Book Title: Dwadashanupreksha Bhasha Tika Sahit
Author(s): Shubhchandracharya
Publisher: Jain Granth Ratna Karyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020327/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 00000.............................................................. AWARA zrIparamAtmane namaH jainagrantharatnAkarastha-- ratna ( vAM. .......... ..... 666 TAWAVAN zrIzubhacandrAcAryaviracitA jJAnArNavAntargatA dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. SSSSSSS AND .. . . jisako mumbayIstha jainagrantharatnAkarakAryAlayake mAlikane - saMzodhanapUrvaka karNATakaprInTIMgapresameM chapAkara prasiddha kiyA. - prathamAvRttiH mUlya 6 Ane] DAMkavyaya AdhA mAnA. ON 400000000 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanA. saMsArase vairAgya utpanna karanekeliye jinamatameM dvAdazAnuprekSA hI hai. yadyapi jainagraMtharatnAkarameM svAmikArtikeyAnuprekSA nAmakA saMskRta chAyA aura bhASATIkAsahita bahUta baDA graMtha isI viSayakA chapa gayA hai parantu vaha bahuta baDA honese usameM vizeSa viSayoMkA bhI varNana huA hai. saMkSiptatAse dvAdazabhAvanAkA hI vyAkhyAna ho aisA eka choTAsA prantha chapAkara pracAra karanekeliye bharoMcanivAsI zeThacunnIlAla viracaMdajI nALieravAloMkI atizaya preraNA honepara yaha zrImacchubhacandrAcAryaviracita yogapradIpAdhikArasvarUpa jJAnArNava nAmake saMskRta graMthameMse dvAdazAnuprekSA nAmakA dUsarA adhyAya udbhita karake jayapuranivAsI svargIya vidvadvarya paM. jayacandrajI chAbaDAkRta vacanikAsahita isa jainagrantharatnAkara meM chapAkara sarvasAdhAraNake hitArtha prasiddha kiyA hai isakI nitya svAdhyAya karanese saMsAradehabhogoMse aruci hokara kaSAyoMkI maMdatA hotI hai aura AtmahitasAdhanameM pravRtti hotI hai. isa kAraNa sabako isakI eka 2 prati maMgAkara svAdhyAya karanA cAhiye. jainIbhAiyoMkA dAsa, pannAlAla bAkalIvAla. tA 1-3-1905 IsavI. ICC. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIsahajAtmasvarUpAya nmH| witorzrIvIracaMda amIcaMda nALieravAlA. (bharoMca baMdara) smArakaphaMDa taraphathI jJAnavRddhi arthe prathama pustaka. mar. - - - - - - s For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI paramAtmane nmH| jainagrantharatnAkarastha ratna 8 vA. zrIzubhacandrAcAryaviracita zanArNavAntargatA dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. dAhA zrIyuta vIra jinendrakU baMdI manavacakAya / bhavapaddhati bhramameTika, karai mokSa sukhadAya / 1 // AgeM yA prANIkU dhyAnakai ( yogyasAdhanakai ) sanmukha hone saMsAradeha bhAgate vairAgya upajAvanA hai tahA~ vairAgyakA kAraNa bAraha bhAvanA (dvAdazAnuprekSA) haiM tinikA vyAkhyAna karisI tinike bhAvanekI prathama hI preraNA karai haiM zArdUlavikrIDita chaMda / saGgaiH kiM na viSAdyate vapuridaM kiM chidyate nAmayaiH mRtyuH kiM na viz2ambhate pratidina druhyanti kiM nApadaH / zvabhrAH kiM na bhayAnakAH svapanavadbhogA na kiM vazcakA yena svArthamapAsya kinnarapuramakhye bhave te spRhA // 1 // __ bhASArtha-he Atman ! yA saMsAravipai saga kahire-pana dhAnya strI kuTaMba AdikA milAparUpa parigraha haiM te kahA tAkU For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. viSAdarUpa nAhI karai hai ? bahuri yaha zarIra hai so kahA rogani kari nAhI chidai hai ? bahuri mRtyu hai so dinaprati tokU grAsanakU kahA mukha nAhI ughAr3e hai ? bahura ApadA haiM te kahA nAhIM paripUrNa hoya haiM athavA kahA droha nAhIM karai hai ? bahuri zvana je naraka, te kahA bhayAnaka nAhIM hai ? bahuri bhoga haiM te kahA supanekI jyoM toDUM ThaganevAle nAhIM haiM ? jAkari tere apane svArthak choDikari isa kinnarapura indra jAla kariracyA nagarasArikhe saMsAraviSai bAMchA vatrte hai ? bhAvArtha-saMsAra deha bhoga* aise dekhakari bhI svArtha viSai bAMchA karai hai tAkA ajJAnapaNA dikhAyA hai / / phira bhI yA prANIkI bhUlidikhAvai haiM, loka. nAsAdayasi kalyANaM na tvaM tattvaM samIkSase / na vetsi janmavaicitryaM bhrAtoH bhUtairviDambitaH // 2 // bhASArtha- he bhAI tU bhUta je indriyanike viSaya tinikari viTaMbanAkU nAhI prApta hoya hai, bahuri tattvakU nAhI vicArai hai. bahuri janma jo saMsAra; tAkA vicitrapaNAkU nAhI jANai hai so yaha bar3I bhUli hai / asadvidyAvinodena mAtmAnaM mUr3ha ! vaJcaya / kuru kRtyaM na kiM vetsi vizvavRttaM vinazvaram // 3 // bhASArtha-he mUDha prANI! asadvidyA jo aneka For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkA sahitA. khoTI kalA caturAI zRMgArAdi zAstravidyA; tinike kutUhala kari AtmAkaM mati ThagAvai, kinchU tere karane yogya hitarUpa kArya kari. yaha samasta jagatakA vRtta pravartanA vinAzIka hai, tAhi tU kahA nAhIM jAne hai ? aise svahita ke viSai preraNA hai // samatvaM bhaja bhUteSu nirmamatvaM vicintaya / apAkRtya manaHzalpaM bhAvazuddhiM samAzraya // 4 // bhASArtha - he Atman ! tU bhUta- je prANI jIva tiniviSai samAnapaNAkUM seya, sarva prANInikUM ApasamAna jANi, bahuri nirmamatvakUM ciMtatrana kari, mamatva chor3i . kahA karikaiM? manakI zalyakUM dUri karikaiM- mAyA mithyA nidAna zalyakUM cittamaiM mati rAkhai. bahuri bhAvakI zuddhatAkUM aMgIkAra kari, aisA upadeza hai // oMgeM bAraha bhAvanAkA aMgIkArakA upadeza kare haiM, cinu cise bhRzaM bhavya bhAvanA bhAvazuddhaye / yAH siddhAntamahAtantre devadevaiH pratiSThitAH // 5 // bhASArtha - he bhavya ! tU bhAvanA haiM tinahi bhAvanikI zuddhatA artha manava saMcaya kari, citavanarUpa kari. te bhAvanA kaisI? devadeva je tIrthaMkara deva tininai siddhAntake prabandhaviSai pratiSThArUpa karI prasiddha karI // te bhAvanA kaisI haiM For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantharatnAkare. tAzca saMvegavairAgyayamaprazamasidvaye / AlAnitA manaH stambhe munibhirmoktumicchubhiH // 6 // bhASArtha - te bhAvanA karmanitaiM chUTane ke arthi je muni, tinanai saMvega kahiye - dharmasUM anurAga ara saMsArasUM vairAgya, ara yama kahiye - mahAtratAdirUpa caritra ara prazama kahiye - kaSAyanikA abhAvarUpa zAntabhAva inikI siddhikearthi apane cittarUpI stambhakai viSai dRDha ThaharAI. bhAvArtha -- ini viSai citta nirantara lagyA rahai, anyatarapha na jAya aiseM AlAnita karI || - Age te bhAvanA kaisI haiM so kahai haiM,anityAdyAH prazasyante dvAdazaitA mumukSabhiH / yA muktisaudhasopAnarAjayo'tyantavandhurAH // 7 // bhASArtha - te bhAvanA anityakUM Adi dekara dvAdaza haiM tinikaM mokSake icchuka muni haiM te prazaMsArUpakAra kahI haiM kaisI haiM te! mukti rUpImahalake caDhanekI atyanta bandhurA maryAdarUpa racI huI pair3anikI paMkti sArikhI hai | --- AgeM ini dvAdaza bhAvanAkA nyArA nyArA vyAkhyAna kareM haiM, tahA~ prathama hI anitya bhAvanAkA vyAkhyAna kare haiM, atha anityAnuprekSA likhyate / hRSIkArthasamuptane pratikSaNavinazvare / sukhe kRtvA ratiM mUDha ! vinaSTaM bhuvanatrayam // 8 // For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASArTIkA sahita bhASArtha-he mUDha prANI ! ye bhuvanatrayake prANI indrinike viSayiniteM upajyA pratikSaNa vinAzIka sukhakeviSai ratiprItikari vinAzakU prAptabhaye so tU jANi // bhavAbdhiprabhavAH sarve sambandhA vipadAspadam / saMbhavanti manuSyANAM tathAnte suSTunIrasAH // 9 // bhASArtha-yA saMsArameM jete saMsArarUpa samudrate bhaye manuSyanike sabandha haiM te sarva ApadAke ThikANe haiM. tahAM aMtaviSai atizayakari nIrasa hai. yaha prANI tini" prIti karai hai sukhamAnai hai so bhrama hai // vapurviddhi rujAkrAntaM jarAkrAntaM ca yauvanam / aizvaryaM ca vinAzAntaM maraNAntaM ca jIvitam // 10 // bhASArtha he Atman ! zarIrakU tau tU rogakari vyApta jANi ara yauvanakU jarAkari vyApta jANi bahuri aizvaryakU vinAzaparyanta jANi bahuri jIvitakU maraNaparyanta jANi. bhAvArthaaiseM e padArtha pratipakSasahita jAnane // ye dRSTipathamAyAtAH padArthAH puNyamUrtayaH / pUrvAhne na ca madhyAhne te prayAntIha dehinaam||11|| bhASArtha-yA saMsAraviSai je puNyakI mUrti bhale bhale pavitra padArtha prabhAtaviSa prANInike dRSTigocara Aye the, te madhyAhnakAlavipa nAhIM dekhiye haiM jAte rahe haiM. he Atman / tU aisaiM jaanni| For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 jainagrantharatnAkare. yajanmani sukhaM mUDha ! yacca duHkhaM puraHsthitam / tayoduHkha manantaM syAttulAyAM klpymaanyoH|| 12 // bhASArtha-he mUDhaprANI jo kaLU isa saMsArameM tere mukha A~gaiM tiSTayA sukha hai, bahuri jo kichu duHkha haiM tini douni... jJAnarUpa tulAmaiM ( tarAjUmaiM ) caDhAya tolai tau sukha duHkha anantaguNA hoya hai yaha pratyakSa anubhavagocara hai // AgeM bhoganikA niSedha haibhogA bhujaGgabhogAmAH sadyaH prANApahAriNaH / sevyamAnAH prajAyante saMsAre tridazairapi // 13 // bhASArtha-yA saMsAraviSai bhoga haiM te sapake phaNasArikhe haiM te devanikari bhI seye hue tatkAla prANanike haranevAle hoya haiM. bhAvArtha-deva bhI bhoganikU sevatA marikari ekendriya upajai hai tau manuSya to narakAdikaviSai jAya hI jaay| AgeM yA prANIkI ajJAnatA dikhAvai haiMvastujAtamidaM mUDha ! pratikSaNavinazvaram / jAnannapi na jAnAsi grahaH ko'yamanISadhaH // 14 // bhASArtha-he mUDha prANI ! yA saMsAraviSai samasta vastukA samUha hai so paryAyakari pratikSaNa vinAzIka hai. yaha pratyakSa anubhavameM Avai hai tAkU tU jAnatA saMtA bhI na jANai hai For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnupekSA bhASATIkA sahitA. bhUlai hai so yaha tere kahA Agraha hai ? athavA tokUM pisAca lAgyA hai jAkI kichu auSadhi nAhIM aisA hai // Age anyaprakAra kahai haiM - kSaNikatvaM vadantyAryA ghaTIghAtena bhUbhRtAm / kriyatAmAtmanaH zreyo gate'yaM nAgamiSyati // 11 // bhASArtha - yA lokaviSai rAjAnikai ghar3Avali ( ghaMTA ) bAjai hai so kSaNikapaNAkUM kahai hai jo haiM " loka ho ! apanA kalyANakUM karau yaha ghar3I gayI hai so pheri na AvaigI " aiseM ghar3Ike ghAtakari pukArai hai | Age pheri upadeza kare haiM 1 yadyapUrva zarIraM syAdyadi vAtyantazAzvatam yujyate hi tadA kartumasyArthe karmaninditam // 16 // bhASArtha - he prANI jo yaha zarIra apUrva hoya pahile kade na pAyA hoya athavA atyaMta zAzvatA hai kade vinarau nAhIM tau yA zarIrakaiartha nindyakarma bhI karabo yukta hai sau tau hai nAhIM. pahile anekavAra zarIra dhAre ara vinaze ara aba bhI vinazaihIgA tAtaiM aisekearthi nindyakArya karanA ucita nAhIM, apanA kalyANa hoya aisA kArya karanA || AMge pheri isa hI arthakoM sUcatA kahai haiMavazyaM yAnti yAsyanti putra strIdhanavAndhavAH / zarIrANi tadaiteSAM kRte kiM khidyate vRthA // 17 // For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. bhASArtha-yA saMsAraviSai putra strI dhana bAndhava sarva hI kuTaMba tathA zarIra ye sarva hI avazya jAte rahai haiM tathA A. gAnai bhI jAyahIMge to inike kAryakeartha vRthA kyoM kheda kIjiye ? aisA upadeza hai // pheri kahai haiMnAyAtA naiva yAsyanti kenApi saha yoSitaH / tathApyajJAH kRte tAsAM pravizanti rasAtalam // 18 // bhASArtha-yA saMsArameM strI haiM te koIkI sAthi paralo. kasU AI nAhIM tathA paralokameM lAra jAsI nAhIM tauU ajJAnI loka haiM te tinike artha nindhakArya kari rasAtala-- kahiye narakameM praveza karai hai so yaha baDA ajJAna hai / Aja kahai haiM bandhujana aise haiM,ye jAtA ripavaH pUrva janmanyasminvidhervazAt / ta eva tava vartante bAndhavA baddhasauhRdaH // 19 // bhASArtha he Atman ! je tere pUrvabhavaviSai vairI bhaye the te hI karmake vazakAra yA bhavaviSa bAMdhyA hai mitrapaNA jininai aise bAndhava bhaye haiM. bhAvArtha-tU yA mati jANe e mere bAndhava hitU haiM // riputvena samApannAH prAktanAste'tra janmani / bAndhavAHkrodharuddhAkSAH dRzyante hantumudyatAH // 20 // 1 saMga vA pIche. