચન્યા, કે ઍખિતામ્યુતભુજ હસિતોડય દારેસ, મૌન શ્રિતઃ પરિણયે વિમુખોડધુનેવું, * તુલ્ય નમો નિભવોદધિશોષણાય !.૨૬
* ભાવાર્થ *
હે દીનબંધુ! પહેલાં તો તે પાંચભ્ય નામનો શંખ ફેંક્યો પછી અખાડામાં કૃષ્ણનો હાથ વાળી દીધો ત્યારબાદ જલાશયમાં કૃષ્ણરાણીઓ દ્વારા તું હાંસીપાત્ર બન્યો વળી અંતે લગ્ન કરવા બાબતના વાર્તાલાપમાં તેં મૌન ધારણ કર્યું એવા સકલક્ત અને મારા સંસાર સાગરનું શોષણ કરનારા હે મારા વીર! તને નમસ્કાર થાઓ!
૧૪૮
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
– ચેચ્છિવાત્મજ ઇતીશ ! શિવાય મે કિં ? નારિષ્ટનેમિરિતિ ચદશુભચ્છિદંડપિ; વૈવ નિરુફતવશતો મયિ સાનુકૂલ, સ્વપ્નાંતરેડપિ ન કદાચિદપીક્ષિતોડસિ.૨૭
* ભાવાર્થ
હે જ્યવલ્લભ! જો તું શિવાદેવી (લ્યાણકારી) નો નંદન હોય તો મારું આત્મકલ્યાણ કરનાર કેમ થતો નથી? જે તું અરિષ્ટનેમિ હોય તો મારા અશુભનું છેદન કરનાર કેમ બનતો નથી ? તારા નામના વિશેષણો મુજબ આ બાબત તે અનુકૂળ હોવો જોઈએ છતાં મારા પ્રત્યે કદાપિ કેમ અનુકૂળ બન્યો નથી.
–
વેસ્થેતિ નાદ્રિવસતે ! વિશદ ધ્રુવં ત્વાં, સૌવ માં પ્રતિવિભાતમિદં બ્રવીતિ ; રાગીભવદ્ વિચકોકનદશિયાડર, બિલ્બ રવેરિવ પયોધર પાર્થવર્તિ...૨૮
*
* ભાવાર્થ *
હે વીતરાગી !રૈવતાચલ ઉપર જેમ સૂર્યનું બિંબ સર્વદા વિકસિત કમળની માફક રક્તતા (રાગી બને) ધારણ કરે છે વળી નિર્મલ એવું પર્વત પાસે વહેતું ઝરણાનું બિંદુ પણ નિત્ય પ્રભાતે પોતે રક્ત (રાગી થવાનો સંદેશ આપે છે તો તું મારા પ્રત્યેકેમ રાગ કરતો નથી?
૧૪૯
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્વામિન્ ! “સમુદ્ર વિજયાવનિપાલસૂનો !, સ્વાદીષરોડર યદહાર્યગતિ તવેમામ્ !, કાન્તિ નિવારયતિ વિષ્ણુપદોદિતાં કઓંગોદયાદ્વિશિરસીવ સહસ્રરમે .....૨૯
* ભાવાર્થ *
હે સ્વામી! હે સમુદ્રવિજ્ય રાજાના નંદના ગિરનાર ગિરિવર ઉપર તું ઈશ્વર છે! તું મહાદેવ છે. તેથી ઉદયાચલની હારમાળા ઉપરથી આવતી સૂર્યની કાંતિને જીતવા કોઈ સમર્થનથી તેવી તારી શોભાને જીતવાની કોઈની સમર્થતા નથી.
સાસ્કૃદુર્લભમતોડફલમેવ મળે;, મુખ્ય મહેશ મહતડપ્યપરોપકૃત્ તે; સિદ્ધાગમાર્થવરમુચ્ચદશ સ્વરૂપમુચ્ચસ્ત૮ સુરગિરેરિવ શાતકર્ભમ્...૩૦
* ભાવાર્થ *
હે મહાપ્રભુ! જેમ ઉત્તુંગ એવા સુવર્ણમય મેરૂ પર્વત ઉપર રહેલ વૃક્ષો તથા
ત્યાં રહેલ અન્ય ઉત્તમ વસ્તુઓ વળી તેનું ઉંચું એવું શિખર લોકોના કાંઈ ઉપકાર માટે બનતું નથી, વળી ધનની વાંછા રાખનાર માટે પણ તે દુર્લભ હોવાથી નિરર્થક બને છે તેમ રૈવત ગિરિવરના તારા ઉચ્ચ સ્થાનના ઉત્તમ અને અનોખા એવા અગમ્ય સ્વરૂપને કોઈ પામી શતું ન હોવાથી સર્વક્નો માટે કોઈપણ ઉપકાર ન કરનારી એવી તારી શ્રેષ્ઠતાના દર્શનની દુર્લભતાના કારણે તે પણ નિરર્થક બને છે.
૧૫૦
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉચ્ચપલાસન મશીતકરાતપત્ર, વાતોચ્ચલત્ વિતત નિઝર ચામર ચ; દેવાર્ચિત ! ત્રિકમિહાતુ તવૈવમેવ, પ્રખ્યાયિત્ ત્રિજગતઃ પરમેશ્વરત્વમ્ ....૩૧
* ભાવાર્થ *
હે દેવાધિદેવ ! ગિરનાર ગિરિવર ઉપર (૧) ઉચ્ચ પાષાણ (પથ્થર)રૂપી આસન, (૨) સૂર્યરૂપી શિરછત્ર અને (૩) પવનના વેગ વડે ઉંચા સ્તા તેમ જ વિસ્તીર્ણ એવા ઝરારૂપી ચામર, આ ત્રણે તારી વિશિષ્ટતાનો સંગમ તારા ત્રિભુવનના પરમેશ્વરપણાની સાક્ષી પૂરે છે.
ઉફતેગ્વમીપુ વચને મયાડમૃતાનિ, જાનીવમાદત ટૂષાખનુરાગત્યા; નેવાદિષ પ્રતિસામ્યગુણેન મે હિ, પવાનિ તત્ર વિબુધાઃ પરિકલ્પયન્તિ...૩૨
* * ભાવાર્થ *
હે mવિભૂ! જેમ પંડિત પુરુષો મારાં નેત્રયુગલ તેમજ મુખચંદ્રને જોઈ કમલની કલ્પના કરે છે તેમ (આપના) વિરહની વેદનાથી પીડિત એવી મારા વડે આ કઠોર છતાં પ્રીતિપૂર્વક ઉચ્ચારાયેલાં આ કટુ વચનોમાં આપ અમૃતની જ કલ્પના કરજો.
૧૫૧
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
મસ્વામ્યહં ચ મુખનેત્રજિતાવમુખ્યા, નીતોષ્ણતામિતિ મદન મૃગેણ મળે; દાહાય મે પ્રકૃતિરીશ ! વિધાર્યથાશસ્તિ, તાદઃ કુતો ગ્રહગણમ્ય વિકાશિનોડપિ ? ....૩૩
* ભાવાર્થ *
હે વિશ્વ વત્સલ! મારા સ્વામી તેમજહું (રાજીમતી) મારા આ નેત્ર અને મુખ વડે ક્લિાયા હોવાથી કોપાયમાન થયેલ ચંદ્ર પણ તેનામાં રહેલ હરણની ઘૂંટીમાં રહેલી કસ્તૂરીની ઉષ્ણતાને લીધે પોતાની શીતળ સ્વભાવની પ્રકૃતિને બદલી નાખતાં તે પ્રકૃતિ મારા પરિતાપ માટે બને છે તેવી પ્રકૃતિ પ્રકાશમાન એવા ગ્રહોના સમુદાયને ક્યાંથી હોય ?
અત્રેવ પય પરમાં પર ! કેરવિખ્યાં, થોસ્નાપ્રિય ચ વિતનોતિ રતિ શશાંકા; સ્નેહાન્વિત: પરિવૃઢો વિમુખોને હિ, દુષ્ટવાડભર્યા ભવતિ ભવદાશ્રિતાનામ..૩૪
* ભાવાર્થ :
હે ઉત્કૃષ્ટ ! તું જ ! ચંદ્ર કુમુદિની પ્રત્યે તથા ચકોર પક્ષી પ્રત્યે પોતાની ઉત્કૃષ્ટ પ્રીતિ વિસ્તારે છે તેમાં મુખ્ય કારણ એ જણાય છે કે પ્રીતિયુક્ત કુમુદિની અને ચકોર જેવા આશ્રિતક્નોનો માર્ગ નિર્ભય જોઈને તેનાથી વિમુખ થયા વિના તેને પણ સાથ આપે છે.
૧૫૨
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
માનન્દવૃંદવનરાજિપદે નિરેનોડસૌોડયહો સકલકેવલસંપદામે; સાલવયં ભવિભુત ભુવિ મોહભૂપો નાકામતિ મયુગાચલસંશ્રિત તે....૩૫
* ભાવાર્થ *
હે નિપાપી પ્રાણનાથ! આમ્રવૃક્ષોની વનરાજી એવા સહસાવનમાં સંપૂર્ણ કેવળજ્ઞાનરૂપી આત્મલક્ષ્મી પ્રાપ્ત કરવાને કારણે દેવો દ્વારા રચના કરાયેલ અનેકવિધ ભવ્યતાઓથી ભરપૂર એવા ત્રણ ગઢોને તથા આપના ચરણયુગલ રૂપી પર્વતો તરફ અત્યંત પરાક્રમી એવો મોહરાજા પણ આક્રમણ કરતો નથી એ આશ્ચર્ય જ છે!
ઇત્યુત્સુક ગતિવિનિર્જિતરાજહંસી, ‘ રામતી' દઢમતિઃ સુસતી યતીશમ્ ઈન્દ્રઃ સ્તુત ધુપયયાવિતિ નોડસુખાગ્નિ, ત્વન્નામકીર્તનજલ શકયત્યશેષમ્ ...૩૬
| * ભાવાર્થ *
મારા સ્વામી પાસે મોહરાજા પણ મીણ ક્વો બની જાય છે એમ જાણીને આતુર બનેલી વળી, “હે નાથ ! તારા નામના કીર્તન રૂપી
ક્લ અમારા સમસ્ત દુખાગ્નિને નક્કી શાંત કરે છે, એ રીતે ઈન્દ્રો વડે સ્તુતિ કરાયેલા, નેમિશ્વર પ્રભુ પ્રતિ નિશ્ચલ જાતિવાળી એવી ઉત્તમ સાધ્વી રાજીમતી રાજહંસીની ગતિનો પણ પરાભવ કરે તેવી ગતિથી ગમન કરે છે.
૧૫૩
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
મત્તાલિપાટલ મલીમસ કામભોગી; યોગીશ ! દુધરક્ષાયફટોત્કટાક્ષ; જથ્થો વેન જઠરામજનોડપિ તેન, ત્વન્નામનાગદમની હદિ યસ્ય પુસ: ....૩૭
* ભાવાર્થ *
અહો! જેમનુષ્યના હૃદય કમળમાં હે mતારક! તારા નામ રૂપી નાગ દમની છે, જ્યાથી દુર્ધરકષાયરૂપી ફણા વડે તીવ્રકામોત્તેજિત નેત્રોવાળા, વળી અનેક મનુષ્યના ભક્ષણ કરનાર ભ્રમરોના સમુહથી પણ વિશેષ કાળાં એવાં કામદેવરૂપી સર્પને વેગપૂર્વક જીતી શકાય છે.
કાલોપમ વિશદદર્શનકૃત્યશૂન્ય, . પદયાત્ સદસતો ધૃતતર્ક જાલ; મિથ્યાત્વિશાસનમિદં મિહિરાંશુવિદ્ધ, ત્વત્કીર્તનાત્ તમ ઈવાશુ ભિદામુપૈતિ......૩૮
* ભાવાર્થ *
જેમ સૂર્યના કિરણોથી ભેદાયેલું અંધારું સત્વર નાશ પામે છે, તેમ તારા કીર્તનથી કાલકૂટ ઝેરની ઉપમાવાળું, નિર્મળ શ્રધ્ધાથી રહિત વળી સતુ-અસત્ એમ બે પક્ષની તર્કજાળ પાથરનારા મિથ્યાત્વીઓનું શાસન શીધ્ર નાશ પામે છે.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
રત્નત્રય નિરૂપમ નરરાજહંસા,
સંવિત્તિદર્શન સિત્યાસસંસ્કૃતિ પરિશ્રમદુઃખદાહ, –ત્પાદપંકજવનાશ્રયિણો લભતે...૩૯
* ભાવાર્થ *
હે જળ સારથવાહ ! સમ્યગૂ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપ પ્રકાશવાળા, વળી ક્નો સાંસારિક પરિશ્રમ અંગે નો દુઃખનો સંતાપનાશ પામ્યો છે એવા તારાં ચરણકમળરૂપી વનનો આશ્રય લેનારાં ઉપમારહિત મનુષ્યરૂપી રાજહંસો જ્ઞાન-દર્શનચારિત્રરૂપી ત્રણ રત્નોનાં સમુદાયને પામે છે.
વિરેન સાધકોમેન સુનદ્ધભાવાત્, કૈવલ્યનાર્યરસિકૈક રસાભિલાષા ; સમ્યફ પ્રમાદનુભૂતોડવ્યયતાં ત્વદીયાત્, વાસં વિહાય ભવતઃ સ્મરણાદ્ વ્રજતિ....૪૦
* ભાવાર્થ *
પ્રસિધ્ધ ઉત્તમ કરણ વડે પ્રસિધ્ધ હેય-જોયાદિ પદાર્થોના જાણકાર તથા શુભ જ્ઞાનના સ્વામી એવા આપના સ્મરણથી મુક્તિ રૂપી શિવવધૂના સ્તનોના મર્દનની તીવ્ર અભિલાષા વાળા પ્રાણીઓ ભવસંસારના ત્રાસથી પાર પામી અક્ષયપણાને પામે છે.
૧૫૫
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
પીત્વા વચો જિનપતેરધિગમ્ય દીક્ષા, સાડથાર કેવલમનંતસુખ ચ મોક્ષ; આશ્રિત્ય સિદ્ધવરવત્વગદા હિ કે નો, મત્ય ભવન્તિ મકરધવજતુલ્યરૂપા? .....૪૧
* ભાવાર્થ *
પ્રાણનાથ એવાનેમિનાથ ક્લેિશ્વરના વચનામૃતનું પાન કરીને દીક્ષા ગ્રહણ કરી રામતી કેવલજ્ઞાન અને અનંત સુખાત્મક મોક્ષને પ્રાપ્ત કરે છે. કારણ કે સિધ્ધ વૈદ્યની ઉત્તમ ઔષધિઓના સેવન બાદ ક્યા માનવો રોગરહિત બની મદન (કામદેવ) સમાન રૂપ વાળા થતા
નથી?
કક્કાન નવાનિ હસિતાબ્દશુચીન ગુણોતે, ચેડનાદિતો વિષમબાણભટેન નદ્ધા, રાશિ વીશ મનુજા: સતિ સાર્વભૌમે, સઘઃ સ્વયં વિગતબંધભયા ભવન્તિ.૪૨
* ભાવાર્થ *
હે ગુણભંડાર ! હું પૂર્ણ વિકાસ પામેલા એવા મનોહર કમળ સમાન પવિત્ર એવા તારા ક્યા ક્યા ગુણોની સ્તુતિ કરું? તારા ચક્રવર્તીપણાને (મોક્ષપદ) પ્રાપ્ત કરવાથી જે માનવો અનાદિ કાળથી મદનરૂપી સુભટો વડે સંસારરૂપી બંદીખાનામાં બંધાયેલા હતા તેઓ સંસારભયથી સર્વથા મુક્ત બની મુક્તિરમણીને વરે છે.
૧૫૬
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
સબ્રહ્મચાર ! જિન ! “યાદવવંશરત્ના રાજીમતી’નયનકોક વિરકિતુલ્યા જુરઃ શ્રિયા સકલર્યપદે ભવેત્ સ, યસ્તાવઠું સ્તવમિમં મતિમાનધીતે.......૪૩
* ભાવાર્થ એ
હે સબ્રહ્મચારી એવાનેમિક્લેિશ્વર! હે યાદવવંશના અણમોલ રત્ન ! હે રામતીના નેત્રરૂપી ચક્રવાને અત્યંત આનંદિત કરનારા સૂર્ય! જેબુધ્ધિમાન જ્જો તારા આ સ્તવનનું અધ્યયન કરે છે તે ઝડપભેર સકલલોકને વલ્લભ એવી શુધ્ધ હેમસ્વરૂપ મોક્ષલક્ષ્મીના સ્વામી બને છે.
IT
:
હારાવલી નતિમિમાં ઘુતિસંતતીદ્ધાં, કંઠે દધતિ મહિમાપ્રભસૂરિરાજા; યસ્ત સદેવ રૂચિરાશ્રિતભાવિરત્નાં તે માનતુંગમવશ સમુપૈતિ લક્ષ્મી: ....૪
* ભાવાર્થ * *
હે દેવાધિદેવ ! જે સર્વત્ર પ્રસરેલી મહિમાની પ્રભાવાળા પંડિતરાજ કાંતીની શ્રેણી વડે પ્રકાશિત, ભાવરૂપી રત્નો વડે પરોવેલી મનોહર હારાવલી રૂપી સ્તુતિ કંઠમાં ધારણ કરે છે, માનથી ઉન્નત એવા તે મનુષ્યની સમીપ લક્ષ્મી સર્વદા ાય છે.
૧૫૦
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનાર ભક્તિધારા.
'ગિરનાર - નેમિભક્તિ ગીત... ચાલો રે.. સૌ ચાલો...
રાગ : બેના રે.. ચાલો રે... સૌ ચાલો ચાલો રે.. ગિરનારે જઈએ આતમ નિર્મલ થાય,
ભવોભવના પાપો દૂરે પલાય (૨) . જે કોઈ જાય ફેરા ટળી જાય, ભવોભવના પાપો દૂરે પલાય ચૌદ ચૌદ ચૈત્યો ચમકી રહ્યા છે. ગિરનાર ગિરિ શિખરે (૨) નેમિવરની મૂરત જોતાં, હૈયું પલ પલ હરખે (૨) ચાલો રે...
| દર્શન કરતાં કરતાં અંતર ભીનું થાય.. ભવોભવના... ચાલો રે... સૌ ચાલો... ધક્ષા-ક્વલ સહસાવને રે, પંચમે ગઢ નિર્વાણ (૨) અનંત ક્લિના કિલ્યાણક, શાસ્ત્ર વચન પ્રમાણ (૨) ચાલો રે...
ઘેર બેઠં તસ ધ્યાન ધરતાં, ભવચોથે શિવસુખ થાય.. ભવોભવ ચાલો રે.. સૌ ચાલો... પાપી-અધમ અહીં જે કોઇ આવે, દુર્ગતિ દૂર હટાવે (૨) ત્રસ-થાવર જે ગિરિને ફરશે, દુષ્કર્મોને ખપાવે (૨) ચાલો રે..
એ ગિરિવરનો મહિમા મોટો ધેતા નાવે પાર... ભવોભવ
ચાલો આપણે સાથે મળી...
રાગ : આઓ બચો તુમ્હ ધખાયે ચાલો આપણે સાથે મળી સૌ,
ગિરનાર ગિરિએ ઈએ એ તીરથની યાત્રા કરતાં,
કર્મમલ સવિ દહિએ જ્યાં ગિરનાર જય જય નેમિનાથ જ્ય જ્ય ગિરનાર ય ય નેમિનાથ
૧૫૮
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
એ ગિરિવરે તાર્યા અનંતા,
અનંતા ક્તિ સિંહા તરસે, પાપોનું પ્રક્ષાલન ક્રીને (૨)
પુણ્યકર્મ સિંહા ભરશે, જય જય ગિરનાર જય જ નેમિનાથ; " ય ગિરનાર જય નેમિનાથ;
| દક્ષા નાણ પ્રભુ નેમના થાયે,
શિવસુખને તે તો ફરશે, જે અન્નાણી વેગળા વસશે (ર)
તે તો ભવમાં ભમશે, | ય જ્ય ગિરનાર જય નેમિનાથ;
ન્ય ય ગિરનાર જ્ય " નેમિનાથ;
ત્રસ-થાવર જે એ ગિરિ ફરસે,
શિવરમણીને વરશે, ઘેર બેઠું તમ ધ્યાન ધરે જે (ર)
ભવચોથે સિદ્ધપદ ધરશે. જ્ય જ્ય ગિરનાર જ્ય જ નેમિનાથ; જ્ય જ્ય ગિરનાર જ્યાં જ્યાં નેમિનાથ;
'જિનશાસનના ઇતિહાસ... (રાગ : ક્નિધર્મના નિબંધુ ગાઈ રહ્યા...) નિશાસનના ઈતિહાસના, બોલી રહ્યા સુવર્ણ પાના,
શાશ્વતગિરિ શત્રુંજ્ય અને ગિરનાર ગિરિ લેખાણા. ય ગિરનાર જ નેમિનાથ ય બોલો અનંતાક્તિની ગિરિવરના ગુણ ગાતા ગાતા વરસે સુખની હેલી,
રા ય બોલો ગિરનારની.. જય બોલો ગિરનારની.
૧૫૯
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
વસ્તુપાળને તેજપાળના ભવ્ય ક્નિાલય ગિરનારે, કુમારપાળને સંપ્રતિ કેરા દિવ્ય દેવાલય ગિરનારે,
ન્ય સિદ્ધરાજ જ્ય સામજી ય બોલો ગિરિવર ભક્તની. ' ગિરિવરના ગુણ ગાતા ગાતા.. પેથડ ઝાંઝણ ધારે રેડી, રતધારા આ ગિરનારે, શાસન કેરી શાન વધારી, ભેખધરી આ ગિરનારે,
જ્ય આમરાજ જ્ય રત્નાશા બોલો ભરતચક્રીની. ગિરિવરના ગુણ ગાતા ગાતા... આચારજ બપ્પભટ્ટજી આવે, યુદ્ધવારે શ્રી ગિરનારે, હેમચંદ્ર માનદેવ સૂરિજી, ક્લેશ નિવારે શ્રી ગિરનારે, જ્ય આનંદસૂરિ જ્ય ભથ્થરસૂરિ જ્ય બોલો શ્રી વરદત્તની. ગિરિવરના ગુણ ગાતા ગાતા....
મળે તારું શરણું...
(રાગ : બહુત પ્યાર કરતે) મળે તારું શરણું, ક્લમો ક્બમ... છું તારી સેવા, શું નમન.. અંક્લવરણી, મૂરતિ નિહાળી, દોષ અંતરના, દેજે પખાળી,
ધન ધન થાયે (૨) મારું જીવન ... શાંતિ મળે ના, મારા હૃદયમાં, ભવોમાં ભટક્યો, તારા વિરહમાં, | સ્વીકરો તમે જો (૨) શમે સૌ ભ્રમણ... તારી ભક્તિ તારી, સેવાના શમણાં, તારા દરશને, તલસે છે નયણાં,
| # તારી પૂજા (ર) # ભક્ત... તારી સેવાનો, મહિમા છે ભારે, કામી-અધમને, પણ તું છે તારે,
૨
૧૬૦
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
તારોતારો મુજ્બે (૨) નેમિનાથ સ્વામિ... ગિરનાર ગિરિ તો, જ્ગમાં છે મોટો, ચૌદ રાજ્માંતો, મળે નહિ જોટો,
ભજો ભજો સૌ પ્રાણી (૨) અવસર ના ચૂકો...
તારા વિના નેમ મને...
(રાગ : તારા વિના શ્યામ મને)
તારા વિના નેમ મને એક્લડું લાગે, જાન જોડીને વહેલો આવજે...
રોજ રોજ તારી યાદ આવે, તારા વિરહની વેદના સતાવે (૨) આવ્યો હું તારે દ્વાર, માંગુ છું તારી પાસ (૨) દરશન દેવાને વહેલો આવ આવ આવ નેમ ... તારા.... ચોરી બાંધી છે ચોકમાં, દીવડા મૂક્યાòગોખમાં (૨) તું ના આવે તો નેમ, પરણું હું બીજે કેમ ? (૨) જાન જોડીને વહેલો આવ આવ આવ નેમ... તારા..... નવ નવ ભવની આ પ્રિતડી, રાજુલની સાથે છેનેમની (૨) સતાવે તું મને કેમ ? તરઘેડે તું શાને નેમ ? નવ ભવનો રાખ નેહ નેહ નેહ નેમ... તારા....
ગિરનારજી નાથ હૈ..
(રાગ : જ્યમ મ કા સાથ...)
ગિરનારજીકા નાથ હૈ, હમારા તુમ્હારા...
હમારા તુમ્હારા કાનમેં કુંડલ ડોલે, મસ્તકે મુકુટ સોહે, અંજ્ત વરણી કાયા, ભક્તો કે મન મોહે,
ભવકી યાત્રા પૂરણ હોવે, આયે દ્વાર તીહારા... ગિરનાર... આપ ભયે બ્રહ્મચારી, નિર્મલ નિર્વિકારી, વિષયવાસના ભારી, દૂર કરે ગિરનારી,
મોહી નિદ્રા દૂર રે યે, શરણ કી બલિહારી... ગિરનાર... લ્યાણક હૈ બ્લિકે, દક્ષા-નાણ-નિર્વાણી, હર ચોવીસીમેં તીનતીન, ક્લે આગમ વાણી,
અનંતશ્મિ શિવગામી હુએ, ઐસા યે દાતારી... ગિરનાર...
૧૬૧
૪
૫
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
ઝલક દિખા...
(રાગ-આ લૌટ કે આજા મેરે મીત) ઝલક દિખા... ઝલક દિખા.... ઝલક દિખા.. એક ઝલક દિખા તુ નેમિનાથ (૨) તુઝે તેરે લાલ બુલાતે હૈ, તેરે દર્શન કે તરસે યે નૈન (ર) તુઝે તેરે બાલ બુલાતે હૈ,
એક ઝલક દિખા તું નેમિનાથ...
ભક્તો ન પ્યારા, દેવો કે દૂલારા ક્તિને કી આંખો મા તારા (૨) દુનિયા મેં ચમકા નેમિનાથ તુ, જો શાસન કા સિતારા તેરી આંખે અવિકરી નેમિનાથ (૨) તુઝે તેરે લાલ બુલાતે હૈ,
એક ઝલક દિખા તુ નેમિનાથ...
| ૨ ||
બીચ ભવર મેં નૈયા ફંસી હૈ, આક્ર તું પાર લગા દે (૨) તેરે સિવા મેરા કોઈ નહીં હૈ, આક્ર ગલે સે લગા દે (૨) અબ દેર ના લગા તું નેમિનાથ (૨) તુઝે તેરે લાલ બુલાતે હૈ, તેરે દર્શન તરસે યે નયન (૨) તુઝે તેરે બાલ બુલાતે હૈ,
એક ઝલક દિખા તુ નેમિનાથ..
વૈસે તો તુમ હો દિલમેં હમારે પર આંખે નહી માનતી (૨) એક પલ તેરે સે ઇસ ભવ મેં બિછડર રહેના નહી ચાહતી (૨) ઘડી ઘર તરસાઓ ના મિત (ર) તુઝે તેરે લાલ બુલાતે હૈ, તેરે દર્શન કે તરસે યે નયન (ર) તુઝે તેરે બાલ બુલાતે હૈ,
એક ઝલક દિખા તુ નેમિનાથ..
૪ ||
ડૂબ રહા હૈ સુખકા યે સુરજ ગમી બદરીયા હૈ છાયી (૨) ઉન્ડ ગઈ હૈ બગીયા જીવન કી, મન ધ ક્લી હૈ મુરઝાઈ (૨) કરે વિનંતી તુજેતેરે ભક્ત (૨) તુઝે તેરે લાલ બુલાતે હૈ, તેરે દર્શન કો તરસે યે નયન (ર) તુઝે તેરે બાલ બુલાતે હૈ,
એક ઝલક દિખા તુ નેમિનાથ...
| ૫ ||
—
૧૬૨
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઓ નેમિ તેરે મત...
- રિાગ-એ માલિક તેરે બંદે હમ..] ઓ નેમિ તેરે ભક્ત હમ આયે હૈ તુમ્હારે ચરણ, ગુણ તેરે ગાએ, ઔર ધર્મ બઢાવે, તાકિ ભવ-ભટકે નહીં હમ.. મૈ કબસે ભટક્તા રહા, મોહમાયા સે સ્કા રહા, અબ દ્વાર ખડ, ડર હૈ લગતા, અબ તો લેલો હમેં તુમ શરણ, હો દુઃખિયા કે સાથ પ્રભુ, મુઝો છિપાઓ હૃદયમેં તુમ... ગુણ તેરે ગાએ... સારી દુનિયા હૈ દુઃખી અભી, પુણ્ય કી હૈ ઈસમેં કમી, પર તૂ જો ખડા, હૈ દયાલૂ બડા, ભક્ત કરે અરજી, તેરી કૃપાકી ઇસમેં કમી, સુનલે ભક્તો કે વિનંતી, ગુણ તેરે ગાએ
એક રાઠુમારી રે...
(રાગ - પાંજો કે પછી રે. - નાગમણિ) એક રાલ્ફમારી રે, એનો પ્રિતમ પાળે જાય, આશાભરી.એની આંખમાંથી, આંસુ ચાલ્યાં જાય રે,
એનો પ્રીતમ પાળે જાય... રોવે રાજુલ નારી રે, એનો પ્રિતમ પાળે જાય
એક રાકુમારી રે.. મનને માંડવે તોરણ બાંધ્યા, મહેલો ઝરુખા શું શણગાર્યા રે, સૂના છે શણગારો સઘળા, મંડપ ખાવા ધાય,
એનો પ્રીતમ પાળે જાય... નેમ સુણે પશુઓની વાણી, એને પુણા દિલ ઉભરાણી રે, મારે કજે કૈક જીવોના, જીવન સળગી જાય,
એ તો કેમે ન સહેવાય.. દુઃખીયારી ધે રાજુલ નારી ક્લમોક્નમની પ્રીત વિસારી રે, કોડભરીના કોડ અધૂરા, હૈયું બળી બળી જાય,
એનો પ્રીતમ પાળે જાય...
૧૬૩
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારું જીવન મુને પ્યારું, એવું સહુને જીવન પ્યારું રે, રાજુલ ચાલો સંયમ પંથે, ન્મ સફળ બની જાય,
'ફેરા ફરવાના ટળી જાય... દુઃખદાયી સહુ પાતક છૂટ્યા, સંસારના જ્યાં બંધન તૂટ્યા રે, કેવલ પામી મુક્તિનગરના મંગલ પંથે જાય,
એતો પ્રીતમ સાથે જાય..
એક રાક્કુમારી રે.. 'આ નેમ પ્રભુ કે ચરણોં મેં... (રાગ - ન્હ 1લ 1લ પર સોને ...]
યદુવંશ સમુન્દુ કર્મક્ષ હુતાશન;
અરિષ્ટનેમિ ભંગવાનું, ભૂયા વો રિષ્ટનાશન. આ નેમ પ્રભુ કે ચરણો મેં તું, ઝુલે ઓ અભિમાની, તેરી બે દિની ન્દિગાની (૨) ક્યોં માયા કી દુનિયા મેં ફેસર, જીવન હો રહા પ્રાણી, તેરી દ્ય દિનકી ન્દિગાની (૨)
કડી કૌડી માયા જોડ, ઘન દિયા ના કોઈ (૨) દુઃખીયો ક ખૂન ચૂસકે તૂને, કરલી અપની કમાની (૨) સબ ધરા રહેંગા માલ ખજાના, જાયે હાથ ખાલી,
તેરી બે દિનકી ન્દિગાની (૨) માત-પિતા બહન બંધુ નારી, યે મતલબ કે સાથી (૨) અંત મેં તુક્કો જાના અલા, સંગ ચલે ના કોઇ (૨) અબ ચેત ચેત તૂ તો એ બંદ જીવન બહાના પાની, તેરી દ્ય દિનકી ન્દિગાની (૨)
આજ નેમ કે ચરણો મે તું આકે, અપના શીશ ઝુકલે (૨) ભક્તન્ન ક્સિકો ભાવે, તૂ ઉસકો અપનાલે (૨) વો હૈ માલિક કોઈ ઉનકે દરસે, ગયા કભી ના ખાલી, તેરી દો દિનકી ન્દિગાની (૨)
૧૬૪
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘણી યારો છે...
ભી પ્યાસે કે પાની પિલાયા નહીં, બાદ અમૃત પિલાને સે ક્યા ફાય; કભી ગિરતે હુએ થે ઉઠયા નહીં, બાદ આંસૂ બહાને સે ક્યા ફાયદ...
મેં મંદિર ગયા પૂજા આરતી , પૂજા કરતે હુએ યે ખયાલ આ ગયા;
ક્ષ્મી મા બાપ કે સેવા ક હી નહીં,
ફિર પૂજા હી કરને સે ક્યા ફાયદા... મેં ઉપાશ્રય ગયા, ગુરૂવાણી સુની, ગુરૂવાણી કો સુનકર યે ખયાલ આ ગયા; ન્મ કુલ પાયા ની બન ના શકા, ફિર સૈની ક્વલાને સે ક્યા ફાયદા...
મેંને ઘન દિયા, મૈને તપ ૫ ક્યિા, ઘન તે હુએ યે ખયાલ આ ગયા; કભી ભૂખે ભોક્ત ક્રાયા નહીં, ‘દાન લાખો મા #દું તો ક્યા ફાયદા....
'જીવન લgઈ જીતી નારા...
(રાગ - તુમ્હી હો માતા) જીવન લઈ જીતી ક્યારા, નેમિ ! તમોને નમન અમારા. પરાક્રમોની તમે પ્રતિમા, ચઢાણ કીધાં રેવતગિરિમાં ગગનભૂમિના અમરમિનારા,
પ્રભુ ! તમોને ...
તમે દિવાક્ક, તમે સુધારે, તમે જ ધરતી, તમે જ સાગર, અણુઅણુમાં બિરાજ્યારા,
પ્રભુ ! તમોને ..
૧૬૫
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીવો દુઃખી તો તમે દુઃખી હો, તમે સુખી જ જીવો સુખી હો, તમે સહુના, સહુ તમારા, અમે તમારા ગુણો ગ્રહીશું, તમે હ્યો તે ધરમ ક્રીશું, અમે પ્રવાસી તમે સિતારા,
પ્રભુ! તમોને
પ્રભુ ! તમોને..
યે નેમપ્રભુ અલબેલે
(રાગ - યે દેશ હૈ વીર ક્વાનો , અલબેલો ૬.)
અતિ
૯,
હો હો યે નેમપ્રભુ અલબેલે હૈ, શાસનમેં એક અલે હૈ, ઈનકી શક્તિક, ઈનકી શક્તિા ક્યા ક્યના? યે નાથ હૈ હમ સબ ગહના. હો હો... જો ઈનકે દર પર આતા, મનવાંછિત ફલકે વો પાતા, યહીં ખાલી નેઈ, યહીં ખાલી કોઈ નહીં જાતા... નહીં ઐસા લેઈ જગમેં દાતા... હો હો મૂર્તિ હૈ પ્રભુ ી મતવાલી, અખિયા મેં પ્રભુ કે હૈ લાલી, યે પ્રભુ હમારે, યે પ્રભુ હમારે અવિકારી... હૈ ક્નિશાસન કે હિતકારી... હો હો પશુઓ કો પ્રભુને પ્યાર દિયા, ઉનક ફિર બેડ પાર ક્યા, જો ઈનકો ધ્યાયે, જો ઇનકો ધ્યાયે તન-મન સે.. મિલતી હૈ મહિમા ક્ન-ન્મ સે..
