Book Title: Aagam 28 TANDUL VAICHAARIK Moolam evam Chaayaa
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004128/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [28] zrI tandulavaicArika (prakIrNaka)sUtram namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita- suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH "tandulavaicArika " mUlaM evaM chAyA [mUlaM evaM saMskRtachAyA] [Adya saMpAdakaH - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ] (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha ) punaH saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com, M.Ed., Ph.D.) 15/01/2015, guruvAra, 2071 pauSa kRSNa 10 jain_e_library's Net Publications muni dIparatnasAgareNa saMkalita ....AgamasUtra [28] prakIrNakasUtra- [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA ~0~ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM+saMskRtachAyA) ------------ mUlaM [-] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA 'tandulavaicArika' prakIrNaka(5) zrIAgamodayasamitigranthoddhAre, pUrvamudritagranthAGkaH-45, artha-granthAGkaH-46. shrutsthvirsuutritN| catuHzaraNAdimaraNasamAdhyantaM prakIrNakadazakaM (chaayaayutm)| prakAzakA-zrIAgamodayasamiteH kAryavAhakaH zaverI-veNIcaMda saracaMda / ivaM pustakaM mohamayyAM nirNayasAgaramudraNAlaye kolabhATavIthyAM-26-28 tame gRhe rAmacaMdra yesU zeDagedvArA mudrApayitvA prakAzitam / vIra saM0 2453. vikrama saM.1983. sana 1927. [ vetana rU.2-0-0. tandulavaicArika-prakIrNakasUtrasya mUla "TAiTala peja" ~1~ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAGkA: 20+139 mUlAMka: 001 058 096 sUtra /gAthA maGgalaM dvArANi dharmopadeza: evaM tasya phalam anitya- azucitvAdi pRSThAMka: 004 027 037 'tandulavaicArika' prakIrNakasUtrasya viSayAnukrama pRSThAMka mUlAMka : 004 065 117 sUtra // gAthA garbha-prakaraNaM dehasaMhananaM - AhArAdi upadeza:, upasaMhAra: 004 029 040 ~2~ mUlAMka : 043 075 muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtacha dIpa- anukramAH 161 sUtra // gAthA jIvasya daza dazA kAla-pramANaM pRSThAMkaH 016 030 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ['tandulavaicArika' mUlaM evaM saMskRtachAyA] isa prakAzana kI vikAsa- gAthA yaha prata sabase pahale "catuH zaraNAdimaraNasamAdhyantaM prakIrNakadazakaM" nAmase sana 1927 (vikrama saMvata 1983) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, saMpAdaka mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI mahArAja sAheba | isa pratame 10 prakIrNaka the. isI prata ko phira se dusare pUjyazrIone apane-apane nAmase bhI chapavAI, jisame unhoMne khudane to kucha nahIM kiyA, magara isI prata ko oNphaseTa karavA ke, apanA evaM apanI prakAzana saMsthA kA nAma chApa diyA. jisame kisIne pUjyapAd sAgarAnaMdasUrijI ke nAma ko Age rakhA, aura apanI vaphAdArI dikhAI, to kisIne svayaM ko hI isa pure kArya kA kartA batA diyA aura saMpAdakapUjyazrI tathA prakAzaka kA nAma hI miTA diyA | - * hamArA ye prayAsa kyoM? *Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45 Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira mUlasUtra yA gAthA ke kramAMka likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA sUtra yA gAthA cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake / hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age baDhate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtro ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa [-] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ || II aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai / hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka adhyayana Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite adhyayana yA viSaya taka AsAnI se pahu~ca zakatA hai / aneka pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa bhI likhI hai, jahAM usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana -bhUla sambandhI jAnakArI prApta hotI hai | abhI to ye jain_e_library.org kA 'iMTaraneTa pablikezana' hai, kyoMki vizvabharameM aneka logo taka pahu~cane kA yahIM sarala, sastA aura Adhu rAstA hai, Age jAkara Isi ko mudraNa karavAne kI hamArI manISA hai| ....... muni dIparatnasAgara....... muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [28] prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA ~3~ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [-] || 8 || dIpa anukrama [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita .. cArike // 31 // "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra -5 (mUlaM + saMskRtachAyA) - Jan Eaton mac mUlaM [ - ], gAthA [1] ...AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA // atha tduppliy|| // niripajarAmaraNaM vaMditA jiNavaraM mahAvIraM vocchaM pannagamiNaM taMdula veyAliyaM nAma // 1 // 448 // suNaha gaNie dasa dasA vAsasyAussa jaha vibhajaMti / saMkalie vAsasae (bogasie) jaM cAU sema hoi // 2 // // 449 // jattiyamitte divase jantiya rAI muhutta usAse / gavrbhami vasaha jIvo AhAravihiM ca vocchAmi // 3 // (dvAragAthA ) 450 // donni ahorattasae saMpuNNe saptasaptAraM caiva / garbhami vasai jIvo addhamahorattamanaM ca // 4 // // 451 // ee u ahorattA niyamA jIvassa ganbhavAmi / hINAhiyA u itto uvaghAghavaseNa jAyaMti // 5 // / / 452 / / aTTha sahassA tini u sayA muhuttANa paNNavIsA ya / gabhagao vasaI jIvo niyamA hINAhiyA ito / / 6 / / 453 / / tinneva ya koDIo caudas ya havaMti sayasahassAI / dasa veva sahassA doni sayA bhagavaMta vaMdanA, daza dazAyAH pratijJA atha tandulavaicArika prakIrNakam // 5 // nirjINaMjarAmaraNaM banditvA jinavaraM mahAvIraM / vakSye prakIrNakamidaM taduvaicArika nAma // 1 // zRNuta gaNite varSazatAyuSkasya yathA daza dazA vibhajyante / saGkalite varSazate ( vyavakalite) yaccAyuH zerpA bhavati / / 2 / / yAvanmAtrAn divasAn yAvatI rAtrImuMhUna udbhAsAn / garbhe vasati jIvaH (tAn ) AhAravidhiM ca vakSye // 3 // dve ahorAtraza saMpUrNa saptasaptati caiva garbhe vasati jIvo'rddhamahorAtramanyatha // 4 // etAnyahorAtrANi niyamAt jIvasya garbhavAse / hInAdhikAnIta upaghAta zena jAyante // 5 // aSTa sahasrANi trINi tu zatAni muhUrtAnAM paJcavizati c| garbhagato vasati jIvo niyamAt hInAdhikA Farate the Ony 12. phanyatAsUcA ~4~ // 31 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [-],gAthA [7] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA %82 prata sUtrAMka 4 [-1 A ||7|| panacIsA ya // 7 // 454 / / ussAsA nissAsA ittimittA havaMti sNkliyaa| jIvassa gambhavAsa niyamA! hINAhiA itto||8|| 455 // Auso!-itthIpa nAbhihiTThA sirAdugaM puSphanAliyAgAraM / tassa ya hiTThA hajoNI ahomuhA saMThiyA kosA // 9 // 456 // tassa ya hiTThA cUyassa maMjarI tArisA u maMsassa / te riu kAle phuDiyA soNiyalavayA vimuMcaMti // 10 // 457 / / kosAyAraM joNI saMpattA sukumIsiyA jaiyA / taiyA jIvavavAe joggA bhaNiyA jiNiMdehi // 11 // 458 // vArasa ceva muhattA uvari viddhaMsa gacchaI sArI u| jIvANaM parisaMkhA lakkhapurataM ca ukkosA // 12 // 459 // paNapaNNAya pareNaM joNI pamilAyae mahiliyANaM / paNasattarIya parao pAeNa pumaM bhave'yIo // 13 // 460 // vAsasayAuyameyaM pareNa jA hoi putvaitaH // 6 // tisra eva koTyazcaturdaza ca bhavanti zatasahasrANi / dazaiva sahasrANi dve zate paJcaviMzatizca / / 7 / / ukar3hAsA niHzvAsA etAvamAtrA bhavanti saGkalitAH / jIvasya garbhavAse niyamAna hInAyikA itaH / / 8 / AyuSman -striyA nAbheradhaH zirAdvikaM puSpanAlikAkAram / tasya cAdho yonirapomukhasaMsthitakozAkArA // 9 // tasyA adhabhUtasya yAdRzyo maJjayastAdRzyo mAMsasya ( maryaH) |taa katukAle sphuditaaH| zoNitalavAn vimuJcanti // 10 // kozAkArAM yoni saMprAptAH zukramizritA yadA (te) / tadA jIvotpAde yogyA bhaNitA jinendraH / / 11 // dvAdazabhya eva muhUrtebhya upari vidhvaMsanAgAchati sA tu / jIvAnAM parisaJjayA lakSapRthaktvaM cotkarSAt / / 12 // paJcapaJcAzataH parato. chAyoniH pramlAyate mahilAnAm / paJcasaptatyAH parataH prAyeNa pumAn bhavevIjaH / / 13 / / varSazatAyuSa etat parato yAvad bhavanti pUrvakoTyaH / / dIpa anukrama 56-52-56-56-% [7]] JIMEReatinaatmasan atra garbhavAsa-saMbaMdhI varNanaM kriyate ~5~ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM+saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [1],gAthA [14] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [1] ||14|| -dulA i ng inaa vAsabhAgAu // 14 // 461 / / ratukaDA ya itthI lakkhapuhattaM ca vArasAyonyAhAcArikAsamuhattA / piusaMgna sayapuhattaM pArasa vAsA u gambhassa // 15 // 462 / / dAhiNakucchI purisassa hoi vAmA u| zarAdi isthiyAe u / ubhayaMtaraM napuMse tirie advaiva varisAI // 16 // 463 // imo khalu jIvo ammApiusaMyoge| // 32 // mAUoyaM piumukkaM taM tadubhayasaMsarlDa kalusaM kivisaM tappaDhamayAe AhAraM AhArittA ganbhattAe bakkamai (ma01)(ma02) sattAhaM kalalaM hoi, sattAhaM hoi abbuyaM / ancuyA jAyae pesI, pesIovi ghaNaM bhave // 17 // 464 // to par3hame mAse karisUrNa palaM jAyaI bIe mAse pesI saMjAyae ghaNA taIe mAse mAue DohalaM jaNai cautdhe mAse mAUe aMgAI pINei paMcame mAse paMca piMDiyAo pANi pAyaM siraM ceva nivattei laTTe mAse pittasoNiyaM uvaciNei mattame mAse satta sirAsayAI paMca pesIsayAI nava dhamaNIo navanauyaM dAnamA'mlAnA, (puMsaH) sarvAyuSo viMzatinamabhAgastu / / 14 / / raktotkaTA tu strI, lakSadhakvaM ca, dvAdaza muhUrttAn / pitRsaGkhyA zatapRthakvaM, dvAdaza varSANi garbhasya / / 15 / / dakSiNakukSiH puruSasya bhavati vAmA nu striyAca / ubhayAntaraM napuMsakarUpa, tiradhi aSTAveva varSANi // 16 // ayaM khalu jIvo mAtApitRsaMyoge mAturojaH pituH zukra tattadubhayasaMsRSTaM kalupaM kilviSaM tatprathamanayA''hAramAhArya garbhatayA vyutkAmati / hAm. 1) sapAI karalaM bhavati saptAhaM bhavatyarbudam / arghAjjAyate pezI, pezIto'pi dhanaM bhavet // 17 // tataH prathame mAsi koMna / par3ha jAyate, dvitIye mAse pezI saMjAyate ghanA, tRtIye mAse nAturdohadaM janayati, caturthe mAse mAnuraGgAni prINayati, paJcame mAse paJca // 32 // piNDikAH pANI pAdau zirati niyati, papThe mAse pittazoNitamupacinoti, satrame mAsi sapta zirAzatAni paz2a pezIzatAni nava dhmnaa:| dIpa anukrama [17] JAMERustiniammaunal ~6~ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [2] ||17|| dIpa anukrama [19] "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra -5 (mUlaM + saMskRtachAyA) - mUlaM [2], gAthA [17] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [ 28 ], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA Estimaal ca romakuvasayasahassAI 0000000 nivate, viNA kesamaMsuNA, saha kesamaMsuNA ajuDAo romakRvakoDIu nivatteha 35000000 aTTame mAse vittIkappo havai (sU0 2) (sU0 3) jIvassa NaM bhaMte! gabhagayassa samANassa asthi udhArei vA pAsavaNei vA khelei vA siMghANe yA pittei vA sukkei vA soNiei vA ?, no iNTThe samahe, se keNadvegaM bhaMte! evaM budhai jIvassa bhagayassa samANassa natthi uccAre vA jAva soNiei vA ?, gopamA ! jIve NaM ganbhagae samANe jaM AhAramAhAre taM ciNAi soiMdiyattAe cakkhuiMdriyattAe vANidiattAe jibhidiyattAe phAsiMdiyattAe ahiaTTimiMja kesamaMsuromanahattAe se ee aTTeNaM gogamA ! evaM bucai jIvassa NaM gabhagayassa samANassa natthi udhAre vA jAva soNie yA (sR0 3) (04) jIve NaM bhaMte! gabhagae samANe paha muddeNaM kAvaliyaM AhAraM AhAritae ?, gopamA ! no iNaTTe samahe, se navanavatiM ca romakUpazatasahasrANi nirvarttayati, vinA kezazmazruNA saha kezazmazruNA abhyuSTA romakUpakoTI nirvartayati, aSTame mAse vRttika bhavati (sU0 2) jIvasya bhadanta ! garbhagatasya sataH astyucAro vA prazravaNaM yA niSThIvanaM vA nAsikA lepmA vA vAntaM vA pittaM vA zukre yA zoNitaM vA ?, nAyamarthaH samarthaH, tatkenArthena bhadanta ! evamucyate jIvasya garbhagatasya sato nAstyucAro vA yAvacchoNitaM vA ?, gautama ! jIva garbhagataH sana yamAhAramAhArayati taM cinoti zrotrendriyatayA cakSurindriyatayA prANendriyatayA rasanendriyatayA sparzanendriyatayA asthimAzaramadhuromanakhatayA tad etenArthena gautama! evamucyate jIvasya garbhagatasya sato nAstyuSAro yA yAvacchoNitaM vA (sU0 3) jI * bhadanta ! garbhagataH mana prabhumukhena kAvalikamAhAramAhartuma?, gautama ! nAyamarthaH samarthaH / tatkenArthena bharata ! e-jI ~7~ www Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [4],gAthA [17] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [4] ||17|| 5 taMdulapaikeNaTeNaM bhaMte ! evaM baha-jIve gaM gabhagae samANe no paha muheNaM kAvaliyaM AhAraM AhArittae ?, goyamA uccArAdyacArike 18jIve NaM gambhagae samANe sabao AhArei sabao pariNAmei sabao Usasai savao nIsasaha abhikkhaNaMbhAvaH A AhArei abhikkhaNaM pariNAmei abhikkhaNaM Usasai abhikkhaNaM nIsasai Aica AhAre AhaJca pariNA- hAravidhiH PAmei Ahaca Usasaha Ahaca nissasai, se mAujIvarasaharaNI puttajIvarasaharaNI mAujIvapaDiyaddhA puttajIvaM phuDA tamhA AhArei tamhA pariNAmer3a, avarA'vi ya NaM puttajIvapaDibaddhA mAujIvaphuDA tamhA ciNAi tamhA upaciNAi, se eeNaM adveNaM goyamA! evaM buccai-jIve gaM gambhagae samANe no paha muheNaM kAvali AhAraM AhArittae (sU. 4) (suu05)| jIve NaM gabhagae samANe kimAhAraM AhArei ?, goyamA ! jaM se || mAyA nANAbihAo rasavigaIo tittakaDuakasAyaMbilamahurAI davAI AhArei tao egadeseNaM oamA-131 gataH san na prabhukhena kAvaliphamAhAramAhartum, gautama ! jIvo garbhagataH san sarvata AhArayati sarvataH pariNamayati sarvataH ucchasiti sarvato niHzvasiti abhIkSNamAhArayati abhISaNaM pariNamayati abhIkSNamucchasiti abhIkSNaM niHzvasiti AhatyAhArayati Aitya pariNamayati / Ahatyosasiti Ahatya niHzvasiti, atha mAtRjIvarasaharaNI putrajIvarasaharaNI mAtRjIvaprativaddhA putrajIvaspRSTA tasmAdAhArayati tasmAtAtpariNamavati, aparA'pi ca putrajIvapratibaddhA mAtRjIvaspRSTA tasmAcinoti tasmAdupacinoti, tadetenArthena gautama ! evamucyate-jIvo garbha gataH san mukhena kApalikAhAramAharnu na prabhuH / (sU04) jIvo garbhagataH san kimAhAramAhArayati ? gautama ! yattasya mAtA nAnAvidhA // 33 // 18 rasavikRtIstiktapadukakaSAyAmlamadhurANi vyANyAhArayati tadekadezena oja AhArayati, tasya phalavRntasadRzI utpalanAlopamA bhavati || antaraininema * HENR-555 dIpa anukrama [21] ~8~ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [5],gAthA [17] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [5] ||17|| hAreha, tassa phalapiMTasarisA uppalanAlovamA bhavaha nAbhI, rasaharaNI jaNaNIe sayAi nAbhIe paDiyaddhA nAbhIe, tAo gambho oyaM Aipai, aNhayaMtIe oyAe tIe ganbho'vi vahada jAva jAutti (sU05) (sU06) kaiNaM bhaMte! mAuaMgA paNatA?, goyamA! tao mAuaMgA paNNattA, taMjahA, maMse soNie matthuluMge / kai NaM bhaMte! piuaMgA paNNatA?, goyamA ! tao piuaMgA paNNattA, taMjahA-aDhi advimiMjA kesa-1 maMsuromanahA (suu06)(suu07)| jIva NaM bhaMte! gabhagae samANe naraesu uvavajijA?, gopamA! atthegaie uvavajijA atdhegaie no ubavajijA, se keNa?NaM bhaMte! evaM buccai-jIve gaM gambhagae samANe naraesa atyagaie uvavajijA atdhegaie no ubavajijA?, goyamA! je NaM jIve gambhagae samANe sanI pNciNdie| sadAhiM pajattIhiM pajjasae bIriyaladvIe vibhaMganANaladIe veuvialadIe, veupiladvipatte parANIaM AgayaM sAmAbhiH rasaharaNI jananyAH sadA nAbhI pratibaddhA, tena nAbhinA garbha oja Adatte, abhayAM ojasA tena go'pi vaddhate yApajAta iti (sU05) kati bhadanta ! mAtraGgAni prajJatAni ?, gautama ! trINi mAtranAni prajJaptAni, nadyathA-mAMsaM zoNitaM mastulanam / kati bhadanta ! paitRkAGgAni prajJatAni ? gautama ! zrINi paitRkAgAni prajJApAni, tadyathA--asthi asthimitA keshshmyuromnkhaaH| (06) jIyo bhadanta / / garbhagataH san narakapUrapadyate ?, gautama! atyeka utpayeta astyekako notpadyeta, tatkenArthena bhadanta / evamucyate jIvo garbhagataH sana| narakeSu asyekaka utpayeta astyekako notpayeta?, gautama ! yo jIvo garbhagataH sana sajhI paJcendriyaH sarvAbhiH paryAptibhiH paryAptako vIryalabdhiko vibhamAnalabdhiko vaiziyalabdhikaH, kriyarabdhiprAmaH parAnIkamAgataM zrutvA nizamya pradezAbhikAzayati, niSkAjya baiki-* dIpa anukrama [22] garbhagata-jIvasya narakeSu utpatti: ~9~ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [7],gAthA [17] ---------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka ||17|| + taMdalavasucA nisamma paese nicchrahara nihittA veuvisamugyAeNaM samohaNai samohaNittA cAuraMgiNi sennaM 11 mAtApitrasannAhei sannAhittA parAgIeNa saddhiM saMgAmaM saMgAmei, se NaM jIve atthakAmae rajjakAmae bhogakAmae kAma- gAni nArakAmae atthakaMkhie rajakaMgvie bhogakaMkhie kAmakaMkhie atyapivAsie rajapivAsie bhogapivAsie kAma-ICIkasaratayosApivAsie, tacitte tammaNe tallese tadajhavasie tattivajjhavasANe tayaTThovautte tadappiyakaraNo tammA- pAdaH davaNAbhAvie, eyaMsi ca NaM aMtaraMsi kAlaM karijA neraiesu uvavajijjA, se eeNaM aTeNaM evaM budhai goyamA ! jIve NaM gambhagae samANe neraiesu atyagaie uvava jijA, atdhegaie no uvavajijA (suu07)| (suu08)| jIve NaM bhaMte! gambhagae samANe devaloesu uvavajijA?, goyamA ! asgaie uvavajijA atthegaie no uvavajijA, se keNadveNaM bhaMte! evaM bucai-atdhegaie uvavajijA andhegaie no uvavajijA? | yasamucAtena samavahanti samabahalA cAturaGginI senA sannAvati, sannahya parAnIkena sArddha saGkAma saGkAmayati, sa jIvo'rthakAmako | rAjyakAmako bhogakAmakaH kAmakAmakaH, arthakAzito rAjyakADito bhogakAzitaH kAmakAzitaH, arthapipAsito rAjyapipAsito bhogapipAsitaH kAmaSipAsitaH, tacittasanmanAsla zyastasyavasitastattItrAdhyavasAnaH tadopayuktastadaptikaraNasadbhAvanAbhAvita etsmivedntre| | kAlaM kuryAt nairayikepUtpota, tadetenAi~na evamucyate-gautama! jIbo garbhagataH san nairaSikeSu asyekaka utpayeta astyekako nopota / / ( sU07 ) jIyo bhadanta ! garbhagataH sana devalokepUpayeta? gautama ! astyekaka utpota astyekako nospota / tatkenArthena bhadanta // 34 // evamucyate ? astyekaka utpayeta atyekako notpadyeta?, gautama! yo jIvo garbhagataH san sajJipaJcendriyaH sarvAmiH pAMnibhiH | dIpa anukrama [24] JAHEBuitihaarhade | garbhagata-jIvasya deveSu utpatti: ~ 10~ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [8],gAthA [17] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka ||17|| goyamA! je NaM jIve gambhagae samANe sapaNI paMciMdie sabAhiM pajattIhiM pajattae viuviSaladdhIe cIriyaladIpa ohinANaladvIpa tahAsvassa samaNamsa vA mAhaNassa yA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM sucayaNaM / sucA nisamma tao se bhavada tivasaMvegasaMjAyasahe tivadhammANurAyarase, se gaM jIve dhammakAmae puSaNakAmae maggakAmae mukkhakAmA dhammakaMkhie punnakaMkhie samgakaMkhie mukvakaMkhie dhammapivAsie punnapiyAsiera maggapivAsie muknapivAsie, tacitte tammaNe tallese tadajjhavasie tattibajjhavasANe tadappiya karaNe tayahovautte tambhAvaNAbhAvie, eyaMsi gaM aMtaraMsi kAlaM karijA devaloesu uvavajijjA, se eeNaM aTTeNaM goyamA! evaM bucai-atdhegaie uvavajijA atdhegahae no uvavajillA / / (sU08)(sU09) jIve NaM bhaMte !! gabhagae samANe uttANae vA pAsillae vA aMthakhujae vA acchijja vA ciTThija vA nisIijja vA tuyahija paryAptakaH vaiziyalabdhiko vIryalabdhiko'vadhijJAnalabdhikastathArUpasya zramaNasya vA mAhanasya vA'ntike ekamapyArya dhArmirpha muvacanaM | bhutvA nizamya tataH sa bhavati tInasaMvegasaJjAtazraddhatIpradharmAnurAgaraktaH sa jIvo dharmakAmaH puNyakAmaH svargakAmo mokSakAmaH, dharmakAddhitaH puNyakAzitaH svargaphADino mokSakAzitaH, dharmapipAsitaH puNyapipAsitaH svargapipAsito mokSapipAsitaH, nacittastamanAsaddezyastavyavasitalattInAdhyabasAnastadarpitakaraNastadarthopayuktastadbhAvanAbhAvitaH, etasminnantare cetkAlaM kuryAt devaloke pUtpageta, tadetenArthena gautama! evamucyate atyekaka utpayeta asyekako notpadyeta / / (sU08) jIbo bhadanta ! garbhagataH san uttA-18 nako vA pAcaMgo vA AmrakuTajako vA mAsIta kA tipled vA nipIden vA tvagvatayedvA AzrayedvA zayIta vA mAtari sapantyAM svapiti | 0-550 dIpa anukrama [25] Manimal ~ 11~ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) --------- mUlaM [1],gAthA [21+pra01] ----------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [04] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA cArike prata sUtrAMka // 35 // - -- ||17 +1|| 2055-45-4551--450045-46--X vA Asaija vA saija vA mAUe suyamApIe suyaha jAgaramANIga jAgaraha muhiAe suhio bhavai duhi-garbhAvasthA |Ae ikkhio bhavA?, haMtA goyamA! jIve NaM gabhagae samANe uttANae vA jAva dukviAe dkkhio| bhavA (suu09)(muu010)| dhirajApi hurakkhada samma sArakambaI tao jagaNI / saMvAhaI tupA / rakkhA apaMca gambhaM ca // 18 // 465 // aNusuyaha suyaMtIe jAgaramANIe jAgarai gambho / muhiyAe hoi sahio dahiAe ikkhio hoI // 19 // 466 / ucAre pAsavaNe khele siMghANao'vi se natyi / aTTa'TTI-14 miMjanahakesamaMsuromesu pariNAmo // 20 // 437 // AhAro pariNAmo ussAso taha ya ceva nIsAso / sabapaesesu bhayaI kavalAhAro ya se natthi / / (pra0) evaM budimaigao gambhe saMbasai dukkhio jIvo / paramatamasaMdhayAra amejanabharie paesaMmi // 21 // 468 // Auso! tao navame mAse tIe vA paTuppanne vA aNAgae jApatyA jAgatiM mukhitAyAM mukhito bhavati duHkhitAyA duHkhito bhavati ?, hanta ! gautama! jIvo garbhagataH san uttAnako vA yAvaduHkhivAyAM duHkhito bhavati / / (sU05) khirajAtamapi rakSati samyak saMrakSati tato jananI / saMvAhayati tvagavana yati rakSatyAmAnaM ca garbha | ca // 18 // anuskhapiti svapatyAM jAmatyAM jAgatti garbhaH / mukhitAyAM bhavati sukhito duHkhitAyAM duHkhito bhavate / / 15 / uccAraH praznavarNa zreSmA siddhAnako'pi tasya nAsti / abhyasthimidhAnakhakezazmadhuromanayA pariNAmaH // 20 // AhAraH pariNAma ucchAsanathaiva pariNAmaH / sarvapradezeSu bhavati kabalAhAradha tasya nAsti / / (pra0) evaM zarIramatigato garbha saMvasati jIvaH / paramatamo'ndhakAre'me-18||35 / / bhyabhRte pradeze / / 21 / / AyuSmana ! to navame mAse'tIte vA pratyutpanne cA'nAgate vA caturgAmanyatarat mAtA prasUte, tadyathA-strI kA dIpa anukrama [26] atra garbhAvasthAyA: varNanaM vartate ~ 12 ~ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [10] ||22|| dIpa anukrama [32] Jan Enim "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra - 5 ( mUlaM + saMskRtachAyA) - muni dIparatnasAgareNa saMkalita... mUlaM [10], gAthA [22] ...AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA vA caunhaM mAyA annaparaM payAya, taMjahA isthi vA itthirUveNaM 1 purisaM vA purisakhveNaM 2 napuMsagaM vA napuMgaveNaM 3 biMbaM vA virUveNaM 4 | appaM sukaM bahuM ayaM itthIyA tattha jAyaI / appaM ayaM bahuM sukaM, | puriso tattha jAya / / 22 / / 469 || duhaMpi rattasukkANaM, tulabhAve napuMsao / itthIoyasamAoge, biMbaM (vA) tattha jAya ||22|| 470 || ( sU0 10) ( sU0 11) // aha NaM pasavaNakAlasamayaMsi sIseNa vA pAehiM vA Agacchai samAgacchar3a, tiriyamAgacchai viNighAyamAvajjai (sU0 11) (sU0 12) / koI puNa pAvakArI vArasa saMvacharAI ukosaM / acchai u ganbhavAse asuippabhave asuiyaMmi // 24 // 471 || jayamANassa jaM dukkhaM, maramANassa vA puNo | teNa dukkheNa saMmUDho, jAI sarai na'ppaNo // 25 // 472 / / vissarasaraM rato so joNImuhAu