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - dvAyazAnuprekSA bhASATIkA sahitA. ___ bhASArtha he Atman ! pUrva bhavaviSai je bAMdhava the te yA janmaviSai vairIpaNA kari prApta bhaye sante krodha kari ruddha haiM ruke haiM natra jinika ese bhayesante toDUM haNavakU udyamI hoya haiM yaha pratyakSa dekhiye hai / / AgeM kahai haiM eha prANI AndhekI jyoM haiMaGganAdimahApAzairatigADhaM niyntritaaH| patantyandhamahAkUre bhavAkhye bhavino'dhvagAH // 21 // bhASArtha-yA saMsAra viSai je prANI te hI bhaye pathika ( musAphira ) te strI Adika kuTumbarUpI pAsIkari atizaya kari gADhe ba~dhe saMsAranAmA andhakUpaviSai AMdhekI jyoM par3e haiN| jaise-AMdhA puruSa gailai (rasta ) cAlai taba andhakUpameM par3e, taiseM e prANI sUjhate bhI AMdhekI jyoM saMsArakUpameM par3e haiM / Aja pheri upadeza karai haiM,pAtayanti bhavAvarte ye tvAM te naiva vaandhvaaH| bandhutAM te kariSyanti hitamuddizya yoginH||22|| bhASArtha--he Atman ! je tokU saMsArarUpa bhavaniviSai paTakai haiM te tere bAMdhava nAhI haiM kintu je hita kareM te bAMdhava haiM. aise baMdhupaNA karanevAle terA hita vicAri karai haiM te yogIzvara tere bAMdhava haiM. yogIzvara prANIkU hitakA upadeza dekari ajJAna meTi hitarUpa svargamokSakA mArga batAvai haiM te sAMce bAMdhava haiM // 22 // For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 jainagrantharatnAkare. Age AcArya prANInikoM Azcarya kari kahai haiM,zarIraM zoryate nAzA galatyAyurna paapdhoH| mohaH sphurati nAtmArthaH pazya vRttaM shriirinnaam||23 bhASArtha-dekho prANInikA yaha pravartana Azcarya rUpa hai jo zarIra to nitya chIjai hai ara AzA nAhI chIjai hai nitya badhai hai. bahuri Ayurvalatau nitya chIjai hai ghaTai hai ara pApa viSai buddhi vadhai hai. bahuri moha tau nitya sphurAyamAna hoya hai ara apanA artha kalyANameM nAhIM pravarte haiM aisA koI a. jJAnakA mAhAtmya hai // Age upadeza karai haiM,yAsyanti nirdayA nUnaM yaddatvAdAhamUrjitam / hRdi pusAM kathaM te syustava prItyai parigrahAH // 24 // bhASArtha he Atman ! e parigraha haiM te jo puruSanike hRdayaviSai utkRSTa dAha dekari nizcayatai jAte rahai haiM te parigraha tere prItike artha kaise hoya hai ? yaha vicAri. bhAvArthatU vathA prIti mati karai e rahaneke nAhIM // ___ Aga ajJAnake nimitta naraka AdikA duHkha sahegA aise avidyArAgadurvAraprasarAndhIkRtAtmanAm / zvabhrAdau dehinAM nUnaM soDhavyA suciraM vyathA // 25 // 1. ghaTai hai. For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkA sahitA. 11 bhASArtha-~avidyA kahiye mithyAjJAna tAtai bhayA jo paravastu viSai rAga, tAkA jo durnivAra phailanA tAkari Adhe kiye je prANI, tinikU nizcayakari naraka AdikaviSai bahuta kAlaparyanta vyathA pIDA sahanI hoyagI, tAkA prANInikU ceta hI nAhIM hai| AgaiM kahai haiM jo viSayaniviSa sukha herai (DhUMdai ) hai te kahA karai haiM, varhi vizati zItArtha jIvitArtha pivediSam / viSayeSvapi yaH saukhyaM anveSayAti mugdhadhIH // 26 // bhASArtha-jo mUrkhabuddhi viSayaniviSai sukha herai hai so zItalatAke arthiM agnimeM praveza karai hai. bahuri jIvaneke arthi viSa pIvai hai. bhAvArtha-isa viparItabuddhi" sukha tau nAhI pAvaigA duHkhI hI hoyagA // __ AgaiM jinike arthi pApa karai hai tinikI rIti kahai haiMkRta yeSAM tvayA karma kRtaM zvabhrAdi sAdhakam / tvAmeva yAnti te pApA vaJcayitvA yathAyathaM // 27 // bhASArtha--he Atman ! jini kaMTabAdikanikai arthi tU narakAdikakA denevAlA pApakarma kiyA, so vai pApI tokU nizcaya Thigikari apanI apanI gatikU cale jAya haiM pApakA phala tohIkU bhoganA par3e hai / AgeM yAkU karane yogya upadeza karai haiM,-- For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 12 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantharatnAkare. anena nRzarIreNa yalokadvaya zuddhidam / vivecya tadanuSTheyaM heyaM karma tato'nyathA // 28 // bhASArtha - yA prANIkUM isa manuSyazarIrakAra jo doUM lokavidhai zuddhatAkA denevAlA kArya vicAra kara ara tisakUM AcaraNa karanA ara tisa viruddha kArya hoya so chounA yaha sAmAnya upadeza hai || Age kahai haiM je aseM na kare haiM te kahA kare haiM, varddhayanti svaghAtAya te nUnaM viSapAdapam / naratve'pi na kurvanti ye vivecyAtmanehitam // 29 // bhASArtha - - ye puruSa sarva vicAraviSai samartha ara jAkA pheri pAvanA durlabha hai aisA manuSyapaNA pAyakAra bhI vicAri kari nizcayakari apane ghA phira apanA hita nAhI kareM haiM te take artha viSake vRkSakaM badhA hai. pApakarma haiM so viSakA vRkSavat hai so yAke phala mAranevAle hI haiM || AgeM prANInikA upajanA kulaviSai hai tAkA dRSTAnta dikhAve haiM, -- yadvaddezAntarAdetya vasanti vihagA nage / tathA janmAntarAnmUDha ! prANinaH kulapAdape // 30 // bhASArtha -- jaise pakSI haiM te anya dezanimUM Aya kari vRkSaviSai base haiM taiseM he mUDha pANI ! e prANI haiM te anya janmasaM Aya kularUpI vRkSaviSai baseM haiM // For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. prAtastalaM parityajya yathaite yAnti patriNaH / svakarmavazagAH zazvattathaite kvApi dehinaH // 31 // bhASArtha-bahuri jaise prabhAti hI te pakSI tisa vRkSakU choDi kAra kahUM jAya hai taise te prANI bhI apane 2 karmake vazakAra nirantara kahUM apanI upArjI gatikU cale jAMya haiM / pheri anyarIti kahai haiM--- gIyate yatra sAnandaM pUrvAhne lalitaM gRhe / tasminneva hi madhyAhne saduHkhamiharudyate // 32 // bhASArtha-jisa gharaviSai prabhAti tau AnaMda sahita suMdara gIta gAIye haiM tisa hI gharamaiM madhyAhnakAlaviSai duHkhasahita roiye haiM. yaha isa saMsAravi vicitratA hai // pheri kahai haiM ---- yasya rAjyAbhiSekazrIH pratyUSe'tra vilokyte| tasminnahani tasyava citAdhUmazca dRzyate // 33 // bhaSArtha-yA saMsAraviSai prabhAti hI jAkai rAjyake abhiSekakI lakSmI (zobhA) dekhiye hai tisa hI dinaviSai tisahIkai rathIkI (citAkI ) dhUvAM dekhiye haiM. bhAvArtha-prabhAti tau jAkai rAjyAbhiSeka hoya ara tisa hI dinaviSai so hI maraNakU prApta hoya hai yaha saMsArakI vicitratA hai|| ___ pheri zarIrakI vyavasthA kahai haiMatra janmani nirdhattaM yaiH zarIraM tavANubhiH / prAktanAnyatra taireva khaNDitAni sahasrazaH // 34 // For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 jainagrantharatnAkare. bhASArtha he Atman ! yA saMsAraviSai jina paramANUni kari terA zarIra racyA hai tini hI paramANUnikari isa saMsAraviSai pahale hajArabAra khaMDa khaMDa kiye haiM. bhAvArthapurANe paramANu tau khirate jAMya haiM nave grahaNa hote jAMya haiM yAte te hI paramANu tau zarIrakU racai haiM ara te hI vigAr3anevAle hoya haiM. yaha zarIrakI dazA hai / / pheri kahai haiMzarIratvaM na ye prAptA AhAratvaM na ye'NavaH / bhramataste ciraM bhrAtaryanna te santi tadahe // 35 // bhASArtha he bhAI ! terai yA saMsAramaiM bahutakAla bhramateke ne paramANu zarIrapaNAkUna prApta bhaye ara AhArapaNAkUna prApta bhaye aise paramANu tisa zarIrake grahaNaviSai nAhIM hai. bhAvAtha-yA zarIraviSai paramANUM aise nAhIM haiM je pUrva zarIrarUpa AhArarUpakAra se nAhIM grahaNa kiye arthAt ananta prAvartanamaiM kaIbAra grahaNamaiM Aye haiM / AgeM aizvaryaAdikI vyavasthA dikhAve haiN| suroraganaraizvaryaM zakrakArmukasannibham / sadyaM pradhvaMsamAyAti dRzyamAnamapi svayaM // 36 // bhASArtha-yA jagata viSai sura kahiye-devanikA uraga kahiye bhavanavAsInikA nara kahiye-manuSyanikA aizvarya-vibhava indra kravartipaNA so indradhanuSasArikhA hai. dIkhanemaiM ati 3 For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. suMdara dIkhai ara tatkAla dekhatAM dekhatAM Apai Apa vilaya jAya hai. yaha aizvaryakI vyavasthA hai| pheri anyaprakAra dRSTAnta kahai haiM-- yAntyeva na nivartante saritAM ydvduurmyH| tathA zarIriNAM pUrvAgatA nAyAnti bhUtayaH // 37 // bhASArtha-jaisaiM nadInikI lahari haiM te jAya hI haiM ulaTI pheri Avai nAhIM hai. taisaiM prANInike pUrva vibhUti hoya haiM te naSTa bhaye pIche pheri ulTI nAhI Avai haiM. yaha prANI harSa viSAda vRthA karai hai // Age pheri yAhI arthakU sUcatA kahai haiM,-- kvacitsarittaraGgAlI gatApi vinivartate / na rUpabalalAvaNyaM saundarya tu gataM nRNAm // 38 // bhASArtha-nadInikI taraMganikI paMkti hai so koI jAyagAM gaI bhI ulTI Avai hai ara manuSyAnake rUpa bala lAvaNya sundarapaNA tau gayA pIche ulaTA bAhur3e (loTai) nAhIM hai. yaha prANI vRthA tinikI AzA lagAya rAkhai hai // AmaiM pheri Ayu ara yauvanakI vyavasthAkA dRSTAnta kahai haiM,galatyevAyuravyagraM hstnystaambuvtkssnne| nalinIdalasaMkrAntaM pAleyamiva yauvanam // 39 // artha- prANInikai Ayurvala hai so tau hAthaviSai kSepyA jalakI jyauM kSaNakSaNameM nirantara kSarai hI hai. bahuri yauvana hai OIN For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 jaina grantharatnAkare. so kamalinIke patradiSai milyA jo pAlA tAkI jyoM tatkAla Dhalaki jAya hai yaha prANI vRthA sthirakI buddhi kare hai || AMgeM manojJa viSayanikI vyavasthAkA dRSTAnta kahe haiM, - manojJaviSayaiH sArddhaM saMyogAH svamasannibhAH / kSaNAdeva kSayaM yAnti vaJcanoddhatabuddhayaH // 40 // bhASArtha -- prANInikai manohara indrayanike viSayanike sAthi saMyoga haiM te svapnake saMyoga sArikheM haiM kSaNamAtra meM kSaya nAya haiM. kaise haiM ? ThaganeviSai uddhata hai buddhi jinikai. jaiseM uga kachU tatkAla camatkAra dikhAyade pIcheM sarvasva harai, taiseM haiM. yaha prANI tinakA vizvAsa vRthA karai hai || phora anya sAmagrIko vyavasthA kahai haiM ghanamAlAnukArINi kulAni ca balAni ca / rAjyAlaGkAravittAni kIrttitAni maharSibhiH // 41 // bhASArtha - prANInikai kula kuTuMba haiM bahuri bala senA haiM te, bahuri rAjyake alaMkAra chatra cAmara AbhUSaNa vittadhana sampadA haiM te meghake bAdale nikI paMkati sArikhe haiM, dekhate dekhate vilaya jAya haiM. aiseM maharSi je baDe RSIzvara tinikara kahe haiM. yaha mUDha prANI vRthA nityakI vRddhi karai hai // Age zarIrakUM niHsAra kahai haiM 1. osakI bUMda . For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkA sahitA. phenapuJje'thavArambhastambhe sAraH pratIyate / zarIre na manuSyANAM durbuddhe viddhi vastutaH ||42 || 17 . bhASArtha - jhAga ke ( phenake) puMjaviSai tathA kelike thaMbha viSai tau ki sAra pratItigocara hoya bhI hai ara ini manuSyanike zarIraviSai tau kiMcinmAtra bhI sAra nAhIM dekhiye hai. durbuddhi prANI tUM paramArthathakI yahu jANi bhAvArtha - yaha durbuddhi prANI manuSya ke zarIrameM kichU sAra jANai hai tAkUM kayA hai jo yAmeM kichU bhI sAra nAhIM hai mRtaka bhaye pIcheM mahama hoya hai ki bhI avazeSa na rahai hai yaha prANI vRthA sArakI buddhi kare hai | pheri kahai haiM,yAtAyAtAni kurvanti grahacandrArkatArakAH / Rtavazca zarIrANi na hi svapne'pi dehinAm ||43| bhASArtha - yA lokameM graha candramA sUrya tArA bahuri chaha Rtue sAre jAMya haiM A haiM. aise gamanAgamana kare haiM. bahuri prANInike zarIra haiM te je gaye te pheri svapneviSai bhI ulaTe nAhIM Ane haiM yaha prANI vRthA inimUM prIti karai hai | pheri kahai haiM, ye jAtAH sAtarUpeNa pudgalAH prAGmanaH priyAH / pazya puMsAM samApannA duHkharUpeNa te'dhunA // 44 // bhASArtha - yA jagataviSe je pudgalake skaMdha prANInike manake For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 dvAyazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. pyAre sukhake denevAle pahile upaje the, te hI atra duHkha denevAle hoya gaye. aiseM he Atman tU dekhi ! aisA koI nAhI hai jo zAzvatA sukharUpa hI rahai / / aba sAmAnyakari kahai haiM,mohAJjanamivAkSANAmindrajAlopamaM jagat / muhyatyasminnayaM loko na vidmaH kena hetunA // 45 // bhASArtha-yaha jagata indrajAla sArikhA hai prANInike netranikU mohinI aMjana sArikhA hai bhulAvai hai. aura yaha loka hai so yAviSai mohaLU prApta hoya hai bhulai hai tahAM AcArya kahai haiM hama nAhIM jAnai haiM jo yahAM kauna kAraNakari mUlai hai. yaha prabala mohakA hI mahAtmya hai // ye cAtra jagatImadhye padArthAzcetanetarAH / te te munibhiruddiSTAH pratikSaNavinazvarAH // 46 // bhASArtha-yA jagataviSe je je cetana ara acetana padArtha haiM te te munininai kSaNakSaNaprati binAzIka kaha haiM / yaha prANI nityarUpa mAna hai so bhrama hai| ___ aba saMkSepakAra kahai haiM ara anitya bhAvanAke kathanakU saMkoce haiM,gagananagarakalpaM saMgamaM vallabhAnAm jaladapaTalatulyaM yauvanaM vA dhanaM vA / svajanasutazarIrAdIni vidyubalAni kSaNikamiti samastaM viddhi saMsAravRttam // 47 // For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. bhASArtha-AcArya upadeza karai hai jo he prANI yA saMsArakA parivartana svarUpa hai tAhi tU aisA kSaNika jANi. so kahA ? so hI kahai haiM, ye ballabhA je pyArI strIjana haiM tinikA saMgama to AkAzavikai mAyAmayI nagara devanikAra racyA hoya so tvarita vilaya jAya taisA jAni. bahuri yaha terai yauvana hai tathA dhana hai so jalada jo bAdala tAkA paTala tulya jAni, kSaNekameM vighaTi jAya hai. bahAre svananaparivArake loka tathA putra ara zarIra Adika sarva hI padArtha bIjalI sArikhe caMcala jAni, tatkAla cimakakari vilaya jAya haiM. aisaiM jagatakI vyavasthA anitya jAni, nityakI buddhi mati kara yaha upadeza hai / / yahAM vizeSa itanA aura jAnanA jo yaha loka Sadravya mvarUpa hai so dravyadRSTikari dekhiye taba to chahoM dravya apane apane svarUparUpa zAzvate nitya virAjai haiM. tathApi inakA paryAya svabhAva vibhAvarUpa upajai vinasa hai te anitya haiM. tahAM yA prANIkai dravyasvarUpakA tau jJAna nAhIM ara paryAyahIkU vastusvarUpa mAni tiniviSai nityatAkI buddhi kAra mamatva rAga dveSa karai hai tisa kAraNate yAkU yaha upadeza hai jo paryAya buddhikA ekAnta chor3i dravyadRSTikari apanA mvarUpakU kathaMcit nitya jAni tisakA dhyAna kari layakU prApta hoya kari vItarAgavijJAna dazAkoM prApta hoya. aisA Azaya jAnanA / aiseM anitya bhAvanAkA varNana kiyA / For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaimaprantharatnAkare. dohAdravyarUpakari sarva thira, parajaya thira hai kauNa / dravyadRSTi ApA lakho, parjayanayakari gauNa // 1 // iti anityAnuprekSA // 1 // atha azaraNAnuprekSA likhyate / AgeM azaraNabhAvanAkA vyAkhyAna karai haiM-tahAM prathama hI kahai haiM jo kAla Avai taba koU zaraNA nAhI,-- na sa ko'pyasti durbaddha zarIrI bhuvanatraye / yasya kaNThe kRtAntasya na pAzaH prasariSyati // 1 // bhASArtha he durvaddhi prANI tU zaraNA kAhUkA cAhai hai so yA tIna bhuvanameM aisA koI prANI nAhIM hai jAke kaMThIvaSai kAlakA pAza nAhIM par3e hai. sarva prANI kAlakai vazi hai // pheri vizeSa kahai haiM, samApatati durvAre yamakaNThIravakrame / trAyate tu na hi prANI sodyogaistridazerapi // 2 // bhASArtha-isa durnivAra kAlarUpI siMhake caraNanIce Avate saMtai prANI kU udyamasahita je deva te bhI nAhI rAkhi / sake haiM. anya kauna rAkhe / pheri vizeSa kahai haiM,--- surAsuranarAhIndranAyakairapi durddhraa| For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. bhASArtha---yaha kAlakI pAza hai so deva dAnava manuSya dharaNIzvara inake nAyaka indra haiM tinikari bhI durddhara hai nivArI na jAya hai aisI hai. jIvanikuM adhakSaNamAtramaiM bAMdha le hai yAkU koI nivAri sakai nAhI // aba kahai haiM yaha kAla advitIya sabhaTa hai,--- jagatrayajayI vIra eka evAntakaH kssnne| icchAmAtreNa yasyaite patanti tridazezvarAMH // 4 // bhASArtha-yaha kAla hai so tIna jagatakA jItanevAlA subhaTa hai so advitIya hai, jAkI icchA mAtrakari eka kSaNameM e devanike indra haiM te bhI par3e haiM cyuta hoya haiM tahAM anyakI kahA kathA ? // AgeM kahai haiM je mRtyu prApta bhayekA zoka karai haiM te haiM IC zocyante svajanaM mUrkhAH svakarmaphalabhoginam / nAtmAnaM buddhividhvaMsA yamadraMSTrAntarasthitam // 5 // bhASArtha--cuddhikA hai vidhvaMsa jinikai aise mUrkha prANI haiM te apane karmakA phala bhoganevAlA jo svajana kuTuMbakA jaba Ayukarma bhogi maraNakU prApta bhayA tAkA zoka karai hai ara apanA AtmA kAlakI dADhike madhya prApta hai tAkA zauca nAhIM karai hai yaha baDI mUrkhatA hai // pheri kahai haiM pUrva baDe baDe puruSa pralaya bhaye haiM, For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. yasminsasArakAntAre yamabhogIndrasevite / purANapuruSAH pUrva manantAH pralayaM gatAH // 6 // bhASArtha-kAlamvarUpa sarpakari sevita yaha saMsAra rUpabana hai yA viSai pahileM anantA purANa puruSa kahiye salAkApuruSa pralayakU prApta bhaye tinikU vicArateM zoka karanA vRthA hai|| pheri kAlakA prabalapaNA dikhAvai haiM,pratIkArazatenApi tridazairna nivaaryte| yatrAyamantakaH pApI nRkITaistatra kA kathA // 7 // bhASArtha-yahakAla hai so pApasvarUpa hai so jahAM devanikari saiMkar3AM ilAjanikari bhI nAhIM nivAsyA jAya hai tahAM manuSya kIr3ekI kahA kathA hai ? kAla durnivAra hai // pheri kahai haiM,garbhAdArabhya nIyante pratikSaNamakhaNDitaiH / prayANaiH prANino mUDha karmaNA yamamandiraM // 8 // bhASArtha-he mUha prANI ! yaha AyunAmA karma hai tAkAra sarva prANI garbhateM lagAya ara kSaNakSaNaprati akhaMDita niraMtara pravAharUpa prayANanikari yamamandirakU prApta kIjiye haiM tinakuM dekhi // pheri kahai haiM,yadi dRSTaH zruto vAsti yamAjJAvazcako blii| tamArAdhya bhaja svAsthyaM naiva cekiM vRthA shrmH||9|| For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 23 bhASArtha-he prANI ! jo koI balavAn kAlakI AjJA lopanevAlo nai dekhyo hoya tathA sugyo hoya tAkU tU ArAdhya ara svAsthyakU seya, namrIbhUta hoya tiTi. ara jo aisA dekhyA suNyA na hoya to terA kheda karanA vRthA hai // pheri kahai haiM,-- parasyeva na jAnAti vipattiM svasya mUDhadhIH / vane sacasamAkIrNe dahyamAne tarusthavat // 10 // bhASArtha-yaha mUDhabuddhi puruSa jaisaiM parake jANai taiseM Apake ApadA maraNa hai tAkU na jANai hai. ihAM dRSTAnta jaisaiM-bahuta jIvanikari bhasvA vana dagdha hotA hoya tahAM vRkSa upari baiThA puruSa aise dekhai ye vanake jIva balai haiM ara yaha na jANe jo yaha vRkSa balaigA taba maiM bhI yA maiM balUMgA, yaha bar3I mUrkhatA hai| pheri kahai haiM,yathA bAlaM tathA vRddhaM yathADhayaM durvidhaM tthaa| yathA zUraM tathA bhIru sAmyena asate'ntakaH // 11 / / bhASArtha---yaha kAla hai so jaisaiM bAlakakU grasai hai taisaiM hI vRddhakU grasai hai. bahuri jaisaiM dhanavAnakU grasai hai taiseM hI daridra* grasai hai. bahuri jaise sUravIrakU grasai hai taiseM hI kAya rakU grasai hai aiseM sarvakU samAnabhAvakari grasa hai. yAkai hInAdhika koU nAhI, yAhIta yAkA nAma samavartI ka. hiye hai // For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. aba kahai haiM yAkU koI nivAranevAlA bhI nAhIM hai, gajAzvarathasainyAni mantroSadhavalAni ca / vyartho bhavanti sarvANi vipakSe dehinAM yame // 12 // bhASArtha-isa kAlakU prANInike pratikUla hote hAthI ghoDA ratha senyA bahuri maMtra auSadha parAkrama e sarva hoya haiM. kAla Aya pUrA hoya taba koI bhI nivAri sakai nAhI. yaha prANI vRthA hI zaraNa herai hai // pheri kahai haiM,--- vikramaikarasastAvajjanaH sarvo'pi valgati / na zRNotyadayaM yAvatkRtAntaharigarjitam // 13 // bhAvArtha--yaha sarva hI jana parAkramakA hai advitIya rasa jAkai aisA uddhata huvA tetai hI dauDai hai kUdai hai jaitai kAlarUpI siMhakI dayArahita jaisaiM hoya taisaiM garjanA nAhI suNai hai. kAla AyA yaha zabda suNate hI sarva bhUli jAya hai| pheri kahai haiMakRtAbhISTakalyANamasiddhArabdhavAJchitam / prAgevAgatya nistraMso hanti lokaM yamaH kSaNe // 14 // __bhAvArtha-yaha kAla hai so aisA nirdayI hai jo nAhI kiyA hai apanA bAMchita bhalA kalyANarUpa kArya jAnai ara nAhIM pUrNa bhayA hai AraMbhyA kArya jAkai aisA lokakU pahile hI Ayakari kSaNamAtramaiM haNai . lokake kArya jasaka taisaiM rahi jAya haiM bIci hI maraNa hoya jAya hai / For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkA sahitA. pheri prANInike ajJAnakUM dikhAvai haiM, snagdharAchandaH / bhrUbhaGgArambhabhItaM skhalati jagadidaM brahmalokAvasAnaM sadyayanti zailAzcaraNagurubharAkrAntadhAtravizena / yeSAM te'pi pravIrAH katipayadivasaiH kAlarAjena sarve nItA vArtAvizeSaM tadapi hatadhiyAM jIvite'pyuddhatAzA // 15 // 25 bhASArtha - jisakAla rUpI rAjAkAra aise subhaTa bhI keteka dinanikari sarva vArtAvizeSa kahiye jinakI vArttA mAtra hI suNiye haiM anya kichU bhI na rahyA to hU hInabuddhi prANInike jIvaneviSai baDI AzA varte hai, yaha baDI bhUli hai. te subhaTa kaise the jinakI ke bhaMgake AraMbhamAtrakAra bhayarUpa bhayA yaha jagata brahmalokaparyanta calAyamAna hoya jAya. bahuri jinake caraNake baDe bhArakari dubI jo pRthvI tAke vazakAra parvata khaMDa khaMDa tatkAla hoya jAya aise subhaTa bhI kAlane khAye to anyake jIvanemeM kahA AzA ? zArdUlavikrIDitam / rudrAzAgajadevadaityakhacaragrAhagrahavyantarA dikpAlAH pratizatravo haribalA vyAlendracakrezvarAH / ye cAnye marudaryamAdibalinaH saMbhUya sarve svayam nArabdhaM yamakiGkaraiH kSaNamapi trAtuM kSamA dehinaH // 16 // bhASArtha - rudra diggaja deva daitya vidyAdhara jaladevatA graha vyantara dikpAla pratinArAyaNa nArAyaNa balabhadra dharaNIndra OM For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 jainagrantharatnAkare. cakravarti e sarva bhara anya bhI pavana deva sUryakoM Adide balavAna sAre dehadhArI bhAya bhele hoyakari kAlake kiMkara je kAlakI kalA tinikari AraMbhyA pakaDyA jo prANI tAkU rAkhave* kSaNamAtra bhI samartha nAhIM hai. bhAvArthakoI jAnaigA ki maraNa rAkhanevAlA jagatameM koI to hoyagA so yaha vicAra mithyA hai yAH rAkhanevAlA koI bhI nAhIM hai // pheri upadeza de haiM,ArabdhA mRgavAlikeva vipine saMhAradantidviSA puMsAM jIvakalAnireti pavanavyAjena bhItAsatI / trAtuM na kSamase yadi kramapadaprAptAM barAkImimAM na tvaM nighRNa lajjase'tra janane bhogeSu rntuNsdaa||17|| bhASArtha-he mUDhaprANI ! jaise udyAna-vanaviSa mRgakI bacaDIkU ( bAlahiraNIkU ) siMha pakar3anekA AraMbha karai hai taba vaha bhayakAra bhAgai, taise prANInike jIvanakI kalA kAlarUpa siMha bhayavAn bhaI ucchAsake misakAra bAhira nikasa hai. vaha mRgakI bacaDI siMhake pagatalai Aya jAya taiseM yaha puruSanike jIvanakI kalA kAlake anukramakAra aMtakuM prApta bhaI so tU isa nirbalakU rAkhanekU nAhI samartha hai. ara he nirdayI tU yA jagataviSai bhoganiviSai ramanerle udyamI hoya pravarte hai ara lajjAyamAna na hoya hai so yaha baDA nirdayIpaNA hai satpuruSa karuNAvAnanikI yaha pravRtti hoya hai jo kAhU asamarthakU samartha For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. dabAvai taba sarva apanA kAma choDi tAkI sahAyakA vicAra karai so yaha prANI kAlakari haNate prANInikU dekhikara bhI bhoganimaiM ramai hai so yaha nirdayI hai ara nirlajja hai // snagdharA chanda / pAtAle brahmaloke surapatibhavane sAgarAnte vanAnte dikcakre zailazRGge dahanavanahimadhvAntavajrAsi durge| bhUgarbhe sanniviSTaM samadakarighaTA saMkaTe vA balIyAn kAlo'yaM krUrakarmA kavalayati balAjjIvitaM dehabhAjAm bhASArtha--yaha kAla hai so krUrakarmA hai duSTa hai ara ba. lavAna hai durnivAra hai so prANInikA jIvita hai tAhi jabarIteM grAsIbhUta karai hai. pAtAlaviSai brahmalokaviSai indrake bhavanaviSai samudra ke antaviSai banake antaviSai dizAnike samUhaviSai parvatake zikharaviSai, agniviSai jalaviSai pAlAviSai andhakAraviSai vajramayI sthAnaviSai SaDnake nivAsaviSai gaDhakoTaviSai bhUmike garbhaviSai madasahita hastInikI ghaTAkA saMghaTTaviSai ityAdi sthAnaniviSai nIka ( bhale prakAra ) yatnase beThe huyekU bhI grAsita karai hai. yA kAla Aja kahUM hI bace nAhIM // ___ aba azaraNa bhAvanAkA varNana pUrA karai haiM tahAM saMkSepakAra kahai haiM, . zArdUlavikrIDita chandaH / asminnantakabhogivaRvivare saMhAradaMSTrAGkite saMsuptaM bhuvanatrayaM smaragaravyApAramugdhIkRtam / 1 hima. For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir *8 jaina grantharatnAkare. pratyekaM gilato'syanirdayaviyaH kenApyupAyena vai nAsmAnniHsaraNaM tavArya kathamapyatyakSavodhaM vinA // 19 // bhASArtha he Arya satpuruSa ! isa kAlarUpI sarpake mukhadi viSai tIna bhuvanake prANI niHzaMka sovai hai kaisA hai kAlasarpakAmukha ? anta samaya rUpa dADhakari cihnita hai- yukta hai. bahuri kaisA hai ? bhuvanatrayakA prANI kAmarUpa jaharakA vyApAra phailanA tAkAra mUrkha moharUpa hoya niHzaMka sovai hai. tahAM nyAre nyAre prANInikUM gilatA jo yaha nirdayabuddhikAla tAke isa mukhataiM terai nikasanA pratyakSa jJAna vinA anya koI hI upAya kArra tathA koI hI prakArakAra nAhIM hai. nija jJAna svarUpakA za raNAliyAM hI bacanA hai aise azaraNabhAvanAkA varNana kiyA. yAkA saMkSepa aisA jo nizcayakAra tau sarva dravya apanI apanI zaktike bhoganevAle haiM koU kAhUkA karttA hattI nAhIM / ara vyavahArakAre nimittanaimittikabhAva dekhi yaha jIva parakUM zaraNA kalpai hai so yaha mohakarma karake udayakA mAhAtmya hai tAtaiM nizcaya vicAriye tatra tau apanA AtmAhIkA zaraNa hai ara vyavahArikAra je bItarAga bhaye aise paMca parameSThI tinikA zaraNa hai. te vItarAgatA ke kAraNa haiM tAtai anya sarvakA zaraNa choDi ye doya zaraNA vicAraNA / soraThA jagameM zaraNA doya, zuddhAtama ara paMcaguru / Ana kalpanA hoya, mohaudaya jiyake vRthA // 2 // iti azaraNAnuprekSA // 2 // For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. atha sNsaaraanuprekssaalikhyte| AgeM saMsArabhAvanAkA vyAkhyAna karai haiMcaturgatimahAvarte duHkhavADavadIpite / bhramanti bhavino'jasraM varAkA janmasAgare // 1 // bhASArtha-yA saMsArarUpa samudrameM prANI haiM te nirantara bhramai haiM kaisA hai saMsArasamudra ? cArigatirUpa hai mahA Avarta kahiye bhramaNa jAmeM, bahuri kaisA hai ? duHkharUpa baDavAnalakAra prajvalita hai. bahuri prANI kaise haiM ? barAka haiM, dIna haiM, anAtha haiM sahAyakari rahita haiN| utpadyante vipadyante svkrmnigddairvRtaaH| sthiretarazarIreSu saMcarantaH zarIraNaH // 2 // bhASArtha--e prANI apane karmarUpa beDIkAra yukta bhaye sthAvara trasa zarIraniviSai saMcarate upajai haiM ara marai haiM / kadAcidevagatyAyurnAmakarmodayAdiha / prabhavantyaGginaH svarge puNyaprAgbhArasaMbhRtAH // 3 // bhASArtha-kadAcit tau devagati nAmakarma ara devAyukarmake udayakAra isa saMsAraviSai e prANI puNyakarmake bhArakari bhare svargaviSai upaja haiM. tahAM devanike sukhakU pAvai haiM // kalpeSu ca vimAneSu nikAyaSvitareSu ca / nirvizanti sukhaM divyamAsAdya tridivshriym||4|| bhASArtha-tahAM devagativiSai kalpavAsInike vimAnaniviSai For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 jainamantharatnAkare. bahuri itaranikAya je bhavanavAsI, jyotiSI vyantara