૧૬
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવાધિદેવ તણા....
(રાગ - હોdો છૂ લો તુમ - પ્રેમગીત)
દેવાધિદેવતણા, તેમના દર્શન કરીએ, એના ગરવા ગુણોનું, ચાલો ગુંન્ન કરીએ,
દેવાધિદેવ તણા...
એ ભૌતિક સુખોમાં, એણે કેવળ દુઃખ જોયું, દુઃખિયા પશુઓ દેખી, એનું કમળ દિલ રોયું, કરૂણાના ધારશ્ન, ચાલો વંદન કરીએ,
દેવાધિદેવ તણા....
લખચોરાસી ભવમાં, જીવ શાને ભટકે છે? એણે જાણ્યું કે જીવની, પ્રગતિ ક્યાં અટકે છે? એ પાવન જ્ઞાનીનું ચાલો પૂક્ષ્મ રીએ.
દેવાધિદેવ તણા....
દુઃખમાંથી છૂટવાનો, એણે મારગ અપનાવ્યો, સૃષ્ટિના સૌ જીવને, નિ:સ્વાર્થ બતલાવ્યો, એવા પરમાર્થી નેમને, હૈયુ અર્પણ ક્રીએ.
દેવાધિદેવ તણા....
આ ત્યાગી પરમાત્મા, તે તો અવિકારી છે ઊંચા સન્માનતણા, પૂરા અધિકારી છે એના ગુણો અપનાવી, સાચું તર્પણ ક્રીએ.
દેવાધિદેવ તણા...
'તેરે દ્વાર ખs ભગવાન...
(રાગ - તેરે દ્વાર ખs ભગવાન...] તેરે દ્વાર ખડા ભગવાન, આજ મેરી ભર ઘેર રે ઝોલી, તેરે ચરણ પડ હું આજ કિ દે દે મુક્તિ પુરી કા ઘન..
વેલ રહી હૈ નૈયા મેરી, નહી હૈ કોઇ સહારા, ભીખ માંગને આયા ચરણમે, તાર લો તારણહારા રે, દેખો આયા હૈ તૂફાન, કર ઘ રે નૈયા મેરી સુકન..
૧૬૦
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
રૂણાસાગર ા કીજે, મૈં હું સેવક તોરા, ઘેડકે દુનિયા આયા હૂં, ચરણ મેં, મિટા ઘે ભવા ફેરા રે, ર ક્રિયા કર્મો ને હૈરાન, પ્રભુજી ભટક રહા ભવરાન... ઓ વિતરાગી નેમિ ગિંદા, આયા તોરે દ્વારે, શિવાનંદન ભવ ભય ભંજ્મ, લગા છે નૈયા નિારે રે, પ્રભુ દે વિનતી માન, બના દે રે મુક્તિ કા મહેમાન...
જોગી બનીને ચાલ્યા નેમકુમાર...
દુહો : વાદળથી વાતો કરે ઊંચો ગઢ ગિરનાર,
પાવન થઇ ડોલી રહ્યો, જ્યારે આવ્યા નેમ કુમાર... ૧ રાજુલ આવી સાથમાં છેડી સક્ત સંસાર, અમર ક્ડાની પ્રેમની ગાઇ રહ્યો ગિરનાર ..... જોગી બનીને ચાલ્યા નેમકુમાર, ધન્ય બન્યો રે પેલો ગઢ ગિરનાર વિચરે જ્યાં વિશ્વના તારણહાર, ધન્ય બન્યો રે પેલો ગઢ ગિરનાર
જેને ા કલ્યાણની લાગી લગન, જીવનની સાધનામાં મનડું મગન અંતરમાં પ્રગટે છે પ્રીતની અગન, આતમ ઉડે છે એનો ઊંચે ગગન (૨) વાયરમાં વહેલી વસંતી બહાર...
એના પ્રાણમાંથી પ્રસરે છે એવો પ્રકાશ, ઉજાળી ીધા છે ધરતી આકાશ, ભવોભવની પ્રીતડીનો બાંધ્યો છે પાશ,
પૂરી છેરાજુલના અંતરની આશ (૨)
મોક્ષે સિધાવ્યા રાજુલ નેમકુમાર....
આપ ક્યા જાને...
આપ ક્યા જાને નેમિ શ્મેિશ્વર, યહાં હમ સે જીએ જા રહે હૈ,
તુક્કો મીલને કી ઉમ્મિદ રખ , ગમ કે આંસુ પીએ જા રહે હૈ...આપ
.
તું સાગર હૈ. મે ઓસ બિંદુ, મૈં એક સૂર ઓર તું સૂર સિંધુ, સપ્તસૂરો કી સરગમ બનાકર, તેરે ગીતો કો હમ ગા રહે હૈ... આપ
૧૬૮
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
મુખડે પે તેરે મમતા જો મલકે, નૈનો સે તેરે પ્યાર જો છલકે, ક્ષિણા ઔર સમતાક બહતી, ધારા મેં હમ ન્હા રહે હૈ. આપ
તું સમુદ્ર વિજ્ય શિવાદેવી નંઇ, તેરે ચરણો મેં ચોસઠ ઇંa, મીટા દે મેરે ભવોભવ કા ફંદા, યહી અરજ હમ સુના જા રહે હૈ... આપ
વો Hલા સહસાવન... વો કલા સહસાવન વાલા (૨) સુધ બિસરા ગયા મોરી રે (૨) શિવાદેવી નંદકિશોર જે (ર) કર ગયો રે, ર ગયો રે, કર ગયો મની ચોરી રે..
સુધ બિસરા...
કલો કક્લ અખિયન સોહે, ભલે બાદલ મેં જ્યે હોવે (૨) સુરભિ સુહાગન સુંદર સોહે (૨) કલી ભયી સ્તુરી રે... સુધ બિસરા..
કલી કી કલા તીલ હૈ, કલોદધિ ક કલા ક્લરે (૨) વૈસી હી કાલી સુરત તોરી (૨) મેં તો ગયા બલિહારી રે..
સુધ બિસરા... નક ક્સોટ પથ્થર કલો, કલો નૈયો જોદ્ય કે લાલો (૨) જો ભલે ને રાજુલા તારી (૨) જ્ય ગિરનારી રે... સુધ બિસરા..
'ઓ મારા નેમજી તોરણથી ઓ મારા નેમજી તોરણથી રથ ક્યું મોડે, ઓ મારા નેમજી હથલેવો અબ જોડો. મારા નેમજી...
ઓ મારા નેમજી મહેન્દ્ર લગાઈ મારા હાથો મેં, * ઓ મારા નેમજી અહી રો રંગ રાતો. મારા નેમજી.. ઓ મારા નેમજી આઠ ભાવ રી પ્રીતલી, ઓ મારા નેમજી નવમેં ભવ ક્યું તો.... મારા નેમજી..
ઓ મારા નેમજી સોલહ શૃંગાર મેં કીના,
ઓ મારા નેમજી મના રી વાતો જાણો... મારા નેમજી.. ઓ મારા નેમજી બેનડ જૂધ કયા ને માયા, ઓ મારી બેનડ જૂઠે હૈ ઝંઝાલં મોરી બેનણ... તોરણથી...
ઓ મારી બેનડ પશુઓ રોવે ઇણ વાવ મેં, ઓ મારી બેનડ પાપ સે વાડે છે મારી બેનડ... તોરણથી..
૧૬૯
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઓ મારી બેનડ પશુઓં રી પુકાર સુની,
ઓ મારી બેનડ નેનો નેનો કાલજો કપી જે... મારી બેનડ તોરણ... ઓ મારી બેનડ કર્મ ખપાવા મેં જાવુ,
ઓ મારી બેનડ ગઢ ગિરનાર જાવુ મારી બેનડ તોરણથી... ઓ મારા નેમજી થોરે સાથે મેં ચાલું,
ઓ મારા નેમજી સંયમ લઇને ચાલો મારા નેમજી... તોરણ... ઓ મારા નેમજી ભક્તો તોરા ગાવે હૈં,
ઓ મારા નેમજી ભવ ભવ પાર ઉતારો મારા નેમજી... તોરણ...
મેરે ાર પર રખ ઘે
મેરે સર પર રખ છેૢ ઘન્નુ અપને યે ઘેનો હાથ, નેમ પ્રભુજી દીજીએ, નમ જ્લમ કા સાથ
તેરા અહેસાન હોંગા, તેરા ઉપકાર હોગા. સુના હૈ હમને તુમ ભક્તો કી ચાહત પૂરી કરતે હો ઐસા હમને ક્યાં માંગા જો ને સે ડર જાતે હો,
મેરા રસ્તા રોશન હ્યે, આયી અંધયારી રાત..... જ્વમ જ્જમ સે ભટક ભટક ર તેરે દ્વાર પે આયા હું, ભક્તિગીતો કે થાલ કો લે તુમ ચરણોંમે આયા હું,
ચાહે સુખ મેં હો યા દુ:ખ મે બસ થામે રહેના હાથ....
૧૦૦
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
| આવો આવોને ગેમકુમાર,
(રાગ : તને સાચવે પાર્વતી અખંડ સૌભાગ્યવતી...) આવો આવોને નેમકુમાર,
આવોને અમ આંગણીએ. વિનવે રડતી રાજુલનાર,
આવોને અમ આંગણીએ. બાંધ્યા બાંધ્યા તોરણ બારણે, વાગે વાગે શરણાઈ ઢોલ આંગણીએ,
સજ્યા રાજુલ સોળે શણગાર. આપણી આઠ આઠ ભવની પ્રીતલ, નવમે ભવ કેમ વિસારી વધી,
ઓછું આવ્યું શું રાકુમાર.... સુણી પોકાર પશુ પાડતા, પ્રભુ રથને પાછું વાળતા, '' વસીયા ઈ ગઢ ગિરનાર... લીધું સંયમ ક્વલ મોક્ષે ગયા, દિક્ષા લીધી રાજુલ સંગે ગયા, માણેક વંદન વારંવાર...
ભાવના જાગી છે
(રાગ : લગની લાગી છે અગની જાગી છે) ભાવના જાગી છે યાત્રા કરવી છે નેમિનાથ દરશન કાજ.. શાશ્વત ગિરનાર સ્પર્શી ક્યારે હું પાવન થાઉં, નિમિનિરંક્સ ભેટી પાપોને મારા પખાળું, અંતરની આશને... આશને પૂરજો પ્રભુ તમે.. મુક્તિ થકી પણ ભક્તિ લાગે છે મુન્ને વ્હાલી, નમીશ્વરના ચરણે પામું હું પ્રેમની પ્યાલી, સુમીરનના શ્વાસથી... શ્વાસથી સમર્યા રૂ તને... છૂટે ભલે આ જીવન પણ તારી ભક્તિ ના મૂકું તારા પાવન ખોળે હું પુષ્પ બનીને મહેકું આતમની હર આશ છે.. આશ છે અર્પણ પ્રભુ તને..
૧૦૧
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
દર્શન કરવાને અમે
(રાગ : મહેંદી રંગ લાગ્યો..) . દર્શન કરવાને અમે આવીયાને, કાંઈ આંગીનો રૂવે બન્યો હઠ રે... આવ્યા દર્શન કરવા... સમુદ્રવિજ્યના નંદજી રે, કંઈ કેમકુમાર રડા નામ રે... આવ્યા દર્શન કરવા.. શિવદેવી કૂખે અવતર્યા ને, કંઈ શોભે રતન સમાન રે... આવ્યા દર્શન વા... ઉત્તમકુલમાં અવતર્યાને, વાલે નવખંડ રાખ્યા નામ રે.... આવ્યા દર્શન કરવા. માથે મુગટ મોતી ક્યોને, કંઇ કાને કુંડલ સાર રે આવ્યા દર્શન કરવા... બાંહે બાજુબંધ બેરખાને, કંઈ કંઠે નવશરો હાર રે... આવ્યા દર્શન કરવા... હાથની તે કલ્દી હીરે જ્હીને, કંઈ સફલ બીજોર હાથ રે.. આવ્યા દર્શન કરવા.. કેડે કંદોરો હેમનો રે, કંઈ ઘુઘરીએ ઘમકાર આવ્યા દર્શન કરવા.. વંત સોહે ઘડમકળી રે, કંઈ અધર પ્રવાળાનો રંગ રે.. આવ્યા દર્શન કરવા... પાયે તે મો મોતી રે. કંઈ રેશમીઓ સુરવાલ રે... આવ્યા દર્શન કરવા... લીલી ઘોડને પીળો ચાબખો રે, કંઈ પાતળીયો અસવાર રે... આવ્યા દર્શન કરવા... મેં અણસારે ઓળખ્યા રે, કિંઈ રાજીમતીનો ભરથાર રે... આવ્યા દર્શન કરવા.. શરદ પૂનમની શોભા ઘણી રે, કંઈ ચાંદની ખીલી ભલી ભાત રે... આવ્યા દર્શન કરવા..
૧૯૨
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
સોના સમુ દેરાસર ભલુ ને,
કાંઇ રૂપાસમી તેની કોર રે... આવ્યા દર્શન કરવા... મિથ્યા તામસ દૂર થયું રે,
દરશને સમક્તિ પ્રકાશ રે... આવ્યા દર્શન કરવા... ભવ ભ્રમણના ફેરા ટળ્યા રે,
દા આજ નેમિનાથ રે... આવ્યા દર્શન કરવા...
વરરો ભલે વાદળી...
ભલે વાય,
વરસે ભલે વાદળી ને
વાયુ
દાદા તારો ીવડો કદિ ન બુઝાય.
આવે ભલે ને આંધી તોફાનો, ભલે ને ઝંઝાવાત ઝીંકાય દરિયામાં ઊછળે મોજાં તોફાની, પર્વત શિલાઓ ગબડી જાય. એને બુઝવવા આવે અસુરો, એ પણ હારીને ચાલ્યા જાય. આવે ભલેને રાહુ ને તુ, એનો પ્રભાવ પણ પાણી પાણી થાય અલબેલા નેમિનાથ ડુંગરે બિરાજે યાત્રા વાને સહુ ઘેડી દોડીજાય
થાળ ભરી ચોખા....
થાળ ભરી ચોખાને... ઘીનો છે દીવડો, શ્રીફળની જોડ લઇને,
હાલો... હાલો ગિરનાર ઇએ રે. ગિરનાર તીર્થમાં નેમિનાથ શોભતા,
મુખડું પૂનમ કેરો ચંદ રે... હાલો હાલોને.
ગિરનાર તીર્થના ઊંચા રે શિખરો,
જોઇને મન હરખાય રે... હાલો હાલોને. દાદાના ચોકમાં નાચે પારેવડાં,
મોરલા રે ટહુકાર રે... હાલો હાલોને.
દાદાની યાત્રા કરી હૈયું હરખાય છે
સવક્નો રો ઉદ્ગાર રે... હાલો હાલોને.
૧૦૩
..
:
:
:
..
વરસે ભલે.
હા
દાદ
ая
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘોર અંધારી રે...
ઘોર અંધારી રે.. રાતલડીમાં, સપનાં ચાર, પહેલે સપને રે દય તો, ગિરનારજીના ધામ, જાત્રા કશું રે સાથે મળી સહુ ગિરનારજીના ધામ, ભેટવા આવજો રે.. ગિરનારજીમાં, નેમિનાથ ભગવાન ... ઘોર અંધારી રે. બીજે સપને રે... ધa મેં તો... સિદ્ધાચળજી ધામ, આવજો આવજો રે સાથે મળી સહુ.. સિદ્ધાચળજી ધામ, નવ્વાણું કરશું રે.. સાથે મળી સહુંસિદ્ધાચલને ધામ, ભેટવા આવજો રે સિદ્ધાચલમાં... આશ્વર ભગવાન . ઘોર અંધારી રે. ત્રીજ સપને રે ધ્રા તો, શંખેશ્વરજી ધામ, આવજો આવજો રે સાથે મળી સહુ, શંખેશ્વરજી ધામ, અમ કરશું રે સાથે મળી સહુ. શંખેશ્વરજી ધામ, ભેટવા આવજો રે શંખેશ્વરમાં, પાર્શ્વનાથ ભગવાન. .. ઘોર અંધારી રે.. .
હેલો મારો સાંભળો...
દુહો)
સોરઠ દેશમાં સંચર્યો, ન ચઢ્યો ગઢ ગિરનાર;
સહસાવન ફરશ્યો નહિં, એનો એળે ગયો અવતાર... હેલો મારો સાંભળો ગિરનારના રાજા, સમુદ્ર વિજ્યના બેટા ને શિવાદેવીના નંદ
મારો હેલો સાંભળો... હો. હુકમ ક્રો તો ઘા જાત્રાએ આવું, ભવોભવના કર્મ ખપાવી મોક્ષે ચાલ્યા જાવું,
... મારો હેલો. ઊંચા ઊંચા ડુંગરાને વસમી છવાટ, કેમ કરીને આવું દાદા પડો મારો હાથ,
.. મારો હેલો.
૧૦૪
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
નર અને નારી તારી જાત્રાએ આવે, ચરણકમળ તારા સેવીને,
ભવસાગર તરી જાવે... મારો. નેમિનાથ દાદાની અદ્ભુત લીલા ન્યારી, આ સેવક્નો હાથ પી, .
લઈ લ્યોને ઉગારી... મારો હે શ્રાવકો મળી સૌ યાત્રાએ આવે,
ધનવૈભવ લૂંટવી તેતો પુણ્યકર્મ પાવે... મારો -
'ઝનન ઝનન ઝનજરો રે...
ઝનન ઝનન ઝનકારો રે, બોલે આતમનો એક્તારો રે,
હવે પ્રભુજી પાર ઉતારો. તારલિયાના તોય નહિ પણ સૂરજ ચંદ્મ એક છે દેવ અનેરા દુનિયામાં પણ મારે મન તું એક છે ઝનન ઝનન ઝનકારો રે, બોલે ઘૂઘરીનો ઘમરો રે.. હવે... અવની પર આકાશ રહે તેમ #જો અમ પર છાયા, નિશદિન અંતર રમતી રહેજો નેમિવર તારી માયા, ચમક ચમક ચમકારો રે, તારો મુખડનો મલકારો રે... હવે ઉષા સંધ્યાના રેશમ ઘરે, સૂરજ ચંદા ઝૂલે, ચડતી ને પડતીના ઝૂલે માનવ સઘળા ઝૂલે, સનન સનન સનકારો રે, તારી વાણીનો રણકારો રે... હવે.. તું છે માતા, તું છપિતા, તું છે ળનો દીવો, શિવાદેવીના નાના નંદન, ળમાં જુગ જુગ જીવો, ઝનન ઝનન ઝનકારી રે, મુજ પ્રાણ થી તું પ્યારો રે... હવે..
૧૦૫
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીનાનાથજી...
'
એક બાર મુખડો બતાઓ દીનાનાથજી, થારી મોહની મૂરત લાગે પ્યારી, નેમિનાથ અરજ સુણો... એકબાર રૈવતાચલના રાજા થે, તો ગિરનારના રાજા, શિવાદેવી રા લાડક લાલ, નેમિનાથ અરજ સુણો... એકબાર નિર્દોષ પશુઅની થે તો, કરૂણા કીધી અપાર રે, મારા વાલજી રાજીમતી રા કંત, નેમિનાથ અરજ સુણો... એકબાર રહનેમિ તાર્યા ઘા, ગન્તુકુમાલને તાર્યા હો, મારી નાવ લગાવે ભવપાર, નેમિનાથ અરજ સુણો... એકબાર ઘa થોને માલુમ હોવે, થોરે શરણે આયા હો, નહીં ભુલેગા થારો ઉપકાર, નેમિનાથ અરજ સુણો... એકબાર કોયલ બોલે મીઠી મીઠ, મોરિયાજી બોલે હો, થોરા બાલ કરે રે પુકાર, નેમિનાથ અરજ સુણો.... એકબાર
નેમ રાજુલ છે...
રાગ : ટ્રલ લગા દિયા નેમ રાજુલ અમોલા રતન,
જૈન ધર્મના બાગના છે સુવાસિત સુમન... નેમ જાણે હો ત્યાગની મૂર્તિ, નેમ વિના રાજુલ કેટલી ઝૂરતી,
લગ્ન મંડપ એડી ચાલ્યા, નેમ બંધન છે ચાલ્યા,
ધર્મના વા સ્તન... તેમના સંયમને શ્રદ્ધાના બળથી, ઝૂરતી રાજુલની વેદના ફળતી,
જેનેમ ત્યાગે, તપના બળથી વિશ્વત્યાગે,
ધર્મના ખિલ્યા સુમન...
૧૦૬
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
સામાન્ય ભક્તિગીત વિભાગ
ભગવાનની કૃપાનો
ભગવાનની કૃપાનો ભરપૂર છે ખજાનો, ખુટે નહી પિ, એની પ્રીતનો ખજાનો..... લેનાર હોય એને, આપે હજાર હાથે, ખાલી ન જાય કોઇ, ઘતાર છે મજાનો..... એની નરમાં, કોઇ, ઉંચુ નથી કે નીચું સહુએ છે એક સરીખા, નાનો ન કોઇ મોટો..... દેખી શકાય તુષ્ણે, દ્રષ્ટિ નથી અમારી ઘટ ઘટ માંહી બિરાજે, આવી ને નોમાનો... દુઃખિયાનો તું દિલાસો, ડૂબતાનો તું સહારો શ્રદ્ધાભરી છે હૈયે, આખર તું તારવાનો.....
આશરા ઈરા જ્યાં
આશરા ઇસ જ્યાં કા મિલે ના મિલે, મુજ કો તેરા સહારા સહ્ય ચાહિયે.... યહાં ખુશીયાં હૈ કમ, ઔર જ્યાદા હૈ ગમ, જ્હાઁ દેખો વહાં હૈ, ભરમ હી ભરમ મેરી મહેફિલ મેં શમા જ્યે ના ક્લે, મુજ કો તેરા ઉજાલા સર્દા ચાહીયે... મેરી ધીમી હૈ ચાલ, ઔર પથ હૈ વિશાલ, હર ક્દમ પે મુસીબત હૈ, અબ તો સંભાલ, ઔર મેરે થકે હૈ ચલે ના ચલે, મુો તેરા ઇશારા સદા ચાહીયે..... ભી વૈરાગ હૈ, ક્શી અનુરાગ હૈ, માલી બદલાતે હૈ, વહી બાગ હૈ, મેરી ચાહત કી દુનિયા બર્સ ના બસે, મેરે દિલ મે બસેરા તેરા ચાહિયે.....
૧૦
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
તુજ ણાધાર માં
તુજ ણાધારમાં હું, નિત્ય ભીંજાતો રહું, પાર્શ્વ શંખેશ્વર પ્રભુજી, શરણ હું તારું લડું... તું જ છે મારું જીવન તારા વિના ચિત્ત ના ઠરે, નામ તારું હરપલ, મારા ઉરમાં ધબક્યા રે; વિયોગની વસમી અવસ્થા, કીમ હું જીવીત રહું..... તું વસે છે કેટલે દૂર, હું અહીં સબડયા ક્યું, તું મજેથી હાલતો, હું અહીં તહીં ભટક્યા ક્યું; પ્રાણ પ્યારા નહી મળે તો, આયખું પૂરું .....
પ્રીતડી તારી ને મારી, કેટલી ઉમા હશે, હરઘડી તુઘ્ને ના ભુલું, કેવા ઋણબંધન હશે; મન મનાવું ક્યાં સુધી, વિયોગમાં ઝુર્યા ..... આંસુઓ એક દિવસ મારા, તુબ્ને પીગળાવશે, આશ છે એવી હૃદ્યમાં, એક દિ મળવા આવશે; તુજ ભરોસે છે બાળક, એથી વધારે શું ....
તારે દ્વારે આવીને
તારે દ્વારે આવીને કોઇ, ખાલી હાથે જાય ના, ઝુણા નિધાન, ક્રુણા નિધાન
આ દુનિયામાં, કોઇ નથી રે, તુજ સરીખો ઘતાર, અપરંપાર ક્યા છે તાહરી, તારા હાથ હજાર, તારી જ્યોતિ પામીને કોઇ, અંધારે અટવાય ના..... શરણે આવેલાનો સાચો, તું છે રક્ષણહાર, ડગમગતી જીવન નૈયાનો, તું છે તારણહાર, તારે પંથે જ્ગારો યે, ભવરણમાં ભટકાય ના..... ખૂટે નહી ક્દપિ એવો, તારો પ્રેમ ખજાનો, મુક્તિનો મારગ બતલાવે, એવો પંથ મજાનો, તારે શરણે જે કોઇ આવે, રંક પણ રહી જાય ના.....
૧૭.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરૂણાના રિસંધુ પ્રભુજી
(રાગ : તું જ્હાં જ્હાં રહેગા મેરા શાયા સાથ...) રૂણાના સિંધુ પ્રભુજી, દુઃખ દૂર ર અમારા, વિનવીએ તને વિભુજી, પાપો ક ર અમારા......
તને યાદ ક્રી પ્રભુજી, જે વહે છે મારા આંસુ, વસમા વિરહની વાતો તને કહે છે મારા આંસુ, શ્રદ્ધા છે ક્યારેક તું મળશે લૂગ્ધાને મારા આંસુ,
વીતી ગયા છે પ્રભુજી, એ આશાના ... મારા.... દર્શનથી તારા અમને, જીવવાનું જોમ મળતું, હૈયામાં શાંતિ થાતી, જે રહે છે સાય બળતું, તું સાથે છે અમારી, તેથી ભક્તિમાં મનડું ભળતું, ફ્લેવી છે બધી હકીક્ત, સુખ દુખના સાથી મારા.....
દુખિયાના ઓ ક્લિાસા, એક જ છે આશ તારી, રીઝવવા પ્રભુજી તમને, વર્ણવીએ ક્યા અમારી, હવે જીવન નાવડીને, કો પાર પ્રભુજી પ્યારા....
' | રજૂરી ગરમી સે સૂરજ કી ગરમી સે ક્લતે હુએ તન ને,
મિલ જાયે તવર કી થયા ઐસા હી સુખ મેરે મનકો મિલા હૈ મૈ,
બ સે શરણ તેરી આયા...મેરે નાથ... ભટકા હુઆ મેરા મનથી કોઈ મિલ ના રહા હો સહારા, લહેરો સે લટી હુઈ નાવ કો જૈસે, મિલ ના રહા હો નિારા, ઉસ લડખવતી હુઈ નાવ કે જે કિસી ને ક્વિારા દિખાયા... શીતલ બની આગ ચંન કે જૈસી, રાઘવ કૃપા હો જો તેરી, ઉજ્યારી પૂનમ મ હો જાયે રાતે, જે થી અમાવસ અંધેરી, યુગ યુગ સે પ્યાસી મરુભૂમીને જૈસે, સાવન ક સંદેશ પાયા.. જિસ રાહો કે મંઝિલ તેરા મિલન હો, ઉસ પર દમ મેં બઢાઉ: ફલો મેં ખારો મેં પતઝડ બહારો મેં, મૈ ના ક્ષ્મી ડગમગાઉ પાની કે પ્યાસે કે તકદીર ને જૈસે, જિ ભરકે અમૃત પિલાયા..
૧૦૯
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક ઘી પ્રભુ એક ઘડી પ્રભુ ઉર એકાતે આવીને સ્નેહે મળે ...સોનામાં સુગંધ ભળે. ખોયું હોય જીવનમાં જે જે, પાછું આવી મળે
જ્યાં જ્યાં હાર થઈ જીવનમાં, ત્યાં ત્યાં જીત મળે સોનામાં સુગંધ ભળે. ના કાંઈ લેવું... ના કાંઈ દેવું, ચિન્તા એની ટળે ના હોય મૃત્યુ... ના હોય જીવન, ફેરા mતના ટળે સોનામાં સુગંધ ભળે. કર્મ કીધાં હોય જે જીવનમાં, સઘળા સાથે બળે, કરુણાસાગર વીર પ્રભુનો સાચો સંબંધ મળે ..સોનામાં સુગંધ ભળે.
| | આંખ મારી પ્રભુ | આંખડી મારી પ્રભુ હરખાય છે.
જ્યાં તમારા મુખના દર્શન થાય છે ..આંખડી મારી પ્રભુ. પગ અધીરા દોડતાં દેરાસરે દ્વારે પહોંચે ત્યાં આજે પો થાય છે. ..આંખડી મારી પ્રભુ. દેવનું વિમાન જાણે ઊતર્યું એવું મંદિર આપનું સોહાય છે ...આંખડી મારી પ્રભુ. ચાંદની જે વી પ્રતિમા આપની તેજ એનું ચોતરફ ફેલાય છે ..આંખડી મારી પ્રભુ. મુખડું જાણે પૂનમનો ચન્દ્રમાં ચિત્તમાં ઠંડક અનેરી થાય છે. ..આંખડી મારી પ્રભુ. બસ ! તમારા રૂપને નિરખ્યા કરું લાગણી એવી હૃદયમાં થાય છે ..આંખડી મારી પ્રભુ.
૧૮૦
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમી ભરેલી નજરું
અમી ભરેલી નખ્ખું રાખો... મહાવીર શ્રી ભગવાન રે દર્શન આપો દુઃખડાં કાપો... મહાવીર શ્રી ભગવાન રે ચરણ કમળમાં શીશ નમાવું... વંદન કરું મહાવીર રે દયા કરીને ભક્તિ દેજો મહાવીર શ્રી ભગવાન રે હું દુઃખિયારો તારે દ્વારે... આવી ઊભો મહાવીર રે આશિષ દેજો ઉરમાં લેજો... મહાવીર શ્રી ભગવાન રે તારા ભરોસે જીવન નૈયા... હાંકી રહ્યો મહાવીર રે બની સુકાની પાર ઉતારો... મહાવીર શ્રી. ભગવાન રે ભકતો તમારા કરે વિનંતી... સાંભળજો મહાવીર રે મુજ આંગણમાં વાસ તમારો... મહાવીર શ્રી ભગવાન રે
ગમે તે સ્વરૂપ
ગમે તે સ્વરૂપે ગમે ત્યાં, બિરાજો
· પ્રભુ મારા વંદન... પ્રભુ મારા વંદન ભલે ના નિહાળું... નથી તમોને મળ્યા ગુણ તમારા... સફળ મારું જીવન...ગમે તે સ્વરૂપે મ અસંખ્ય મળ્યા તે ગુમાવ્યા
ન કર્યો ધર્મ કે... ન તમોને સંભાર્યાં
હવે આ જીવનમાં... કરું હું વિનંતી સ્વીકારો તમે તો... તૂટે મારાં બંધન...ગમે તે સ્વરૂપે મને હોંશ એવી... ઊજાળ જ્ગતને
મળે જો કિરણ મારા... મનના દિપકને
તમે તેજ આપો... જ્લાવું હું જ્યોતિ અમરપંથે સહુને... કરાવે તું દર્શન...ગમે તે સ્વરૂપે
૧૮૧
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઝગમગતા તારલાનું...
ઝગમગતા તારલાનું દેરાસર હોજો એમાં મારા પ્રભુજીની પ્રતિમા હોજો સુંદર સોહામણી આંગી હોજો
.ઝગમગતા
અમે અમારા પ્રભુજીને ફૂલોથી વધાવીશું ફૂલોનહીં મળે તો અમે... કળીઓથી વધાવીશું ળીઓથી સુંદર ડમરો હોશે... એમાં મારા. અમે અમારા પ્રભુજીને... સોનાથી સજાવીશું સોનું ના મળે તો અમે... રૂપાથી સજાવીશું રૂપાથી સુંદર હિરલા હોશે. એમાં મારા અમે અમારા પ્રભુજીને... મંદિરમાં પધરાવીશું મંદિરમાં પધરાવી અમે... હૃદ્યમાં પધરાવીશું હૃદ્યસિંહાસને બેસણાં હોજો... એમાં મારા.
તમે મન મૂકીને...
તમે મન મૂકીને વરસ્યા... અમે જ્ઞમજ્નમના તરસ્યા તમે મુશળધારે વરસ્યા... અમે જ્ગમજ્નમના તરસ્યા હજાર હાથે તમે દીધું પણ ઝોળી અમારી ખાલી જ્ઞાન ખજાનો તમે લૂંટાવ્યો તોયે અમે અજ્ઞાની તમે અમૃત રૂપે વરસ્યા... અમે. વહાવી જીવન નિર્મળ કરવા ફ્લાવી આતમ ઉજ્જ્વળ કરવા
તમે સૂરજ થઈને ચમક્યા... અમે. એવી તમારી વાણી
સ્નેહની ગંગા તમે પ્રેમની જ્યોતિ તમે
શબ્દે શબ્દે શાતા આપે એ વાણીની પાવનતાને અમે કદિ ન જાણી તમે મહેરામણ થઈ ઉમટ્યા અમે કાંઠે આવી તરસ્યા...
૧૮૨
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
' નામ હે તેરા તારણહારા... નામ હૈ તેરા તારણહારા.... કબ તેરા દર્શન હોગા ? બ્લિક પ્રતિમા ઈતની સુંદર,
વો દ્વિતના સુંદર હોગા.... નામ હૈ.. તુમને તારે લાખો પ્રાણી.. યે સંતોની વાણી હૈ, તેરી છબી પર મેરે ભગવંત... યે દુનિયા દીવાની હૈ, ભાવસે તેરી પૂજા રચાઉં... જીવન મેં મંગલ હોગા
..ક્લિક પ્રતિમા.. સુરવર મુનિવર ક્લિકે ચરણે નિશદિન શીશ ઝુકાતે હૈ, જો ગાતે હૈ પ્રભુ કિ મહિમા.. વો સબકુછ પા જાતે હૈ, અપને કષ્ટ મિટાને કો તેરે ચરણો મેં વંદન હોગા
..ક્લિી . મનકી મુરાદૈ લેકર સ્વામી તેરે ચરણ મેં આયે હૈ, હમ હૈ બાલક તેરે ચરણ મેં તેરે હી ગુણ ગાતે હૈ, ભવસે પાર ઊતરને કો તેરે ગીતોં કા સરગમ હોગા
| ...ત્મિકી.. ofઘl iઘot ઝંખે મારું મન બંધન બંધન ઝંખે મારું મન, પણ આતમ ઝંખે છુટકારો, મને દહેશત છે આ ઝઘડામાં, થઈ જાય પૂરો ના મારો
.બંધન બંધન. મધુરાં મીઠાં ને મનગમતાં, પણ બંધન અંતે બંધન છે, લઈ જાય જનમના ચકરાવે, એવું દુ:ખદાયી આલંબન છે, હું લાખ મનાવું મનડાને, પણ એક જ એનો ‘ઉહકારો'
..બંધન બંધન. અકળાયેલો આતમ કે' છે, મને મુક્ત ભૂમિમાં ભમવા દો, ના રાંગ રહે, ના દ્વેષ રહે, એવી કક્ષામાં મને રમવા દો, મિત્રાચારી આ તનડાની, બે ચાર ઘડીનો ચમકારો,
..બંધન બંધન. વરસો વીત્યાં, વીતે દિવસો, આ બે શક્તિના ઘર્ષણમાં, મને શું મળશે, વિષ કે અમૃત, આ ભવસાગરના મંથનમાં ? જ્યારે પંખી આ પિંજરાનું, કરશે મુક્તિનો ટહુકારો ?
