________________
धेनुभ्यः धेनूनाम्
પંચમી ષષ્ઠી સપ્તમી સંબોધન
धेनुषु
બહુવચન मातरः
દેવા:/ઘેનો: धेनुभ्याम् થેન્સ:/ઘેનો: धेन्वोः धेन्वाम्/धेनौ દેવો:
धेनू માતૃ -સ્ત્રી. માતા એકવચન
દ્વિવચન माता
मातरौ मातरम् मात्रा
मातृभ्याम्
मातृभ्याम् मातुः
मातृभ्याम् માતુ
માત્રો मातरि
मात्रोः मातर्
નિયમો
मातरौ
મા
.
પ્રથમ દ્વિતીયા તૃતીયા ચતુર્થી પંચમી ષષ્ઠી સપ્તમી સંબોધન
मात्रे
मातृभिः मातृभ्यः मातृभ्यः मातृणाम् मातृषु मातरः
मातरौ
૧૧. કારાંત સ્ત્રીલિંગ નામોના રૂપ કારાંત સ્ત્રીલિંગ નામો જેવા જ થાય છે. ડું
કારાંત નામોમાં જ્યાં જ્યાં રૂ, કે મ્ આવે છે, ત્યાં ત્યાં કારાંત નામોમાં
અનુક્રમે ૩, કે ન્ આવે છે. પ્રથમાનું એકવચન સુપ્રત્યય લગાડવાથી થાય છે. ૨. રૂકારાંત અને સકારાંત સ્ત્રીલિંગ નામોની તૃતીયાના એકવચનનો પ્રત્યય મા છે.
દ્વિતીયાના બહુવચનનો પ્રત્યય શું છે, આ સ્પ્રત્યય લાગતાં, પૂર્વનો સ્વર દીર્ઘ થાય છે. બીજી બધી વાતે આ નામોના રૂપરૂ કારાંત અને સકારાંત પુલિંગ નામોના જેવા જ છે. ચતુર્થી, પંચમી, ષષ્ઠી અને સપ્તમીના એકવચનના રૂપ વિકલ્પ છું
કારાંત કે નકારાંત સ્ત્રીલિંગ નામોના જેવા થાય છે. ૩. ત્રટ કારાંત સ્ત્રીલિંગ નામોમાં સગાઈવાચક શબ્દો આવે છે, તે આ છે - સ્વ,
માતૃ, દિ, નનાન્દ્ર અને માતૃ. દ્વિતીયાના બહુવચનનો પ્રત્યય છે. એ પ્રત્યય લાગતાં, આ નામોનો અન્ય સ્વર દીર્ઘ થાય છે. બીજી બધી વાતે 4 ના રૂપ
નg કે 7 પું. જેવા, અને બાકીનાનાં પિત્ત જેવા થાય છે. ૪. શ્રોતુ, તૃઅને એવા જ બીજા ત્રટ કારાંત વિશેષણોનું સ્ત્રીલિંગ અંગ ઉમેરવાથી
Eહ સુબોધ સંસ્કૃતમાર્ગોપદેશિકા
૮૭
99 પાઠ - ૨૧ )