devaniviSai devanikI lakSmIkUM pAya devopanIta sukhakaM bhogavai hai | pracyavante tataH sadyaH pravizanti rasAtalam | bhramantyanilavadvizvaM patanti narakodare // 5 // bhASArtha - bahuri tisa svargataiM cyuta hoya hai ara tatkAla pRthvI taleM Avai hai. tahAM pavanakI jyoM jagatameM bhrama haiM bahuri naraka meM praveza kare haiM | viDambayatyasau hanta saMsArasamayAntare / adhamottamaparyAyairniyojya prANinAGgaNam || 6 || bhASArtha - AcArya khedakAra kahai hai jo aho ! dekho / yaha saMsAra hai so prANInike samUhakUM samayAntaraviSai nIcI UMcI paryAya kAra joDi viDaMbanArUpa kare hai. jIvake svarUpako anekaprakAra vigA hai. // svargI patati sAndaM zvA svargamadhirohati / zrotriyaH sArameyaH syAt kRmirvA svapaco'pi vA // // 7 // bhASArtha - aho dekho ! svargakA deva hai so tau Akranda sahita rovatA pukAratA svargataiM nIceM par3e hai. bahuri svAna -kUkarA hai so svarga meM jAya deva hoya hai. bahuri zrotriya kahiye kriyAkANDakA adhikArI asparza rahanevAlA brAhmaNa hai sAM svAna -(kUkarA ) hoya hai. athavA laTa hoya hai athavA cAMDALa hoya hai yaha saMsArakI viTaMbanA hai / For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. rUpANyekAni gRhNAti tyajatyanyAni santatam / yathA raGge'tra zailUSastathAyaM yantravAhakaH // 8 // bhASArtha-yaha yantrabAhaka kahiye prANI hai so saMsAravidhai kaI eka rUpakU to grahaNa karai hai ara kaI anyakU choDai hai aise nirantara anya anya svAMga dhArai hai. jaisaiM nRtyake akhAmaiM nAcanevAlA svAMga dhArai hai taisaiN| yA prakAra saMsArakI rIti hai // sutIvAsAtasantaptAH mithyAtvAtaGkatarkitAH / paJcadhA parivartante prANino janmadurgame // 9 // bhASArtha-yA saMsArarUpa durgama vanaviSai prANI haiM te mithyAtvarUpa AtaMka dAharogakari zaMkita atizayarUpa tIvra asAtA duHkhakari atyanta taptAyamAnabhaye paMcaprakAra parivartanakari bhramai haiM. anekabAra anya anya paryAya dhArai haiN|| Age tini paMcaprakAranikU kahai haiM,dravyakSetra tathA kaalbhvbhaavviklptH| saMsAro duHkhasaMkIrNaH paJcadheti prpnycitH||10|| bhASArtha-dravya kSetra tathA kAla bhava bhAvake bhedate yaha saMsAra hai so paMcaprakAra vistArarUpa kahyA hai, so kaisA hai? duHkhanikAra vyApta hai ini paMcaprakAra parivarjanakA svarUpa vistAratai anyazAstraniteM jAnanA // pheri kahai haiM. For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 32 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantharatnAkare. sarvaiH sarve'pi saMbandhAH saMprAptAdehadhAribhiH / anAdikAlasambhrAntaistrasasthAvarayoniSu // 11 // bhAvArtha- -- yA saMsAraviSai dehadhArAviSai jete paraspara saMbaMdha haiM te te sarva hI pAye haiM. pitA mAtA putra strI bhAI ityAdi saMbaMdha haiM tanika anaMtabAra pAye aisA na rahyA hai jo na pAyA // devaloke nRloke ca tirazci narake'pi ca / na sA yonirna tadrUpaM na taddezo na tatkulaM // 12 // na ta duHkhaM sukhaM kiMcinnaparyAyaH sa vidyate / yatrete prANinaH zazvat yAtAyAtairna khnndditaaH|| 13 bhASArtha - yA saMsAraviSai devalokaviSai, bahuri manuSya lokaviSai, bahuri tiryaJca bahuri narakaviSai so goni nAhIM, so rUpa nAhIM, so deza nAhIM, so kula nAhI, so duHkha nAhI. bahuri so sukha kichU nAhIM so paryAya nAhIM nahA~ e prANI niraMtara gamana AgamanakAra bhedarUpa nAhI bhaye haiM. bhAvArtha- sarva hI avasthA anekavAra bhoga hai vinA bhogyA kiMchU bhI nAhIM hai // na ke bandhutvamAyAtAH na ke jAtAstava dviSaH / durantAgAdhasaMsArapaGkamagnasya niyam // 14 // bhASArtha he prANI ! yA saMsArarUpaduraMta athAha kardamaviSai DUba rahyA jo tU tahAM koI rakSaka nAhI aise nirdaya jaise hoya taiseM terA baMdhu paNAkUM kauna nAhIM prApta bhaye ? sarva hI hitU bhaye bahuri zatru kauna 2 na bhaye ? sarvahI bhaye. yaha mati jAne jo zatrutrapaNA kichU aura honA rahyA hai || For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. bhUpaH kRmirbhavatyatra kRmizcAmaranAyakaH / zarIrI parivarttata karmaNA vaJcito balAt // 15 // bhASArtha - yA saMsAraviSai prANI karmakAra ThagyA vaza huvA rAjA tau mari laTa hoya hai ara laTa marikAra anukramataiM paraMparA devanikA indra hoya jAya hai. aise palaTibo karai hai . killU niyAmaka nahIM hai // 19 // 33 mAtA putrI svasA bhAryA saivasampadyate'GgijA / pitA putraH punaH so'pi labhate pautrikaM padam // 16 // bhASArtha - yA saMsAra viSai prANIkI mAtA tau marikAra putrI ho jAya hai ara vahaNa marikari strI hoya jAya hai. bahura so strI hI marikAra Apake putrI hoya jAya hai. bahuri pitA tai marikari Apake putra hoya jAya hai ara pheri so hI mari putrakai putra ho jAya hai. aiseM palATe 2 hUvA karai hai || aba saMsArabhAvanAkaM pUrNa kare haiM tahAM sAmAnyakari kahai haiM, zArdUlavikrIDitachanda | zvabhre zUlakuThArayantradahanakSArakSuravyAhatais tiryakSu zramaduHkhapAvakazikhAsaMbhArabhasmIkRtaiH / mAnuSye'pyatulaprayAsavazagairdeveSu rAgoddhateH saMsAre'tra durantadurgatimaye bhrabhyate prANibhiH || 17 bhASArtha- - yA durnivAra durgAtimayI saMsAraviSai prANInikAra bhramiye haiM. kaise haiM prANI ! narakaviSai tau zUlI kuhAr3e ghANI ? For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 jaina prantharatnAkare. agni kSArejalAdika kSura- churA AdikanikAra pIr3e ghAte huye duHkha bhogavai haiM . bahuri kaise haiM ? tiryaMcaniviSai kheda duHkha agnikI zikhAkA bhArakAre bhasmarUpa kiye huye pIr3A pAvai haiM. bahuri manuSyanidhi bhI atulya khedake vaza bhaye duHkha bhogavai haiM. bahAre devaniviSai rAgakari uddhata bhaye pIr3A pAvai haiM aiseM cyAroM hI gatimaiM duHkhahI pAvai haiM. saMsArameM kahUM sukha hai nAhIM aiseM saMsAra bhAvanAkA varNana kiyA || tau yAkA saMkSepa aisA jo saMsArakA kAraNa ajJAnabhAva hai tAkara paradravyaniviSai moharAgadveSapravarttI hai. tAkAra karmabandha hoya hai. tAkA phala yaha cyAri gatinikA bhramaNa hai so kArya hai so kAraNa kArya doUMkUM saMsAra kahiye / ihAM kAryarUpasaMsArakA varNana vizeSakAra kiyA hai jAtaiM vyavahArI prANI ke karyasaMsArakA anubhava vizeSakAra hai. paramArthateM ajJAnabhAva hI saMsAra hai / dohA paradravyantai prIti jo, hai saMsAra avodha / tAko phala gati cyAri meM bhramaNa ko 2 itisaMsArAnuprekSA // 3 // zodha // 3 // atha ekatvAnuprekSA likhyate / Age ekatvabhAvanAkA vyAkhyAna kare haiM tahAM kahai haiM jo yaha AtmA sarva avasthArUpa eka hI hoya hai, For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. mahAvyasanasaMkIrNe duHkha jUlanadIpite / ekAkyeva bhramatyAtmA durge bhavamarusthale // 1 // bhASArtha -- yaha AtmA baDe kaSTa ApadA karivyApta ara duHkharUpa agnikAre prajvalita aisA ara durgama- jAmaiM gamana baDe duHkha hoya aisA saMsArarUpa marusthala tAviSai ekAkI jAkA dUnA koI sahAI nAhIM aisaiM bhramai hai / svayaM svakarmanirvRttaM phalaM bhoktuM zubhAzubham / zarIrAntaramAdatte ekaH sarvatra sarvathA // 2 // 35 bhASArtha - yA saMsAra meM yaha AtmA Apa hI apane karma kAre nipajAyA jo zubha tathA azubha phala tAke bhoganeMkU sarva jAyagA~ sarva prakAra kAra ekalA eka zarIra anya zarIrakUM grahaNa kare hai. dUjA koI nahIM hai // 2 // saMkalpAnantarotpannaM divyaM svargasukhAmRtam / nirvizantyayamekAkI svarga zrIraJjitAzayaH // 3 // bhASArtha - bahuri yaha AtmA ekAkI hI svargakI lakSmI kAra raMjAyamAna bhayA saMtA saMkalpamAtra citavanamAtrakAri upajyA devopanIta svargakA sukharUpa bhamRtakuM bhogavai hai tahAM bhI dUjA nAhIM hai / saMyoge viprayoge ca saMbhave maraNe'thavA / sukhaduHkhavidhau vAsya na sarakhAnyo'sti dehinaH // 4 // bhASArtha - yA prANIkai saMyogaviSai tathA viyogAviSai bahuri For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. janmaviSai tathA maraNaviSai bahuri sukhaduHkhakI vidhiviSai anya-dUjA sAthI nAhIM ekAkI hI bhogavai hai / mitraputrakalatrAdikRte karma karotyayam / yattasya phalamekAkI bhuGkte zvabhrAdiSu svayam // 5 // bhASArtha-yaha prANI mitra putra strI Adike kAryakearthi jo kichu burebhale kArya karai hai tAkA phala naraka Adi gati viSai ekAkI Apa hI bhogavai hai. dUjA koI baTAvai nAhIM hai|| sahAyA asya jAyante bhoktuM vittAni kevalam / natu soDhuM svakarmotthA nirdayAM vyasanAvalIm // 6 // bhASArtha-yaha prANI bure bhale kAryakAra dhana upArje hai tAke bhoganekU to yAke sAthI putramitrAdika sarvahI hoya haiM ara Apa bure bhale karma kiye tAkAra upajI, jAko kou maTanevAlA vA rakSaka nAhI aisI narakAdikakI tathA vartamAnakI vedanA-pIDA tAkI paMkti, tAkU sahanekU sAthI koI bhI na hoya hai Apa akelA hI bhogavai hai // ekatvaM kiM na pazyanti jaDA janmagrahArditAH yajjanmamRtyusampAte pratyakSamanubhUyate // 14 // bhASArtha-AcArya kahai hai jo e prANI saMsArarUpa pizAca kAra pIr3e huye bhI apanA ekapaNAkU kyoM nAhI dene hai jo isa janma ara maraNake saMpAtaviSai pratyakSa bhogiye hai. Apa 1 prAptahonepara. For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 37 pratyakSa janmamaraNa dekhe hai jo janmai hai so hI marai hai dUnA koI nAhI, tauU apanA ekapaNA nAhIM dekhe hai so yahu baDA ajJAna hai|| ajJAtasvasvarUpo'yaM luptabodhAdilocanaH / bhramatyavirataM jIva ekAkI vidhivaJcitaH // 8 // bhASArtha--ekapaNA apanA na dekhaNaiviSai kAraNa yaha hai jo yaha prANI nAhI jAnyA hai apanA svarUpa jAnai lupta bhaye haiM jJAnAdi locana jAke aisA bhayA santA karma kari ThagyA ekAkI saMsAra meM nirantara bhramai hai. tahAM ajJAna hI kAraNa bhayA // yadaikyaM manute mohAdayamathuH sthirtraiH| tadA skhaM svena badhnAti tadvipakSaiH zivI bhavet // 9 // bhASArtha----yaha mUDha prANI jisakAla thira athira padArthanikari mohathakI ajJAnathakI Apake ekapaNA mAnai hai tisakAla Apa apane ApAkU apane hI bhAvanikari bAMdhe hai. arthAt karmabaMdhakU karai hai. ara jo anyataiM eka paNAkU nAhIM mAnaiM hai so baMdha nAhIM karai hai mokSasvarUpa hoya hai karmanikI nirjarA karai hai. yaha ekatva bhAvanAkA phala hai / / ekAkitvaM prapanno'smi yadAhaM vItavibhramaH / tadaiva janmasaMbandhaH svayameva vizIryate // 10 // bhASArtha-ekatva bhAvanAkari vItyA hai vibhrama nAkA aisA bhayA santA jisakAla aisI bhAvanA karai no ,mai For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantharatnAkare. 38 ekAkI paNAkUM prApta hauM tisahI kAla saMsArakA saMbandha hai so svayameva hI vizIrNa hoya jAya hai chUTi jAya 11 saMsArakA saMbandha to mohateM hai jaba moha jAtA rahai taba Apa eka hai hI mokSakUM hI pAvai // aba ekatvabhAvanAkA varNana pUrA kare haiM so sAmAnyakari kahai, haiM mandAkrAntA chandaH / eka: svargI bhavati vibudhaH strImukhAmbhojamaGgaH ekaH zvAbhraM pibati kalilaM chidyamAnaH kRpANaiH / ekaH krodhAdyanalakalitaHkarma banAtyavidvAn eka: sarvAvaraNavigame jJAnarAjyaM bhunakti // 11 // artha - yaha AtmA ekahI Apa devAMganA ke mukharUpa - kamalanikA sugandha lenevAlA bhramarasArikhA deva bhayAsaMtA svagaviSai jAya upajai hai . bahuri eka hI Apa kRpANa kahiye churI taravAra nikari chedyA vidArayA narakasambandhI rudhirakUM pI haiM . bahuri ekahI Apa mUrkha hokara krodhAdi kaSAyarUpa agnikari sasahita hUvA karmanikUM bAMdhai hai. bahuri ekahI Apa paMDita bhayA santA sarvakarma AvaraNakA abhAva hotaisantai jJAnarUpa rAjyakUM bhogavai hai. bhAvArtha AtmA ApahI eka svarga jAya hai ApahI naraka jAya hai Apa karma bAMdhe hai ApahI kevalajJAnapAya mokSa jAya hai. yaha ekatvabhAvanAkA saMkSepa haiM. 1 naSTa. For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. paramArthakari tau AtmA ananta jJAnAdi svarUpa Apa eka haiM 70 The ara saMsAra meM aneka avasthA hoya haiM te karmake nimittateM hai tahAM bhI Apa to eka hI hai dUjA to koI sAthI hai nAhI aiseM ekatvabhAvanAkA varNana kiyA // 4 // dohA. paramAratha AtamA, ekarUpa hI joya / karmanimiti vikalapa ghane, tini nAze ziva hoya // 4 // iti ekatvAnuprekSA // 4 // atha anyatvAnuprekSA likhyate. AgaiM anyatvabhAvanAkA vyAkhyAna kare haiM tahAM zarIrAdi bAhyavastUnitaiM AtmAkaM paramArthateM nyArA dikhAve haiM. - ayamAtmA svabhAvena zarIrAdervilakSaNaH / cidAnandamayaH zuddho bandhaH pratyekavAnapi // 1 // artha - yaha AtmA karmabandhakI dRSTikari dekhiye taba bandha ara Apa ekarUpa hai tauU apane svabhAvakI dRSTi dekhiye tatra zarIrAdikarte vilakSaNa caitanya ara AnaMdamayI zuddha paradravyanita anya hai. For Private And Personal Use Only aciccidrUpayoraikyaM bandhaprati na vastutaH / anAdizvAnayoH zleSaH svarNakAlikayoriva // 2 // artha -- acetanakai ara cetanakai bandhadRSTikari ekapaNA hai ara vastutaiM dekhiye taba doUM nyAre nyAre vastu haiM ekapaNA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 0 jainagrantharatnAkare. nAhI hai doUnikA anAdikAlameM ekakSetrAvagAharUpa saMzleSa hai milApa hai jaisaiM suvarNakai ara kAlimAkai khAnita lagAya ekapaNA hai taiseM ekapaNA hai vastu nyAre nyAre haiM taiseM jaanuu|| ihamUrtamamUrtena calenAtyantanizcalaM / zarIramuhyate mohAcetanenAstacetanam // 3 // artha-isa jagatamaiM mUrtIka ara ati nizcala ara ce. tanArahita jar3a jo yaha zarIra so amUrtIka ara calanevAlA cetana jo jIva tAkari moha vAhiye hai calAiye hai. bhAvArtha-jIvaamUrtIka cetana hai ara mohanai icchAkari calanekA svabhAvayukta hai. ara zarIra mUrtIka hai acetana hai cAlanekI icchArahita hai tAte cala nAhIM hai, tAIM jIva liyAM phirai hai jaisaiM muradAkU jIvatA puruSa liyAM phira taisaiM liyAM phirai hai tahAM yaha jIvakai ajJAna hai // aNupracayaniSpannaM zarIramida maGginAm / upayogAtmako'tyakSaH zarIrI jnyaanvigrhH||4|| artha-prANInikai yaha zarIra hai so to pudgala paramANUnakA samUhakari nipajyA hai. bahuri yaha zarIrI AtmA hai so upayogasvarUpa hai so atIndriya hai indriyagocara nAhI. kaisA hai ? jJAnahI hai zarIra nAkai aisaiM zarIra ara AtmA anya anya hai inikai atyanta bheda hai // anyatvaM kiM na pazyanti jaDA jnmgrhaarditaaH| yajjanmamRtyusaMpAte sarveNApi pratIyate // 5 // For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASAThIkAsahitA. 