Yuktiprakasha Sutram

Author(s): Padmasagar Gani,
Publisher: Mahavir Granthmala

Page 31

युक्ति
टी.-अथ सांख्यमतं निराकरोति-चिच्छाक्त. अहो पुरुष सांख्य तव मते जडापि बुद्धि विच्छक्तिसंक्रान्ति
वशेनाऽजडै वा भासते, अयमर्थ:-बुद्धिर्जडत्वेन न खपरप्रकाशिकाऽस्ति, यदा चैतस्यां चिच्छतेः संक्रमः स्या प्रकाशः
भत्तदा प्रकाशिकापि स्यात् , इत्यजडैव तवाभासते, न चैतयुक्तं, कुत इत्याह-यतः कारणा- यक्तिः संक्रम नामोति, कथ मिति चेच्छृणु, संक्रमणस्तावन्मूर्तधर्म श्चिच्छक्तरमूर्तधर्मत्वात् संक्रमो नोत
अर्थः॥१४॥ | टी. भा.-हवे सांख्यनामतनुं खंडनकरे के. अहो पुरुष सांख्य ! तारा मतमा जड ण बुद्धि चित्
शक्तिनासंक्रमणनावशेंकरीने जडताविनानीज जणाय छे. एवो भावार्थछेके-बुद्धि जडपणायें करीने खपरनोप्रकाश | करनारी छे नही. ज्यारे तेमां चित्शक्तिनुं संक्रमण थाय, त्यारे (ते) प्रकाशवाली पण थाय; मा जडताविनानीज तने भासे छे. ( परंतु) ते युक्त नथी. शामाटे! ते कहेछे-जे कारणथी ( एटले कारणके) चित्शक्ति संक्रमण नथी पामती. केम ? एम जो (कहीशतो) सांभाल ? संक्रमण तो रूपीधर्मवालुंछे, (अने) चित्शक्तिने तो अरूपिधर्मपणुं होवाथी संक्रमण थइशकतुं नधी, एवो काव्यनो अर्थ छे. ॥१४॥
तस्या अथो संभवनेऽपि बुद्धि-जडत्वतो न क्रियते सचेतना ॥
सचेतनस्यापि नरस्य संक्रमात् । यदर्पणो नैव भवेत् सचेतनः ॥ १५ ॥ मू. भा.-वली ते चित्शक्तिसंक्रांतिनो संभवहोते छते पण जडपणाथी बुद्धि सचेतन कराती नथी. केमके। चैतन्यवालाएवा पण पुरुषना मंक्रमणधी दर्पण (कंई) चेतनयुक्त थतुंज नथी. ॥ १५॥