________________
અને તેના રહસ્યો બીજમાં વૃક્ષ છૂપાયેલું છે, તેમ મંત્રીબીજમાં મંત્રની સમસ્ત શક્તિ છૂપાયેલી છે.
જૈન ધર્મમાં મુખ્ય ઉપાસના અહંની છે. અત્ એટલે અરિહંત ભગવંત, જિનેશ્વર દેવ અથવા તીર્થંકર પરમાત્મા. કલિકાલસર્વજ્ઞશ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે સકલાહિત સ્તોત્રમાં કહ્યું છે કેઃ
નામાકૃતિ-દ્રવ્ય-ભાવૈઃ પુનતસ્ત્રિજગજ્જનમ્
ક્ષેત્રે કાલે ચ સર્વસ્મિહંત સમુપાસ્મતે જેઓ સર્વ ક્ષેત્રમાં અને સર્વ કાળમાં નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય અને ભાવ વડે ત્રણેય જગતના લોકોને પવિત્ર કરી રહેલ છે, તે અહિતોની અમે ઉપાસના કરીએ છીએ. ભૂતકાળમાં અનંતા અહતો થઈ ગયા, વર્તમાનકાળે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં તેઓ સદેહે વિદ્યમાન છે અને ભવિષ્યકાળમાં અનંત અહિતો થશે. આ બધા અહિતોનું સૂચન અહં બીજ વડે થાય છે, એટલે તે અત્યંત પવિત્ર અને અદ્ભુત સામર્થ્યવાળું મંત્રીબીજ છે. અહંના તુ નો લોપ થઈને અહં એવું મંત્રબીજ બને છે.
અહં બીજની રચનામાં અ, ૨, હ અને બિંદુ એ ચાર તત્ત્વો છે.
મંત્રશાસ્ત્રમાં માત્ર “અ” અક્ષરનો જપ તથા ધ્યાનવિધિ દર્શાવેલો છે.
સર્વ પ્રાણીઓના મસ્તકમાં રહેલ પ્રદીપ્ત અગ્નિ સમાન “ર” તત્ત્વનું જો વિધિપૂર્વક ધ્યાન ધરાય તો ધર્મ, અર્થ અને કામ એ ત્રિવર્ગની પ્રાપ્તિ રૂ૫ ફળ આપનારું બને છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org