41 artha - aise pUrvokta prakAra zarIra ara jIvakai anyapaNA hai tAkUM e saMsArarUpa pizAcakari pIDe mUrkha prANI kyoM nAhI dekhai hai ? jo yaha anyapaNA janma ara maraNakAra saMpAtaviSai sarvalokakai pratItimaiM Avai hai . janmyA taba zarIrakUM lora lyAyA nAhI masyA taba lAra le gayA nAhIM aiseM zarIrateM jIvakai anyapaNA pratItisiddha hai // mUtairvicetanaizvitraiH svatantraiH paramANubhiH / yadvapurvihitaM tena kaH saMbandhastadAtmanaH // 6 // bhASArtha -- mUrtIka ara cetanArahita ara anekaprakAra ke pudgala paramANunine svataMtra hoyakari jo zarIra racyA tau tisa zarIrakari AtmAkai kahA sambandha hoya so vicAro ! tahA~ vicAra kiye kichU bhI sambandha nAhIM // aiseM zarIrateM anyapaNA dikhAyA taise hI anya vastu kari anyapaNA dikhAne haiM, - anyatvameva dehena syAdabhRzaM yatra dehinaH / tatraikyaM vandhubhiH sArddha bAhiraGgaiH kuto bhavet ||7|| bhASArtha - aiseM pUrvokta prakAra jahAM dehakari sahita hI - prANI ke atyanta anyapaNA hai tau bahiraMga je bandhu bhAI kuTuMbAdika tinikari sahita ekapaNA kAhateM hoya ? te tau pratyakSa anya haiM hI || lAra - pIcheM va sAtha / For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. ye ye sambandhamAyAtAH padArthAzcetanetarAH / te te sarvejapa sarvatra svasvarUpAdvilakSaNaH // 8 // bhASArtha-yA jagatameM je je cetana ara jar3a padArtha yA prANIkai sambaMdhasvarUpa bhaye, te te sarva hI sarva jAMyagAM apane svarUpasU vilakSaNa haiM Apa AtmA sarvate anya hai| putramitrakalatrANi vastUni ca dhanAni ca / sarvathAnyasvabhAvAni bhAvayatvaM pratikSaNaM // 9 // bhASArtha-he Atman ! yA jagatmeM putra mitra strI anya vastu tathA dhana tiniLU tU sarvaprakArakari anyasva. bhAva nirantara bhAya, iniviSai ekapaNAkI bhAvanA kaba hU mati karai aisA upadeza hai // anyaH kazcidbhavatputraH pitAnyaH ko'pi jAyate / anyena kenacitsAI kalatreNAnuyujyate // 10 // bhASArtha---yA jagatameM koI aura hI tau putra hoya hai. bahuri koI aura hI pitA upajai hai. bahuri anya koI kari sahita strIkA sambaMdha hoya hai. aiseM sarva hI anya anya saMbaMdha hoya haiM // tvatsvarUpamatikramya pRthkpRthkvyvsthitaaH| sarvezapa sarvathA mUDha bhaavaatrailokyvrtinH||11|| bhASArtha-he mUda prANI ! tInalokavartI sarva hI padArtha haiM LC For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org dvAdazAnuprekSA sviTa (kAsahitAH 43 te tere svarUpakuM ulaMnyava jimakArakari nyAre nyAre tiSThe haiM tinikUM anya hI bhAya kare hai tahA~ sAmAnya aba anyatvabhAvanAkA katha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kari upadeza kare haiM zArdUlavikrIDitacchandaH / mithyAtvapratibaddhadurNayapathabhrAntena bAhyAnalaM bhA - vAnsvAnpratipadya janmagahane khinnaM tvayA prAciraM / saMpratyastasamastavibhramabharazcidrUpamekaM paraM svasthaM svaM pravigAhya siddhivanitAvatraM samAlokaya // 12 // bhAvArtha - he Atman / tU yA saMsArarUpa gahana vanaviSai mithyAtvakari saMbaMdharUpa bhaI jo sarvathA ekAntarUpa durnaya tAkA mArgaviSai bhramarUpa bhayAsantA bAhya padArthanikaM atyarthapaNai apane mAni aMgIkArakari pahile cirakAla kheda khinna bhayA. aba astabhayA hai samasta vibhramabhAra jAkA aisA bhayA tU apanA AtmA ApahIviSai tiSTayA aisA eka utkRSTa caitanyarUpa tAhi avagAhana kari, tAmaiM lIna hoya kari ara muktirUpI strIkA mukha hai tAhi avalokana kari dekhi. bhAvArtha - yaha AtmA anAditaiM para bhAvanikaM apane mAni tinimaiM ramai hai yAteM saMsAra maiM bhrama hai tAkUM upadeza kiyA hai jo parabhAvanitaiM nyArA apanA caitanya bhAvameM lIna hoya ara mukti prApta ho hu. yaha anyatva bhAvanAkA upadeza hai. aisaiM anyatvabhAvanAkA kathana pUrA kiyA // For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 44 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantha ratnAkare. yAkA saMkSepa yaha jo yA lokameM sarva dravya apanI 2 sattAkUM liye nyAre nyAre haiM, koU kAhUrUpa hoya nAhIM. ara paraspara nimitta naimittika bhAvakari kichU kArya hoya hai tAke bhramakara yaha prANI ahaMkAra mamakAra paraviSai karai haiM tahAM jaba apanA svarUpa anya jAnai tatra ahaMkAra mamakAra apanA ApameM hoya taba parakA upadrava Apake na Avai. yaha anyatvabhAvanA hai // 5 // dohA. / apane apane sattvakUM, sarva vastu vilasAya / aise citavai jIva taba, parateM mamata na thAya // 5 // iti anyatvAnuprekSA // 5 // atha azucitvAnuprekSA likhyate / AgeM azuci bhAvanAkA vyAkhyAna haiM tahAM zarIrakA azucipaNA dikhAve haiM, nisargagalinaM nindyamanekA zucisaMbhRtam / zukrAdivIjasaMbhUtaM ghRNAspadamidaM vapuH // 1 // bhASArtha yA saMsAra meM yaha prANInikA zarIra hai so prathama tau svabhAvahIkari galanerUpa hai. bahuri niMdave yogya hai. bahuri aneka azuci dhAtu upadhAtUnikari bhasyA hai. bahuri zukra rudhirabIjakari upajyA hai aisA hai tA gilAnikA sthAnaka hai || For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. asRgmAMsavasAkIrNa zIrNa kIkasapaJjaraM / zirAnaddhaM ca durgandhaM va zarIraM prazasyate // 2 // bhASArtha-bahuri yaha zarIra kaisA hai ! rudhira mAMsa vasA (carabI ) inikari tau vyApta hai. bahuri zIrNa hai siDi rahyA hai. bahuri hADanikA paMjara hai. bahuri zirA je naza tinikari baMdhyA hai aiseM sarvaprakAra durgandhamayI hai. AcArya kahai haiM, ki--yaha zarIra kauna ThikANai sarAhiye hai ? sarva jAyagAM nindya hI hai // ' prasravannavabhidAraiH pUtigandhAnnirantaram / kSaNakSayaM parAdhInaM zazvanarakalevaram // 3 // bhASArtha--yaha manuSyanikA zarIra hai so navadvAranikari tau nirantara durgandharUpa jharatA rahai hai. bahuri kSaNakSayI hai thira nAhI. bahuri parAdhIna hai annapANI AdikA sahAya niti cAhai hai aise nirantara apavitra hai // kRmijAlazatAkIrNe rogprcypiiddite| jarAjarjarite kAye kIdRzI mahatAM ratiH // 4 // bhASArtha--yaha kAya kaisA hai ? laTa kIDenike samUhake saiMkaDenikari tau bhakhyA hai bahuri roganike samUhanikari pIDita hai. bahuri jarA vRddhaavasthAkari jarjarA bhayA hai aisA kAyaviSai mahanta puruSanikai kaise rati hoya ? mahatapuruSa yAtUM rati nAhI karai hai| For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org .org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. yadyavastu zarIre'tra sAdhubuddhayA vicAryate / tattatsarva ghRNAM datte durgandhAmadhyamandire // 5 // bhASArtha--isa zarIraviSai jo jo vastu hai so so bhaleprakAra buddhikari vicAriye taba glAnikA ThikANA hai jAtai yaha zarIra durgandha jo viSTA tAkA maMdira hai yAmaiM kiLU bhI pavitra nAhIM // yadIdaM zodhyate daivAccharIraM sAgarAmbubhiH / dUSayatyapi tAnyeva zodhyamAnamapi kSaNe // 6 // bhASArtha-jo isa zarIrakU daivayogaH samudrake nala kari bhI zuddha kIjiye to zodhyA huvA tisa hI kSaNameM tini samudrake jalanikU bhI dUSaNa lagAvai hai apavitra durgandha karai hai. anyavastukI kahA kathA ! kalevaramidaM na syAdyadi carmAvaguNThitam / makSikAkRmikAkebhyaH syAtrAtuM kastadA prabhuH // 7 // bhASArtha-yaha zarIra jo bAhira carmakari DhakyA na hoya tau mAMkhI kIr3A laTa kAgale inita rakSA karane kU kauna samartha hoya ? na hoy| aise zarIrakU dekhi satpuruSa dUri choDai taba rakSA kauna kare ? sarvadaiva rujAkrAntaM sarvadevAzuceham / sarvadApatanaprAyaM dehinAM dehapaJjaram // 8 // bhASArtha--yaha prANInikA deharUpa pIjarA hai so For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 47 kaisA hai sadA hI tau rogakari vyApta hai ara sadA hI azucikA ghara hai ara sadA hI par3aneke svabhAvarUpa hai. yaha mati jAnuM jo koI kAla to bhalA hogA // taireva phalametasya gRhItaM puNyakarmabhiH / virajya janmanaH svArthe yaiH zarIraM kadarthitam // 9 // __ bhASArtha--isa zarIrake pAvanekA phala tini. liyA ne saMsAranai virakta hoyakari AtmakalyANa nimitta isa zarIrakU puNyakAryakari kSINa kiyA // zarIrametadAdAya tvayA duHkhaM visayate / janmanyasmiMstatastaddhi niHzeSAnarthamandiram // 10 // bhASArtha---he Atman ! taiM yA zarIrakU grahaNakari isa saMsAraviSai duHkhakU pAyA sahyA tAtai nizcayakari yaha jAni jo yaha zarIra samasta duHkhanikA mandira hai yAke saMgarauM sukhakA leza bhI mati jAnai // bhavodbhavAni duHkhAni yAni yAnIha dehibhiH / sahyante tAni tAnyucairvapurAdAya kevalam // 11 // bhASArtha--yA saMsAraviSai prANInikari je je saMsAra te upaje duHkha sahiye haiM te te sarva atizayakari kevala eka zarIrakU grahaNakari sahiye haiM, yAtai nivRtti bhaye pIche duHkha nAhIM hai // For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 48 www.kobatirth.org jaina grantharatnAkare. AryAchandaH / karpUrakuMkumAgurumRgamadaharicandanAdivastUni / bhavyAnyapi saMsargAnmalinayati kalevaraM nRNAm // 12 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASArtha - kapUra kezari aguru kastUrI haricandana ityAdi sugandha vastu haiM te bhale sundara haiM tinikUM bhI yaha manuSyanikA zarIra hai so saMsargataiM malina kare hai. Apa to malina hai hI parantu saMsargataiM bhalI vastUnikUM bhI malina kareM hai yaha adhikatA hai | - aba azuci bhAvanAkA kathanakUM pUrNa kare haiM tahAM sA mAnyakari kahai haiM, * mAlinI chandaH / ajinapaTalagUDhaM paJjaraM kIkasAnAm kuthitakuNipagandhaiH pUritaM mUDha gADhaM / yamavadananikhinnaM rogabhogIndra geham kathamiha manujAnAM prItaye syAccharIram // 13 // bhASArtha he mUDha prANI ! isa saMsAraviSai yaha manuSyanikA zarIra hai so kaisA hai, carmake paTalakari tau DhakyA hai bahuri hAnikA pIMjarA hai. bahuri bigaDI rAdhikI durgandha kari pUrNa gAr3hA atizayakari bharacA hai. bahuri kAlake mukhaviSai baiThA hai bahuri rogarUpa sarpanikA ghara hai. aisA hai to U prItikai arthi kaise hai ! yaha acirana hai / aiseM azuci bhAvanAkA varNana kIyA // For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkA sahitA. yAkA saMkSepa aisA jo AtmA tau nirmala hai amUrtIka nimittataiM yAkai zarIrakA hai tAkai mala nahIM. ara karmake sambandha haiM. tAkUM ajJAna mohakara haiM. ara yaha manuSya kA zarIra hai so tAkA nivAsa hai tAtaiM yAviSai azucibhAvanA bhAve tatra yAteM vairAgya hoya apanA nirmala AtmasvarUpaviSai ramanekI ruci hoya yaha azucibhAvanAke varNanakA Azaya hai. // 49 apanAya bhalA jAnai sarvaprakAra apavitra dohA. nirmala apanA AtmA, deha apAvana geha | jAni bhavya nijabhAvakUM, yAsUM tajo saneha // 6 // iti azucikhAnuprekSA // 6 // atha AstravAnuprekSA likhyate / Age AstravabhAvanAkA vyAkhyAna kare haiM tahAM AsravakA svarUpa kahai haiM-- manastanuvacaH karmayoga ityabhidhIyate / sa evAsrava ityuktastattvajJAnavizAradaiH // 1 // bhASArtha- -- mana kAya vacana inakA karma kahiye kriyA so yoga aisA kahiye hai. bahuri so yoga hai so hI Astrava hai. aiseM je tattvajJAnaviSai pravINa haiM tininai kayA hai bhAvAtha - yaha svarUpa tattvArtha sUtrameM kayA hai || vArDerantaH samAdatte yAnapAtraM yathA jalam / chidrerjIvastathA karma yogaranyaiH zubhAzubhaiH // 2 // For Private And Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. bhASArtha-jaisaiM samudrakaimadhya jihAja hai so chidranikari jalakuM grahaNa karai hai, taisaiM jIva hai so yogarUpa chidranikari karmakU grahaNa karai hai. kaise haiM yoga ? zubha azubha bhedakari dAya prakAra haiM / yamaprazamanirvedatattvacintAvalambitam / maitryAdibhAvanArUDhaM manaH sUte zubhAsravaM // 3 {{ bhASArtha-yama kahiye aNuvrata mahAvrata, prazama kahiye kaSAyayanikI maMdatA niveda kahiye saMsArasoM vairAgya tathA dharmAnurAga ara tattvanikA