________________
૧૩
સામાન્ય રીતે કોઈ મંત્ર કે ચક્રની આરાધના માટે એક દિવસ ફાળવવામાં આવે છે, પરંતુ શ્રી સિદ્ધચક્રની આરાધના માટે વર્ષમાં બે પ્રસંગો આવે છે. વળી તે પણ માત્ર એક દિવસનો ધર્મપ્રસંગ નહીં, બલ્ક નવ-નવ દિવસની આરાધના હોય છે. ચૈત્ર સુદ અને આસો સુદમાં આવતી આયંબિલની ઓળી સમયે શ્રી સિદ્ધચક્રના પૂજાપાઠ કે સ્તુતિભક્તિથી જિનમંદિરો ગૂંજી ઉઠે છે. આ એક એવો અપૂર્વ મંત્ર છે કે જેની આસપાસ દિવસોના દિવસો સુધી ધર્મભાવનાથી સભર વાતાવરણ છવાયેલું રહે છે. ઉપાશ્રયમાં શ્રી સિદ્ધચક્ર-નવપદજીનું સ્વરૂપ, એનું માહાત્મ, એનો પ્રભાવ અને એની આરાધનાવિધિનાં વ્યાખ્યાનો અને એને આનુષંગિક ક્રિયાકલાપો થાય છે.
વિશેષ મહત્ત્વની બાબત તો એ છે કે શ્રીપાલ અને મયણાના ભવ્ય અને પ્રેરક ચરિત્રને નવ-નવ દિવસ સુધી સુંદર રીતે સમજાવવામાં આવે છે. કોઈ એક પર્વમાં આટલા બધા દિવસ સુધી એક જ ચરિત્રનું વાચન થયું હોય તેવું ભાગ્યે જ બનતું હશે. એથીય વિશેષ એના વાચનથી ધાર્મિકજનોના હૃદયમાં નવીન પ્રકાશ પ્રગટતો હોય છે. દુર્જન ધવલ શેઠની દુર્જનતા પ્રત્યે ક્ષમા દાખવનારા રાજા શ્રીપાલે તો એમ માન્યું કે ધવલ શેઠના મૃત્યુથી તો મારા પર પરમ ઉપકાર કરનારા ચાલ્યા ગયા. ક્ષમાના વિરાટ આકાશનો અને જૈનદર્શનની ક્ષમાની ભવ્યતાનો કેવો જીવંત અને હૃદયસ્પર્શી પરિચય. જ્યારે મયણા સુંદરીનું ચરિત્ર એ પ્રત્યેક શ્રાવિકાને માટે દીવાદાંડીરૂપ બની રહે છે. જેણે પિતાના ક્રોધથી ડર્યા વિના નિર્ભયતાથી પરમાત્માના સિદ્ધાંતો પ્રત્યેની પોતાની પ્રતિબદ્ધતા પ્રગટ કરી અને પોતાના પતિ શ્રીપાલને ધર્મ પમાડ્યો. એક શ્રી સિદ્ધચક્રના કેટલાં બધા અજવાળાં. એની સાથે આયંબિલની ઓળીનું તપ પણ જોડાયું.
મંત્રમાં અક્ષરો અને મંત્રમાં આકૃતિ મહત્ત્વના હોય છે. કેટલાક
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