બંધન બંધન.
II
૧૮૩
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
મુક્તિ મળે કે મેવા મળે કે
મુક્તિ મળે કે ના મળે...
ના મળે... મારે ભક્તિ તમારી કરવી છે; ના મળે... મારે સેવા તમારી કરવી છે.
મુક્તિ મળે કે...
મારો કંઠ મધુરો ના હોય ભલે, મારો સૂર બેસૂરો હોય ભલે; શબ્દો મળે કે ના મળે, મારે સ્તવના તમારી કરવી છે.
મુક્તિ મળે કે...
આવે જીવનમાં તડકા ને છાયા, સુખ દુઃખના પડે ત્યાં પડાયા; કાયા રહે કે ના રહે, મારે માયા તમારી કરવી છે.
મુક્તિ મળે કે...
હું પંથ તમારો ોડું નહિં, ને દૂર દૂર કયાંયે દોડું નહિં; પુણ્ય મળે કે ના મળે, મારે પૂજા તમારી કરવી છે. મુક્તિ મળે કે...
૧૯૪
ઓ વીર તારા ચરણક્મળમાં
(રાગ : અમી ભરેલી...) ઓ વીર તારા ચરણક્મળમાં આ જીવન કુરબાન છે, મારા જીવનની નૌકાનું તુજ હાથ સુકાન છે. સુખ આવે કે દુ:ખ આવે મને તેનું કંઈ નહીં ભાન રે, તારી ભક્તિમાં મસ્ત બનીને આ કાયા કુરબાન છે...ઓ વીર ! ભવસાગરમાં આવી છે આંધી એમાંથી મને તારજે, મને તો તારી એક જ આશા તું મારો આધાર છે...ઓ વીર ! તારી સેવામાં મસ્ત બનું ને બીજું મારે નહીં કામ રે, તારી પૂજામાં મસ્ત બનીને તારા ગુણલા ગાવા છે તારી ભક્તિમાં આંચ ન આવે એટલું મારું ધ્યાન છે, આ દુનિયાની મોહમાયામાં તું એક તારણહાર છે...ઓ વીર ! ભવના મુસાફર પ્રેમે વિનવે, ભક્તોને તમે તારજો, ભક્ત અંતરથી આગ્રહ કરતો પ્રેમે વહેલા આવજો...ઓ વીર !
...ઓ વીર !
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારો ઘન્ય બન્યો... મારો ધન્ય બન્યો આજે અવતાર,
કે મળ્યા અને પરમાત્મા, શું મોંઘો ને મીઠે સત્કાર,
કે મળ્યા અને પરમાત્મા... શ્રદ્ધાના લીલુડાં તોરણ બંધાવું,
ભક્તિના રંગોથી આંગણ સજાવું, હો.... સજે હૈયું સોનેરી શણગાર...
કે મળ્યા અને પરમાત્મા... પ્રીતિનાં મઘમઘતાં ફૂલડે વધાવું,
સંસ્કરે ઝળહળતા દવડા પ્રગટાવું, હો રે મનનો મોરલિયો ટહુકાર...
કે મળ્યા અને પરમાત્મા... ઉરના આસનીએ હું તો પ્રભુને પધરાવું
જીવન આખું તારા ચરણે બિછવું, હો.... હવે થાશે આતમનો ઉદ્ધાર.
કે મળ્યા અને પરમાત્મા... | મારા વ્હાલા પ્રમુખ મારા વ્હાલા પ્રભુ ક્યારે મળશો મને, મારી આશા પૂરી ક્યારે કરશો તમે. કરુણા સાગર છે બિરુદ તમારું પ્રભુ, કરુણા કરશો એ આશા ધરું હું પ્રભુ, રાત દિવસ પ્રભુ તુન્ને યાદ કરું... મારી આશા. મારી કબૂલાત છે કે પતિત હતો હું, પણ પતિતોને તારનારો એક જ છે તું, તારી માયાને શયામાં રહેવું ગમે. મારી આશા. તુને ઓળખી શકું એવી દષ્ટિ તું દે, તુમ્ને નરખી શકું એવી શક્તિ તું કે, રાત દિવસ પ્રભુ સમરું તુક્મ... મારી આશા.
૧૮૫
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
યહ હૈ પાવન ભૂમિ...
યહ હૈ પાવન ભૂમિ, યહાં બાર બાર આના... પ્રભુ વીર કે ચરણો મેં, આર કે ઝૂક જાના... યહ હૈ. તેરે મસ્તક પે મુગટ હૈ, તેરે કાનો મેં કુંડલ હૈ, તું તો શ્રુણા સાગર હૈ મુજ પર ક્રુણા ના... યહ હૈ. તું જીવન સ્વામી હૈ, તું અંતર્યામી હૈ, મેરી બિનતી સુન લેના, ભવ પાર ક્યા દેના... યહ હૈ. તેરી સાવલી સૂરત હૈ, મેરે મનકો લુભાતી હૈ, મેરે પ્યારે પ્યારે શ્મિરાજ, યુગ-યુગ મેં અમર રહના... યહ હૈ. તેરા શાસન સુંદર હૈ, સભી જીવો કા તારક હૈ, મેરી ડૂબ રહી નૈયા, નૈયા પાર લગા દેના... યહ હૈ.
હું કરું છું પ્રાર્થના...
હું કરું છું પ્રાર્થના... મને પ્રેમ તારો આપજે, કાંઈ ખોટું કામ તો હોઉં... ત્યારે તું મને વારજે... જીવન છે સંગ્રામ... કોઈની હાર કોઈની જીત છે, જાણું છું સંસાર આ તો... સુખદુ:ખનો સાર છે, હારથી હારી ન જાઉં... એવી હિંમત આપજે ધન મળે કે ન મળે પણ... ધર્મ ને હું જાળવું, તારો પંથ ચૂકી ન જાઉં... એટલું સંભાળવું, તે છતાં ભૂલો પડું તો... સાચે રસ્તે વાળજે મોક્ષની ચિંતા નથી... હું રાત-દિન ભક્તિ કરું, તારું નામ ભુલાય નહિ. ભાવના એવી ભાવું, ડગુમગુ નહિ હું કદાપિ... શ્રદ્ધા એવી આપજે
૧૮૬
...કાંઈ ખોટું.
...કાંઈ ખોટું.
...કાંઈ ખોટું.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
'ચાર દિવસનાં ચાંદાં પધ... ચાર દિવસનાં ચાંદરડાં પછી જુઠી માયા શા માટે? જે ના આવે સંગાથે... તેની મમતા શા માટે? આ વૈભવ સાથે ન આવે... પ્યારા સ્નેહીઓ સાથે નાવે. તું ખૂબ મથે જેને જાળવવા તે યૌવન સાથે ન આવે, અહીંનું અહીંયાં રહેવાનું ને... એની ચિંતા શા માટે ? મેં બાંધેલી મહેલાતોને... ધનદોલતનું કાલે શું થાશે, જો જાવું પડશે અણધાર્યું... તારા પરિવારનું ત્યારે શું થાશે, સૌનું ભાવી સૌની સાથે... તેની ચિંતા શા માટે ? સુંવાળી દોરીનાં બંધન... સહુ આજે પ્રેમ થકી બાંધે, પણ તૂટે તંતુ આયુષ્ય... ત્યારે કોઈ ન સાંધે, ભીડ પડે ત્યારે તડ-તડ તૂટે... એવા બંધન શા માટે ?
મારું આયખું ખૂહે... મારું આયખું ખૂટે જે ઘડીએ, ત્યારે મારા હૃદયમાં પધારજો છે અરજી તમોને બસ એટલી, મારા મૃત્યુને સ્વામી સુધારજો. જીવનનો ના કોઈ ભરોસો... દોડાદોડીના આ યુગમાં, અંતરિયાળે જઈને પડું જો... ઓચિંતા મૃત્યુના મુખમાં, ત્યારે મારા સ્વન બનીને આવજે,
થોડા શબ્ધ ધરમના સુણાવજો ... છે અરજી ... દર્દ વધ્યા છે. આ દુનિયામાં... મારે રિબાવી રિબાવીને, એવી બિમારી છે અને સતાવે... છેલ્લી પળોમાં રડાવીને, ત્યારે મારી મદદમાં પધારજો, પીડા સહેવાની શક્તિ વધારજો..... છે અરજી ... જીવવું થોડું ને ઝંઝાળ ઝાઝી, એવી સ્થિતિ છે આ સંસારની, છૂટવા દે ના મરતી વેળાએ... ચિંતા મને જો પરિવારની, જ્ઞાન દિપક તમે પ્રગટવજો... મારા મોહ તિમિરને હરાવજો. ... છે અરજી ...
૧૮.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભક્તિ રતાં છૂટે મારા...
ભક્તિ રતાં છે મારા પ્રાણ, પ્રભુ એવું માગું છું; રહે હૃદ્ય કમળમાં તારૂં ધ્યાન, પ્રભુ એવું માગું છું...
તારૂં મુખડું પ્રભુજી હું જોયા , રાત દિવસ ગુણો તારા ગાયા કરૂં, અંત સમયે રહે તારૂં ધ્યાન...
મારી આશા નિરાશ કરશો નહિ, મારા અવગુણ હૈયે ધરશો નહિ, શ્વાસેશ્વાસે રહે તારૂં ધ્યાન
મારા પાપ ને તાપ સમાવી દેજો, આ સેવનેે ચરણોમાં રાખી લેજો, આવી દેજો દર્શન ઘન
તારી આશાએ પ્રભુ હું તો જીવી રહ્યો, તમને મળવાને પ્રભુ હું તો તલસી રહ્યો,
મારી કોમળ કાયા કરમાય
મારા ભવોભવના પાપો દૂર કરો, મારી અરજી પ્રભુજી હૈયે ધરો, મને રાખજો તુમ્હારી પાસ તમે રહેજો ભવોભવ સાથ
૧૮૮
...પ્રભુ...
......
......
......
...પ્રભુ... પ્રભુ...
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુ એ વિનંતી... પ્રભુ ! એ વિનંતી, હવે તો સ્વીકારો; નથી ગમતું ભવમાં, હવે તો ઉગારો...પ્રભુ કદિ ક્રોધના તો, વાદળ ચડે છે; સમક્યા સૂરજ્યે તે આવરે છે
સમીર થઈ ક્ષમાના હવે તો પધારો... કદિ માન હાથી, આવી ચડે છે; વિનયના શિખરેથી ગબડાવી દે છે
સમર્પણની સરગમ, બનીને પધારો... કદિ મોહના તો, સર્પો શે છે; સંયમની સાધનાને, સળગાવી દે છે
મયૂર બનીને, હવે તો પધારો... કદિ તો કપટના, કંટા ઉગે છે; નિખાલસ વિચારોના, ફૂલોને વિંધે છે
માળી બનીને, હવે તો પધારો... લાલસાનો સાગર, તોફાને ચડે છે; તપ અને ત્યાગના, વહાણો ડૂબે છે.
સુકની બનીને, હવે તો પધારો... હૃદ્ય કમલમાં, જે તું પધારેજીવનની નૈયા તો, પહોંચે ક્લિારે,
રાહબર બનીને, હવે તો પધારો... છેલ્લી આ વિનંતી છું છું તમોને; વિસારી ના દેશો, પ્રભુજી અમોને,
શ્વાસોની ધડક્ત, બનીને પધારો.... | આટલું તો આપજે... આટલું તો આપજે ભગવાન ! મને છેલ્લી ઘડી, ના રહે માયાતણાં બંધન મને છેલ્લી ઘડી. આ જીંદગી મોંઘી મલી... પણ જીવનમાં જાગ્યો નહિં, અંત સમયે મુજને રહે... સાચી સમજ છેલ્લી ઘડી...
જ્યારે મરણ શય્યા પરે... મીંચાય છેલ્લી આંખડી તું આપજે ત્યારે પ્રભુમય... મન મને છેલ્લી ઘડી... હાથ-પગ નિર્બળ બને ને... શ્વાસ છેલ્લો સંચરે,
ઓ દયાળુ ! આપજે.. દર્શન અને છેલ્લી ઘડી.. હું જીવનભર સળગી રહ્યો... સંસારના સંતાપમાં, તું આપજે શાંતિભરી નિદ્રા અને છેલ્લી ઘડી.. અંત સમયે આવી મુક્લે, ના દમે ઘટ દુશ્મનો, જાગ્રત પણે મનમાં રહે... તારું સ્મરણ છેલ્લી ઘડી...
૧૮૯
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૈત્રી ભાવનું પવિત્ર ઝરણું મૈત્રીભાવનું પવિત્ર ઝરણું, મુજ હૈયામાં વહ્યા કરે, શુભ થાઓ આ સક્સ વિશ્વનું, એવી ભાવના નિત્ય રહે; ગુણથી ભરેલા ગુણીક્ત દેખી, હૈયું મારું નૃત્ય કરે, એ સંતોના ચરણકમલમાં , મુજ જીવનનું અર્થ રહે.... દીન , કુર ને ધર્મ વિહોણા, દેખી દિલમાં દર્દ રહે, કરૂણા ભીની આંખોમાંથી, અશ્રુનો શુભસ્રોત વહે.... માર્ગ ભૂલેલા જીવન પથિક ને માર્ગ એંધવા ઉભો રહું, કરે ઉપેક્ષા એ મારગની, તોયે સમતા ચિત્ત ધરું... ચંદ્ર-પ્રભુની ધર્મ ભાવના, હૈયે સૌ માનવ લાવે, વેરઝેરના પાપ તજીને, મંગલ ગીતો એ ગાવે....
સમતાથી સહ,
(રાગ ઓઘો છે અણમૂલો..) સમતાથી દર્દ સહું પ્રભુ એવું બળ દેજો, મારી વિનંતી માનીને મને આટલું બળ દેજો. કોઈ ભવમાં બાંધેલા મારા કર્મો જાગ્યા છે, કાયાના દર્દરૂપે મને પીડવા લાગ્યા છે, આ જ્ઞાન રહે, તાજું, એવું સિંચન જળ દેજો ...સમતાથી... દર્દોની આ પીડા રડવાથી મટશે નહિં, હું કલ્પાંત કરું તો પણ આ દુઃખ તો ઘટશે નહિં, દુધ્ધન નથી કરવું એવું નિશ્ચય બળ દેજો .સમતાથી... આ કાયા અટકી છે નથી થાતાં તુજ દર્શન, ના જઈ શકું સુણવાને ગરની વાણી પાવન, ક્લિમંદિર જાવાનું ફરીને અંજળ દેજો ..સમતાથી... નથી થાતી ધર્મક્રિયા એનો રંજ ઘણો મનમાં, દિલડું તો દોડે છે પણ શક્તિ નથી તનમાં, મારી હોંશ પૂરી થાએ એવો શુભ અવસર દેજો .સમતાથી. છેને આ દર્દ વધે, હું મોત નહીં માનું, વળી, છેલ્લા શ્વાસ સુધી હું ધર્મ નહીં ત્યાગું, રહે ભાવ સમાધિનો એવી અંતિમ પળ દેજો સમતાથી..
૧૯૦
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
વ્હાલા મારા હૈયામાં...
(રાગ : આંધળી મા નો કાગળ) વ્હાલા મારા હૈયામાં રહેજે... ભૂલું હું ત્યાં તું ટોક્તો રહેજ
.
...
માયાનો છે કાદવ એવો, પગ તો ખૂંચી જાય હિંમત મારી કામ ના આવે, તું જ પકડજે
બાંય
વ્હાલા મારા.
મરકટ જેવું મન આ મારું, જ્યાં ત્યાં કૂદકા ખાય મોહ મદિરા ઉપર પીધો ને... પાપે પ્રવૃત્તિ થાય
વ્હાલા મારા.
...
૧૯૧
દેવુ પતાવવા આવ્યો ામાં, દેવું વધતું જાય, છૂટવાનો એક આરો હવે તો, તું ઘેડે તો છુટાય
વ્હાલા મારા.
વ્હાલા મારા.
ભક્ત હૃદયનું દર્દ હવે તો... મુખે કહ્યું ના જાય સોંપ્યું મેં તો તારા ચરણમાં... થવાનું હોય તે થાય
વ્હાલા મારા.
અબ સોંપ દીયા...
અબ સોંપ ીયા ઈસ જીવન કો ભગવાન તુમ્હારે ચરણો મેં, મેં હું શરણાગત પ્રભુ તેરા રહો ધ્યાન તુમ્હારે ચરણોમેં... મેરા નિશ્ચય બસ એક વહી મૈં તુમ ચરણોં કા પૂજારી બનું; અર્પણ દૂં દુનિયાભર કા સબ પ્યાર તુમ્હારે ચરણોં મેં... અબ. મૈં જ્ગ મેં રહું તો ઐસે રહું... જ્યું જ્લ મેં કમલ કા ફૂલ રહે; હૈ મન વચ કાય હૃદય અર્પણ ભગવાન તુમ્હારે ચરણોં મેં... અબ. જ્હાં તક સંસાર મેં ભ્રમણ ક્યું તુજ ચરણોં મેં જીવન કો ધરું; તુમ સ્વામી મૈં સેવક તેરા ધરું ધ્યાન તુમ્હારે ચરણોં મેં... અબ મૈં નિર્ભય હું તુજ ચરણોં મેં આનંદ મંગલ હૈ જીવન મેં; રિદ્ધિ સિદ્ધિ ઔર સંપત્તિ મિલ ગઇ હૈ પ્રભુ તુજ ચરણોં મેં... અબ મેરી ઇચ્છ બસ એક પ્રભુ એક બાર તુજે મિલ જાઉં મેં; ઇસ સેવક કી હર રગરગ કા હો તાર તુમ્હારે હાથોં મેં... અબ
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
બઘી મિલક્ત તને ધરું તો પણ
ન
બધી મિલક્ત તને ધરું તો પણ, તારી ણાની તોલે ના આવે... તેં મને પ્યાર જે ર્યો ભગવંત, મારાથી એનું મૂલ ના થાયે.... જિંદગી ભર તને ભજું તો પણ, તારી મમતાની તોલે ન આવે... તેં મને પ્રેમ જે દીધો ભગવંત, મારાથી એનું મૂલ ન થાયે.... અનાદિ કાળથી ભટવામાં, કોઇ સ્થાને મિલન થયું તારું, યા તો ઉપદેશ મેં સુણ્યો તારો, જેણે બલી દીધું જીવન મારું, ભોમિયા તો ઘણા મળ્યા મુજ્બે, કોઇ પ્રભુ તારી તોલે ના આવે... તેં મને રાહ જે બતાવ્યો છે મારાથી એનું મૂલ્ય ના થાયે... મને સાચી સલાહ તેં દીધી, એથી આચરણ મેં ક્યું એનું, સાચી કરણી કરી કોઇ ભવમાં, આ ભવે ફળ મળ્યું મને એનું, મારા ઉપકારી છે ઘણાં જ્ગમાં, કોઇ પ્રભુ તારી તોલે ના આવે... તેં મને ધર્મ જે પમાડ્યો છે, મારાથી એનું મૂલ ન થાયે.... મળ્યાં છે જે સુખો મને આજે, એ બધા ધર્મના પ્રભાવે છે તારા ચરણે બધું ધરી દેતાં, મને આનંદ અતિ આવે છે, તારું આ ઋણ ક્યારે ચૂક્વાશે, મને અંદાજ એનો ના આવે... ભવોભવ સેવા કરું તારી, તોયે સંતોષ મુજ્બે ના થાયે...
ઘઘ તારૂં મંદિર
દાદા તારૂં મંદિર તો આ જ્ગનો સહારો છે, સુખિયા કે દુ:ખિયાનો મારો વહાલો સહારો છે મોહને માયાના જુઓ વાદળ છવાયા છે (૨) તેમાં પ્રભુની પ્રતિમા, સૌને શાતા પમાડે છે.... મારાને તારામાં, સૌ જીવન વિતાવે છે (૨) મારું કહે તે મરે, દાદા તારું કહે તે તરે.... દો રંગી દુનિયા, પ્રભુ આમ તેમ બોલે છે (૨) પ્રભુ સાચો સહારો છે, જે અંતર ખોલે છે.
૧૯૨
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચલો બુલાવા આયા હૈ ચલો બુલાવા આયા હૈ..મેરે ઘાને બુલાયા હૈ ઊંચે ઊંચે ડુંગર ઉપર ઘા ક ઠીકના હૈ (૨)...ચલો તેરે દ્વાર પે જો ભી આયે..ખાલી હાથ કભી ન જાએ (૨)...ચલો રોતે રોતે આતે હૈ...હસતે હસતે જાતે હૈ (૨)...ચલો
દર્શાન જો નાથ દરશન દેજો નાથ..રિશન દેજો નાથ.... ભક્તો તારા તને પોકારે...દરશન દેજો નાથ. અંતરની તમે આશા પૂરજો...દુખડ સૌના હરજો, ધનયાળ દાદા મારા...રક્ષા સૌની કરજો, ભૂલું ના તન નાથ...છૂટે ના તારો સાથ...ભક્તો.. પ્રભુ તારા ચરણોમાં હું માંગુ તારી સેવા, શંખેશ્વરના પાર્શ્વપ્રભુજી.. હો દેવાધિદેવા, લઈએ તારું નામ...ધરીએ તારું ધ્યાન...ભક્તો... અમી ભરેલી આંખડી તારી વરસે અમૃતધારા, કૃપાનિધિ ણાસાગર...જ્યના પાલનહારા, દેજો મોક્ષનું ધામ... હૈયે પૂર જો હામ...ભક્તો...
M 90 નહિ આતા | અબ કોઈ નહિ આતા...મેરે દાદા આતે હૈ..
મેરે દુઃખકે દિનોમેં વો બડે યાદ આતે હૈ... મેરી નૈયા ચલતી હૈ...પતવાર નહીં ચલતી, કિસી ઓરકી અબ મુક્કો..દરકાર નહિ હોતી, મેં ડરતા નહિ ળસે...પ્રભુ સાથ હોતે હૈ ...મેરે દુઃખ. કોઈ યાદ કરે ઉનકો..દુઃખ હલકા હો જાયે, જે ભક્તિ કરે ઉનકી.. વે ઉનકે હો જાયે, વો બીન બોલે કુછ ભી...સબ જાન જાતે હૈ ...મેરે દુઃખ. વે ઇતને બડે હોકર. ભકતો સે પ્યાર કરેં, ભકતો કે સબ દુ:ખ કોપલમેં યે દૂર કરે, ભક તો કી વિનતી કો..યે માન જાતે હૈ મેરે દૂખ.
૧૯૩
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેરે મનમંદિરમેં વો...દાદા કા વાસ રહે, કોઇ પાસ રહે ના રહે...દાદા મેરે સાથ રહે; સબ ભક્તો કા કહના...દાદા જાન જાતે હૈ'...મેરે દુઃખ.
અમને અમારા પ્રભુજી
અમને અમારા પ્રભુજી વ્હાલા છે... કણાના સાગર છે...તારણહારા છે... જીવોના પ્યારા છે...અમને અમારા... દ્વારે તમારે હું તો ઘેડીને આવ્યો છું મોહ માયાને હું તો છેડીને આવ્યો છું ગુણો તમારા સૌ ગાઇને હરખે છે આનંદે હૈયું આ નાચે છે...અમને અમારા... તુજ ચરણમાં હું તો શીશ નમાવું છું ભાવ ભરેલા હૈયે શરણું સ્વીકારું છું મુને તું તારી લે મુજ્બે ઉગારી લે,
અરજ અમારી ઓ...ઓ...ઓ...અમને અમારા....
આ ભવ મળીયા
આ ભવ મળીયા ને પરભવ મળજો સેવા તમારી ભવોભવ મળજો...૧ ડગમગ ડોલે આ નૈયા હમારી સુકાની થઇને તારજો સ્વામી...૨ આશા નથી કરી અન્ય ક્ને મેં શ્રધ્ધા ન રાખી અન્ય ક્ને મેં...૩ કુમકુમ પગલે આપ પધારો હૃદ્ય મંદિરમાં નાથ બિરાજો... ૪ હું છું અનાથ ને તમે મારા નાથ હાથ ઝાલો ને હવે દિનાનાથ...૫ હું છું રાગી ને તમે વીતરાગી સેવક્તા લ્યોને કાર્ય સંભાળી... ૬ સફળ થયો નરઝ્મ અમારો અંતરથી ગુણ ગાયા તમારા... શરણું તમારું ભવભવ મળજો દર્શન તમારા અહોનિશ ફળજો...૮ આ ભવ મળીયા ને પરભવ મળજો સેવા તમારી ભવોભવ મળજો.
૧૯૪
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘઘ તારાં પગલાં ઘા તારાં પગલાં પડ્યાને આનંદ છાયો, ઉત્સવ અનેરો આજ આંગણે આવ્યો,
પગલાં પડ્યાને આનંદ છાયો... ઘા અણધાર્યા આવીને અમોને મળ્યા છે પૂર્વ ન્મનાં પુન્યો ફળ્યા છે
ભક્તિના રંગે આખો સંઘ રંગાયો.. પગલાં.. મનના મંદિરિયે આસન બિછાવ્યાં, મારગ મારગડે મોતીડ વેરાવ્યા, રોમે રોમે રાજીપો કેવો રે છવાયો. પગલાં..
| મારા મનમાં એક જ તું,
. (રાગ : તારામાં પ્રભુ એવું શું?) મારા મનમાં એક જ તું, તારા મનમાં છેશું શું? હૈયું ખોલી કહી દે તું આજ તારી ભીતર ભર્યા જેરાજ..
ક્યાં સુધી મારે કહેવાનું ક્યાં સુધી મારે સહેવાનું, મારે બોલી બોલીને, તારે મુંગા રહેવાનું,
' શોભે ના પણ કહેવું શું... તારા મનમાં આંખો બરસે તરસે પ્યાસ, હૈયું રાખે એક જ આશ, તમે ઉલેચો અંતરને તો, બેસે મારા મનનો શ્વાસ, હવે ઝાઝું પેવું શું.... તારા મનમાં..
( તુને જોયા કરું તુને જોયા કરું, તારી સન્મુખ રહું.. તારા હોઠ ફડડે, એની રાહ જોઉં છું... તને મનથી હું અહર્નિશ સમરતો રહું, તારી આશામાં જુગજુગથી વાટ જોઉં છું,
તારી અમિદષ્ટિ માટે હું તો તરસ્યા કરું... જ્યારે ભાવ ભરીને તારી ભક્તિ કરું, ત્યારે ઉન્માદે હૈયું ન સાચવી શકું,
તારી આંખો પટપટે એની રાહ જોઉં છું...
૧૯૫
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેઈ પરભવની પ્રીત મારી જાગી ગઈ, તારી ભક્તિથી ભીતી બધી ભાંગી ગઈ,
એવી દિવ્યદષ્ટિ દે કે મોક્ષમાર્ગ શોધી લઉં.. મારા આતમને માર્ગ ચીંધ, એ જ માંગુ છું, તારું હૈયું મને ઓળખી લે, એજ જ માંગુ છું,
તું બાંહો પસારે તો હું સમાઈ જાઉં.. તારા વિરહે અશ્રુ મારા નયણે વહે, ક્યારે આવી વઘ મારા આંસુ લૂછે તું કેમ ના સુણે હું તને રોજ..
'તારી પ્રીતિની કેવી અસર ? તારી પ્રીતિની ક્વી અસર ? મળતી મુળે સાચી ડગર, રૂણાસાગર કરૂણા તું ક્ર ! થાક્યો કરીને ભવની સફર..
કહો પ્રભુજી હું શું કરું સહેવાતી ના વેદના, કૃપા નજ તારી મળે, દૂર થાયે આ યાતના,
મુજ પર કરજે તું અમી નજ, ભૂલી શકું ના જીવનભર... પ્રભુ તારી છબી તારું સ્મરણ, ચિત્તમાં સા રમતું રહે, પ્રભુ તારી યાદને તારું જ નામ, એ સઘળું સઘ ગમતું રહે, ભવ અટવીના વિનો તું હર, થાવું છે તુજ સમ ઓ અજરામર...
પ્રભુજી તુમ્ને વંદતા, આત્માને શાંતિ થતી, પ્રભુજી તારા દર્શને, મનડાની ભ્રાંતિ તી, ભક્ત હૃદય પર પગલાં તું કર, તું છે અમારું જીવન ધન..
| સમજુને શું વ્હેવાય સમજુને શું ધેવાય ? ઓ નાથ ! તારા મિલન વિના મારું જીવન કેમ જીવાય ? ઓ નાથ ! મારા નાથ... પ્યારા નાથ... વ્હાલા નાથ...
તું સોળે ક્લાએ પૂરો, તારી સામે સાવ અધૂરો,
મારાથી ક્યાં પહોંચાય ?... ઓ નાથ ! રંગરાગ mતના જોયા, નયનોના નૂર ખોયા, બળતામાં ઘી હોમાય.. ઓ નાથ !
મારા નાથ સદાય હસતા, મારા હૃદયકમલમાં વસતા, છેડીને ક્યાં જ્વાય ?.. ઓ નાથ
૧૯૯
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ ભવના રસાગરમાં આ ભવના સાગરમાં, સહારો એક જ મારો તું;
મઝધાર માં નૈયા, હવે તો એક ક્નિારો તું... મૃગળને મેં સરોવર માન્યું, બુઝી ન મનની પ્યાસ, (૨) અન્યતણી ઉપાસના કબી, ના પૂજ્યા ભગવાન (૨) આવ્યો તુજ ચરણોમાં, હવે તો તારણહારો તું..
મુક્તિમારગનો હું અભિલાષી, ના કેઈનો સંગાથ, (૨) આકુળવ્યાકુળ મનડું મારું, વાંછતારો સાથ (૨)
અંધકાર ભર્યા પંથે, પ્રવાસીનો સથવારો તું.. . તું નિર્મોહી સદ્ગુણસાગર, હું અવગુણ ભંવર (૨) કર્મના બંધન ચૂર તેં, મેં રચ્યો સંસાર (૨) અંધારા મૂજ દિલમાં, ચમક્તો તેજ સિતારો...
ઘરું છું પાડને ાલ (રાગ : યુગોથી હું પુaj છું.. સુહાની ચાંદની રાતે..]) ફરું છું પહાડને જંગલ, સ્ક્વોને ક્યાં છુપાયા છે, મનોહર મીઠડ મોહન, ોને ક્યાં છુપાયા છે,
તૃષાતુર આંખડી મારી, તલસતી રાતદિન વ્હાણે,
નયનની દિલગિરિ ખાતર કહોને ક્યાં છુપાયા છે.. ફરું હું ક્યાં સુધી વન વન, પ્રતિક્ષા આપની પલપલ, અલ્હાલા બધા મેં તન મન, કહોને ક્યાં છુપાયા છે...
નિહાળ્યા પાણી ઝાકળનાં, તમારા જાણી ને મોતી,
પડતામાં વહ્યું પાણી, ક્વોને ક્યાં છુપાયા છે... | લાગી અમે લગન તુર્થી, પ્રબળ બંધન વિભેદીને, ચાહું છું હું ઝલક તારી, કોને ક્યાં છુપાયા છે...
હો ઘરમાં અગર બાહિર, સમવસરણે કે મુક્તિમાં,
રમો છે શું આ બ્રહ્માંડે, જ્હોને ક્યાં છુપાયા છે.... મનોહર મૂર્તિ ઓ ક્લિવર, હટાવી ઘો હવે અંતર, કરી ક્ષણા હવે મુજ પર, જ્હોને ક્યાં છુપાયા છે....
૧૯૦
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંઘ હું તું રાઘ તું હું...
(રાગ : યુગોથી હું પુરૂં...), પરસ્પર પ્રેમના રંગે, ખરેખર ચિત્ત રંગાયા, ઉછળતાં ચિત્ત દેખાથી, સર હું તું સદ્ય તું હું...
મળ્યું છે ચિત્તથી ચિત્તજ નથી જ્યાં મૃત્યુની પરવા,
વિશુદ્ધ પ્રેમસાગરમાં, સા હું તું સાં તું હું.. પરસ્પર ચિત્ત રેડયાં, થતા સંયમ પરસ્પરમાં, ઉઠ છતારામાં તારો, સઢ હું તું સાં તું હું...
સમાતું તુજ સૌ મુજમાં, સમાતું તુજમાં મુજ સૌ, ,
સત્ર એવું બન્યું રહેતું, સહ્ય હું તું સઘ તું હું.. સદા સંબંધ એવો જ્યાં, વિશુધ્ધ જ્ઞાનપ્રીતિ ત્યાં, બુધ્યબ્ધિ દિવ્ય સંબંધ, સા હું તું સાં તું હું..
મોહે લાગી લગન મોહે લાગી લગન, પ્રભુ ચરન છે...
ચરન બીના મોંહે કછુ નહીં ભાવે (૨)
માયા હૈ, સપનન કી, ભવસાગર અબ સુક ગયો હૈ (૨).
ફિક્ત નહીં મોંહે તરનન ક... મોહે લાગી... ચરણ મેં જાને સે આનંદ પરગટ (૨) ચિંતા ગઈ અબ મરનન છે, આનંદ રસ મેં ઝીલત ઝીલત, (૨) પ્યાસ લગી પ્રભુ રટનન ... મોહે લાગી..
અંગ અંગ મેં જ્વાલા ઉપજી (ર) પ્રભુ વિરહ કે અગનન ી, તીનહી કરન ભાન નહીં તને ()
ગ્રીષ્મ ઋતુ કે તપનન ી.. મોહે લાગી... અમર ભયે હમ ચરન કી છાંવ મે (૨) ભાંગી ચિંતા ક્લનનક,
-
-
૧૯૮
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
રસના મોરી રત બનજો (૨) આશ રે તારે ભક્શન ... મોહે લાગી....
કાન મેં ગુંજ રહી હૈ અહોનિશ (૨) વાણી પ્રભુ મુખ ઝરનન કી,. લગન લાગી પ્રભુ તારે ચરન મ (૨) ઓર ઉનકે શરનન કી... હે લાગી...
સમયને સાચવી લેશો
(રાગ : યુગોથી હું પુકારું છું....) સમયને સાચવી લેશો, સમયનું કામ છે સરવાનું સમયને ઘેષ ના દેશો, સમયનું કામ છે સરવાનું..
બહુ કષ્ટ સહ્યા ત્યારે, મળ્યું આ માનવી નું તન, બહુ પુન્યો ફળ્યા ત્યારે, મળ્યું આ ભાવ ભીનું મન,
આ મનના ફુલ ખીલવશો, સુગંધી સૃષ્ટિ કરવાનું.. સમયને.. દ્વપક જ્યોતિ ફેરે ળમાં, ને વરસે વાદળ નભમાં,
ઓ ચંદન જાતને ઘસતાં, શીતળતા અર્પતા માં, કંઈક આવું જીવન માંહી, કે નહીં નિરખવાનું... સમયને...
'મંદિર પધારો સ્વામી | મંદિર પધારો સ્વામી સલુણા (૨) તમારા વિના નાથ ક્યાંયે ગમે ના... મંદિર...