cintavana inikA Alambanayukta mana hoya tathA maitrI pramoda karuNAbhAva madhyasthabhAva e manavile bhAvanA hoya aisA mana hai so to zubhAsravakU upajAvai hai / / kaSAyadahanoddIptaM viSayAkulIkRtam saMcinoti manaH karma jnmsNvndhsuuckm|| 4 // bhASArtha-kaSAyarUpa agnikari prajvalita ara idriyanike viSayanikari vyAkula aisA mana hai so saMsArake saMbandhakA sUcaka azubha karmakA saMcaya karai hai| vizvavyApAranirmuktaM zrutajJAnAvalambitam / zubhAstravAya vijJeyaM vacaH satyapratiSThitam // 5 // bhASArtha-samasta anyavyApArakari rahita ara zruta jJAnakA avalambanayukta ara satyarUpa pratiSThAvAn jADUM koI nidai nahIM aisA vacana hai so zubhAsravakearthi hoya hai / / For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. apavAdAspadIbhUtamasanmArgopadezakam / pApAsavAya vijJeyamasatyaM paruSaM vacaH // 6 // bhASArtha---apavAda niMdAkA tau ThikANA ara mithyAmArgakA upadeza karaNevAlA ara asatya ara kaThora kAnanite suNate hI parakai kaSAya upajai tathA parakA jAkari burA hoya esA vacana hai so azubha Asravake arthi jAnanA / / suguptena svakAyena kAyotsargeNa vAnizam / saMcinoti zubhaM karma kAyayogena saMyamI // 7 // bhASArtha--samyakprakAra guptirUpa kiyA apane vaza kIyA jo kAya tAkari, athavA nizadina kAyotsargakari saMyamI muni hai so aise kAyayogakari zubhakarma saMcai hai // satatArambhayogaizca vyApAraijantughAtakaiH / zarIraM pApakarmANi saMyojayati dehinAm // 8 // bhASArtha--nirantara AraMbhake haiM yoga jinimeM bahuri jIvanika ghAta karanevAle aise vyApAranikari yaha zarIra hai so prANInike pApakarma jo azubhakarma tinahi joDai hai. yaha kAyayogakari azubha Asrava kahyA // __ aba AsravakA vyAkhyAna pUrA karai haiM, tahA~ sAmAnyakari kahai haiM,--- zikhariNI chandaH kaSAyAH krodhAdyAH smarasahacarAH paJcaviSayAH pramAdA mithyAtvaM vacanamanasI kAya iti ca / For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. durante dudhyAMne virativirahazceti niytm| sravantyete puMsAM duritapaTalaM janmabhayadam // 9 // bhASArtha-~-yA saMsAraviSai puruSanikai ete pariNAma saMsArake bhaya denevAlA pApakA samUhaLU AsravasvarUpa karai haiM. te kona : prathama to mithyAta pariNAma, bahuri krodhakU Adide kapAya, bahuri kAmake sahacara ese paMcaindriyanike viSayabhoganeka pariNAma, bahuri pramAda vikathAdika, bahuri manavacanakAyaka yoga, bahuri vratarahita avirata pariNAma bahuri Arauidra azubha dhyAna, ete pariNAma niyama" pApAsravakU kareM haiM ini pariNAmanikA vizeSasvarUpa tattvArthasUtrakI TIkAteM jAnanA aise AsravabhAvanAkA kathana kIyA / yAkA saMkSepa aisA jo yaha AtmA zuddhanayakI dRSTimeM to Asrava" rahita kevalajJAnasvarUpa hai tathApi anAdikarmasaMbandha mithyAtva Adi pariNAmarUpa pariNamai hai. yAta navIna karma Asrava karai hai. tAtai tini mithyAtva Adi pariNAma nita nivRttikari apane svarUpakA dhyAna karai taba Asravanine rahita hoya mukta hoya. yaha Astravake kathanakA Azaya hai / / dohaa| Atama kevala jJAnamaya, nizcayadRSTinihAri / saba vibhAva pariNAmamaya, AsravabhAva viDAri // 7 // iti AsravAnuprekSA // 7 // For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASIkAsahitA. atha saMvarAnuprekSA likhyate / Age saMvarabhAvanAkA vyAkhyAna karai haiM. tahAM saMvarakA sva. rUpa kahai haiM,sarvAsravanirodho yaH saMvaraH sa prkiirtitH| dravyabhAvavibhedena sa dvidhA bhidyate punaH // 1 // bhASArtha--jo sarva AsravanikA nirodha so saMvara kahyA hai. aise to sAmAnyakari eka hI prakAra hai. bahuri so hI saM. vara dravyabhAvake bhedakari doyaprakAra bhedarUpa kIjiye haiM / ___ aba doya bhedanikA svarUpa kahai haiM,yaH karmapudgalAdAnavicchedaH syaattpsvinH| sa dravyasaMvaraH prokto dhyAnanidhUtakalmaSaiH // 2 // bhASArtha-jo tapasvI muninikai karmarUpa pudgalanikA grahaNakA viccheda hoya so dravyasaMvara hai aiseM dhyAnakari uDAye haiM pApa jininai aise munininai kahyA haiM / yA saMsAranimittasya kriyA yA viratiH sphuTaM / sa bhAvasaMvarastajjJarvijJeyaH paramAgamAt // 3 // bhASArtha---jo saMsArakA kAraNa karmakA grahaNa, tAkI kriyAkI virati kahiye abhAva, so pragaTa bhAvasaMvara hai. aise tisa saMvarake jJAtAnikari paramAgamateM jAnane yogya hai / asaMyamamayairvANaiH saMvRtAtmAnabhidyate / yamI yathA susaMnnaddho vIraH samarasaMkaTe // 4 // For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 54 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantha ratnAkare. bhASArtha - saMyamI muni hai so saMsAranimitta kriyAteM viratirUpa saMvarayukta hai AtmA jAkA aisA bhayA santA asaMyamamayI vANanikari bhedyA na jAya hai. jaise saMgrAmake saMghaTTamaiM bhaleprakAra sajyA subhaTa hai so vANanikara bhedyA na jAya taiseM jAnanA // aba Asravanike rokane kA vidhAna kahai haiM, jAyate yasya yaH sAdhyaH sa tenaiva nirudhyate / apramattaH samuyuktaH saMvarArthaM maharSibhiH || 5 || bhASArtha - pramAdarahita ara saMvarake artha udyamI aise mahAmuninikari jo jAkai sAdhya hoya hai tAhIkari so rokiye hai. bhAvArtha- jAkAra Asrava hoya tAkA pratipakSI bhAvakari so rokiye so hI Age kahai haiM, -- kSamA krodhasya mAnasya mArdavatvArjavaM punaH / mAyAyA saMgasaMnyAso lobhasyaite dvipaH kramAt // 6 // mASArtha - krodha kaSAyakA tau kSamA zatru hai. bahuri mAnakaSAyakA mRdubhAva - komalapaNA zatru hai. bahuri mAyAkaSAyakA RjubhAva saralabhAva zatru hai. bahuri lobhakaSAyakA parigrahakA tyAga zatru hai. e anukramateM jAnane || rAgadveSau samatvena nirmamatvena vAnizam / mithyAtvaM dRSTiyogena nirAkurvanti yoginaH||7|| bhASArtha - yogI dhyAnI muni haiM te rAgadveSakUM to nirantara samabhAvakari nirAkaraNa kare haiM athavA nirmamatvakari For Private And Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 55 nirAkaraNa karai haiM. bahuri mithyAbhAvakU nirmamattvakari ara samyagdarzanake yogakari nirAkaraNa karai haiM / avidyAprasarodbhUtaM tamastattvAvarodhakam / jJAnasUryAMzubhirvAda spheTayantyAtmadarzinaH // 8 // bhASArtha-AtmAke dekhanevAle muni haiM te avidyAkA phailAvakari upajyA ara tattvajJAnakA rokanevAlA aisA ajJAnarUpa aMdhakArakU jJAnarUpa sUryake kiraNanikari atizayakari dUri karai haiN|| asaMyamagarodgAraM satsaMyamasudhAmbubhiH / nirAkaroti niHzaGkaM saMyamI sNvrodytH||9|| bhASArtha-saMvarakaiviSai udyamI saMyamI puruSa haiM so asaMyamarUpa jaharakA udgAra hai tAhi samyaksaMyamarUpI amRtamayI jalanikari dUri karai haiM yAmeM saMzaya nAhI / dvArapAlIva yasyoccairvicAracaturA matiH / hRdi sphurati tasyAghasUtiH svapne'pi durghaTA // 10 // bhASArtha-jA puruSakai atizayakari vicArake viSai catura aisI buddhi hRdayaviSa sphurAyamAna hai tAke hRdayaviSai pApakI utpatti svapnaviSai bhI durghaTa hai. nAhI pravatrta hai. kaisI hai buddhi dvArapAlIkI jyoM hai. jaise dvArai catura strI tiSTai so maMdiramaiM malinakU praveza nAhI karane de, tesaiM yaha buddhi pApakU praveza na karanai de hai // . aba saMkSepa kari kahai haiM,-- For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkara. vihAya kalpanAjAlaM svarUpe nizcalaM manaH / yadA dhatte taMdaivasyAnmunaH paramasaMvaraH // 11 // bhASArtha-jisakAla sarvakalpanAkA jAlakU choDi a. pane svarUpakeviSai manakU nizcita thAMmai tisahI kAla munikai parama saMvara hoya hai / / AgeM saMvarakA kathana pUrNa karai haiM. tahAM saMvarakI mahimA mAlinI chnd| sakalasamitimUlaH saMyamodAmakANDaH prazamavipulazAkho dharmapuSpAvakIrNaH / avikalaphalabandhairvandhuro bhAvanAbhi jayati jitavipakSaH saMvaroddAmavRkSaH // 12 // bhASArtha-yaha saMvararUpa utkRSTa vRkSa hai so sarvotkarSa kari varte hai kaisA hai? IryAsamitikU Adi pAMcasamiti so hai mUla jAkai. bahari sAmAyika Adi samaya sA hI hai skandha jAkai, bahuri prazama kahiye vizuddha bhAva sohI hai vistIrNA zAkhA jAkai, bahuri uttama kSamAdika dharma, so hI bhaye phUla, tinikari vyApta hai. bahuri bAraha bhAvanA tinikari baMdhura hai suMdara hai. kaisI hai bhAvanA ? avikala hai phalakA baMdha jiniteM. jaise phalake vITa gADhA hoya tau phalakU par3ane na de, taisaiM bhAvanAkA bhAvanA hai so saMvarake phala* dRDha karai hai| aise saMvarabhAvanAkA vyAkhyAna kiyA / For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. yAkA saMkSepa aisA jo yaha AtmA anAditaiM apane svarUpakaM bhUli rahyA hai yA AvabhAvakari karmanikaM bAMdhe hai ara jaba apanA svarUpakaM jAni tisameM lIna hoya taba saMvararUpa hoya AgAmI karmanikUM na bAMdhai, taba pUrvabaMdhakI nijarA kari mokSa prApta hoya tAke bAhyasAdhana samiti guptiM dharma anuprekSA parIsahajaya cAritra kahe haiM. tinikA vizeSa kathana tattvArthasUtrakI TIkA jAnanA // dohA. nija svarUpameM lInatA, nizcayasaMvara jAni / samiti gupti saMyamadharama, ghare pApakI hAni // 8 // iti saMvarAnuprekSA // 8 // atha nijAranuprekSA likhyate / Age nirjarA bhAvanAkA vyAkhyAna kare haiM tahAM nirjarAkA svarUpa tathA jinikai yaha hoya tinikaM ka hai haiM, yayA karmANi zIryante bIjabhUtAni janmanaH praNItA yamibhiH seyaM nirjarA jIrNa bandhanaiH // 1 // bhASArtha - jAkarisaMsArake bajibhUta je karma te galeM jhar3eM so nijarA saMyamI munininai kahI haiM kaise haiM te muni jIrNa bhaye haiM karmake bandhana jinike aise haiM // sakAmAkAmabhedena dvidhA sA syAccharIriNAm / nirjarAyaminA pUrvA tato'nyA sarvadehinAm ||2|| For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 58 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. bhASArtha -- yaha nirjarA hai so sakAma ara akAma bhedakara dehadhArI nikai doyaprakAra hai tAmaiM pUrvA kahiye pahalI sakAma nijarA hai so to saMyamI muninikai hoya hai bahuri dUsarI akAma hai so sarva prANInikai hoya hai. vinA tapazcaraNAdike svayameva niraMtara karma udaya rasa deya kSare hai / pAkaH svamamupAyAcca svAtkalAnAM taroryathA / tathAtrakarmaNAM jJeyA svayaM svopAyalakSaNA || 3 || bhASArtha - yA lokaviSai jaise vRkSanika phalInakA pakanA hai so svayameva ApahI bhI hoya hai aura upAya jo pAlameM denA tisateM bhI hoya hai. taise hI karmanikA pAka ( pacanA ) hoya hai. apane Apa hI sthitipUrI bhaye paki khira jAya hai tathA upAya jo samyagdarzanAdisahita tapazcaraNataiM bhI paki kSaire hai. aiseM svayaM aura sopAyasvarUpa doyaprakAra pacanA jAnanA || vizuddhayati hutAzena sadoSamapi kAJcanam / yadvattathaiva jIvo'yaM tapyamAnastapo'gninA // 4 // bhASArtha - suvarNa hai sau agnikari tapAyA vA vizuddha hoya hai doSa sahita hoya tau bhI tAkA dopanikasijAya hai taise hI yaha jIva hai, so bhI doSanikari sahita hai so bhI taparUpa agnikari tapAyA hUvA vizuddha hoya jAya hai || camatkArakaraM dhIrairbAhya mAdhyAtmikaM tapaH / tapyate janmasantAnazaGkitairAryasUribhiH // 5 // bhASArtha -- aiseM pUrvokta nirjarAkA kAraNa tapakUM jANi For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnurezAM bhASATIkAsahitA. 