niSphiDai / mAUe appaNo'vi ya veSaNamaDalaM jaNemANe / / 26 / / 473 || ganbhavapani jIvo strIrUpeNa, purupaM vA puruSarUpeNa, napuMsakaM vA napuMsakarUpeNa, vimbaM yA vimvarUpeNa, alpaM zukaM bahAvaM strI tatra jAyate / alpamAcaiva bahu zukraM puruSastatra jAyate ||22|| dvayorapi raktazukayostulyabhAve napuMsakaM khyArttavasamAyoge vimbaM tatra jAyate // 23 // ( sU0 10 ) atha prasavakAlasamaye zIrpaNa vA pAdAbhyAM vA Agacchati samAgacchati, tiryagAgacchati vinidhAtamApayate / (sU0 11) kaJcit punaH pApakArI dvAdaza saMvatsarANyutkRSTataH / tiSThati tu garbhavAse azuciprabhave'cike // 24 // jAyamAnasya yaduHkhaM zriyamANastra vA punaH / tena duHkhena saMmUDho jAtiM smarati nAtmanaH // 25 // visvarasvaraM rasan sa yonimukhAnnirgacchati / mAturAtmano'pi ca vedanAnatulAM janayan ~13~ Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM+saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [11],gAthA [27] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [11] ||27|| AMRENCE - - tadulayAkubhApAgAmma narayasakAsa / bucchA Amajhamamma asuippabhava asuiyAma // 2 // 474 / / pittassa ya zarIrotpAcArike siMbhassa ya sukkassa ya soNiyassa'via majjhe / muttassa purIsassa ya jAyai jaha vakimiucca // 28 // 47 // 2 dahetuH te dANiM soyakaraNaM kerisarya hoi tassa jIvassa? / muphahirAgarAo jassuppattI sarIrassa // 21 // 476 // // 36 // eArise sarIre kalamalabharie amijjhasaMbhUe / niyayaM vigaNijaMtaM soyamayaM kerisaM tassa ? // 30 // 477 / / |Auso! evaM jAyarasa jaMtussa kameNa dasa dasAo evamAhi maMti, taMjahA-pAlA 1 kiDDA 2 maMdA 3 valA ya 4 pannA pa 5 hAyaNi 6 pavaMcA 7 / padabhArA 8 mummuhI sAyaNI ya 10 dasamA ya kAladasA // 31 // 478 / / jAyamittassa jaMtussa, jA sA padamiA damA / na tatva bhuMjiuM bhoga, jaha se asthi ghare dhuvA // 32 // 47 // 1 // 26 // garbhagRhe jIvaH (naraka) kumbhIpAkamahaze / upito'medhyamadhye 'zuciprabhave'ciye // 27 // pittasya ca bhomaNadha zukrasya ca zoNitasyApi ca madhye / mUtrasya purIpasya ca jAyate yathA varcasi kRmirica // 28 // tadidAnI zodhakaraNa kIdRzaM bhavati tasya jIvamva / zukrarudhirAkarAd yasotpattiH zarIrasA / / 29 // etAraze zarIre kalamalabhRte'medhyasaMbhUte / niyataM vigaNyamAnaM zaucamayatvaM kIdRzaM tamyA // 30 // AyuSmana ! evaM jAtasya jantoH krameNa daza dazA evamAkhyAyante,tadyathA-thAlA 1 krIDA 2 mandA 3 balA 4 ca prajJA 5 ca | hApanI 6 apanA 7 / prAgbhArA 8 munmukhI 9 zAyanI 10 vazamA ca kAladazA / / 31 / / jAtamAtrasya jantIyoM sA prathamA dazA / na jAya mittassa jaMtussa, jA sA paTAmiyA dasA / na tattha muhaM varSa vA najAti bAlayA // 1 // bIyaM ca dasa patto, nANAkIlAhiM kII / na ya se kAmabhogesu, tivA upajaI raI // 2 // (prasya) - dIpa anukrama [39] -- - - LAIMERaniyaindiate atra zarIrotpAdahetu: varNyate, prANinAM bAlA-krIDA Adi daza dAzAnAm varNanaM kriyate ~ 14~ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [12],gAthA [33] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [12] ||33|| bIyAe kiyA nAma, jaM naro dsmssio| kiDAramaNabhAveNa, dulahaM gamai narabhavaM // 33 // 480 // taIyAe maMdayA nAma, jaM naro dasamassio / maMdassa mohabhAveNaM, itthIbhogehiM muchibho // 134 // 481 // cautthI u balAnAma, jaM naro dsmssio| samatho palaM dariseDa, jai so bhave niruvAyo // 35 // 482 // |paMcamI u dasaM patso, ANupudhIi jo naro / samattho'tthaM viciMte, kaI cAbhigaccha // 36 // 483 / / NTI u tatra bhoktuM bhogAn (kSamaH ) yadi tasya santi gRhe bhuvAH / / 32 / / dvitIyAyAH krIDA nAma yAM naro dazAmAzritaH / krIDAramaNabhAvena | durlabhaM gamayati narabhavam // 33 // tRtIyAyA mandA nAma yAM naro dazAmAzritaH / mandasya mohabhAvena zrIbhogaichito (bhavati ) // 34 // 3 // | caturthI tu palA nAma yAM naro dazAmAzritaH / samartho balaM darzayituM yadi sa bhavenirupadravaH // 35 // panAmI tu dazAM prApta AnupUrdhyA yo| naraH / samartho'rtha vicintayituM kuTumba pAmigarachati // 36 / / SaSThI tu hApanI nAma yAM naro dazAmAbhitaH / virajyate ca kAmebhya indriyaiH | taraca dasa patto, paMca kAmaguNe mro| samatyo bhuji bhora, ise asthi ghare ghumA / / / iti jIrNapratI // 580-10 titau ca / 'mukhadussAI bahuM ANati' ityaathmaayottraa|| jAtamAtraya jamtoryA sA prathamA dazA / na satra sukha dukha vA naiva jAgamti baalkaaH||1|| dvitIyA ca vAM prApto nAnAkIDAmiH kIdati / na takha kAmabhogeSu tImopacate ratiH // 1 // tRtIyoM pa dazA prAptaH pana kAmaguNAn naraH / samartho bhoktaM bhogAna yadi takha sandhi gaDe pravAH // / // dIpa anukrama [47]] ca. ma. JAMERatinayamanisha ~ 15~ Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM+saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [12],gAthA [37] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [12] ||37|| 5 tadala- hAyaNI nAma, jaM naro dsmssio| virajaI a kAmesuM, iMdiesu pahAyaI // 37 // 484 // sattamI pa pacaMcA cArike u, jaM naro dsmssio| nicchubhai cikkaNaM khelaM, khAsaI ya khaNe khaNe // 38 // 485 / / saMkuDaavalIcammo, zakam saMpatto aTTami dasaM / nArINaM ca aNiTTho ya, jarAe pariNAmio // 39 // 486 / / navamI mummuhInAma, jaM. dAnaro dsmssio| jarAghare viNassaMte, jIvo vasaI akaamo|| 40 // 487 // hINabhinnasaro dINo, vivarIo vicittao / duvyalo dukkhio supai, saMpatto dasarmi dasaM // 41 // 488 // dasagassa uvakkhevo vIsaivariso u giNhaI vijaM / bhogA yatIsagassa ya cattAlIsassa balameva (vinnANaM) // 42 // 489 // 1 pannAsayassa cak hAyai sahikayassa pAhubalaM / bhogA ya sattarissa ya, asIyayassA ya vinnANaM // 43 // // 49 // nauI namai sarIraM vAsasae jIviraM cayai / kisio'tya suho bhAgo duhabhAgo ya kittio? prahIyate // 37 / / saptamI ca prapaJcA tu yAM naro dazAmAzritaH / niSThIvyati cikkaNaM zreSmANaM kAsate ca kSaNe kSaNe // 38 // saGkacitavalIcarmA saMprApto'STamI dazAm / nArINAM cAniSTazca jarayA pariNAmitaH // 39 // navamI mummuhI nAma yAM naro dazAmAzritaH / jarA-1 gRhe vinazyati jIvo vasatyakAmaH // 40 // hInabhinnakharo dIno viparIto vicittakaH / durbalo duHkhitaH svapiti saMprApto dazamI dazAm | // 41 // dazavarSasyopanayanaM viMzativarSastu gRhAti vidyAm / bhogAzca triMzatkasya catvAriMzatkasya yalameva (vijJAnaM ) // 42 // paJcAza-14 8 . IN||37 // sAkassa yahIyate paSTikasma bAhubalam / bhogAzca saptatikasya azItikasya caiva vijJAnam / / 43 / / navatikasya namati zarIraM varSazate jIvitaM | satyajati / kiyAn atra mukho bhAgo? duHkhabhAgazca kiyAn ? // 44 // (sU0 12) yo varSazataM jIvati sukhI bhogAMva bhunakti / tasyApi / dIpa anukrama [50] JIMERadinaminaar ~16~ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [12],gAthA [45] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [12] ||45|| P // 44 // 491 // (mU012) (mU013) jo vAsasayaM jIvai, suhI bhoge ya bhuNjii| tassAvi seviuM seo, dhammo ya jiNadesio // 45 // 412 // kiM puNa sapaccavAe, jo naro nicdukkhio| suhRyaraM teNa kAyabo, dhammo ya jiNadesio / / 46 // 493 / / naMdamANo care dharma, varaM me laTTataraM bhave / aNaMdamANovi care, mA me pAvataraM bhave // 47 // 49 // navi jAI kulaM vAbi, bijjA vAvi susikkhiyA / tAre naraM va nAriM vA, sarva puNNehiM vahaIte [ // 48 // 495 / / puSaNehiM hAyamANehiM, purisagAro'vi hAyaI / puNNehiM vahumANehi, purisagAro'vi bahuI // 4 // W496 // puNNAI khalu Auso! kicAI karaNijAI pIikarAI bannakarAI dhaNakarAI (jasakarAI) kitti-IA karAI, no ya khalu Auso! evaM ciMteyatvaM-esaMti khalu bahave samayA AvaliyA khaNA ANApANU dhovA lavA, muhuttA divasA ahorattA pakkhA mAsA riU ayaNA saMvaccharA jugA vAsasayA vAsasahassA bAsasayasa-16 sevituM zreyAna dharmadha jinadezitaH // 45 // kiM punaH satyapAye yo naro nityaduHkhitaH / muTutara tena kartavyo dharmadha jinadezitaH // 46 // nandaizcared dharma varaM me laSTataraM bhavet / anandannapi caret mA me pApataraM bhavet / / 47 / / naiva jAtiH kuThaM vA'pi vidyA vA'pi | suzikSitA / tArapani naraM vA nArI vA sarva puNyaiddhate / / 48 // puNyeSu hIyamAneSu puruSakAro'pi hIyate / puNyeSu barddhamAneSu puruSa-1 kAro'pi varddhate // 19 // puNyAni khalu AyuSman ! kRtyAni karaNIyAni prItikarANi varNakarANi dhanakarANi (yazaHkarANi ) kIrtika-16 rANi, na ca khalu AyuSmana ! evaM cintayitavyaM-eSyanti yAdavaH samayA AvalikAH kSaNA AnaprANAH stokA lavA muhUrtA divasA ahorAnAH pakSA mAmA kalayAtayanAni saMvatmarA lagAni varSazanAni varSamahamANi varSazatamAmAta varSakogo garSa moTAgojA.. ga varga / dIpa anukrama [18] JAMERatinatamanama ~ 17~ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [13],gAthA [49] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [13] ||49|| taMdalayAhassA bAsakoDIo vAsakoDAkoDIo jattha NaM amhe bahuI sIlAI bayAI guNAI veramaNAI paJcakakhANAdA dharme'nAcArike posahovayAsAI paDivajissAmo paTTavissAmo karissAmo, tA kimatthaM Auso! no evaM ciMteyadhaM bhavailasyaM yu |aMtarAyabahule khalu ayaM jIvie, ime ca bahave vAiyapittiasibhiyasannivAiyA vivihA rogAryakA phusaMti myaadi|| 38 // 16 jIvi (sU013) (sU014) AsI ya khalu Auso! purvi maNuyA vavagayarogAyaMkA bahuvAsasayasahassa- varNanam jIviNo, taMjahA-juyaladhammiA arihaMtA vA cakkavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA cAraNA vijAharA, te|| Na maNuyA aNativarasomacArurUvA bhoguttamA bhogalakkhaNadharA sujAyasavaMgasuMdaraMgA rattuSpalapaumakaracaraNakomalaMgulitalA nagaNagaramagarasAgaracakaMkagharaMkalakkhaNaMkiyatalA supaiTThiyakummacArucalaNA aNupuSisujAyapIvaraMguliA unnayataNutaMbaniddhanahA saMThiasusiliguDhagupphA eNIkuruviMdAvattavaTTANupuSdhijaMghA samugganibahUni zIlAni bratAni guNAn viramaNAni pratyAkhyAnAni pauSadhopavAsAn pratipatsyAmahe prasthApayiSyAmaH kariSyAmaH, takimatra AyuSman ! nevaM cintayitavyaM bhavati / , antarAyabahulaM khalvidaM jIvitam , ime ca bahavo bAtikapaittikazlaiSmikasAnnipAtikA vividhA rogApAtakAH spRzanti jIvitam // (sU013) AsIraMzca khalu AyuSman ! pUrva manujA vyapagatarogAtakA bahuvarSazatasahasrajIvinastadyathA yugaladhArmikAH antio vA pAsavartino vA baladevA vA vAsudevA vA cAraNA vidyAdharAH, te manujA anativarasomacArarUpA bhogottamA | bhogalakSaNadharAH sujAtasarvAGgasuMdarAGgAH, raktotpalapAkaracaraNakomalAGgulItalAH, naganagaramakarasAgaracakrAkagharAGgalakSaNAlitalAH, sudh-18||38|| |tiSThitakUrmacArucaraNAH, AnupUrvI sujAtapIvarAGgulikAH, nagnatatanutAmranigdhanakhAH, saMsthitamuzliSTagUDhagulphAH, eNIkurugRndAvarttavRttAnupUrvI-1 CANCER * CE dIpa anukrama [63] LIKEBusiniyamala wjanitarian atha yugaladhArmikAdinAM varNanaM kriyate ~ 18~ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [14],gAthA [49] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [14] ||49|| muggagUDhajANU gayasasaNasujAyasannibhorU varavAraNamattatullavikamavilAsiyagaI sujApavaraturayagujjhadesA Ainnayava niruvalevA pamuiavaraturaMgasIhaairegavadiyakaDI sAhaasoNaMdamusaladappaNaniggariyavarakaNagaccharusarisavaravaharavaliamajamA gaMgAvattapapAhiNAvattataraMgabhaMguraravikiraNataruNayohiyaukosAyaMtapaumagabhI-11 raviaDanAbhA ujupasamasahiyasujAyajayataNukisiNaniyAijalaDahasukumAlamauparamaNijjaromarAI jhasavi-18 hagasujAyapINakucchI soyarA pamhaviaDanAbhA saMgayapAsA sannayapAsA suMdarapAsA sujApapAsA miamAi-16 yapINaraipapAsA akaraMDapakaNagaruyaganimmalasujAyaniruvahayadehadhArI pasatyavattIsalavaNadharA kapAgasi-11 lAyalujjalapasasthasamatalauvaciavitthinnapihulavacchA sirivacchaMkiyavacchA puravaraphalihavahipabhuyA bhuyagI-18 saraviulabhogaApANaphalihaucchDhadIhavAhU