અંતરની વાતો આંસુ કહે છે : તુંહી તુંહી તુંહી આ મનડું રટે છે
હવે નાથ ઝાઝુ તલસાવશો ના... મંદિર સ્મરણ ન્મ જુના, સ્મૃતિ માટે આવે, નયન શોધતાં તમને, પ્રભુ આર્ત ભાવે,
કે મુખ પરથી દષ્ટિ હાવી હટે ના મંદિરે હરખાતા પળપળ, પ્રભુ તમને જોઈ, હવે દિન વિરહના, વીતે રોઇ રોઇ,
| વિયોગનું દુ:ખ આવું હશે ના... મંદિર તમે ઈ વસ્યા સ્વામી, સ્વરૂપ મહેલમાં,
૧૯૯
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
રઝળતો રહ્યો છું, સંસાર વનમાં,
હવે નાથ અંતરથી અળગા થશો ના મંદિર પ્રભુ અમને તારો, ઉગારો બચાવો, મૂકી મસ્તકે હાથ, પાર ઉતારો,
કૃપાવંત ને ઝાઝુ હેવું ઘટના... મંદિર... અંતરની જ્યોતિ પ્રગટાવી જાઓ, અમી આતમના છલકાવી જાઓ,
ક્ષમાવંત ને ઝાઝું ધેવું ધટે ના.. મંદિર...
મુકે મેરી મસ્તી
(રાગ : બહોત ચાહને વાલે..) મુઝે મેરી મસ્તી ક્યાં લેકે આયી, જ્યાં મેરે અપને સિવા કુછ નાહી... મુઝે
પતા લ્મ ચલા મેરી, હસ્તી ક મુઝકે,
સિવા મેરે અપને, ક્કી કુછ નાહી.. મુઝે ન દુ:ખ હૈ ન સુખ હૈ, ના હૈ શોક કુછ ભી, અજબ હૈ યે મસ્તી, ઓર કુછ નહીં.... મુઝે
મૈ હું આનંદ ઔર આનંદ હૈ મેરા, સિર્ફ મસ્તી હૈ મસ્તી, ઔર કુછ નાહી... મુઝે
'તમારે ઈશારે તમારી કૃપાથી
(રાગ : તું પ્રભુ મારો હું પ્રભુ તારો...) તમારે ઇશારે તમારી કૃપાથી, mતમાં બધુયે બને છેબને છે તમારી ઝલક તો ખલક્ના અણુએ, અણુમાં ગજબની ઝગે છેઝગે છે.. પેલા ચાંદ સુરસિતારા ગગનમાં, તમારા જ તેજે ચમક્તાં ગગનમાં, તડતી તડિતને ભભક્તા અગનમાં, બધે જ્યોતિ તારી લે છેલ્લે છે.
વસમી હવામાં ખીલેલાં ચમનમાં, પહાડે ખીણોને વૃક્ષ કુંજ વનમાં,
સરોવર કુવાઓ ને નદી ઝરણામાં, બધે વ્હાલ તારું ઝરે છેઝરે છે.. પ્રભુ તારી પાછળ બન્યો હું દીવાનો, તને છેડીને હું ક્યાંય ના જવાનો, મને મૂકીને તું ક્યાં રે વાનો, ન તારી પાછળ ફરે છે ફરે છે
૨૦૦
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
mતના અણુએ અણુઓના રાજા, પુકારું તને મારી ભીતર આજા,
મને છેડને નાથ તું ક્યાંય ના જા, મિલનમાં વિઘન શું નડે નડે છે. બની માત તું ગોદ માંહી રમાડે બની તાત તું શિખર એ ચઢાવે, બની નાથ તું પ્રીત પથ પર ચલાવે, તમારું ચલાવ્યું ચાલે છે ચલે છે..
| ફૂલ નહિ તો પાંખડી
(રાગ : કુલ તુહે ભેજા હૈ...) ફુલ નહિ તો પાંખડી પ્રભુ તારા ચરણે ધરવી, ક્લમો ક્નમની તન મન ધનની, મોહ વાસના હરવી છે.
તારી કૃપાથી જે મળ્યું છે તે છે સઘળું તારું, સ્વાર્થને અભિમાનથી હું તો મારું મારું,
આ ની સૌ માયા મમતા, તારા ચરણે ધરવી.... નરક નિગોદના મહા દુઃખોથી, તે પ્રભુ અમને તાર્યા, ક્ષણ ક્ષણ સમરે તું પ્રભુ અમને, ભલે અમે તો વિચાર્યા, ઋણ અનંત છે પ્રભુ તારુ, શાની યાચના કરવી...
આરે સંસારે સુખ મેળવવા પાપનું પાણી વલોવ્યું, સ્વામી તારા દર્શન વું, સુખ ક્યાંયે ના જોયું, આર્દ્ર હૃદયે હું શું સમર્પણ, તારે કરૂણા કરવી..
ઐસા મિલતા રહે
(રાગ : જીંદગી કે ન તૂટે.) ઐસા મિલતા રહે હર ક્લમ, ભી આપસે બિછડે ન હમ, મિલે હરદમ તુમ્હારી શરણ, ભી આપસે બિછડેન હમ...
તુજસે પાઈ હૈ જબ લ્મ જુઘઈ, મૈને દર દર પે હેરે ખાઈ, થોડી દેદે જાહ તેરે દરપે, તેરે પાસ ખલક્કી ખુદાઈ,
મેરે રુઝા દે દિલકે જખમ. કભી... મેરે મન કી મુરાદે ઓ સાંઇ, આજ ખુલકે હૈ તુક્કો બતાઈ, હજારો કી તી બચાઈ, મેરી બારી અભી ક્યોં ન આઈ,
ભીતર મેં ભરા ઈન ગમ... ભી.. જીંદગી કે હૈ યે બેબસી, કિતની ઝંઝાલો મેં વો ફસી, મેરે હોઠે 4 ગઈ હસી, તું દે ઉનક વાપસી,
૨૦૧
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
કુછ અજમા દે અપના ઈલમ... કભી... ઝોલી ખાલી હૈ માલિક હમારી, ક્યા ખીસ્મત રે હમ તુમ્હારી, બસ દિલ હૈ ઐસી તૈયારી, તુમ પે લગ જાએ જીંદગી હમારી,
અબ #દે તું ઇતની રહમ... ભી... મેરે આતમકમલ કે સંભાલો, મુરઝાતે યે ફૂલ કે બચાલો, બરસા કે કરૂણા કી બારીસ, મેરે હૃદય કી બગીયાં ખીલાવે,
ફિર આઈ બસો તુમ હી તુમ.... કભી...
આંસુ ભરેલી આંખે
(રાગ : અમી ભરેલી નજું રાખો) આંસુ ભરેલી આંખે પ્રભુજી, નિશદિન તારું શું સ્મરણ, તો ય ન જાણે કેમ પ્રભુજી, પામી શકું ના તુજ દર્શન..
ઝેર ભર્યા આ જીવતર માંહી, શાંતિ ક્યાંથી પામું હું ?
નિત નિત નવા ગીત રચીને, તારે દ્વારે આવું છું... સમસૂરોની સૂરાવલીમાં, શું હું જીવન સરગમ..
દર્દ ભરેલું ગીત છીને, જીવન વ્યથા સુણાવું છું કોઈ ન સુણે આઝંદ મારું, જીવન બીન બજાવું છું. અંતે ર્યો નિશ્વય એવો, જીવન અર્પણ તારે શરણ...
'
૨૦૨
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રેમ ભરેલું હૈયું
રાગ : અમી ભરેલી નજું રાખો... પ્રેમ ભરેલું હૈયું લઇને, તારે દ્વારે આવ્યો છું. તું જે મુન્ને તરઘડે તો, દુનિયામાં ક્યાં જાઉં હું ?....
જાણું ના હું પૂજા તારી, જાણું ના ભક્તિની રીત રે, કાલી ઘેલી વાણીમાં હું ગાઉં તારા નિશદિન ગીત રે.
બાલ બનીને ખોળે તારા રમવાને હું આવ્યો છું. સંસારના સુખવં કી, વાત વિસારે મેલી છે દિન દયાળા ! હે ગત્રાતા ! એક હવે તું,
કંઇક જામ નાં પાપો મારાં ધોવાને હું આવ્યો છું... નાથ તમારા દર્શન કજે મનડું મારું તલસે છે ભક્તક્નોની આંખલડમાં, આંસુ ધારા વરસે છે
ચાર થઈને ચરણે તારા, રહેવાને હું આવ્યો છું....
ક્યારે બનીશ...
ક્યારે બનીશ હું સાચો રે સંત ! ક્યારે થશે મારા ભવનો રે અંત ! લાખ ચોરાશીના ચૌટે ચૌટે, ભટી રહયો હું મારગ ખોટે ક્યારે મળશે મુળે મુક્તિના પંથ. ક્યારે થશે.... કાળ અનાદિની ભૂલો છૂટા, ઘણુંયે મથું પણ પાપો ખૂટે ના, * ક્યારે તોડશ એ પાપોનો તંત... ક્યારે થશે... છ કય જીવની હું હિંસા રે તો, પાપો અઢારે હું જીના વિસરતો
મોહ માયાનો હું રટતો રે મંત... ક્યારે થશે. પતિત પાવન પ્રભુજી ! ઉગારો, રત્નત્રયીનો હું યાચક તારો,
ભક્ત બની મારે થાવું મહત.. ક્યારે થશે...
૨૦૩
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
રવામિ તારા રખેહથી સ્વામિ તારા સ્નેહ થી મને ધરવ નથી, પ્યાસ છીપતી નથી, થાય છેકે બસ ઘૂંટ પીધા .. સ્વામિ.. સ્નેહ તો મળ્યો મને ઘણાનો, પણ બધા સ્વાર્થના સગાનો, આતમનો એક તું સ્વક્સ છે તારો મારો સાથ છે સદનો, ભાવ જેમાં સ્વાર્થનો લગીર પણ નથી, એવા આ સંબંધની,
થાય છે કે બસ ગાંઠ બાંધ્યા કરું... સ્વામિ. સૂર્યના કિરણ વધે ઘટે છે મેઘરાજા કદ રૂઠે છે ધાન્ય આપનારી ધરતી માતા, કોક દિન ધાન્ય ચોરી લે છે રાત દિન વહે છે તારા પ્રેમની નદી, કદિ ઓટતી નથી, -
થાય છેકે બસ ડૂબકી માર્યા .... સ્વામિ.. તારો પ્રેમ પાપથી બચાવે,પુન્ય ની પ્રવૃતિઓ ક્રાવે, દ્વાર દુર્ગતિ તણા ભીડીને, સદ્ગતિ તણી સફર કરાવે, ઉપજે ક્લે છે અને માર્ગ ચીંધવા, મંઝિલે લઈ જવાં, થાય છેકે બસ તેજ ઝીલ્યાં . સ્વામિ..
મને જ્યાં જવાનું મને
(રાગ : એક પ્યાર કા નગમા...) મને જ્યાં જવાનું મન, ત્યાં મુન્ને વા દે નહીં, મારા કર્મો કેવા ભારે, મારી મુક્તિ થવા દે નહીં.
મને થાય ઘણું મનમાં, કે આ મોકો સંભાળી લઉં, મંઝિલ છેનજ સામે, એને ઘીને ઝાલી લઉં,
પણ કયા બની દુશ્મન, એક ડગલું ઉપાડે નહીં. આ કુમળા હૃદય માથે, બહુ બોજ લીધા છે મેં, ઠવા ઘુટડા ક્યનાં, ના છૂટકે પીધા છે મેં, હવે લાગી તરસ જેની, તે અમૃત પીવા દે નહીં..
હું આગળ ક્વા માંગુ, મને પાછળ હટવે છે હું પાવન થવા માગું, મને પાપી બનાવે છે હવે શું કરવું મારે, કોઈ મારગ સુઝાડે નહીં.
૨૦૪
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
તું મને ભગવાન તું મને ભગવાન, એક વરદાન આપી દે જ્યાં વસે છેતું, મને ત્યાં સ્થાન આપી દે
હું જીવું છું એ જાતમાં, જ્યાં નથી જીવન, જંદગીનું નામ છે બસ, બોજને બંધન,
આખરી અવતારનું મંડાણ બાંધી દે.. જ્યાં. આ ભૂમિમાં ખૂબ ગાજે પાપનાં પડઘમ, બેસૂરી થઈ જાય મારી, પુણ્યની સરગમ, દિલરૂબાના તારનું, ભંગાણ સાંધી દે.. જ્યાં..
જોમ તનમાં જ્યાં લગી છે સહુ ક્રે શોષણ, જેમ જાતા કોઈ અહીંયા, ના રે પોષણ, મતલબી સંસારનું જોડાણ કાપી દે.. જ્યાં...
સંસાર કે સાગર મેં
રાગ : એક પ્યાર કા નગમા હૈ... સંસાર કે સાગર મેં, જીવન કે નૈયા હૈ, સુખ દુઃખ ઔર કુછ ભી નહી, કર્મો ક ાની હૈ.. કઈ દુઃખ નહીં દેતા હૈ, સુખ લે નહી શક્તા હૈ, પુણ્યો ક મતલબ તો પાપોં કે ખપાના હૈ. મઝધાર મેં નૈયા હૈ અબ તુ હી ખેવૈયા હૈ... સુખ દુઃખ ઔર કુછ...
લેઈ જૈન સે સોતા હૈ, લેઈ ભૂખા પ્યાસા હૈ, યે ઘેષ નહિં ક્સિક, કર્મો કા યે પાસા હૈ,
'પુણ્ય કયે ભાતા હૈ, ભવો ભવ ી કમાઈ હૈ... સુખ દુઃખ.. કોઈ દયા ધર્મ ક્રતા, કોઈ પાર્ગદ્વેષ ક્રતા, કરની ક્સી કરતા ફલ વૈસા હી મિલતા હૈ, બબુલ જો બોયા હૈ, અમરુદ ના મિલતા હૈ... સુખ દુઃખ..
૨૦૫
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીંદગી બેઘર ચાલી
રાગ : આંખડી મારી. જંદગી બેકાર ચાલી જાય છે દર્દ એનું દિલમાં ઉંડુ થાય છે. મૂલ્ય સમજાતું નથી આ ન્મનું, જાનવર જેવું જીવન જીવાય છે.. જે બીજા અવતારમાં મળતા નથી, તે રતન અહીં ધૂળમાં રોળાય છે.. રાખ જેવા મામૂલી વ્યાપારમાં, આ મહામૂલી મૂડી ખરચાય છે.. કર્મનો ક્વો પ્રભુ મારે ઉદય, ધર્મની મોસમ નકામી જાય છે આ ફરીથી ભવ મળે કે ના મળે, જીવનું ભાવિ બુરૂ ખાય છે.
મેરે ઘેનો હાથોં મેં મેરે ઘેન હાથ મેં, ઐસી લકીર હૈ ઘર સે મિલન હોગા, મેરી તકીર હૈ લિખા હૈ ઐસા લેખ, ઘa (૨) લિખતા હૈ લિખને વાલા, સોચ સમક્ટ, મિલના બિછડના ઘa હોતા સમય પર, ઇસમેં મીન ના મેખ ઘા... (૨) સ્મિત ા લેખ, કોઈ મિત્ર નહીં પાયેગા, કૈસે મિલન હોગા, સમય હી બતાયેગા, મિટતી નહીં હૈ રેખ ઘ... (૨) ના વો દિન રહે, ના યહ દિન રહેંગે, ઘa તુમ દેખ લેના દ્ધ મિલેંગે, ઈન હાથોં કે દેખ ઘા... ગિરનારી વ્રત તેરી શરણ મેં આયા, આર કે ચરણ મેં, શીશ નમાયા, ઇન ભક્તોં કે દેખ ઘa... લિખા હૈ ઐસા લેખ વદા...
૨૦૬
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
એવી લાગી લગન એવી લાગી લગન... બન્યો ધ્યાનમાં મગન.. હું તો ઘડી ઘડી... વીર વીર ગાયા કરું .. એવી લાગી.
હૈયે તારું સ્મરણ... હોઠે તારું રટણ.... હું તો પળે પળે... પ્રભુ તને યાદ કરું . એવી લાગી.
આંખ મીચું સ્વપ્નમાં તું આવ્યા કરે, મારે રોમ રોમ સદા તને ગાયા કરે, હું તો વીર, વીર, વીર વીર ગાયા કરું .. એવી લાગી.
મારા જીવનનો પ્રાણ... મારા મનનો તું મિત, તને પામીને કર્મોથી કરવી છે જીત, હું તો ફરી ફરી તારી પાસે આવ્યા કરું ! ... એવી લાગી.
એક પંખી... એક પંખી આવીને ઉડી ગયું. એક વાત સરસ સમજાવી ગયું, આ દુનિયા એક પંખીનો મેળો... કાયમ ક્યાં રહેવાનું છે, ખાલી હાથે આવ્યા એવા... ખાલી હાથે જવાનું છે. ' જેને તેં તારું માન્યું તે તો. અહીંનું અહીં સહુ રહી ગયું - જીવન પ્રભાતે ક્નમ થયોને સાજ પડે ઊડી ગયું, સગા સંબંધી માયા મૂકી. સહુ છડી અલગ થાતું, એકલવાયુ આતમ પંખી... સાથે કાંઈ ન લઈ ગયું એક પાંખોવાળું પંખી ઊંચે... ઊડી ગયું આ આકાશ, ભાનભૂલી ભટકે ભવરણમાં... માયા મૃગજળથી નાશે, જગતની આંખો જોતી રહીને... પાંખ વિના એ ઊડી ગયું એક
ધર્મ પુણ્યની લક્ષ્મીની ગાંઠે... સત્કર્મોનો સથવારો, ભવસાગર તરવાને માટે ... અન્ય નથી કોઈ આરો, જ્યાં જ્યાં પંખી જીવનનો... સાચો મર્મ સમજાવી ગયું..એક
૨૦.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
તારી જો હાંક સુણી કોઇ ના આવે
તારી જો હાંક સુણી કોઇ ના આવે, તો એક્લો જાને રે, એક્લો જાને, એક્લો જાને, એક્લો જાને રે.... જો સૌનાં મોં સિવાય, ઓરે ઓરે ઓ અભાગી ! સૌનાં મો સિવાય, જ્યારે સૌએ બેસે મોં ફેરવી, સૌએ ફરી જાય,
ત્યારે હૈયું ખોલી, અરે તું મોં મૂકી,તારા મનનું ગાણું એક્લો ગાને રે.... (૧) જો સૌએ પાછ જાય, ઓરે ઓરે ઓ અભાગી ! સૌએ પાઘ જાય. જ્યારે રણવગડે નીસરવા ાણે સૌ ખૂણે સંતાય,
ત્યારે કાંટારાને તારે લોહીની ગળતે ચરણે ભાઇ ! એક્લો ધાને રે... (૨) જ્યારે દવા ના ધરે કોઇ ઓરે ઓરે ઓ અભાગી ! ધ્રુવો ના ધરે કોઇ.
જ્યારે ઘનઘોર તૂફાનીરાત, બારવાસે તને જોઇ,
ત્યારે આભની વીજ સળગી ઇ સૌનો ીવો થાને રે એક્લો જાને રે...(૩)
← પંખીડાને આ પિંજરું
પંખીડાને આ પિંછ્યું, જૂનું જૂનું લાગે, બહુએ સમજાવ્યું તોયે પંખી નવું પિંજ્સ માગે. ઊમટયો અજંપો એને પંડના રે પ્રાણનો,
અણધાર્યો ર્યો મનોરથ દૂરના પ્રયાણનો. અણધૃ દેશ જાવા લગન એને લાગી.... પંખીડાને૦ સોને મઢેલ બાજઠિયો ને સોને મઢેલ ઝૂલો,
હીરે વ્હેલ વીંઝણો મોતીનો મોંઘો અણમૂલો. પાગલ ના થઇએ ભેરુ કોઇના રંગ લાગે... પંખીડાને
૨૦૮
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
'એક જ અરમાન છે મને...
એક જ અરમાન છે મને, મારું જીવન સુગંધી બને (૨) ફૂલવું બન્યું કે ચાહે ધૂપસળી થાઉં, આશા છે સામગ્રી પૂજાની થાઉં, ભલે કયા આ રાખ થઈ શમે... મારું જીવન તડક ઘયા કે વાયા વર્ષાના વાયરા, તો યે આ પુષ્પો % ન કરમાયા,
પ્રભુ ચરણોમાં રહેવું ગમે. મારું જીવન.
- ઘા ખીલતા ખીલતા એ ખમે..... મારું જીવન વાતાવરણમાં સુગંધ ન સમાતી, જેમ જેમ ચંહ્ન ઓરસીયે ઘસાતી,
પ્રભુ કાજે ઘસાવું....... મારું જીવન. ળની ખારાશ બધી ઉરમાં શમાવે, તોયે સાગર મીઠી વર્ષા વરસાવે,
સઘ ભરતી ને ઓટમાં રમે... મારુ જીવન.
| પ્રભુ ! તેં મને જે... પ્રભુ ! તે મને જે આપ્યું છે
એનો બફ્લો હું શું વાળ! બસ તારી ભક્તિ ક્રી ક્રીને,
મારા મનડને વાળું... પ્રભુ સેં. પ્રભુ ! નરક નિગોથી તેં તાર્યો, મને અનંત દુખોથી ઉગાર્યો,
તારા ઉપકાર અનંતા છે.. એનો બદલો. અહીં લગી પહોંચ્યા પ્રભુ તારી કૃપા, તુજ શાસન પામ્યો પ્રભુ તારી કૃપા,
જૈનધર્મતણી બલિહારી છે. એનો બદલો. પ્રભુ ! મોક્ષ નગરનો સથવારો,
હું મોહ નગરમાં વસનારો,
- તું ભવોભવનો ઉપકારી છે. એનો બદલો.
૨૦૯
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
'પ્રભુ ! મારા કંઠમાં જ... પ્રભુ મારા કંઠમાં દેજો એવો રાગ,
જેથી હુંગાઈ શકું વીતરાગ, પ્રભુ મારા સૂરમાં તું પૂરજ એવો રાગ.
... જેથી હું ગાઇ શકું. mને રિઝાવી રિઝાવી હું થાકું
ના સમજાયે સંગીત સાચું, ભરજે તું અંતરમાં એવી કંઈ આગ,
. જેથી હું ગાઇ શકું. વેર ને ઝેરની વાંસળી વગાડી,
ગીતો ઘમંડના ગાયા, બેસૂરો બોલે આ તનનો તંબુરો,
સૂરો બધા વિખરાયા, પ્રગટાવજે તું પ્રીતની પરાગ,
. જેથી ગાઈ શકું.. દુનિયાની માયા છે દુખડની બયા,
તોયે કી ના મુકાતી, જ્ઞાની ઘણાયે દેખાડી ગયા પણ,
દિશા હજી ના દેખાતી, ચમાવજે તું એવો વિરાગ,
... જેથી હું ગાઈ શકું..
રંગાઈ જાને રંગમાં... રંગાઈ જાને રંગમાં.. તું રંગાઈ જાને રંગમાં... પ્રભુવીર તણા રંગમાં..... ગુરુજીતણા સત્સંગમાં...
તું રંગાઈ જાને રંગમાં... આજે ભજું, કાલે ભજું, ભજું મહાવીર નામ (૨) જેમનું જયારે તેડું આવશે.. લઈ શે એના સંગમાં,
... રંગાઈ જાને રંગમાં આજે ભજશું, કાલે ભજું, ભરશે આહ્નિાથ (૨)
૨૧૦
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્વાસ ખૂટશે, નાડી તૂટશે,
પ્રાણ નહિ રહે તારા તનમાં... તું જીવ જાણતો, ઝાઝું જીવશું, મારું છે આ તમામ, પહેલા અમર કરી લઉં નામ,
તેડુ આવશે જ્ન્મનું જાણજ... જાવુ પડશે સંગમાં... તું. ઘડપણ આવશે, ત્યારે ભજીશું,
પહેલા ઘરના કામ, પી જાશું તીરથધામ,
આતમ એક દિન ઊડી જાશે...
તારુ શરીર રહેશે પલંગમાં... તું...
શમાં સમાય નહીં...
શબ્દમાં સમાય નહિં એવો તું મહાન,
કેમ કરી ગાવા મારે તારાં ગુણગાન;
ગજું નથી મારું એવું ક્લે આ જ્ઞાન,
કેમ કરી ગાવા પ્રભુ તારાં ગુણગાન;
હો
ફૂલડાના બગીચામાં ખીલે ધણાં ફૂલો, સૂંઘવા આવેલ પેલો ભ્રમર પડે ભૂલો. એમ તારી સુરભિ ભુલાવે મને ભાન ... કેમ ી...
હો અંબરમાં ચમકે અસંખ્ય સિતારા, પાર ી પામે નહિ એને ગણનારા, ગુણ તારા ઝાઝા ને થોડું મારું જ્ઞાન હો વણથંભ્યા મોજાં આવે સરોવરને તીરે, જોતાં ધરાયે નહીં મનડું લગીરે,
એક થકી એક ઊંચા તારાં પરિણામ ... કેમ કરી.
... 324 551.
હો પૂરું તો પુરાય નહિ કલ્પનાના રંગો,
હારી જાય બધા મારા મનના તરંગો, અટકીને ઊભું રહે મારું અનુમાન .. કેમ રી.
૨૧૧
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
'મારો ધન્ય બન્યો આજે..
(રાગ - મેં તો ભૂલ ચલી) હો મારો ધન્ય બન્યો આજે અવતાર, કે મલ્યા મને પરમાત્મા; હે ક્યું મોંઘો ને મીઠે સત્કર, કે મલ્યા મને પરમાત્મા... કે મલ્યા.
શ્રદ્ધાના લિલવું તોરણ બંધાવું, ભક્તિના રંગોથી આંગણ સજાવું,
હો.. હો સજેહૈયું.. સજે હૈયું સોનેરી શણગાર.. કે મલ્યા.. પ્રીતિનાં મઘમઘતાં ફુલડે વધાવું, સંસ્કારે ઝળહળતાં ધવાં પ્રગટાવું, હો.. હો રે મનનો... રે મનનો... મોરલિયો ટહુંકર... કે મલ્યા..
ઉરનાં આસનિયે હું, પ્રભુને પધરાવું, જીવન આખું એના ચરણે બિછાવું, હો.. હો હવે થાશે.... હવે થાશે.. આતમનો ઉદ્ધાર... કે મલ્યા..
ઓ તારણહારે.
(રાગ – ઓ પાલનહારે....) ઓ તારણહારે, અવગુણ હરના રે, તારા વિના ગમાં કોઈ નથી. એવી ઉલઝન જીવનમાં ભગવન, તારા વિના માં કેઈ નથી. અમને હવે દર્શન દે, જીવન રખવાલે, તારા વિના ગમાં લેઈ નથી.
ભક્તિમાં હરખે પ્રભુજી આંખ) દરસ તારા દે ઓ ક્લિજી, આ નયન છે મગન, નૈયા મારી લે તમે તારી...
ભગવદ્ આ જીવન તમે, ના સંવારો તો જૈન સંવારે. ઓ તારણહારે.. જો સુનો તો ક્ટ પ્રભુજી મારી વિનંતી, દુખીલ્મ ને ધીરજ ઘે, હારે નહીં આ જળથી, તમે નિર્બલ ને રક્ષા ઘે, રહે નિર્બલ ામાં સુખથી... ભક્તિ ને શક્તિ છે (ર) ના તમે સ્વામી છે, મારી આ અરજ સુનો...
ઓ તારણહારે...
૨૧૨
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુ અમે ડુબી રહી...
(તર્જ : ક્ઝિાભી હૈ જ્યાં જ્યાં – નિકાહ) પ્રભુ ! અમે ડૂબી રહ્યાં, ગળા લગી વિલાસમાં, વિકાસથી વળી રહ્યાં, ધીમે ધીમે વિનાશમાં,
પ્રભુ! અમે ડૂબી રહ્યાં... વિલાસથી મઝા મળે, વિલાસમાં જીવન વિલાસના અભાવમાં, ઘડીયે ચેન ના પડે ઘૂંટી રહ્યાં વિલાસને, હરેક શ્વાસશ્વાસમાં,
વિકસથી વળી રહ્યાં... મૂકી છે ગ્રેટ આંધળી, શરીરને રીઝાવવા, નવા નવા ઉપાયથી, સુખોની મોજ માણવા, સફર કરી રહ્યાં અમે, પતન છે જે પ્રવાસમાં,
વિકસથી વળી રહ્યાં... લગીર દુઃખ દેહનું સહન હવે થતું નથી, વિલાસના વ્યસનતણું, શમન હવે થતું નથી, ઢળી રહ્યાં ધીરેધીરે, ગુલામના લિબાસમાં,
વિકસથી વળી રહ્યાં... પ્રભુ! અમે ડૂબી રહ્યાં...
'પાપ રતાં માપ રાખ્યું... (રાગ : આંખ મારી પ્રભુ હરખાય..)
પાપ કરતાં માપ રાખ્યું હોત જો, આજ મારી હાલત આ ના હોત તો,
પાપ કરતાં માપ...
કર્મરાજા કોઈને મુક્તા નથી, સત્ય એ મેં યાદ રાખ્યું હોત જો,
આજ મારી હાલત...
સુખમાં રહેવું ગમે છે સર્વને, અન્યને મેં દુઃખ વૈધું ના હોત જો,
આજ મારી હાલત....
૨૧૩
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
જંતુને પણ જીવ વહાલો હોય છે કોઇનો મેં જીવ લીધો ના હોત જો,
અન્ન ખાતાં, બોલતાં કે ચાલતાં, કાળજી થોડીક રાખી હોત જો,
સો ગણો બદલો મળે છે પાપનો, એ વચનને માન આપ્યું હોત જો,
તારી પાસે એવું શુ ? ઘેડી ઘેડી આવું હું,
મુજ્બે એ ના સમજાતું, હૈયું શાને હરખાતું ? તારા દર્શન જ્યાં પામું, શાને મનડું મલકાતું ? તારા રૂપમાં એવું શું ? ઘેડી ઘેડી આવું હું.
નીંદર મુફ્ફે આવે ના, ભોજ્મ મુન્ને ભાવે ના, તુઘ્ને જો હું ના ભેટું શાંતિ મુજ્બે થાવે ના, તારા દિલમાં એવું શું ? ઘડી ઘડી આવું હું,
તારી પાસે એવું શું...
(રાગ : તેરે સૂર ઓર મેરે ગીત – ગૂંજ ઉઠી શહનાઇ)
મારી સઘળી ચિંતાઓ, ઘેરા દુ:ખની ઘટનાઓ, તારા વેણે વિસરાતી, વળગેલી સૌ વિપદાઓ, તારા સ્વરમાં એવું શું ? ઘેડી ઘેડી આવું હું.
આજ મારી હાલત...
૨૧૪
આજ મારી હાલત...
આજ મારી હાલત...
તારી પાસે એવું શું ?
તારી પાસે એવું શું ?
તારી પાસે એવું શું ?
તારી પાસે એવું શું ?
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
દૂર તમે ના રહેશો, પ્રભુજી !.... (રાગ – ફુલ તુમ્હેં ભેજા હૈ ખતમેં – સરસ્વતીચંદ્ર)
દૂર તમે ના રહેશો, પ્રભુજી ! રહેજો મારા હૈયામાં, કોણે જાણ્યું ક્યારે જાગે, આંધી દિલના દરિયામાં ? આજ ભલે હો જળ પેલા, નરનારી છશાંતિ, બીક મને છે આવી ચડશે વાવાઝોડું ઉત્પાતિ.
વાયુ વાશે અવળી ગમનો, સુસવાટા દેતો જ્યારે, મેઘ ગરો, વીજ ચમો, ત્રાટો વર્ષા ભારે, પર્વત જેવાં મોટાં મોજાં, ઊંચા થઇને પછડાશે, કાળું કાળું ઘોર અંધારું ચારે બાજુ પથરાશે.
હાલોલક થાશે મારી આતમનૈયા આંધીમાં, થઇ જાશે બેકાર હલેસા ઘુમરી લેતા પાણીમાં, ગાંડો વાયુ જોર ીને ઊંધી દિશામાં લઇ જાશે, કોને માલૂમ, રાહ ભૂલેલી આ હોડીનું શું થાશે ?
તે સમયે જો સાથ તમે હો, બીક રહે ના બૂડવાની, તોફાનોમાં માર્ગ ક્વીને નૈયા આગળ વધવાની, આપ સુકાની બનતાં મારા વિઘ્નો સઘળાં ટળી જાશે, મારી નૈયા આપ સહારે ભવસાગરને તરી જાશે.
સાચો સંગમ પ્રભુ સાથે...
(રાગ – મેરા જીવન કોરા કાગજ – કોરા કાગજ)
સાચો સંગમ પ્રભુ સાથે હજુયે ના થયો, એ દિશામાં, રેલો મારો હજુએ ના ગયો.
૨૧૫
દૂર તમે ના રહેશો...
દૂર તમે ના રહેશો...
દૂર તમે ના રહેશો...
દૂર તમે ના રહેશો...
સાચો સંગમ...
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક લગની સાથે વહેતું, આતમનું ઝરણું, પાવન સરિતા પાસે પહોંચી, લઈ લઉં શરણું, આતમ કેરો, આ મનોરથ હજૂયે ના ફળ્યો,
સાચો સંગમ..
મારગ રોકે ડુંગરધારા, ગયા ભવનાં પાપ, પાછળ વહેતી પુનિત ગંગા, થાય ના મેળાપ, વિરહઅગની, આતમાને બાળતો રહ્યો.
સાચો સંગમ..
રોજેરોજનાનું ઝરણું, ડુંગર ખોળે જાય, કોણ જાણે ક્યારે તૂટશે, ક્રમનો અંતરાય ? આજ લગી તો ઉદ્યમ એનો સફળ ના થયો.
સાચો સંગમ...
ખૂણે ખૂણામાં edય... |
(રાગ - હજાર બાતેં ધે જમાના – ઘટના)
ખૂણે ખૂણામાં હૃદય તપાસ્યું, પ્રકાશ ક્યાંયે નથી જણાતો, નજ ચડે છેબધે અંધારું, ઉજાસ ક્યાંયે નથી જણાતો.
ખૂણેખૂણામાં હૃદય તપાસ્યું. પરોઢ ઊગ્યું અનેક વેળા, અનેક વેળા પૂનમ પ્રકાશી, હૃદયગુફામાં બધું યથાવત્, વિકાસ ક્યાંયે નથી જ્ઞાતો.
ખૂણેખૂણામાં હૃદય તપાસ્યું ધૂળ ભરી છે ફરસ બિચારી, દિવાલ પર છે ક્રોળિયાઓ, અવાવરું આ ળા પડ છે નિવાસ ક્યાંયે નથી ષ્ણાતો.
ખૂણેખૂણામાં હૃદય તપાસ્યું. દીવેલ પણ છે વેટ પણ છે વૈવાસળી પણ પડી સમીપે, રવાની જ્યોતિ ઝગાવવાનો પ્રયાસ ક્યાંયે નથી જણાતો
ખૂણેખૂણામાં હૃદય તપાસ્યું. અધીર આતુર યુગોયુગોથી, કિરણ ખડું છે પ્રવેશદ્વારે, સ્વીકાર કરવા હજુ, અરેરે ! ઉલ્લાસ ક્યાંયે નથી જણાતો,
ખૂણેખૂણામાં હૃદય તપાસ્યું.
