Yuktiprakasha Sutram

Author(s): Padmasagar Gani,
Publisher: Mahavir Granthmala

Page 46

युक्तिप्रकाशः
कह्युछेके सामान्यपणुं होते छते; वली आकाश तथा कालआदिकोमा व्यभिचार (आवेळे) (वली) आकाश आदिकोने अनेकप' नथी. शामाटे तोक तेओनो एकपणुं छे, एम जो (कहीशतो ते) युक्त नथी. (केमके) घडाआदिकनीउपाधिना भेदधी तेओने अनेकपणुंछे; एवीरीते तेओमां व्यभिचार ( आवेळे) तेनेदूरकरवामाटे असाधारण सामान्ययुक्तपणुं होते छते एम कथु; तेओमां असाधारण सामान्यवालं आकाशपणा तथाकालपणाआदिक न संभवे, अने तेतो ते पण सामान्यपणे नथी स्वीकार्य दृष्टांतरूपे तो अहीं घडाने ज (जाणवो.) केमके घडामां तेवाहेतु अने साध्यनुं हीवापणुं छे. एवीरीते अनकयुक्तिनु आत्माना सर्वव्यापीपणाने निषेधनारी छे; तेओने अत्यंत ग्रंथगौरवना भयथी नथी कहेवामां आवती एवा काव्यनो अर्थ छे. ॥ २५ ॥
नास्त्यात्मन श्वेत्तव सक्रियत्वं । देशांतरे चेह भवांतरे वा ॥
गतिः कथं तर्हि भवेत्तथा च । वायोरिवा स्मान्न विभुत्वमस्य ॥ २६ ॥ मू, भा. जो तारा मतमा आत्माने सक्रियपणुं नथी (तो) अही देशांतरमां अथवा भवांतरमा गति क्यांची त्यारे थाय ? अने एवीरीते तेथी ते आत्माने वायुनीपेठे सर्वव्यापकपणुं होतुं नथी.
टी.-नास्त्या. हे वैशेषिक तव मते चेद्यदि आत्मनः सक्रियत्वं नास्ति तर्हि देशांतरे वा भवांतरे वात्मनः कथं गतिर्भवति, यद्यात्मनः सक्रियत्वं नेष्यते तर्हि तस्य परलोकगतिर्वा न स्यात्, तथा च तव नास्तिका दप्याधिक्यं, नास्तिकेन हि तस्य परलोकगति न स्वीक्रियते, देशांतरगति स्ध्यक्षसिद्धा स्वीक्रियते एव, त्वं