jugasannibhapINarahaapIvarapauTThasaMThiyaMuvaciyaghaNadhirasuSaddhasuva| jahAH, samudrakanimapragUDhajAnukAH, gajazvasanasujAtasannibhoravaH, mattavaradhAraNatulyavikramavilAsitagatayaH, sujAtavaraturagagukhadezAH, AkIrNayabagnirupalepAH, pramuditavaraturagasiMhAtirekavartitakaTayaH, saMhatasaunandamuzaladarpaNanigAritavarakanakatsarusahagavaravazavalitamadhyAH, gaGgAvartapradakSiNAvarttataraGgabhaGkararavikiraNataruNabodhitavikozIkRtapanagamIravikaTanAbhAH, RjukasamasahitasujAtajApatanukRSNasindhAdeyaladabhasukumAlamRduramaNIyaromarAjikAH, apavihagasujAtapInakukSayaH jhayodarAH padmavikaTanAbhayaH saGgatapArdhAH samatapArdhAH sundarapArdhAH | |sujAtapArdhAH, mitamAtrikapInaratidaSArthAH, apRSThakaraNDakakanakarucakanirmalasujAtanirUpahatadehadhAriNaH prazastadvAtriMzatabhaNadharAH kanaka-1 | zilAnalojjAlapAnamamanopacinavistIrNapRthulavanamaH zrIvatmAktivAmaH paravarapariSavartitabhUjAH bhajagezvaravipalabhoga zarIra)-II 9 + dIpa anukrama [64] +- JAMERadimamminine ~ 19~ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [14] ||49|| dIpa anukrama [64] mUlaM [14], gAthA [ 49] muni dIparatnasAgareNa saMkalita .. ...AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA 5 taMdulavai cArike // 39 // "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra -5 (mUlaM + saMskRtachAyA) - Jan Eatinimas susiliTThapavasaMdhI rattatalobaciyamauyamaMsala sujAyalakkhaNapasatya acchidajAlapANI pIvaravahiyasujAyakomalavaraMguliA taMvataliNasuiruninakkhA caMdapANilehA sUrapANilehA saMkhapANilehA cakkapANilehA sotthiapANilehA sasiravisaMkhacakasotthiyavibhattasuvirazya pANilehA varamahisavarAhasIhasala usa bhanAgavaraviulaunnayama udakakhadhA cauraMgula supamANakaMbuvarasarisagIvA avadviasuvibhattacitamaMsU maMsalasaMThiyapasatyasaddalavilahaNuA oaviyasilappavAla viphalasaMnnibhAvaruddhA paMDurasasisagalavimalanimmala saMkhagokhIrakuMdadagarayamuNAliyA dhavaladaMtasedI akhaMDatA aphuDiyadaMtA aviralatA suniddhadaMtA sujAyadaMtA egadaMtasedI viva aNegadaMtA huyavahaniddhaMta dhoyatattatavaNijvarattata latAlujIhA sArasanavathaNiyama huragaMbhIra kuMcanigghosa duhisarA garulAyayatuMganAsA avadAri apuMDarIyavayaNA kokA siyadhabalapuMDariyapattalacchA AnAmiacAvaAdAnaparipotkSipradIrghabAhavaH, yugasannibhapIna ratidapIvaraprakoSThasaMsthitopacitaghana sthira subaddhasuttasuSTiparva sandhayaH raktatalopacitamRduka| mAMsalasujAtalakSaNaprazastAcchidrajAlapANayaH, pIvaravartitasujAtako malavarAGgulikAH, tAmraThina zuciruciranigdhanakhAH candrapANirekhAH sUryapANirekhAH zaGkhapANilekhAcakrapANirekhAH svastikapANirekhAH zaziravizaGkhacakrasvastika vibhacchasuviracitapANirekhAH, varamaddiSavarAhasiMhazArdU urpabhanAgava ravipulonnata mRduskandhAH, caturaGgulasupramANakambuvarasaharamISAH avasthitavibhaktacitrazmakA mAMsala saMsthitaprazastazArdUlavipulaDnukAH, parikarmitazilApravALavimbaphalasannibhAvaroSThAH pANDurazazizakalavimalazaGkhagokSIrakundadakara jo mRNAlikAghava ladantazreNikAH akhaNDadantA asphuTitadantA aviraladantA musnigdhadantAH sujAtadantAH ekadantazreNIvAne kadantAH dutavanirmAtadhautaptatapanIya rakatalatA Farate they ~20~ yugmyAdivarNanam // 39 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [14],gAthA [49] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [14] ||49|| hai ilakiNhacihurarAisusaMThiyasaMgayaAyayasujAyabhumayA allINapamANajuttasavaNA susavaNA pINamasalaka boladesabhAgA airuggayasamaggasunidacaMdadasaMThianiDAlA uddhavapaDipunnasomavayaNA chattAgArasamaMgadesA ghaNaniciyasubaddhalakkhaNunnayakUDAgAraniruvamapiDiyaggasirA huyavahaniddhatadhoyatatsatavaNijakesaMtakesabhUmI sAmalIyoMDhappaNaniciacchoDiamiuvisayamuhamalakkhaNapasatthasugaMdhisuMdarabhuyamoyagabhiMganIlakajalapahaTTa-TU bhamaragaNaniniuraMvaniciyakuMciapayAhiNAvatsamusirayA lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA mANummANapamANapaDipunasujAyasavaMgasuMdaraMgA sasisomAgArA kaMtA piyadasaNA sambhAvasiMgAracAruruvA pAsAIyA darisaNijA abhirUvA paDirUvA, te NaM maNuyA ohassarA mehassarA haMsassarA koMcassarA naMdissarA naMdighosA sIhalujihAH, sArasana vastanitamadhuragammIrako pranirghoSadundubhisvarA garuDAyatarjutuGganAsikAH, vikazitapuNDarIkavadanAH vikazitadhavalapuNDa|rIkapatrAkSA AnAmitacAparucirakRSNacikurarAjImusaMsthitasaGgatAyatamujAtadhruvaH, AlInapramANayuktazravaNAH suzravaNAH pInamAMsalakapoladezabhAgAH, acirohatasamaprasusnigdhacandrArddhasaMsthitalalATAH, uDupatipratipUrNasaumyavadanAH chatrAkArottamAnadezAH dhananicitamubaddhalakSaNomataphUTAphAranibhanirUpamapiNDikAprazirasaH, hutavahanirmAtadhautataptatapanIyakezAntakezabhUmayaH, zAlmalIyoNDanicitacchoditamRduvizada-| sUkSmalakSaNaprazastamugandhisundarabhujamocakarAnIlakamalaprahRSTabhramaragaNasnigdhanikurambanicitakuzcitapradakSiNAvarttamUrddhanirojAH, lakSaNavya-13 janaguNopapetA mAnonmAnapramANapratipUrNamujAtasarvAGgasundarAjAH zazisaumyAkArAH kAntAH priyadarzanAH sadbhAvabAradhArarUpAH prAmAdIgaDa darzanIyA abhirUpAH pratirUpAH, te manujA oghabarA meghambarA haMsambarAH kau samparA nandIparA nadIyogA: siM I PI dIpa anukrama [64] 84505 JIMEResrinivamaiana ~ 21~ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [14],gAthA [49] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [14] ||49|| tavalAsarA sIhaghosA maMjussarA maMjughosA sussarA susaraghosA aNulomavAuvegA kaikaggahaNI kavoyapariNAmA | cArakAsauNIphosapiTutarorupariNayA paumuppalasugaMdhisarisanIsAsA surabhivayaNA chavI nirAyaMkA uttamapasatthA-11 yugmyAdiisesaniruvamataNU jallamalakalaMkaseyarapadosavajjiyasarIrA niruvaleyA chAyAuz2oviyaMgamaMgA bajarisahanA- varNanam // 40 // rAyasaMghayaNA samacauraMsasaMThANasaMThiyA chadhaNusahassAI uhUM uccatteNaM paNNattA, te NaM maNuyA do chappannapiTTa karaMDagasapA paNNAttA, samaNAuso!, te NaM maNuyA pagaibhaddayA pagaiviNIyA pagaiuvasaMtA pagaipapaNukoha-11 FmANamAyAlobhA miumaddavasaMpannA allINA bhaddayA viNIyA appicchA asannihisaMcayA acaMDA asimasi-1 kisivANijjavivajiyA viDimaMtaranivAsiNo icchiyakAmakAmiNo gehAgArarukkhakayanilayA puDhavipuSphapha lAhArA te NaM maNuyagaNA papaNattA / / (sU014)(sU015) AsI ya samaNAuso! purSi maNuyANaM chabihe 18 svarA majupoSAH sukharAH sukharapoSAH anulomavAyuvegAH kaGkamahaNayaH kapotapariNAmAH zakunIposapRSThAntarorupariNatAH padyotpalasugandhasa-| raganiHzvAsAH surabhivadanAH chavimantaH nirAtakA uttamaprazastAtizeSanirupamatanavaH jahamalakalaGkaravedarajodopavarjitanirupalepazarIrAH, chAyodyotitAGgopAGgAH, varSabhanArAcasaMhananAH samacaturakhasaMsthAnasaMsthitAH paddhanuHsahasrANyUddhacittvena prAptAH, te manumAH padapaJcAzadadhikadvizatapRSThakaraNDakAH prajJaptAH, zramaNAyuSman ! te manujAH prakRtibhadrakAH prakRtivinItAH prakRtyupazAntAH prakRtipratanukrodhamAnamAyAlobhAH mRdu-18 mArdavasaMpannA AlInA bhadrakA vinItA alpecchA asaMnidhisaMcayA adhaNDAH asimaSIkRSivANijyavivarjitA viDimAntaranivAsinaH Ipsita- // 40 // kAmakAmAH gRhAkArakSakatanilayAH pRthivIpuSpaphalAhArA te manujagaNAH prajJatAH (sU014) AsIraMbha amaNAyuSman ! pUrva manujAnAM pavidhAni | dIpa anukrama [64] ~ 22 ~ Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [15],gAthA [10] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [15] ||50|| saMghayaNe, taMjahA-bajarisahanArAyasaMghapaNe 1 risahanArAyasaMghayaNe 2 nArAyasaMghayaNe 3 addhanArAyasaMghayaNe! INI4 kIliyAsaMghayaNe 5 chevaTThasaMghayaNe 6, saMpai khalu Auso! maNuyANaM chevaTThasaMghayaNe vai / AsI ya Auso!10 purvimaNuyANaM chabihe saMThANe, taMjahA-samacauraMse 1 naggohaparimaMDale 2sAdi 3khuje 4 vAmaNe 5 huMDe 6, saMpadA khalu Auso! maNupANaM huMDe saMThANe vai / / (sU015)(sU016) saMghayaNaM saMThANaM uccattaM AuyaM ca maNuyANaM / aNusamayaM parihAyada osappiNikAladoseNaM // 50 // 497 / / kohamayamAyalobhA, ussannaM bahue ya maNuyANaM / kUDatulA kUDamANA teNa'NumANeNa sarvati / / 51 // 498 // visamA aja tulAo visamANi ya jaNavaesu mANANi / visamA rAyakulAI, teNa u visamAI vAsAI // 52 // 499 // visamesu ya vaasesu| huMti asArAI osahivalAI / osahiduvyalleNa ya, AuM parihAyai narANaM // 53 // 500 // evaM parihAya-12 saMhananAni, tadyathA-varSabhanArAcasaMhananaM aSabhanArAcasaM0 nArAcasaM0 arddhanArAcasaM0 kIlikAsaM0 sevArtasaMhananaM, saMprati khalu Aya-TU man ! manujAnA sevA saMhananaM vartate / AsIraMzvAyuSman ! pUrva manujAnA paddavidhAni saMsthAnAni, tadyathA-samacaturasra myapodhaparimaNDalaM | sAdi kuTajaM vAmanaM huNDa, samprati khalu AyuSman ! manujAnAM huNDaM saMsthAnaM vartate / (sU015) saMhananaM saMsthAnamuJcatvamAyudha manu-| jAnAm / anusamayaM parihIyate 'vasarpiNIkAladopeNa // 50 // phrodhamadamAyAlomA utsannaM bar3hate ca manuSyANAm / kUTatulAH phUTamAnAstenAnumAnena sarvamiti / / 51 // viSamA adya tulA viSamANi ca janapadepu mAnAni / viSamANi rAjakulAni tena tu viSamANi varSANi | // 52 // viSameSu ca varSeSu bhavantyasArANyauSadhibalAni / auSadhidaurbalyena ca AyuH parihIyate narANAm / / 53 // evaM parihIyamANe *SASARA dIpa anukrama [66] JABERealininamaina IKI ~ 23~ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [14] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA kA prata sUtrAMka [16] ||14|| R- taMdulayAmANa lAga caduva kAlapabAma / ja dhammiyA maNUsA sujIviyaM jIviyaM tesi // 54 // 501 // Auso se sahananasa cArike jahA nAmae ke purise pahAe kapalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte sirasiNhAe kaMThamAlakaDe Avi-IA sthAnAni damaNisuvaNe ahaasumahagyavatvaparihie caMdaNokkiNNagAyasarIre sarasasurahigaMdhagosIsacaMdaNANulittagatte 8 // 41 // suimAlAvannagavilevaNe kappiyahAradvahAratisarayapAlaMbapalaMyamANe kaDisusayasukayasohe piNiddhagevile aMgulijagalaliyaMgayalaliyakayAbharaNe nANAmaNikaNagarayaNakaDagatuDiyathaMbhiyabhue ahiarUle sassirIe kuMDa-12 lujobiyANaNe mauDadittasirae hArucchayasukayaraiyavacche pArlayapalaMbamANasukayapaDauttarije muriyApiMgulaMgulie nANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihanighaNoviyamisimisiMtaviraiyasusiliTsavisiTThalaTThaAviddhavIra| valae, kiM pahuNA?, kapparukkhae va alaMkiyavibhUsie suipayae bhavittA ammApiyaro abhivAdaijA, loke candravatkRSNapakSe ye dhArmikA manuSyAsteSAM jIvitaM mujIvitam / / 55 / / AyuSman ! sapathA nAma kazcit puruSaH sAtaH kRtavali. karmA kRtakautukamaGgalaprAyazcittaH zirasinAtaH kaNThekRtamAlaH AviddhamaNimuvarNaH parihitAhatamumahAvasaH candanacarcitagAtrazarIraH / sarasamurabhigandhagozIrSacandanAnulitagAtraH zucimAlAvarNa kavilepanaH kalpitahArAhAravisarikapralambamAnamAlambaH kaTisUtrakamukRtazobhaH | pinadvaveyako'GgulIyakalalitAgadalalitakacAbharaNaH nAnAmaNikanakarana kaTakaTikastambhitabhujaH, adhikarUpaH sazrIkaH, kuNDalodyotitAnanaH mukuTa dIpaziraska: hArAvastRta sukRtaratidavakSAH pralambamAnanAlambasukRtapaTottarIyaH mudrikApiGgalAGgulikaH AviddhanAnAmaNikanakaraavimalamahApanipuNaparikarmitadIpyamAnaviracitamubhiSTaviziSTalaSTavIravalayaH, kiMbahunA? kalpavRkSa ivAlAtavibhUSitaH zuciprayato bhUtvAkA CACK dIpa anukrama [71] CACANCATE // 41 CAMERessaniiomaina ~ 24~ Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [14] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [16] ||14|| tae NaM taM purisaM ammApiyaro evaM vaijA-jIva puttA! vAsasayaMti, taMpi AI tassa no bahupaM bhavai, kamhA?, vAsasayaM jIvaMto vIsaM jugAI jIvai, bIsa jugAI jIvaMto do ayaNasayAI