૨૧૬
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
લાયઝ અનu
'ઘof ધર્મની ક્વલંત જ્યોતી...
(રાગ - મૈત્રી ભાવનું પવિત્ર ઝરણું)
ઘનધર્મની જ્વલંત જ્યોતિ, જ્ઞમાં નિશદિન લ્યા રે, ટમટમ થતા ઘવાઓને, નવી %િગી મળ્યા રે.
તરફડતા ને તરસ્યા જીવ પર, વત્સલતાની વૃષ્ટિ હો, દુઃખાં એનાં દૂર કરવાની, ઘતાઓની દષ્ટિ હો.
અદકે પામે અન્ય થકી તે, અંતરમાં હો ઉદ્યરતા, વધુ મળ્યું તે વહેંચી દેવું, વર્તનમાં હો વિશાળતા.
શુભ કાર્યોમાં ખરચે એની, શક્તિ દિનદિન વધ્યા રે, પ્રીતછલક્તા પરમારથના, પૂર હૃદયમાં ચઢ્યા રે.
દિલના રંગે ઘન કરે છે તે માનવને ધન્ય હો, આતમને અવાળે એવું, પાવન એનું પુણ્ય હજો.
! તું તારે ની તારે... (રાગ – પરાયી હું પરાયી – ન્યાદાન)
- તું તારે કે ના તારે, તારો સાથ ના છેડે જે જોડ્યા તુમ્બે હાથ બીજે હાથ ના ડું
તું તારે કે ના તારે...
ચમત્કારો દેખાડી લેઈ મુન્ને ભરમાવે, વિચારો ક્રાંતિના ફેલાવી કઈ બહેકાવે, અનાથ સમજીને લાલચમાં લેઈ લપાવે, એ માયાવી મૃગજળની પાછળ, નાથ ! ના ઘેટું
તું તારે કે ના તારે...
ભલે ને દિવસો આવે ભૂખ્યાતરસ્યા રહેવાના, સમૂળા ઉપસર્ગોને એકી સાથે સહેવાના,
૨
.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાચ ના લોકો મૂરખ મુન્ને ક્લેવાના, પણ સમજીને લીધો તે સંગાથ ના છે
- તું તારે કે ના તારે.
ભરોસો છેકે મારો બેડે પાર થઈ જાશે, મને તું વહેલોમોડે સામે પાર લઈ જાશે, તમામ ઝંઝાવાતો ઠંડ થઈને રહી જાશે, જેમૂક્યો છતારામાં તે વિશ્વાસ ન તોડું
તું તારે કે ના તારે..
અવતાર માનવીનો...
(રાગ - મિલતી હૈ જિન્દગી મેં મુહબ્બત - આંખ)
અવતાર માનવીનો ફરીને નહીં મળે, અવસર તરી જ્વાનો ફરીને નહીં મળે,
સુરલોકમાં યે ના મળે ભગવાન કોઈને, અહીંયા મળ્યા પ્રભુ તે ફરીને નહીં મળે,
અવતાર...
લઈ જાય પ્રેમથી તને કલ્યાણ મારગે, સંગાથ આ ગુનો ફરીને નહીં મળે.
અવતાર..
જે ધર્મ આચરીને ક્રોડે તરી ગયા, આવો ધરમ અમૂલો ફરીને નહીં મળે.
અવતાર...
કરશું ધરમ નિરાંતે ધે તું ગુમાનમાં, જે જાય છે ઘડી તે ફરીને નહીં મળે.
અવતાર..
૨૧૮
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
'મોડું શાને ફરે છે વધુ ?... (રાગ - જિંદગી કે ન તૂટે લવ - ક્રાંતિ)
મોડું શાને કરે છે વધુ? આજ જ્હી દે પ્રભુને બધું કળા કર્મોની કાળી થાનો, ભાર વેઠે છે શાને હજુ?
આજક્કી દે પ્રભુને બધું. જે તું માને હું પાપી નથી, તો એ તારું અભિમાન છે તારા ચહેરાના ચિન્હો કહે, તારો જીવડે પરેશાન છે હો પરેશાન છે નથી સંતાડવાનું ગજું, આજ ક્કી દે પ્રભુને બધું
' મોડું શાને કે છેવધુ ? તારો આત્મા કબૂલે છે પણ, બોલી તો તું અચકાય છે છૂપા રાખેલા મનના ભરમ, ખોલી તો તું ખચાય છે શાને ખચાય છે? નથી સાંભળતું કોઈ બીજું, આજ %ી દે પ્રભુને બધું
મોડું શાને રે છવધુ? પ્રભુ પાસે પસ્તાવો રે, એના પાપો ઘટી જાય છે જાણે મોટી શિલાનું વક્ત, માથા પરથી હી જાય છે હો હટી જાય છે હૈયું થઈ જાશે હળવું ઘણું, આજ ક્કી દે પ્રભુને બધું,
મોડું શાને કરે છેવધુ? જીવા... પ્રભુજીને... સઘળું.... ી દે (૨)
' હદયને અશાંતિમાં.. (રાગ - હમે ઔર જીને કે – અગર તુમ ન હોતે)
હૃદયને અશાંતિમાં રાહત રહે છે પ્રભુ નામ લેતાં (૨)
હૃદયને અશાંતિમાં...
૨૧૯
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિવસ જ્યાં ઊગે છે સમસ્યા ઊગે છે સંધ્યા-સૂરજ પણ, ફિક્રમાં ડૂબે છે પરંતુ બધી આ આક્ત ટળે છે પ્રભુ નામ લેતાં (ર) ,
હૃદયને અશાંતિમાં... પ્રતિપળ કષાયો રે છે ચાઇ, ધીરજના રહે એવી ચાલે લવઈ, આવા સમયમાં હિંમત મળે છે પ્રભુ નામ લેતાં (૨)
હૃદયને અશાંતિમાં.. ઘી એક દેવી, ઘી દેવ બીજા, નજીવા સુખો કાજે અપાત્રોની પૂજા, જ્યાં ત્યાં રઝળવાની આદત ટળે છે પ્રભુ નામ લેતાં (૨)
હૃદયને અશાંતિમાં... યુગોથી હું પુ9રું છું..
(રાગ - સુહાની ચાંદની રાતે - મુક્તિ) યુગોથી હું ફકરું છું, પ્રભુ! ક્યારે કૃપા કરશો ? વિનંતી હું ગુજારું છું પ્રભુ! ક્યારે કૃપા કરશો ?
યુગોથી હું કરું છું... પ્રવાસી કોઈ છાલમાં, સલામત આશરો શોધે, ગરમ રણમાં તરૂવરનો, મુસાફર છાંયડે ગોતે તમોને એમ ચાહું છું, પ્રભુ ! ક્યારે કૃપા કરશો?
વિનંતી હું ગુજારું છું... સમાવી લે સરિતાને, સમંદર જે ઉમળકથી, તમે દિલમાં સ્વીકારી લો, મને એવી જ મમતાથી, વિયોગે હું સુકઉ છું પ્રભુ ! ક્યારે કૃપા ક્રશો ?
વિનંતી હું ગુજારું છું... ગ્નેતા જેમ ડગમગતા શિશુની આંગળી ઝાલે, તમે આપો સહારો તો સરળ મારી સફર ચાલે, તમારો સાથ માગું છું પ્રભુ! ક્યારે કૃપા કરશો?
વિનંતી હું ગુજારું છું.. યુગોથી હું પુકારું છું...
૨૨૦
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
'નિવર મંદિર જે બંઘાવે...
(ક્તિમંદિર નિર્માણ ફળ) (રાગ – ગિરિવર દરિશન વીરલા પાવે)
ક્લિવર મંદિર જે બંધાવે, લાભ અનેરો તે જીવ પાવે. ક્લિવર... મહિમા એનો મંગલકારી, શાસ્ત્રવચન એવું ફરમાવે, ભિવર... કર્મ કઠણ જે જીવને વળગ્યાં, તે કર્મોને નરમ બનાવે, ક્લિવર. મુક્ત થવાનું પહેલું સાધન, તે સમક્તિની પ્રાપ્તિ થાવે, જિમવર... ભવ કરવાના બાકી રહ્યા છે સંખ્યા એની અલ્પ ફ્રાવે, મિલર... તીર્થક્ય પદ પૂણ્ય ઉપાક્ત, સિદ્ધ શિલામાં વાસ ક્રાવે, ક્લિવર.. સંપ્રતિ રાજા ઉરના ઉમંગે, પ્રતિદિન નવલા ચૈત્ય ચણાવે, ગ્નિવર. સવાલાખ ક્નિાલય બાંધ્યા, સવા રોડ પ્રતિમા સ્થપાવે, ક્લિવર... ચક્રી ભરત અષ્ટપદ ઉપર, ચોવીશ ક્લિના બિંબ ભરાવે, મિવર. પૂરવક્તમના પુણ્ય ઉદયથી, અવસર આવો નિજ ઘર આવે, ક્લિવર.. ક્નિશાસનની પુનિત પતાકા, ઉચ્ચ ગગનમાં તે લહેરાવે, ક્લિવર... દર્શન-પૂન્મ-ભક્તિ કરીને, કૈક જીવો ત્યાં પાવન થાવે, ક્લિવર... નિમિત્ત બની આ શુભ કાર્યોનું, પોતે પણ ઉત્તમ ફળ પાવે, ક્લિવર...
કરેલા મુને.. કર્મો કરેલા મુળે નડે છે હૈયું હીબકા ભરીને રડે છે જીવવા ચાહું તો જીવાતું નથી, મરવા ચાહું તો મરાતું નથી...
કેઈ ક્રમે ક્રમ, મેં હસીને ક્ય, આંસુ આજ મારા, નયને ભર્યા, મેં પ્રયાસો કર્યા, માણવા છંદગી,
કર્મ મુન્ને સફળ, ન થવા દે દિ કર્મો... જંદગીના મલે, મોત આવે અગર, મોત પણ ના મળે, કર્મ તૂટ્યા વગર, જાણ નહોતી મને, આ પરિણામની, તો કરત નહીં સંગત, બૂરા કમની... કર્મો...
-
-
-
-
-
-
-
૨૨૧
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
આજ વગડાવો... આજ વગડાવો વગડવો શરણાયુને ઢોલ, હે.. શરણાયુને ઢોલ રૂડ નગારાનાં ઢોલ.. આજ આજનાચે રે ઉમંગ અંગ અંગમાં રે લોલ. હું તો એવો રે રંગાણો પ્રભુ રંગમાં રે લોલ, હે. તો ગાવું ને ગવડવું રૂડું ગીતડું ના બોલ.. આજ આતો આવ્યો અવસર આજ આંગણે રે લોલ, બાંધો આસોપાલવનાં તોરણિયાં રે લોલ, હે.. આજ હૈયે આનંદ છેતન મનમાં રે લોલ.. આજ , આવો આવો સ્નેહીઓ અમ આંગણે રે લોલ, અમે વાટલડી જોતાં બેઠે બારણે રે લોલ, પ્રેમે પધારી બોલો પ્રભુજીનાં બોલ... આજ
સરિયાં રે... કેસરિયાં... કેસરિયાં રે.. કેસરિયાં... તારાં ગીતો હું ગાઉં. મનમંદિરે પધરાવું... તારી મુદ્રા પર વારી વારી જાઉં.. જાઉં જાઉં.. કેસરિયાં
ળ કળશ ભરાવું. સ્નાન વિધિએ રાવું. મારા અંતરના મેલ ધોવરાવું... ધોવરાવું. સરિયાં... સોના વાટી લાવું. ચંદન પૂજા રચાવું.. કરી સરિયાં મુક્તિપદ પાવું.. પાવું. પાવું. સરિયાં. પંચવરણ પુષ્પ લાવું. મોંઘી માળા ગૂંથાવું.. . પ્રભુ કંઠે સોહાવી રંગ રાચું... રંગ રાચું... રૂરિયાં... ધૂપ પૂજા રચાવું અગર તગર મિલાવું... મારે ઊર્ધ્વ ગતિએ આજ જાવું... જાવું.. જાવું.. કેસરિયાં... દીપક પૂજા રચાવું... માંહે જ્યોતિ પ્રગટાવું. તારી જયોતિની જ્યોતિ બની જાવું.. જાવું... જાવું.. કેસરિયાં.. અક્ષતપૂજ રચાવું.. માંહે સ્વસ્તિક રાવું. હું તો અક્ષયપદ આજે પાવું.. પાવું... પાવું.. કેસરિયાં... નેવૈદ્ય પૂજા રચાયું... વિધવિધ પક્વાન્ન ધરાવું.
૨૨
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારે અણહારી આજ બની જાવું. જાવું... જાવું... કેસરિયાં...
લ્પતરુ ફળ લાવું... પ્રભુ ચરણે ધરાવું.. મારે સિદ્ધશિલાએ... આજ જાવું... જાવું. જાવું.. કેસરિયાં..
ઢોલી ઢોલ વીમો... ઢોલીડા ઢોલ ધીમો ધીમો વગાડ ના. પ્રભુ ભક્તિનો જોજે.
મહિમા વહી જાય ના. ઢોલીડા... હો.... વીર પ્રભુની વાણી મેં અંતરથી જાણી, પ્રભુજીના ગુણલા ગાતાં, હૈયું આ ધરાય ના.. પ્રભુ ભક્તિનો જોજે. હે પલ પલ સમરું હૈયે, આવું હું ઉમંગે, દર્શન કરતાં મારી, આંખડી ધરાય ના... પ્રભુ. હો.. રવી તો છે મારે, આ સયંમની સાધના, હો... મુક્તિના પંથે છે મારી એક જ ભાવના, આતમ દર્શન કેરો રંગ ઊી જાય ના.... પ્રભુ ભક્તિનો.
મારા ઘઘને દરબારે.... મારા-વૈદાને દરબારે ઢોલ વાગે છે વાગે છે ઢોલ વાગે છે ? ગામ-ગામનાં સોનીડ આવે છે આવે છે શું-શું લાવે છે? મારા દાદાનો મુગટ ભરાવે છે. મારા દાના . ગામ-ગામનાં માળીડો આવે છે. આવે છે શું-શું લાવે છે? મારા દાના ફૂલાં લાવે છે. મારા ઘરના .. ગામ-ગામનાં શ્રાવકે આવે છે આવે છેશું-શું લાવે છે? સાચા અંતરની ભાવના લાવે છે. મારા દાદાના ...
૨૨૩.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારે મકિો તમારી... મારે ભક્તિ તમારી કરવી છે મારે મુક્તિ નગરમાં જાવું છે
મને પાર ઉતારો ક્લિવરીયા, મને મુક્તિ આપો જિનવરીયા. ભવસાગરમાં ભગવાન મળ્યો, મને તારા જેવો નાથ મળ્યો,
.. મને પાર ઉતારો. પ્રભુવીર જીવનમાં તું જ મળ્યો, જ્યાં જાઉં ત્યાં નીરકુંજ ભર્યો,
. મને પાર ઉતારો. જેમ સરિતાને સાગર મળ્યો, એમ અમને તું વીતરાગ મળ્યો,
. મને પાર ઉતારો.. મારા મનમાં વસ્યા છે આપ, પ્રભુ મારા દિલમાં ચાલે જાપ પ્રભુ,
... મને પાર ઉતારો.
મારી આખી ઘર છે.. મારી આક્ની ઘડી રળિયામણી... હાં રે... મને વ્હાલો મળ્યાની વધામણીજી રે.... મારી. હાં રે હું તો ધ્યાન ધરું છું પ્રભુ તારું, હાં રે મારા અંતરમાં થયું અજ્વાળુંજી રે. મારી હાં રે મેં તો મોતીના સાથિયા પુરાવિયા, હાં રે મેં તો પ્રેમે પ્રભુને વધાવિયાજી રે.. મારી હાં રે તારી ભક્તિ કરવાને કાજ આવીયો, હાં રે તારા દર્શન કરવાને આજ આવીયો... મારી. .
રંગે રમે આનંદે.. .. રંગે રમે આનંદે રમે, આજ દેવ દેવીઓ રંગે રમે;
પ્રભુજીને દેખી મોત ભૂપ નમે... આજ... પ્રભુજીની પાસે સોનીઓં આવે,
૨૨૪
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
હે.. મુગટ ચડવી પ્રભુને પાયે નમે.. અંજ પ્રભુજીની પાસે માલીડે આવે,
હે.. હાર ચડવી પ્રભુને પાયે નમે.. આજ પ્રભુજીની પાસે પૂજારી આવે,
છે. પૂજા કરીને પ્રભુને પાયે નમે. આજ પ્રભુજીની પાસે ભક્તો રે આવે
હે.... ભક્તિ કરીને મોક્ષે જાવે.. આજ
અપાળાં દેખાશે... અજવાળાં દેખાવે.. અંતર દ્વાર ઉઘાડે.. પ્રભુજી... અજવાળાં દેખાડે.. પ્રભુજી... અંતરદ્વાર ઉધાડે. કામ ક્રોધ મને ભાન ભુલાવે, માયા મમતા નાચ નચાવે, સત્ય માર્ગ ભૂલી ભટકું છું, રાત સૂઝે ના દહાડે.. પ્રભુજી. વિપદના વાદળ ઘેરાતા, મને અશુભ ભણકારા થતા, ચારેકોર સંભળાતી મુને, આજ ભયંક્ર રાવે... પ્રભુજી નરક નિગોદથી તે પ્રભુ તાર્યો, અનંત દુઃખોથી મુક્ત ઉગાર્યો, એક ઉપકાર કરો હજી મુજ પર, જન્મ મરણ ભય ટળો.. પ્રભુજી
ન્મ જીવનના તમે છે ત્રાતા, તમે પ્રભુ મારા ભાગ્ય વિધાતા, એક ઉપકર કો હજી મુજ પર, નહિ ભૂલું ઉપકર... પ્રભુજી.
I અરિહંતના ધ્યાને... આ અરિહંતના ધ્યાને અરિહંત બની શો, ક્તિની ભક્તિ કરતાં ક્રતા ક્તિ બની શો. વીર પ્રભુના ધ્યાને મહાવીર બની જશો, ક્સિની વાણી સૂણતાં સાચા ન્મ બની શો. ... અરિહંતના. આ સંસારે ભમતાં ભમતાં, ચાહે પ્રાણી સુખને, સુખની પાછળ ઘંટ મૂકે પણ, પામે ભારે દુઃખને, પ્રભુનાં ચરણે રહેતાં રહેતાં, સુખી બની જશો... ક્લિની.
૨૫
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્વારથની આ દુનિયા કેવી સુખમાં ભાગ પડવે, લેઇક દુ:ખમાં દૂર થાય તો કોઇક વધુ રિબાવે, પ્રભુના પંથે વહેતાં વહેતાં સંત બની જશો... મિની. પરમકૃપાળુ તુને પામી બીજે શાને જાવું ભ્રમર બની ઈયળની પેરે એક જ તુમ્ભ ધ્યાવું, વીર પ્રભુને ગાતાં ગાતાં મહાન બની જશો.... ક્લિની.
દુઃખi નિવારો મારા... કેવાં કેવાં દુઃખડા સ્વામી, મેં સહ્યા નારકમાં,
એક રે જાણે છે મારો આતમા પરમાતમા... લબારા લેતી કાળી વેદનાઓ સહેતા સહેતા,
વરસોનાં વરસો સ્વામી મેં વિતાવ્યા ત્રાસમાં, ઇરે મલક્યું જ્યાં પૂરું થયું આયખું ત્યાં,
બ્લમ થયો રે મારો જાનવરના લોકમાં દુઃખડા નિવારો મારા ક્લમ મરણના પરમાતમા, કેવા કેવા જુલ્મો વેલ્યાં, જાનવર બનીને સ્વામી,
એક રે જાણે છે મારો આતમા પરમાતમાં. બોજો અળખામણો ને લાઠીના માર ખાતા,
વહેતીતી આંસુડની ધાર મારી આંખમાં, ઈરે મલનું જ્યાં પૂરું થયું આયખું ત્યાં,
ક્લમ થયો રે મારો દેવતાના લોકમાં. દુઃખ નિવારો મારા ક્લમ મરણનાં પરમાતમા. કેવાં કેવાં મંથન સ્વામી મેં ક્ય દેવલોકમાં,
એક રે જાણે છે મારો આતમા પરમાતમા. રિદ્ધિને સિદ્ધિ તોયે તમારા વિયોગે સ્વામી,
ન્મારો ગાળ્યો જાણે ઘોર કારાવાસમાં, ઇરે મલક્યું જ્યાં પૂરું થયું આયખું ત્યાં,
ક્યૂમ થયો રે મારો માનવીના લોકમાં, દુઃખ નિવારો મારા ક્લમ મરણનાં પરમાતમા. કેવા કેવા નાટક સ્વામી, હું છું આ ક્નમમાં,
૨૨૬
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪.
એક રે જાણે છે મારો આતમા પરમાતમા. મનની માયા કાજે ધરવા પડે છે મારે,
ડગલે ને પગલે નવલાં રૂપ આ સંસારમાં, આરે મલક્યું જ્યાં પૂરું થાય આયખું ત્યાં,
તેડવો અને સ્વામી ત્યાં તમારા લોકમાં
દુઃખડાં નિવારો મારા ક્નમ-મરણનાં પરમાતમા હે.. કેવાં કેવાં વર્ણન સ્વામી મેં સુણ્યા એ મલક્નાં,
અધીરો બન્યો છે મારો આતમા પરમાતમા, ન્મ, જા, મૃત્યુ કેરાં દુઃખદ્રને બદલે સ્વામી,
રહેવાનું ત્યાં તો સુખનાં શાશ્વતા સહવાસમાં. ચાર ચાર ગતિના ફેરા હવે નથી ફરવા માટે,
કરવો છેકયમનો વસવાટ પંચમ લોકમાં, દુઃખવું નિવારો મારા ક્લમ મરણનાં પરમાતમા.
| પ્રણથી પાગલ થઈ... પ્રભુથી પાગલ થઈ % પ્રીત,
પછી તારી જ્યાં જાય ત્યાં જીત, પ્રભુથી ભાવધરી ક્ર પ્રીત,
પછી તારી જ્યાં જાય ત્યાં જીત... ક્ર પ્રયત્ન સંતાપ મૂકી દે યશ અપયશ નહીં હાથ, કઈ પૂરે ના આશ જે તારી, પૂરશે શ્રી નાથ,
એ તો યુગપુરાણી રીત.. પછી તારી.. નિશ્વય ક્કી લે ક્યારે જાવું, શું રવો વ્યાપાર, લાભ હાનિ ક્યાં સમજી લે, તો થાશે બેડો પાર,
કરજે સદણના રે ગીત.. પછી તારી.. પૂર્ણવિરામ મેળવવું છે તો, મૂક અલ્પ અર્ધવિરામ, પ્રભુના ચરણે શિશ નમાવી, ઓળખ આતમરામ,
ફરતું બાંધી લે તું ચિત્ત... પછી તારી. દેવ જિનેશ્વર વીર વીતરાગી, હૈયે ધરે mહિત, પ્રાણી માત્રનો હિતચિંતક, એ સહુથી તો પ્રીત,
હૈયે વસે એ વચનાતીત.. પછી તારી..
Sta
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખુલા મુક્યા છે મેં તો... ખુલ્લા મુક્યા છે મેં તો દિલડના દ્વાર,
પ્રભુજી આવોને એક્વાર, મારા જીવનની સુની પગથાર,
પગલાં પાડેને એક્વાર... વરસોથી મીટ માંડી વાટી નિહાળું, શમણાંની સોડમાં હું તુને પુરું,
તુમ્ભ વિસારી ના શકું પલવાર...પ્રભુજી ... તારા વિના ઉરના આસનીયા ખાલી, છલકાવી ધોને નાથ ફણાની પ્યાલી,
તુક્યું સ્મર્યા કરું વારંવાર..પ્રભુજી ... અંતરની આરસીમાં રહેજે છબીલા, મારા રે અંતરમાં તારા જ પગલાં,
તારો મહિમા છે અપરંપાર...પ્રભુજી .. ભક્તો તમારા એવા રે ભોળા, શાને લીધા છે. પ્રભુ અબોલા,
અમને ઉતારોને ભવપાર..પ્રભુજી .. કાળજાને કેડયે વડે પ્રગટવું, પ્રેમવૃત ભરી ભાવ જ્યોતિ ફ્લાવું,
ઝળકવું જીવન ઝાન્ડ્ઝમાળ...પ્રભુજી ... સાથિયા પુરૂં છું અંતરને આંગણે, બેસું છું મીટ તારી માંડીને બારણે,
જીવનભર ઝંખું છું તારો પ્યાર...પ્રભુજી . તનના આ તંબૂરાને આશાના તારે, શું વીતરાગ તારા સ્નેહની સિતારે,
પ્રીતભર્યા ગુંજે રણકાર..પ્રભુજી ... મનના મંદિરે આવોને એક્વાર, લળી લળી વિનવું હું વારંવાર,
પાવન થાયે આ અંતરદ્વાર...પ્રભુજી ...
૨૨૮
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
સે રીઝાવું મેં તુહે..
રાગ : બહોત ચાહને વાલે.. સે રીઝાવું મેં તુહે ભગવન,
તેરે ચરણમેં લાખો નમન.... ગીત ન આયે ગાવું મેં સે, સાજ નહીં હૈ બજાવું મેં કૈસે,
ચરણોમેં ચઢાવું (ર) મેરા યે જીવન... ફુલ નહીં સે ચઢવું મેં માલા,. દ્વપ નહીં સે મેં ઉજાલા,
પાની નહીં હૈ (ર) ભીગે યે નયન..
ઈતની શક્તિ હમે... - ઇતની શક્તિ હમે દેના દ્વતા,
મનક વિશ્વાસ કમજોર હો ના... હમ ચલે નેક રસ્તે પે હમસે,
ભૂલ% ભી કોઈ ભૂલ હો ના... હમ ચલે... દૂર અજ્ઞાન કે હો અંધેરે,
તૂ હમે જ્ઞાનકી રોશની દે, હર બુરાઈ સે બચતે રહે હમ,
જીતની ભી દે ભલી જીંદગી દે બેર હો ના કિસીકો કિસીસે,
ભાવના મનમેં બદલે ધ હોના.. હમ ચલે.... હમ ન સોચે હમે ક્યા મીલા હૈ,
- હમ યે સોચે કિયા ક્યા હૈ અર્પણ, ફુલ ખુશીઓ કે બાટે સભીકે,
સબક જીવન હી બન જાયે મધુવન, અપની કરૂણા કા ક્લતું બહાર,
ક્રદે પાવન હર એક મનકા કેના... હમ ચલે....
-
~
૨૨૯
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
હમજે મળી શક્તિ.. હમો મનકી શક્તિ મા, મન વિજ્ય રે,
દૂસરોં કી ય સે પહેલે,ખુદ વિજ્ય રે.. હમકો... " ભેદભાવ અપને દિલસે, સાફ કર શકે,
સ્ત સે ભુલ હો તો માફ # શકે, જૂઠ સે બચે રહે, સચ કા દમ ભરે, -
દૂસરોં જય સે પહેલે ખુદ વિજ્ય રે... હમકો... મુશ્કિલૈં પડે તો હમ પે ઈતના કર્મ કર,
સાથ દે તું ધર્મ કચલેંગે ધર્મ પર, ખુદ પે હોંસલા રહે, બદી સે ન ડરે,
દૂસરોં કી ય સે પહેલે ખુદ વિજ્ય રે... હમકે..
' તુમ્હી હો માતા પિતા... તુમ્હી હો માતા પિતા તુમ્હી હો,
તુમ્હી હો બંધુ સખા તુમ્હી હો, તુમ્હી હો સાથી, તુમ્હી સહારા,
કોઈ ના અપના સિવા તુમ્હારા તુમ્હી હો નૈયા તુમ્હી ખેવૈયા,
તુમ્હી હો બંધુ સખા તુમ્હી હો.. જો ખીલ શકે ના વો ફુલ હમ હૈ,
તુમ્હારે ચરણોં કી ધૂલ હમ હૈ દયા દષ્ટિ સા હી રખના,
તુમ્હી હો બંધુ સખા તુમ્હી હો.... તુમ્હી હો માતા
૨૩૦.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરનાર ભક્તિધારા
ગિરનાર કે નિવાસી, નમું બારબાર હું... આયો શરણ તીહારે, પ્રભુ તાર તાર તું...
શ્રુણા કા હૈ સમંદર તેરી નિગાહ મેં, આતે હી શાંતિ પાતે તેરી પનાહ મેં, બ્રહ્મધાર સઘચાર નિર્વિકાર તું, આયો શરણ...
પશુઓકા પોકાર સુના સિર્ફ એક્બાર, છૂડા કે ઉનકે બંધ તુને ઘેડ ીયા સંસાર, એક્બાર નેમકુમાર સુન પુકાર તું (૨) આયો શરણ...
રાજુલ કીયા તુમસે નવ નવ ભવો સે પ્યાર, અખંડ સૌભાગ્ય કા તુને દે ીયા ઉપહાર, ના સાથ નેમિનાથ પક્ડ હાથ તું (ર) આયો શરણ...
બૈઠે થે જેમ્સે રાજુલ કે આત્મકમલ મેં,
વૈસે હી બેઠ જાના તુ હમારે જીવનમેં,
હમ નાવકે મુસાફીર ઓ જ્લદી ઉગાર તું (ર) આયો શરણ...
૨૩૧
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીક્ષા ગીત
'મને વેશ શ્રમણનો મળો
મને વેશ શ્રમણનો મળજો રે (૨) પંચમહાવ્રત પાળું, પાવન નિર્દોષને નિષ્કલંક; સમતામાં લયલીન રહેવું, સરખા રાયને રંક,, મારી સ્તવના પ્રભુ સાંભળજો રે.. મને વેશ... આઠ પ્રહરની સાધના માટે, વહેલી પરોઢે હું જાણું; શ્વાસો લેવા માટે પણ હું, ગુરૂની આજ્ઞા માંગુ, આંખ ઈર્યાસમિતિએ ઢળજો રે.... મને વેશ... આહારમાં રસ હોય ન કોઈ, ઘરઘર ગોચરી ભમવું; ગામોગામ વિહરતા રહેવું, કષ્ટ અવિરત ખમવું, મારા કમ નિર્જરી જાજો રે..મને વેશ... આજીવન અણિશુદ્ધ રહીને, પામુ અંતિમ મંગળ; સાધી સમાધિ પરલોક પંથે, આતમ રહે અવિચલ, મારી સંભાવનાઓ ફળજો રે.. મને વેશ..
૨૩૨
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઓઘો છે અણમૂલો... . (રાગ – હોઠે સે છૂ લો તુમ - પ્રેમ ગીત). ઓઘો છે અણમૂલો, એનું ખૂબ જતન કરજો, મોંઘી છે મુહપત્તિ એવું રોજ રટણ કરજો.
ઓઘો છેઅણમૂલો.... આ ઉપક્રણો આપ્યાં, તમને એવી શ્રધ્ધાથી, ઉપયોગ સત્ર કરશો, તમે પૂરી નિષ્ઠાથી, આધાર લઈ એનો ધર્મારાધન કરજો,
ઓધો છે અણમૂલો... આ વેશ વિરાગી નો, એનું માન ઘણું ક્યમાં, માબાપ નમે તમને, પડે રાજા પણ પગમાં, આ માન નથી અને એવું અર્થઘટન કરજો, .
ઓઘો છે અણમૂલો.. આ ટુક્કા કપડના, દી ઢાલ બની રહેશે. ઘવાનળ લાગે તો, દિવાલ બની રહેશે, એના તાણાવાણામાં તપનું સિંચન કરજો,
ઓઘો છે અણમૂલો... આ પાવન વસ્ત્રો તો, છાયાનું ઢાંકણ, . બની જાયે ના જોજો ! એ માયાનું ઢાંકણ, ચોખું ને ઝગમગતું દિલનું દર્પણ કરજો.
ઓઘો છે અણમૂલો... મેલા કે ધોયેલા, લીસા કે ખરબચડ, ફાટેલા કે આખા, સૌ સરખા કપડા, જ્યારે મોહદશા જાગે ત્યારે આ ચિંતન કરજો
ઓઘો છે અણમૂલો... આ વેશ ઉગારે છે અને જે અજ્વાળે છે ગાફેલ રહે એને, આ વેશ ડૂબાડે છે ડૂબવું કે તરવું છે મનમાં મંથન કરજે,
ઓઘો છે અણમૂલો... દેવો ઝંખે તોપણ જેવેશ નથી મળતો, તમે પુણ્ય થી પામ્યા, એની કિંમત પારખજો, દેવોથી પણ ઊંચે તમે સ્થાન ગ્રહણ કરજો
ઓઘો છે અણમૂલો...
૨૩૩
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
'જા, સંયમ પથે, દીક્ષાર્થી...
(રાગ - બાબુલ દુઆયેં લેતી જા - નિલકમલ) જા, સંયમ પથે, દક્ષાર્થી ! તારો પંથ સદા ઉન્માળ બને, જંજીર હતી જે કર્મોની, તે મુક્તિની વરમાળ બને.
જા, સંયમ પંથે. હોંશે હોંશે તું વેશ ધરે, તે વેશ બને પાવનકારી, ઉજવળતા એની ખૂબ વધે, જેને ભાવથી વેદ સંસારી, દેવો પણ ઝંખે દર્શનને, તારો એવો દિવ્ય દિદર બને.
જા, સંયમ પંથે.. જેજ્ઞાન તને ગુરુએ આપ્યું, તે ઊતરે તારા અંતરમાં, રગેરગમાં એનો સ્ત્રોત વહે, ને પ્રગટે તારા વર્તનમાં, તારા જ્ઞાનદિપન્ના તેજ થકી, આ દુનિયા ઝાન્ડ્ઝમાળ બને.
જા, સંયમ પંથે. વીતરાગતણાં વચનો વદતી, તારી વાણી હો અમૃતધારા, hઈ મારગ તૂટે અંધારે, તારાં વેણ રે ત્યાં અજ્વાળાં, વૈરાગ્યભરી મધુરી ભાષા, તારા સંયમનો શણગાર બને.
જા, સંયમ પંથે... જે પરિવારે તું આજ ભળે, તે ઉન્નત હો તુજ નામ થી, જીતે સૌનો તું પ્રેમ સા, તારા સ્વાર્થવિહોણા કામ થી, શાસનની ળમાં શાન વધે, તારા એવા શુભ સંસ્કાર બને
' જા, સંયમ પંથે. અણગાર તણા જે આચારો એનું પાલન તું દિનરાત રે, લલચાવે લાખ પ્રલોભન પણ, તું ધર્મ તણો સંગાથ રે, સંયમનું સાચું આરાધન, તારા તરવાનો આધાર બને.
જા, સંયમ પંથે...
૨૩૪
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
ના રોમરોમથી ત્યાગ...
