________________
[ ૩૯ ] ભાઈ! તું કષાયવિલાસી છો, પણ હવે તત્ત્વવિલાસી થજે. : જગતમાં શત્રુને જીતનારા ઘણા છે, પણ જન્મ-મરણને જીતનારા કેટલા છે? " જેમ માણસ પતંગ ઉડાવે છે ત્યારે દોરી હાથમાં રાખે છે. જો દોર હાથમાં ન રાખે તો પતંગ કયાંય ઉડી જાય. તેવી રીતે ચંચલ પરિણીત
જ્યાં ત્યાં ન વિચરે તે માટે જ્ઞાનીએ દૃષ્ટિને આત્મામાં લગાવી છે. દૃષ્ટિનો દોર હાથમાં રાખે છે. મંદિરમાં બિરાજમાન દેવને ન જોતાં માત્ર મંદિરની રચનાને દેખનાર જેમ મૂર્ણ છે તેમ શરીરની અંદર બિરાજમાન આત્માને ન જોતાં માત્ર શરીરને જ જોનાર—શરીરને જ આત્મા માનનાર—મૂર્ખ છે. આસક્તિપૂર્વક, ઉલ્લાસથી ઉત્સાહથી વિકથા કહેનારા, સાંભળનારા, વાંચનારા ઘણા છે, પરંતુ પ્રેમપૂર્વક આત્મહિતકારી તત્ત્વની વાત સાંભળનારા, વાંચનારા ને કહેનારા બહુ અલ્પ છે. જ્ઞાનીના હૃદયમાં પરપદાર્થ પ્રત્યે આસક્તિ–પ્રેમ નથી, છતાં આશ્ચર્ય છે કે લોકો તેને ભોગી સમજે છે. જ્ઞાની બાહ્યથી કદાચિત આત્મધ્યાન કરતાં ન હોય, છતાં પણ અંતરંગમાં નિરંતર આત્મશ્રદ્ધાન વર્તતું હોવાથી યોગી છે. તારો ઉપયોગ પરમાં કેમ જાય છે? શું ત્યાં તને સુખ ભાસે છે? ભાઈ! તારા દુઃખના દહાડા ગયા. હવે તો અરિહંત જેવું મારું સ્વરૂપ છે એમ જાણવાના ટાણાં આવ્યા છે. ભવિષ્યના દુઃખના વણાં વળવાના આ ટાણાં છે હો. આવી વાત કાને પડે છે તો આનાથી અધિક દુઃખને ટાળવાના ટાણાં બીજા ક્યા હોય? દૃષ્ટિ દોલતને જોવે છે. અરે! અંદર આત્મામાં આનંદ ભર્યો હોવા છતાં તેને બહારમાં સુખના સબડકાં કેમ આવે છે?