jIvai, do ayaNasayAI jIvaMto cha uUsayAI jIvai, cha uUsayAI jIvaMto pArasa mAsasayAI jIvai, bArasa mAsasayAI jIvaMto ciuvIsaM pakkhasayAI jIvai, cauyIsaM pakkhasayAI jIvaMto uttIsaM rAiMdiasahassAI jIvai, chattIsaM rAI-181 dAdiyasahassAI jIvaMto dasa asIyAI muhattasayasahassAI jIvai, dasaasIAI muhuttasapasahassAI jiivNto|| |cattAri UsAsakoDisae satta ya koDIo aDayAlIsaM ca sayasahassAI catsAlIsaM ca UsAsasahassAI jIvai, cattAri ya UsAsakoDisae jAva cattAlIsaM ca UsAsasahassAI jIvaMto addhatevIsaM taMdulavAhe bhuMjaha, kahamAuso! addhattevIsaM taMdulavAhe bhuMjaha?, goyamA! dubbalAe khaMDiyANaM baliyAe chaDiyANaM khada-13 mAtApitarAvabhivAdayet , tatastaM puruSa mAtApitarAvevaM vadetAM-jIva putra! varSazatamiti, tadapi ca tasya no bahu bhavati, kasmAt ? varSazataM jIvana IP viMzati yugAni jIvati, viMzati yugAni jIvana dve avanazate jIvati, dve ayanazate jIvana SaD mAtuzatAni jIvati, par3a RtuzatAni jIvana 31 dvAdaza mAsazatAni jIvati, dvAdaza mAsazatAni jIvana caturvizatipakSazatAni jIvati, caturvizatipakSazanAni jIvana patriMzataM rAtridivasaha-| khANi jIvati, patriMzadvAtriMdivasahasrANi jIvana azItisahasrAdhikadazamuhUrtazatazahasrANi jIvati, azI tisahasrAdhikadazamuhUrttazatasaha-18 srANi jIvan catuHzatasaptakoTyaSTacatvAriMzallakSacatvAriMzatsahasrocdAsAn jIvati, catuHzatasaptakoTyaSTacatvAriMzanacatvAriMzatsahasrocchAsAna jIvan arddhatrayoviMzatiM tandulavAhAna bhunakti, kathamAyuSman ! arddhatrayoviMzati tandulabAhAna bhunakti ? gautama! durvalayA khaNDitAnAM balavatyA meM dIpa anukrama [71] 22--02 JAMERadimamminine Farthamarsaathwom Ayu-gaNanAyai zAztriya-gaNita darzayate, tandulasya upamA dvArA manuSyANAm AhArasya varNanaM -- ~ 25~ Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [15] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA -% prata sUtrAMka [16] ||55|| -4 cArikeliyANaM patthaeNaM, saMviya NaM pasthae mAgahae, kallaM pattha 1 sAyaM pattho 2, causahisAhassIo mAgahaogaNanA IRpattho, ghisAhassieNaM kavaleNaM yattIsaM kavalA purisassa AhAro, ahAvIsaM indhipAe, pauvIsaM paMDagassa. // 42 // evAmeva Auso! epAe gaNaNAe vo asaIo pasaI do pasAo ya sejhyA hor3a cattAri seiyA kulao pUcittAri kulayA pattho cattAri patyA ADhagaM sahie ADhagANaM jahAe kuMbhe asII ADhayANa majisame kuMbhe "AdagasayaM ukkosae kuMbhe adveva ya ADhagasayANi bAhe, eeNaM bAhappamANeNaM advattevIsaM taMdulavAhe bhuMjaDa, teya gaNiyanidhihA-cattAri ya koDisayA sahi ceva ya havaMti koddiio| asIiMca taMdulasayasahassANi havaMtittimakkhAyaM 4608000000 // 55 // 502 // taM evaM adbhattevIsaM taMdulavAhe bhuMjato advaNTe muggakuMbhe chaTitAnAM khadiramuzalapratyAhatAnAM vyapagatatupakaNikAnAmakhaNDAnAmasphuTitAnA phalakasAritAnAmekaikayI jAnAM sArddhadvAdazapalAnAM (tandulAnA) prasthakaH, so'pi ca prasthako mAgadhaH, prAtaH prasthakaH sAyaM prasthakaH, catuHSaSTisahasratandulo mAgadhakaH prasthaH, dvisAhani keNa kavalena dvAtrizat kavalAH puruSasyAhAraH, aSTAviMzatiH khiyAH, caturviMzatiH paNDakasya, evamevAyuSmana ! enayA gaNanayA dve amRtI pramRtiH, dve pramRtI setikA bhavati, catasraH sevikAH kulavaH, catvAraH kulavAH prasthaH, catvAraH prasthAH ADhakaH, paTyA''TakAnAM jaghanyaH kumbhaH, azIyA'5- DhakAnAM madhyamaH kumbhaH, ADhakazatamutkRSTaH kumbhaH, aSTaivA''ukazatAni bAhaH, etena vAhapramANenAtriyoviMzatiM tandulavAhAna mule, te ca // 42 // gaNitanirdiSTA:-catvAri ca koTizatAni paSTizcaiva bhavanti koTyaH / azItizca tandulAnAM zatasahasrANi bhavantItyAkhyAtam // 55 / / tade 4 4-5 * dIpa anukrama [72] JIntbratihaniindian ~ 26~ Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [16] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [16] ||56|| muMjai aNDe muggakuMbhe bhuMjato caubIsaM hATagasayAI bhuMjai cavIsaM jehAdagasayAI bhuMjato uttIsa lavaNapalasahassAI bhuMjai chattIsaM lavaNapalasahassAI bhuMjaMto uppaDasADagasayAI nipaMsera domAsieNaM|8| pariahaeNaM mAsieNa vA pariyaTTeNaM vArasa paDasADagasayAI niyaMsei / evAmeva Auso! vAsasayAupassa savaM gaNioM tuliaM maviyaM nehalavaNabhoyaNacchAyaNaMpi, evaM gaNiyappamANaM duvihaM bhaNiyaM maharisIhi, jassa'sthi tassa gaNijai, jassa natthi tassa kiM gaNijjai / babahAragaNia diDhe suhumaM nicchayagargha muNeyam / / jaha eyaM navi evaM visamA gaNaNA muNeyavA // 56 // 503 // kAlo paramaniruddho avibhajo taM tu jANa samayaM. tu / samayA ya asaMkhijjA havaMti ussAsanissAse // 57 // 504 // haTThassa aNavagallassa, niruvakiTTassa | vijaMtuNo / ege UsAsanIsAse, esa pANutti bubai / / 58 // 505 / / satsa pANUNi se thove, satta thovANi se bamajhatrayoviMzati tandulavAhAna bhuJjana arddhaSaSThAna mugakumbhAn bhunakti, arddhaSaSThAna mudkumbhAna bhuJjan caturvizati snehADakazatAni bhunakti, caturvizatiM nehATakazatAni bhulana patriMzataM lavaNapalasahasrANi muGkte, patriMzataM lavaNapalasahasrANi bhuJjan SaT paTazATakazatAni pari-| dadhAti dvimAsikena parivana, mAsikena vA parivartena dvAdaza paTazATakazatAni paridadhAti, evamevAyuSman ! varSazatAyuSkasya sarva gaNitaM | tulitaM mApitaM, nehalavaNabhojanAcchAdanAnyapi, etadgaNitapramANaM dvividhaM bhaNitaM maharSibhiH / yasyAsti tasya gaNyate, yasya nAsti tasya kiM. gaNyate / / vyavahAragaNitaM dRSTaM sUkSmaM nizcayagataM zAtavyam / yadyetad naivaitad viSamA gaNanA jJAtavyA // 56 // kAlaH paramaniruddho'vi-18 bhAnyo jAnIhi samayam / samayAzcAsaloyA bhavata ucchAsaniHzvAsau / / 57 / / haSTalyAnavakalpasya nirupaSTiSTasya jantoH / eka usaTTA-18 ACACACOCCALCCCSK dIpa anukrama [4] ca. sa.8 4 JAMERatinanathanama manuSyasya uzvAsa-ni:zvAsasya varNanaM ~ 27~ Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [19] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [16] ||59|| 5 taMdula- lave / laSANaM sattahattarIe, esa muhUtte viyAhie // 59 // 506 // egamegassa NaM bhaMte! muhatsassa kevaDyA zvAsAdicArike usAsA viyAhiyA ?, goyamA |-tinni sahassA sasa ya sayAI tevattariM ca UsAsA / esa muTutto bhaNiomAnaM nA sahi arthatanANIhiM / / 60 / / 507 // do nAliyA muhato saddhi puNa nAliyA ahortto| panArasa ahoratAlikAdipakkho pakkhA dudhe mAso // 61 // 508 // dADimapupphAgArA lohamaI nAliA u kaayvaa| tIse talammi rItizca viraM chipamANa puNo vocchaM / / 62 // 509 // channaDaI pucchavAlA tivAsajAyAe~ gotihANIe / assaMvaliyA ujuya nAyarSa nAliyAThi // 13 // 51 // ahavA u pucchavAlA duvAsajApAe~ gayakareNae / do| vAlA u abhaggA nAyaI nAliyAchidaM // 64 // 511 // ahavA suvaNNamAsA cattAri suvaTiyA ghaNA suuii| cauraMgulappamANaM nAyacaM nAliyAchidaM // 35 // 512 // udagassa nAliAe bhavaMti do ADhayAu parimANaM / manivAsa eSa prANa ityucyate // 58 // te sama prANAH toke, te sapta stokA lave / lavAnAM saptasaptatireSa muhUrto vyAkhyAtaH // 59 // 4 ekaikakha bhadanta ! muhUrtasya kiyanta usAsA vyAkhyAtAH? gautama! trINi sahasrANi sapta ca zatAni trisaptatizyocchAsAH / eSa muhUttoM bhaNitaH sarvairanantajJAnibhiH // 60 // nAlike muhUrtaH paSTiH punarnAlikA ahorAtraH, patrAdazAhorAtrAH pakSA, pakSI dvau mAsaH // 61 // dADimapuSpAkArA lohamayI nAlikA tu karttavyA / tasyAtale chidraM chidrapramANaM punarvakSye / / 62 / / SaNNavatiH pucchavAlAvivarSajAtAyA 24 govatsikAyAH / asaMvalitA RjuphA jJAtavyaM nAlikAchidram / / 63 / / athavA tu punchavAlau dvivarSajAtAyA gajakalamikAyAH / dvau 4 // 43 // vAlI abhanau jJAtavyaM nAlikAchidram // 64 // athavA suvarNamASAzcatvAraH suvartitA ghanA suucii| caturanulapramANA jJAtavyaM nAlikA dIpa anukrama [77] CAMER JAHEbastiharanaarIA ~ 28~ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [66] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [16] udagaM ca bhANiyacaM jArisayaM taM puNo pucchaM // 66 // 513 // udagaM khalu nAyacaM kAya dUsapaTTaparipUrNa / mehodagaM pasannaM sAraiyaM vA girinaIe // 67 // 514 // vArasa mAsA saMvaccharo u pakkhA ya te u cavIsaM / tinneva ya saTThisayA havaMti rAiMdiANaM ca // 68 // 515 // egaM ca sayasahassaM terasa ceva ya bhave shssaaii| egaM ca sayaM nauyaM havaMti rAIdiUsAsA // 69 // 516 // tittIsa sayasahassA paMcANauI bhave sahassAI / satta ya sayA aNUNA havaMti mAseNa UsAsA // 70 // 517 // yatsAri ya koDIo satteva ya huMti sayasahassAI / aDayAlIsasahassA cattAri sayA ya variseNaM / / 71 // 518 // cattAri ya koDisayA satta ya koDIo TuMti aparAo / aDayAla sayasahassA cattAlIsaM sahassA ya // 72 // 519 // vAsasapAussee ussAsA ||66|| dIpa anukrama [85] chidram // 65 // udakasya nAlikAyAM bhavato ve ADhake parimANam / udakaM pa bhaNitavyaM yAdRzaM tatpunarvakSye // 66 // udakaM khalu jJAtavyaM |kartaNyaM dUpyapadaparipUtam / meghodakaM prasannaM zAradikaM vA girinadyAH // 67 // dvAdaza mAsAH saMvatsaraca pakSAstu te caturviMzatiH / / pINyeva ca zatAni padAdhikAni bhavanti rAtriMdivAnAm // 68 // ekaM ca zatasahasraM trayodazaiva bhaveyuH sahasrANi / ekaM ca zataM navatya|dhikaM bhavanti rAtridivocchAsAH // 69 // trayastriMzacchatasahasrANi pazcanavatiH sahasrANi bhaveyuH / sapta ca zatAnyanyUnAni bhavanti mAseno-| caTTAsAH / / 70 // patasaH kovyaH saptaiva bhavanti zatasahasrANi / aSTacatvAriMzatsahasrANi catvAri ca zatAni varSeNa / / 71 // catvAri koTi-| zatAni sapta ca koTyo bhavantyaparAH / aSTacatvAriMzacchatasahasrANi catvAriMzatsahasrANi // 42 // varSazatAyuSkasyaite ur3AsA etA JAMERananathaiaran ~ 29~ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [73] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA pArika // 44 // prata sUtrAMka [16] ||73|| .......................nnn.5 // 19 // rAhAdA tAsa tu muhuttAzatavAnava sayA u mAseNaM / hAyati pamattANaM na ya NaM abuhA viyANaMti // 74 // 521 // tini sahasse sagale ucAyuSaH zeSAH sae uDavaro harai AuM / hemaMte gimhAsu ya vAsAsu ya hoi nApavaM // 75 // 522 // vAsasayaM paramA itto paMcadaza pannAsa haraha nihAe / itto vIsaha hAyaI pAlatte buhRbhAve ya // 76 // 523 // sIuNhapaMthagamaNe khuhA piyAsA: bhayaM ca soge ya / nANAvihA ya rogA havaMti tIsAi pacchadre // 77 // 524 // evaM paMcAsII naTThA pakSarasameva || jIvati / je huMti vAsasaiyA na pa sulahA vAsasayajIvI // 78 // 525 // evaM nissAre mANusattaNe jiivie| ahivaDate / na kareha caraNadhamma pacchA pacchANutappiha hA // 79 // 526 // puTTammi sayaM mohe jiNehiM varaghammatitthamaggarasa / attANaM ca na yANaha ha jAyA kammabhUmIe // 80 // 527 // naivegasamaM cavalaM jIviyaM vanto jJAtavyAH / prekSasvAyuSaH kSayamahonizaMkSIyamANasya // 73 // rAtriMdivena triMzattu muhUrNa nava zatAni mAsena / hIyante pramattAnAM na caitad abudhA vijAnanti // 74 // trINi sahasrANi saphalAni paT ca zatAni Rtuvaro haratyAyuSaH / hemante bhISme ca varSAmu ca bhavati | sAtavyam / / 75 // varSazataM paramAyuH itaH paJcAzataM harati nidrayA / ito viMzatihIyate bAlatve vRddhabhAve ca // 76 // zItoSNapathi-| |gamanAni kSutpipAse bhayaM ca zokazca / nAnAvidhAca rogA bhavanti triMzataH pazcAddhe // 77 // evaM paJcAzItirnaSTA pAdazaiva jIvanti / / ye bhavanti varSazatikA na ca sulabhA varSazatajIvinaH / / 78 // evaM nissAre manuSyatve jIvite abhipatati / na kuruta caraNadharma hA pvaadnu-15||44|| | tapsyatha / / 79 // ghoSite svayaM oghe [mohe jinairvaradharmatIrthamArge / AtmAnaM ca na jAnItha iha jAtAH karmabhUmyAm // 80 // nadIvegasamaM| dIpa anukrama [92] CAMERessaniiomaina ~ 30~ Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ------------ mUlaM [16],gAthA [81] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA 5-% prata sUtrAMka [16] ||81|| jovaNaM ca kusumasamaM / sukkhaM ca jamaniyattaM tinnivi turamANabhujAI // 81 / / 528 // evaM khu jarAmaraNaM parikhiyaha vaggurA va miyajUhaM / na ya NaM picchaha pattaM saMmUDhA mohajAleNaM // 82 // 529 // Auso! jaMpi imaM sarIraM haTTa piyaM kaMtaM maNupaNaM maNAmaM maNAbhirAmaM dhecaM vesAsiyaM saMmayaM bahumayaM aNumayaM bhaMDakaraMDagasa- mANaM rayaNakaraMDa oviva susaMgoviyaM celApeDAeviva susaMparivuDaM tillapeDAviva susaMgoviyaM mA NaM uNhaM mA 31 hANa sIpaM mA NaM khuhA mA NaM pivAsA mA NaM corA mA pAM vAlA mA NaM daMsA mA NaM masagA mA NaM vAiyapittiyasibhiyasaMnivAiyA vivihA rogAyaMkA phusaMtuttikaDu, evaMpi yAI adhuvaM aniyayaM asAsayaM caova caiyaM vippaNAsadhamma pacchA va purA va avassa viSpacaiyatvaM, eghassavi yAI Auso ! aNupuSeNaM aTThArasa ya &ApiTTakaraMDagasaMdhIo pArasa pAMsulikaraMDayA chappaMsulie kaDAhe bihasthiyA kucchI cauraMguliA gIvA caupa-16 capalaM jIvitaM yauvanaM ca kusumasamam / saukhyaM ca yadaniyataM trINyapi tvaryamAnabhogyAni // 81 // etat khalu jarAmaraNaM parikSipati vA-IN gureva mRgayUtham / na cainaM prekSavaM prAptaM saMmUDhA mohajAlena // 82 // AyuSman ! yadapi cedaM zarIramiSTa priyaM kAntaM manojhaM manomaM mano-13 'bhirAmaM svairya paizvAsikaM saMmataM bahumatamanumataM bhAnukaraNDakasamAnaM ratnakaraNDakamiva musaGgopyaM celamajUSeva susaMparisUtaM tailabhAjanamiva | sumaGgopinaM mA uSNa mA zItaM mA kSudhA mA pipAsA mA caurA mA vyAlA mA daMzA mA mazakA mA ca vAtikapaittikAlaiSmikasAnnipA|tikA vividhA rogAtaGkAH spRzantvitikRtyA, evamapi cAbhuvamaniyatamazAzvataM cayApacavi ke viSaNAzadharma pazcAt purA vA'vazyaM viprahAtayaM, etasyApi dhAyudhamana ! AnupUrveNASTAdaza pRSThakaraNTakasandhayaH dvAdaza pAMzulikaraNDakAH padapAMAlikaH kaTAhaH dvihastikA kukSiH catu-18 dIpa EDEOCOCCANCER anukrama [100] JAMERustamanna ~31~ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [82] ------ muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA cArika prata sUtrAMka [16] ||82|| 5 tadulavAliA jimmA dupaliyANi acchINi caupavAlaM siraM battIsa daMtA sattaMguliyA jIhA aTTapaliya hiya zarIreSTatA paNavIsa palAI kAlija, do aMtA paMcavAmA papaNattA, taMjahA-yUlate ya taNuaMte ya, tattha gaMje se thUlate teNI saMdhyAdi ucAre pariNamaha, tattha NaM je se taNupaMte teNaM pAsavaNe pariNamai, do pAsA paNNasA, taMjahA-vAme pAseTA mAna // 45 // dAhiNe pAse ya, tattha NaM je se vAme pAse se suhapariNAme, tattha paMje se dAhiNe pAse se duhapariNAme / 8 Auso! imami sarIrae sahi saMdhisayaM sattuttaraM mammasayaM tini ahidAmasayAI nava pahAruyasayAI satta sirAsayAI paMca pesIsayAI nava ghamaNIu navanauI ca romakUvasayasahassAI viNA kesamaMsuNA, saha kesamaMsuNA aTnavAu romkuuvkoddiio| Auso! imaMmi sarIrae sahi sirAsayaM nAbhippabhavArNa uhugAmiNINaM siramuvAgayANaM jAu rasaharaNIotti khucaMti, jANaMsi niruvaghAteNaM cakkhusoyaghANajIhAyalaM ca bhavadA rAlikA prIvA patupalA jivA dvipale akSiNI catuSkapAlaM ziraH dvAtriMzadantAH saptAGgalA jilA adhyuSTapalaM hRdayaM paJcaviMzatipalaM kAlegyakaM dve anne paJcavAme prakSase, tadyathA-sthUlAgnaM ca tanvanaM ca, sattat sthUlAnaM tenoccAraH pariNamati, tatra yattattanukAcaM tena prazravaNaM pariNamati, dve pArSe pracase, tadyathA-vAmapA dakSiNapAI ca, tatra yacadvAmapA tatsukhapariNAma, tatra yasadakSiNapA saduHkhapariNAmam / / AyuSman ! asmin zarIre paSTaM sandhizataM saptottara marmazataM trINyasthidAmazatAni nava nAyuzavAni sapta zirAzatAni patra pezIzatAni nava | dhamanyaH navanavatizca romakUpazatasahasrANi vinA kezazmaghuNA adhyuSTA romakUpakoTyaH saha kezavamaSuNA, AyuSman ! asmin zarIre paSTara-1 // 45 // dradhikaM zirANAM zataM nAbhiprabhavANAmUrdhvagAminInAM zira upAgatAnAM yA rasaharaNya ityucyante, yA nirupaghAtena cakSuHzrotramANajihvAvalaM dIpa anukrama [101] JAMERananathaiana ~ 32 ~ Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [16],gAthA [82] ------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [16] ||82|| jANaMsi pavaghAeNaM cakkhusoyaghANajIhAbalaM uvahammai, Auso! imami sarIrae saha sirAsayaM nAbhippa-14 bhavANaM ahogAmiNINaM pApatalamuvagayANaM jANaMsi niruvaghAeNaM jaMghApalaM havA, jANaM va se uvadhAeNaM | sIsaveyaNA addhasIsaveyaNA matthayasUle acchINi aMdhijaMti / Auso! imaMmi sarIrae sarhi sirAsayaM 4 tanAbhippabhavANaM tiriyagAmiNINaM hatvatalamuvagayANaM jANaMsi niruvaghAeNaM yAhubalaM havai, tANaM ceva se uvadhAeNaM pAsaveyaNA pohaveyaNA (pudviveyaNA) kucchiveyaNA phucchimUle bhavai, Auso! imassa jaMtussa sahi sirAsayaM nAbhippabhavANaM ahogAmiNINaM gudapaviTThANaM jANaMsi niruvaghAeka muttapurIsavAukammaM pava-13 |sai, tANaM gheva uvaghAeka muttapurIsavAuniroheNaM arisAo khunbhaMti paMDurogo bhavai, Auso! imassa jaMtussa paNavIsaM sirAo siMbhadhAriNIo paNavIsaM sirAo pittadhAriNIo dasa sirAu sukadhAriNIo,12 ca bhavati, yAsAmupapAtena cakSuHotraghrANajilApalamupahanyate, AyuSman! asmin zarIre patyAdhika zirANAM zataM nAbhiprabhavANAmadho-16 gAminInAM pAdatalamupAgatAnA, yAsAM nirupadhAtena javAbalaM bhavati, yAsAmevopaghAtena zIrSavedanA arddhazIrSavedanA mastakazUlaM (bhavati) akSiNI andhIyete, AyuSman ! asmin zarIre SAdhyadhika zirANAM zataM nAmiprabhavAnA tiryaggAminInAM hasatalamupAgatAnA, yAsAM niru-IN paghAtena vAhubalaM bhavati, vAsAmevopaghAtena pArzvavedanA udaravedanA (pRSThivedanA ) kukSivedanA kukSizUlaM bhavati, AyuSman ! asya jantoH3 SaSTyadhikaM zirANAM zataM nAbhiprabhavANAmadhogAminInA gudapraviSTAnAM, yAsAM nirupapAtena mUtrapurISavAyukarma pravarttate, tAsAmevopaghAtena mUtrapurISavAyunirodhenAAsi kSubhyanti pANDurogo bhavati, AyuSman ! asya jantoH paJcaviMzatiH zirAH zreSmadhAriNyaH, pazcaviMzatiH zirAH *R984 dIpa anukrama [101] atha manuSya-zarIre zirAnAM varNanaM ~33~ Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [16] ||63|| dIpa anukrama [101] "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra -5 (mUlaM + saMskRtachAyA) mUlaM [16], gAthA [82] muni dIparatnasAgareNa saMkalita .. ...AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA tadula cArike // 46 // Estimara satta sirAsayAi gurasarasa tAsUNAI ityApAe vAsUNAI paDaree, AusA imassa jaMtussa kahirasma ADhayaM basAe advAdayaM matthuluMgassa pattho muttassa ADhayaM purIsasssa pattho pittassa kulabo siMbhassa kulabo sukarasa addhakulabo, jaM jAhe duI bhava taM tAhe aipyamANaM bhavai, paMcakoTTe purise chakkoTTA itthiyA, navasoe purise ikArasasoyA itthiyA, paMca pesIsapAI purisamma tIsRNAI itthiyAe bIsUNAI paMDagassa (sU0 16) (sU0 17 ) anyaMtaraMsi kuNimaM jo (jar3a) paripatro bAhiraM kujjA / taM asuraM dadRNaM sathAvi jaNaNI durgachijjA / / 83 / / 530 || mANussagaM sarIraM pUrvayaM maMsasukkahaNaM / parisaMThaviyaM sohara, acchAyaNagaMdhamalleNaM // 84 // // 531 // imaM caiva ya sarIraM sIsaghaDImeyamajjamaMsaTTiyamandhuluMga soNi avAluMDayacammakosanA siyasiMghANayazrImalAlayaM amaNuSNagaM sIsaghaDI bhaMjiyaM galatanaghaNakaNNogaMDatAlu avAluyAvilacikaNaM ciliciliya pittadhAriNyaH, daza zirAH zukradhAriNyaH, sama zirAzanAni puruSasya triMzadUnAni striyAH viMzatyUnAni paNTakasya, Ayudhman ! asya jantoH rudhirasyADhakaM basAyA barddhADhakaM mastuluGgasya prasthaH, sUtrasyADhakaM purISasya prasthaH pittasya kulaba: lepmaNaH kulavaH zukrasyAH, yad yadA duSTaM bhavati tattadA'tipramANaM bhavati paJcakoSThaH puruSaH paTkoSThA zrI navasrotAH puruSaH ekAdazasrotAH strI, paJca pezIzatAni purupasya, triMzadUnAni khiyAH, viMzatyUnAni paNDakasya // ( sU0 16 ) abhyantaramasya kuNimaM yadi parAvartya yAhyaM kuryAt / tadaci dRSTvA sadA (svakA ) 'pi jananI jugupseta // 83 // mAnuSyakaM zarIraM pUtikaM mAMsazukrAsthibhiH / parisaMsthApitaM zobhate AcchAdanagandhamAlyena // 84 // idameva zarIraM zIrSaghaTikAmedomAmAMsAsthimastuluGgazoNita vAluNDakacarmakozanAsikAsiGghAnakamilAlayamamanojJaM zIrSaghaTI kaM PP Fate Use On ~34~ zirAdimAna // 46 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ------------ mUlaM [17],gAthA [84] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [17] ||84|| daMtamalamaila bIbhatthadarisaNijja aMsulagavAhulagaaMgulIyaMguTThaganahasaMghisaMghAyasaMdhiyamiNaM yaharasiAgAraM! nAlakhaMdhacchirAaNegaNhArupahudhamaNisaMdhivaddhaM pAgaDaudarakavAlaM kakkhanikkhuDaM kakkhagakaliaM duraMta adhidhamaNisaMtANasaMtayaM sapao samaMtA parisavaMtaM ca romakUvehi sayaM asuI sabhAvao paramaduggaMdhi kAlijayoMtapittajarahiyayaphephasapilihodaragujAkuNimanavachidhividhividhivitahiyayaM durahipittasiMbhamutsosahAyataNaM sabao duraMtaM gujjhorujANujaMghApAyasaMghApasaMdhiyaM asui kuNimagaMdhi, evaM ciMtijamANaM yIbhasvadarisa|NijaM adhuvaM aniyayaM asAsayaM saDaNapaDaNaviddhasaNadhamma pacchA va purA va avassacaiyavaM nicchapao mudda jANa evaM AinihaNaM, erisaM sabamaNuyANa dehaM, esa paramatyao sabhAvo (sU017)(sU018) sukammi soNiyammi ya saMbhUo jaNaNikRcchimajhami / taM ceva amijArasaM navamAse ghudiuM saMto / / 85 // 532 // galanayanakarNauSThagaNDatAlukaM abAlukhIlagnicchalaM vyalIkaM (cikacikAyamAnaM ) dantamalamalinaM bIbhatsadarzanaM aMzaghAsaGgasyaGgaThanakhasandhisaJcAtasandhitamidaM bahurasikAgAraM nAlaskandhazirA'nekanAyubahudhamanIsandhinaddhaM prakaTodarakapAlaM kakSAniSkuTaM kakSAkakalitaM durantaM adhidhamanIsantAnasantataM sarvataH samantAn parisravadromAJcakUpaiH svayamazuci svabhAvataH paramadurgandhi kAlegyakA apittaJcarahadayaphephasalIhI-| daraguhya kuNimanavandrigaTagAyamAnahRdayaM durabhipittazleSmamUtrauSaghAyatanaM sarvato durantaM guhyorujAnujatApAdasatAtasandhitaM azuci kugi-18 | magandhi, evaM cintAmAnaM bIbhatsadarzanIyamadhruvamaniyatamazAzvataM zaTanapatanavidhvaMsanadharma patrAdvA purA vA'vazyaM tyaktavyaM nidhayataH mA jAnIhi enanAdinidhanaM, ki sarvagana jAnA hA . ...... ...... dIpa anukrama [105] FPRINitPostaUROIN atha kAyasya azucitA varNyate ~35~ Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [17],gAthA [86] -------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA taMdala sArikA // 47 // prata sUtrAMka [17] ||86|| joNImuhaniphiDio dhaNagacchIreNa vahio jaao| pagaIamijjhamaio kaha deho dhodAI sako 1 // 86 // kAyasyA 533 // hA! asuisamuppannA(nayA) niggayA ya jeNa ceva dAreNaM / sattA(ttayA)mohapasattA(ttayA) ramaMti| zucitA tatyeva asuidArammi / / 87 // 534 // kiha tAva gharakuDIrI kaisahassehiM aparitaMtehiM / vanijai asui-18 cilaM jaghaNaMti sakajjamUhi ? // 88 // 535 // rAgeNa na jANaMti ya varAyA kalamalassa niddhamaNaM / tANaM pariNadatI phullaM nIluppalavaNaM va // 89 // 536 // kittiamittaM vapaNe ? amijjhamaiyammi vacasaMghAe / rAgo huna kAyabo virAgamUle sarIrammi // 90 // 537 / / kimikulasayasaMkipaNe asuhamacukkhe asAsayamasAre / seya-15 malapubaDamI nideyaM vaha sarIre // 11 // 538 // daMtamalakaNNagRhagasiMghANamale ya lAlamalabaTule / eyArise bIbhatthe duguMDaNijjaMmi ko rAgo ? // 92 // 539 // ko saDaNapaDaNavikiriNaviddhaMsaNacayaNamaraNadhammammi | tadevAnedhyarasaM nava mAsAna ghuNTitaM sat (tvA AntaH) ||85 // yonimukhanirgataH stanyakSIreNa vRddhi gataH / prakRtyA'medhyamayaH kathaM dehaH zAlayitu zakyaH / / / 86 // hA! azucisamutpannA nirgatA yena caiva dvAreNa / sattvA moiprasaktA ramante tatraivAzucidvAre // 87 // kathaM tAbaddakuTyAH kavisaharaparitAntaiH / varNyate'zucivilaM jaghanaM khakAryamUDaiH iti / / 88 // rAgeNa na jAnanti ca parAkAH kalamalasya