________________
same manner, if at the Paushna moment, the breath flows in the Chandra nadi (left artery or nostril), the person suffers from diseases, has to suffer the loss of friends, meets with danger, has to go to a foreign land, has to face the loss of wealth, son, or kingdom or is required to pass through famine etc.
In this manner, one should determine the time of impending death through the intimate study of the Surya nadi (right artery or nostril) or Chandra nadi (left artery or nostril) that may be flowing at sunrise for the stated number of days of the Pausbna moment.
External Signs
प्राध्यात्मिकविपर्यासः संभवेद् व्याधितोपि हि । तनिश्चयाय बध्नामि बाह्यं कालस्य लक्षणम् ॥११॥ नेत्रश्रोत्रशिरोभेदात् स च त्रिविधलक्षणः । निरीक्ष्य सूर्यमाश्रित्य यथेष्टमपरः पुनः ॥११९॥ वामे तत्रेक्षणे पद्म पोडशच्छदमैन्दवम् । जानीयाद् भायनीयं तु दक्षिणे द्वादशच्छदम् ॥१२०॥ खद्योतद्युतिवर्णानि चत्वारिच्छदनानि तु । प्रत्येकं तत्र दृश्यानि स्वांगुलीविनिपीडनात् ॥१२१।। सोमाधो भ्र लतापांग-घ्राणान्तिकदलेषु तु । दले नष्टे कमान्मृत्युः षट् त्रियुग्मैकमासतः ॥१२२॥ अयमेब क्रमः पद्म भानवीये यदा भवेत् । दश-पञ्च-त्रि-द्विदिनैः क्रमान्मृत्युस्तदा भवेत् ॥१२३॥ एतान्यपीड्यमानानि द्वयोरपि हि पद्मयोः । दलानि यदि वीक्षेत मृत्युदिनशतात्तदा ॥१२४॥
158
Yoga Shashtra
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org