Yuktiprakasha Sutram

Author(s): Padmasagar Gani,
Publisher: Mahavir Granthmala

Page 38

युक्तिप्रकाशः
तदारंभकपरमाणूनामपि नाशः स्यात्, एतच तवाप्यनिष्ट, ननु पूर्व दृश्यमाणप्रदीपाऽदर्शने कोहेतुरित्यत आह| तदिति, स चासौ दीपश्च तद्दीप स्तस्मिन् ये तेजःसंबंधिपरमाणवः, अमी इति उभय सम्मताः तमोरूपतया | परिणता दृश्यंते, न पूर्वदृश्यमाणप्रदीपो दृश्यत इति तददर्शनेऽयमेव हेतुरिति वृत्तार्थः ॥ २० ॥
टी. भा.-हवे पदार्थनुं सर्वथा प्रकारे अनित्यपगुं दूरकरछे. हे वैशेषिक! दीपक आदिक पदार्थनो सर्वथा प्रकारे अनित्यपणायें करीने नाश न थाय; शामाटे? ते कहेछेके परमाणुना नाशथी, जो दीपकनो सर्वथाप्रकारे
अनित्यपणायें करीने तमाम नाश स्विकारवामां आवे तो तेनोआरंभकरनारापरमाणुओनो पण नाश थाय; तेबाबत |जो अने तने पण सम्मत नथी; शंका करेछे के, पूर्वे देखातो दीपक न देखावामां शुं हेतु छे! तेमाटे कहेछे के तद् एटले तेजे आदीपक ते तद्दीप ( कहेवाय ) तेमां जे तेजसंबंधिपरमाणुनु अमी एटले ( आपण ) बन्नेने सम्मत थयेलाछे (तथा) अंधकाररूपें परिणमेला देखायछे, (परंतु) पूर्वदेखातो दीपक देखातो नधी. एवीरीते तेन देखावामां आज हेतुछे, एवीरीते काव्यनो अर्थ (जाणवो.) ॥२०॥
द्रव्यं तमो यद् घटवत् स्वतंत्र-तया प्रतीतेरथ रूपवत्त्वात् ॥
नाऽभावरूपं प्रतियोगिनोऽपि । तथा स्वरूपं किल केन वायं ॥ २१ ॥ मू. भा.-अंधकार द्रव्यरूपछे; केमके (ते) घडानीपेठे स्वतंत्रपणायें करीने (तेनी) प्रतीति थायछे, तथा| (ते) रूपवालुं छे. (तेमते) अभावरूप (पण) नथी. (केमके) प्रतियोगिनुं पण तेचं स्वरूप खरेखर कोनाथी वारीशकाय? ॥ २१ ॥
-तया प्रतीतर
केन वायं ॥
पायछे, तथा
३४