Tattvarthadhigam Sutram Part 02

Author(s): Thakurprasad Sharma
Publisher: Shripalnagar Jain S M Derasar Trust

Page 320

सूत्र ४९ ]
स्वोपज्ञभाष्य-टीकालङ्कृतम्
२९१
टी० - असङख्येयानीत्यादि । स्थानमित्यध्यवसायस्थानं परिणामस्थानं संयमस्थानमिति पर्यायाः । तत्र यावत् सकषायस्तावत् सङ्केशविशोधयोऽवश्यम्भाविन्यः । क्षीणकषायस्य तु विशोधिरेव न सकेशः । तत्र सकपायस्या सख्येयानि संयमस्थानानि भवन्ति । तत्रैकस्य प्रथमसंयमस्थानस्य पर्यायपरिमाणमिदम । गमोक्तम्
"सेव्वागासपदेसग्गं सव्यागासपए सेहिं अनंतगुणियं पढमं संजमहाणं भवति " | का पुनर्भावना ? उच्यते—
"सेव्वगयं संमत्तं सुए चरिते ण पज्जवा सव्वे |
देसविरतिं पहुच दोह वि पंडिसेहणं कुज्जा ॥ १ ॥ - आर्या व्व्वाणि जतो सव्वद्दव्त्राण पज्जवा जे य ।
सव्वा णय बोधव्वा तिकालवितयम्मि जे भणिया ॥ २ ॥ - सव्वे विय सहओ व्यस्स उवएसतो व संमत्तं । तव्ववयं मिच्छतं दरिसणं देसियं समए ॥ ३॥
17
एएणं कारणं सव्वागासपएसग्गं सव्वागासप्पएसेहिं अनंतगुणियं पढमं संजमहार्ण पज्जायवग्गेण भवति । ततो एयं चैव पढमं संजमहाणं एयप्पमाणपरिणामविसुद्धिनिमित्तेनाधिगतरं भवति । ततो पढमं संजमहाणपरिणाम विसुद्धाओ बीयं संजमहाणपरिणामो विसुद्धतरो ति काउं पढमसंजमहाणाओ बीर्य संजमद्वाणं अनंतभागमन्महियं । एतेण चैव कमेण बीया
१ छाया-
सर्वाकाशप्रदेश के सर्वाकाशप्रदेशः अनन्तगुणितं प्रथमं संयमस्थानं भवति । तच्छाया 'चैवम्— सर्वगतं सम्यक्त्वं सूत्रे चारित्रे न पर्यवाः सर्वे । देशविरतिं प्रतीत्य द्वयोरपि प्रतिषेधनं कुर्यात् ॥
२ आवश्यक निर्युक्तेरियं ८३० तमी गाथा ।
३ ' सेवणे' इति च पाठः ।
४ छाया---
सर्वद्रव्याणि यतो सर्वद्रव्याणां पर्यवा ये च । सर्वे या बोधव्यास्त्रिकालविषये ये भणिताः ॥
सर्वेऽपि च श्रद्धवतः सर्वस्य उपदेशात् वा सम्यक्त्वम् । तद्विपरीतं मिथ्यात्वं दर्शन देशितं समये ॥
"
एतेन कारणेन सर्वाकाशप्रदेशगं सर्वाकाशप्रदेशैरनन्तगुणितं प्रथमं संयमस्थानं पर्यायवर्गेण भवति । तत एतत् चैव प्रथमं संयमस्थानं एतत्प्रमाणपरिणामविशुद्धिनिमित्तेन अधिकतरं भवति । ततः प्रथमं संयमस्थान परिणामविशुद्धेद्वितीयं संयमस्थानपरिणामो विशुद्धतर इति कृत्वा प्रथम संयमस्थानाद् द्वितीयं संयमस्थानमनन्तभागमभ्यधिकम् । एतेन चैव क्रमेण द्वितीयात् तृतीयमनन्तभागमभ्यधिकं यावत् चरममनन्तभागमभ्यधिकम् ।