(રાગ – જહાં વલ વલ પર – સિકંદર આઝમ)
અજ્ઞાન તિમિરાન્ધાનાં, જ્ઞાનાંક્મ શલાક્યા;
નેત્ર ઉમિલિત યેન, તમૈ શ્રી ગુરવે નમ:... ક્યા રોમરોમથી ત્યાગ અને સંયમની વિલસે ધારા,
આ છે અણગાર અમારા.... દુનિયામાં ક્ની જોડ છે ના, એવું જીવન જીવનારા,
આ છે અણગાર અમારા... સામગ્રી સુખની લાખ હતી, સ્વેચ્છાએ એણે ત્યાગી, સંગાથ સ્વક્સનો છેડીને, સંયમની ભિક્ષા માગી, (૨) દક્ષાની સાથે પાંચ મહાવ્રત અંતરમાં ધરનારા.
આ છે અણગાર અમારા.... ના પંખો વિંઝે ગરમીમાં, ના ઠંડીમાં કદી તાપે, ના કાચા જળનો સ્પર્શ કરે, ના લીલોતરીને ચાંપે, (૨). નાનામાં નાના જીવતણું પણ સંરક્ષણ કરનારા.
આ છે અણગાર અમાર.. જૂઠું બોલીને પ્રિય થવાનો, વિચાર પણ ના લાવે, યા મૌન રહે, યા સત્ય કહે, પરિણામ ગમે તે આવે, (૨) જાતે ના લે લેઈ ચીજ ી, જે આપો તો લેનારા.
આ છે અણગાર અમારા.. 'gs રામહેલને ત્યાગી... રૂડ રાજમહેલને ત્યાગી પેલો ચાલ્યો રે વૈરાગી... (૨) એનો આતમ ઉહ્યો છે આજ જાગી, પેલો ચાલ્યો રે વૈરાગી... (૨) નથી કોઈ એની રે સંગાથે, નીચે ધરતીને, આભ છે માથે
એ તો નીકળ્યો છે ખાલી હાથે ... (૨) એણે મુક mતની માયા, એની યુવાન છે હજુ કાયા
એણે મુક્તિમાં ધો સાર.. (૨) એને સયંમની તલપ જલાગી, એનો આતમ આજ બન્યો મોક્ષગામી
એની ભવોભવની ભ્રમણા ભાગી... (૨)
૨૩૫
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
| યૌવનવયમાં સુખ ઘડનારા... |
(રાગ – સોલહ બરસક બાલી ઉંમર – એક દૂજે કે લીયે) યૌવનવયમાં સુખ છેડનારા મહાન, આ કળમાં સાધુ થનારા મહાન... આ કળમાં... યૌવનનું પતન રાવે એવો આ સમય, વિષયોનું વ્યસન કરાવે એવો આ સમય, આવા સમયમાં સઘળી વાસનાઓ જીતીને, મનને વિરાગમાં વાળનારા મહાન... આ કળમાં..
ણે ગુરુ ક્નથી તત્ત્વો ગ્રહણ કર્યા. શાસ્ત્રોમહીં રહેલા સત્યો શ્રવણ કર્યા, ભવમાં ભમાડનારા કર્મોથી છુટવા, સંયમ ભણી દમ માંડનારા મહાન આ કળમાં.... હૈયામાં ભાવ જાગ્યા દક્ષાના જ્યારથી, સાઈ તે ઘડીથી રાખનારા મહાન આભૂષણો સોનાના ને કપાં કિંમતી, સાધન શૃંગાર શ ત્યાગનારા મહાન... આ કળમાં.. ખાવાનું ખપે ના દિક્ષા લીધા પછી, ખાઈ લેવાની વૃત્તિ રોક્વારા મહાન.. પીક્યર જોવા જેવું ને ફોટ પડવવા, એવા અનિષ્ટને ઘબનારા મહાન... સ્નેહીબ્બો ભલે ને આગ્રહ ઘણો કરે, ખોટી પ્રણાલિકને તોડનારા મહાન... આ કળમાં..
સાધુ બને બ્રેઇ...
(રાગ-બ હમ જ્યાં હોંગે - બેતાબ) સાધુ બને કોઈ, સંસાર ને છે, એવા વિરાગીનું બધા બહુમાન કરે છે સન્માન કરે છે
સાધુ બને કેદ...
૨૩૬
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
જેને સાચું જ્ઞાન મળ્યું છે જીવનનું, વળગેલું અજ્ઞાન ગયું છે ભવભવનું, એ ભાગ્યશાળીનો સહુ સાર કરે છે સન્માન ક્રે છે
સાધુ બને કોઇ.... ઉજ્વળ જેણે કુળ બનાવ્યું પોતાનું
ન્મભૂમિને સ્થાન બનાવ્યું શોભાનું. એ ધન્ય આત્માને બધા ગુણગાન કરે છે સન્માન કરે છે
સાધુ બને છે.. . ક્લા તેજે પ ધરમનો ઝળકે છે કિરણો ક્ના કુંદન જેવા ચમકે છે એ જ્યોતનો ળમાં સહુ જ્યાર કરે છે સન્માન કરે છે
સાધુ બને એઈ.... આશા એના અંતરની ફળવાની છે માળા એને મુક્તિની મળવાની છે એ મુક્તિગામીને સહુ ફુલહાર કરે છે સન્માન કરે છે
સાધુ બને છે..... સાધનાના પંથે આજે..
(રાગ – સાથિયાં પુરાવો દ્વારે - મેના ગુર્જરી) સાધનાના પંથે આજે એક ઊંચો આત્મા જાય, આજ એને આપીએ અંતરના રૂડા આશીર્વાદો, વહેલી પહેલી મળજો એને મુક્તિ મંઝીલ (૨) સાધનાના પંથે.. જ્યાં જુઓ ત્યાં લોકો આજે સુખના સાધન માગે છે
ને દુઃખથી 2 ભાગે છે વિરલા કોઈ નીકળે છે જે સુખસામગ્રી ત્યાગે છે
ને કષ્ટ ક્સોટી માગે છે વડલાનો છાંયો જોઈને (૨) રણના રસ્તે તપવા જાય,
આજ એને આપીએ.. ધર્મતણા મારગમાં જાતાં લોકો હાંફી જાય છે
ને વચમાં બેસી જાય છે
૨૩o
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
અભિનંદન એ આત્માને લાંબી સફરે જાય છે
ને હોંશે હોશે જાય છે નાનું એવું બાળક જાણે (૨) મોટો ડુંગર ચઢવા જાય,
આજ એને આપીએ.... રાગદ્વેષના આ દરિયામાં કૈક જીવો ખેંચાય છે
ને અધવચ ડૂબકાં ખાય છે. એ આત્માને વંદન હો જે સમયે જાગી જાય છે
ને ડૂબતાં ઉગરી જાય છે સંયમનો સથવારો લઈને (૨) ભવનો સાગર તરવા જાય,
આજ એને આપીએ...
સંયમ જીવનનો...
સંયમ જીવનનો લીધો મારગડે, પ્રભુ તારા જેવા થાવાને (૨) કોઈ ક્વે ગાંડો, લેઈ વહ્યો, પ્રભુ તારા ચરણોમાં રહેવાને, સંયમ..
દુઃખના ડુંગર તૂટી પડે પણ, કર્મોનાં બંધન તૂટે છે જ્યારે (૨) લીલા લહેર છે પ્રભુના પંથે, મોક્ષના માર્ગે જાવાને (ર) લેઇ ધે..
પૂર્વ ક્નમના આવ્યા ઉદયમાં, વીરનું શાસન પામ્યા રે ત્યારે (૨) નિશાસનની બલિહારી, મુક્તિના પંથે જાવાને (ર) કોઈ ધે ...
દુ:ખિયાને દુ:ખ હરનારા, સુખિયા ને તો સુખી ક્રનારા (૨) ગીતો રે ગાય છે દાસ તમારા પ્રભુજી તમને રીઝવવાને... કોઈ ક્લે...
૨૩૮
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
- બેના રે...
(રાગ – બેના રે.... - પારકી થાપણ) બેના રે... આજ અમારા અંતરમાંથી આવે છે ઉદ્ગાર, સંયમની નાવમાં તરજે સંસાર, બોલે છે આજ સખીઓનો પ્યાર,
સંયમની નાવમાં.. આ જીવનના દરિયે વહેતી, તૃષ્ણા કેરી ધારા, ઉપરાઉપરી મોજ આવે, કેમ તેરે તરનારા ? બેના રે.. એની સામે એક જ સાચો સંયમનો આધાર,
સંયમની નાવમાં.. એક હસે છે આંખ અમારી, બીજી આંખ રડે છે સન્માર્ગે તું જાય પરંતુ, અમને વિયોગ પડે છે બેના રે.... રડતા હૈયે હસતા મુખે, દઈએ છીએ વિદાય,
સંયમની નાવમાં.. આજ અમારા પુણ્ય અધૂરા, આવી શક્યા ના જોડે, બોધ હવે તું દેજે એવો જ બંધ અમારા તોડે બેના રે.. તારે પગલે પગલે ચાલી કરશું સાગર પાર,
સંયમની નાવમાં... હું છું. (રાગ – ખુશ રહો હર ખુશી હૈ – સુહાગ રાત) હું જઉ ગુણિયલ ગુરુના ઘરે, આંસૂડાં આંખમાંથી શાને ઝરે ? હું – જઉં છું... હૈયાં શાને તમારાં બને છેદુઃખી ? શાને ચહેરા ઉપર આ ઉદાસી ઉઠી ?
૨૩૯
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
જે પ્રભુએ લીધો પંથ એ હું લઉં, નામ રોશન કરે એ દિશામાં જઉં હું – જઉં છું...
ક્યારે બનીશુ હું રાયો રે સંત
ક્યારે બનીશ હું સાચો રે સંત, ક્યારે થશે મારા ભવનો રે અંત; લાખ ચોરાશીના ચોરે ચૌટે, ભટકી રહ્યો છું મારગ ખોટે; ક્યારે મળશે મુજ્બે મુક્તિનો પંથ
કાળ અનાદિની ભૂલો રે ના, ધણુંયે મથું તોયે પાપો ખૂટે ના; ક્યારે તોડીશ એ પાપોનો તંત ... ક્યારે થશે.
છ કાય જીવની હું હિંસા રે તો, પાપો અઢારે રી ના વિસરતો; મોહ માયાનો હું રટતો રે મંત્ર ... ક્યારે થશે. પતિત પાવન ઓ પ્રભુજી ઉગારો, રત્નત્રયીનો હું યાચક તારો; ભક્ત બની મારે થાવું મહંત
તમે માગો લઇ...
ર્યો દીક્ષાનો મનોરથ પાકો, જ લઇ જ્યે અમરાપુરે ... તમે. તમે રાતાલીલા વસ્ત્રોને અળગા ર્યા,
ક્યારે થશે.
(રાગ – હું તો કાગળિયાં લખી લખી થાકી - લોકગીત) તમે મારગડો લઇ લીધો સાચો, જલઇ ો અમરાપુરે, ભલે કંટાળો અને હોય કાચો, પણ લઇ જશે અમરાપુરે... તમે. તમે ઢીલાપોચા વિચારોને અળગા કર્યા.
... ક્યારે થશે.
માન્યો વૈરાગી રંગ તમે સાચો જે લઇ જ્યે અમરાપુરે ... તમે. તમે સોનાકેરા આભૂષણો અળગા કર્યા,
માન્યો સંયમનો શણગાર સાચો જ લઇ જો અમરાપુરે તમે તમે ખાટામીઠા ખાણાપીણા અળગા કર્યા,
માન્યો તપનો સંગાથ તમે સાચો જ લઇ જો અમરાપુરે ... તમે. તમે સિનેમાના શોખ બધા અળગા ર્કા,
૨૪૦
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
માન્યો મંદિરનો સંગ તમે સાચો જલઈ જો અમરાપુરે .... તમે તમે રાગીણી સગાઓને અળગા કર્યા, માન્યો સરનો સાથ તમે સાચો જલઈ જો અમરાપુરે .. તમે. તમે પોચા પોચા બિછાનાને અળગા ર્યા, માન્યો ભૂમિસંથારો તમે સાચો જલઈ જશે અમરાપુરે .. તમે. તમે વાહન કેરા આધારોને અળગા કર્યા, માન્યો પગનો પ્રવાસ તમે સાચો જલઈ ો અમરાપુરે ... તમે. તમે અંધારાના આવરણો અળગા કર્યા,
લ્યો આતમનો દીવો હવે સાચો લઈ શે અમરાપુરે ... તમે.
' શી જો પરિષહુ રડાવે...]
(રાગ - કોઈ જબ તુમ્હારા – પૂરબ ઔર પશ્ચિમ) ધી જ પરિષહ રાવે મને, અગર જો અનુકૂળતા હસાવે મને, મારા હૃદયમાં ઊતરજો, પ્રભુ! કે ઘટમાળની આ ગુલામી ભૂલીને તમોને ભજું.
કદી જો પરિષહ... નજીવા દુઃખોની અસર જ્યાં પડે, કે આકુળવ્યાકુળ હું થઈ જઉં, ઉપાલંભ આપું તમોને કી, કી વેષ સુખીયા ક્લોને દઉં, દુઃખો જે અતિશય સતાવે મને, કે વાંછા મરણની રાવે મને, મારા હૃદયમાં ઉતરજો, પ્રભુ ! કે મક્કમ બનીને ઉપાધિ ભૂલીને તમોને ભજું..
કદી જો પરિષહ.... લહર એક સુખની અડે જ્યાં પ્રભુ! ભૂલી જાઉં છું હું દુ:ખોની અસર, ગુમાની બનીને ફરે રાતદિન,
૪૧
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
લઉના અભાગી ક્લોની ખબર, મદિરા જો સુખની નચાવે મને, કે નિષ્ફર ઘનવ બનાવે મને, મારા હૃદયમાં ઉતરજો, પ્રભુ! કે તોરી મગની તુમાખી, ભૂલીને તમોને ભજું
જ પરિષહ ...
'જાગ્યો રે આતમા આશા જાગી છે
રાગ : આધા હૈ ચન્દ્રમાં રાત આધી.... જાગ્યો રે આત્મા આશ જાગી, મુક્તિના અમૃતની પ્યાસ જાગી,
અભિલાષ જાગી. જાગ્યો રે.
જ્યારે આતમનો લવ જાગે, ત્યારે વૈભવ અળખામણા લાગે, લાગે ખારો સંસાર, લાગે પ્યારો અણગાર, એને સંયમના પંથની લગની લાગી.. જાગ્યો રે.
જ્યારે આતમનો દિવડે. જાગે, ત્યારે બંધન સંસારના ભાગે, ત્યાગે સખીઓનો પ્યાર, ત્યાગે સઘળો પરિવાર, એણે વસ્ત્રાલંકારોની પ્રીત ત્યાગી...જાગ્યો રે.
જ્યારે આતમનો વિષે જાગે, ત્યારે અંધારા દૂર દૂર ભાગે, ભાંગે પાતન્નો ભાર, ભાંગે અવગુણની જાળ, એના મારગના કંટકે જાય ભાગી... જાગ્યો રે.'
જ્યારે આતમનો દીવડે જાગે, ત્યારે સદ્ગરનો આશરો માંગે, માંગે કર્મોનો નાશ, માંગે શિવપુરનો વાસ, એણે ભવભવનાં દુ:ખમાંથી મુક્તિ માંગી...જાગ્યો રે.
૨૪૨
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
| મુક્તિ તણા સપનાં |
રાગ : બ હમ જ્યાં હોંગે મુક્તિ તણા સપના, જોયા ઘણા ભવમાં, હવે આ ભવે સપના બધા સાકાર ક્રી લે.. ભવ પાર ક્રી લે
અણગમતો અંધકાર ગયો છે જાગી જા ! ઝળહળતો અણસાર થયો છે જાગી જા ! અવસર ઉગ્યો એનો હવે સત્કાર કરી લે. ભવપાર કરી લે
માનવનો અવતાર મળે છે સદ્ભાગ્યે ધર્મતણો આધાર મળે છે સદ્ભાગ્યે સાચા ગુરુ કેરો હવે સ્વીકાર કરી લે... ભવપાર ક્રી લે
ભોગ અને ભોક્ત મળ્યાતા સૌ ભવમાં ત્યાગ અને સંયમ મળ્યા છે આ ભવમાં મનને મનાવીને હવે તૈયાર કરી લે... ભવપાર ક્રી લે
તારી પાસે સાવ ાિરો આવ્યો છે હંકારી દેનાવ, ઇશારો લાવ્યો છે કાંઠે પહોચીને તું, વિજ્ય ટંકાર કરી લે... ભવપાર કરી લે
આ શનું લુચન છે.
* રાગ : સંસાર હૈ એક નદયાં.... આ કેશનું લુચન છે આ કર્મોનું લુચન છે કષાયો છેકાળા, તેનું આ લુચન છે... આ કેશનું
૪૩
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
નરકમાં દુઃખ વેઠ્યા, તિર્યંચમાં દુખ વેઠ્યા; આ તો ક્નિ આણા છે ભવદુઃખનું ભક્ત છે. આ કેશ
મહાસત્ત્વના ધારક જ મહાપુણ્યના ધારક છે તે લોચ કે હોંશે, અવિચલ નું મન છે. આ કેશનું
હસતા બાંધ્યા કર્મો, તે રોતા ના છૂટે; લુચન કરતા કરતા, પલમાં તૂટ બંધન... આ કેશનું
આગળ પોથી ને પાછળ
રાગ : ઝગમગતા તારલાનું આગળ પોથી ને પાછળ પાતરા લેશો હાથ માં ઘંઘે લઇને વિહાર કરશો સંઘ સકળની આશિષ લઈને પગલાં ભરશો.
પોથી જેને પરિણત થાયે, સંયમ રસને ચાખે રે (૨) જ્ઞાનભક્તિની અનુપમ શક્તિ, અરિહંતો તો ભાખે રે (૨) સ્વાધ્યાયમાં લીન થઇને, સમતા ધરશો. સંઘ સકળની
આગમ આપે પાતરામાં ખાવાનો, અધિકાર રે (૨)
ક્લે ક્વિા ક્તિ વચનોને હૃદયમાં સ્વીકાર રે (૨) બેતાલીશ ષોથી સાવધ રહેશો.... સંઘ સકળની
૨૪૪
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારે સાવવી છે )
મારે સાધવી છે સંયમની સાધના (૨) મારે અંતરથી કરવી આરાધના...
વાણી વિચારે સંયમના રંગ હો જીવન સાગરના સંયમી તરંગ હો, રે.. નથી કરવી એ મારે વિરાધના... મારે
મોક્ષના પ્રદેશનો શોધક છે સંયમી, પાપ પૂંજનો અવરોધક છે સંયમી, રે... એને પગલે પગલે ઉપશામના... મારે
સંયમી વર્તનના નર્તને જીવન હો, મૃત્યુ પામેલા પણ મારા સજીવન હો, રે... મારા શ્વાસે શ્વાસે એક ભાવના. મારે
સંયમ ચરણે રમે લક્ષ્મી સંસારની, ભાવના જાગી રહે નિત્ય ભવપારની રે... મારી જીવનની એક જ એ કમના... મારે
' તમે ઓઘો લઇને તરીયા
રાગ : તમે મન મૂકીને.. તમે ઓઘો લઇને તરીયા, અમે સંસારે રળવળીયા, તમે મહાવ્રતધારી બનીયા, અમે રાગ-દ્વેષમાં બળીયા.. તમે
૨૪૫
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનંત તીર્થક્ય ભગવંતે, જે સંયમને આદરીયું મહામૂલ તે સંયમ પામી, જીવન સાર્થક કરીયું તમે દેવ-ગુરુને વરીયા, અમે પાપ પનારે પીયા.. તમે
પગલે પગલે છ કાય જીવની રક્ષાના પરીણામ, અષ્ટ પ્રવચન માતાનું પાલન, નિત ચઢતે પરિણામ તમે નિર્મળ બ્રહ્મ રસીયા, અમે મોહપાશમાં ફસીયાતમે
વ્રત લીધા ગુરુ સાખે તેને, જીવનભર જાળવજે, પ્રાણ જાય પણ વ્રત નહિં જાએ, એ શ્રધ્ધા કેળવજો તમે મુક્તિપુરી સંચરીયા, અમે ચઉગતિમાં ભમીયા... તમે
‘ો સંયમ સાઘક શૂરવીરો
રાગઃ પ્રભુ તે મને જે આપ્યું... હો સંયમ સાધક શૂરવીરો, તુજ માર્ગ સઘ મંગળ હોજો કુકર્મો સાથે યુદ્ધ કરી, યજ્ય મુક્તિમાળા વરજો... કુકર્મો
સંયમ પથ છેકંટક ભરીઓ, ઉપસર્ગ પરિષહનો દરીયો, હૈયામાં હામ ભરી પૂરી, નિજ આત્મ સ્વરૂપે લીન રહેજો..... કુકર્મો
ન્મિ આણ તણું પાલન કરજો, ગુરૂભક્તિના રસિયા સહ્ય બને સવી જીવ પ્રતિ સમભાવ ધરી, તપ ત્યાગ વિરાગે મન ધરજો...
જે શ્રધ્ધાથી સંયમ લેતા,એ શ્રધ્ધા જીવનભર ના મુક્તા ઈર્ષા નિંદિક ટ્વેષ ત્યજી, ગુણ રત્નોથી જીવન ભરજો... કુકર્મો
તજી માયા પ્રપંચ ભરી દુનિયા, સહુ સ્વક્સ સંબંધી સ્વારથીયા ગુરુ-વિ તણા ચરણો સેવી, નિર્મળ સંયમ સુખમાં રમજ... કુકર્મો
૨૪૬
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
'લેજો રામજીને રાંયમનો ભાર
રાગ : જ્હો કોઈના રે યહી પ્યાર.... લેજો સમજીને સંયમનો ભાર.. (ર) સહેજ મનડું ચળે, સઘળું ધૂળમાં ભળે, ડગલે પગલે જ્યાં ખાંડની ધાર... લેજો.....
ઉળા ચીવર તો ભલે ને ધર્યા, મનડના વસ્ત્રો જે મેલા રહ્યા, તો કરમ ના છૂટે ભવના ફેરા ના તૂટે. નવા ઘેષો વધે બેસુમાર...લેજો.
સગપણ સંસારના ભૂલવાં પડે મુક્તિનો મારગ તો ત્યારે છે ભાઈ કેવા હશે ? માં શું કરતી હશે ? જો જેયાદ ન આવે.સંસાર...લેજો.
સુખ તો સંસારીથી અધિદ્ધ મળે, હૈયા ને ક્વેજો લગીર ના ઢળે, ' મોંઘા વસ્ત્રો મળે મીઠં ભોજન મળે, જોજે લોભે ના મનડું લગાર લેજો.
પ્રગતિ દેખી કોઇની ઈર્ષ્યા કરે, મોઢ થવાની જે સ્પર્ધા રે, આચારોને ચૂકે, મર્યાદાને મૂકે તેનો થાયે કદી ના ઉધ્ધાર...લેજો.
પદવી સન્માનની વાંછા કરે, ર્તાિની પાછળ જે ઘેલાં ફરે સાચો મારગ ભૂલે, તેની સાધના ડૂબે, ડૂબે મોંધોને મૂલો અવતાર.લેજો.
હોજો ક્યજ્યાર
હોજો જયકર દિવ્યાત્મા તારો હોજ યજ્યકાર, ક્નિશાસનમાં ક્નમ લઈ, સાર્થક લિધો અવતાર...
રિદ્ધિ સિદ્ધિ સુખ સામગ્રી ખોટ જીવનમાં ન્હોતી, મિથ્યા મોહ ત્યજી જીવનની, નવલી કે ગોતી... લાગ્યો લાગ્યો જાત અસાર...
૨૪
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂર્વ ક્તમના પુણ્ય પ્રભાવે, ક્રી સાધના ભારી, પિતૃ માતૃના નામ દિપાવ્યા, માં ની કૂખ ઉજાળી, તરી ગયા સંસાર.
તનમાં મનમાં રોમરોમમાં, સ્મરણ પ્રભુનું વ્યાપ્યું, સંયમચિત્તને પ્રભુમય દ્વારા, સ્થિર ક્રીને સ્થાપ્યું, ર્યો અડગ નિર્ધાર...
માયા મમતા મોહના બંધન, મૂળથી અળગા મેધા, વાઘા આ દંભી દુનિયાના, પળભરમાં ફગાવી દીધા, થઈ દક્ષા અંગીકાર...
વીરા રે )
રાગ : બેના રે. વીરા રે.. શુરવીરો તો સંયમના પંથે ચાલ્યા જાય વસમી લાગે છે અમને તારી વિદાય.. આંખડ ભીંજાય દલડું દુભાય.. વસમી લાગે છે
માત પિતાની આંખનો તારો, લાડલો મારો ભાઈ (૨) બેની તારી જોને રૂવે છે ડૂસકે ડૂસકાં ખાઈ, વીરા રે... આંસુડની ધારને ઇક્ર ના મરાય... વસમી લાગે છે
નાજુક કાયા નમણો ચહેરો, જાણે ગુલાબનો ગોટો (૨) સૌથી રે નાનો સૌથી રે વ્હાલોશેનો પડ્યો તને તોયે, વીરા રે. ઓછું શું આવ્યું તુને એ જના સમજાય ... વસમી
સુરદા ! ધીમા રે તપજો, વાદળ દેજો રે છાયા (૨) લાડલા વીરાને વિહાર કરતા, જો જો કંઇ ના થાય વીરા રે.. વિહાર કરતા પગની પાની ના વેલાય .. વસમી
આજ અમારા પુણ્ય અધૂરાં, આવી શક્યા ના જોડે (૨) બોધ હવે તું જે એવો, બંધન અમારા તોડે વીરા રે તારા પગલે પગલે ચાલી રહ્યું સાગર પાર... વસમી
૨૪૮
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
હું તો અરિહંત અરિહંત
હું તો અરિહંત અરિહંત જપે મોરી માં, મારું મન લાગ્યું સંયમમાં, હું તો સાસરીયે નહીં જાઉ મોરી માં, મારું મન લાગ્યું સંયમમાં, મેવા મીઠઈ મને કામ નહીં આવે
તપસ્યા એ મન મોહ્યું મારી માં.. મારું.. માતા-પિતા મને કમ નહીં આવે
ગુરુમા એ મનડું મોહ્યુ મોરી માં.. મારું .. બેનીને બેનપણી મને કમ નહી આવે
ગુરબેને મનડું મોહ્યું મોરી માં.. મારું ... પેપ્સીને બેલા મને કમ નહી આવે
ઉકાળેલા પાણી મંગાવો મોરી માં.. મારું . સ્ટીલના વાસણ મને કમ નહી આવે
પાતરા તરાણી મંગાવો મોરી માં.. મારું.... ડનલોપના સોફાસેટ કમ નહી આવે
- સંથારો ઉતરપટ લાવો મોરી માં.. મારું ... ફ્લેટને બંગલા મારે કમ નહી આવે
ઉપાશ્રયે મનડું મોહ્યું મોરી માં... મારું ... હીરા મોતીની માળા કમ નહી આવે
નવારવાળી લાગે પ્યારી મોરી માં... મારું ...
૨૪૯
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરભક્તિ ગીત
સંત પરમ હીતત્તરી
(રાગ : વો દિન કર્યું ન સંભારે) સંત પરમ હિતકરી, ાતમાંહી સંત પરમ હિતકારી પ્રભુ પદ પ્રગટ રાવત પ્રીતિ, ભરમ મીરવત ભારી.. પરમ કૃપાલુ સક્લ જીવ પર, હરી સમ સબ દુ:ખ હારી.. ત્રિગુણાતીત ફીરત તનુ ભાગી, રીત mત એ ન્યારી... બ્રહ્માનંદ ો સંત કિ સોબત, મિલત હૈ પરમ મુરારી...
તારા ગુણોની પાટ
તારા ગુણોની પાટ મને આપ મારા સ્વામી,
મને તારા મારગ તણા ઓરતા, તારું વિરતિ વરદાન મને આપ મારા સ્વામી
મને સંયમના રંગ તણા ઓરતા.. આ સંસારે માન મરી, નાચ નચાવે ક્રોધ રાવે, કુરગડુ મુનિની ક્ષમા મુળે આપ મારા સ્વામી,
મને હળવા થવાના ઘણાં ઓરતા. કપટી છે આ સંસારની માયા, કામણગારી એની કાયા,
સ્થૂલભદ્રજીનું વ્રત મને, આપ મારા સ્વામી,. મને સત્ત્વ ફોરવવાના ઓરતા... ઇચ્છાના દ્વાર જો ખોલે, શ્રધ્ધાની નાવલી વેલે, સુલસા શ્રાવિકાની શ્રધ્ધા અને આપ મારા સ્વામી, મને ધર્મલાભ સુણવાના ઓરતા.... અહંકારનો અગ્નિ ઝરતો, જેમાં આતમ પલ પલ બળતો, અહમ્ તણી આરાધના તું આપ મારા સ્વામી, મને અરિહંત થવાના ઘણા ઓરતા....
૨૫૦
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરુમાં તેરે...
(રાગ સંસાર છે એક નદીયા, યહ હૈ પાવન ભૂમિ) ગુરુમા તેરે આંસુકે છે બુંદ જો મિલ જાએ, યહ બુંદ કે પાક્ય કે, યે જીવન બલ જાએ..
એક ભટકે રાહી કે, તુને રાહ બતાયા હૈ, કિચડ મેં પડે ફુલો, મસ્તક પે ચડયા હૈ..
અજ્ઞાનકે બિસ્તરસે, મુઝે તુમ્બે ઉઠયા હૈ,
ઉપશમકે આસન પે, અબ તુને બિઠયા હૈ... ગૈતિકે દુખોમેં, મુઝે ગિરતે બચાયા હૈ, દુર્લભ માનવભવ કે, અબ સફલ બનાયા હૈ..
નજોકે અમૃત શે, પ્રક્ષાલન # ના,
યે દેષ ભરે ચિત્તલે, તુમ નિર્મલ ક્ર ના.. તેરી અમૃત વાણીને, સંસાર છૂાયા હૈ, મહાવીર કે મારગ મેં, મુઝે સંત બનાયા હૈ..
તેરે વત્સલર સોસે, મેરે વિષય સફા ક્રના,
તેરે કૃપાભરે લ સે, મેરે ક્યાય ફા કરના. નિ ત્મિક જુaઈ યે, મુઝે સાલસી લગતી હે, પલપલ તેરી યાસે મેરી આંખ ઊભરતી હૈ. 1 અબ એક અભિલાષા, બૂ આખિર મ મેરા,
તેરે પાવન આંચલમેં, તબ મસ્તક હો મેરા... આંખો કે અગ્નિસે, સબ કર્મ ક્લા ના, યે હેમ સે આતમ કો, અબ શુદ્ધ બના ના...
૨૫૧
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
'ઐસા યિરસ દીયો ગુરુ મૈયા
(રાગ : મૈલી ચાલર ઓઢકે..) ઐસો ચિદ્રસ દીયો ગુરુ મૈયા, પ્રભુ સે અભેદ હોં જાઉં મેં, સબ અંધકર મિટ વે ગુરુ મૈયા, સમ્યમ્ દર્શન પાઉં મૈ.. પ્રભુ સ્વરૂપ હૈ અગમ અગોચર, ક્વો સે ઉસે પાઉં મેં, ક્રો કૃપા કુણારસ સિંધુ, મૈ બાલક અજ્ઞાની હું. શિવરસ ધારા વરસાવો ગરમૈયા, સ્વાર્થ વ્યાધિ મિટવો રે, સવિ જીવ # શાસન રસિયા, ઐસી ભાવના ભાવ મેં. સિધ્ધરસ ધારા વરસાવો, ગુરુ મૈયા, પરમાતમ કે પાઉં મેં, આનંદરસ વેધક કે ગુરુજી, પરમાનંદ પદ પાઉ મેં.. વિશ્વ કલ્યાણની પ્યારી ગુરુમૈયા, તેરી કૃપા મે ખો જાઉં મેં, ઘે ઐસા વરદન ગુરુજી, તેરે ગુણો ધ્યાવું મૈ...
વેડિ રેટિ વંદન..
(રાગ : કેઇ તુમ્હારા હૃદય તોડ દે લેટિ લેટિ વંદન, ગુરૂવર તમોને, તમે પંથ સાચો બતાવ્યો અમોને (૨) કી છેવિનંતિ અમે તો વિભુને, ઉંમર લાગી જાયે અમારી તમોને; છે અર્પણ સમર્પણ જીવન આ તમોને.. તમે પંથ સાચો.
તમારો એ વિશ્વાસ કદીના ભૂલીશું, તમે જેહ્યો તે જમારગ ગ્રહીશું; હશે શ્વાસ ત્યાં સુધી તમને પૂજીશું અહર્નિશ તુમ ગુણ સ્મરણ શું..
છે અર્પણ સમર્પણ
૨૨.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
તમારા જ્યાં અંતરમાં પગલાઓ થાતા, અંધારા જાતાને અજ્વાળા થાતાં; જોઇને નયનથી અમી છલકાતા, જે પાસે આવે તે તમારા થઇ જાતા... છે અર્પણ સમર્પણ
ઘડવા ઘાટ આતમનાં ઘડવૈયા, સંયમ દુંદુભિના છે તમે બયા; ભવસાગરમાં ડુબતી આ નૈયા, ઝાલી હાથ ઉગારો બનીને ખેલૈયા .... છે અર્પણ સમર્પણ
ગુરૂ પ્રેમ રોગ હૈ
(રાગ : ન યે ચાંદ હોગા ન તારે રહેંગે મગર હમ...) ગુરૂ પ્રેમ રોગ હૈ, ગુરૂ પ્રેમ રોગ હૈ,
જીસે લગ ગયા સમજ પ્રભુ સંગ યોગ હૈ (૨)
ગુરુ જ્ઞાન મિલતા નહી મોંલસે,
ગુરૂ પ્રેમ મિલતા નહી તોલસે,
શ્રધ્ધા રહે ધીરજ રહે તો ખુદ હી લાગે યોગ હૈ...
ગુરૂ મિલ ગયે મુકો હરિ મિલ ગયે, ચમનમેં લગા સે ફુલ ખિલ ગયે,
હર શ્વાસમેં જ્બ હો બસે તો ખુદ હી લાગે રોગ હૈ...
મેરે સદ્ગુરૂ મેરે ભગવન હી તું,
મુજીમેં સમાયા હૈ બન ગુરૂ,
તુ મુક્ષ્મ હૈ મૈં તુમેં હું તો ખુદ હી લાગે યોગ હૈ...
ગુરૂ દિવ્ય દ્રષ્ટિ જો મુજ પર પડી, સજાગ હુઇ જીંદગી હરપલ હર ઘડી, ગુરૂ કે સંગ કીયા સત્સંગ તો છૂટે માયા રોગ હૈ...
૨૫૩
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરૂદેવ મેરે ઘતા
ગુરુદેવ મેરે ઘતા હમકો ઐસા વર ઘે, સેવા સુમીરન સત્સંગ, જોલી મેં મેરે ભર દે (૨)
નફરત જો રે હમસે, હમ ઉનસે પ્યાર રે, તે જો હમારા બુરા, ઉનકા સત્કાર કરે, કો મીટા કે તુમ પ્યાર કા રંગ ભર દો
નફરત
મેરે મનકે મંદિર મેં, ગુરુદેવ તું બસ જાયે, જીસોભી દેખું મૈં, તેરા રૂપ ન આયે, દે જ્ઞાનકા અમૃત તું, જીવનકો સફલ
....
