Trishashti Shalaka Purush Charitrasya Gadyatmaka Saroddhar Part 06

Author(s): Shubhankarsuri, Dharmkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 106

१८२
त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरितम्-गद्यात्मकसारोद्धारः प्रक्षिप्यते" । ततो नृपो दध्यौ-"अयं सर्वथा धन्यः, अहमपि च धन्यो यस्य राज्ये ईदृशाः सन्ति" । अनन्तरं च नृपः सपरिवारो भुक्त्वा विविधवस्त्रभूषणादिभिः सत्कृतश्च स्वगृहं जगाम ।
अथ शालिभद्रो यावत् संसारत्यागमैच्छत् तावद् धर्ममित्रेणाऽऽगत्य विज्ञप्त:-"चतुर्ज्ञानी देवादिभिः पूजितो धर्मघोषमुनिरुद्याने समागतोऽस्ति" । तच्छृत्वा प्रसन्न: शालिभद्रो रथमारुह्य गत्वाऽऽचार्यपादान् साधूंश्च वन्दित्वा पुर उपविश्य देशनान्ते पप्रच्छ"भगवन् ! केन कर्मणा जनः प्रभुरेव नाऽन्यो भवति ?" ततो मुनिरुवाच-"व्रतिनः सर्वजगत्प्रभुत्वं यान्ति" ।
ततः शालिभद्र उवाच-"यद्येवं तर्हि गत्वा मातरमापृच्छ्य व्रतं ग्रहीष्यामि" । ततः सूरिणा न प्रमादो विधातव्य इत्युक्तः शालिभद्रो गृहं गत्वा भद्रां नत्वोवाच-"अद्य धर्मघोषमुनेर्देशना मया श्रुता" । तेन मात्रा मुदाऽभिनन्दितश्च स व्रतग्रहणाय निर्देशं ययाचे । मात्रा च व्रतकष्टं दर्शयित्वा भोगान् क्रमात् त्यज, मनुष्यमाल्यगन्धान् सहस्व चेत्यादिष्टः स तत् प्रतिपद्यैकां भार्यां तूलिकां च प्रतिदिनं त्यजति
दशमं पर्व - दशमः सर्गः
१८३ भाग्यादद्याऽनुकूला ममाऽभूवन्निति शीघ्रमेव व्रतं ग्रहीष्यामि" । ततस्ताभिर्वार्यमाणः प्रार्थ्यमानोऽपि च दृढप्रतिज्ञो धन्य उत्थितवान्। ततस्तासामपि स्वमनुव्रतग्रहणेच्छां धन्योऽन्वमन्यत । तदानीं च धर्ममित्रेण वैभारगिरौ वीरजिनः समवसृत इति ज्ञात्वा धन्यः सपत्नीक: शिबिकामारुह्य गत्वा सदारो व्रतं वीरजिनान्तिके गृहीतवान् । तच्छ्रुत्वा शालिभद्रोऽपि जितंमन्यस्त्वरित: श्रेणिकनृपेणाऽनुगम्यमान आगत्य वीरजिनपावें दीक्षां ललौ। ततः प्रभुः सपरिवारोऽन्यत्र विजहार ।
अथ धन्यः शालिभद्रश्च श्रुतमधीत्य दुष्करं तपश्चरन्तौ शरीरेऽपि नि:स्पृहौ मासोपवासादिकं कुर्वाणावतिकृशौ बभूवतुः । एकदा च वीरप्रभुणा सह तौ निजजन्मभुवं राजगृहपुरमाजग्मतुः । तत्र च समवसरणस्थं प्रभुं नन्तुं श्रद्धया भक्त्या च जना निरन्तरमागच्छन्ति स्म । मासक्षपणके च धन्य-शालिभद्रौ यथाकालं भिक्षार्थं गन्तुं प्रभुं प्रणेमतुः । अद्य ते मातृपाछत् पारणमिति प्रभुणोक्तः शालिभद्र इच्छामीति वदन् धन्यसहितो गत्वा भद्रागृहद्वारि स्थितवान् । तपःकृशतया च तौ न केनाऽप्युपलक्षितौ । भद्राऽपि च वीरजिनं शालिभद्रं धन्यं चाऽद्य नन्तुं यामीति कृतत्वरा तौ नोपलक्षितवती । तौ च क्षणं तत्र स्थित्वा ततो निर्गत्य नगरद्वाररथ्याया निर्जग्मतुः ।।
तदानीं च दधि-सर्पिषी विक्रेतुं तस्मिन् पुरे समागच्छन्ती शालिभद्रस्य प्राग्जन्ममाता धन्या पुरो भूता तं दृष्ट्वा सद्यः प्रस्तुतस्तनी तौ नत्वा ताभ्यां दधि ददौ । शालिभद्रश्च वीरजिनपावें गत्वा रचिताञ्जलिर्जगाद-"प्रभो ! मातृतः पारणं कथम् ?" ततः सर्वतो
इतश्च तस्मिन्नेव नगरे धनाढ्यो धन्यो नाम शालिभद्रस्य कनिष्ठस्वसृपतिरासीत् । एकदा च शालिभद्रभगिनी रुदती तेन पत्या कि रोदिषीति पृष्टा सगद्गदमुवाच-"मम भ्राता व्रतं ग्रहीतुं दिने दिने एका भायाँ तूलिकां च त्यजति, तेनाऽहं रोदिमि" । ततो धन्यः सहासमुवाच-“य एवं करोति स शृगाल इव भीरुः, तत्त्वद्भ्राता तपसि हीनसत्त्वः" ।
ततोऽन्याभिः पत्नीभिः "यदि व्रतं सुकरं तर्हि स्वयं किं न गृह्णासि" इति सहासमुक्तो धन्य उवाच-"भवत्यो व्रते विघ्नाः, ताश्च