________________
ત્યાં :
[૪૫] આત્મસ્વભાવ રાગનો અકર્તા હોવાથી પરનો નિમિત્તકર્તા પણ નથી. જ વિશેષભાવમાં -પર્યાયમાં નવ તત્ત્વો દેખાય છે, સામાન્ય એકરૂપ
ભાવમાં નહીં. માટે તે તત્ત્વોની દૃષ્ટિ છોડવા જેવી છે. જ કાંઈક કરવાનો બોજો જ આકુળતાને જન્મ આપે છે. જ હું શુદ્ધ છું, બુદ્ધ છું' એવું વિચારવું શું? અનુભવ કરવો. વિચાર છે
ત્યાં સુધી અનુભવ નથી ને અનુભવ થતાં વિચાર રહેતો નથી. હું એકસ્વરૂપ છું. મારામાં સ્વભાવ સિવાય બીજું કાંઈ છે જ નહીં. તો પછી હું કોનો ત્યાગ કરું? (સ્વભાવનો ત્યાગ તો થઈ શકે નહીં) મને મિથ્યાત્વથી નુકશાન નથી ને સમક્તિથી લાભ નથી–આવું અપરિણામી તત્ત્વ હું છું, પરમ પરિણામિકભાવ છું. હું જ્ઞાયક છું ને રાગ પરશેય છે.–આમ બંનેના સ્વભાવ જ ભિન્ન છે ત્યાં એકતા કેમ હોય? હે આત્મા જેમ તું નિરંતર પરદ્રવ્યોનું સ્મરણ કરે છે તેમ જો તું શુદ્ધ ચિકૂપનું સ્મરણ કરે તો શું મોક્ષપ્રાપ્તિ નહીં થાય? ભગવાન અનંતને નથી જાણતા એમ નથી: અનંતને અનંતપણે જાણે છે. જો તેઓ અનંતને અનંતપણે ન જાણે તો જ્ઞાન ખોટું ઠરે ને જો અનંતને ન જાણે તો જ્ઞાન અપૂર્ણ ઠરે, તેથી સર્વજ્ઞ ન કહેવાય. પદાર્થોની અનંતતા કરતાં જ્ઞાન સામર્થ્યની અનંતતા ઘણી મોટી છે. માટે જ્ઞાન તે અનંતતાને પહોંચી વળે છે. નિર્ણય પછી જો અનુભવ ન આવે તો તે નિર્ણય જ નથી. સ્વરૂપનો એવો નિર્ણય કર કે હવે પછી વિચારવાનું રહે નહીં. ભાઈ! તારા પરમાત્માના વૈભવશાળી ઘરમાં દાખલ થવા દરવાજા ખુલ્લાં છે. નિજ વસ્તુમાં અભેદ થતાં તેનો અનુભવ થાય છે, ભેદરૂપ (જુદાં) રહીને તેનો અનુભવ થતો નથી.
