________________
[૪૧] સ્વભાવરૂપ પરિણામ સહજ થાય છે, તેને વિકલ્પની જરૂર નથી. વિભાવરૂપ પરિણામ સહજ થતા નથી.
પહેલાં રાગ ન છૂટે, રાગનું મમત્વ છૂટે. છે જેને આત્માની તીવ્ર રુચિ થઈ હોય તે અનુભવ સિવાય ક્યાંય
સંતોષાય નહીં. જેમ રોગી ડોક્ટર પાસેથી દરરોજ રોગ દૂર કરવાનો ઉપાય ઉલ્લાસથી સાંભળે પણ દવા ન લે તો રોગ દૂર ન થાય, તેમ અજ્ઞાની જ્ઞાની પાસેથી દરરોજ મોહનો નાશ કરવાનો ઉપાય ઉલ્લાસથી સાંભળે પણ
અંતરનો પ્રયોગ–પુરુષાર્થ ન કરે તો કાંઈ વળે તેવું નથી. તે જ આત્મા રાગથી રહિત છે તેમ કહેવાનો હેતુ રાગથી ભિન્ન આત્માનો
અનુભવ કરાવવાનો છે, સ્વચ્છંદી બનાવવાનો નહીં છે. જ્ઞાનપદમાં રાગાદિ જણાતાં, અજ્ઞાની જ્ઞાનપદને ગ્રહતો નથી પણ
રાગાદિને રહે છે–તેને આત્માપણે માને છે,–જે મિથ્યાત્વ છે. દુઃખ વળવાની વાત સાંભળવા મળી, વાત સંભળાવનારા પણ મળ્યા, તોપણ ચહેરા પર પ્રસન્નતા નથી? લાયક પ્રાણી હોય તો આવી વાત સાંભળતા વીર્ય ઉલ્લસી જાય કે અહો! ભગવાન આત્માની આવી
વાત મેં કદી સાંભળી નથી. આ અનુભવ પહેલાં શુદ્ધાત્માની વાત સાંભળતા પ્રસન્નતા થાય છે. . જેને શુદ્ધપર્યાયનું પણ કરવાપણું દૃષ્ટિમાં ભાસે છે તેને શુદ્ધસ્વભાવ
દૃષ્ટિમાં આવ્યો જ નથી. “અનુભવ કરું એવા વિકલ્પની કર્તબુદ્ધિથી અનુભવ થતો નથી, નિર્વિકલ્પ થાઉં એવા વિકલ્પથી નિર્વિકલ્પ થવાતું નથી, પણ હું તો નિર્વિકલ્પ સ્વરૂપ જ છું.” એવી એકાગ્રતામાં–ભાવનામાં–નિર્વિકલ્પ દશા સહજ પ્રગટ થઈ જાય છે. અમને શુદ્ધનયનો પક્ષ આવી ગયો છે એમ અભિમાન કરીશ નહીં. શું પક્ષનું અભિમાન કરાય?