59 ara baDe mahataM AcArya muni haiM tinikari camatkArakA karanevAlA bAhya ara antaraMga svarUpa tapa hai so tapiye hai. kaise haiM AcArya ? tapa karanekU dhIravIra haiM samartha haiM. bahuri kaise haiM ? saMsArakA santAna paripATI AgAmI honekI zaMkAkariyukta hai. yaha bicArai hai jo abatAI saMsArake duHkha sahe ava tapakari karmakI nirjarAkari saMsArakI paripATIkA abhAva kareMge. yaha vicAra doU prakArake tapakU samartha hoya karai haiM // tatra bAhyaM tapaHproktamupavAsAdi Sar3idham / prAyazcittAdibhirmeMdarantaraGgaiva SaDdidham // 6 // bhASArtha-tisatapaviSai bAhya tapa hai so to upavAsAdi ka bhedakari chahabhedarUpa kahyA hai. te-anazana avamodarya vRttiparisaMkhyAna rasaparityAga viviktasayyAsana kAyakleza esaiM chaha bheda haiM. bahuri antaraMga tapa hai so prAyazcita Adi bhedanikari chaha prakAra haiM-te prAyazcita vinaya vaiyAvRttya svAdhyAya vyutsarga dhyAna aise chaha bheda haiM. tinikA svarUpa vizeSakari tattvArthasUtrakI TIkAteM jAnanA // nirvedapadavIM prApya tapasyati yathA ythaa| yamI kSapati karmANi durjayANi tathA tathA // 7 // bhASArtha-saMyamI muni hai so vairAgya padavI* prApta hoya kari jaise 2 tapa karai hai taisaiM karma 2 durjaya hai tou. tinikU kSaya karai hai. // For Private And Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 60 jainagrantharatnAkare. dhyAnAnalasamAlIDhamapyanAdisamudbhavam / sadyaH prakSIyate karma zuddhayatyaGgI suvarNavat // 8 // bhASArtha-karma hai so anAdikAlauM upajyA hai toGa dhyAnarUpa agnikAra spA hUvA tatkAla kSaya hoya hai. tAke kSaya hote jaisaiM agnikari suvarNa zuddha hoya hai tesaiM prANI tapakari karmakA nAza bhaye zuddha hoya hai| aba nirjarAkA kathana pUrNa karai haiM so sAmAnyakari kahai haiM, srgdhraachndH| tapastAvadvAhyaM carati sukRtI puNyacaritastatazcAtmAdhInaM niyataviSayaM dhyAnaparamaM / kSapatyantInaM cirataracitaM karmapaTalam tato jJAnAmbhodhiM vizati paramAnAdanilayaM // 9 // bhASArtha-pavitra hai AcaraNa jAkai aisA sukRti satpurupa hai so prathama tau bAhyakA tapa hai anazanAdika tAhi Acarai hai tA pIche AtmAdhIna aMtaraMga tapa hai tAhi Acare . tisamaiM niyata hai viSaya jAkA aisA dhyAna nAmA tapa he so utkRSTa hai tAhi Acarai hai. tisa tapate ghaNe kAlakA saMcayarUpa bhayA jo antaraMgaviSai karmakA paTala tAhi kSepai hai kSaya karai hai. ghAtikarmakA nAza karai hai. tA pIche jJAnarUpa samudraviSai praveza karai hai kaisA hai jJAnasamudra ! parama AnaMda atIndriya jo sukha tAkA nivAsa hai| aise nirjarA bhAvanakA kathana pUrNa kIyA // For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. yAkA saMkSepa aisA jo AtmAkai karmakA saMbaMdha anAdi kAlate hai. tahAM yaha AtmA kAlAdi labdhikA nimitta pAya apanA svarUpa saMbhArai ara tapazcaraNakari dhyAnameM lIna hoya taba saMvararUpa hoya. AgAmI karma na bAMdhai ara pUrvakarma ApaiApa nirjarArUpa hoya taba mokSa pAvai // dohA. saMvaramaya hai AtmA, pUrvakarma jhADi jAya / nijasvarUpakU pAyakari, lokazikhara taba thAya // 9 // iti nirjarAnuprekSA // 9 // atha dharmAnuprekSA likhyte| Age dharmabhAvanAkA vyAkhyAna karai haiM,pavitrI kriyate yena yenaivoddhiyate jagat / namastasmai dayAya dharmakalpAMhipAya vai // 1 // bhASArtha-jisa dharmakari jagata pavitra kIjiye ara jisahIkari uddhAriye tisa dharmarUpa kalpavRkSakearthi na. maskAra hohu, kaisA hai dharmarUpa kalpavRkSa ? dayAkari Ardrita hai. Daha DahA hai. aise dharmakI baDAI kari AcAryane namaskAra kiyA hai| dazalakSmayutaH so'yaM jinadharmaH prakIrtitaH / yasyAMzamapi saMsevya vindanti yaminaH zivam // 2 // For Private And Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 62 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. bhASArtha - so yaha dharma jinendra bhagavAnaneM dazalakSaNayukta kayA hai. kaisA hai jAkA aMzakUM bhI seyakAra saMyamI muni mukti pA hai | na samyaggadituM zakyaM yatsvarUpaM kudRSTibhiH / hiMsAkSapoSakaiH zAstrairatastaistannigadyate // 3 // bhASArtha - jisa dharmakA svarUpa mithyAdRSTInikari hiMsA ara indriyanike poSanevAle zAstranikari kahanekUM samartha na hUjiye hai. tAtaiM yAkA svarUpa yathArtha hama kahe haiM || cintAmaNirnidhirdivyaH svardhenukalpapAdapAH / dharmasyaite zriyA sArddha manye bhRtyAzcirantanAH // 4 // bhASArtha - cintAmaNi divya navanidhi kAmadhenu kalpavRkSa e sarva lakSmIkari sahita dharmake bahuta kAlataiM kiMkara haiM AcArya kahai haiM maiM aseM mAnU ho // dharmo narauragAdhIzanAkanAyakavAJchitAM / Apa lokatrayIpUjyAM zriyaM datte zarIraNAm // 5 // bhASArtha -- dharma hai so cakravarti dharaNIndra devendrakari - - vAMchita ara tIna lokakari pUjya aisI jo tIrthakarakI lakSmI tAhi prANI hai | dharmoM vyasanasampAte pAti vizvaM carAcaram / sukhAmRtapayaH pUraiH prINayatyakhilaM jagat // 6 // bhASArtha - dharma hai so kaSTake saMpAtaviSai samasta For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 63 sathAvara jIvanikaM rAkhai hai rakSA kare hai. bahuri sukharUpa amRta jalake pravAhakAra samasta jagatakUM tRpti kare hai || paryanyapavanArkendudharAmbudhipurandarAH / amI vizvopakAreSu varttante dharmarakSitAH // 7 // bhASArtha - megha pavana sUrya candramA pRthivI samudra indra e sarva padArtha haiM te jagatake upakAraviSai pravarteM hai te dharmake rAkhe huye pravartte hai dharma vinA ye upakArI nAhIM hoya hai // manye'sau lokapAlAnAM vyAjenAvyAhatakramaH / jIvalokopakArArthaM dharma eva vijRmbhitaH ||8|| bhASArtha - AcArya kahai haiM jo maiM aiseM mAnU hUM jo e indrAdika lokapAla athavA rAjAdika haiM tinikA misa kari lokani upakArakai artha dharma hI vistasyA hai. kaisA hai dharma? avyAhata hai krama kahiye vyApAra rUpa pravarttanA jAkI, yAkA kiyA upakAra koU meTi sakai nAhIM hai | na tatrijagatImadhye bhuktimuktyornibandhanam / prApyate dharmasAmarthyAnnayadyamitamAnasaiH // 9 // bhASArtha - isa tIna jagatakai madhya bhoga ara mokSakA kAraNa aisA koU nAhIM hai jo dharmakUM prApta hai mana jinikA aise puruSanikAri dharmakI sAmarthya na pAiye hai, yA dharmakI sAmarthya sarvamanovAMchita pAiye hai | namanti pAdarAjIvarAjikAM natamaulayaH / dharmaikazaraNIbhUtacetasAM tridizezvarAH // 10 // For Private And Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. __ bhASArtha-dharma hI eka zaraNIbhUta hai aisA hai cittajinikA tinike caraNa kamalanikI paMkti* devanike indra haiM te namaskAra karai haiM. kaise bhaye? name haiM mastaka jinike aise bhaye sante / bhAvArtha--dharmake mAhAtmya tIrthakara padavI pAvai tini* indra bhI Aya namai hai // dharmo guruzca mitraM ca dharmaH svAmI ca bAndhavaH / anAthavatsalaH so'yaM sa trAtA kAraNaM vinA // 11 // bhASArtha-dharma hai so guru hai bahuri mitra bhI dharma hI hai svAmI bhI dharma hI hai bahuri bAndhava hitU bhI dharma hI hai. bahuri anAtha jAkA koI svAmI nAhIM tAkA vatsala prItiH rakSA karanevAlA svAmI bhI dharma hI hai. bahuri so yaha dharma hI vinAkAraNa rakSA karanevAlA hai yA prANIkU anya zaraNA vRthA hai // dhatte narakapAtAle nimajjajjagatAM trayaM / yo jayatyapi dharmo'yaM saukhyamatyakSamaGginAM // 12 // ___ bhASArtha-yaha dharma hai so narakake talaiM pAtAla nigoda hai tAviSai DUbatA jo jagatakA trika-tIna lokake prANI tiniLU dhatte kahiye dhAraNa karai hai par3ate* AdhAra hoya hai| bahuri kevala dhArai hI nAhIM hai prANIniLU atIndriyasukhayukta bhI karai hai dharma aisA hai // narakAndhamahAkUpe patitAM prANinAM svayam / dharma eva svasAmarthyAhatte hastAvalambanam // 13 // For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 65 __ bhASArtha-bahuri yaha dharma hai so hI prANInikU narakarUpa mahAandhakUpaviSai Apa Apa par3atenikU apanI sAmarthya hastAvalambana de hai par3atanikU thAMbhai hai // mahAtizayasaMpUrNa kalyANodAmamandiram / dharmo dadAti nirvighnaM zrImatsarvajJavaibhavam // 14 // bhASArtha-dharma hai so mahAn atizayanikari pUrNa ara kalyANanikA utkaTa nivAsa aisI lakSmIkari sahita sarvajJakA vibhava nirvighnapaNe de hai / tIrthaMkarakI padavI de hai // yAti sArdha tathA pAti karoti niyataM hitaM / janmapakAtsamuddhRtya sthApayatyamale pathi // 15 // bhASArtha-dharma hai so prANIkai paralokaviSai sAthi jAya hai tathA rakSA karai hai. tathA niyamakari hita hI karai hai| bahuri saMsArarUpa kardamate kADhi nirmala mArga jo zuddha mokSamArga tAviSai sthApai hai // na dharmasadRzaH kazcitsarvAbhyudayasAdhakaH / Anandakujakandazca hitaH pUjyaH zivapradaH // 16 // bhASArtha-yA jagataviSai dharmasArikhA anya koI sarva abhyudayakA sAdhaka nAhIM hai manovAMchita sampadAkA dene vAlA yaha hI hai| kaisA hai AnaMdarUpa vRkSakA tau kanda hai AnaMdake aMkUre isahItai upajai haiM bahuri hitarUpa ara pUjanIka ara mokSakA dAtA yaha dharma hI hai anya nAhIM hai // For Private And Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainaprantharatnAkare. vyaalaanlnrvyaaghrdvipshaarduulraaksssaaH| nRpAdayo'pi druhyanti na dharmAdhiSTitAtmane // 17 // bhASArtha jo dharmakari adhiSTita AtmA hai tAkai nimitta sarpa agni manuSya bagherA hastI siMha rAkSasa e sarva bahuri rAjAdika te sarvahI droha na karai hai. yaha dharma savate rakSA karai hai. athavA te sarva dharmAtmAke rakSaka hoya haiM // niHzeSaM dharmasAmarthya na samyagvaktumIzvaraH / sphuradasahasreNa bhujagezo'pi bhUtale // 18 // bhASArtha-AcArya kahai haiM jo isa dharmakA sAmarthya sampUrNa samyakprakAra kahanekU bhujageza jo zeSadharaNIndra so bhI sphurAyamAna hajAra mukhakari yA bhUtalaviSai samartha nAhI so hama kaisaiM samartha ho hiN|| dharmadharmeti jalpanti tattvazUnyAH kudRSTayaH / vastutattvaM na budhyante tatparIkSAkSamo yataH // 19 // bhASArtha-je tattvake yathArtha jJAnakari zUnya haiM, aise mithyA dRSTi haiM te dharma dharma aisaiM to kahai haiM parantu vastukA yathArtha svarUpakU nAhIM jAnai haiM. jAte te tisa dharmakI parIkSAkeviSai asamartha haiM. bhAvArtha---nAma mAtra tathA viparItarUpa dharma dharma aisA tauM kahai haiM parantu vastukA svarUpa yathArtha jAne vinA sAMcI parIkSA kaisaiM hoya ? nAhI hoya. yaha parIkSA jinAgamateM hI hoya hai tahAM jinAgamamaiM dharma kahyA hai so kahai haiM,-- For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org m.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. titikSAmAIvaM zaucamArjavaM satyasaMyamau / brahmacarya tapastyAgAkiJcanyaM dharma ucyate // 20 // bhASArtha-kSamA mArdava zauca Arjava satya saMyama brahmacarya tapa tyAga AkiMcanya e dazaprakAra dharma hai inikA svarUpa vizeSa tattvArtha sUtrakI TIkAteM jAnanA // AryAchandaH / yadyatsvasyAniSTaM tattadvAcittavRttibhiH kArya / svame'pi nApareSAmiti dharmasyAgrimaM linggm||21|| bhASArtha-dharmakA mukhya pradhAna cihna yaha hai ki jo jo Apakai aniSTa hai ApakU burA lAgai hai so so parakai vacana mana kAyakI kriyAkari supaneviSai bhI na karanA // ___ aba dharmabhAvanAke kathanakU pUrNa karai haiM tahAM samAnyakari kahai haiM,-- zArdUlavikriDita chndH| dharmaH zarmabhujaGgapuGgavapurIsAraM vidhAtuM kSamo dharmaH prApitamartyalokavipulaprItistadAzaMsinaM / dharmaH svarnagarInirantarasukhAsvAdodayasyAspadam dharmaH kiM na karoti muktilalanAsaMbhogayogyaMjanam 22 ___ bhASArtha-yaha dharma hai so dharmAtmA puruSanikai dharaNIndrikI purIkA sAra sukhaLU karanekU samartha hai. bahuri dharma hai so tisa dharmake bAMchaka ara pAlanevAle puruSaniLU prAptakarI hai manuSyalokaviSai vistIrNa baDI prIti jAnai aisA hai. bahuri dharma For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare, hai so svargapurIkA nirantara sukhakA udaya tAkA ThikANA yA nana* karai hai bahuri dharma hai so dharmAtmA janakU muktirUpa strIkA saMbhogakai yogya karai hai. dharma aisA hai // maaliniichndH| yadi narakanipAtastyaktu matyantamiSTatridazapatimaharddhi prAptumekAntato vA / yAda caramapumarthaH prArthanIyastadAnIm kimaparamabhidheyaM nAma dharma vidhattaH // 23 // bhASArtha-he Atman ! jo terai narakakA nipAta paDanA choDanA atyanta iSTa hai athavA indrakA mahAn vibhava pAvanA ekAnta thakI iSTa hai bahuri terai carama pumartha jo cyArapuru. SArthamaiM antakA puruSArtha mokSa prArthanA karane yogya hai to a. vara kahA kahane yogya hai. tU eka dharma hI kU kari, yA dharma te sarva aniSTa to dUri hoya hai ara sarva iSTa kI prApti hoya hai. aise dharmabhAvanAkA vyAkhyAna kiyaa| ___ yAkA saMkSepa aisA jo dharma jinAgamameM cyAri prakAra varNana kiyA hai, vastusvabhAva, kSamAdi dazaprakAra, ratnatraya sa. myagdarzaka samyagjJAna samyakcAritra, ara dayAmaya so nizcaya vyavahAranayakara sAdhyA havA, eka svarUpa aneka svarUpa sadhai hai. tahAM ihAM vyavahAranayakU pradhAnakara varNana kiyA hai, sA dharmakA svarUpa tathA mahimA tathA phala anekaprakArakara varNana hai. tAkU vicAra yAkI bhAvanA niraMtara rAkhanI. yaha Azaya hai| For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASaTIkAsahitA. dohA. darazajJAnamaya cetanA, Atamadharma vakhAni dayA kSamAdika ratanatraya, yAmeM garbhita jaani||1 iti dharmAnuprekSA // 10 // atha lokAnuprekSA likhyate. ArauM loka bhAvanAkU kahai haiM tahAM loka svarUpa kahai haiM. yatra bhAvA vilokyante jnyaanibhishcaitnetraaH| jIvAdayaH sa lokaHsyAttato lokonabhaHsmRtaH // 1 // artha-jahA~ jete AkAzaviSai jIvakU Adidekara cetana ara acetana padArtha jJAnInikara dekhiye haiM so loka hai. tAteM. pare eka AkAza hai so aloka hai| veSTitaH pavanaiH prAnte mhaavegairmhaablaiH| tribhistribhuvanAkINoM lokastAlatarusthitiH // 2 // bhASArtha-yaha loka hai so aMtaviSai sarvatarapha mahAna hai bega jinikA mahAnahI hai bala jinimaiM aise tIna pavana je bAta valaya tinikari beDhyA hai. bahuri tIna bhuvana je tinikari vyApta hai. bahuri tAla vRkSakI jyoM hai sthiti jAkI nIcaileM peDa kiMchu caur3A bIci sarala upari vistArarUpa aisA AkAra niHpAditaH sa kenApi naiva naivodbhutastathA / na bhannaH kiM tvanAdhAro gagane sa svayaM sthitH||3|| For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir janagrantharatnAkare. bhASArtha--sro prasiddha yaha loka kAhUkari nipajAyA nAhIM hai anAdinidhana hai. anyamatI brahmAdikakA nipajAyA kahai haiM so mithyA hai. bahuri kAhunai uddhAsyA thAMmyA nAhI hai anyamatI kAchivAkI pIThipari vA zeSanAga dhAsyA kahai hai so mithyA hai. bahuri aisI AzaMkA na karaNI jo dhAsyA vinA adhara kaiseM hai bhagna hoya jAya jAte AdhAra rahita hai. tau U bhagna na hoya hai nirAdhAra AkAzaviSai svayameva tiSTyA anAdinidhanaH so'yaM svayaM siddho'pynshvrH| anIzvaro'pi jIvAdipadAthaiH saMbhRto'nizam // 4 // bhASArtha-so yaha prasiddha loka hai so anAdinidhana hai svayaMsiddha hai avinAzI hai yAkA koI Izvara svAmI nAhI hai tau U jIva Adi padArthanikari nirantara bhasyA hai. anyamatI yA lokakI anekaprakAra racanAkI kalpanA karai hai so mithyA hai // adhovetrAsanAkAro madhyesyAjjhallarInimaH mRdaGgasadRzazcAgre syAditthaM sa trayAtmakaH // 5 // bhASArtha-yaha loka nIceM to vetrAsana kahiye mUr3hake AkAra hai nIce hI nIce caur3A hai pIche upari ghaTatA AyA hai bahuri bIci jhAlarisArIkhA hai bahuri upari mRdaMga sArikhA hai dauutarapha sa~kar3A bIci caur3A aisA AkAra hai. aiseM tIna svarUpakari loka tiSTai hai // hai For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. 