________________
મ
#
#
[ ૪૪ ]
સહજ સ્વરૂપને સ્વીકારે તો માર્ગ સરળ છે.
અરે! આ જીવ જ્યાં સુખ છે ત્યાંથી લેતો નથી અને જ્યાં નથી ત્યાંથી માગ્યા કરે છે.
ભૂમિકા અનુસાર વ્યવહાર હોય છે, માટે તેને બતાવ્યો છે, જણાવ્યો છે. બસ, આટલી હદ રાખ. આનાથી આગળ ન જા અર્થાત્ તે લાભદાયક છે કે કરવાલાયક છે એમ ન માન.
પ્રશસ્ત કે અપ્રશસ્ત—સમસ્ત વિભાવભાવ પરાસ્ત કરવા જેવા છે. સર્વત્રના સર્વ શુભાશુભભાવ સર્વદા ને સર્વથા છોડવા જેવા છે.
જ્ઞાનની એવી વિશાળતા હોવી જોઈએ કે આગમની બધી અપેક્ષાઓ સમજાય અને હૃદયની એવી વિશાળતા હોવી જોઈએ કે બધા સાધર્મી પ્રત્યે પ્રેમ થાય.
અરે! તે કરે છે તો રાગ-દ્વેષની હોળી, છતાં માને છે આનંદની દિવાળી !!!
બેપણામાં એકપણું માનવું (જુદાં છે તેને એક માનવા) અને એકપણામાં બેપણું કરવું (અભેદમાં ભેદ કરવો) તે વિપરીતતા છે. જગતના બધા પદાર્થોને તું ઉપાદાનપણે જો, નિમિત્તપણે નહીં અને તો નૈમિત્તિક અવસ્થા—રાગ—ઉત્પન્ન નહીં થાય.
પરિણામને નિમિત્ત સાપેક્ષ જોતાં તેનું નામ નૈમિત્તિક છે, પરંતુ સ્વશક્તિથી જોતાં તે જ પરિણામનું નામ ઉપાદેય છે, જે નિમિત્ત નિરપેક્ષ છે.
ચારિત્ર એટલે સ્થિરતા. તે સ્થિરતા શ્રદ્ધા-પ્રતિતપૂર્વક જ હોય છે. કેમ કે નિઃશંકપણે શ્રદ્ધા-પ્રતિત થયા વગર સ્થિરતા થાય કેવી રીતે?
દૃષ્ટિ અને જ્ઞાનના ઉપાદેયભૂત વિષયમાં તફાવત નથી. પણ દૃષ્ટિ નિર્વિકલ્પ હોવાથી એક ધર્મને જ સ્વીકારે છે, જ્યારે જ્ઞાન સવિકલ્પ હોવાથી બધા ધર્મોને સ્વીકારે છે.