તુમ્હીં હો ભ્રાતા
રાગ : તુમ્હીં હો માતા...
તુમ્હી હો ભ્રાતા, તુમ્હીં હો ત્રાતા;
સદ્ગુરૂ તુમ્હીં હો જ્ગત વિધાતા... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં...
તુમ્હીં હો સુખ, તુમ્હીં હો શાંતિ;
તુમ્હીં સે મેરી, ભાગે ભયભ્રાંતિ... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં... તુમ્હીં હો જ્ઞાન, તુમ્હીં હો ધ્યાન;
તુમ્હીં હો દયા, સાગર મહાન... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં... તુમ્હીં હો દ્રષ્ટિ, તુમ્હીં હો સૃષ્ટિ;
તુમ્હીં હો મેરે, પુણ્યકી પુષ્ટિ... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં... તુમ્હી હો યંત્ર, તુમ્હીં હો તંત્ર;
તુમ્હીં હો મેરે, પ્રાણપ્રિય મંત્ર... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં... તુમ્હીં હો રિદ્ધિ, તુમ્હીં હો સિદ્ધિ;
તુમ્હીં સે મેરે, જીવન કી શુદ્ધિ... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં... તુમ્હીં હો શક્તિ, તુમ્હીં હો ભક્તિ;
તુમ્હીં સે મેરે, આતમ કી મુક્તિ... ગુરૂમાં... ગુરૂમાં...
૨૫૪
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરૂવર તેરી પરમ
(રાગઃ કસમેવાદે પ્યાર) ગુરૂવર તેરી પરમ ક્રિપા લ, ઈસ ામે કોઈ પારના (૨) તુમ બિન મેરી જીવન નૈયા, પાવે કભી ક્વિારા ના, ગુરૂવર તેરી પરમ ક્રિપાક, ઇસ મેં લેઈ પાર ના....
માનવભવ મુક્લિસે પાયા, ભટકે લખ ચૌરાશી મેં, ક્રોધ કપટ મદ માન વિષયવસ, રહા મે આશા ઘસી મેં, ગુરૂ બિન મુજ જીવનનૈયાલ, કૈસેથી ઉધ્ધાર ના.... ગુરૂવર તેરી.
ગુરૂ મહિમા જામે ભારી, ભવક્ત તારનહારી છે, ભેદ ભરમ સબ દૂર મિટાને, ળ ક્ત મંગલકારી હૈ, ગુરૂ ચરણોક રસ્તે બઢર, મેરા કોઈ શિંગાર ના... ગુરૂવર તેરી...
મની દુવિધા દૂર કરો ગુરૂ, ચિદાનંદ ભરપૂર ભરો, અપને રંગમે રંગલો ગુરૂજી, ઇતનાહી ઉપકાર કરો... ગુરૂવર તેરી...
શ્વાસોની માળામાં
- (રાગ : શ્વાસો કે માલા મેં...) શ્વાસોની માળામાં સમરૂ હું, તારૂ નામ, બની જવુ તારો ગુમાં, કૃણા નિધાન... શ્વાસોની માળામાં સમરૂ હું તારૂ નામ (૨)
સંતોની સેવા કરતો રહુ હું ચરણોમાં મસ્તક ધરતો રહુ હું ભરી દે તું ઝોળી ગુરુમાં, ઓ ગુમાં... શ્વાસોની માળામાં (૨)
ઇચ્છા છે મારી તારા જેવો થાવું, સંયમ સ્વીકારીને મોક્ષે હું જાવું તન મન મારું ગુરુમાં, તુજ પર કુરબાન... શ્વાસોની (૨)
૨૫૫
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
કૃપા કરો એવી ખીલે સત્ત્વ મારુ ઘડને ઝંઝાળો બની જાવુ તારો જે દિન હું વિસરુ તુને, છૂટે મારા પ્રાણ... શ્વાસોની (૨)
ઝાલો મારો હાથ હું ભટકી ન જાવું સુખોમાં રહી તુમ્ભ વિસરી ન જાવું તારો સમજી મુક્લે આપી દે ચરણોમાં સ્થાન. શ્વાસોની (૨)
ભક્તોના દિલમાં છે જેનું સ્થાન, ચન્દ્રશેખર વિજ્યજી એનું નામ શાસનના કાજે છે જીવનને કુરબાન (૨)... શ્વાસોની (૨) બની જાવું તારો ગુરુમાં, રૂણાનિધાન (૨) શ્વાસોની માળામાં સમરૂ હું તારૂ નામ (૨)
'જીવણ લીલા સંકેલીને...કોર
દુહો : જીવન લીલા સક્લીને આદરી નવી સફર, મૃત્યુ તો હોય માનવીના મહામાનવતો હોય અમર.. ક્યાં જઈને વસવાટ કર્યો ગુરુ, ક્યાં જઈ દરિશન પામું.. ક્યાં ગોતું સરનામું.. ક્યાં જઈને હલવશું ગુરુમાં, હૈયાની વાતલી, પુનિત તારા પગલા ગોતે, અશ્રુભીની આંખલી, તારા વિણ આ આયખુ જાણે, થઈ ગયું સાવ નકામુ.. ક્યાં ગોતું સરનામું.. વત્સલ મૂરત, સ્નેહલ સૂરત, જેવા ફરી નહી મળશે, તારા વિયોગે ઓ ગુરુમાતા, મારુ હૃદય ટળવળશે, અમૃતઝરતી આંખલડીથી, કોણ નિરખશે સામુ. કયાં ગોતું સરનામું.. ગુરુમાં ગુરુમાં લ્હીને તુઝ્મ, તારો બાળ પુકારે, જ્યાં હો ત્યાંથી આશિષ જે જીવશું એજ સહારે, જ્યમો ક્નમ રગરગમાં તારી, વદનાકૃતિ પામુ.... ક્યાં ગોતું ઈને કોઈ દિવ્યલોકમાં, એટલુ ક્કીને આવે, પળપળ પ્યારા ગુરુવર અમને, તારી યાદ સતાવે, આ અવની પર કરી અંધારુ, અસ્ત થયો કાં ભાનુ... ક્યાં ગોતું સરનામું...
૨૫૬
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચલતીના દુહા
હે.. પરમઉપકારી પાવનકારી સમતાધારી સુખકારી, કુણાકારી વાણી તમારી, મંગલકારી જ્યકારી રે; હે.. શિખામણ તમારી બહુઓં સારી, સુણતા સેહજે નરનારી... અમારી વિનંતી લ્યો અવધારી, આંગણ આવો અવધારી...
હે.. ગાન તમારા ગાતા ગાતા, અમે સમયનુ ભાન ભૂલ્યા, ખાવું ભૂલ્યા, પીવું ભૂલ્યા, ઉઘ અને આરામ ભૂલ્યા; * હે.. રાગ ભૂલ્યા ને દ્વેષ ભૂલ્યા વળી પાપણો વ્યાપાર ભૂલ્યા, એવા એકકાર થયા કે, સળગેલો સંસાર ભૂલ્યા...
હે.. પરમ પુરુષ તું પરમેશ્વર છે નેમિનાથ ઓ કૃપા કરો, દુનિયા માં હું રખડુ સ્વામી, દુઃખડા મારા દૂર ક્રો; હે..ન્મ કુલે અવતાર મલો ને, સાંભળવા ક્લિ વાણી મલો, ન્મિ પૂજા ત્રણ કલ મલો અને, અંત સમય નવતર મલો...
હે.. રુમઝુમ (૨) રતી બાલીક, નૃત્ય કરતી આવી રહી, હે.. પંચ ધાની આરતી ક્રતી, પ્રભુના ગીતો ગાઈ રહી; હે.. પાયે પડતી નમન ક્રતી, સોળે શણગારે નાચી રહી, હે... પ્રભુ ભક્તિમાં મસ્ત બનીને, વિપક જ્યોતી ક્લાવી રહી..
હે જીરે... રાય શ્રેયાંસનું ઘન મલો ને, શેઠ સુદર્શનનું શીલ મલો, હે જીરે. ઋષભદેવનું તપ મલો ને, ભરત રાજાનો ભાવ મલો, હે જી રે. સુંદર શાસન સેવા મલો ને, પ્રભુ ભક્તિના મેવા મલો, હે જીરે... ઘન સુપાત્રે દેવા મલો ને, ઝ્મિ ચરણમાં રહેવા મલો, હે જીરે.. અરિહંત જેવા નાથ મલો ને, ગુરૂક્નોનો સાથે મલો, હે જીરે... ગિરનાર જેવું તીર્થ મલોને, નેમિનાથનું સત્વ મલો,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
હે.. ઘનન ઘનનન ઘન ઘંટ વાગે, ટનન ટનનન ટન કાર રે, અરે ઘમ ઘમ ઘમ ઘુઘરી વાગે, મારે હૈયે ભક્તિનો ભાવ ચઢે.. હે... ફરર ફરર ફરકે ધ્વજાઓ, મંદિર તારે સોહામણી, અરે ટગર ટગર સૌ જુવે, ધજાઓ પેલી સુહાવણી..
હે.. તારક તીરથ એ ભલું, ગિરનાર ગિરિરાજ હે... આશધરીને આવીયો, દર્શન કરવા કાજ હે... કલ્પતરુ સમ શોભતા, મહિમાનો નહીં પાર. હે.. પુણાસાગર આવજે, અંતર કા દ્વારા હે.. પંચ પરમેષ્ટનું શરણ મલો ને, દર્શન જ્ઞાનને ચરણ મલો. હે... નવકાર મંત્રનું રટણ મલોને, સુખ સમાધિ મરણ મલો. છે. ન્મ કુલે અવતાર મલો ને, સાંભળવા ક્લિવાણી મલો. હે.. ક્નિપૂજા ત્રણાલ મિલોને, અંતસમય નવતર મલો.
૨૫૮
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉછામણીના દુહા
ઓ હારા સ્વામી ભાઈ નેની-નેની બોલિયાં કોઈ બોલો. ઓ મ્હારા સ્વામી ભાઈ મોટી-મોટી બોલિયા બોલો. મહારાં સ્વામી ભાઈ એવે-એ અવસર નહીં આવે...
આ વાવણી ની વેલા છે વાવી લ્યો ભાઈ વાવી લ્યો; રંગ માં રંગ જમાવી લ્યો, રગ-રગ રંગ લગાવી લ્યો, આ..
• જો ખોલે ના તીજોરી ક તાલા, ઇસક પર ભવ મેં નિલે ઘવાલા તુનતના, ક્યા લેક્ટ તૂ આયા થા, ક્યા લેક્ટ તૂ જાયેગા, ખાલી હાથ આયા થા, ખાલી હાથ જાયેગા, જે ખોલેગા તીજોરી ા તાલા, ઇસક પરભવ મેં પ્રભુ રખવાલા..
લે જાયેંગે લે જાયેંગે દિલવાલે ચઢાવા લે જાયેંગે, રહ જાયેંગે રહ જાયેંગે, પૈસે વાલે દેખતે રહ જાયેંગે, રહ જાયેંગે રહ જાયેંગે, નો કે બંડલ યહાં રહ જાયેંગે...
• અવસર આવા નહીં મળે, તમે લાભ સવાયા લેજો,
તમે પડોસી ના કાનમાં કહેજો રે, અવસર આવા નહીં મળે ..
• તમે ઘર્યું હોય તો કાઢજો રે કલ લેણે દીઠી છે
અવસરિયો વહી જાય છેરે, કાલ કોણે દીઠી છે..
ચુપચુપ બૈઠે હો, પુર કોઈ બાત હૈ, બોલિયાં બોલોગે તો હી ગા પ્રભુ સાથ હૈ (૨)
-
મનમાં બોલી બોલું બોલી બોલું થાય, મારા મનડાની વાત, મારા દિલડાની વાત, મારા થી બોલી બોલાય...
૨૫૯
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભલે પુન્ય લાવ્યા, ભલે પાપ લાવ્યા, ભલે રમ્ય જાલે સહું ફસાયા, છતાં સાથે કંઈ અમે નથી રે લઈ જ્હાના, અમે મોક્ષ નગરમાં વાના.... વાના...
• કામ ઐસા કરિયો, ધન્ના શેઠ ને કિયા
રાણકપુર બનવાકે, નામ ર દિયા...
• બેસવું હોય તો બેસી જાઓ, ગાડી ઉપડી જાય છે
ગાડી ઉપડી જાય છેને વેલા વીતી જાય છે
• જિંદગીમાં કેટલું કમાણા રે, જા સરવાળો માંડજે '
સમજુ સજનને શાણા રે, શ સરવાળો માંડજો લાવ્યાતા કેટલું ને લઈ ક્વાના ટલું? આખિર તો લાકડાના છાણા રે, જરા સરવાળો માંડજો. મોટર વસાવીને બંગલા બંધાવ્યા, ખૂબ કીધા એ નાણાં રે, જા સરવાળો માંડજો.
• તારી એક એક પલ જાયે લાખની,
તું તો બોલીભે બોલી પ્રભુ નામની તું તો છે જે ક્રિ આખા ગામની, તારી જિંદગી છે ચાર દિનની ચાંદની.
ડિંકો વાગ્યો, શાસનના પ્રેમી જાગજો રે. પ્રેમી જાગજો રે, ધર્મ જાગજો રે, બોલી બોલીને લ્હાવો તમે લેજો, રે લ્હાવો લેજો રે, શાસન શોભાવજો રે ..
દેખો ઘાના દરબારે બોલી બોલજો રે લોલ, ચંચલ લક્ષ્મી ત્યાગો રવાને ધર્મ કમાઇ, સંસારી વાતો ને, અબ છે મારા ભાઈ, હે બોલી બોલનેમેં થે રંગાઈ લો, તુ આ સુંદર આઈ.
૨૦
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
આક્નો લ્હાવો લીજીયે રે, કલ કોણે દિઠી છે અવસરીયાં વહી જાય છરે, કલ શ્રેણે દિ4 છે નાણુ મળશે aણું નહી મળે રે, કલ લેણે દિઠ છે...
જોજેરે થારી જિંદગી જવાની, જિંદગી જવાની એ તો કયમ ન રહેવાની, ઘવ રે મલ્યો છતને આજરે મજાનો, કરી લે વિચાર તું તો એક્લો જ્વાનો, અંતે તો કયા થારી રાખ રે થવાની . જો જેરે.
પત્થર ક્વા પૈસા ને સોના વા સ્વામી, એમાં નેણ તમને પ્યારું, બોલો પૈસા કે પ્રભુ?
વાજા વાગે, તબલા વાગે, શરણાઈ વાગે સહી, આ બોલી બોલવા માટે તમે, ગડબડ ક્રશો નહી; દન જો શીયલ પાળજો, તપ જપ કરજો સહી, પ્રભુજીની બોલી બોલવા, ભાવના ભાવજો સહી...
ધીરે ધીરે બોલી અમે બોલવાના, તીજોરીના તાલા ખોલવાના, પ્રભુજીની આરતી ઉતારવાના, ભવસાગર તરી ક્વાના, બોલી બોલીને લાહો લેવાના, ધીરે ધીરે બોલી અમે બોલવાના
લાભ લેજો (૨) રે, આવેલા ભાઈયો તમે લાભ લેજો રે, તનથી લેજો, મનથી લેજો, ધનથી લેજો રે, પ્રભુજીની પુજાનો તમે લાભ લેજો રે સિદ્ધચક્ર પૂક્તનો તમે...
• આ જિંદગીમાં ચોપડનો, સરવાળો માંડજો,
આજ સુધી જીવ્યા છે તેટલું ને કેવું.
૨૧
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
• કેટલી કમાણી ક્રી, દલુ છેદેવું,
કઢી સરવૈયું ને, લાભ લઈ લેજો રે.
કરવાનું ભાઇ આજ રી લે, વીર પ્રભુનું નામ રટ લે, ' કાલે શું થનાર એની, કાલની કોઈને ખબર નથી, ભક્તિનું ભાથું આજ ભરી લે, પુણ્યના કમો આજ કરી લે, કલે શું થનાર...
લે જાવે લે જાવે પુણ્યશાલી ચઢાવા લે જાવે, રહ જાવે રહ જાવે મોટા શેઠ દેખતા રહ જાવે...
દિલ ખોલ કે બોલી બોલો, તાલે તિજોરી કે ખોલો, યે મૌક અરે, વાપસ નહી આયેગા....! બોલી જો છૂટ જાયેગી, મનમેં હી રહ જાયેગી, અરે લાલ ! તુ મનમેં પછતાયેગા ...!
અંજનશલાકા હોતી હૈ એક બાર, પ્રતિષ્ઠા નહીં હોતી બારબાર અવસર આયા હૈ, બોલી બોલ છે, દિલ કે દરવાજે ભાઈ ખોલ .. અવસર
બોલના હો તો બોલો યે બોલી અબ છૂટ જાયેગી, મન મેં હી રહ જાયેગી (ક્લઈ બોલો) નોયે કે બંડલ ખોલો વર્ના સરકાર લુટ જાયેગી, મન મેં હી રહ જાયેગી (લદી બોલો)
૨૬૨
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
'શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થની
૯૯ યાત્રાની વિધિ
શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થ જ્યાં પૂર્વે અનંતા તીર્થકરોના લ્યાણક, વર્તમાન ચોવીશીના બાવીશમા બાલબ્રહ્મચારી નેમનાથ પરમાત્માના દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષ કલ્યાણક દ્વારા આ પુનિતભૂમિ પાવનકારી બનેલ છે. આવતી ચોવીશીના ૨૪ તીર્થકરો મોક્ષે જ્યાના, આ મહાતીર્થની ૯૯ યાત્રાની વિધિ માટે શાસ્ત્રોમાં વિશેષ કોઈ ઉલ્લેખ આવતો નથી. પરંતુ પશ્ચિમ ભારતમાં તીર્થકરોના માત્ર આત્રણ કલ્યાણકો જથવા પામ્યા હોવાથી તે મહાલ્યાણકારી ભૂમિના દર્શન-પૂક્ત અને સ્પર્શ દ્વારા અનેક ભવ્યક્તો આત્મલ્યાણની આરાધનામાં વિશેષ વેગ લાવી શકે તે માટે પુષ્ટ આલંબન સ્વરૂપે ગિરનાર ગિરિવરની ૯૯ યાત્રાનું આયોક્ન કરાય છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિને અનુલક્ષીને નીચે મુજબ યાત્રા કરી શકાય.
* ગિરનારના પાંચ ચૈત્યવંદન તથા ૯૯ યાત્રાની સમજ -
૧) તળેટીમાં. ૨) તળેટીમાં પાંચ પગથિયે નેમિનાથ પરમાત્માની ચરણપાદુકા સન્મુખ. ૩) પછી યાત્રા કરી દાદાની પ્રથમ ટુંકે, મૂળનાયક સન્મુખ. ૪) મૂળ દેરાસર પાછળ આદિનાથના દેરાસરે .
અમિઝરા પાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન કરવું અથવા નેમિનાથ પરમાત્માના પગલાનું ચૈત્યવંદન કરવું. ત્યાંથી સહસાવન (દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન કલ્યાણક), અથવા તળેટી આવતાં પ્રથમયાત્રા પૂર્ણ થયેલ કહેવાય. પછી પાછા યતળેટીથી અથવા સહસાવનથી ઉપર ચડતાં પૂર્વમુબ બે ચૈત્યવંદન કરી યાત્રા કરીને દાદાની ટુંકે દર્શન ચૈત્યવંદન કરી નીચે ઉતરતા બીજી યાત્રા થઈ ગણાય ક્રમશઃ આ મુજબ ૧૮ વખત દાદાની ટૂંક્ની સ્પર્શના કરવી આવશ્યક છે.
* નિત્ય આરાધના -
(૧) ઉભયટંક પ્રતિક્રમણ. (૨) ક્નિપૂજા તથા ઓછુામાં ઓછું એક વખત દાદાનું દેવવંદન. (૩) ઓછામાં ઓછું એકાસણાનું પચ્ચકખાણ. (૪) ભૂમિ સંથારો. (૫) દરેક યાત્રામાં મૂળનાયકની ૩ પ્રદક્ષિણા.
૨૬૩
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૬) ‘“ઉજ્જિત સેલસિહરે દિખા નાણું નિસીહિઆલ્મ્સ, તું ધર્મીચક્કવટ્ટિ અરિટ્ટનેમિં નમંસામિ’” અથવા ‘‘ૐ હ્રીં શ્રી નેમિનાથાય નમઃ’' ની ૨૦ નવકારવાળી. (૭) ‘શ્રી રૈવતગિરિ મહાતીર્થ આરાધનાર્થ.....'' ૯ લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ગ. (૮) ગિરનાર મહાતીર્થના ૯ ખમાસમણાં.
૯૯ યાત્રા દરમ્યાન ૧ વખત મૂળનાયક દાદાની ૧૦૮ પ્રદક્ષિણા/૧૦૮ લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ગ / આખા ગિરનાર ગિરિવરની પ્રદક્ષિણા (લગભગ ૨૮ કી.મી.)
૯ વાર પહેલીટૂંના દરેક દેરાસરના દર્શન .
૧વાર ચોવિહાર છઠ્ઠ કરીને સાત યાત્રા.
યાત્રા દરમ્યાન એક્વખત ગજપદકુંડના જ્લથી સ્નાન કરી પરમાત્માની પૂજા કરવી.
ગિરનાર ગિરિવરની ૯૯ યાત્રા કેવી રીતે કરશો ?
ગિરનારની ૯૯ યાત્રાથી આપ ગભરાઇ ગયા ? તેમાં ગભરાવાની કોઇ રૂર નથી – હકીક્તમાં શત્રુંજ્યની ૯૯ યાત્રા કરતાં તો ગિરનારની ૯૯ યાત્રા સાવ સરળ છે.
હા ! હા !! તેમાં આશ્ચર્ય પામવાની ર નથી.
* શત્રુંજ્યની પ્રથમ યાત્રા લગભગ ૩૬૦૦ પગથિયા થાય, ગિરનારની પહેલી યાત્રા લગભગ ૩૮૪૦ પગથિયા થાય.
* શત્રુંજ્યમાં બીજી યાત્રા માટે ઘેટીપાગના ૨૮૦૦ પગથિયા ઉતરવાના થાય જ્યારે ગિરનારમાં બીજી યાત્રા માટે ૧૦૦૦ પગથિયાના ડીસ્કાઉન્ટ સાથે સહસાવન સુધીના માત્ર ૧૮૦૦ પગથિયા ઉતરવાના થાય.
* શત્રુંજ્યની ત્રણ યાત્રા માં જેટલા પગથિયા થાય તેનાથી ઓછા પગથિયામાં ગિરનારની તો ચાર યાત્રા થઇ જાય એટલે ! ગિરનારની ૯૯ યાત્રા ખૂબજ અઘરી છે તેવો જરાપણ ભય ન રાખશો.
કોઇપણ ડર રાખ્યા વગર ગિરનારની આ ૯૯ યાત્રાની અમૂલ્ય તક ચૂકશો નહીં.
૨૬૪
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનંતતીર્થંકર પરમાત્માના કલ્યાણકોથી પાવન થયેલ
श्री गिरनार महातीर्थना महाउप्याराडारी ૧૦૮ નામ સહિતના ૧૦૮ ખાણાના દુહા
૧ કૈલાસગિરિ
કૈલાસગિરિવરે શિવ, તીર્થકરો અનંત આગે અનતા પામશે, તીરથકલ્પ વદંત. ૨ ઉઝયંતથિરિ
ઉભંતગિરિવર અંડણી શિવાદેવીનો નંઇ, યદુકુલવંથ ઉજાળીયો નમો નમો નેમિનિણંદ. ૩ રવતગિરિ
રેવતગિરિ સમરું સદા, સોરઠ દેશ મોઝાર માનવભવ પામી કરી, ધ્યાવું વારંવાર. ૪ અગિરિ
એક પગલું ચઢ, સ્વર્ણગિરિનું જેહ, હેમ વદે ભવોભવતણાં પાતિક થાય છે. ૫ મિનારદરિ
સોરઠદેશમાં સંચર્યો, ન આવો ગિરનાર; સહસાવન ફરશ્યો નહીં, એનો એળે ગયો અવતાર. ૬ નંદગિરિ.
આધિ વ્યાધિ ઉપાધિ સી, જયે તત્કાળ દૂર; ભાવથી નંદભદ્ર વંદતા, પામે શિવસુખ નૂર. ૭ પારસગિરિ
લોટ જિમ કંચન બને, પારસમણિને યોગ; ગિરિ સ્પર્શ ચિન્મય બને, અશોક ચંદ સુયોગ ૮ ચોગેન્દ્રગિરિ - મન વચ કાયા યોગને જીત્યા જે ગિરિ માંહી; તિણ કારણ યોગી તણ, ઇન કહાયો જ્યાંહી. ૯ સનાતનગિરિ
ગિરિ તણા ગુણને કહે, તિર્થંકર ભગવંત, સનાતનગિરિ માનથી, શિવ લહે જીવ અનંત. ૧૦ સુરભિગિરિ
દુર્ગા નારી ઈશગિરિ, ગજપદ કે સ્નાક બની સુગંધી દેહડી, સુરભિગિરિને પ્રણામ. ૧૧ ઉધ્યગિરિ
ઉદય કહે શુભ કર્મનો, અશુભનો થાયે જિહાં છે, એહ ગિરિના ધ્યાનથી, અંતે અવેઇ. ૧૨ વાપસગિરિ
તાપસ પણ શિવ સુખ લહે, એડવો જેનો પ્રભાવ, અણ કર્મનો લય કરી, પામે આત્મ સ્વભાવ. ૧૩ આલંબનગિરિ
આલંબન આપી રહો, સિવિઠન સોપન; જે જે જીવડા તે ભજે, ઝટ પામે શિવસ્થાન. ૧૪ પરમગિરિ
ગિરિવરોમાં પરમતા, પામી જે સૌભાગ્ય, આનંદ આપે સહ જીવને દૂર કરી દુર્ભાગ્ય
૨૫
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫ શ્રીગિરિ
શ્રી ગિરિ છે એક એહવો, પ્રિય વસ્તુમાં અજોડ; ભવિક જીવ ઝંખે ઘણું, વરવા શિવવધૂ કોડ. ૧૬ સપ્તશિખરગિરિ
સાતરાજ પહોંચાડવા, જે ધરે સપ્ત શિખર; સ્વગુણ મહેલ પ્રવેશવા, જે કરે મોટુ વિવર. ૧૭ ચૈતન્યગિરિ
ચૈતન્યશકિત પ્રગટતાં, આત્માનંદ જણાં થાય; તેહ ગિરિના સ્મરણથી ચૈતન્યપૂંજ સમરાય. ૧૮ અવ્યયગિરિ
વ્યય હોવે કર્મો તણો, વળી અશુભ પરિણામ; અવ્યયગિરિને મંદતા, શુદ્ધ સ્વરૂપને પામ. ૧૯ ધ્રુવગિરિ
એહ ગિરિ છે અનાદિથી, કાળ અનંત રહે જેટ; ભૂમિતલે ધ્રુવપણે રહી, શાશ્વતતા લહે તેહ. ૨૦ પરમોદયગિરિ
ઘ્યાન ધરતા ગિરિતણું, ભવચોથે લહે શિવ; પરમોદય આતમ તણી, પ્રગટાવે ભવિ જીવ. ૨૧ નિસ્તારગિરિ
સહસાવને સંયમગ્રહી, ગજસુકુમાલ મુનિંદ; રૈવત મસાણે શિવ લહી, નિસ્તારણ ગિનિંદ ૨૨ પાપહરગિરિ
માતપિતાનો ઘાતકી, ગિરનારે આવંત; ભીમસેન મુગતે ગયો, પાપહર ગિરિ સેવંત. ૨૩ કલ્યાણકમિરિ
અનંત કલ્યાણક જિન તણા, ગિરિ શૃંગે સોહાય; વ્રત-કેવલ-મુક્તિ લહે, કલ્યાણક ગિરિ જોવાય. જ વૈરાગ્યમિરિ
મેઘ પરે વરસે સદા, ગિરિ વૈરાગ્ય ઝરણ; સિંચે આતમ ગુણને, પરમાનંદ રમણ. ૨૫ પુણ્યદાયકગિરિ
સુરતરૂ સમ આરાધતાં, પુણ્યદાયક ગિરિરાજ; ઋદ્ધિ સમૃદ્ધિ તત્ક્ષણમિલે, વળી મળે સિદ્ધિરાજ. ૨૬ સિદ્ધપદગિરિ
સિદ્ધપદ અર્પણ કરે, જેહ ગિરિની સેવ; તિણે કારણ વંદીએ સદા, અભેદ થઇ તખેવ. ૨૦ દ્રષ્ટિદાયકગિરિ
મિથ્યાદ્રષ્ટિ ભમતા ભવે, પામે ગિરિ શરણ; સુદ્રષ્ટિ લકે પંથે રહી, દ્રષ્ટિદાયક ચરણ. ૨૮ ઈન્દ્રગિરિ
પડિમા ભરાવી સુરવરે, પૂજા કરે ત્રિકાળ; ચૈત્યદ્વારે રક્ષા કરે, ઇન્દ્ર થઇ રખેવાળ. ૨૯ નિરંજનગિરિ
સ્ફટીક જિમ છે ઉજળો, નિરંજન નિરાકાર; શુદ્ધાતમ ઇણ ગિરિ કરે, દીસે અંજન આકાર. ૩૦ વિશ્રામગિરિ
ઇણ ક્ષેત્રે દાન તપ કરે, ક્રોડ ગણું ફલ પામ; અનંત ઋદ્ધિ નિર્મલપણું, લહેશો ગિરિ વિશ્રામ,
૨૬૬
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧ પંચમગિરિ
સ્પર્શો પંચમ શિખરે, શિવગામી નેમિ ચરણ વરદત્ત ગણધર પૂજો, પામો ચરણ શરણ. ૩૨ ભવચ્છેદકગિરિ
ભવનિર્વેદ કરી મુનિવરો, અનશન તપ તપત, ભવચ્છેદકગિરિ વંદતા, અજરામર પદ લહંત. 38 આશ્રયગિરિ
દ્રવ્યભાવ શહણે, આપે મન વાંછિત; ગિરિવરનો આશ્રય લહે, વિશ્વ બને આશિત. ૩૪ સ્પર્મગિરિ
દેવો વાસ કરે જિહાં, કરવા જન પવિત્ર જાણે સ્વર્ગ વસ્તુ તિ, તિણે સ્વર્ગગિરિ સિદ્ધ. ૫ સમગિરિ
સમત્વગુણ વિલસી રહો, માહગિરિ કણે કણ, અરણ દર્શન સ્પર્શને, દીયે અનુભવ પણ. ૩૬ અમલગિરિ
વિશાળ ગિરિ પરશાળમાં, વાસ કરે ભવિલોક, પાપ ટળે ભાવતણાં, અમલગિરિ આલોક. જ શાનોલોતગિરિ
ભવ્યરૂપી કમળ ખીલે, નોધોતગિરિ તેજ; ગુણધેણી પ્રકાશમાં, પાણી સિદ્ધિની સેજ. ૩૮ ગુણનિધિ.
ગુણનિધિએ ગિરિ થયો, અનંત જિનનો જયાં પ્રગટ્ય નિજ સ્વરૂપનો, અકલ અમલ ગુણ ત્યાં. ૩૯ સ્વયંપ્રભાગિરિ,
સ્વયંભા ખીલી રહી, જેની અનાદિ અનંત, તે ગિરિને વંદતા, દોપ ટળે અનંત. ૪૦ અપૂર્વગિરિ
એ ગિરનારને ભેટતાં, અપૂરવ ઉલ્લાસે દેહ, કરમદલ ચરણ કરી, પામે ભવિ સુખ તે. ૪૧ પૂર્ણાનંદગિરિ
આનંદ પૂરણ જેહના, ફરસે જ્યારે જેહ, પૂર્ણાનંદગિરિ તેહનું, નામ થયું જગતેહ. ૪૨ અનુપમગિરિ
વાનરીમુખ નૃપઅંગઈશગિરિ ગરણપસાય, અનુપમ મુખકમલ લહી, પામે શિવ સુખસદાય. 3 પ્રભંજનગિરિ
પ્રભંજનગિરિ એહથી, પાપ પ્રશાશન થાય; પુણ્યપંજ કરી એકઠો, સુખપામે વરદાય. જ પ્રભવગિરિ
પ્રભવગિરિના પ્રભાવથી, તિણે શિવપામ્યા અનંત પામે છે ને પામશે, લબ્ધિ વહી અનંત. ૫ અક્ષયગિરિ
હિમ સમ શીતળતા હવે, કરે જીવ સમતાપાન; આતમ સત્તા પ્રગટ કરી, આયપદ્ધ વિરામ ૪ રનગિરિ
રત્નબલાહ ગુફામંડી, રત્નપડિયા શોભંત; દેવ સહાયે દરિસ, નિકટ ભવિ લહ.
૨eo
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
છ પ્રમોદગિરિ
પ્રમોદ લહે ગિરિ દર્શને, પૂર્ણતા પમાય; ગઢ ગિરનારની સહજતા, જેહ સદા સુખદાય ૪૮ પ્રશાંતગિરિ
પ્રકર્ષથી કરે શાંત જેહ, કર્મ વંટોળ અતીવ, પ્રશાંત ગિરિવર તે છે, વંદુ તેને સદેવ. ૪૯ પગિરિ
પાતળી પરે જિહાં સદા, પ્રસરે ગુણ સુવાસ, તે આપ ભવિ જીવને, મુક્તિ સુખ આવાસ. પ૦ સિદ્ધશેખરગિરિ
સિદ્ધો થકી શેખર થયો, અન્ય ગિરિમાં તે અનંત જિન નિવાસથી, પામ્યો મુકિતરૂપ જે. ૫૧ ચંદ્રગિરિ
ચંદ્રસમ શીતળપણું, આ જીવને જે પાપ સંતાપ ટળે ઈ., સુખ પામે સસને. પર સુરજગિરિ
સુરજ સમ પ્રતાપે બહુ, સર્વ ગિરિમાં તે; તેથી સુરજગિરિ કહ્યું, નામ અનુપમ જે. પ૩ ઈન્દ્રપર્વતગિરિ
દેવતણા પરિવારમાં, શોભે ઈન્દ્ર મહારાય તિમ ગિરિમાળ માંહે, શોભે તીરથરાય. પ૪ આત્માનંદગિરિ
આતમ આનંદ જિહાં લહે, અનુભવે નિરમલ સુખ, કાલ અનાદિના ટળે, મિથ્યા પતિના દાખ. પપ આનંમ્બરગિરિ
આત્માનંદને પામવા, મુનિવર કોડા કોડ આનંદધર એ ગિરિવરે, કરતાં દોડા દોડ. . પ૬ સુખદાયીગિરિ
સુખદાયી એ ગિરિ થયો, આપી અનંત સુખશાત; તેને પામી ભવિતા ટળી ગયા કરબ વાત. પછ ભવ્યાનંદગિરિ
અનંત સિદ્ધ જિહાં થયા, કરી અનશન શુભ ભાવ; ભવ્યાનંદ પામી કરી, વિલસે નિજ સ્વભાવ પ૮ પરમાનંદગિરિ
પરમાનંદને પામતો, દરિસણ લહે ભવિ જેહ, તે પરમ પદવી ભણી ગતિ લહે સસને. ૫૯ ઈષ્ટસિદ્ધિગિરિ | સર્વ શાશ્વતી ઔષધિ, સુવર્ણ સિદ્ધિ રસવૃં; પુણ્યશાળીને ગિરિ દીયે, ઇષ્ટસિદ્ધિ અનુપ. ૬૦ રામાનંદગિરિ
આતમરામ આનંદમાં, ઝીલે જેહનો સંગ, રામાનંદગિરિ વંદતા, પામો સુખ અસંગ. ૬૧ ભવ્યાકર્ષણગિરિ
ભવ્યાકર્ષણગિરિ પ્રતિ, મિત ભવિને અતીવ, જિન અનંતની પ્રગતિ, આકર્ષે તે ભવિજીવ, ૬૨ દુઃખહરગિરિ
ગોધે ઘણું જ લઉં, રોગે પીડીયો ભમંત, થયો અધિષ્ઠાયક ગિરિ, દુઃબહર ગિરિ ભર્જત.