71 yatrate jantavaH sarve nAnAgatiSu saMsthitAH / / utpadyante vipadyante karmapAzavazaGgatAH // 6 // bhASArtha-jisa lokameM e prANI haiM te sarva nAnAgatinivi tiSTe apane karmarUpa pAzake vazIbhUta bhaye upajai haiM aba loka bhAvanAkA vyAkhyAna pUrNa karai haiM tahAM sAmAnya kari kahai haiM, mAlinI chandaH / pavanavalayamadhye saMvRto'tyantagAda sthitijananavinAzAliGgitairyastu jAtaiH / svayamiha paripUrNo nAdisiddhaH purANaH kRtivilayavihInaH smaryatAmeSa lokaH // 7 // bhaSArtha-yahu loka hai so aisA citavo, kaisA ? pavanake tInabalaya tinike madhya hai, so pavananikari veDhyA hai so atyanta dRDha veDhayA hai ita uta calai nAhIM hai. bahuri sthiti janana vinAza kahiye dhrauvya utpAta vinAza inikariyukta je vastukA samUha tinikari svayameva paripUrNa hai bahuri anAdi siddha hai, kAhUnai navIna na racyA hai yAhI purANA hai. bahuri utpatti ara pralayakari rahita hai. aisA lokakU manameM smaro esA lokabhAvanAkA upadeza hai // yAprakAra lokabhAvanAkA kathana pUrNa kiyA. lokakA vizeSa svarUpa trilokasArAdi granthaniteM jaannaa| For Private And Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 72 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantharatnAkare. yAkA saMkSepa aisA jo yaha loka jIva Adi ananta dravya nikI racanA hai te sarva dravya apane apane svabhAvakUM liye nyAre nyAre tiSThai haiM tinimaiM Apa Atmadravya hai tAkA svarUpa yathArtha jANi anyasUM mamata nivAri AtmabhAvanA karaNI. yaha paramArtha hai. vyavahArakari sarva dravyanikA yathArtha svarUpa jAnanA yAteM mithyA zraddhAna miTai hai aiseM lokabhAvanAkA ci. tavana karanA // 11 // dohA. lokasvarUpa vicArirke, AtamarUpa nihAri / paramArtha vyavahAramuNi mithyAbhAva nivAri // 11 // iti lokAnuprekSA // 11 // atha bodhidurlabhAnuprekSA likhyate / AgaiM bodhidurlabha bhAvanAkA vyAkhyAna kare haiM. tahAM nigoda taiM lagAya samyagjJAna pAvaneM tAI uttarottara pAvanA durlabha kahai haiM, durantaduritArAtipIDitasya pratikSaNam / kRcchAnnarakapAtAlatalAjjIvasya nirgamaH // 1 // bhASArtha - yaha prANI saMsAraviSai dUri hai aMta jAkA aisA pAparUpa vairIkari nirantara pIDita hai tahAM prathama to naraka taleM pAtAla maiM nigoda haiM tahAM taiM yA jIvakA nikazanA kahAM hoya ? arthAt nitya nigedataiM nikasanA kaThina hai ! 1 samyagdarzana samyagjJAna samyakcAritra isa ratnatrayako bodhi kahate haiM | For Private And Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. tasmAdyAde viniSkrAntaH sthAvareSu prajAyate / samayavAmoti prANI kenApi karmaNA // 2 // 73 bhASArtha - bahuri tisa nigodateM jo nikasai tau pRthivI AdikAyanividhai upajai yaha prANI koI karmakari trasapaNAkUM ET kara pA hai || paryAptastathA saMjJI paJcAkSo'vayavAnvitaH / tiryaJco'pi bhavatyaGgI tanna svalpAzubhakSayAt // 3 // bhASArtha - bahuri sapaNA bhI pAvai tau tahAM titheca yauninirviSai paryAptapaNA pAvanA thor3A azubhakA kSayateM nAhI pAtra hai bahuta pApakA kSayateM pA~va hai. tahAM bhI manasahita paMcendriyapaNA saMjJIpaNA pAvanA taiseM hI durlabha hai. tahAM bhI sampUrNa avayava pAvanA durlabha hai aimaiM yaha prANI thor3e pApake kSayateM nAhIM hoya hai | naratvaM yadguNopetaM dezajAtyAdilakSitam / prANinaH prApnuvantyatra tanmanye karmalAghavAt ||4|| bhASArtha - AcArya kahaiM haiM e prANI haiM te yA saMsAra maiM jo manuSyapaNA ara tahAM bhI guNanikari yukta ara deza jAti kula Adikara sahita uttarottara karmake halakApaNAkari pAvai hai. so yaha durlabha hai maiM aiseM mAnU hauM // AyuH sarvAkSasAgagrI buddhiH sAdhvI prazAntatA / For Private And Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagrantharatnAkare. bhASArtha--prANInikai dezajAti kulAdi sahita manuSyapaNA bhI hote baDI Ayu pAMcaM indriyanikI pUrI sAmagrI bahuri viziSTa bhalI buddhi pariNAma zItala maMdakapAyarUpa hoya hai. so kAkatAlIya nyAya sarIkhA jAnanA / koI samaya tAlakA phala TUTi pRthvIpara par3e tisahI kAla tahAM kAkakA Agamana hoya ara kAka tAkU bhogai yaha joga milanA durlabha hai taiseM jAnanA // tato nirviSayaM ceto yamaprazamavAsitam / yadi syAtpuNyayogena na punastattvanizcayaH // 6 // bhASArtha-tisa pUrvokta buddhi Adi sAmagrI bhI viSa. yanita viraktatA ara vrata sahita pariNAma ara prazama vizuddha bhAvakari vAsita citta hoya so baDe puNyake yogakAra hoya hai bahure aise hote bhI tattvakA nizcaya nAhI hoya hai yaha honA durlabha hai // atyantadurlabheSveSu daivAllabdheSvapi kvacit / pramAdAtpracyavantetra kecitkAmArthalAlasAH // 7 // bhASArtha-parvokta sAmagrI atyanta dama hai te bhI devake yoga pAvatai santai koI kAma ara arthaviSa lubdha bhaye sante samyakmArga" cyuta hoya haiM, viSaya kapAnimaiM lagi jAya haiN| mArgamAsAdya kecicca samyagratnatrayAtmakam / tyajanti gurumithyaatvvievyaamuuddhcaarH||8|| For Private And Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASaTIkAsahitA. bhASArtha-tahAM bhI keI ratnatrayAtmaka mArga* pAyakari bhI tItra mithyAtvarUpa viSakari vyAmUDhacita bhaye sante samyak mArgakU choDi de haiM // . svayaM naSTo janaH kazcitkazcinnaSTaizca nAzitaH / kazcitpracyavate maargaaccnnddpaassnnddshaashnaiH||9|| mASArtha-koI jana tau mArgaH ApahI cyuta hoya hai bahuri koI je anya, mAgate cyuta bhaye hoMya tinikari naTa kIjiye haiM bahuri koI pracaNDa pAkhaMDInike upadeze mata tinikari samyagmArga" cyuta hoya haiN|| tyaktvA vivekamANikyaM sarvAbhimatasiddhidam / avicAritaramyeSu pakSeSvajJaH pravartate // 10 // bhASArtha---mArga" cyuta bhayA jana hai so vivekarUpI ratna bAMchita siddhike denevAlA cintAmaNi sArikhAkU choDi kari ara vinA vicAre ramaNIkase dI aise sarvathA ekAnta pakSanividhai ajJAnI pravate hai // avicAritaramyANi zAzanAnyasatAM jneH| adhamAnyapi sevyante jihvopsthaadidnndditaiH||11|| bhASArtha-je jihA ara upasthAdi indriyanikari daMDe nana haiM tinikari durjananike zAsana mata vinA parIkSA kIye ramaNIka lAgai aise pAparUpa mArga haiM tinikU seiye hai / viSaya kapAya kahA kahA anartha na karAvai ? For Private And Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir janapratyaralAphara. hai suprApaM na punapuMsAM vodhiratnaM bhavArNave / hastAdRSTaM yathA ratnaM mahAmUlyaM mahArNave // 1 // bhASArtha-yaha bodhikahiye samyagdarzana jJAna cAritra ratnatraya hai so saMsArarUpa samudraviSai sugama pAvane svarUpa nAhIM hai yAkA pAvanA atyanta durlabha hai. tAkU pAyakari bhI je gamAvai haiM te jaise hAthamaiM AyA amolika ratna baDe samudrameM gira par3e taiseM yaha gaye pIche pheri pAvanA kaThina hai| ___ aba yA bhAvanAkA kathana pUrNa karai haiM tahAM sAmAnya. kari kahai haiN| mAlinI chandaH / sulabhamiha samastaM vastujAtaM jagatyA. __ muragasuranarendraiH prArthitaM cAdhipatyam / kula balasubhagatvodAmarAmAdi cAnyat kimuta tAdidamakaM durlabhaM bodhiratnam // 13 // bhASArtha-yA jagatI trilokIviSai samasta vastuka samUha so sulabha hai. bahuri dharaNIndra narendra surendrakari prArthanA karaneyogya aisA adhipatipaNA so bhI sulabha hI hai. jAte yaha bhI karmake udayakari mile hai. bahuri bhalAkula bala subhagatA suMdara strI ityAdi vastu sarva hI sulabha haiM tau durlabha kahA hai jo prasiddha yaha samyagdarzana jJAna cAritrasvarUpa bodhiratna hai so durlabha hai / aiseM bodhidurlabha bhAva. nAkA varNana pUrNa kiyaa| For Private And Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. yAkA saMkSepa aisA jo paramArthakari vicAriye taba jo parAdhIna vastu hoya so durlabha hai ara svAdhIna hoya so sulabha hai. so yaha bodhi hai so AtmAkA svabhAva hai so svAdhIna hai. apanA svarUpa jAnai taba ApahIkai pAsi hai so yaha durlabha nAhI. ara jaitai apanA svarUpa na jAnai tetai AtmA karmake AdhIna hai so yA apekSA apanA bodhisvabhAva pAvanA durlabha hai. ara karmakRta sarva hI saMsArameM mulabha hai. tahAM AcArya vyavahAranayakI apekSA bodhikA durlabhapaNA varNana kiyA hai. jo uttarottara paryAya pAvataiM pAvateM vodhikai yogya paryAya pAvanA durlabha hai.ara tAmaiM bhI vodhi pAvanA durlabha hai so pApakari pramAdAdikai vazi hoya yAkU gamAvanA nAhI. yaha upadeza hai // dohA. vodhi ApakA bhAva hai, nizcaya durlabha nAhiM / bhavameM prApati kaThina hai, yaha vyavahAra kahAhiM // 12 // iti vodhidurlbhaanuprekssaa| athopsNhaarH| aba bAraha bhAvanAkA prakaraNa pUrNa karai haiM tahAM tinikA phala tathA mahimA kahai haiM. dIvyannAbhirayaM jJAnI bhAvanAbhirnirantaram // ihaivApnotyanAtakaM sukhamatyakSamakSayam // 1 // For Private And Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org $. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina grantha ratnAkare. bhASArtha - ini bAraha bhAvanAnikari nirantara ramatA jJAnI jana hai so isahI lokameM rogAdikakI bAdhArahita atIndriya avinAzI sukhakUM pAtra hai arthAt kevalajJAnAnanda sukhakUM pAvai hai || AryAchandaH / vidhyAti kaSAyAgnirvigalati rAgo vilIyate dhvAntaM / unmiSati bodhadIpo hRdi puMsAM bhAvanAbhyAsAt ||2|| - bhASArtha - ini bhAvanAnikA abhyAsa puruSanike hRda yaviSai kapAyarUpa agni hai so to bujhi jAya hai bahuri jJAnarUpadIpaka hai so prakAza hoya hai // zArdUlavikrIDitacchandaH / etA dvAdazabhAvanAH khalu sakhe sakhyapavargazriyamasyAH saMgamalAlasairghaTayituM maitrIM prayuktA budhaiH / etAsu praguNIkRtAsu niyataM muktyaGganA jAyate sAnandA praNayaprasannahRdayA yogIzvarANAM mude // 3 // bhASArtha -- AcArya kahai haiM hai mitra ! e bAraha bhAvanA haiM te nizcayakari muktirUpa lakSmIkI sakhI hai. tahAM je tisa muktirUpa lakSmI ke saMgamake lAlacI paMDita jana haiM tininai tisakI mitratA banAvanekUM prayogarUpa ye bhAvanA kahIM tahAM ini bhAvanAnikaM abhyAsarUpa karate saMtai nizcaya mukti rUpa strI haiM so AnaMdasahita neharUpa prasannahRdaya bhaI santI For Private And Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvAdazAnuprekSA bhASATIkAsahitA. yogaviranike harSa artha hoya hai. bhAvArtha-e bhAvanA paMDitanine muktikI sakhI sArikhI kahI hai so yogIzvara inikaM bhAvai taba e muktikUM milA hai. aiseM bhAvanAkA varNana kiyA || yAkA tAtparya aisA jo isa jJAnArNava zAstrameM dhyAnakA ( yogakA ) adhikAra hai. ara dhyAna hai so mokSakA kAraNa haiM. tahAM jatai saMsAradehabhogata prANInikai saci rahai, tetai dhyAnake sanmukha hoya nAhIM ara e bhAvanA haiM te saMsAradeha bhoga vairAgya upajAvanekUM nimitta hai tAtaiM inikA varNana pahile kiyA hai. tahAM e prANI anAditai paryAyabuddhi hai dravyabuddhi kade bhaI nAhIM. ara paryAya hai so anitya hai tAteM dravyabuddhi karAvane paryAyakaM anitya dikhAI. initeM vairAgya ye dhyAnakI rUci hoya bahuri yaha prANI moha parakA vAraNA cAhe jatai dhyAna hoya nAhIM, tAtaiM parakA zaraNA chuDAya ApakA zaraNa batAyA. bahuri saMsAra meM dukha dikhAyA. bahuri Apake ekatvapaNA janAyA. bahuri anyakA saMgata moha upajai tAteM ApakUM anya janAyA. bahuri AtravateM karmakA bandha honA janAyA. saMvarateM dhyAnakI siddhi janAI. nirjarAkA kAraNa dhyAna tathA nirjarAteM dhyAnakI vRddhi janAI. lokakA svarUpa jAnateM mithyA zraddhAna jAya yAtai lokasvarUpa janAyA. dharma hai so dhyAnakA svarUpa hI hai yA dharmakA rUpa janAyA bahuri bodhikI durlabhatA janAI. yAkA saMyoga For Private And Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainagraMtharatnAkare. mile pramAda na sevanA. aisA upadeza kIyA. aiseM bAraha bhAvanAkA svarUpa jAni inikI bhAvanA nirantara bhAye dhyAna .. ruci hoya dhyAnamaiM thira bhaye kevalajJAna upajAya mokSa pra. hoya hai ! aisA tAtparya hai // dohA. aiseM bhAvai bhAvanA, zubhavairAgya ju pAya / dhyAna karai nijarUpako, te zivapahuMcai dhAya // 13 // iti zrIzubhacandrAcAryaviracita yoganadIpAdhikArasvarUpa zAnArNavanAma saMskRta granthakI dezabhASAmaya vanikAviSa dvAdazAnuprekSAkA prakaraNa samApta bhayA / samApta. For Private And Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only