nirdhamanam / tataH | (tAsAmakSi) parinandanti phuhanIlotpalavanamiva / / 89 // kiyanmAtraM varNayAmi amethyamaye varca:savAte / rAgo naiva karttavyo viraagmuule| zarIre // 90 // kRmikulazatasaGkIrNe azucAvacokSe'zAzvate'sAre / svedamalacikacikAyamAne nivedaM vrajata zarIre / / 91 // dantamalakarNa- // 47 // gUdhakasiGghAnakamale ca lAlAmalabaTule / etAdRzi bIbhatse jugupsanIye ko rAgaH ? // 92 / / kaH zaTanapatanavikiraNavizvaMsanacyavanamaraNa-10 dIpa anukrama [107] LAIMERuraninamaina ~36~ Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [17],gAthA [93] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [17] ||93|| dehammi ahIlAso? kuhiyakaDhiNakaTThabhUyammi // 13 // 540 // kAgasuNagANa bhakkhe kimikulabhatte ya vAhi-18 dAbhatte ya / dehammi matha(macchobhate susANabhattammi ko rAgo? // 94 // 541 // asuI amijjhapunnaM kuNimaprakalebarakurDi parisavaMti / AgaMtupa saMThaviyaM navacchiddamasAsayaM jANa (jaanne)||95|| 542 // picchasi muha satilayaM savisesaM rAyaeNa ahareNaM / sakaDakkhaM saviyAraM taralachi jovaNadhIe / / 96 // 543 // picchsi| tAbAhiramaTThana picchasI ujAraM kalimalassa / moheNa nacayaMto sIsaghaDIkaMjipaM pipasi // 97 // 544 // sIsaghaDIniggAlaM jaM nidvahasi duguMDasI jaM ca / taM ceva rAgaratto mUDho ahamucchi o piyasi // 28 // 54 // sApUiyasIsakavAla pUhayanAsaM ca pUhadehaM ca / pUiachiTTavichi pUiacammeNa ya piNaddhaM // 19 // 246 // aMja-|| dANaguNasuvisuddhaM pahANuvaNaguNehiM sukumAlaM / pupphummIsiyakasaM jaNei bAlassa taM rAgaM // 10 // 547 // Aja mIsapUrauttia puSphAI bhaNaMti maMdavinANA / puSphAI cia tAI sIsassa pUrayaM muNaha // 101 // 548 // | dharma / dehe 'bhilApaH kudhitakaThinakApThabhUte // 13 // kAkazunobhakSye kRmikulabhate ca vyAdhibhakte ca / dede mRtyu(matsya)bhakte zmazAnabhakte / ko gagaH // 94 / / azukhyamedhyapUrNa kuNimakaDevarakuDi parisravat / AgantukasaMsthApitaM navarichadramazAzvataM jAnIhi (jAne) / / 95 // kSase mukhaM satilaka savizeSa rAgeNAdhareNa / sakaTAkSaM savikAraM varalAkSi yauvananiSAH // 96 // prekSase bAhyamartha na prekSase nijhare | &kalimalamba / moddena natyamAnaH zIrSaghaTIkAdhikaM pibasi / / 97 // zIrSaghaTInirgala vara niSThIbyasi yaza juguSyase / tadeva rAgarako do'timUrSiyataH pibasi // 98 / / pUtikazIrSakapAlaM pUtikanAsaM ca pUtidehaM ca / pUtikacchidravirichadaM pUtikacarmaNA ca pinaddham // 55 // SkAMAR dIpa anukrama [114] +C44* JAHEluatiharanisma atha kAmuka-manuSyaM vairAgya/dharmopadeza: dIyate evaM zarIrasya azucitAyA: varNanaM kriyate ~37~ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [17],gAthA [102] ------------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA 4%95% AISA prata sUtrAMka [17] ||102|| 5 taMdulaya- medo vasA ya rasiyA khele siMghANae ya lubhae a| aha sIsapUrao bhe niyagasarIrammi sAhINo // 10 // kAmukopacArike // 549 // sA kira duppaDipUrA vaccakuDI duppayA navacchiddA / ukaDagaMdhavilittA yAlajaNo aimucchiyaM giddho dezaH // 10 // 550 // ja pemmarAgaraso avayAseUNa gUDha(tha)muttoli / daMtamalacikaNaMge sIsaghaDIkaMjiyaM pipasi // 48 // // 104 // 551 // daMtamusalesu gahaNaM gayANa maMse ya sasayamIyANaM / vAlemu ya camarINa cammana he dIviSANaM |ca // 105 // 552 // pUiyakAe ya ihaM cavaNamuhe nickaalviisttho| Aikkhasu sambhAvaM kimha'si giddho| tumaM mUDha! // 106 // 553 / / daMtAvi akajakarA vAlAvi vivaGamANabIbhacchA / cammapi ya bIbhacchaM bhaNa 8 kimasi taM gao rAgaM? // 107 // 54 // siMbhe pitte mutte gRhammi vasAi daMtakuMDIsuM / bhaNasu kimatthaM aJjanaguNamuvizuddha sAnodvarttanaguNaiH sukumAlam / puSponmizritakezaM janayati bAlasya tadrAgam // 100 // yat zIrSapUraka iti ca puSpANi | | bhaNanti mandavijJAnAH / puSpANyeva tAni zIrSasya pUraka jAnIta // 101 // medo basA ca rasikA zreSmA siddhAnakaM pakSipaitat | asau zIrSapUrako bhavatAM nijazarIre svAdhInaH / / 102 // sA kila duSpatipUrA varSaHkuTI dvipadA navacchidrA / utkaTagandhaviliptA bAlajano'timUrSichato gRddho'tra / / 103 // yat premarAgarakta Aliya gUthamuktolIm / intamalapikaNAnaM zIrSaghaTIkanikaM pibasi | // 104 / / dantamuzalayorSahaNaM gajAnAM mAMse ca zazakamRgANAm / vAleSu ca camarINAM carmanakhayopikAnAM ca / / 105 // pUtikakAye ceha phyavanamukhe nityakAlavizvastaH / Acazva sadbhAvaM kathamasi gRddhastvaM mUDha ! // 106 // dantA api akAryakarA vAlA api vivarddha- // 48 // mAnaSIbhatsAH / carmApi ca bIbhatsa bhaNa kena miSeNa (tasi taM-tasmina tan pra0) gato rAgam // 107 // zreSmaNi pitte mUtre gUthe pr| dIpa anukrama [123] 44564-30-36 ~ 38~ Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [17] ||108|| dIpa anukrama [129] ca. sa. 9 Eatin "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra - 5 ( mUlaM + saMskRtachAyA) - muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. mUlaM [17], gAthA [ 108 ] ...AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA tujhaM asuimmivi vaDhio rAgo? // 108 // 555 // jaMghaTTiyA UrU paTTiyA taTTiyA kaDIpiTTI / kaDipaTTivediyA aTThArasa piTThaaTThINi // 109 // 656 // do acchiTTiyAI solasa gIvaTTiyA muNeyacA / | piTTIpaTTIyAo bArasa kila paMsulI huti // 110 // 557 // aTTikaDhiNe sirahArubaMdhaNe maMsacammalevammi / bihAkoTTAgAre ko bacagharovame rAgo? // 111 // 558 // jaha nAma vacakUvo nicaM bhiNibhiNibhiNaMta kaayklii| kimiehiM sulasulAyaha soehi ya pUyaM bahaha // 112 // 559 // uddhiyanayaNaM khagamuhavikaTTiyaM viSpainabAhulayaM / aMtaviSaTTiyamA sIsaghaDIpAgaDiyaghoraM // 113 // 560 / / bhiNibhiNibhitasaddaM visappiyaM * sulasulaMta soDaM / misimisimisaMtakimiyaM dhividhividhivaMta bIbhatthaM // 114 // 561 // pAgaDiyapAsulIyaM vigarAlaM sukasaMdhisaMghAyaM / paDiyaM niveSaNayaM sarIrameyArisaM jANa / / 115 / / 562 / / bacAo asurabasAyAM dantakuDyAm / bhrUNa kimatra tavAcini api varddhito rAgaH // 108 // jAmorUrU pratiSThitau tatsthite kaTipRSTI / kaTyasthiveSTitAni aSTAdaza pRSThikAsthIni // 109 // dve akSiNo asthinI poDaza zrIvAsthIni jJAtavyAni pRSThipratiSThitA dvAdaza kila pAMzulikA bhavanti // 110 // asthikaThine zirAsnAyubandhane mAMsacarmale / viSThAkoThAgAre ko varcogRhopame rAgaH ? // 111 // yathA nAma varcaH kUpo nityaM miniminibhagatkA kakaliH / kRmibhiH sulasulAyate zratobhina pUtikaM vahati // 112 // uddhRtanayanaM khagamukhavikRSTaM viprakIrNabAhulatam / vikarSitAzramAle zIghaTiyA prakaTitaporatvam // 113 // miniminibhinnAyamAnazabdaM visarpat mulamulAyamAnamAMsapuTam / misimisi misatkRmikaM vividhividhivadvIbhatsam // 114 // prakaTitapAMzulikaM vikarAlaM sandhisaGgatam patitaM nirde Par PP they ~39~ Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [17],gAthA [116] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [04] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA % prata sUtrAMka [17] ||116|| 5 tadulaba-4 tara navahi soehiM parigalaMtahiM / AmagamallagarUva nivvayaM paJcaha sarIre // 116 // 563 // do hatyA do pAyA zarIrasyAcArike sIsaM uccaMpiyaM karSadhammi / kalimalakoTThAgAraM parivahasi duyAduyaM vacaM // 117 // 564 // taca kira rUvavaMta zucitA varcataM rAyamaggamodanaM / paragaMdhehiM sugaMdhaya mannato appaNo gaMdhaM // 118 // 565 // paaddlcNppmlliyaguru||49|| | yacaMdaNaturukavAmIsaM / gaMdhaM samoparaMtaM mannato appaNo gaMdhaM // 119 // 566 // muhavAsasurahigaMdhaM vAtasuhaM / agurugaMdhiyaM aNg| kesA NhANasugaMdhA kayaro te appaNo gaMdho? // 120 // 567 // acchimalo kannamalo khelo siMghANao a pUo a / asuI muttapurIso esote appaNo gaMdho // 121 // (sU019) jAovikA a imAohasthipAo aNegehiM kahavarasahassehiM vivihapAsapaDiyaddhehiM kAmarAgamohehiM vaniyAo tAossAvi erisAo, taMjahA-pagaivisamAo (piyarusaNAo katipapaicaTupparunnAto avakahasiyabhAsiyavilAsa-IN |jakaM zarIrametAdarza jAnIhi / / 115 / / varcaso'zucitare navabhiH zronobhiH parigaladbhiH / AmamalakarUpe nirveda prajata zarIre // 116 / / dvI hastau dvau pAdau zIrSa guNampitaM kabanthe / kalimalakopThAgAre parivahasi zInaM vAcyam // 117 // taca kila rUpavana prajana rAjyamArgamavatIrNam / paragandhaitra sugandha manyamAna Atmano gandham / / 118 / / pATalacampakamallikA'gurucandanaturuSkavyAmizram / gandhaM samavata-] rat manyamAna Atmano gandhama (modase) / / 119 / / mukhavAsasurabhigandha vAtasukhamagurugandhitamAm / kezAH nAnAsugandhAH kataraste | H // 42 // Atmano gandhaH / / 120 / / akSi malaH karNamala zreSmA siddhAnakazca pUtikazca / azucI mUtrapurIpo epa te Atmano gandhaH / / 121 // (sU018) yA api cemA: striyo'nekaiH kavivarasahasravividhapAzapratibaddhaH kAmarAgamUrNitAsA apIdRzyaH, tadyathA--prakRtiviSamAH | 461 dIpa anukrama [137] KRR PUPRABEPRARUDHW striyA: vividha-paryAya-nAmAni (vyutpatti saha) ~ 40~ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [18],gAthA [121] ------------ muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [17] ||121|| SCRACKER vIsaMbhabhUyAo aviNayacAtulIu mohamahAvattiNIo visamAo) piyavayaNavallarIo kaiyavapemagiritaDIo avarAhasahassaghariNIo 4, pabhavo sogassa viNAso balassa sUNA purisANaM nAso lajAe saMkaro aviNayassa nilao niahINa 10 khANI vairassa sarIraM sogassa bheomajjAyANaM Asao rAgassa nilao ducariyANaM mAIe sammoho khalaNA nANassa calaNaM sIlassa vigyo dhammassa arI sAhUNa 20 dUsaNaM ApA rapattANaM ArAmo kammarayassa phaliho mukkhamaggassa bhavaNaM daridassa 24, avi AI tAo AsIviso sAviva kuviyAo mattagao viva mayaNaparavasAo bagghI viva duTThahiayAotaNacchannakRvo vica appagAsahi ayAo mAyAkArao viva uvayArasayAbaMdhaNapaottIo AyarisambiMpiva duggijhasambhAvAo 30 phupha-| yA viva aMtodahanasIlAo naggayamaggo vica aNavahiacittAo aMtodRTThavaNo viva kuhiyahiyayAo kaNha| 1 (priyaroSAH katipayAticAduaruditAH avAkyahasitabhASitavilAsavizrambhabhUtAH avinayavAtyA mohamahAvartinyaH viSamAH ) priyavacanavayaH 2 kaitavapremagiritaTinyaH 3 aparAdhasahasragRhiNyaH 4 prabhavaH zokasya 5 vinAzo balaspa 6 zUnA puruSANAm 7 nAzo lajjAyAH 8 saGkaro'vinayasya 9 nilayo nikRtInAm 10 khAnivarasya 11 zarIraM zokasya 12 bhedo maryAdAnAm 13 Azrayo rAgasya 14 nilayo duzcaritAnAm 15 mAtRkAyAH saMmohaH 16 skhalanA jJAnasya 17 calanaM zIlasya 18 binno dharmasya 19 ariH sAdhUnAM 20 dUSaNamAcAraprAptAnAm 21 ArAmaH karmarajasaH 22 paridho mokSamArgasya 23 bhavanaM dAridyasya 24, apicemA AzIviSa iva 181 kupitAH 25 mattagaja iva madanaparavazAH 26 vyAdhIva duSTahRdayAH 27 tRNacchannakUpa zyAprakAzahadayAH 28 mAyAkAraka ivopacAraza-18| dIpa anukrama [142]] ACK Janthrashtaminalian IAL For Primarisis FaiataURON ~ 41~ Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [18] ||121|| dIpa anukrama [143] "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra - 5 ( mUlaM + saMskRtachAyA) - muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Eaton mais mUlaM [18], gAthA [ 121] ..AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA cArika // 50 // viSa calarasabhAvAo maccho viSa dupariyattaNasIlAo vAnaro biva calacitAo ma viva nivisesAo 40 2 kAlo viva niraNukaMpAo varuNo viba phasahatyAo salilamiva ninnagAmiNIo kivaNo citra uttANaha sthAo narao viva uttAmaNijAo kharo iva dussIlAo dRTThasso viva duramAo bAlo iva muhatahiyayAo aMdhakAramiva duSpavesAo visavalI viSa aNalliyaNijjAo 50 duTThagAhA iva bAvI aNavagAhAo ThANabhaTTo viva isaro appasaMsaNijAo kiMpAgaphalamiva muhamahurAo ritamuTThI viva bAlalobhaNijAo maMsapesIgrahaNamiva sovadavAo jaliyacuDalI viva amuca mANDaNasIlAo ariTThamiva