________________
[૨૯] છ રત્નકણિકા જ્ઞાનીને શુભરાગ આવે છે પણ ગમતો નથી, જ્યારે અજ્ઞાનીને શુભરાગ ન આવે તે ગમતું નથી. જીવે આ વાત સાંભળી નથી, વિચારમાં લીધી નથી અને શાસ્ત્રમાં છે પણ તેમાંથી કાઢી નથી. પરલક્ષી જ્ઞાન પરશેય છે. તેમાં જે લુબ્ધ છે તે શેયલુબ્ધ છે, જ્ઞાનલુબ્ધ નહીં. ધર્મીની દ્રષ્ટિમાં સ્ફટિકનો મહેલ, મેલ' સમાન લાગે છે. બીજાની તો શું વાત?, સાધકનું સાધકદશા ઉપર પણ જોર હોતું નથી. દૃષ્ટિ ઔપશમિક, ક્ષાયોપથમિક કે ક્ષાયિકભાવે હો, તેનો વિષય તો પરમપારિણામિકભાવ જ છે. તે ક્યારેય બદલાતો નથી. વર્તમાનમાં ભરતક્ષેત્રમાં સાક્ષાત્ ભગવાનનો વિરહ છે અને વર્તમાન પર્યાયને ધ્રુવ પરમાત્માનો વિરહ છે. અશુભભાવ કે શુભભાવ રચવો–તેને કરવો–તે નપુંસકતા છે અને તેમાં ધર્મ માનવો તે અનંતી નપુંસકતા છે. પરને કિંમત આપવાથી રાગ ને દુખ થાય અને પોતાને કિંમત આપવાથી જ્ઞાન ને સુખ થાય. પરવસ્તુ કયારેય પોતાની થવાની નથી અને પોતાની વસ્તુ ક્યારેય નાશ પામવાની નથી. તો પછી પરવસ્તુની મમતા શા માટે કરે છે? અજ્ઞાની જીવે પોતાની ટકતી વસ્તુને જાણી નથી, તેથી પરને નિત્ય રાખવા પ્રયત્ન કરે છે. જે જણાય છે તે વેદાતું નથી, પણ જેમાં જણાય છે તે વેદાય છે. પર્યાયનું વદન હોય છે.) આ જીવે જાણનારને જાણ્યો નથી, તેથી જાણીતામાંથી નીકળીને અજાણ્યા દ્રવ્ય-ક્ષેત્રે-કાળ-ભાવેર્ભવે જવું પડશે.
આ
છે