૨૬૮
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ શિવાનંદગિરિ
શિવનો આનંદ જે ગિરિ, સહતાં અનુભવે જીવ એવા તે શિવગિરિ પ્રતિ, પ્રગટયો ને અતીવ. ૬૪ ઉજવલગિરિ.
Uણ ગિરિની ઉજ્વલપ્રભા, પ્રસરે ચિંડ દિશે જ્યાંય; સિંહા થકી તિમિર સહ, ઝટપટ નાસે ત્યાંય. ૬૫ આનંદગિરિ
આનંદના જિંદા સમુહ છે, અનંત જિનનાં જેe; હ ફરસી ભવિ લહે, રહેના ફલેશની રેહ. ૬૬ તીર્થોત્તમગિરિ
એ તીરથને ભેટતાં, સર્વ તીરથ ફલલાલ; તે તીર્થોત્તમ પ્રણમતાં, સુખ મળે અવ્યાબાશ. ૬૭ મહેશ્વરગિરિ
આણા મહેશ્વરગિરિ તણી, ત્રણ લોકે વર્તાય; અનંત કલ્યાણકની જિંહા, આઈજ્ય શક્તિ સમાય. ૬૮ રગિરિ
રખ્યતા એ ગિરિ તણી, દેખી મોહ્યું મન; દેવો અને વિદ્યાધરો, આ દોડી પ્રસન. ૬૯ બોવિદાયગિરિ - સદા કાળજે વરસતો, ગિરિ પ્રભાવ અમંદ, બોલિ બીજ વપન કરે, બોવિદાય નિર્મદ. ૭૦ મહોદ્યોતગિરિ
નેમીયરને ગિરિ શયામલો, મન મોહે દિન રાત મહોલ્લોત ભીતર કરે, ગુણ પેબી સુખ શાત. ૭૧ અનુસરગિરિ
અરિષ્ઠત ધ્યાન પરમાણુને, રાતે અઈમ્ પદ યોગ સાથે જે ભવિ તે લો, અનુત્તર સુખનો યોગ. ૭૨ પ્રશમગિરિ
પ્રથમગુણ જિહા ઉપજે, ફરસતા જીવને જ્યાં તિબે કારણ ગિરિ સ્પર્શથી, સુખ પામો ભવિ ત્યાં. ૭૩ મોહભંજકગિરિ
મોટે પીડીત જીવડા, આવે ગિરિ સાનિધ સમ્યક્ત્વ પામી શિવ લહે, મોહભંજક ગિરિ કિલો ૭૪ પરમાર્થગિરિ
અનંત કાળથી પ્રાણીયા, સેવે સ્વાર્થી ભા; ગિરિ ચરણ શરણ ગ્રહી, પ્રગટે પરમાર્થ ભાવ. ૭પ શિવસ્વરૂપગિરિ
મન-વચકાયા વણકરી, યોગી સે ગિરિ આજ શિવ સ્વરૂપ રસ લીયે, બની સદા ભૂંગરાજ. ૭૬ લલિતગિરિ
ગિરિ હારમાળાઓ મહી, મનોહર રૂપ લઈ, તેહ ગિરિ નિરખી ભવિ, લલિતગિરિ વદંત ૭૦ અમૃતગિરિ
અમૃતસમ દરિસણ નહિ, પામે ભવ્યત્વ છાપ; અમૃતગિરિ તણી સેવા કરે, તેના ટળે સવિ પાપ. ૭૮ દુર્મતિવારણગિરિ -
આ ભવે પરભવ ભાવથી, રેવત ભકિત કરતદુઃખ દરિદ્ર દુર્ગતિ ટળે, દુર્ગતિવારણ નમંત.
૨૬૯
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૯ કર્મક્ષાયકગિરિ
કર્મવિડંબના જીવને, વળગી કાળ અનંત; કર્મશાયક ગિરિ સેવતાં, આતમ મુકિત લઈત. ૮૦ અજયગિરિ
આજેય જે સવિ શત્રને ચિંતા સવિ દૂર જાય; રાગદ્વેષ છતી કરી, અરિહંત પદને પમાય. ૮૧ સવદાયકગિરિ
રજતમો ગુણી આવી, ગિરિવર પાદ ચઢસત્તદાયક ગિરિ બળ, થપક શોણી ધરત. 2 વિરતીગિરિ
પરમાણુ સહસાવને, દિયે વિરતી પરિણામ અંતરાય સવિ દૂર કરી, સખ ગુણઠાણ પામ. ૮૩ વતગિરિ
હરિ પટરાણીને યાદવો, પ્રદ્યુમ્ન શાંબ કુમાર, તગિરિએ વ્રત રડી, પાખ્યા ભવનો પાર. ૮૪ સંયમગિરિ
જિન અનંતા સહસાવને, નેમિપ્રભુ હવે પાય; સંધય ગ્રહી મનપર્યવી, ધ્યાનધરી મુગતે જાય. ૮૫ સર્વશગિરિ
રવિ લોક પ્રકાશતો, સર્વ લોકા લોક; મોહ તિમિર દૂર ટળે, ચેતન શકિત આલોક. ૮૯ કેવલગિરિ
એક એક પ્રદેશમાં, ગુણ અનંતનો વાસ, ઇણ ગિરિ કેવલ લઈ, ભોગવે લીલ વિલાસ. ૮૭ જ્ઞાનગિરિ
સહજાનંદ સુખ પામીયો, જ્ઞાન રસ ભરપૂર તેહના બળથી મેં હળયો, મોડે સુભટ મહાદૂર. ૮૮ નિર્વાણગિરિ
જે ગિરિએ અનંતા, નિર્વાણ પામ્ય જિ; તે નિર્વાણગિરિ પર, કોઈ નહિં દીન દિન. ૮૯ તારકગિરિ
આંગણું એ ગિરિ તણું, પામે જલ થલ જેહ ભવ સાતમે મુકિત લો, તારકપણું ગુણ ગેહ. ૯૦ શિવગિરિ
રાજીગતિને રહનેમિ, સહસાવને દીક્ષા લીધ; વળી શિવપદ પામીયા, ણગિરિ અનશન કીધા. ૯૧ હંસગિરિ
હંસ પરે નિર્મલ કરે, પરિણતી શુદ્ધ સદાય; જેટ ગિરિ સાંનિધ્યથી, અનુપમ ગુણ પમાય. ૨ વિવેકગિરિ
વિવેકગિરિ આતમ તણો, થકી જે ભિન્ન; ધ્યાન ધારા માંડી લો, પરમ સુખ અભિન્ન ૯૩ મુકિતરાજગિરિ
મુગતિના મુગટ સમો, શોભે એ ગિરિરાજ; મુકિતરાજ એ ગિરિ થયો, આપે સિદ્ધનું રાજ. ૯૪ મણિકાન્તગિરિ
મણિસમ કાનિ જેહની, દીપે સદા દિનરાત, ભવિક લોકની દ્રષ્ટિમાં, દીસે તે ભલીભાત.
૨૦૦
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫ મહાયશગિરિ.
મહાન યશને પામીયો, અનંતજિન જિહાં સિદ્ધ; તેની તુલનામાં નહીં, અન્ય કોઈ પ્રસિદ્ધ અવ્યાબાધગિરિ
ત્રણ લોકમાં સુરનરો, ગિરિ આકાર પૂજંત; સંસાર બાધા છેદીને, અવ્યાબાધ ભજંત. ૯૭ જગતારણગિરિ
જગતના જીવો સાફ, પામી તરે સંસાર; એક ગુણ છે ગિરિતણો, ન લડે ફરી અવતાર ૯૮ વિલાસગિરિ
એ ગિરિનો વિલાસ જે, પ્રસરે ચિંઠ જગમાંય; આતમ શક્તિ પ્રગટાવવા, ભવિજન આવે ત્યાંય. ૯૯ અગમ્યગિરિ
અગમ્ય ગુણ છે જેહના, પાર ન પામે કોઈ; કેવલી એક જાણી શકે, કહી ન શકે તે જોઈ. ૧૦૦ સુગતિગિરિ
પ્રાચીન પડિયા વિશ્વમાં, દરિસર્ણ દુર્ગતિ જાય; પૂજો પ્રણમો ભાવથી, સુગતિગિરિના પાય. ૧૦૧ વીતરાગરિ - કર્મ રે દૂર કરે, રેવત ભકિત સમીર, વીતરાગગિરિ બળ, મુક્ત બની રહે સ્થીર. ૧૦૨ ચિંતામણીગિરિ.
ભાવ ચિંતામણી ગિરિ દીયે, ગુણરત્નો ક્રોડા ક્રો, ઈચ્છિત સર્વ શિa ફળે, ભેટવા મન રે દોડ. ૧૦૩ અતુલગિરિ
અનંત કલ્યાણકો થકી, મેરૂ સમ ગિરિ અતુલ: અન્ય ગિરિ તુલના નહીં, ભાખે ઋષભ અમૂલ ૧૦૪ મહાવૈદ્યગિરિ
ભવ રોગ પીડતો મને, જન્મજરા મૃત્યુ દુઃખ; ગુણ યોગે રોગ વારજો, મહાવૈ ગિરિ દીયે સુખ. ૧૦૫ પાવનગિરિ
ત્રણ સ્થાવર ગિરિ ખોળે, કઈ મળથી અપવિત્ર “મા” બાળને પુનિત કરે, તિમ પાવનગિરિ ધરે હિત. ૧૦૬ અચળગિરિ
ત્રિકલ્યાણક પરમાણુઓ, કાળ અસંખ્ય અવિચળ; રત્નત્રયી અવિચળદીયે, અચળગિરિ પરિબળ ૧૦૭ લબ્ધિગિરિ
અનંત લબ્ધિ ઈહાં ઉપની, ગણધર મુનિ મહંત, આત્મ લબ્ધિગિરિ નમો, ભાવે ભજો ભગવંત. ૧૦૮ સૌભાગ્યગિરિ
એકસો આઠ શિખર મહીં, સૌભાગ્યશાળી ગિરિ શૃંગ, ત્રિકલ્યાણક ઇણ ગિરિ, રહે પ્રતિકાળ ઉત્તગ.
ગુણકેટલા ગિરિ તણા, ગાઈ શકું મતિ મંદ બૃહસ્પતિ ન ગણી શકે, ગુણવંતગિરિ અમંદ. શ્રી ગિરનારજી મહાતીર્થના શાસ્ત્રાધારે છ આના છ નામો જવામાં આવે છે, પરંતુ તાઈભકતે માટે તેના વિવિધ ગુણાનુસાર આ ૧૦૮ નામો
તથા દુહાની ચના કરવામાં આવેલ છે.
૨૦૧
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
યાત્રા કરતા પહેલા આ ખાસ વાંચો
જ્ગમાં તીરથ દો વડાં, શત્રુંજ્ય ગિરનાર, એક ગઢ ઋષભ સમોસર્યા, એક ગઢ નેમકુમાર.
શું આપ આ ગિરનાર મહાતીર્થની યાત્રા કરવા આવ્યા છે? આપ ગિરનાર મહાતીર્થનો મહિમા જાણો છે? નહીં ?
તો આવો આ ગિરનાર મહાતીર્થની અપરંપાર મહિમાની આછી ઝલક જોઇએ !
૧
આ પાવનભૂમિમાં વહેતા વાયુમાં અનંતા તીર્થંકરોના દીક્ષા અવસરના વૈરાગ્યની સુવાસ પ્રસરેલ છે...
૨
આ પાવનભૂમિમાં અનંતા તીર્થંકરોના કેવલજ્ઞાનનો પ્રકાશ ફેલાયેલો છે....
૩
આ પાવનભૂમિ અનંતા તીર્થંકરોના સિદ્ધિપદની મહેકથી મઘમઘાયમાન છે...
૪
૫
આ પાવનભૂમિમાં વિશ્વના પ્રાચીનતમ શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની પ્રતિમાજી બિરાજમાન છે. આ પાવનભૂમિથી આવતી ચોવીસીના ચોવીસે ચોવીસ તીર્થંકર પરમાત્મા પરમપદને પ્રાપ્ત કરવાના છે...
૬
આ પાવનભૂમિની ઉપાસનાથી અતિચીકણા એવા ગાઢ નિકાચિત કર્મો પણ નાશ થઇ જાય છે... આ પાવનભૂમિ ઉપરથી વિશ્વની પ્રત્યેક વનસ્પતિ, ઔષધિ, ડીબુટ્ટીની પ્રાપ્તિ થાય છે...
७
८
આ પાવનભૂમિમાં વસનારા જાનવરો પણ આઠમાં ભવમાં સિદ્ધપદને પામે છે...
E
આ પાવનભૂમિ ઉપર શુદ્ધભાવથી દાન-શીલ-તપ-ભાવધર્મની કોઇપણ આરાધના કરવામાં આવે તો શીઘ્ર મોક્ષપદની પ્રાપ્તિ થાય છે...
૧૦ આ પાવનભૂમિનું ઘરબેઠાં પણ શુદ્ધભાવપૂર્વક ધ્યાન ધરવામાં આવે તો ચોથા ભવે મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય તો ત્યાં કરેલ આરાધના તો ક્યાં પહોંચાડે ?...
૧૧ આ પાવનભૂમિ ઉપર આકાશમાં ઉડતા પંખીનો પડછાયો પણ પડે તો તેના ભવોભવતણાં દુર્ગતિના ફેરા પણ ટળી જાય છે...
૧૨ આ પાવનભૂમિમાં સહસાવન મધ્યે શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માના પ્રથમ અને અંતિમ સમવસરણની રચના કરોડો દેવો દ્વારા કરવામાં આવી હતી...
૧૩ આ પાવનભૂમિમાં સહસાવનમાં સાધ્વીવર્યા રાજીમતીશ્રી સિદ્ધપદને પામ્યા હતા... * સહસાવન ક્લ્યાણભૂમિની સ્પર્શના-દર્શન-પૂન કર્યા વગરની આપની ગિરનાર યાત્રા અધુરી રહી જાય છે. પહેલી ટૂંકની યાત્રા કરી કલ્યાણકભૂમિની સ્પર્શના કર્યા વગર નીચે પરત આવવું તે પરમાત્માની ક્લ્યાણકભૂમિની મહાઆશાતના છે.
* સહસાવનમાં સંપ્રતિકાલીન શ્રી નેમિનાથ પરમાત્મા સહિત ચૌમુખજી પ્રતિમાજી વિશાળ સમવસરણ મંદિરના મૂળનાયક છે. ત્યાં શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માના કાળમાં જ બનેલી જીવિત સ્વામી શ્રી નેમિનાથની અને શ્રી રહનેમિજીની પ્રતિમા સિદ્ધ અવસ્થામાં છે. ગુફામાં પ્રભાવક શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની પ્રતિમા છે.
૨૦૨
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
* સહસાવનમાં શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન લ્યાણકની પ્રાચીન દેરી પણ છે. * સહસાવન તીર્થના ઉદ્ધારક, સાધિક ૩૦ ઉપવાસ અને ૧૧૫૦આયંબિલના ઘોર તપસ્વી પ.પૂ.આ. હિમાંશુસૂરિ મહારાક્ની અંતિમ સંસ્કાર ભૂમિ પણ છે.
સહસાવન કલ્યાકભૂમિની યાત્રા કેમ કરવી? શ્રીગિરનારની પહેલી ટૂંક (૩૮૩૯ પગથીયા)થી ર૮૦ પગથીયા ચડી ગૌમુખી ગંગાના મંદિરની પહેલા ડાબી બાજુ વળીને થોડું ચાલતા સેવાદાસનો આશ્રમ આવે છે. ત્યાંથી ૧૨૦ પગથીયા ઉતરતા વિશાળ સહસાવન સમવસરણ મંદિર આવે છે. ત્યાંથી ૭૦ પગથીયા ઉતરતા કેવળજ્ઞાન દીક્ષાલ્યાણની પ્રાચીન દેરી આવે છે. પાછા ૫૦ પગથીયા ચડીને તળેટીને રસ્તે ૩૦૦ પગથીયા ઉતરીને અડધો ક્લિોમીટર ચાલતા તળેટીની ધર્મશાળા આવે છે.
સહસાવન વા માટેનો બીજો રસ્તો જ્ય તળેટી આદિનાથ મંદિર તથા શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની ચરણપાદુકાના મંદિરમાં દર્શન કરીને ૨૫ડગલા પાછા ફરીને જમણી બાજુ દિગંબર ધર્મશાળાની બાજુમાંથી નીકળીને અડધો ક્લિોમીટર ચાલીને ૩૦ સહેલા પગથીયા ચડીને સહસાવન પહોંચી શકાય છે. ત્યાંથી ૧૨૦ પગથીયા ચડીને થોડું ચાલ્યા પછી ૨૮૦ પગથીયા ઉતરવાથીશ્રીનેમિનાથ પરમાત્માની પહેલી ટૂંકના મંદિરમાં પહોંચી શકાય છે. ચાર-પાંચ યાત્રિકો સાથે જવાથી આ રસ્તે ખતરાનું કોઈ કારણ રહેતું નથી.
* સૌથી પહેલા ગિરનાર મહાતીર્થની જ્ય તળેટીનું ચૈત્યવંદન કરવું. * પહાડના પાંચમા પગથીયા પર શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માની ચરણપાદુકાની દેરીમાં ચૈત્યવંદન
કરવું. * ગિરનારની પહેલી ટ્રકની તરફ ૮૩૯ પગથીયા ચડતી વખતે આ પવિત્રભૂમિની આશાતના ન
થાય તેમ મનમાં પવિત્રતા રાખવા ટેપરેકોર્ડર, મોબાઈલ અને રસ્તામાં મસ્તી-મજાકન કરતા પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરતા તીર્થકરની લ્યાણક ભૂમિની સ્પર્શના કરવાની શુભ ભાવના
સાથે ચડવું. * યાત્રા દરમ્યાન નીચે દ્રષ્ટિ રાખીને ધીરે ધીરે વણાપૂર્વક જીવદયાનું પાલન કરવું જોઈએ. * યાત્રા દરમ્યાન કોઈનું મન લુષિત ન થાય અને મર્યાદાનું પાલન થાય એવા વસ્ત્રો પહેરીને
યાત્રા કરવી.. * યાત્રા દરમ્યાન કોઈ સાથે કષાય ન થાય અને કઠોર વાક્ય ન બોલાઈ જાય માટે મૌનપૂર્વક
શાંતિથી યાત્રા કરવાનો આગ્રહ રાખવો. * પહેલી ટૂંકે પહોંચીને શ્રી નેમિનાથ પરમાત્માના દર્શન કરી સ્નાન કરીને તૈયાર થવું. જો પક્ષાલને
થોડો સમય વાર હોય ત અંદરના ત્રણ મંદિર (૧) મેરકવરી (૨) સગરામસોની અને (૩) કુમારપાળના મંદિરના દર્શન-પૂશ્ન કરશો. પછી મૂળનાયકની પક્ષાલ પૂજા કરીને આજુબાજુની દેરીની પૂજા કરશો. પછી મૂળનાયક્ની પૂજા કરીને બહારના મંદિરમાં દર્શન-પૂજન કરવા જશો. જે સામાન લઈને બહારના મંદિરની પૂજા કરવા જાઓ તો ચૌમુખજી મંદિર અને રહનેમિજી મંદિરની પૂજા કરીને સીધા સહસાવન કલ્યાણકભૂમિ તરફ જઈ શકાય છે. ત્યાં
૨૩
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમવસરણ મંદિરમાં પૂજા-ચૈત્યવંદન કરીને દીક્ષા-કેવળજ્ઞાન કલ્યાણકોની પ્રાચીન ભૂમિની પૂજાસ્પર્શનાકરીને ચૈત્યવંદન કરીને તળેટી તરફ ઉતરવાનું શરૂ કરી શકાય છે. સહસાવનમાં ભાતુ આપવામાં આવે છે.
ગિરનાર મહાતીર્થના પાંચ ચૈત્યવંદ્ધ ૧) જય તળેટીમાં નેમિનાથ ભગવાનનું ચૈત્યવંદન. ૨) જય તળેટીમાં શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની ચરણપાદુકાનું ચૈત્યવંદન. ૩) પહેલી ટૂંકમાં શ્રી નેમિનાથ ભગવાનનું ચૈત્યવંદન. ૪) શ્રી નેમિનાથ ભગવાનની પાછળ શ્રી આદિનાથ ભગવાનનું ચૈત્યવંદન. ૫) ભમતી ના ભોંયરામાં શ્રી અમીઝરા પાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન અથવા. નેમિનાથ ભગવાનની ચરણપાદુકાનું ચૈત્યવંદન. આ સિવાય જો સમય હોય તો જ્યાં થઈ શકે ત્યાં ચૈત્યવંદન કરી શકો છો. સહસાવનમાં (૧) સમવસરણ મંદિર (૨) દીક્ષા કલ્યાણક્ની પ્રાચીન દેરી (૩) કેવળજ્ઞાન કલ્યાણની પ્રાચીન દેરીનું ચૈત્યવંદન કરવું.
શ્રી નેમિનાથ ટંડના મંદિરની માહિતી ૧) મૂળનાયક શ્રી નેમિનાથનું મંદિર - શ્રી નેમિનાથ ભગવાન
જગમાલ ગોરધનનું મંદિર - શ્રી આદિનાથ ભગવાન અમિઝરા પાર્શ્વનાથનું ભોંયરૂ - અમિઝરા પાર્શ્વનાથ ભગવાન મેકવશીનું મંદિર - શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન અદબદજી મંદિર - શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન પંચમેરુનું મંદિર - અષ્ટાપદજીનું મંદિર - ૨૪ ભગવાન
ચૌમુખજી મંદિર - શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન ૩) સગરામ સોનીનું મંદિર - શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન ૪) કુમારપાળનું મંદિર – શ્રી અભિનંદન સ્વામી ૫) માનસંગ ભોપાનું મંદિર - શ્રી સંભવનાથ ભગવાન ૬) વસ્તુપાલ-તેજપાલનું મંદિર - શ્રી શામળા પાર્શ્વનાથ ભગવાન ૭) ગુમાસ્તાનું મંદિર - શ્રી સંભવનાથ ભગવાન ૮) સંપ્રતિરાજાનું મંદિર - શ્રી નેમિનાથ ભગવાન ૯) જ્ઞાનવાવનું મંદિર - શ્રી સંભવનાથ ચૌમુખજી ૧૦) ચંદ્રપ્રભ સ્વામિનું મંદિર - શ્રી ચંદ્રપ્રભુ સ્વામી
ગજપદ કુંડ - ૧૧) મલવાલાનું મંદિર - શાંતિનાથ ભગવાન
રાજુલની ગુફા – પ્રેમચંદજીની ગુફા. ૧૨) ઘરમચંદ હેમચંદનું મંદિર - શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન ૧૩) ચૌમુખજીનું મંદિર – શ્રી નેમિનાથ ભગવાન
૨૦૪
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪) રહનેમિનું મંદિર - શ્રી રહનેમિ સિદ્ધ ભગવાન * ગૌમુખી ગંગામાં ચોવીસ ભગવાનના પગલા * અંબાજી ટૂંકમાં મંદિરની પાછળ શાબના પગલા * ગોરખનાથ ટૂંકમાં શ્રી નેમિનાથના પગલા
પાંચમી ટૂંકમાં શ્રી નેમિનાથના મોક્ષકલ્યાણક્ના પગલા સહસાવન કલ્યાણક ભૂમિ : i) સમવસરણ મંદિર ii) પ.પૂ.આ. હિમાંશુસૂરિજી મ. ની અંતિમ સંસ્કાર ભૂમિ ii) કેવળજ્ઞાન કલ્યાણની પ્રાચીન દેરી V) દીક્ષાલ્યાણની પ્રાચીન દેરી
૨૦૫
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમાત્મા ભક્તિના અંતે સંપ
હે પરમાત્મા... હે વીતરાગદેવ.... હે દેવાધિદેવ... મારા જીવે અનંતા ભવમાં રેલા દુષ્કૃત્યો તેમજચાલુ ભવમાં રેલા દુષ્કૃત્યોની નિંદા ક્યુ છું. ભવિષ્યમાં દુષ્કૃત્ય મારાથી ન થાય તેવી આપને પ્રાર્થના ક્યુ છું. હે પરમાત્મા....
મારા જીવે અનંતા ભવમાં રેલા સુકૃત્યો તેમજચાલુ ભવમાં રેલા સુકૃત્યોની અનુમોના રુ છું. ભવિષ્યમાં સુકૃત્ય કરવાનું ચાલુ રહે તેવી આપને પ્રાર્થના છું. હે પરમાત્મા...
સુકૃત્યો નાર વ્યક્તિઓમાં અગ્રગણ્ય શ્રી અરિહંત, સિદ્ધ ભગવંતો, આચાર્ય ભગવંતો, ઉપાધ્યાય ભગવંતો, સાધુ ભગવંતો, મહા શ્રાવક એવા દેશવિરતિધર સમ્યગ્દષ્ટ આત્માઓ, સમ્યગ્દષ્ટ દેવો તથા મનુષ્યોના ત્રણે કાળના સુકૃત્યોની આપની સમક્ષ અનુમોદના ક્યુ છું.
હે પરમાત્મા...
મારે કોઇનીય સાથે વૈર નથી, કોઇ મારી સાથે વૈર રાખે નહિ. દરેક જીવોને હું ભાવપૂર્વક ખમાવું છું. દરેક જીવો મને ભાવપૂર્વક ખમાવે.
હે પરમાત્મા...
દેવોની પાસે જે વૈક્રિય લબ્ધિ હોય છે તેવી લબ્ધિ મને આપો જેના કારણે ભૂતકાળમાં જે કોઇ તીથૅરો થઇ ગયા, ભવિષ્યકાળમાં જે કોઈ તીથૅરો થવાના અને વર્તમાનકાળમાં જે કોઇ તીર્થંકરો વિચરી રહ્યા હોય તે દરેક તીથૅરોમાં એક-એક તીથૅના અનંતા અનંત જ્મિાલયો બનાવું. તેમાં અનંતી - અનંત પ્રતિમાઓ ભરાવું. દરેક પ્રતિમા સમક્ષ મારુ એક-એક સ્વરૂપ મૂકી અપ્રકારી પૂજા તેમજ સ્નાત્ર પૂજા વગેરે ઉત્કૃષ્ટ કોટીની ભક્તિ ભાવના .
તેમજ વર્તમાનકાળમાં ત્રણે લોકમાં જ્યાં જ્યાં શ્મિ પ્રતિમા હોય તે દરેક પ્રતિમા સમક્ષ મારુ એક એક સ્વરૂપ મૂકી ઉત્કૃષ્ટ કોટીની ભક્તિ ભાવના સ્નાત્ર પૂજા વગેરે કર્યું.
૨૭૬
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુ મારી આ આજ્ની આ શ્વિર પરમાત્માની ભક્તિના પ્રભાવે આખા ગતનું ક્લ્યાણ થાઓ, વિશ્વમાત્રમાં જૈનશાસનનું સામ્રાજ્ય પ્રવર્તો ! બ્લિશાસનના સ્થાવર જંગમ તીર્થોનો પ્રભાવ સર્વત્ર વ્યાપી જાઓ ! પૂજ્કીય સાધુ સાધ્વીજી ભગવંતોના સંયમજીવન શક્યતઃ નિરતિચાર થાઓ ! મને સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સભ્યશ્ચારિત્રની સાથે મોક્ષ પદની પ્રાપ્તિ થાઓ.
અવિધિ આશાતના મિચ્છામિ દુક્કડમ્...
૨૦૦
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
'અમાસના દિવસે કલ્યાણકારી કલ્યાણકભૂમિની સ્પર્શના |
દેવાંગના ને દેવતાઓ, જેની સેવના ઝંખતા, મળી તીર્થકલ્પો વળી, જેના ગુણલાં ગાવતા, જિનો અનંતા જે ભૂમિએ, પરમપદને પામતા, એ ગિરનારને વંદતા, મુજ જન્મ આજ સફળ થયો.
શાસ્ત્રકારો ફરમાવે છે કે...
ગિરનાર મહાતીર્થની મધ્યે આજ પર્યત અનંતા તીર્થંકર પરમાત્માના દીક્ષા-કેવળ અને મોક્ષ કલ્યાણક થયેલ છે તથા અન્ય અનંતા તીર્થંકર પરમાત્માના માત્ર મોક્ષકલ્યાણક થયા છે. - આ મહાતીર્થ ઉપર થયેલ અનંતા તીર્થકર કલ્યાણક દિનોની તિથિ તથા ચોક્કસ સ્થાનથી પણ આપણે આજે અજ્ઞાત છીએ ત્યારે આપણા જન્મો જનમના અજ્ઞાન તિમિરને દૂર કરવા...
ચાલો ! શ્રી નેમિનાથ પ્રભુના કેવળજ્ઞાન કલ્યાણકની માસિક તિથિના દિવસે આ કલ્યાણકભૂમિની સ્પર્શના-ભક્તિની સાથે સાથે ભૂતકાળમાં થયેલ અનંતા તીર્થંકર પરમાત્માના દીક્ષાકલ્યાણક કેવળજ્ઞાનકલ્યાણક અને મોક્ષ કલ્યાણકની પાવનભૂમિની પણ સ્પર્શના-ભક્તિની આરાધના દ્વારા આપણા અનંતાજન્મોના વિષય-કષાયના કર્મમલને દૂર કરી આત્મકલ્યાણની આરાધના કરીએ. | શ્રી નેમિપ્રભુના કેવળજ્ઞાન કલ્યાણક અવસરે અમાસના દિવસે કરોડો દેવતાઓ દ્વારા સમવસરણની રચના થઈ હતી ત્યારે શ્રી નેમિપ્રભુના શાસનના તથા શ્રી ગિરનારજી મહાતીર્થના અધિષ્ઠાયિકા દેવી તરીકે અંબિકાદેવીની સ્થાપના પણ થઈ હતી.
'બાલબ્રહ્મચારી શ્રી નેમિપ્રભુના કલ્યાણક દિન
અવનકલ્યાણક - આસો વદ ૧૨ શૌરીપુરી જન્મકલ્યાણક - શ્રાવણ સુદ ૫ શૌરીપુરી દિક્ષાકલ્યાણક - શ્રાવણ સુદ ૬ સહસાવન(ગિરનાર) કેવળજ્ઞાનકલ્યાણક - ભાદરવા વદ અમાસ સહસાવન (ગિરનાર) મોક્ષકલ્યાણક - અષાઢ સુદ ૮ પાચમી ટૂંક (ગિરનાર)
દર માસની અમાસે ગિરનારજી મહાતીર્થની યાત્રા કરવા અવશ્ય પધારો...
૨૦૮
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ ગિરનારનો મહિમા ન્યારો... તેનો ગાતા ના આવે આરો... नित्यानित्य स्थावरजंगमतीर्थाधिकं जगत् त्रितये। પર્વગુણસુરેન્દ્રાર્થઃ, સનયતિગિરનાર ઉરિયાન: II (શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થકલ્પ - શ્લોક-૨૦) | આ ત્રણ જગતમાં રહેલા નિત્ય અનિત્ય અર્થાત શાશ્વત - અશાશ્વત સ્થાવર જંગમ તીર્થોથી જે અધિક શ્રેષ્ઠ છે અને પર્વ દિવસોમાં દેવો સહિત ઇન્દ્રો જેને પૂજે છે, તે ગિરનાર ગિરિરાજ જય પામે છે, स्वर्भूमूवस्थ चैत्ये वस्याकारं सुरासुरनरेशाः / સંપૂનયત્તિ સાd,નયતિગિરનાર રિયાન: II (શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થકલ્પ - શ્લોક - 5) | સ્વર્ગલોક, પાતાળલોક અને મૃત્યુલોકના ચૈત્યોમાં સુર, અસુર અને રાજાઓ જેના આકારને હંમેશા પૂજે છે તે શ્રી ગિરનાર ગિરિરાજ જય પામે છે, अन्यस्था अपिमबिनो, यद्ध्यानाद्घातिकर्ममलमुक्तः। સેન્ચતિ ભવવતુ, નનયતિગિરનાર ગિરિરાન: ! (શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થકલ્પ - શ્લોક - 19) e બીજા સ્થાનમાં પણ રહેલા (અર્થાત્ ગિરનારથી દૂર ઘર-દુકાન-દેશ-વિદેશ ગમે તે સ્થાનમાં પણ રહીને) જે ભવ્ય જીવો ગિરનારનું ધ્યાન ધરે છે તે જીવો ધાતીકર્મના મલ દૂર કરી ચાર ભવમાં મોક્ષ પામે છે, તે શ્રી ગિરનાર ગિરિરાજ જય પામે છે. अन्यत्रापि स्थितः प्राणी, ध्यायन्नेनं गिरीश्वरम्। મા Irfમનિ ભવે માવી, વાર્થે વિશ્વન વત્ની (વસ્તુપાળચરિત્ર - પ્રસ્તાવ - 5, શ્લોક - 85). અન્ય સ્થાને (ગિરનાર સિવાય) પણ રહેલો જીવ આ ગિરનાર ગિરીશ્વરનું ધ્યાન ધરે તો તે આગામી ચાર ભવમાં કેવલીપણાને પામી, મોક્ષપદને પ્રાપ્ત કરે છે. महातीर्थमिदं तेन,सर्वपापहरंस्मृतम्। शजयगिरेरस्य, वन्दने सदृश फलम्॥ विधिनास्य सुतीर्थस्य, सिद्धान्तोक्तेन भावतः। શોપજીત યાત્રા, વત્તે િમવાન્ત૨I[ II(વસ્તુપાળચરિત્ર - પ્રસ્તાવ - 5, શ્લોક - 80/81 in ગિરનારનો અનેરો મહિમા હોવાથી આ ગિરિવરને સર્વ પાપને હરણ કરનાર કહેલ છે તથા શત્રુંજય અને ગિરનારને વંદન કરવામાં બંનેનું એકસરખું ફળ કહેવામાં આવેલ છે.. આ ગિરનાર મહાતીર્થની શાશાનુસાર ભાવપૂર્વક એકપણ યાત્રા કરવામાં આવે તો તે ભવાન્તરમાં મુક્તિપદને આપનાર બને છે. ગિરનાર તીર્થની યાત્રા કરવા વર્ષમાં એકવાર આવવાનો સંકલ્પ કરવો,