________________
૩૪૨
ઉપમિતિભવપ્રપંચા કથા ભાગ-૪ | ચતુર્થ પ્રસ્તાવ શ્લોકાર્થ :
તારા ચિત્તના રંજક જે આ ઉલ્લાસ પામતી દીતિવાળા બે કપોલક છે તે વિસ્તારવાળા ચર્મથી આવૃત ધૂલ હાડકાં માત્ર છે. પિલ્પા શ્લોક :
ललाटमपि तादृक्षं, यत्ते हृदयवल्लभम् ।
दीर्घोत्तुङ्गा सुसंस्थाना, नासिका चर्मखण्डकम् ।।५९६।। શ્લોકાર્ચ -
તારા હૃદયને વલ્લભ જે આ લલાટ પણ તેવું જ છે સ્થૂલ અસ્થિ માત્ર છે, દીર્ઘ ઊંચી સુસંસ્થાનવાળી નાસિકા ચર્મનું ખંડક છે. 'પ૯૬ll શ્લોક :
यदिदं मधुनस्तुल्यमधरौष्ठं विभाति ते ।
मांसपेशीद्वयं स्थूरमिदं लालामलाविलम् ।।५९७ ।। શ્લોકાર્ચ -
જે આ મધ જેવા હોઠ તને ભાસે છે, માંસપેશીદ્રયવાળું સ્થૂલ આ લાળના મળથી યુક્ત છે. I/પ૯૭ી શ્લોક :
ये कुन्दकलिकाकारा, रदनाश्चित्तहारिणः ।
एतेऽस्थिखण्डकानीति, पद्धतिस्थानि लक्षय ।।५९८ ।। શ્લોકાર્થ :
જે મોગરાની કલિના આકારવાળા દાંતો ચિત્તને હરનારા છે એ હાડકાના ટુકડા છે એ પ્રકારે પદ્ધતિનાં સ્થાનોને તું જાણ. /પ૯૮ll શ્લોક :___ य एषोऽलिकुलच्छायः, केशपाशो मनोहरः ।
योषितां तत्तमो हार्द, प्रकाशमिति चिन्तय ।।५९९।। શ્લોકાર્ચ -
જે આ ભમરાના કુલની છાયાવાળા મનોહર વાળોનો સમૂહ સ્ત્રીઓનો છે તે અંધકારનું હાર્દ પ્રકાશે છે એ પ્રમાણે વિચાર અંધકારના હાર્દને બતાવનારું છે એ પ્રમાણે વિચાર. પ૯૯ll