dullaMghaNinAo sAbandhanaprayojyaH 29 Adarzavimyamitra durbhAhya sadbhAvAH 30 (bahujjhisabhAvAo bahuprAsadbhAvAH 30) kumphuka ivAntardahanazIlAH 31 nagamArga ivAnavasthitacittAH 32 antarduSTapraNamitra kudhitahRdayAH 33 kRSNasarpa ivAvizvasanIyAH 34 saMhAra iva channamAyAH 35 sandhyArAga iva muhUrttarAgAH 36 samudravIcaya iva calasvabhAvAH 37 matsya iva duSparivartanazIlAH 38 vAnara iva palacitAH 39 mRtyuriva nirvizeSAH 40 kAla iva niraNukampAH 41 varuNa iva pAzahastAH 42 salilamiva nimnagAminyaH 43 kRpaNa ivottAnahassAH * 44 naraka ibotrAsanIyAH 45 khara iva duHzIlAH 46 duSTAdha va durdamAH 47 bAla iva muhUrttahradayAH 48 andhakAramiva duSpravezAH 49 vipavalIvAnAzrayaNIyAH 50 duSTA vApIvAnabagAhyAH 51 sthAnabhraSTa Izvara ivAprazaMsanIyAH 52 kiMpAkaphalamiva mukhamadhurAH 53 riktamuSTiriva vADhalobhanIyAH 54 mAMsapezIgrahaNamiva sopadravAH 55 pradIptatRNapUlikevAmucyamAnA dahanazIlAH 56 ariSTamiva Par Pethe On ~42~ striyA nAmAni / / 50 / / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [18],gAthA [121] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [5] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka ||121|| kaTakarisAvaNo viva kAlavisaMvAyaNasIlAo caMDasIlo viva dukkharakkhiyAo aivisAo 60 duguMchiyAo duruvacarAo agaMbhIrAo avissasaNiNAo aNavatthiyAo dukkharakkhiyAo dukyapAliyAo araikarAo kakkasAodaDhaverAo 70 rUvasohaggama ummattAo bhuyagagaikuDilahiyayAo kaMtAragaiTThANabhUyAo| kulasayaNamittabheyaNakAriyAo paradosapagAsiyAo kayagghAo balasohiyAo egaMtaharaNakolAo caMca-4 lAo jAiyabhaMDovagArovica (jacabhaMDovarAgo iva) muharAgavirAgAo 80 avi yAI tAo aMtaraMbhaMgasayaM arajuo pAso adAruyA ahavI aNAlassanilao a(Na)ikvA veyaraNI anAmio vAhI aviogo vippalAvo arU ubasaggo raivato cittavinbhamo savaMgao dAho 10 aNabhappasUyA (aNambhA) bajAsaNI 4 asalilappavAho samudarao 93 / / avi yAI tAsi ithiANaM aNegANi nAmaniruttANi purise kAmarAgappadurlakanIyAH 57 kUTakArSApaNa iva kAlavibhabAdanazIlAH 58 caNDazIla ica duHkharakSitAH 55 ativiSAH 60. jugupsanIyAH 61 durupacArAH 62 agambhIrAH 63 avidhamanIyAH 64 anavasthitAH 65 duHparaNyAH 66 duHkhapAkhyAH 67 aratikarAH 68 karkazAH 169 dRDhavairAH 70 rUpasaubhAgyamadonmattAH 71 nujagagatikuTilahRdayAH 72 kAntAragatisthAnabhUtAH 73 kulasvajanamitrabhedanakArikAH R4 paradoSaprakAzikAH 75 kRtanyaH 76 balazodhikAH 77 ekAntaharaNakolAH 78 caJcalAH 79 yAcitabhANDopakAra (jAtyabhAkhaNDoparAga ) iva mukharAgavirAgAH 80 api ca-tA AntaraM bhaGgazatama 81 arajaH pAzaH 82 adArukA'TavI 83 anAlasyanilayaH 84 anIkSyA vaitaraNI 85 anAmiko kayAdhiH 86 aviyogo cipaTApa: 15 agapagargaH 18 gatimAna cittavibhramaH 89 sA-18| dIpa anukrama [143] FarrestEPiratneDHI ~ 43~ Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ----------- mUlaM [18],gAthA [121] ----------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA cArike ICIAL prata sUtrAMka I 5 tadulavaiDiyaddhe nANAvihehi uvAyasayasahassehiM vayaMdhaNamANayati purisANaM no anno eriso arI asthiti nA- 11 nAyAdizArIo, taMjahA-nArIsamA na narANaM arIo nArIo, nANAvihehiM kammehiM sippaDyAehiM purise mohNtitti| | zabdAnA mahilAo, purise matte karaMtitti pamayAo, mahaMta kaliM jaNayaMtitti mahiliyAo, purise hAvabhAvamAiehiM ramaMtitti rAmAo, purise aMgANurAe karititti aMgaNAo, nANAvihesu juddhabhaMDaNasaMgAmADavIsu muhAraNagiNhaNasIupahadukkhakilesamAiesu purise lAlaMtitti lalaNAo, purise joganioehiM vase ThAvi-16 titti josiyAo, purise nANAvihehiM bhAvahiM baNititti vaNiAo, kAI pamattabhAvaM kAI paNayaM savi-18 bhama kAI sAsiva vavaharaMti kAI sattuca roro iva kAI payaema paNamaMti kAI uvaNaesu uvaNamaMti kAI13 kouyanammaMtikA sukaDakkhanirikkhiehiM sabilAsamahurehi uvahasiehi uvagRhiehiM javasadehiM guru(jha)ga-16 |Ggiko dAhaH 90 anadhaprasUtA (anadhA) vAzaniH 91 asalila: pravAhaH 92 samudrarayaH 93 / / api ca tAsAM bINAmanekAni nAmaniru-IN tAni, puruSAna kAmarAgapratibaddhAna nAnAvidhairupAyazatasahasrarvadhabandhanamAnayanti puruSANAM nAnya IdRzo'rirastIti nAryastayadhA-nArIsamA na narANAmarayo nAryaH 1, nAnAvidhaiH karmazilpaiH puruSAna mohayantIti mahilAH 2, puruSAn mattAn kurvantIti pramadAH 3, mahAntaM kaliM, janayantIti mahilikAH (mahalijA ) 4 puruSAna hAvabhAvai ramayantIti rAmAH 5, puruSAnaGgAnurAgAna phurvantIlAjAnAH 6, nAnAvidheSu | yuddhamaNDanasazAmATavISu mudhAraNagrahaNazItoSNaduHkhalezAdiSu puruSAna lAlavantIti lalanAH 7, puruSAna yoganiyogarvaze sthApayantIti | // 51 // yoSitaH 8, puruSAna nAnAvidhaibhavivarNayantIti banitAH 9, kAzcita pramattabhAvaM, kAzcin praNayaM savibhrama, kAtsizabda vAsIya vyava CCCRANE ||121|| dIpa anukrama [143] Jantbuatihanindia ~ 44 ~ Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) ---------- mUlaM [18],gAthA [121] --------- muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [04] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka 448-0---8 ||121|| darisaNehiM bhUmilihaNavilihaNehiM ca AruhaNanaTTaNehi abAlayaucagRhaNehiM ca aMgulIphoDaNadhaNapIlaNakaDitaDajAyaNAhiM tajaNAhiM ca, avi yAI tAo pAso viva sije paMkuva khuppilaM je mathudha mAreuM je aga4ANiva Dahiu~ je asiba chiji je / (mu018) asimasisAricchINaM katArakavADacArayasaCImANaM / ghoraniuraMpakaMdaracalaMtavIbhacchabhAvANaM // 22 // 669 // dosasayagAgarINaM ajasasayavisappamANahi yayANaM / kaiyavapannattINaM tANaM annAyasIlANaM // 23 // 570 // annaM rayaMti annaM ramati annassa diti | 81 ullAvaM / anno kaDayaMtario anno payatare Thavio // 24 // 571 / / gaMgAe bAluyAe sAyare jalaM himavao |ya parimANaM / jaggassa tavassa gaI gambhuppatiM ca vilayAe // 25 // 572 // sIhe kuMTyadhArassa pulaM kuchaharanti kAcina zatruci rora iba kAcit pAdayoH praNamanti, kAzcidupanale rupanamanti, kAzcit kautukanametikRtyA sukaTAbhanirIkSitaH savilAsamadhurairupahasinerupagRhinaipazabdaguru(gha)kadarzana milikhanavilikhaneH ArohaNanartanalikopagRhanai aGgalImoTanastanapIDanakaTI| taTa yAtanAbhisarjanAbhizca / / api ca tAH pAza iva setuM (barddha) pAiva kSemuM mRtyuriva mArayituM agniriva dAdhumasirikha chettum / (sU0) bhasimapIsaSTa zInAM kAntArakapAdacArakasamAnAm / ghorani kurambakandarapaladvIbhatsabhAvAnAm / / 122 // doSazatagargarikANAmayazaHzata-| 31 visarpadRdayAnAm / kaitavaprajJaptIna tAsAmajJAtazIlAnAm / / 123 / / anya rajanti anyaM ramayantyanyasya dadatyulApam / anyaH kaTakA-| santarito'nyaH paTa kAntare sthApitaH / / 124 // gaGgAyA vAlukAyAH sAgare jalasya himavatazca parimANam / umasya tapaso garti garnotpatti | ca banitAyAH / / 125 // mihe kuTumbakArampa poTralaM kukuhAyinaM ashve| jAnanti buddhimanto mahilAhadayaM na jAnanti // 126 / / dIpa anukrama [143] FarmusaisatiwON atha striyAH svabhAva: evaM dharmasya zaraNatvaM varNayate ~ 45~ Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra-5 (mUlaM saMskRtachAyA) --------- mUlaM [18],gAthA [126] ------------ muni dIparatnasAgareNa saMkalita........AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra - [05] "tandulavaicArika mUlaM evaM saMskRtachAyA prata sUtrAMka [18] ||126|| 5 taMdulapa-hAiyaM asse / jANaMti buddhimaMtA mahilAhiyayaM na yAti // 26 // 573 // erisaguNajuttANaM tANaM kaiya- strIsvabhAcArike | vasaThiyamaNANaM / na ha bhe bIsasiyA mahilANaM jIvalogammi // 27 // 574 // ninnayaM ca khalayaM pupphehi dharmasya vivaliyaM ca ArAmaM / nihudviyaM ca dheNuM loevi atilliyaM piMDaM // 28 // 575 // jeNaMtareNa nimisaMti loyaNA dI // 52 // zaraNatA nakkhaNaM ca vigasaMti / teNaMtareNa hiyayaM cittasahassA(viyArasahasA)ulaM hoI // 29 // 576 // jaDDANa buhANaM nidhiSaNANaM ca nivisesANaM / saMsArasUyarANaM kahiyaMpi niratvayaM hoI // 30 // 577 // kiM puttehiM piyAhi / |va atdheNa vitappieNa (vi piDieNa) cahueNaM / jo maraNadesakAle na hoi AlaMvarNa kiMci // 31 // 578 // hai| puttA cayaMti mittA cayaMti bhajAviNaM mayaM cayai / taM maraNadesakAle na cayai subiijjao dhammo (suvia jio) // 32 // 579 // dhammo tANaM dhammo saraNaM dhammo gaI pahaTThA ya / dhammeNa sucarieNa ya gammai aya| IzaguNayuktAnAM tAsAM ka pirivA(kaitava)saMsthitamanasAm / naiva bhavatA vizvasitavyaM mahilAnA jIvaloke // 127 // nirdhAnyaM khalamiva puSpairvivarjita ArAma iva / nirdugdhA ghenuriva atailaH piNDa iva loke yathA (tathA mahilA) // 128 // yasminnantare nimipanti loca-| nAni tarakSaNameva vikasayanti / tasminnantare hRdayaM citta (vicAra) sahasrAkulaM bhavati / / 129 / / jahAnAM vRddhAnAM nirvijJAnAnAM ca nirvizeSANAma / saMsArasUkarANAM kathitamapi nirarthakaM bhavati // 130 / / kiM putraiH priyAbhirvA arthanopArjitena (nApi piNDitena ) bahukena / yo maraNadezakAle na bhavatyAlambanaM kiJcita / / 131 / / putrAstyajanti mitrANi tyajanti bhAryA'pi enaM mRtaM tyajati / tanmaraNadezakAle na // 52 // bajati sudvitIyo (suvyarjito) dharmaH / / 132 // dharmakhANaM dharmaH zaraNaM dharmo gatiH pratiSThA ca / dharmeNa sucaritena ca gamyate'jarAmaraM | -CS dIpa anukrama [148] JAHEbuatinidmin In s jaetireman ~ 46~ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (28) prata sUtrAMka [tc] ||133 -139|| dIpa anukrama [155 -161] "tandulavaicArika" - prakIrNakasUtra -5 (mUlaM+saMskRtachAyA) - Estan man mUlaM [18], gAthA [ 133] ..AgamasUtra - [28], prakIrNakasUtra [05] "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA muni dIparatnasAgareNa saMkalita .. rAmaraM ThANaM // 33 // 580 // pIIkaro vaNNakaro bhAsakaro jasako rahakaro ya / abhayakaranibbur3akaro (ya abhykro| ninyuDakaro ya sayayaM ) pArattaviilao dhammo // 34 // 581 // amaravaresu aNovamarUvaM bhogovabhogariddhI y| vinnANanANameva yalambhai sukaraNa dhammeNaM / / 35 / / 582 // deviMdacakavahittaNAI rajAI icchiyA bhogaa| eyAI dhammalAbhA phalAI jaM bAvi nivANaM / / 36 / / 583 || AhAro ussAso saMdhidhirAo ya romakUbAI / pittaM ruhiraM sukkaM gaNiyaM gaNiyappahANehiM // 37 // 584 // evaM soDaM sarIrassa vAsANaM gaNiya pAgaDamahatthaM / mukasvapaumarasa Ihaha sammattasahassapattassa // 38 // 585 // evaM sagaDasarIraM jAijarAmaraNaveyaNAbahulaM / taha ghattaha kArDa je jaha mucaha sabadukhANaM / / 39 / / 586 / / // tandalAlI pahaNayaM sammattaM // 5 // | sthAnam // 133 // prItikaro varNako bhAHkaro yazaHkaro ratikaraca abhayakaro nirvRtikaraH / (0rAbhayakaro nirvRtikarazca satataM / paratra dvitIyako dharmaH / / 134 // amaravareSvanurUpaM bhogopabhogA Rddhaya / vijJAnaM jJAnameva ca labhyate sukRtena dharmeNa // 135 // devendracakravarttitvAni rAjyAnIpsitA bhogAH / etAni dharmalAbhasya phalAni yacApi nirvANam // 136|| AhAra ucchAsaH sandhayaH zirAca romakUpAni pittaM rudhiraM zukraM ca gaNitaM gaNitapradhAnaiH // 137 // etat zrutvA zarIrasya varSANAM gaNitaM prakaTaM mahArtham mokSapadmAyehadhvaM samyaktvasahasrapatrAya / / 138 // etat zarIrazakaTaM jAtijarAmaraNavedanAbahulam / tathA yatadhvaM karttuM yathA mucyadhvaM sarvaduHkhaiH // 139 // iti tandulavaicArikaprakIrNakaM samAptam // 5 // Parthen munizrI dIparatnasAgareNa punaH saMpAdita: (AgamasUtra 28) "tandulavaicArika" parisamAptaH ~ 47~ Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH 28 pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: sNpaaditshc| "tandulavaicArika-prakIrNakasUtra" [mUlaM evaM chAyAH] | (kiMcit vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "tandulavaicArika" mUlaM evaM saMskRtachAyA:" nAmeNa parisamApta: - Remember it's a Net Publications of jain_e_library's' ~ 48~